دستاوردهای ایران و ۱+۵ را در این جدول ساده ببینید/ نمره ۳.۵ ایران در مقابل نمره ۱۹ طرف ۱+۵ + جدول

پس از تایید آژانس مبنی بر این که ایران به تعهدات کلیدی هسته ای خود عمل کرده است اتحادیه اروپا تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای را تعلیق خواهد کرد.

دکتر علی خلیلی – رجانیوز: آنچه در ادامه می خوانید یک بررسی کاملا مستند و دقیق از داده و ستانده‎های طرف ها حاضر در مذاکرات لوزان است که مبتنی بر متون رسمی تنظیم شده است.

به گزارش رجانیوز، به صورت کلی معیارهای ارزیابی یک توافق را می توان در دو معیار شکلی  و محتوایی خلاصه کرد.

۱.     معیارهای شکلی

۱. ضمانت اجرا: وجود ضمانت قوی برای وادار کردن طرف مقابل به انجام تعهدات خود. ضمانت اجرای ۱+۵، تحریمها و قطعنامه های شورای امنیت است اما ایران ضمانت اجرای موثری ندارد.

۲. بازگشت پذیری: امکان بازگشت به وضعیت اولیه در صورت نقض طرف مقابل درکمترین زمان و با کمترین هزینه وجود داشته باشد که در فردو، نطنز و آب سنگین اراکاین امکان فراهم نیست. اما ۱+۵ بلافاصله می تواند تحریمهای تعلیقی را مجددا اعمال کند.

۳. تفسیر ناپذیری: جلوگیری از شانه خالی کردن طرف مقابل از عمل به تعهدات خود به خاطر ابهام کلمات. در تعهدات ۱+۵ همه واژهای «مرتبط با هسته ای»، «اقتصادی»، «مالی» و «ثانویه» به لحاظ حقوقی مبهم و قابل تفسیر هستند.

۴. وجود ناظر برای تعهدات طرفین: ناظر تعهدات ایران آژانس است اما بر تعهدات ۱+۵ نظارتی وجود ندارد. زیرا شورای امنیت در اختیار ۱+۵ است و نمی تواند ناظر تعهدات خود باشد.

۲. معیارهای محتوایی

هر توافقی، داده و ستانده ای دارد. داده و ستانده طرفین یکی از شش حالت زیر خواهد بود. که لوزان حالت ششم است. بدین صورت که ایران میزان بیشتری از حقوق خود را با میزان کمتری از حقوق خود معاوضه کرده است. یعنی در ازای چشم پوشی از حقوق هسته ای خود می تواند از پول نفت مسدود شده خودش استفاده کند، کشتیهای خودش را با پول خودش بیمه کند، پتروشیمی تولید خودش راصادر کند.

۱. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از ۱+۵ بستاند بدین شکل که ارزش ستانده بیش از داده باشد.> توافق پرسود

۲. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از ۱+۵ بستاند بدین شکل که ارزش داده و ستانده برابر باشد.> توافق منصفانه

۳. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از ۱+۵ بستاند بدین شکل که ارزش داده بیش از ستانده باشد.> توافق استعماری

۴. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از خود را بستاند بدین شکل که ارزش ستانده بیش از داده باشد.> بسیار استعماری

۵. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از خود را بستاند بدین شکل که ارزش داده و ستانده برابر باشد.> توافق ظالمانه

۶. ایران حقی از خود را بدهد و حقی از خود را بستاند بدین شکل که ارزش داده بیش از ستانده باشد.> بسیار ظالمانه

داده های ایران

۱.محدودیت شدید فعالیت های هسته ای

الف. غنی‌سازی

۱. ایران حق ندارد هیچ سانتریفیوژ جدیدی برای حداقل ده سال بسازد.

۲. کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران از ۱۹۰۰۰ دستگاه کنونی به حدود ۶۰۰۰ دستگاه حداقل برای ده سال.

۳. تنها حدود ۵۰۰۰ دستگاه از ۶۰۰۰ دستگاه باقیمانده می توانند برای یک دوره حداقل ده ساله در نطنز غنی سازی کنند.

۴. هزار دستگاه باقیمانده در فردو نگهداری خواهد شد که ایران حق غنی سازی با آنها را نخواهد داشت.

۵. ۳۲۸ عدد از هزار سانتریفیوژ موجود در فردو به صورت خالی خواهد چرخید و بقیه خاموش خواهد بود.

۶. ۱۳۰۰۰ سانتریفیوژ از ۱۹۰۰۰ سانتریفیوژ کنونی باید به همراه زیرساختهایشان جمع آوری و در انباری زیر نظر آژانس نگهداری شوند.

۷. ایران موظف است سطح غنی سازی خود را حداقل به مدت ۱۵ سال به ۳.۶۷% کاهش دهد.

۸. غنی سازی پنج درصد یا بیست درصد یا بالاتر از آن برای حداقل ۱۵ سال ممنوع است.

۹. کاهش ذخایر اورانیوم از ده تن فعلی به سیصد کیلوگرم حدقل برای ۱۵ سال.

۱۰.  ممنوعیت ساخت هر گونه تاسیاست جدید غنی سازی حداقل برای ۱۵ سال.

۱۱. ممنوعیت ساخت سانتریفیوژ حداقل برای ده سال.

ب. فردو

۱. از ۳۰۰۰ سانتریفیوژ موجود در فردو ۲۰۰۰ تای آن به همراه زیرساختهایشان جمع و در انباری زیر نظر آژانس نگهداری خواهد شد.

۲. تبدیل سایت فردو از یک مرکز غنی سازی به یک مرکز تحقیقاتی.

۳. ممنوعیت غنی سازی در فردو برای حداقل ۱۵ سال.

۴. ممنوعیت تحقیق و توسعه مرتبط با غنی سازی در فردو برای حداقل ۱۵ سال.

۵. ممنوعیت ورود مواد رادیواکتیو به فردو برای حداقل ۱۵ سال.

ج. تحقیق و توسعه

۱. محدود شدن تحقیق و توسعه به چهار نسل کنونی  IR-۸, IR-۶, IR-۵, IR-۴حداقل برای ده سال.

۲. ممنوعیت استفاده از این چهار نسل برای غنی سازی حداقل برای ده سال.

د . راکتور آب سنگین اراک و بازفرآوری

۱. الزام ایران به بازسازی و باز طراحی راکتور اراک به گونه ای که توان تولید پلوتونیوم تسلیحاتی نداشته باشد.

۲. الزام ایران به خارج کردن سوخت مصرفی از کشور در طول عمر راکتور.

۳. سلب شدن حق بازفراوری به صورت ابدی از ایران.

۴. الزام ایران به نابود کردن یا خارج کردن قلب راکتور فعلی از کشور.

۵. ممنوعیت انباشت آب سنگین و لزوم صادر کردن آب سنگین اضافه بر نیاز اراک برای حداقل ۱۵ سال.

۶. ممنوعیت ساخت هر گونه راکتور آب سنگین جدید حداقل برای ۱۵ سال.

۲.نظارت و بازرسی های گسترده

۱. الزام ایران به فراهم کردن دسترسی منظم آژانس به کلیه تاسیسات هسته ای.

۲. الزام ایران به امضاء و تصویب پروتکل الحاقی و عمل به مفاد آن.

۳. اجازه آژانس برای استفاده از پیشرفته ترین فناوری های نظارتی به منظور نظارت و بازرسی از تاسیسات هسته ای، از جمله نصب دوربین بیست و چهار ساعته در تاسیسات هسته ای ایران.

۴. اجازه آژانس برای بازرسی از کلیه معادن و کارخانه های اورانیوم.

۵. اجازه آژانس برای بازرسی از مراکز ساخت روتورهای سانتریفیوژ.

۶. اجازه آژانس برای نظارت مستمر بر سانتریفیوژهای جمع آوری شده از نطنز و فردو.

۷. محدود شدن زنجیره واردات و صادرات فن آوری های هسته ای و مواد با کاربردهای دوگانه به یک کانال انحصاری زیر نظر آژانس.

۸. اجازه بازرسی از تاسیسات غیر هسته ای از جمله تاسیسات نظامی بر اساس پروتکل الحاقی در هر نقطه از خاک کشور.

۹. ملزم بودن ایران به پاسخگویی در خصوص فعالیت های مخفیانه یا تاسیسات مشکوک در هر نقطه از خاک کشور.

۱۰. ملزم بودن ایران به روشن کردن وضعیت حال و گذشته برنامه هسته ای خود.

۱۱ . الزام ایران به همکاری با آژانس برای مشخص شدن جنبه های احتمالی نظامی برنامه هسته ای.

ستانده های ایران

۱.تحریم‌ها

۱. پس از تایید آژانس مبنی بر این که ایران به تعهدات کلیدی هسته ای خود عمل کرده است اتحادیه اروپا تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای را تعلیق خواهد کرد.

۲. پس از تایید آژانس مبنی بر این که ایران به تعهدات کلیدی هسته ای خود عمل کرده است امریکا تحریمهای ثانویه اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای را تعلیق خواهد کرد.

تبصره: تحریمهایی که به خاطر حمایت ایران از تروریسم یا نقض حقوق بشر وضع شده اند همانند گذشته باقی خواهد ماند.

۳. در قالب یک قطعنامه جدید تحریمهای هسته ای قطعنامه های مرتبط با هسته ای لغو وتحریمهای غیر هسته ای آن قطعنامه ها مجددا علیه ایران اعمال خواهد شد.

سوال امتحانی پایانی

سوال امتحانی پایانی نیم سال اول ـ نمونه (2)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)
1. بزرگ‌ترین انتخاب حضرت ابراهیم چه بود؟ و بر چه معیاری انتخاب خود را انجام داد؟ 1
2. اختیار انسان چه تأثیری در سعادت و خوشبختی آدمی دارد؟ 75/.
3. منشأ تفاوت در هدف‌ها و دلبستگی‌ها در چیست؟ 1
4. در میان هدف‌ها ی اصلی، برترین و کامل‌ترین هدف‌ها، کدام است؟ 75/.
5. چرا خداوند را آن‌گونه که شایسته اوست نمی‌توان شناخت؟«با دو مقدمه و یک نتیجه» بیان کنید؟ 1
6. صفات ثبوتیه و صفات سلبیه را بیان کرده و برای هر کدام مثالی بزنید. 1
7. مؤمن کیست و عمل صالح در چه صورتی ارزشمند است؟ 1
8. راه‌های رسیدن به ایمان را بنویسید. 1
ب) درک معانی و مفاهیم آیات (5/4 نمره)
1. ضمن ترجمه آیه شریفه «و ما انا من المشرکین» بگوئید این سخن از کیست و خطاب به چه کسی است؟ 75/.
2. آیه شریفه «و ما عند الله خیر و ابقی » درمقام مقایسه‌ی چه چیزی است؟ و اشاره به چه نکته مهمی دارد؟ 75/.
3. آیات شریفه:
الف) « وجعلنا فیها جنّات من نخیل و اعناب »
ب) « وآیة لهم الارض المیتة احییناها »
ج) « آیة لهم اللّیل نسلخ منه النّهار » به کدام صفت الهی اشاره دارند؟ 75/.
4. از آیه شریفه « انّما یرید الشّیطان ان یوقع بینکم العدواة و البغضاء فی الخمر و المسیر و یصدّکم عن ذکر الله و عن الصّلاة » چه پیامی دریافت می‌شود؟ 75/.
5. ترجمه کنید: 1
6. باتوجه به آیه شریفه «الّذین یعلمون الصّالحات ان لهم اجرا کبیرا» جمله زیر را کامل کنید 5/.
ج) اندیشه (4 نمره)
1. چرا انسان مسئول سرنوشت خویش است؟ 1
2. بزرگی انسان‌ها و عظمت زندگی آن‌ها به چه چیزی بستگی دارد؟ 1
3. چگونه ایمان بین شناخت و عمل پیوند ایجاد می‌کند؟ 1
سوال ویژه :
4.این شعر به چه نکته‌ای اشاره دارد؟ 1
« تو مثل آفتابی که حضور و غیبت افتد / دگران روند و آیند و تو هم‌چنان که هستی »

سوال امتحانی پایانی نیم سال اول ـ نمونه (3)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره )
1. حضرت ابراهیم پس از تماشای طلوع و افول ماه و خورشید چه فرمود؟ و چه نکته‌ی مهمی را به مردم آموخت؟ 1
2. « حقیقت زندگی » برای انسان در چیست؟ 1
3. با توجه به هدف‌ها و دلبستگی‌ها پایان پذیر و پایان‌ناپذیر، هر انسان در مرحله انتخاب، با چند گزینه روبه رو ست؟ 1
4. چرا خداوند تنها مالک و مدبر حقیقی جهان است؟ « با دو مقدمه و یک نتیجه » بیان کنید. 1
5. آیا می‌توانیم خداوند را دارای جسم و محدود به زمان و مکان بدانیم؟ 1
6. چه تفاوتی میان « شناخت » یک موضوع و « ایمان » به آن وجود دارد؟ 1
7. از راه‌های رسیدن به ایمان « توجه دائم به خداوند و یاد او » را توضیح دهید. 75/.
8. امام خمینی (ره) درباره اصلاح نفس چه توصیه‌ای به جوانان دارند؟ 75/.
ب) درک معانی و مفاهیم آیات (5/4 نمره)
1. در آیه شریفه « انّی وجّهت وجهی للّذی فطر السّموات والارض حنیفا» حضرت ابراهیم به چه نکته‌ی مهمی اشاره می‌کند؟ 75/.
2. در آیه شریفه « هو الملک القدّوس السّلام المؤمن المهیمن العزیز الجبّار المتکبّر» به کدام صفات خداوند اشاره می‌کند؟ 75/.
3. آیه شریفه «وعدالله المؤمنین و المؤمنات جنّات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها»را ترجمه کنید. 75/.
4. از آیه شریفه « الا بذکر الله تطمئنّ القلوب » چه پیامی دریافت می‌شود؟ 75/.
5. ترجمه کنید: 1
6. باتوجه به آیه شریفه «فاذکرونی اذکرکم و اشکروا لی و لا تکفرون» جمله‌ زیر را کامل کنید 5/.
« مرا به یاد آورید تا ................ و .................. و ناسپاسی نکنید. »
ج) اندیشه (4 نمره)
1. قدرت تفکر و قدرت انتخاب هر یک چه نقشی در حرکت کمالی انسان دارد؟ 1
2. علم و ایمان چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ 1
3. چرا حرکت به سوی خدا و کسب سعادت الهی در جوانی و نوجوانی آسان‌تر از بزرگسالی است؟ 1
4. معیار و ملاک توصیف خداوند به برخی از صفات چیست؟ 5/.
5. جمله زیر را کامل کنید: 5/.
«برترین محبوب .................... زیرا ......................... »

سوال امتحانی پایانی نیم سال اول ـ نمونه (4)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)
1. آیا هر انسان دیگری نیز می‌تواند انتخاب حضرت ابراهیم را داشته باشد؟ریشه‌های انتخاب او چه بود؟ 1
2. قدرت انتخاب و اختیار انسان، چه تأثیری در سعادت او دارد؟ 75/.
3. داشتن معیار در انتخاب هدف‌ها چه ثمراتی دارد؟ 1
4. چرا انسان نیازها و خواسته‌های خود را فقط از خدا می‌خواهد، « با ذکر دو مقدمه و یک نتیجه » بیان کنید. 1
5. صفات ثبوتیه و صفات سلبیه را تعریف کرده و برای هر کدام مثالی بزنید. 1
6. قلب انسان در چه صورتی آماده، پذیرش حقیقت می‌شود؟ قرآن کریم چه رهنمودی در این زمینه ارائه می‌کند. 1
7. حضرت علی (ع) در مورد « ایمان و عمل » چه فرمایشی دارند؟ حدیث و ترجمه آن را بنویسید. 1
8. از راه‌های رسیدن به ایمان « تفکر در نشانه‌های خدا » را توضیح دهید. 75/.
ب) درک معانی و مفاهیم آیات (5/4 نمره)
1. در آیه شریفه « و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم » خداوند چه چیزی را مهم‌ترین نکته از اهداف زندگی انسان یاد می‌کند؟ 75/.
2. آیه شریفه « هو الله الّذی لا اله الا هو عالم الغیب و الشّهاده هو الرّحمن الرّحیم » به کدام صفات خداوند اشاره می‌کند؟ 75/.
3. آیه شریفه « انّی اراک و قومک فی ظلال مبین » را ترجمه کنید و بگوئید این سخن از کیست و خطاب به کیست؟ 75/.
4. از آیه شریفه « ولا تطع من اغفلنا قلبه عن ذکرنا » چه پیامی دریافت می‌شود؟ 75/.
5. ترجمه کنید: 1
6. با توجه به آیه شریفه « انّما یرید الشّیطان ان یوقع بینکم العدواه و البعضاء فی الخمر والمسیر »
جمله زیر را کامل کنید. 5/.
«همانا شیطان می‌خواهد بین شما ................. بیفکند به وسیله ................ و قمار»
ج) اندیشه (4 نمره)
1. تنوع و گستردگی استعدادهای انسان مفید است یا مضر؟ چرا؟ 1
2. آیا می‌توان هدف‌ها و دلبستگی‌های انسان را کشف کرد؟ 1
3. بعد از این که زیان و ضرر یک کار را فهمیدیم، قلب ما چه نقشی در ترک آن دارد؟ 5/.
4. چگونه می‌توان دل را حرم همیشگی خدا قرار داد؟ 5/.
5. سوال ویژه: اگر بخواهیم خصوصیات یک انسان مؤمن را در چند بند بنویسید. چه ویژگی‌هایی برای او خواهید نوشت؟ 1

سوال امتحانی پایانی نیم سال دوم ـ نمونه (1)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)
1. از کجا بدانیم آن‌چه خداوند در مسیر بندگی و تکلیف، از ما می‌خواهد فقط برای سعادت ما است؟ 75/.
2. اعمال و رفتار ما چند جنبه دارد؟ هر کدام را توضیح دهید. 75/.
3. برنامه خواب و استراحت رسول خدا (ص) چگونه بود؟ 1
4. ثمرات و نتایج هدایت قرآن کریم چیست؟ 1
5. به چه دوستا نی می‌توان اعتماد کرد؟ 75/.
6. از وظایف دو دوست نسبت به هم « احترام به دوست » را توضیح دهید. 75/.
7. حضرت رسول اکرم (ص) در مورد تأثیر دوستی بر انسان چه می‌فرماید؟ 5/.
8. منظور از قصد قربت در وضو چیست؟ 5/.
9. حضرت علی(ع) در مورد «ایمان و عمل» چه فرمایشی دارند؟ حدیث و ترجمه آن را بنویسید. 1
10. چرا انسان‌ها هدف‌ها و دلبستگی‌های مختلف دارند؟ 5/.
ب) درک معانی و مفاهیم آیات (4 نمره)
1.از آیه شریفه « انّ الّذین قالوا ربّنا الله ثمّ استقاموا فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون » چه پیامی دریافت می‌شود؟ 1
2. آیه شریفه « و اوحی الیّ هذا القرآن لانذرکم به و من بلغ » بیانگر چه مفهومی است؟ 1
3. آیه شریفه زیر به چه نکته‌ای اشاره دارد؟ 1
« ان من شیء الا یسبّح بحمده و لکن لا یفقهون تسبیحهم »
4. ترجمه کنید: 1
ج) اندیشه (5/4 نمره)
1. چه رابطه‌ای میان « مراقبت » و « محاسبه » برقراراست؟ آیا این دو به یکدیگر وابسته‌‌اند؟ 1
2. وضوی جبیره در چه مواردی و چگونه انجام می‌گیرد؟ 1
3. علت زیانبار بودن برخی از دوستی‌ها را بیان کنید. 1
4. اهداف دنیوی و اهداف اخروی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ 1
5. چرا انسان مسئول سرنوشت خویش است؟ 5/.

سوال امتحانی پایانی نیم سال دوم ـ نمونه (2)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)

1. خداوند راه سعادت را در چه چیزی قرار داده است؟ 75/.

2. امام صادق (ع) در مورد « مراقبت » چه فرمایشی دارند؟ 1

3. بنا به نقل حضرت علی (ع)، رسول خدا (ص) در منزل، اوقات خود را چگونه می‌گذراند؟ 1

4. با داشتند چه ویژگی‌هایی می‌توان از هدایت قرآن کریم بهره برد؟ 1

5. نتیجه یاد خدا و غفلت از آن چگونه است؟ 5/.

6. از وظایف دوست نسبت به هم « خیر خواهی و نصیحت » را توضیح دهید؟ 75/.

7. حضرت علی (ع) در مورد خوشبخت‌ترین آدم‌ها چه می‌فرماید؟ 5/.

8. حکمت وضو چیست؟ 1

9. امام خمینی (ره) در مورد « اصلاح نفس » چه توصیه‌ای به جوانان دارد؟ 1

ب) درک معانی و مفاهیم آیات (4 نمره)

1. آیه شریفه « لا تدرکه الابصار و هو یدرک الابصار و هو اللّطیف الخبیر » را ترجمه کنید. 1

2. آیه شریفه « اذا سالک عبادی فانّی قریب، اجیب دعوه الدّاع اذا دعان » به چه نکته‌ای اشاره می‌کند؟ 1

3. ترجمه کنید: 1

ج) اندیشه (5/4 نمره)

1. انسان‌های صاحب عزم و انسان‌های فاقد عزم را با هم مقایسه کرده وتفاوت آن‌ها را بنویسید 1

2. اسوه یعنی چه؟ و مقصود از این‌که رسول خدا (ص) برای مسلمانان اسوه است چیست؟ 1

3. آیا شناخت خانواده‌ی دوست، تأثیری در انتخاب او دارد؟ چرا؟ 1

4. چگونه ایمان بین شناخت و عمل پیوند ایجاد می‌کند؟ 1

5. به نظر شما انسان سعادتمند کیست؟ 5/.

سوال امتحانی پایانی نیم سال دوم ـ نمونه (3)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)

1. حقیقت عزم چیست؟ 75/.

2. وقتی از امام علی (ع) می‌پرسند: « زیرک‌ترین آدم‌ها کیست؟ » امام چه پاسخی دادند؟ 1

3. وظایف و برنامه‌های زندگی که برای انجام آنها، با خداوند عهد می‌بندیم، به چند دسته تقسیم می‌شود؟ 1

4. بنا به فرمایش امام صادق (ع) جوان مؤمنی که قرآن بخواند، چه آثاری به دنبال دارد؟ 75/.

5. وظایف اصلی ما در برابر خدای بزرگ چیست؟ و کدام عمل همه وظایف را در برمی‌گیرد؟ 1

6. از وظایف دوست نسبت به هم « احترام متقابل » را توضیح دهید؟ 75/.

7. امام صادق (ع) بهترین دوستان را چه کسانی معرفی می‌کند؟ 5/.

8. چرا هر روز، پنج بار، در مقابل خدا به نماز می‌ایستیم؟ 75/.

9. راه‌های رسیدن به ایمان را بنویسید؟ 1

ب) درک معانی و مفاهیم آیات (4 نمره)

1. در آیه شریفه «و تالله لاکیدنّ اصنامکم بعد ان تولّوا مدبرین» منظور و تدبیر حضرت ابراهیم چه بود؟ 1

2. آیه شریفه « و انّ علیکم لحافظین کراما کاتبین یعلمون ما تفعلون » به چه نکته‌ای اشاره دارد؟ 1

3. در آیه شریفه « و لا تصعّر خدّک للنّاس و لاتمش فی الارض مرحا » لقمان فرزندش را از چه چیزی نهی می‌کند؟ 1

4. ترجمه کنید: 1

ج) اندیشه (5/4 نمره)

1. عزم چه رابطه‌ای با اختیار دارد؟ 1

2. ویژگی‌های دوستان خدا و محرومین از دوستی خدا را بنویسید. 1

3. ویژگی‌های دوستان خدا و محرومین از دوستی خدا را بنویسید. 1

4. بزرگی انسان‌ها و عظمت زندگی آن‌ها به چه چیزی بستگی دارد؟ 1

5. معیار و ملاک توصیف خداوند به برخی از صفات چیست؟ 5/.

سوال امتحانی پایانی نیم سال دوم ـ نمونه (4)

الف) پرسش و پاسخ تشریحی (5/7 نمره)

1. عهد و پیمان میان انسان و خدا در چند مرحله انجام می‌پذیرد؟ هر کدام را توضیح دهید. 1

2. عوامل تقویت کننده عزم را نام ببرید؟ 1

3. برنامه و آداب خوردن و آشامیدن رسول خدا (ص) چگونه بود؟ 1

4. هدف از نزول قرآن چیست؟ و محدوده جغرافیایی و تاریخی آن چقدر است؟ 75/.

5. ویژگی‌های یک دوست واقعی چیست؟ (4 مورد ) 75/.

6. از وظایف دوستان نسبت به هم « توقع بجا و منصفانه » را توضیح دهید. 75/.

7. امام علی (ع) عاجزترین افراد را چه کسی معرفی می‌کند؟ 5/.

8. چه صفاتی را می‌توان به خدا نسبت داد و چه صفاتی را نمی‌توان نسبت داد؟ 5/.

9. پوشش زن در هنگام نماز چگونه باید باشد؟5/.

ب) درک معانی و مفاهیم آیات (4 نمره)

1. در آیه شریفه‌ «قال بل فعله کبیرهم هذا فاسئلوهم ان کانوا ینطقون» استدلال ابراهیم چه بود؟ 1

2. از آیه شریفه « یا بنیّ انّها ان تک مثقال حبّه من خردل فتکن فی صخره او فی السّماوات او فی الارض یات بها الله » چه پیامی دریافت می‌شود؟ 1

3. در آیه شریفه « الّذین تابوا اصلحوا و اعتصموا بالله و اخلصوا دینهم لله فاولئک مع المؤمنین » قرآن کریم چه کسانی را همراه مؤمنین می‌شمارد؟ 1

4. ترجمه کنید: 1

ج) اندیشه (5/4 نمره)

1. چه حیواناتی حرام گوشت هستند؟

2. وظیفه تعلیم و تبیین قرآن کریم پس از پیامبر اکرم (ص) بر عهده چه کسانی است؟ با توجه به حدیث ثقلین یا حدیث دیگر بنویسید. 1

3. توضیح المسائل یا رساله عملیه چیست؟ و ما چه نیازی به آن داریم؟ 1

4. علم و ایمان چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ 1

5. تنوع و گستردگی استعدادهای انسان مفید است یا مضر؟ چرا؟ 5/.

سؤالات کتاب دین و زندگی سال اول دبیرستان

درس اول:

1. هدف از نزول قران کریم چیست؟

2. آیه شریفه ی کتاب انزلناه الیک مبارک لید برو ایائه را ترجمه کنید و پیام آن را بنویسد

3. آیه ی شریفه ی قدجاء کم من الله نور و کتاب مبین را ترجمه کنید و بنویسید چه مطلبی از آیه فهمیده
می شود.

4. آیه ی شریفه ی هذا بیان للناس و هدی و موعظه للمتقین را ترجمه کنید

5. آیه ی شریفه ی «و یخرجهم من الظلمات الی النور باذنه و یهدیهم الی صراط مستقیم» را

 الف. ترجمه کنید ب. پیام آیه را بنویسید

6. ثمرات و نتایج هدایت قرآن کریم در انسان چیست

7. امام صادق (ع) درباره تلاوت قرآن کریم و اثر آن برای جوان مومن چه فرموده است

8. آیات زیر را ترجمه کنید و پیام آن را بنویسد

و نزلنا علیک الکتاب تبیا نا لکل شی و هدی و رحمه بشری للمسلیمن

9. محدوده ی تاریخی و جغرافیایی هدایت قرآن کریم چقدر است

10. دلیل طراوت و تازگی قرآن کریم برای همیشه زمانها چیست

11. آیه شریفه ی و اوحی الی هذا القران لانذرکم به و من بلغ را الف. ترجمه کنید ب. پیام آیه را بنویسید.

12. تدبر در آیات قرآن کریم چه آثار و نتایجی دارد

13. مراحل تدبر آیات قرآن را بنویسد

14. خداوند وظیفه تعلیم و تبیین قرآن کریم را بر عهده چه کسی نهاده است

15. چگونه می توانیم پیامهای قرآن را در یابیم تا زندگی را براساس آن ها بنا کنیم

16. چهار مورد از آداب و شرایط قرائت و تدبر قرآن کریم را بنویسید

17. ابزار تدبر در قرآن چیست

18. دانایی نتیجه ی چیست؟

1. در شکفتن گل سرخ چندین عامل دخالت دارند مهمترین آنها کدام است؟

الف. قابلیت و استعدادهای نهفته شده در گل

ب. نظارت و مراقبت         ج. آب و خاک               د. موفقیتها

2. مهمترین دوره برای پاسخ گویی به دعوت الهی و پیروی از پیامهایش ...................... است

الف. کودکی         ب. نوجوانی و جوانی       ج. پیری      د. سن چهل سالگی

3. این حدیث امام جعفر صادق  (ع) با کدام گزینه تکمیل می گردد هر جوان مومنی که قرآن بخواند قران با گوشت و خونش در می آمیزد .......

الف. و در قیامت حافظ و نگهبان او می شود      

ب. و او را به بهشت هدایت می کند

ج. و در دنیا هدایت واقعی می یابد

د. و هدایت دنیا و آخرت خواهد یافت

4. براساس آیه شریفه کتاب انزلناه الیک مبارک لید برو آیاته و لیتذکر اولوالالباب شرط بهره گرفتن از آیات الهی چه چیزی معرفی شده است

الف. دارای دانش بودن       ب. دارای ایمان بودن        ج. اوالعزم بودن           د. خردمندی

5. آیه ی شریفه ی وانزلنا الیل الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون خطاب به چه کسی یا چه کسانی است؟

الف. پیامبر(ص)       ب. همه ی مومنان      ج. پیامبران اوالعزم  د. همه ی مردم

6. با توجه به آیه ی شریفه ی و اوحی الی هذا القران لاتذرکم و من بلغ مخاطب قرآن چه کسی است؟

الف. مردم مکه مخاطب قرآن بودند                     ب. مسلمانان حجاز  

ج. مردم مدینه                                                 د. هر کس که قرآن به او برسد

7. از آیه شریفه ی لاتذرکم به و من بلغ کدام امر مهم استفاده می شود؟

الف. رسالت پیامبر(ص) جهانی است و قرآن تنها برای مسلمانان است

ب. انذار پیامبر(ص) به وسیله قران تنها مخاطبش اعراب بودند.

ج. رسالت پیامبر(ص) جهانی و جاودانی و برای همه ی مردم است.

د. با قرآن می توان هدایت کرد و تبلیغ کرد.

8. هدف از نزول قرآن کریم چیست؟

الف. هدایت متقین   ب. هدایت انسان ها   ج. هدایت مومنان  د. هدایت صالحان

9. .................. ابزار تدبر است که خداوند به انسان عنایت کرده است.

الف. استعداد    ب. اختیار     ج. عقل    د. تنوع طلبی

10. کدامیک از ثمرات تدبر قرآن کریم نیست

الف. رژف اندیشی برای کشف پیام آیات                 ب. تنوع طلبی در خواسته ها

ج. دل سپردن و گشودن قلب به انوار هدایت الهی      د. تقویت ارتباط میان عقل و قلب

11. ........................ نتیجه بهره مندی از قوه عقل و خردمندی است.

الف. تفقه          ب. تعلم          ج. دانایی      د. اندیشه

12. میزان بهره مندی افراد از قرآن به کدام عامل بستگی ندارد؟

الف. توانایی علمی افراد   ب. انس فرد با قرآن   ج. تقوای افراد   د. همت و پشتکار افراد

درس دوم: انتخاب بزرگ

1. آیه شریفه ی فلما رای القمر بازغا قال هذا ربی را ترجمه کنید

2. داستان حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم چه درسی در زندگی برای مردم بیان می کند

3. حضرت ابراهیم کدام جهت را برای زندگی خود برگزیده دلیلش برای انتخاب این جهت چه بود

4. منظور از غایت چیست؟

5. آیات زیر را ترجمه کنید

الف. رای کوکبا قال هذا ربی فلما افل قال لا احب الافلین

ب. انی وجهت وجهی للذی فطر السموات و الارض

6. چرا چیزهایی مانند ماه، ستاره، خورشید لایق پرستش نیستند

7. از ویژگی های انسان میل به کمالات و خوبی ها را توضیح دهید

8. دو تفاوت انسان با گیاه و حیوان را بنویسد

9. به سوالات زیر پاسخ کوتاه بدهید

الف. حضرت ابراهیم پس از مشاهده ی ملکوت آسمان ها و زمین به چه مقامی رسید

ب. نوجوانی حضرت ابراهیم با چه چیزی آغاز شد

ج. خداوند ملکوت آسمان ها و زمین را به چه کسی نشان داد

د. موفقیت انسان در رسیدن به خوشبختی در زندگی با چه چیز گره خورده است

10. ترجمه ی آیه ی زیر را کامل کنید

و اذ قال ابراهیم لابیه ازر ...............................

اتتخذ اصناماء الهه              آیابتان را به خدایی می گیری؟

انی اراک و قومک ..........................................

فی ضلال مبین .............................................

1. انتخاب بزرگ حضرت ابراهیم (ع) در چه دوره ای از زندگی انجام گرفت؟

الف. نوجوانی           ب. کودکی           ج. میانسالی          د. کهن سالی

2. آیه شریفه ی اناهدیناه السبیل اما شاکراً اما کفورا بیانگر کدام ویژگی انسان است.

الف. کمال جویی         ب. اختیار         ج. رستگاری          د. تفکر

3. سرپرست حضرت ابراهیم که بود؟

الف. فرعون               ب. آزر            ج. نمرود                 د. تارخ

4. حضرت ابراهیم (ع) با کدام امر یکتا پرستی را برگزیده و از شرک دوری چست؟

الف. توکل و اعتماد به خود             ب. اندیشه و تفکر و استعانت از هدایت الهی

ج. اندیشه و تفکر و دوری از نمرود        د. اعتماد به نفس و توکل به خدا

5. احساس خرسندی و نشاط در انسان با کدام موضوع تامین می شود؟

الف. رسیدن به کمالات و خوبی ها             ب. احساس کرامت و دوری از بدی ها

ج. رسیدن به امور مادی و زوال پذیر         د. امتناع میل به خود خواهی

6. یک دانشمند و یک انسان کریم به ترتیب از کدام امر احساس رضایت می کنند؟

الف. رسیدن به یک حقیقت علمی، رسیدن به قرب الهی

ب. احساس کرامت – رسیدن به خشنودی خدا

ج. حل مسئله ی پیچیده – رضایت مردم

د. رسیدن به یک حقیقت علمی و حل مسئله ی پیچیده – کرامت خود

7. دلیل جدایی ابراهیم (ع) از سرپرست خود چه بود؟

الف. گرایش به بعد فردی             ب. هجرت به مکه       ج. استقلال خواهی    د. یکتا پرستی

8. کدام یک از آیات شریفه ی زیر خود انسان را مسئول سعادت یا شقاوت خودش می داند؟

الف. عندالله ثواب دنیا و الاخره                      ب. انا هدیناه السبیل اما شاکراً و اماکفورا

ج. ما عندکم ینفد و ما عند الله باق                  د. و ما عند الله خیر وابقی

9. نتیجه مشاهده ی ملکوت آسمان ها و زمین بر ابراهیم (ع) چه بود؟

الف. مقابله با بت پرستان                         ب. مقابله در برابر نمرود

ج. این که از اهل یقین شود                      د. این که از مشرکان نباشد.

10. حضرت ابراهیم عمویش را و قوم او را در چه حالتی مشاهده نموده است؟

الف. بت پرستان                                ب. در حال بیزاری از هدایت

ج. در گمراهی آشکار                         د. روئیت خورشید و ماه

11. با توجه به آیه ی انی وجهت وجهی للذی فطر السموات و الارض حینفا چرا حضرت ابراهیم (ع) رو به سوی آفریننده ی آسمان ها و زمین بر می گرداند؟

الف. هدایت الهی           ب. عدالت خواهی           ج. حقیقت جویی          د. کمال خواهی

12. در قرآن کریم کدام واژه به معنی حق گرا آمده است؟

الف. مسلم         ب. محیی   ج. متقی    د. حنیف

13. کدام پیامبر الهی در اثبات وجود خداوند از غروب وافول خورشید و ستارگان مدد چیست؟

الف. حضرت ابراهیم (ع)          ب. حضرت عیسی (ع)

ج. حضرت موسی (ع)            د. حضرت نوح (ع)

14. در آیه ی فلما رای القمر بازغا منظور از بازغ چیست؟

الف. هلال         ب. درخشان         ج. قرص کامل ماه    د. ستارگان

15. کدام ویژگی فقط مخصوص انسان است؟

الف. تنوع و گستردگی استعدادها               ب. آرزومندی

ج. رسیدن به احساس رضایت                   د. محدودیت درخواست ها و آرزوها

درس سوم: کدامین هدف

1. چرا انسان مسئول سرنوشت خویش است؟

2. تنوع و گستردگی استعدادهای ما مفید است یا مضر چرا؟

3. انسان چگونه می تواند راه سعادت را بپیماید؟

4. به نظر شما انسان سعادتمند کیست؟

5. پیام آیات زیر را بنویسد: الف. و ما عند الله خیر وابقی افلا تعقلون  ب. کل نفس بما کسبت دهید

6.آیا می توان هدف ها و دل بستگی های اصلی انسان را کشف کرد؟ توضیح دهید

7. چگونه اهدافی را باید هدف اصلی قرار داد چرا؟

8. آیه ی زیر را ترجمه نموده و پیام آنرا بنویسید؟

من کان یرید العاجله عجلنا له فیها ما نشاء لمن نرید ثم جعلنا له جهنم

9. اهداف و دل بستگی های دینوی و اخروی را مقایسه کیند

10. چرا انسان ها هدف ها و دل بستگی های مختلف دارند

11. هدفهای پایان پذیر و پایان ناپذیر را با ذکر مثال توضیح دهید

12. آیه شریفه ی فمن الناس من یقول ربناء اتنا فی الدنیا و ما له فی الاخره من خلاق را  الف. ترجمه کنید    ب. پیام آیه را بنویسید

13. منشا تفاوت هدف و دلبستگی ها در چیست

14. چرا باید برای انتخاب هدف ها معیار داشته باشیم؟

15. نقش انسان را در رسیدن به کمالات و شکوفایی استعدادها با گیاهان و حیوانات مقایسه کنید

16. با توجه به اختلاف در هدف ها و دل بستگی های انسان آیا معیاری برای داوری درباره ی این اختلاف ها وجود دارد؟ معیار چیست و چه کسی تعیین کننده است. 

1. قابلیت های گیاهان و حیوانات به ترتیب چگونه به فعالیت می رسند؟

الف. طبیعی- طبیعی                  ب. غریزی – غریزی

ج. غریزی – طبیعی                   د. طبیعی – غریزی

2. مهم ترین نعمت های خدادادی انسان کدام است؟

الف. غریزه و بعد جسمانی              ب. قدرت تفکر و قدرت انتخاب

ج. قدرت تفکر و امور مادی           د. امور طبیعی و غریزی

3. مسئول سرنوشت انسان در عرصه ی زندگی کیست؟

الف. جامعه         ب. خداوند      ج. خود او      د. پیامبران

4. انسان با کدام عامل می تواند خوبی ها را برگزیده و راه رسیدن به سعادت را بپیماید؟

الف. قدرت تفکر  ب. قدرت انتخاب   ج. نیروی فطرت   د. نیروی غریزه

5. دو ویژگی خاص انسان که وی را از سایر موجودات متمایز می سازد کدام است؟

الف. قدرت تفکر – قدرت اختیار و انتخاب       ب. قدرت تفکر- مسئول بودن در سرنوشت خویش

ج. روحیه بی نهایت طلبی – قدرت انتخاب     د. روحیه بی نهایت طلبی – مسئول بودن در سرنوشت خویش

6. انسان به وسیله ی چه ابزاری به تدریج خوبی ها و راه رسیدن به آنها را می شناسد؟

الف. قدرت تفکر        ب. قدرت انتخاب    ج. استعدادهای درونی  د. کمالات روحی

7. بیش از همه منشا تفاوت در هدف ها و دل بستگی های انسان در تفاوت بین کدام است

الف. بینش ها        ب. محیط زندگی     ج. عوامل اجتماعی و مقتضیات زمان    د. تغییرات فطرت

8. برای انتخاب صحیح هدف ها و دل بستن به آن ها چه چیزی نیاز است؟

الف. معیار و ملاک         ب. میزان در آمد     ج. توصیه و سفارش دیگران    د. علایق و سلیقه ها

9. ملاک پاداش در آخرت چیست؟

الف. سعی و تلاش انسانها    ب. سعی و تلاش در همکاری افراد

ج. اراده ی انسان در دنیا     د. اراده انسان در آخرت

10. دلبستگی ها و هدف های انسان ها چند دسته و چگونه اند؟

الف. اهداف زود گذر و پایان پذیر       ب. اهداف دایمی و پایان ناپذیر

ج. اهداف نهایی، اهداف وسیله ای      د. اهداف دنیایی و اخروی

11. بوسیله معیار به کدام گزینه نزدیک می شویم.

الف. ارزش هدف ها را مشخص می کنیم       ب. متناسب با ارزش هدف ها به آن ها رتبه می دهیم

ج. هدف درست زندگی را برخواهیم گزید    د. همه ی موارد

12. منظور از کلمه ی العاجله در آیه ی من کان یرید العاجله کدام است؟

الف. پاداش اعمال    ب. دنیا     ج. سرافکندگی    د. اراده

13. در چه صورت هدف های پایان پذیر مانع رسیدن به هدف های جاوید می شوند؟

الف. اگر هدف های جاوید هدف اصلی و هدف های پایان پذیر تابع آن ها شوند.

ب. اگر هدف های پایان ناپذیر هدف اصلی و هدف های پایان پذیر در سایه ی آن ها قرار گیرند

ج. اگر هدف های پایان پذیر تابع هدف های جاوید واقع شوند

د. اگر هدف های پایان پذیر هدف اصلی و هدف های جاوید تابع آن ها شوند.

درس چهارم: برترین هدف

1. آیه شریفه ی الله لا اله هو له الاسماء الحسنی را ترجمه کنید و پیام آنرا بنویسد

2. منظور از تقرب به خدا چیست

3. آیه شریفه ی ورضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم الف. ترجمه کنید    ب. پیام آنرا بنویسد

4. هدف های جامع و برتر چگونه هدف هایی هستند؟

5. امام سجاد (ع) در مناجاه المحبین از خدا چه چیزهایی می خواهد؟

6. به سوالات زیر پاسخ کوتاه بدهید:

الف. برترین خوبی و نعمت بهشت چیست

ب. کدام هدف و مقصد همه ی خوبی ها و کمال های دیگر را در بر می گیرد

ج. مقصود و محبوب نهایی انسان کیست

د. تقرب به برترین محبوب و مقصود سهم چه کسانی است

7. چرا نزدیکی به خدا بهترین و برترین هدف است

8. ترجمه ی آیه زیر را کامل کنید و بنویسید چه مطلبی از آیه فهمیده می شود؟

ما عند کم ینفذ و ما عند الله باق ..................................

ولنجزین الذین صبروا اجرهم و قطعاً به کسانی که صبر پیشه کردند

با حسن ماکانوا یعملون ................................................

1. مفهوم آیه ی ما عند کم ینفدو ما عند الله باق کدام است.

الف. برتر بودن اهداف پایان ناپذیر بر اهداف پایان پذیر         ب. مختلف بودن اهداف پایان ناپذیر

ج. یکسان نبودن اهداف پایان پذیر                     د. تابع بودن اهداف پایان ناپذیر بر اهداف پایان پذیر

2. مقصدهای بزرگ به همان میزان که بسیار بزرگ و ضامن خوشبختی ماست .................... می طلبد

الف. تفکر                   ب. همت بزرگ                ج. انتخاب                د. عمل

3. آیه ی شریفه ی انی وجهت وجهی للذی فطر السموات و الارض از زبان کیست و در ادامه ی آیه شریفه چه موضوعی را نفی می کند.

الف. حضرت محمد (ص)، ظلم           ب. حضرت ابراهیم (ع)، شرک

ج. حضرت نوح (ع)، ظلم                  د. حضرت موسی (ع)، شرک

4. آیه ی شریفه ی و مساکن طیبه فی جنات عدن بیانگر چیست؟

الف. زندگی در آخرت فقط معنوی است و بعد مادی و جسمانی فقط در دنیاست

ب. زندگی در عالم برزخ هم مادی و هم معنوی است

ج. زندگی در آخرت تنها معنوی نیست بلکه مادی و جسمانی نیز هست

د. زندگی در عالم برزخ مادی و جسمانی است و امور معنوی در آن راه ندارد

5. از دیدگاه الهی رستگاری و کامیابی بزرگ در گرو رسیدن به چیست؟

الف. رضوان الهی    ب. بهشت جاویدان    ج. خشنودی خدا و خلق خدا د. وعده های الهی

6. مناجاه المجین از که و خطاب به کیست؟

الف. امام علی (ع)، خداوند                  ب. امام کاظم (ع)، امام مهدی (عج)

ج. امام سجاد (ع)، رسول خدا (ص)     د. امام سجاد (ع)، خداوند

7. منشا جست و جوی سرچشمه ی خوبی ها و زیبایی در آدمی چیست؟

الف. فطرت (ذات)     ب. غریزه     ج. طبیعت     د. بعد مادی

8. تقرب به برترین محبوب و مقصود کار چه کسانی است؟

الف. بلند همتان             ب. عالمان               ج. مسلمانان             د. امینان

9. آیه شریفه ی لااله الا هو له الاسماء الحسنی بیانگر چیست؟

الف. تنها اوست که به موجودات صفا نیکو داده است

ب. خداوند موجودات را زیبا و نیکو آفریده است

ج. تنها اوست که دارنده ی همه ی نام های نیکوست

د. خداوند کمال مطلق و تواناست

10. در مناجات «یا منی قلوب المشتاقین ...» چه چیز از خداوند طلب شده است؟

الف. دوستی با قرآن، اهل بیت و نیات خدا پسندانه

ب. دوستی با خدا، دوستداران خدا وعملی که موجب قرب الهی می گردد.

ج. دوستی با خدا، پیامبران و امامان و عملی که موجب خشنودی خدا می شود.

د. دوستی با پیامبران الهی، دوستداران خدا و نیات خدا پسندانه

درس پنجم: تو را چگونه بخوانم

1. عبارت قرآنی لیس کمثله شی را ترجمه کنید و بنویسید چه مطلبی از آن فهمیده می شود؟

2. چرا خداوند را آنگونه که شایسته ی اوست نمی توان شناخت

3. چرا خداوند مانند مخلوقات نیست

4. پیام آیه سبحان ربک رب العزه عما یصفون را بنویسید

5. هر یک از عبارت های زیر بیانگر کدامیک از اسماء و صفات خداوند است

الف. خداوند زمین مرده را زنده می کند

ب. خداوند از زمین میوه ها رویانده تا بخورند

ج. خداوند برای ماه منزلگاهی قرار داده است

6. توضیح دهید که چه راه هایی برای معرفت به خدا و توصیف او پیشنهاد شده است چرا؟

7. منظور رسول خدا (ص) از عبارت ما عرفناک حق معرفتک چیست؟

8. معنی اسماء الهی را که در زیر آمده است بنویسید؟

الف. قادر              ب. مدبر                     ج. حکیم              د. علیم

9. آیه ی شریفه ی وجعلنا فیها جنات من نخیل و اعناب و فجرنا فیها من العیون را ترجمه کنید و بنویسید که به کدامیک از اسماء الهی اشاره دارد؟

1. مقصود از عرجون قدیم چیست؟ ودر مورد کدام کره آسمانی مطرح شده است؟

الف. گلوله ی نورانی و سوزان، خورشید                   ب. کهکشان راه شیری کهنسال، خورشید

ج. طلوع و غروب اجرام آسمانی، ستاره               د. شاخه ی خشکیده ی هلالی شکل خرما، ماه

2. عبارت «ما عرفناک حق معرفتک آن چنان که شایسته ی معرفت توست تو را نشناختیم» از کدام معصوم و در کدام کتاب آمده است؟

الف. امام علی (ع)، نهج البلاغه                  ب. امام سجاد (ع)، صحیفه ی سجادیه

ج. پیامبر اسلام (ص)، بحار الانوار           د. امام صادق (ع)، اصول کافی

3. زیبایی های عالم جلوه ی .......... تو و خوبی های آن روایت گر ......... توست.

الف. کمال، جمال         ب. جمال، جمال           ج. کمال، کمال            د. جمال، جمال

4. چرا خدا را چنان که شایسته است نمی توان شناخت؟

الف. زیرا سر رشته تدبیر امور عالم به دست خداست    

ب. زیرا اول باید ایمان به خدا را در خود افزایش دهیم

ج. زیرا نمی توان بر او احاطه پیدا کرد

د. زیرا او منشاء همه خوبی هاست.

5. مفهوم کدام آیه ی شریفه مطابق عبارت زیر است؟ چگونه از تو غافل باشم که تو همواره با من هستی؟

الف. ایاک نستعین      ب. کل من علیها فان   ج. و نحن اقرب الیه من حبل الورید   د. قل اعوذ برب الفلق

6. آیه ی قل اعوذ برب الفلق به چه موضوعی اشاره دارد؟

الف. از چه کسی حز خدا می توان مدد گرفت      ب. بی خدا همه ی موجودات فقیرند و با نیستی قریبند

ج. به یا دخداوند و برای او باید زندگی کرد      د. به درگاه چه کسی جز خدا می توان پناه برد

7. مضمون آیه ی شریفه ی و نحن اقرب الیه من حبل الورید کدام است؟

الف. به درگاه چه کسی جز تو پناه برم           ب. چگونه از تو غافل باشم وقتی که تو با من هستی

ج. از چه کسی جز تو مدد جویم         د. حیات طیبه ای به ما کرامت فرما که با یاد تو به سوی تو زندگی کنیم

8. آیه ی شریفه ی و ایه لهم الارض المیته احییناها و اخرجنا منهاحبا فمنه یا کلون ناظر به کدام صفت پروردگار نیست؟

الف. قادر                    ب. محیی                 ج. قدوس                   د. رازق

9. آیه ی شریفه ی سبحان الذی خلق الازواج کلها مما تنبت الارض و من انفسهم و مما لا یعلمون چه موضوعی را بیان می کند؟

الف. رویش گیاهان در آب                               ب. حرکت زمین و کرات آسمانی

ج. اعجاز قرآن از دیدگاه علوم طبیعی                د. زوجیت در کرات آسمانی

10. کدام یک از موارد ذیل تماماً از اسماء الهی نیست

الف. خالق، رازق، مقدر                  ب. مدبر، مرکب، مقیر

ج. علیم، رحیم، حکیم                    د. محیی، ممیت، قادر

درس ششم: در حمد و تسبیح محبوب

1. از چه راهی می توانیم به صفات خدای متعال پی ببریم با ذکر مثال توضیح دهید

2. چرا خداوند همه ی صفات نیکو را دارد

3. چرا خداوند صفاتی را که نشان دهنده ی نقص و کاستی باشد ندارد

4. آیا می توانیم هر صفتی را که در مخلوقات می بینیم به خدای متعال نسبت دهیم چرا

5. منظور از صفات ثبوتی چیست؟ با ذکر مثال توضیح دهید

6. آیه ی شریفه ی هو الله الذی لا اله الا هو عالم الغیب و الشهاده هو الرحمن الرحیم را ترجمه کنید

7. منظور از صفات سلبی چیست با ذکر مثال

8. منظور از حمد و تسبیح چیست

9. چرا نمی توانیم خدا را جسم بدانیم

10. چه کسی یا چیزی قابل ستایش است و چرا ستایش واقعی از آن خداست

11. دو مفهوم الحمد الله و سبحان الله را توضیح دهید

1. آیه ی شریفه ی هو الله الذی لا اله الا هو بیانگر چیست؟

الف. صفات سلبیه خداوند          ب. یکتایی و یگانگی خداوند

ج. علم و حکمت خدا                    د. قدرت الهی

2. از آیه ی شریفه ی عالم الغیب و الشهادت هو الرحمن الرحیم چه مطلبی دریافت می شود؟

الف. خداوند با رحمت و مهربانی، جهان غیب و شهود را می داند

ب. با این که خدا همه چیز را می داند ولی با رحمت با بندگان برخورد می کند.

ج. خداوند با رحمت و مهربانی خود جهان غیب را می داند

د. رحمت و مهربانی خداوند در تمام هستی گسترده است.

3. از این مقدمات: «خداوند کامل است هر موجود کامل دارای همه ی صفات خوب و نیکو است» کدام نتیجه ی منطقی به دست می آید؟

الف. خداوند هستی بخش و کامل کننده است     

ب. برخی صفات خداوند تبوتیه وبرخی سلبیه است

ج. لزوماً خداوند نباید تمام صفات کمالیه را دارا باشد   

د. خداوند همه ی صفات خوب و نیکو را داراست

4. صفات سلبیه ریشه در کدام ویژگی دارد؟

الف. نقص              ب. جهل                 ج. بی نیازی       د. غرور

5. در قلمرو علم کلام صفاتی که جنبه ی کمال و جمال دارند اصطلاحاً چه نامیده می شود.

الف. سلبیه     ب. ثبوتیه       ج. جلالیه      د. فعلیه 

6. مصرع «نتوان شبه تو جستن که تو در وهم نیایی» با کدام یک از آیات قرآنی هم مفهوم است؟

الف. وله الاسماء الحسنی              ب. هو العزیز الحکیم

ج. لیس کمثله شیء                      د. هو الرحمن الرحیم

7. در مصرع «نتوان وصف تو گفتن که تو در فهم نگنجی» با کدام یک از عبارات قرآنی هم معنی است؟

الف. ما عرفناک حق معرفتک     ب. اشکرولی و لا تکفرون

ج. اذکرونی ذکر کم                د. له الاسماء الحسنی

8. کدام صفت الهی به معنی «هستی بخش» است

الف. المهیمن            ب. الباریءُ          ج. القدوُس        د. الجبار

9. کدام صفت از صفات سلبی خداوند است

الف. غنی          ب. جبار         ج. مهیمن         د. شریک

10. حمد به معنی ...................... و تسبیح به معنی .................... است

الف. ستایش، پاک دانستن        ب. پاک دانستن، ستایش

ج. ذکر، ستودن                      د. ستایش، ذکر

درس هفتم: در پناه ایمان

1. ایمان چیست؟و از دیدگاه قرآن کریم جایگاه آن کجاست

2. چه تفاوتی میان شناخت یک موضوع و ایمان به آن وجود دارد

3. قرآن کریم زیبایی های قلب را چگونه به ما نشان می دهد

4. چرا عده ای با آن که زیان کار خود را می دانند اما باز هم به انجام آن اقدام می کنند

5. قلب چگونه برای پذیرش حقیقت و راه زندگی آماده می شود؟

6. به سوالات زیر پاسخ کوتاه بدهید

الف. عمل صالح و کار شایسته چه زمانی ارزشمند است

ب. حضرت علی (ع) رابطه ی ایمان و عمل را چگونه بیان کردند

7. عبارت زیر را کامل کنید

الف. .................................... برانگیزاننده و محرک انسان به سمت عمل است

ب. جایگاه شناخت ...................................... و جایگاه ایمان ............................... است

ج. با ور و اعتقادی که همراه ......................... است و شوق به سوی عمل را در انسان ایجاد می کند ...................... نام دارد

8. قرآن کریم و زشتی های قلب را چگونه به ما نشان می دهد

9. عقل و قلب در وجود انسان چه نقشی دارد توضیح دهید.

1. از آیه ی شریفه ی «من عمل صالحاً من ذکر انثی و مومن فلنحیینه حیاه طیبه چه موضوعی دریافت می شود؟

الف. داشتن ایمان در زندگی شرط قبولی عبادت نیست

ب. زن و مرد در کسب کمالات معنوی یکسان اند

ج. داشتن زندگی پاک تنها در گرو داشتن عمل نیک است

د. زن و مرد در درجات ایمان و عمل صالح متفاوت اند

2. کدام امر به چراغی تشبیه شده است که راه را نشان می دهد؟

الف. گرایش          ب. ایمان        ج. اسلام         د. شناخت

3. مقصود از اخوان تو امان چیست و این موضوع را کدام یک از معصومین (ع) بیان کرده است؟

الف. ایمان و عمل، حضرت رسول (ص)                    ب. علم وعمل، امام علی (ع)

ج. عقل و فطرت، حضرت رسول (ص)                       د. ایمان و عمل، امام علی (ع)

4. منبع حدیث شریف «الایمان و العمل اخوان توامان ...» کدام یک از کتاب های حدیث است و مقصود از توامان چیست؟

الف. غرر الحکم و در الکلم، همراهی این دو       ب. امالی، جدایی این دو

ج. بحار الانوار، همراهی این دو                     د. وسائل الشعیه، جدایی این دو

5. محرک و برانگیزاننده انسان برای حرکت کدام عامل است؟

الف. شناخت ذهنی            ب. ایمان قلبی              ج. ایمان قولی            د. ایمان عملی

6. ................. همان باور و اعتقاد قلبی همراه با .......... است که ................. به سوی عمل را در انسان ایجاد می کند.

الف. شناخت، ایمان، شوق         ب. شناخت، حب، حرکت    

ج. ایمان، اطمینان، حرکت          د. ایمان، دوستی، شوق

7. جایگاه شناخت و ایمان به ترتیب کدام بعد وجود آدمی است و منجر به چه خواهد شد؟

الف. ذهن، قلب عمل صالح              ب. ذهن، نفس عمل صالح

ج. ذهن، قلب عمل نیک یابد             د. مغز، روح عمل نیک یابد

8. در صورتی که قلب به زیبایی ها آراسته و از زشتی ها دور گردد برای چه چیز آماده می شود؟

الف. درک موضوعات علمی              ب. پذیرش دین و آخرت

ج. پذیرش حقیقت و راه زندگی          د. عمل خیر یا شر

9. کدام یک از زشتی های دل محسوب می شود:

الف. توجه قلب به هدف های زبیا و با خدا       ب. سلامتی قلب از بیماری ها و گناهان

ج. بینای قلب برای مشاهده حقایق    د. سخت شدن قلب و نداشتن احساس در مقابل خوبی ها و زیبایی ها

10. به ترتیب کدام مراحل برای رسیدن به کمال انسانی شایسته و درست است؟

الف. ایمان شناخت عمل صالح        ب. شناخت ایمان عمل صالح

ج. عمل صالح ایمان شناخت            د. شناخت عمل صالح ایمان

درس هشتم: دروادی امن

1. راه های رسیدن به ایمان و تقویت آن را نام ببرید؟

2. امام خمینی (ره) در توصیه خود به جوانان درباره ی جهاد اکبر چه فرموده اند

3. آیات زیر را ترجمه کنید

الف. قد افلح المومنون الذین هم فی صلاتهم خاشعون والذین هم عن اللغو معرضون

ب. یا ایها الذین امنو اذکروا نعمه الله علیکم

4. انجام چه کارهایی ما را به یاد خدا می اندازد

5. از راه های رسیدن به ایمان تفکر پیرامون آیات خدا در گستره ی هستی را توضیح دهید

6. انجام نیکی ها و دوری از گناهان چگونه موجب تقویت ایمان می شود

7. انجام چه کارهایی ما را از یاد خدا غافل می سازد

8. انسان مومن دارای چه ویژگی هایی است

9. جامعه ی مومن دارای چه ویژگی هایی است

10. آثار فردی و اجتماعی ایمان را بنویسید

1. از دیدگاه قرآن کریم چه کسانی رستگارند؟

الف. مسلمانان        ب. متفکران         ج. نمازگزاران       د. مومنان

2. کدام یک از آیات ما را به ذکر دائم خداوند فرامی خواند؟

الف. الله لا اله الا هو له الاسماء الحسنی      ب. یا ایها الناس انتم الفقرء الی الله و الله هو الغنی الحمید

ج. و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس            د. یا ایها الذین امنو اذکروالله ذکراً کثیرا

3. از کدام دوران زندگی به عنوان «فرصتی طلایی برای رسیدن به ایمان» یاد می شود؟

الف. دوران بیماری و کسالت                        ب. دوران تحصیل

ج. دوران نوجوانی و جوانی                          د. دوران آرامش و فراغت

4. کدام مورد از جمله راه های رسیدن به ایمان و حفظ و نگهداری آن نیست؟

الف. تفکر پیرامون آیات خدا                      ب. انجام نیکی ها و واجبات

ج. توجه دائم به ذکر خدا                          د. تفکر در ذات خدا

5. امام خمینی «ره» کدام گروه از افراد را در جهاد اکبر موفق تر معرفی می فرماید؟

الف. جوانان          ب. کهنسالان           ج. دانشمندان      د. شب زنده داران

6. چگونه می توان یاد خدا را در دل زنده نگه داشت و قلب را به او نزدیک تر ساخت

الف. توجه به نعمت ها و لطف های خدا به انسان  

ب. توجه دائم به خداوند و ذکر ویاد او

ج. انجام نیکی ها و واجبات ودوری از بدی ها و محرمات

د. تفکر پیرامون آیات در گستره ی هستی

7. توصیه ی امام خمینی «ره» در مورد خود سازی به جوانان چیست؟

الف. مراقب ادب و رفتار خود باشید                ب. جهاد اکبر را از جوانی باید آغاز کنید.

ج. مراقب پاکی و طهارت قلب خود باشید         د. یاد خدا را در دل زنده کنید

8. کدامیک از ویژگیهای انسان مومن است؟

الف. از شادابی و لذت معنوی بهره مند است     ب. در قضاوت ها و تصمیم ها خدا را در نظر می گیرد

ج. آرامش روحی خاصی دارد                        د. همه ی موارد

9. مهم ترین عامل در تقویت ایمان کدام عامل است؟

الف. تفکر پیرامون آیات خدا در گستره ی هستی                     ب. توجه به نعمت ها

ج. توجه دائم بخدا و ذکر و یاد او                                       د. انجام نیکی ها و دوری از گناهان

10. توجه به نشانه های خداوند در جهان در نهایت چه مزیتی را به دنبال دارد؟

الف. افزایش دوستی و محبت وی در دل          ب. شناخت نعمت ها و استفاده از آن ها

ج. پی بردن به قدرت و علم الهی               د. پی بردن به زیبایی و رحمت خداوندی

درس 9 

الف) سؤالات تشریحی

1- توضیح دهیدچرا عزم، ظهور گوهر انسانیت، یعنی اختیار است؟ آثار عزم قوی کدامند؟

2- میزان دینداری ما به چه چیزی بستگی دارد؟ و چه زمانی دینداری ما کامل­ترخواهد بود؟

3- از کجا باید بدانیم آنچه خداوند در مسیر بندگی و تکلیف از ما می خواهد فقط برای سعادت ماست؟

4- لقمان حکیم در مورد عزم به فرزندش چه فرموده است؟

ب) سؤالات کامل کردنی

1- کسی که راه سعادت را شناخته است و می خواهد در مسیر سعادت قدم بگذارد باید با خدای خود.....................که در این راه ........................... بماند.

2- عهدومیثاق میان انسان و خدا معمولاً در.................. و ...................... و ............................. انجام می پذیرد.

3- تجدید میثاق روزانه ..................... و ............................. را می زداید و مارا در عمل ثابت قدمتر می سازد.

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- محتوای عزم را چه چیز تشکیل می دهد؟

الف) عهد باخود خدا          ب) عهدبا خود مردم              ج)تصمیم در رسیدن به هدف         د)قصد نیل به کمال

2- جهت زندگی در مسیر کلی آینده­ی انسان با کدام گزینه معین می شود؟

الف)عهد باخود               ب) تجدید روزانه ی عهد         ج) تکمیل عهد                   د)قدم گذاشتن در راه عهد

درس 10

الف) سؤالات تشریحی

1- چه عاملی سبب تداوم عمل می شود؟ (همراه با مثال توضیح دهید)

2- احساس حضور در پیشگاه باعظمت خداوند سبب چه چیزی می شود؟

3- داشتن دوست همفکر و همراه چه تأثیری در تصمیم ما دارد؟

4- دوام و پایداری در عزم به چه عواملی بستگی دارد؟ (3مورد)

ب) سؤالات کامل کردنی

1- غفلت یعنی ........................................................................................................... .

2- پیشوایان دین .......................... حیقی ما در زندگی هستند.

3- رسول خدا(ص) فرمود: محبوب ترین کارها نزد خدای متعال با ................................................................... .

4- امیر مؤمنان(ع) می فرماید: تأمل و درنگ از شتاب کردن بهتر است مگر در ........................................ .

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- آیه­ی شریفه­ی " اولئک یساعون فی الخیرات و هم لماسابقون " ناظر به کدام یک از عوامل تقویت کننده و پایداری در عزم است؟

الف) اندیشه در راه              ب) صبر در کارها                ج) شتاب در انجام تصمیم          د) رعایت اعتدال در تصمیم

2- فراموشیی سزاوار مذمت و نکوهش است که ناشی از:

الف) نیرنگ و حیله باشد        ب) جهل و نادانی باشد     ج) غفلت و بی توجهی باشد    د) ضعف و زبونی باشد

درس 11

الف) سؤالات تشریحی

1-    مراقبت یعنی چه؟

2- شرایط محاسبه نفس چه زمانی واقعی می باشد و این محاسبه چه زمانی ناشی از ضعف در برابر گناه است؟

3- مراقبت دارای چند بُعد است نام برده و یکی را به اختصار توضیح دهید؟

4- از این کلام امام کاظم(ع) چه نتیجه ای می گیریم:

" کسی که در هر روز کارهای خود را محاسبه و ارزیابی نکند ازما نیست"

ب) سؤالات کامل کردنی

1- مهمترین جنبه عمل .......................... یا .......................... است که از انجام آن داریم.

2- مقدار مؤثر بودن یک عمل به ........................ بستگی دارد.

3- امکان ندارد در محاسبه قیامت به کسی ........................ شود زیرا کسی که کارهای مارا ارزیابی می کند ................... .

4- هرکس باید مواظب باشد که برای ................................................................................. .

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- براساس سخن امام صادق(ع) نفس آدمی با کدام امر از شهوت حفظ می شود؟

الف) نظارت               ب)آگاهی              ج) ایمان               د)مجاهدت

2- بهترین وقت برای محاسبه نفس چه زمانی است؟

الف) پیش از خواب              ب)آغاز روز                 ج) وسط روز                 د)غروب آفتاب

درس 12

الف) سؤالات تشریحی

1- برنامه ریزی به انسان چه کمکی می کند و امام علی(ع) در این مورد چه می فرماید؟

2- اسوه کیست؟ (همراه با مثال)

3- چرا تصمیماتی که انسان در زندگی می گیرد نیازمند دقت بیشتر است؟

4- چرا در میان موجودات فقط انسان ممکن است زمان هرز رفته و تلف شده داشته باشد؟

ب) سؤالات کامل کردنی

1- صالح به معنای ................... و ........................... است.

2- برنامه، جایگاه هر .............................................................................................................. .

3- درواقع زمان ................. ماست.

4- شرط رسیدن به زندگی پاک و ...................... و ................... و عمل صالح است.

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- کسی که می توان به راه او رفت و از او مطابعت نمود:

الف) اسوه می گویند        ب) مقتدی می گویند           ج) تابع می گویند               د) قائد می گویند

2- عبارت نورانی "واغضض من صوتک" بیانگر چیست؟

الف) فریاد رسا در بیان حق      ب) بیان نرم و آرام           ج) داشتن آواز زیبا           د) وجود استدلال در گفتار

درس 13

الف) سؤالات تشریحی

1- چرا در هر روز 5 بار نماز می خوانیم؟

2- بوسیله چه چیزهایی می توانیم تیمم کنیم؟نام ببرید.

3- کسی که وضو ندارد از انجام چه کارهایی محروم است؟

4- از ارکان نماز 3 مورد را نام ببرید؟

ب) سؤالات کامل کردنی

1- سزاوار است که ما ........................................................................................ .

2- همه موجودات خدا را ................................................................................... .

3- مؤمنان باید ................................................................................................... .

4- سپاسگزاری از ..................... یکی از مصداقهای ......................... اوست.

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- خون .................................. نجس است.

الف) گوسفند و مرغ               ب) ماهی                 ج) مرغ                       د) گوسفند  

2- ............................... جزو نجاسات محسوب می گردد.

الف) مردار ماهی                  ب) ادرار انسان                    ج) موی حیوانات                  د) شاخ حیوانات

درس 14

الف) سؤالات تشریحی

1-    عاجزترین و فقیرترین انسانها از نظر امام علی(ع) چه کسانی هستند؟

2-    ویژگیهای یک دوست خوب را توضیح دهید.

3-    قرآن کریم و پیشوایان دین چه کسی را دوست واقعی معرفی کردند؟(2 مورد)

4-    به چه دوستی می توان اعتماد کرد؟

ب) سؤالات کامل کردنی

1- مردان و زنان مؤمن در صورتی در مسیر زندگی یکدیگر را یاری و پشتیبانی خواهند کرد که .............. و............ یکدیگر باشند.

2-    مردان و زنان مؤمن خیرخواه واقعی یکدیگرند و همواره دوستان خودرا به .............. و .................. سفارش می کنند.

3-    امام صادق(ع) می فرماید: محبوب ترین برادران نزد من کسی است که ................................................ .

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- این سخن از کیست و در چه مورد بیان شده است: "آدمی بر آیین دوست و رفیق خود است"

الف) حضرت محمد(ص)-تأثیر دوستی             ب) امام علی(ع) –احترام به دوست

ج) امام کاظم(ع)-توقع بجا                           د) امام صادق(ع) –رعایت حقوق متقابل

2- تأثیر اوج پیوند دوستی تا کجاست؟

الف) تأثیرگذاری            ب) همانندسازی            ج)تأثیرپذیری                   د) صداقت و راست گویی

درس 15

الف) سؤالات تشریحی

1-    چرا نگهداری برخی چیزها از بدست آوردن آن مشکلتر است؟

2-    آیا شناخت خانواده دوست تاثیری در انتخاب او دارد؟ چرا؟

3-    از وظایف یادشده نسبت به دوست سه مورد را نام ببرید.

4-    از وظایف ما نسبت به دوست توقع بجا و منصفانه را توضیح دهید.

ب) سؤالات کامل کردنی

1- کوچک شمردن دوست و نام ناپسند نهادن بر او سبب خدشه دار شدن ......................... در او می شود.

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- همه گزینه ها از وظایف دوستی به شمار می اید بجز:

الف) وفاداری            ب) حسود نبودن                 ج) صادق بودن                  د) اعتماد بیش ازحد

2- با ارزش بودن و ظرافت و شکنندگی موجودات کدام امر را مشکلتر می سازد؟

الف) بدست آوردن آن                ب) علم به آن                 ج) حفظ آن                د) ایجاد آن

درس 16

الف) سؤالات تشریحی

1-    راه سربلندی چیست؟

2-    ارزش کار در چیست؟

3-    آثار تربیتی کار را نام برده و یک مورد را توضیح دهید.

4-    اتقان در کار را توضیح دهید.

ب) سؤالات کامل کردنی

1- کار ..................... انسان و بیکارگی و ................... اوست.

2- بیکاری و تنبلی و سستی .......................... اما کار ................. و مس وجود انسان را ........................ می کند.

ج) سؤالات چهارگزینه ای

1- سخن زیر از کیست و در چه مورد است:

" کسی که روزی خود را با کاروتلاش تهیه کند در قیامت در شمار انبیا قرار می گیرد و ثواب آن را دریافت می کند"

الف) حضرت علی(ع)- ارزش کار         ب)امام کاظم(ع)- ارزش انسان      

ج) حضرت محمد(ص)- ارزش کار       د) امام صادق(ع)- ارزش انسان

2- کدامیک از موارد زیر از آثار تربیتی کار محسوب نمی شود:

الف) شکوفایی استعدادها            ب) لطافت احساس            ج) اتقان در کار             د) احساس عزت نفس

عنوان	بازدید
سه نمونه سوال خرداد92/طراح :حمیدرحیمی	6565
خرداد91 دبیرستان مهدیه ( سوالات خانم آذین)	5209
خرداد91دبیرستان مهدیه ( سوالات خانم همت)	3142
مطالعات اجتماعی خرداد91 روستای مهیار	3445
مطالعات اجتماعی خرداد91دبیرستان شاهدشهرضا	3528
مطالعات اجتماعی خرداد91(آقای دهقان) نمونه دیگر	2615
مطالعات اجتماعی خرداد91( آقای رحمت اله دهقان)	2377
مطالعات اجتماعی خرداد91دبیرستان معرفت شهرضا	2580
مطالعات اجتماعی خرداد91دبیرستان شهیدباهنرشهرضا	2255
مطالعات اجتماعی خرداد91دبیرستان امام شهرضا	2082
مطالعات اجتماعی خرداد91دبیرستان شهیدهمت شهرضا	2241
مطالعات اجتماعی دبیرستان قدس اسلام آباد(آقای اباذری)	1959
مطالعات اجتماعی خرداد91 شهدای منظریه (خانم طالبیان)	2195
سوالات خرداد91دبیرستان دخترانه صدرای شهرضا	1844
خردادماه91 مطالعات اجتماعی دبیرستان طالقانی شهرضا	2167
نمونه سوالات دی ماه 89دبیرستان سماشهرضا	4427
نمونه سوالات دی ماه 89دبیرستان شاهدشهرضا	3477
سوالات مطالعات اجتماعی دبیرستان سماشهرضاخردا91	2497
سوالات عینی وکوتاه پاسخ مطالعات اجتماعی/ خانم میری	2592
نمونه سوالات دی ماه /طراح خانم اشرف السادات میری	3871
سوالات تشریحی مطالعات اجتماعی/ طراح خانم میری	1887
نموه سوالات دبیرستان بنی فاطمه اصفهان	2120
سوالات خانم اشرف السادات میری ناحیه 4 اصفهان	1500
سوالات عینی از دبیرستان دخترانه بنی فاطمه اصفهان	3989
سوالات نیم سال اول دبیرستان دخترانه شهدای منظریه	3116
مطالعات اجتماعی دبیرستان دخترانه طالقانی دی ماه90	3342
سوالات خرداددبیرستان سروش طراح آقای مرتضی یوسفی	2251
سوالات خرداددبیرستان شهیدهمت شهرضا(آقای یوسفی)	1937
سوالات فصل یک طراح آقای مرتضی یوسفی	1855
سوالات خردادشهیدامینی هونجان(آقای یوسفی)	1835
نمونه سوال از فصل 4مطالعات اجتماعی -دبیرستان شاهد	3755
نمونه ای دیگر از سوالات از کل کتاب مطالعات اجتماعی	4361
سوالات مطالعات اجتماعی (بارم بندی خرداد) نمونه دیگر	3528
نمونه سوالات از کل کتاب مطالعات اجتماعی درس به درس	15694
سوالات مفهومی وتحلیلی مطالعات اجتماعی فصل دوم	3554
سوالات درس به درس فصل یک مطالعات اجتماعی	12433
آزمون (ج) فصل پنجم کتاب مطالعات اجتماعی	2556
آزمون (ب) از فصل پنجم مطالعات اجتماعی	2294
آزمون الف از فصل پنجم مطالعات اجتماعی	2305
نمونه سوالات مطالعات اجتماعی از کل کتاب با سوالات متنو	4218
مطالعات اجتماعی(پایانی) طراح: سرکار خانم نیک اقبال	2577
مطالعات اجتماعی پایانی طراح آقای حجت اله عمادی	2244
سوالات عینی - انشایی سه درس نخست فصل 4 مطالعات	3431
سوالات عینی - انشایی از فصل نظام خانواده	3117
برخی سوالات فصل پنجم مطابق با متن کتاب مطالعات	3319
سوالات فصل 4 با پاسخ های برخی از آنها	6257
سوالات فصل سوم مطالعات مطابق با متن کتاب	4330
سوالات فصل های یک ودو مطابق با متن کتاب	4323
سوالات متنوع عینی -انشایی ازفصل4مطالعات اجتماعی	2754
کلیه سوالات فصلهای1و2و3 مطالعات اجتماعی-طراح:رحیمی	9718

عنوان	بازدید
سوالات خردادماه مطالعات اجتماعی-طراح :خانم هدا	2520
مطالعات اجتماعی دی ماه86-طراح :خانم هدا	1703
خرداد83 دبیرستان هفتم تیر - طراح : خانم زهراهمت	1441
کلیه سوالات فصل 4 مطالعات اجتماعی-طراح :حمیدرحیمی	4777
کلیه سوالات فصل 5 مطالعات اجتماعی طراح :حمیدرحیمی	3964
مطالعات اجتماعی خرداد ماه - طراح : آقای مرتضی یوسفی	2268
مطالعات اجتماعی خردادماه88-طراح سرکار خانم برهان	2131
مطالعات خردادماه 82 دبیرستان امام خمینی- طرا: آقای جهانش	1505
مطالعات خرداد82دبیرستان شهیدرجایی-طراح:آقای جهانشاهی	1499
مطالعات اجتماعی فصل چهارم (سوالات تشریحی)	2676
فصل چهارم مطالعات اجتماعی دبیرستان حاج حبیب اله عشقی	2319
مطالعات اجتماعی فصل 4-طراح رحیمی	1682
مطالعات اجتماعی خردادماه85-طراح سرکارخانم نوابی	1730
مطالعات اجتماعی خرداد ماه- طراح : سرکار خانم همت	2013
مطالعات اجتماعی دبیرستان هفتم تیر خرداد83	1393
مطالعات اجتماعی خردادماه-طراح سرکارخانم معصومه هدی	2141
مطالعات اجتماعی دیماه - طراح سرکارخانم معصومه هدی	2156
مطالعات اجتماعی دیماه- دبیرستان شهید زمانی86	2085
مطالعات اجتماعی دیماه -طراح استاد حجت اله حمیدیا	2183
مطالعات اجتماعی دیماه دبیرستان معرفت	2810
<< شروع < قبل 1 2 بعد > آخر >>
نتایج 51 - 70 از 70

• مطالعه و پژوهش  ( 2 آیتم )
• قوانین اجتماعی  ( 3 آیتم )
• روان شناسی  ( 24 آیتم )
• علوم اجتماعی پیش دانشگاهی  ( 50 آیتم )
• اقتصاد  ( 36 آیتم )
• جامعه شناسی (2)  ( 28 آیتم )
• جامعه شناسی (1)  ( 33 آیتم )

عنوان	بازدید
کتاب مختارنامه(رباعیات)شیخ فریدالدین عطارنیشابوری	437
کتاب عرفانی مظهرالعجایب شیخ فریدالدین عطارنیشابوری	335
کتاب اسراالتوحید فی مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر	396
کتاب "رساله صوفیه شیخ بهاءالدین محمدعاملی	337
شرح اصطلاحات عرفانی توسط عارف شرف الّدین حسین بن الفتی	417
توضیح اصطلاحات عرفانی نوشته فخرالدین ابراهیم عراقی	452
اشعارعارفانه بهاءالدین محمدعاملی شیخ بهایی	410
تطبیق دین اسلام و دین زرتشت	1319
کتاب فلسفه خلقت شیطان تالیف علامه طهرانی	386
شرح حال خواجه عبداله انصاری با روایت عارفانه	328
تفسیرعرفانی سه داستان قرانی	359
سرودهای زرتشت، یسنا	345
کتاب تهیلیم (مزامیر) حضرت داوود علیه الشلام	488
برخی جملات قصارازبزرگان ادب واندیشه	833
جملات عرفانی از عارف بالله مرحوم حاج محمددولابی	828
توصیفی از تذکره الاولیاء عطار نیشابوری	2767
راز نابگشوده علی(ع) با یاد مولوی/دکترتنهایی	1285
فلسفه هنر در عرفان ابن‌عربی	742
مناجات عارف بزرگ بایزید بسطامی	1447
توضیحاتی درخصوص فیه مافیه اثرحضرت مولانا	3191
درک عارفانه شیخ ادب سعدی رحمه اله علیه	1117
زنان عابد، زنان عارف ،زنان اسوه عفاف وتقوی	2147
ناصر خسرو که بود و چگونه می اندیشید ؟	1482
انسان گرایی وعاشقی مولانا	889
مبانى عرفانى هنر اسلامى (پرتوحسن خدا):دکترپازوکی	851
قرب الی‌الله و مسیر الی‌الحق درمثنوی مولانا	1098
تشبیه وتنزیه در اسلام نویسنده: انشاءاله رحمتی	773
عین القضات کیست؟چراوچکونه شهیدشد؟	1757
خلاصه صفات مومنین دردیدگاه عرفا (به نظم)	1183
اشعار عارفانه وعاشقانه مرحوم سیدابراهیم سری پوده ای	2607
قصه ی دعانویس ومرد روستایی	782
شعر راز خلقت و شکر نعمت از دکتر حمیدتبریزچی	2073
کلبه کوچک ما	678
آفرینش هنری در قرآن کریم،تنظیم:مسعودانصاری	1789
عطاروحدت بخش سنت های عرفانی ماست	704
شناخت ظاهر وباطن ادیان (مقدمه کتاب وحدت متعالی ادیان)	1222
عرفان در آیین زرتشت ومقایسه آن باعرفان اسلامی	2735
صوفی نیشابور(ابواسعد خرگوشی)- ن.شته:سیدمهدی حمیدی	922
حدیث جبریئل- ماهیت عرفان اسلامی	962
ملا محسن فیض کاشانی کیست؟	2534
ملا نصرالدین کی وکجا می زیست؟	2857
محی الدین عربی کیست؟آیا همه انسانها می توانند به مقام ا	3063
افتادن شغال در خم رنگ ودعوی طاوسی کردن	978
قیام عاشورا از دیدگاه مولانا	2095
حسن بصری گنجینه دار علم وعرفان ( معرفی کتاب)	1432
ابعاد عرفانی اسلام از دیدگاه خانم ماری شیمل آلمانی	1025
موسی وخضر وپیام های معنوی آن	1544
تاویل وتنزیل آیان وجاودانگی قرآن	1801
جملات تابناک عرفانی	2801

سئوالات امتحانی

برنامه و سئوالات امتحانی

برنامه و سئوالات امتحانی —» نمونه سوالات امتحانی نوبت دوم پایه اول

1 ) آزمون مجازی عربی این مطلب تاکنون 57 بار مطالعه شده است

دروس 1 تا 9

2 ) امتحان فیزیک1 (همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 185 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان فیزیک (1) - اول

3 ) امتحان ادبیات1 (همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 193 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان ادبیات (1) - اول

4 ) امتحان عربی (1) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 213 بار مطالعه شده است

سوالات امتحان عربی (1) - اول

5 ) امتحان ریاضی 1(همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 249 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان ریاضی (1) - اول

6 ) امتحان زبان فارسی 1(همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 219 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان زبان فارسی 1 - اول

7 ) امتحان زبان انگلیسی1 (همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 161 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان زبان انگلیسی 1 - اول

8 ) امتحان شیمی1(همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 269 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان شیمی (1) - اول

9 ) امتحان دین و زندگی(1) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 222 بار مطالعه شده است

سوالات امتحان دین و زندگی - اول

10 ) امتحان علوم زیستی (همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 276 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان علوم زیستی - اول

11 ) امتحان مطالعات اجتماعی(همراه با پاسخنامه) - نوبت اول 93 این مطلب تاکنون 231 بار مطالعه شده است

سوالات و پاسخنامه امتحان مطالعات اجتماعی - اول

12 ) آزمون پیشرفت تحصیلی اول دیرستان این مطلب تاکنون 139 بار مطالعه شده است

آزمون پیشرفت تحصیلی اول دیرستان - 12/9/93

13 ) آزمون پیشرفت تحصیلی اول دیرستان این مطلب تاکنون 176 بار مطالعه شده است

آزمون پیشرفت تحصیلی اول دیرستان - 18/9/92

14 ) آزمون آغازین پایه اول سال تحصیلی 93-94 این مطلب تاکنون 146 بار مطالعه شده است

آزمون آغازین پایه اول (26/7/93)

15 ) نمونه سوال فصل 1 و 2 آمار و مدل سازی این مطلب تاکنون 119 بار مطالعه شده است

نمونه سوال فصل 1 و 2 آمار و مدل سازی (پایه اول و دوم)

16 ) امتحان عربی (1)-خرداد93 این مطلب تاکنون 495 بار مطالعه شده است

پایه اول

17 ) امتحان زبان فارسی1 (همراه با پاسخنامه)-خرداد 93 این مطلب تاکنون 379 بار مطالعه شده است

پایه اول

18 ) امتحان زبان انگلیسی1 (همراه با پاسخنامه)- خرداد93 این مطلب تاکنون 355 بار مطالعه شده است

پایه اول

19 ) امتحان مطالعات اجتماعی- خرداد 93 این مطلب تاکنون 418 بار مطالعه شده است

پایه اول

20 ) امتحان ریاضی1 (همراه با پاسخنامه) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 470 بار مطالعه شده است

پایه اول

21 ) امتحان فیزیک1 (همراه با پاسخنامه) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 471 بار مطالعه شده است

پایه اول

22 ) امتحان علوم زیستی و بهداشت (همراه با پاسخنامه) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 491 بار مطالعه شده است

پایه اول

23 ) امتحان ادبیات فارسی1 (همراه با پاسخنامه) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 394 بار مطالعه شده است

پایه اول

24 ) امتحان شیمی (1) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 447 بار مطالعه شده است

پایه اول

25 ) امتحان دین و زندگی (1) - خرداد 93 این مطلب تاکنون 485 بار مطالعه شده است

پایه اول

26 ) امتحان زبان انگلیسی(1) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 433 بار مطالعه شده است

پایه اول

27 ) امتحان شیمی1(همراه با پاسخنامه) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 467 بار مطالعه شده است

پایه اول

28 ) امتحان عربی(1)- نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 476 بار مطالعه شده است

پایه اول

29 ) امتحان علوم زیستی(همراه با پاسخنامه) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 434 بار مطالعه شده است

پایه اول

30 ) امتحان فیزیک1(همراه با پاسخنامه)-نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 537 بار مطالعه شده است

پایه اول

31 ) امتحان زبان فارسی1-(همراه با پاسخنامه)-نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 507 بار مطالعه شده است

پایه اول

32 ) امتحان ریاضی 1 - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 456 بار مطالعه شده است

پایه اول

33 ) امتحان ادبیات(1) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 424 بار مطالعه شده است

پایه اول

34 ) امتحان دینی(1) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 473 بار مطالعه شده است

پایه اول

35 ) امتحان مطالعات(1) - نیمسال اول 92 این مطلب تاکنون 435 بار مطالعه شده است

پایه اول

36 ) نمونه سوال پیشرفت تحصیلی پایه اول این مطلب تاکنون 441 بار مطالعه شده است

آذر ماه 1391

37 ) آزمون آغازین پایه اول متوسطه-22/7/92 این مطلب تاکنون 392 بار مطالعه شده است

آزمون آغازین پایه اول متوسطه-22/7/92

38 ) امتحان درس شیمی با پاسخنامه - خرداد 92 این مطلب تاکنون 608 بار مطالعه شده است

-

39 ) امتحان درس مطالعات- خرداد 92 این مطلب تاکنون 547 بار مطالعه شده است

-

40 ) امتحان درس زیست همراه با پاسخنامه - خرداد ماه 92 این مطلب تاکنون 624 بار مطالعه شده است

-

41 ) امتحان زبان با پاسخنامه -خرداد 92 این مطلب تاکنون 532 بار مطالعه شده است

-

42 ) امتحان درس زبان فارسی همراه با پاسخ نامه - خرداد ماه 92 این مطلب تاکنون 583 بار مطالعه شده است

-

43 ) امتحان درس فیزیک همراه با پاسخنامه( خرداد ماه 92) این مطلب تاکنون 671 بار مطالعه شده است

-

44 ) امتحان درس عربی با پاسخنامه - خرداد 92 این مطلب تاکنون 731 بار مطالعه شده است

-

45 ) امتحان درس ادبیات - خرداد ماه 92 این مطلب تاکنون 324 بار مطالعه شده است

-

46 ) امتحان درس ریاضی 1 - خرداد92 این مطلب تاکنون 672 بار مطالعه شده است

-

47 ) امتحان دین و زندگی همراه با پاسخنامه - خرداد 92 این مطلب تاکنون 718 بار مطالعه شده است

-

48 ) امتحان درس مطالعات - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 627 بار مطالعه شده است

-

49 ) امتحان درس ادبیات - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 658 بار مطالعه شده است

-

50 ) امتحان درس زبان فارسی - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 681 بار مطالعه شده است

-

51 ) امتحان درس شیمی - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 685 بار مطالعه شده است

-

52 ) امتحان درس عربی - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 742 بار مطالعه شده است

-

53 ) امتحان درس زبان - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 662 بار مطالعه شده است

-

54 ) امتحان درس زیست شناسی - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 630 بار مطالعه شده است

-

55 ) امتحان درس آمار - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 487 بار مطالعه شده است

-

56 ) امتحان درس دین و زندگی 1 - دی ماه 91 این مطلب تاکنون 663 بار مطالعه شده است

-

57 ) نمونه سوال درس زبان فارسی - خرداد 91 این مطلب تاکنون 690 بار مطالعه شده است

-

58 ) نمونه سوال درس زبان - خرداد 91 این مطلب تاکنون 669 بار مطالعه شده است

-

59 ) نمونه سوال درس شیمی - خرداد91 این مطلب تاکنون 666 بار مطالعه شده است

-

60 ) نمونه سوال درس ریاضی 1 - خرداد 91 این مطلب تاکنون 750 بار مطالعه شده است

-

61 ) نمونه سوال درس فیزیک -خرداد 91 این مطلب تاکنون 740 بار مطالعه شده است

-

62 ) نمونه سوال درس دین و زندگی - خرداد 91 این مطلب تاکنون 702 بار مطالعه شده است

-

63 ) نمونه سوال درس دین و زندگی - خرداد 91 این مطلب تاکنون 553 بار مطالعه شده است

-

64 ) ادبیات فارسی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 620 بار مطالعه شده است

-

65 ) زبان فارسی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 789 بار مطالعه شده است

-

66 ) ریاضی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 922 بار مطالعه شده است

-

67 ) فیزیک - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 934 بار مطالعه شده است

-

68 ) ادبیات فارسی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 764 بار مطالعه شده است

-

69 ) نمونه سوال درس زیست شناسی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 807 بار مطالعه شده است

-

70 ) نمونه سوال درس جغرافی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 709 بار مطالعه شده است

-

71 ) نمونه سوال درس دین و زندگی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 814 بار مطالعه شده است

-

72 ) نمونه سوالات درس دین و زندگی - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 726 بار مطالعه شده است

-

73 ) نمونه سوالات در س مطالعات - دی ماه 90 این مطلب تاکنون 634 بار مطالعه شده است

-

74 ) شیمی 1- 10/3/90 این مطلب تاکنون 868 بار مطالعه شده است

نیمسال دوم خردادماه 90

75 ) ریاضی 1 - 7/3/90 این مطلب تاکنون 870 بار مطالعه شده است

نیمسال دوم خردادماه 90

76 ) فیزیک 1 - 16/3/90 این مطلب تاکنون 934 بار مطالعه شده است

نیمسال دوم خردادماه 90

77 ) دین و زندگی1 - 31/2/90 این مطلب تاکنون 773 بار مطالعه شده است

نیمسال دوم خردادماه 90

78 ) ادبیات فارسی1 - 19/3/90 این مطلب تاکنون 857 بار مطالعه شده است

نیمسال دوم خردادماه 90

79 ) آزمون ریاضی (1) 17/12/89 این مطلب تاکنون 896 بار مطالعه شده است

مبحث اتحاد و تجزیه

80 ) سوال عربی نیمسال اول 24/10/88 این مطلب تاکنون 901 بار مطالعه شده است

پایه اول

81 ) سوال زبان نیمسال اول 15/10/88 این مطلب تاکنون 783 بار مطالعه شده است

پایه اول

82 ) سوال زبان نیمسال اول 9/10/87 این مطلب تاکنون 746 بار مطالعه شده است

پایه اول

83 ) سوال زبان فارسی نیمسال اول 17/10/88 این مطلب تاکنون 774 بار مطالعه شده است

پایه اول

84 ) سوال زبان فارسی نیمسال اول 21/10/79 این مطلب تاکنون 686 بار مطالعه شده است

پایه اول

85 ) سوال ادبیات فارسی نیمسال اول 9/10/88 این مطلب تاکنون 805 بار مطالعه شده است

پایه اول

86 ) سوال فیزیک نیمسال دوم 17/3/89 این مطلب تاکنون 877 بار مطالعه شده است

پایه اول

87 ) سوال ریاضی نیمسال دوم 9/3/88 این مطلب تاکنون 846 بار مطالعه شده است

پایه اول

88 ) سوال ریاضی نیمسال اول 10/10/88 این مطلب تاکنون 837 بار مطالعه شده است

پایه اول

89 ) سوال ریاضی نیمسال اول 14/10/87 این مطلب تاکنون 883 بار مطالعه شده است

پایه اول

90 ) تست عربی سال اول 1 این مطلب تاکنون 709 بار مطالعه شده است

-

91 ) تست عربی سال اول 2 این مطلب تاکنون 604 بار مطالعه شده است

-

92 ) تست عربی سال اول 3 این مطلب تاکنون 558 بار مطالعه شده است

-

93 ) نمونه سوال عربی سال اول2 این مطلب تاکنون 780 بار مطالعه شده است

-

94 ) نمونه سوال عربی سال اول این مطلب تاکنون 873 بار مطالعه شده است

-

95 ) زبان انگلیسی این مطلب تاکنون 817 بار مطالعه شده است

*

96 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 712 بار مطالعه شده است

*

97 ) آمادگی دفاعی این مطلب تاکنون 619 بار مطالعه شده است

*

98 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 767 بار مطالعه شده است

*

99 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 720 بار مطالعه شده است

*

100 ) عربی این مطلب تاکنون 789 بار مطالعه شده است

*

101 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 731 بار مطالعه شده است

*

102 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 707 بار مطالعه شده است

*

103 ) زیست شناسی و آزمایشگاه این مطلب تاکنون 767 بار مطالعه شده است

*

104 ) مطالعات اجتماعی این مطلب تاکنون 829 بار مطالعه شده است

*

105 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 818 بار مطالعه شده است

*

106 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 706 بار مطالعه شده است

*

107 ) زیست شناسی این مطلب تاکنون 700 بار مطالعه شده است

*

108 ) عربی درس 1 این مطلب تاکنون 714 بار مطالعه شده است

*

109 ) عربی درس 2 این مطلب تاکنون 653 بار مطالعه شده است

*

110 ) عربی درس 3 این مطلب تاکنون 614 بار مطالعه شده است

*

111 ) عربی درس 4 این مطلب تاکنون 621 بار مطالعه شده است

*

112 ) تست عربی درس 5 این مطلب تاکنون 594 بار مطالعه شده است

*

113 ) علوم زیست و بهداشت این مطلب تاکنون 736 بار مطالعه شده است

*

114 ) عربی این مطلب تاکنون 684 بار مطالعه شده است

*

115 ) عربی این مطلب تاکنون 717 بار مطالعه شده است

*

116 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 822 بار مطالعه شده است

*

117 ) زبان انگلیسی این مطلب تاکنون 678 بار مطالعه شده است

*

118 ) زبان انگلیسی این مطلب تاکنون 668 بار مطالعه شده است

*

119 ) علوم زیست و بهداشت این مطلب تاکنون 674 بار مطالعه شده است

*

120 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 614 بار مطالعه شده است

*

121 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 659 بار مطالعه شده است

*

122 ) جغرافی این مطلب تاکنون 626 بار مطالعه شده است

*

123 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 661 بار مطالعه شده است

*

124 ) شیمی این مطلب تاکنون 809 بار مطالعه شده است

*

125 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 716 بار مطالعه شده است

*

126 ) مطالعات اجتماعی این مطلب تاکنون 726 بار مطالعه شده است

*

127 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 694 بار مطالعه شده است

*

128 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 734 بار مطالعه شده است

*

129 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 724 بار مطالعه شده است

*

130 ) ادبیات این مطلب تاکنون 695 بار مطالعه شده است

*

131 ) سوال امتحانی پایانی نیم سال دوم این مطلب تاکنون 734 بار مطالعه شده است

*

132 ) امتحان بینش ترم دو(نمونه 2) این مطلب تاکنون 555 بار مطالعه شده است

*

133 ) امتحان بینش ترم دو این مطلب تاکنون 570 بار مطالعه شده است

*

134 ) آزمون چهار گزینه ای از تمام کتاب درسی بینش این مطلب تاکنون 581 بار مطالعه شده است

*

135 ) دین و زندگی درس 13 این مطلب تاکنون 570 بار مطالعه شده است

*

136 ) دین و زندگی درس 13 این مطلب تاکنون 566 بار مطالعه شده است

*

137 ) دین و زندگی درس 12 این مطلب تاکنون 563 بار مطالعه شده است

*

138 ) دین و زندگی درس 10 این مطلب تاکنون 517 بار مطالعه شده است

*

139 ) دین و زندگی درس 9 این مطلب تاکنون 518 بار مطالعه شده است

*

140 ) دین و زندگی درس 8 این مطلب تاکنون 577 بار مطالعه شده است

*

141 ) دین و زندگی درس 6 این مطلب تاکنون 572 بار مطالعه شده است

*

142 ) دین و زندگی درس 4 این مطلب تاکنون 640 بار مطالعه شده است

*

143 ) دین و زندگی درس 3 این مطلب تاکنون 549 بار مطالعه شده است

*

144 ) دین و زندگی درس1 و 2 این مطلب تاکنون 577 بار مطالعه شده است

*

145 ) شیمی این مطلب تاکنون 614 بار مطالعه شده است

*

146 ) شیمی این مطلب تاکنون 631 بار مطالعه شده است

*

147 ) شیمی بخش 3 این مطلب تاکنون 568 بار مطالعه شده است

*

148 ) شیمی بخش 3 این مطلب تاکنون 540 بار مطالعه شده است

*

149 ) شیمی بخش 2 این مطلب تاکنون 734 بار مطالعه شده است

*

150 ) شیمی بخش 1 این مطلب تاکنون 560 بار مطالعه شده است

*

151 ) شیمی این مطلب تاکنون 588 بار مطالعه شده است

*

152 ) زبان درس نهم این مطلب تاکنون 564 بار مطالعه شده است

*

153 ) زبان درس هشتم این مطلب تاکنون 556 بار مطالعه شده است

*

154 ) زبان درس هفتم این مطلب تاکنون 569 بار مطالعه شده است

*

155 ) زبان درس ششم این مطلب تاکنون 583 بار مطالعه شده است

*

156 ) زبان درس پنجم این مطلب تاکنون 557 بار مطالعه شده است

*

157 ) زبان درس چهارم این مطلب تاکنون 565 بار مطالعه شده است

*

158 ) زبان درس سوم این مطلب تاکنون 556 بار مطالعه شده است

*

159 ) زبان درس دوم این مطلب تاکنون 559 بار مطالعه شده است

*

160 ) زبان درس اول این مطلب تاکنون 609 بار مطالعه شده است

*

161 ) تاریخ این مطلب تاکنون 509 بار مطالعه شده است

*

162 ) عربی این مطلب تاکنون 635 بار مطالعه شده است

*

163 ) قرآن و تعلیمات دینی 8 این مطلب تاکنون 554 بار مطالعه شده است

*

164 ) قرآن و تعلیمات دینی 3 این مطلب تاکنون 581 بار مطالعه شده است

*

165 ) قرآن و تعلیمات دینی 1 این مطلب تاکنون 575 بار مطالعه شده است

*

166 ) نمونه سوالات عربی این مطلب تاکنون 649 بار مطالعه شده است

*

167 ) فصل 8 زیست شناسی این مطلب تاکنون 553 بار مطالعه شده است

*

168 ) فصل 7 زیست شناسی این مطلب تاکنون 662 بار مطالعه شده است

*

169 ) فصل 6 زیست شناسی این مطلب تاکنون 601 بار مطالعه شده است

*

170 ) فصل 5 زیست شناسی این مطلب تاکنون 645 بار مطالعه شده است

*

171 ) فصل 4 زیست شناسی این مطلب تاکنون 789 بار مطالعه شده است

*

172 ) فصل 3 زیست شناسی این مطلب تاکنون 545 بار مطالعه شده است

*

173 ) فصل 2 زیست شناسی این مطلب تاکنون 568 بار مطالعه شده است

*

174 ) فصل 1 زیست شناسی این مطلب تاکنون 601 بار مطالعه شده است

*

175 ) ادبیات این مطلب تاکنون 618 بار مطالعه شده است

*

176 ) ادبیات این مطلب تاکنون 643 بار مطالعه شده است

*

177 ) مطالعات اجتماعی این مطلب تاکنون 625 بار مطالعه شده است

*

178 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 610 بار مطالعه شده است

*

179 ) ادبیات فارسی پایان ترم این مطلب تاکنون 594 بار مطالعه شده است

*

180 ) زبان انگلیسی پایان ترم این مطلب تاکنون 631 بار مطالعه شده است

*

181 ) زیست این مطلب تاکنون 630 بار مطالعه شده است

*

182 ) دین وزندگی این مطلب تاکنون 588 بار مطالعه شده است

*

183 ) ادبیات این مطلب تاکنون 608 بار مطالعه شده است

*

184 ) ریاضی این مطلب تاکنون 1009 بار مطالعه شده است

*

185 ) زبان انگلیسی این مطلب تاکنون 734 بار مطالعه شده است

-

186 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 701 بار مطالعه شده است

-

187 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 747 بار مطالعه شده است

-

188 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 684 بار مطالعه شده است

-

189 ) نمونه سوالات زیست شناسی این مطلب تاکنون 725 بار مطالعه شده است

-

190 ) نمونه سوالات دین و زندگی این مطلب تاکنون 701 بار مطالعه شده است

-

191 ) مطالعات اجتماعی نوبت دوم این مطلب تاکنون 825 بار مطالعه شده است

مطالعات اجتماعی نوبت دوم

192 ) زیست شناسی نوبت دوم این مطلب تاکنون 709 بار مطالعه شده است

زیست شناسی نوبت دوم

193 ) دین و زندگی نوبت دوم این مطلب تاکنون 720 بار مطالعه شده است

دین و زندگی نوبت دوم

194 ) ادبیات فارسی نوبت دوم این مطلب تاکنون 707 بار مطالعه شده است

ادبیات فارسی نوبت دوم

195 ) مطالعات اجتماعی نوبت اول این مطلب تاکنون 779 بار مطالعه شده است

مطالعات اجتماعی نوبت اول

196 ) فیزیک نوبت اول این مطلب تاکنون 989 بار مطالعه شده است

فیزیک نوبت اول

197 ) زیست شناسی نوبت اول این مطلب تاکنون 731 بار مطالعه شده است

زیست شناسی نوبت اول

198 ) زیان فارسی نوبت اول این مطلب تاکنون 721 بار مطالعه شده است

زبان فارسی نوبت اول

199 ) دین و زندگی نوبت اول این مطلب تاکنون 725 بار مطالعه شده است

دین و زندگی نوبت اول

200 ) ادبیات فارسی نوبت اول این مطلب تاکنون 743 بار مطالعه شده است

ادبیات فارسی نوبت اول

201 ) شیمی 1 این مطلب تاکنون 792 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات درس شیمی 1

202 ) فیزیک و آزمایشگاه نوبت اول این مطلب تاکنون 834 بار مطالعه شده است

فیزیک و آزمایشگاه نوبت اول

203 ) زبان فارسی نوبت اول این مطلب تاکنون 701 بار مطالعه شده است

زبان فارسی نوبت اول

204 ) ادبیات فارسی آزمون ورودی سال 85 این مطلب تاکنون 654 بار مطالعه شده است

ادبیات فارسی آزمون ورودی سال 85

205 ) مطالعات اجتماعی این مطلب تاکنون 828 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات درس مطالعات اجتماعی

206 ) فیزیک و آزمایشگاه این مطلب تاکنون 850 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات درس فیزیک و آزمایشگاه

207 ) علوم زیستی این مطلب تاکنون 796 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات درس علوم زیست

208 ) عربی این مطلب تاکنون 851 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات دردس عربی

209 ) شیمی این مطلب تاکنون 842 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات امتحانی درس شیمی

210 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 774 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات امتحانی درس زبان فارسی

211 ) دین و زندگی این مطلب تاکنون 793 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات امتحانی درس دین و زندگی

212 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 809 بار مطالعه شده است

نمونه سوالات امتحانی درس ادبیات فارسی

213 ) هندسه این مطلب تاکنون 911 بار مطالعه شده است

214 ) مطالعات اجتماعی این مطلب تاکنون 899 بار مطالعه شده است

پایه اول

215 ) عربی این مطلب تاکنون 934 بار مطالعه شده است

پایه اول

216 ) ریاضی این مطلب تاکنون 963 بار مطالعه شده است

پایه اول

217 ) علوم زیست و بهداشت این مطلب تاکنون 875 بار مطالعه شده است

پایه اول

218 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 890 بار مطالعه شده است

پایه اول

219 ) ادبیات فارسی این مطلب تاکنون 907 بار مطالعه شده است

پایه اول

220 ) فیزیک 1 و آزمایشگاه این مطلب تاکنون 975 بار مطالعه شده است

سال اول دبیرستان

221 ) ریاضی این مطلب تاکنون 1092 بار مطالعه شده است

سال اول دبیرستان

222 ) زبان فارسی این مطلب تاکنون 917 بار مطالعه شده است

سال اول دبیرستان

برنامه و سئوالات امتحانی

1) کنکور سراسری 11 مطلب

سوالات ، حل تشریحی و تحلیل سوالات کنکور

2) برنامه مطالعاتی 9 مطلب

برنامه مطالعاتی کلیه پایه ها

3) مسابقات 19 مطلب

کلیه مسابقات

4) آزمون ها 5 مطلب

کلیه آزمون ها

5) آموزش دروس پایه سوم 22 مطلب

مطالب آموزشی

6) آموزش دروس پایه دوم 20 مطلب

مطالب آموزشی

7) آموزش دروس پایه اول 48 مطلب

مطالب آموزشی

8) برنامه امتحانات 6 مطلب

برنامه امتحانات

9) نمونه سوالات پایه چهارم 133 مطلب

نمونه سوالات امتحانی پایه چهارم

10) نمونه سوالات پایه سوم 289 مطلب

نمونه سوالات امتحانی پایه سوم

11) نمونه سوالات پایه دوم 292 مطلب

نمونه سوالات امتحانی پایه دوم

12) نمونه سوالات پایه اول 222 مطلب

نمونه سوالات امتحانی پایه اول

یمانی درفش هدایت

نویسنده: نصرت الله آیتی مقدمه نشانه های ظهور از جذاب ترین و پر طرفدارترین بخش های معارف مهدوی است. اختصاص بخش عمده ای از روایات مهدویت به این موضوع، بهترین گواه بر این مسئله است. این جذابیت از سویی باعث افزایش اقبال عمومی به این مسئله و در نتیجه اصل اندیشه مهدویت می شود، اما از سوی دیگر، افزون بر ایجاد زمینه مناسب برای ورود خرافات، طمع شیادان را برای جعل و تحریف روایات دو چندان می کند. از این رو، نظربه فقدان پژوهش های مستند در این زمینه، شایسته است با انجام تحقیقات مبتنی بر اصول و قواعد فهم حدیث و با جداسازی احادیث صحیح از ضعیف و مطالب مستند از غیر مستند، علاوه بر پالایش معارف مهدویت از خرافات، زمینه های سوء استفاده از این موضوع از میان برداشته شود. بر این اساس، در این نوشتار کوشیده خواهد شد تا ابعاد مختلف حادثه قیام یمانی که از نشانه های مهم ظهور امام مهدی(عج) است، به صورت مستند بررسی شود. پیامبر اکرم(ص) و تکریم اهل یمن از دیرباز،پیامبر اکرم(ص) و پیشوایان دینی،یمن و اهل آن را تکریم می نموده اند. از پیامبر اکرم(ص) در این خصوص چنین روایت شده است: مَن أحَبّ أهل الیَمَن فَقَد أحَبَّنی وَ مَن أبغَضَ أهلَ الیَمَن فَقَد أبغَضَنی؛1 کسی که اهل یمن را دوست بدارد، مرا دوست داشته و کسی که با اهل یمن دشمنی ورزد، با من دشمنی ورزیده است. و نیز فرموده اند: رجالُ أهلَ الیَمَن ألایمانُ یمانیُّ وَ الحِکمَة یَمانیّة ؛2 مردمان یمن با فضیلت ترند. ایمان و حکمت یمنی است. آنان یمن را از آن روی تکریم و تعظیم می نمودند که مهد پرورش انسان های وارسته و پارسایی چون اویس قرنی بوده است، هم چنان که در آخرالزمان اهل یمن علیه پلشتی ها و تباهی ها بپا خواهند خاست و در راه اقامه دین الهی و گسترش معنویت، مجاهدت خواهند کرد. رسول گرامی اسلام، به هنگام اعزام معاذ بن جبل به یمن به وی فرمودند: بَعَثتُک إلی قَومٍ رَقیقَةٌ قلوبُهم یُقتِلونَ عَلی الحقّ مَرّتین ؛3 تو را به سوی مردمی فرستادم که قلب هایشان رقیق است و برسرحق دو بار جنگ می کنند. جابر بن عبدالله انصاری، در روایت دیگری از پیامبر اکرم(ص) چنین روایت می کند : گروهی از سرزمین یمن بر پیامبر(ص) وارد شدند، آن حضرت فرمود: قومٌ رقیقَة قلوبُهم راسخٌ ایمانُهم و منهُم المَنصُور یخرُجُ فی سَبعین الفاً ینصُرُ خلَفی و خَلفَ وَصیّی؛4 مردم سرزمین یمن قلب هایی رقیق و ایمان هایی استوار دارند. منصور که با هفتاد نفر قیام می کند و جانشین من و جانشین وصی مرا یاری می دهد، از آنهاست. از آنجا که چنین حادثه ای برای پیشوایان گذشته رخ نداده، منظور پیامبر گرامی اسلام(ص) از جانشین وصی ایشان کسی جز امام مهدی(عج) نخواهد بود. بر این اساس اهل یمن در آخرالزمان، زمینه سازان ظهور و یاری کنندگان آخرین وصی پیامبر اسلام(ص) خواهند بود. رهبری نهضتِ زمینه سازان یمن، بر عهدۀ شخصی است که روایات از او با نام «یمانی» یا «قحطانی» یاد کرده اند. یمانی در آینه روایات و تاریخ اصل ظهور مردی از سرزمین یمن در آخرالزمان، مسلّم است و روایات متعددی نیز برآن دلالت می کنند که برخی از آنها معتبرند. این روایات،از پیامبراکرم(ص) امام علی (ع) ، امام باقر(ع) ، امام صادق(ع) و امام رضا (ع) و نیز تعدادی از صحابه، هم چون عمار یاسر نقل شده است؛ مثلاً امام صادق (ع) در روایت صحیحه ای در پاسخ به این سؤال که فرج شیعیان شما چه زمانی خواهد بود، فرمودند: ... و ظهر الشّامی وَ أقبَل الیمانیُّ و تَحَرّک الحَسَنیّ خرَج صاحِبُ هذا الامر مِنَ المدینَةِ الی مَکّة؛5 ... هنگامی که شامی ظاهر شود و یمانی آشکار گردد و حسنی جنبش خود را آغاز کند، صاحب این امر از مدینه به سمت مکه برود. از نخستین کتاب های روایی که این روایات را ذکر کرده اند، می توان به مختصر اثبات الرجعۀ از فضل بن شاذان، کافی، الغیبة نعمانی، کمال الدین و تمام النعمة، الغیبة و امالی شیخ طوسی، و در منابع اهل سنت به صحیح بخاری، صحیح مسلم و الفتن نعیم بن حماد اشاره کرد. بی گمان تعدد این روایات و قدیمی بودن منابع آن و نیز وجود احادیث معتبر در میان مجموعه این روایات، جای هیچ گونه تردیدی در اصل این مسئله باقی نخواهد گذاشت. این مسئله آن قدر مسلم بوده که در طول تاریخ، افراد مختلفی با عنوان قحطانی(یمانی) دست به قیام زده اند. مسعودی در این باره می نویسد: از حوادث بزرگ عهد عبدالملک بن مروان، خلع او توسط عبد الرحمان بن اشعث بن قیس بن معدی کرب کندی در سال 81 بود. چون لشکریان عبد الرحمان زیاد شدند وبسیاری ازمردم عراق از رؤسای قبایل،قاریان و عابدان،به او پیوستند،عبدالملک را خلع کرد و مردم نیز عبدالملک را خلع کردند. این واقعه نزدیک اصطخر فارس به وقوع پیوست. وی پس از خلع عبدالملک خود را «ناصرالمؤمنین» نامید و مدعی شد که همان قحطانی است که اهل یمن در انتظار اویند: همو که زمام داری را به اهل یمن باز می گرداند.6 فخر رازی علاوه بر ابن اشعث، از یزید بن ملهب نیز به عنوان کسی که مدعی قحطانی موعود است، یاد می کند.7 ابن خلدون نیز در ضمن حوادث مربوط به قرن چهارم هجری می نویسد: آن گاه که المظفر(بن محمد بن عبد الله بن عامر) مُرد، برادرش عبدالرحمان جانشین او(وزیرهشام بن الحکم،المؤید بالله) شد و ملقّب به «الناصر لدین الله» گردید. وی راه پدر و برادرش را پیش گرفت و مانند آن دو، خلیفۀ وقت،هشام را از تصرف در امور منع می کرد و با او مستبدانه رفتار می نمود و او را در فرمان روایی دخالت نمی داد.سپس از هشام خواست که وی را ولی عهد خود معرفی کند...، و هشام نیز چنین نوشت:... امیرالمؤمنین بر آن شد تا ولی عهدش قحطانی باشد؛همو که عبدالله بن عمر بن العاص و ابو هریره درباره اش از پیامبر(ص) چنین نقل کرده اند:  لا تقومُ الساعَة حتّی یخرُج رَجُلٌ من قحطانَ یسوقُ النّاس بعصاه؛8 قیامت برپا نمی شود تا این که مردی از قحطان که مردم را با عصایش رهبری می کند، خروج نماید.9 ابن خلدون در جایی دیگر ضمن بیان حوادث مربوط قرن هفتم می نویسد: عبد الرحیم بن عبدالرحمان بن الفرس که از طبقه علمای اندلس بود، روزی در مجلس منصور حاضر شد. سخنی تند بر زبان راند و پس از آن مجلس خارج شد و مدتی مخفیانه زندگی کرد. پس از مرگ منصور، در منطقه «کزوله» ظاهر شد و ادعای امامت کرد و مدعی شد که همان قحطانی است که پیامبر(ص) درباره اش فرمود: «قیامت برپا نمی شود تا این که مردی از قحطان(یمن) قیام کند و مردم را با عصایش رهبری نماید و زمین را هم چنان که پر از ظلم شده از عدل سرشار سازد» ناصر بن منصور سپاهی را به سوی او روانه کرد. عبدالرحیم در نبرد پس از شکست، کشته شد و سرش به مراکش فرستاده و در آن جا به دار آویخته شد.10 شخصیت دیگری که در زمان ما با ادعای یمانی بودن پیروانی یافت، شخصی به نام سیدمحمود حسنی است که رسانه ها درباره وی، بدین صورت گزارش داده اند: تعدادی از افراد عراقی در نماز جمعۀ گذشته شهرهای تهران، قم، قزوین و همدان در حالی که لباس های سیاه بر تن و چفیه های سبز بر سر داشتند، مدعی ظهور سید حسن یمانی که به گفته آنان نایب امام زمان(عج) می باشد، بودند، توسط مأموران دست گیر شدند. این افراد در میان نمازگزاران با صدای بلند و لهجه عربی فریاد زدند: ای مؤمنین! سید یمانی ظهور کرده به یاری ما بشتابید. سید یمانی مورد ادعای این افراد احتمالاً شخصی به نام سیدمحمود حسنی سرخی(ساکن عراق) است که خود را نایب امام زمان(عج) معرفی کرده و هوادارانی نیز داشنه است. این شخص چندی قبل یک امریکایی را در شهر کربلا کشت و سپس ناپدید شد که پس از آن هوادارانش ادعا کرده اند که او در غیبت به سر می برد.11 آخرین شخصیتی که اورا مدعی یمانی دانسته اند، سید حسین بدرالدین الحوثی است. وی از سال 1993 تا 1997 نماینده مجلس یمن بود و ریاست گروه جوانان مؤمن را بر عهده داشت و در سال 1997 از یک گروه اسلامی به نام «الحق» جدا شد. الحوثی سال گذشته با اعتراض به حمایت دولت یمن از امریکا علیه آن وارد جنگ شد و دولت یمن که برای دست گیری یا کشتن وی (54) هزار دلار جایزه تعیین کرده بود، پس از مدت ها درگیری او را به همراه عده ای از یارانش در غاری در منطقه کوهستانی مران، نزدیک منطقه مرزی با عربستان، به قتل رساندند.12 مشروح این جریان را دکتر عصام العماد، رئیس مجلس اعلای شیعیان یمن این گونه شرح داده است: سیدحسین الحوثی طبق عادت همیشگی، شب های جمعه همراه حدود هفتاد تن از شاگردانش به دامنه کوه ها پناه می برد و با خواندن دعای کمیل با خدای خویش راز و نیاز می کرد که نظامیان یمن با محاصره نود روزه وی و هفتاد تن از یارانش او را به شهادت رساندند. حکومت یمن ابتدا برای جلوگیری از افزایش محبوبیت روزافزون الحوثی، مدعی شد که وی ادعای نبوت کرده است. ولی این راه کار نتوانست مردم را فریب دهد. آن گاه گفتند وی ادعای امامت کرده اما این ترفند هم کارآیی نداشت. سپس تلاش کردند تا با کمک رسانه های دولتی این گونه شایعه کنند که وی ادعای یمانیت کرده است، ولی این هم نتوانست در علاقه شیعیان یمن به وی خللی ایجاد کند. در برخی از احادیث معصومین علیهم السلام آمده است: شخصی که در آستانه ظهور امام مهدی (عج) از یمن قیام می کند و مردم را به سوی هدایت یافته ترین مذاهب فرا می خواند، حسن یا حسین نام دارد. حکومت یمن با استناد به این احادیث، ادفا کرده بود که سیدحسین الحوثی همان یمانی موعود است، زیرا نامش حسین و مذهبش شیعه دوازده امامی است. در حالی که خود وی هیچ کاه ادعایی نکرده بود.13 با توجه به ویژکی هایی که در ادامه برای یمانی واقعی بر خواهیم شمرد، در بطلان دعاوی مدعیان یاد شده نمی توان تردید کرد، اما اصل طرح این ادعا در تاریخ و پذیرش آن نزد عده فراوانی از مسلمین، ریشه دار بودن اعتقاد به قیام مردی از یمن در آخرالزمان را نشان می دهد. این ارتکاز ذهنی مسلمین، تنها از کلمات پیامبر(ص) سر چشمه می گیرد، هم چنان که از وجود مدعیان دروغین مهدویت و روی آوردن بسیاری از افراد جامعه اسلامی به آنان، به اصالت اندیشه مهدویت می توان پی برد. دلایل متعددی به موضوع یمانی و کندوکاو درباره ابعاد مختلف این شخصیت و زوایای زندگی و جنبش او اهمیت بخشیده است، از جمله: 1. تعداد زیادی از روایات در میان مجموعه احادیث علائم الظهور، فقط حدود پنج پدیده را به شکل مستقل، نشانه های ظهور بر شمرده اند. بعضی از این پنج نشانه، در اندکی از روایات جای خود را به نشانه های دیگری می دهند، اما معمولاً در اصل پنج شماری آن نشانه ها، تغییری ایجاد نمی شود. تأکید پیشوایان معصومعلیهم السلام بر این علائم که در برخی روایات از آنها با عنوان علائم حتمی تعبیر شده و جداسازی آنها از سایر نشانه های ظهور، دلیل بر اهمیت این نشانه هاست که توجه ویژه ای را می طلبد. یمانی یکی از این نشانه هاست که معمولاً در زمرۀ پنج علامت یاد شده، به شمار می رود. امام صادق(ع) در این باره فرموده اند: خَمسُ قبلَ قیام القائم (عج) الیَمانیّ وَ السُّفیانیّ. وَ المُنادی مِن السَّماء و خَسفٌ بِالبیداء وَ قتلُ النّفس الزّکیّة؛14 پیش از قیام قائم (عج) پنج نشانه رخ خواهد داد: یمانی، سفیانی، ندای آسمانی، فرو رفتن[سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء و کشته شدن نفس زکیه. 2.    هم چنان که خواهد آمد، قیام یمانی، فضیلت محور و اصلاح گر است و روایات، بر کمک به او تأکید کرده اند. بی گمان جانبداری از این حرکت ارزشی و تقویت آن، زمانی امکان پذیر خواهد بود که این شخصیت و جزئیات مربوط به جنبش او تا حد ممکن شناسایی شود. 3.    وجود ویژکی های مثبت در شخصیت یمانی و تکریم و تجلیلی که در کلمات پیشوایان دین از او شده، می تواند انگیزه ای برای وسوسه شیادان و فرصت طلبانی باشد که برای جلب عواطف و احساسات مذهبی مردم، از آن استفاده کنند. لذا، این احتمال همواره وجود داشته است که افرادی خود را یمانی معرفی کنند و از این رهگذر، عواطف، احساسات و امکانات مردم را به سوی خود جلب کنند و چه بسا با این عنوان تا تشکیل حکومت نیز پیش بروند. از این رو، بجاست تا در حد ممکن جزئیات این حادثه بر اساس اصول علمی شناسایی شود تا بتوان در مقام تعیین مصداق، مدعیان دروغین را از یمانی واقعی شناسایی کرد، دست کم این معیار برای تشخیص مدعیان دروغین کفایت می کند،و همین مقدار، اهمیت کندوکاو پیرامون این موضوع را به خوبی می نماید. 4.    از دیگر ثمرات این بحث اثبات آن است که امامان معصومعلیهم السلام قیام های اصلاح طلبانه ای را در عصر غیبت تأیید کرده اند. هم چنان که خواهد آمد، پیشوایان معصوم علیهم السلام از یمانی و جنبش او جانبداری کرده اند. بنابراین، می توان گفت که از نظر معصومان علیهم السلام در عصر غیبت، جنبش های نظامی تأیید شده نیز وجود دارند. بنابراین، دیدگاه معروفی که حرکت های اصلاحی را در عصر غیبت محکوم به شکست و بر خلاف میل و ارادۀ پیشوایان دینی می داند، پذیرفتنی نیست، و در صورت وجود روایاتی که این اندیشه را تأیید می کنند، باید آنها را به صورتی که با روایات یمانی جمع پذیر باشد، تأویل کرد. حتمی یا غیر حتمی بودن جنبش یمانی  یکی از تقسیمات معروف نشانه های ظهور که ریشه در روایات دارد، تقسیم علائم به حتمی و غیر حتمی است. نشانه های حتمی، حتماً پیش از ظهور تحقق می یابند،اما در نشانه های غیر حتمی احتمال عدم تحقق نیز وجود دارد. آیا جنبش یمانی نیز از نشانه های حتمی ظهور است، یا غیر حتمی؟ در میان مجموعه احادیثی که نشانه های ظهور را به حتمی و غیر حتمی تقسیم کرده اند،در دو روایت به حتمی بودن قیام یمانی تصریح شده است. شیخ نعمانی روایت اول را به سند خود و در کتاب الغیبة، از امام صادق(ع) چنین نقل کرده است: النّداءُ منَ المَحتوم و السّفیانیّ منَ المَحتوم و الیَمانیّ منَ المَحتوم وَ قتلُ النَّفس الزَّکیَّة مِنَ المَحتوم وَ کفّ یَطلَعُ مِنَ السَّماء منَ المَحتوم؛15 ندای آسمانی از نشانه های حتمی است و سفیانی و یمانی و کشته شدن نفس زکیه و کف دستی که از افق آسمان نمایان می شود نیز از نشانه های حتمی هستند. در نسخۀ کتاب الغیبة نعمانی که مرحوم غفاری آن را تصحیح کرده، روایت به شکل فوق آمده، اما در کتابهای بحارالانوار16 و اثبات الهداة17 که این روایت را از الغیبة نعمانی روایت کرده اند، جمله «الیَمانِیّ مِنَ المَحتوم» وجود ندارد. بر این اساس، روایت یاد شده علاوه بر ضعف سند از مشکل اختلاف نسخ نیز رنج می برد، و از این رو، نمی توان بر مبنای آن قاطعانه قضاوت کرد. حدیث دوم را که شیخ صدوق در کتاب کمال الدین و تمام النعمة به سند خود از عمر بن حنظله و او از امام صادق(ع) نقل کرده، چنین است: قَبلَ قیام القائم خمسُ عَلاماتٍ مَحتوماتٍ ألیَمانیّ و السّفیانِیّ و الصَّیحَة و قَتلُ النّفس الزّکیّة و الخسفُ بالبَیداء؛18 پیش از قیام قائم (عج) پنج علامت حتمی وجود خواهد داشت: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و فرورفتن در سرزمین بیداء. علاوه بر شیخ صدوق، شیخ کلینی در کافی19 و شیخ نعمانی در الغیبة20 نیز همین روایت را به اسناد خود از عمر بن حنظله از امام صادق(ع) روایت کرده اند، اما در این دو کتاب واژۀ «محتومات» وجود ندارد. به احتمال بسیار، از آنجا که همگی سه روایت یاد شده را از عمر بن حنظله از امام صادق (ع) نقل کرده اند، نمی توان آن را بیش از یک حدیث دانست. از میان این سه نقل، روایت نعمانی سند معتبری ندارد، اما روایت کافی معتبر است، هم چنان که به نظر می رسد، نقل شیخ صدوق نیز از نظر سندی اطمینان پذیر است. بنابراین، در برابر ما یک روایت با دو نقل متفاوت وجود دارد: در یک نقل «خمس علامات قبل قیام قائم» است و در نقل دیگر «قَبل قِیام القائِم خمسُ عَلاماتٍ مَحتوماتٍ». در پاسخ به این سؤال که کدام یک از آنها بر دیگری ترجیح دارد، باید گفت: الف) سند روایت کافی از سند روایت کمال الدین معتبرتر است، زیرا در سند کمال الدین، حسین بن حسن بن ابان وجود دارد که این شخصیت در کتاب های رجالی  قدما توثیق نشده است، اما علامه وی را توثیق کرده است.21 مرحوم آیت الله خویی نیز بر اساس وقوع در اسناد کامل الزیارات ایشان را توثیق کرده،22 لیکن از مبنای خود عدول نموده اند.23 تردید در وثاقت شخصیت یاد شده، باعث می شود که روایت کتاب کافی از روایت کتاب کمال الدین، دست کم معتبرتر باشد. ب) بر فرض که اعتبار سند این دو روایت به یک اندازه باشد، باز هم روایت کتاب کافی ترجیح دارد، زیرا مطلب مورد نظر از موارد دوران امر بین زیاده و نقیصه است و بر اساس بنای عقلا در این گونه موارد، اصل عدم زیاده،بر اصل عدم نقیصه مقدم است. آیت الله خویی در این باره می فرماید: [هنگامی که یک حدیث به دو صورت روایت شده باشد، به گونه ای که یک روایت مشتمل بر زیاده و دیگری فاقد آن زیاده باشد] بنای عقلا بر عمل به زیاده است، چون گاهی انسان یک یا دو کلمه را فراموش می کند، اما این که از روی فراموشی یک یا دو کلمه را به روایت اضافه کند، بسیار بعید است.24 اما علی رغم بنای عقلا بر تقدیم اصل عدم زیاده بر اصل عدم نقیصه، به نظر می رسد موضوع مورد بحث ما از مصادیق قاعدۀ یاد شده نباشد، چون با نگاهی گذرا به روایات علائم الظهور به سادگی می توان دریافت که در بسیاری از این روایات تعدادی از علائم، محتوم خوانده شده اند. برای نمونه امام صادق(ع) در این باره فرموده اند: مِنَ الأمر مَحتومٌ وَ مِنهُ ما لیسَ بِمَحتومٍ وَ مِنَ المَحتومِ خروجُ السّفیانِیّ فی رَجَبٍ؛25 برخی از امور حتمی و برخی غیر حتمی اند و یکی از امور حتمی خروج سفیانی در ماه رجب است. مسئله تقسیم نشانه های ظهور به حتمی و غیر حتمی، آن قدر مسلم بوده است که گاهی اصحاب ائمهعلیهم السلام از حتمی یا غیر حتمی بودن برخی از نشانه ها سؤال می کردند. این سؤالات نشان دهنده مسام بودن اصل تقسیم نشانه ها به حتمی و غیر حتمی است. افزون بر این، از میان نشانه های ظهور معمولاً پنج علامت در کنار هم ذکر می شوند و گاهی این پنج علامت به حتمیت توصیف شده اند، مثلاً ابوحمزه ثمالی می گوید: از امام باقر(ع) سؤال کردم: آیا خروج سفیانی از حتمیات است؟ فرمودند: نَعَم وَ النِّداءُ مِنَ المَحتوم وَ طُلوعُ الشّمس مِن مَغربها مَحتومٌ و اختِلافُ بَنی العَباس فی الدّولة مَحتومٌ وَ قتلُ النّفس الزّکیّة محتومٌ وَ خُرُوجُ القائم من آل محمدٍ(ص) مَحتومٌ؛26 بله و ندای آسمانی حتمی است، طلوع خورشید از مغرب حتمی است، اختلاف بنی عباس بر سر حکومت حتمی است، کشته شدن نفس زکیه حتمی است و خروج قائم آل محمد(ص) حتمی است. از آن چه گذشت، روشن شد که توصیف بخشی از علائم ظهور به محتوم، در فرهنگ روایات متداول و شایع بوده و گاهی پنج نشانه به حتمیت توصیف می شده اند، و از آن جا که در روایت مورد بحث، پنج نشانه در کنار هم ذکر شده، و بسیاری از این علائم در جاهای دیگر به محتوم توصیف شده اند،27 بعید نیست که یکی از راویان این حدیث بر اساس مرتکزات ذهنی خود و از روی سهو، واژه محتوم را به روایت افزوده باشد. نظیر این مطلب را مرحوم نائینی در مورد حدیث «لا ضَرَرَ وَ لا ضِرارَ» بیان کرده اند. ایشان در این باره می گوید: روایتی که نزد شیعه و اهل سنت شهرت دارد، این کلام رسول گرامی اسلام(ص) است: «لا ضَرَرَ وَ لا ضِرارَ»، بدون افزودن کلمه «فی الاسلام» یا «علی المؤمن»، زیرا در مقام تعارض میان زیاده و نقیصه، بنای اهل حدیث و درایه بر تقدیم اصل عدم زیاده بر اصل عدم نقیصه است، یعنی حکم بر این که آن زیاده در واقع وجود داشته و از روایت دیگری که آن زیاده را ندارد، ساقط شده است، و بسیار بعید می نماید که راوی از پیش خود چیزی را بر حدیث اضافه کند،اما سقوط کلمه ای از حدیث خیلی بعید نیست. لذا بر اساس اصل عدم غفلت، حجیت هر دو اصل، منافاتی ندارد، اما در این بحث خصوصیتی وجود دارد که به دلیل آن، منشأ تقدیم اصل عدم زیاده بر اصل عدم نقیصه همان چیزی باشد که توضیح داده شده،(غفلت یکی از راویان و اضافه کردن چیزی بر حدیث بعیدتر است از این که راوی دیگری غفلت کند و چیزی را فراموش نماید). این مطلب مخصوص زیاده هایی است که از ذهن دور است، نه معانی و واژه ای مأنوس و متداول. بر این اساس، کلمه «فی الاسلام» یا «علی المؤمن» از مصادیق قاعده ای نیست که نزد اهل حدیث و درایه مسلم است(تقدیم اصل عدم زیاده بر اصل عدم نقیصه). اما واژ اول(فی الاسلام): اگر نقل به معنا در احادیث مربوط به احکام شرعی، نه خطبه ها و دعاها، جایز باشد این امکان وجود دارد که راوی هنگامی که قضیه ای را از پیامبر اسلام(ص) نقل می کند واژه فی الاسلام را به آن بیفزاید،زیرا نفی ضرر از آن جا که از مجعولات شرعی است راوی گمان می کند که پیامبر اکرم(ص) آن را در اسلام نفی کرده اند؛ خصوصاً با توجه به این که این واژه در غالب احکام آن حضرت وجود دارد: مانند: لا رُهبانِیَّة فی الإسلام، لا صَرُورَة فی الإسلام، لا أخصاءَ فِی الإسلام و امثال آن. پس راوی از پیش خود نفی ضرر را با نفی صرورة قیاس کرده است... .»28 از کلمات مرحوم نائینی چنین بر می آید که تقدیم اصل عدم زیاده در مواردی است که این زیاده، شایع و متداول نباشد. به نظر می رسد که در فضای روایات علائم الظهور، واژۀ محتوم از واژه های شایع و مأنوس بوده، و از این رو، قاعدۀ تقدیم اصل عدم زیاده بر اصل عدم نقیصه در آن جاری نیست. ج) کتاب کافی نسبت به تمام کتاب های حدیثی و از جمله کمال الدین ضابط تر است.29 از این رو، روایت کافی بر روایت کمال الدین ترجیح دارد. خلاصه، بر اساس این قراین سه گانه، روایت کتاب کافی که واژه محتومات در آن نیامده بر روایت کمال الدین ترجیح دارد و از این رو حتمی بودن جنبش یمانی، اثبات پذیر نیست. نام یمانی در مورد نام واقعی یمانی حدیثی از پیشوایان معصوم علیهم السلام به دست ما نرسیده است. عدم تصریح به نام این شخصیت می تواند به دلیل حفاظت از جان او و در امان ماندن او از سوء قصدهای احتمالی باشد تا این شخصیت بزرگ بتواند در زمان مقرر، رسالت مقدس خود را به انجام رساند. اما در کلمات غیر معصومان و در منابع اهل سنّت اشاره هایی به نام این شخصیت شده است، از جمله: علامه مجلسی از کتاب مشارق الانوار برسی از کعب بن حارث از سطیح کاهن چنین روایت می کند: ... ثمَّ یَخرُجُ مِن صَنعاء الیَمَن أبیَضُ کالقطن اسمُهُ حسینُ اَو حَسَنُ فَیُذهَبُ بخُروجِهِ غمرُ الفِتن فهُناکَ یَظهَرُ مبارَکاً زکیّاً و هادیاً مهدیّاً؛30 ... سپس از صنعای یمن مردی سفید، بسان پنبه به نام حسین یا حسن قیام می کند و با قیام او سختی فتنه ها پایان می یابد. در این هنگام شخصیت مبارک و پاک و هدایت کننده و هدایت شده ظهور می کند. ابن حجر در شرح حدیث:«لاتقوم الساعة حتی یخرج رجل من قحطان»31 از پیامبر(ص) می نویسد: نام این شخصیت را پیدا نکردم، لیکن قرطبی احتمال داده است که نام وی جهجاه باشد، زیرا مسلم پس از نقل روایت فوق با سند دیگری از ابو هریره از پیامبر(ص) چنین نقل کرده است:«لا تَذهَبُ الایّامُ و اللیالیّ حَتی یَملُکَ رَجُلٌ یُقالُ له جَهجاه؛ روزها و شب ها به پایان نمی رسند تا مردی که به او جهجاه گویند به حکومت رسد.»32 ابن حجر در جای دیگر در مورد نام قحطانی(یمانی) می نویسد: در کتاب التیجان ابن هشام مطالبی یافتم که نشان می دهد نام و سیرۀ قحطانی و زمان قیام او مشخص بوده است. ابن هشام می نویسد: عمران بن عامر، کاهن و پادشاهی بزرگ بود که عمری طولانی داشت. وی هنگام مرگ به برادرش عمر بن عامر، معروف به مزیقیا گفت: خداوند دو غضب و دو رحمت برای اهل یمن دارد: غضب اول: ویران شدن سد مآرب و در نتیجه خراب شدن شهرها بود، غضب دوم: تصرف یمن توسط حبشه. اما رحمت اول: مبعوث شدن پیامبری از تهامه با نام محمد است که به رحمت مبعوث می شود و بر مشرکان پیروز می گردد، رحمت دوم: زمانی است که خانه خدا ویران شود. در آن حال خداوند مردی را که به او شعیب بن صالح گفته می شود بر می انگیزد و ویران کنندگان را از آن جا بیرون کرده و نابود می نماید، تا این که در دنیا جز در سرزمین یمن ایمانی یافت نشود.33 مسعودی نیز پس از این که سر بر تافتن عبدالرحمان بن محمد بن اشعث را از فرمان عبدالملک مروان نقل می کند، می گوید: او خود را ناصرالمؤمنین نام نهاد و مدعی شد که همان قحطانی است که اهل یمن در انتظارش هستند. اوست که زمام داری را به اهل یمن باز می گرداند. وقتی به او گفته شد که نام قحطانی بر سه حرف است، در پاسخ گفت: نام من عبد است و «الرحمان» جزو اسم من نیست.34 آن چه گذشت، تنها برای آشنایی با دیدگاه دانش مندان و محدثان در مورد نام یمانی بود، اما از نظر ضوابط علمی نمی توان به مطالب یاد شده اعتماد کرد، زیرا از معصوم صادر نشده و از اسناد متقنی بر خوردار نیستند. بنابراین، در مورد نام یمانی نمی توان اظهار نظر قاطعانه ای کرد. حال سؤال اساسی این است که اگر در روایات نام این شخصیت نیامده، با چه واژه هایی به او اشاره شده و دربارۀ او سخن گفته شده است؟ در پاسخ باید گفت، واژه هایی که برای اشاره به این شخصیت به کار رفته اند، عبارت اند از: 1. یمانی: در اکثر قریب به اتفاق روایات ائمه(علیهم السلام) این واژه به کار رفته است، مثلاً وقتی از امام باقر(ع) سؤال شد که قائم شما چه زمانی ظهور خواهد کرد، فرمودند: إذا تشبّه الرجالُ بانّساء ... و خرُوجُ السّفیانیّ مِنَ الشّام وَ الیَمانیّ مِنَ الیَمَن وَخَسفُ بالبیداء...؛35 هنگامی که مردان شبیه زنان شوند ... و سفیانی از شام و یمانی از یمن قیام کند و فرورفتن در سرزمین بیداء رخ دهد... . 2.منصور الیمانی و منصور: از امام باقر(ع) چنین نقل شده است: إذا ظهَرَ السّفیانیّ علی الابقع و المنصور الیَمانیّ،خَرَجَ الترکُ و الرومُ فظهر علیهم السفیانیّ؛36 چون سفیانی بر ابقع و منصور یمانی پیروز شود، ترک و روم قیام می کنند و سفیانی بر آنها نیز پیروز می شود. در حدیث دیگری فرموده اند: ... ثم یسیر الیهم منصورُ الیمانیّ من صنعاءَ بجنوده؛37 ... سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش از سوی صنعا به سوی آنها رهسپار می شود. در روایتی از خروج مردی از یمن که یاری دهندۀ جانشین پیامبر است، با عنوان منصور یاد می شود. پیامبر اکرم(ص) در این روایت در وصف اهل یمن فرموده اند: قوم رقیقة قلوبُهم راسخٌ ایمانُهم و منهم المنصورُ یخرُجُ فی سبعین الفاً ینصُرُ خلفی و خلف وصیّی؛38 مردم سرزمین یمن قلب هایی رقیق و ایمان هایی استوار دارند. منصور که با هفتاد هزار نفر قیام می کند و جانشین من و جانشین وصی مرا یاری می دهد، از آنهاست. عبدالله بن عمر بن عاص نیز خطاب به اهل یمن چنین گفته است: ای اهل یمن! شما گمان میکنید منصور از شماست؟ سوگند به خدایی که جانم در دست اوست،چنین نیست، بلکه پدر او قریشی است... .39 به نظر می رسد منظور عبدالله از منصور همان مرد یمنی معروف (قحطانی) باشد که ابوهریره درباره اش از پیامبر(ص) چنین روایت کرده است: لا تقوم الساعة حتی یخرُجَ رجلٌ من قحطانَ؛40 قیامت بر پا نمی شود تا این که مردی از یمن قیام کند. هم چنان که خواهد آمد،قحطانی تعبیر دیگری از یمانی است. واژه منصور نیز به همین شخصیت اشاره دارد. البته نمی توان ادعا کرد که واژۀ منصور در تمامی روایات به یمانی اشاره دارد، اما این مطلب حداقل در بخشی از روایات پذیرفتنی است و آن چه در این میان معیار قضاوت است، قراین داخلی و خارجی روایات است. 3.الخلیفة الیمانی: از ارطاة چنین نقل شده است: علی یدی ذلک الخلیفه الیمانی الذی تفتحُ القسطنطنیة و رومیَة علی یده سخرج الدجالُ و فی زمانه یَنزلُ عیسی بنُ مریمعلیه السلام؛41 در زمان آن پیشوای یمانی که استانبول و روم به دست او فتح می شود، دجال ظهور می کند و عیسی بن مریم علیه السلام از آسمان نزول می نماید . واژۀ یاد شده در کلمات پیشوایان دینی به کار نرفته است. 4. قحطانی: به جز واژۀ «یمانی» و «منصور الیمانی» و «الخلیفه الیمانی» که به مردی از اهل یمن تصریح دارند، به احتمال قوی واژه «قحطانی» که در روایات متعددی خصوصاً در منابع اهل سنت آمده نیز به همین شخصیت اشاره دارد، زیرا قحطانی تعبیر دیگری از یمانی است. ابن منظور می نویسد: «قحطان پدر اهل یمن است و منسوب به آن طبق قیاس قحطانی است.»42 طریحی نیز می نویسد:«یعرب بن قحطان اولین کسی است که به عربی سخن گفت و او پدر تمام یمنی هاست.»43 ابن حجر نیز در این باره می نویسد: «نسب تیره های مختلف یمن از حمیر، کنده، همدان و دیگران به قحطان منتهی می شود.»44 علاوه بر آن چه گذشت، از روایات متعددی نیز مطلب یاد شده اثبات می شود. برای نمونه، در روایتی قحطان و یمن در کنار هم ذکر شده و شخصیت مورد نظر به هر دو نسبت داده شده است: ابن حماد به سند خود از کعب چنین روایت می کند: یکون بعد المهدی خلیفة من اهل الیمن من قحطانَ اخو المهدیّ فی دینه یَعمَل بعمله و هو الذی یفتح مدینة الروم؛45 بعد از مهدی حکم رانی از اهل یمن از قحطان خواهد بود که در دین داری شبیه مهدی خواهد بود و مانند او رفتار خواهد کرد. او همان کسی است که روم را فتح خواهد کرد. مناوی از بسطامی چنین نقل می کند: «قبل از نزول عیسی(ع) مردی که به او اصهب گفته می شود در منطقه جزیره خروج می کند و مردی از شام به نام جرهم بر او می شورد. پس از آن مردی از یمن به نام قحطانی خروج می کند. در همین زمان به ناگاه سفیانی از غوطۀ دمشق قیام می کند. نام او معاویة بن عنبسه است... . اولین کسی که با او مقابله می کند، قحطانی است ولی او شکست می خورد.»46 باز از کعب چنین روایت شده است: «اولین کسی که خروج می کند و مناطق مختلف را به تصرف در می آورد، اصهب است. او از منطقۀ جزیره قیام خود را آغاز می کند. پس از او جرهمی از شام و قحطانی از یمن خروج می کنند. در حالی که این سه نفر با ستم در صدد تسلط بر مواضع خود هستند، سفیانی از دمشق قیام می کند.»47 روایات یاد شده از معصوم صادر نشده اند و در جزئیات مسئله با آن چه بعد اثبات خواهد شد تفاوت دارند، لیکن این مسئله را ثابت می کنند که بر اساس برداشت محدثان و راویان، قحطانی همان یمانی است، چون خصوصیات یمانی هم چون قیام از یمن، هم زمانی با سفیانی، جنگ و درگیری با سفیانی و برخورداری از شخصیتی مثبت که در روایات اهل بیت علیهم السلام از خصوصیات یمانی شمرده شده، در این روایات به قحطانی نسبت داده شده است. بنابراین، به نظر می رسد در ترسیم ابعاد مختلف جنبش یمانی می توان از روایت قحطانی نیز بهره جست. این برداشت را برخی از علمای معاصر نیز تأیید کرده اند.48 علی رغم دیدگاه برخی از دانش مندان معاصر و نیز قراینی که بر اتحاد قحطانی و یمانی دلالت می کردند، در میان مجموعه سخنان پیشوایان دینی یک حدیث نیز وجود دارد که بر تفاوت شخصیت یمانی و قحطانی دلالت می کند. روایت یاد شده بدین قرار است: امام صادق(ع) فرمودند: اولٌ مَن یخرُجُ منهم رجلٌ یقال له اصهَبُ بن قیس... ثم یخرج الجرهمیّ من الشام و یخرج القحطانیّ من بلاد الیمن و لکل واحد من هؤلاء شوکة عظیمة فی ولایتهم و یَغلِبُ علی اهلها الظلمَ و الفتنة منهم فبیناهم کذلک یخرج علیهم... السفیانیّ من الوادی الیابس... و قد یکون خروجُه و خروجُ الیمانی من الیمن مع الرایات البیض فی یومٍ واحدٍ و شهرٍ واحدٍ و سَنَةٍ واحدةٍ. فاوّل من یقاتلُ السفیانیّ القحطانیّ فینهزمُ و یرجع الی ایمن و یقتله الیمانیّ... فینهَضُ الیمانیّ لدفع شرّه فینهزم السفیانیّ بعد محاربات عدیدةٍ و مقاتلاتٍ شدیدةٍ فیتبعُه الیمانیّ فتکثر الحروبُ و هزیمة السفیانیّ فیجده الیمانی فی نهر اللّوامع ابنه فی الاُساری فَیُقَطّعُهما إرباً إرباً ثم یعیش فی سلطنته فارغاً من الاعداء ثلاثینَ سَنَة ثم یُفَوّضُ المُلک بإبنه السعید و یأوی مکة و ینتظر ظهورَ قائمنا(عج) حتی یَتوفی فیَبقی ابنه بعد وفاة ابیه فی مُلکه و سلطانه قریباً من اربعین سَنة و هما یرجعان الی الدنیا بدعاء قائمنا علیه السلام. قال زراة: فسئلته عن مدة ملکِ السّفیانیّ قال (ع): تمُدّ عشرینَ سَنَة؛49 اولین فردی که خروج می کند، مردی است که به او اصهب بن قیس گفته می شود... سپس جرهمی از شام و قحطانی از مناطق یمن بپا می خیزند. هر یک از این سه در سرزمین های خود دارای شوکت و عظمت اند و به مردم سرزمین خود ظلم و ستم روا می دارند... پس از آن سفیانی از شوکت و عظمت اند و به مردم سرزمین خود ظلم و ستم روا می دارند... پس از آن سفیانی از سرزمین خشک خروج می کند... خروج او با خروج یمانی از یمن با پرچم های سفید در یک روز و یک ماه و یک سال خواهد بود. اول کسی که با سفیانی جنگ می کند، قحطانی خواهد بود، اما قحطانی شکست می خورد و به یمن می گریزد و به دست یمانی کشته می شود... پس یمانی برای دفع شرّ سفیانی قیام می کند و سفیانی پس از جنگ های فراوان و در گیری های شدید می گریزد. در نهایت که جنگ ها و گریختن سفیانی بسیار می شود، یمانی، او و پسرش را نزد رود «لو» در میان اسیران می یابد و آنها را قطعه قطعه میکند سپس یمانی فارغ از دشمنان، سی سال حکومت می کندو پس از آن، حکومت را به فرزندش سعید واگذار می نماید و در مکه سکنا می گزیند و منتظر ظهور قائم ما خواهد بود تا این که در آن جا رحلت می کند. حکومت فرزند او نیز نزدیک به چهل سال طول می کشد و آن دو به دعای قائممان(عج) به دنیا باز می گردند. زراه می گوید: از آن حضرت در مورد مدت حکومت سفیانی پرسیدم؛ فرمودند: حکومت او بیست سال طول می کشد. روایت یاد شده تنها در کتاب مختصر اثبات الرجعة فضل بن شاذان وجود دارد. علاوه بر تردیدی که در انتساب کتاب مختصر اثبات الرجعۀ موجود به فضل بن شاذان وجود دارد، این روایت از نظر محتوایی، به دلیل تعارض با مجموعه های مختلفی از روایات، مناقشه پذیر است؛ از جمله: 1.    بر اساس روایت یاد شده، سفیانی حداقل هفتاد سال پیش از ظهور، به دست یمانی کشته می شود، در حالی که بر اساس روایات متعدد در زمان ظهور زنده است و یکی از دشمنان سر سخت امام مهدی(عج) است.50 2.    بر اساس روایت یاد شده حکومت سفیانی بیست سال طول می کشد، در حالی که طبق روایات متعددی که در میان آنها حدیث معتبر نیز وجود دارد، مدت حکومت او هشت یا نه ماه بیشتر به طول نمی انجامد.51 3.    بر اساس این روایت، قیام سفیانی حداقل نود سال پیش از ظهور خواهد بود، در حالی که بر اساس روایات متعدد، قیام سفیانی از نشانه های متصل به ظهور خواهد بود.52 به دلیل نکات یاد شده، روایت مورد نظر اطمینان پذیر نخواهد بود و به مضمون آن نمی توان اعتماد کرد. از این رو شواهدی که بر اتحاد یمانی و قحطانی دلالت می کردند، هم چنان پابر جا خواهند بود. با توجه به آن چه گذشت، ما از این پس در ترسیم تصویر شخصیت یمانی و جنبش او، از روایاتی بهره خواهیم برد که در آنها واژه های «یمانی»،«المنصور الیمانی»،«الخلیفة الیمانی»،«قحطانی» و یا «منصور» به کار رفته باشد. زمان قیام یمانی تعیین زمان دقیق قیام یمانی نیز مانند زمان ظهور و سایر نشانه های آن برای ما میسور نیست، لیکن روایات متعددی به پیوستگی جنبش یمانی با قیام سفیانی دلالت دارند، از جمله: امام صادق(ع) فرموده اند: الیمانیّ و السفیانیّ کَفرَسَی رهان؛53 یمانی و سفیانی مانند دو اسب مسابقه اند. این مطلب آن قدر مسلم بوده که امام صادق(ع) برای نفی قیام سفیانی در زمان خود بر عدم قیام یمانی استدلال فرموده اند. هنگامی که در محضر آن امام از خروج سفیانی سخن به میان آمده، فرمودند: أنّی یخرج ذلک و لمّا یخرج کاسر عینیه بصنعاءَ؛54 کی و چگونه سفیانی قیام می کند، در حالی که کسی که چشم او را از کاسه در می آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است. ابن حماد نیز از امام باقر(ع) چنین روایت کرده است: اذا ظهر السفیانیّ علی الابقع و المنصور الیمانیّ خرج الترکُ و الرومُ فظهر علیهم السفیانیّ؛55 چون سفیانی بر ابقع و منصور یمانی پیروز شود، ترک و روم خروج می کنند و سفیانی بر آنها نیز غلبه می یابد. در روایت دیگری فرموده اند: ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیّ من صنعاءَ بجنوده... فیلتقی هو و الأخوص... فیکون بینهما قتالٌ شدیدٌ ثم یظهر الأخوصُ السفیانیّ علیه؛56 سپس منصور یمانی همراه با سپاهیانش از صنعا به سمت آنها ره سپار می شود... او با اخوص روبه رو می شود... میان آن دو جنگی سخت در می گیرد و سفیانی اخوص بر او غلبه می یابد. از مجموع این روایات و روایاتی که خواهد آمد، به تلاقی جنبش یمانی و سفیانی حداقل در بخشی از زمان می توان مطمئن شد و از آن جا که بر اساس روایات متعدد و معتبر خروج سفیانی از علائم سال ظهور است، قیام یمانی نیز از نشانه های نزدیک به ظهور خواهد بود. از جمله روایات معتبری که بر پیوستگی قیام یمانی با ظهور- و در نتیجه پیوستگی قیام یمانی با ظهور- دلالت دارند، این روایت از امام باقر(ع) است: ... فینزلُ امیرُ جَیش السفیانیّ البیداءَ فیُنادی منادٍ من السماء «یا بیداء أبیدی القوم» فیسخفُ بهم... و القائمُ یومئذٍ بمکة قد أسند ظهره الی البیت الحرام مستجیرأ به فیُنادی یا ایها الناس...؛57 امیر سپاه سفیانی در منطقه بیداء فرود می آید، پس ندا دهنده ای از آسمان ندا میدهد: «ای بیداء این گروه را در خود فرو ببر»، پس آنها در زمین فرو می روند... قائم(عج) در آن روز در مکه حضور دارد و در حالی که به خانه کعبه پناهنده شده و به آن تکیه کرده ندا می دهد: ای مردم... نکته یاد شده (پیوستگی قیام سفیانی با ظهور امام مهدی(عج)) را می توان از این روایت پیامبر اکرم(ص) نیز به دست آورد: ما القحطانیّ بدون المهدیّ؛58 قحطانی بدون مهدی نخواهد بود. در مجموعۀ روایاتِ نشانه های ظهور، سه روایت وجود دارد که علاوه بر دلالت بر تلاقی قیام یمانی با خروج سفیانی، آغاز این دو جنبش خراسانی را دقیقاً در یک سال و یک ماه و یک روز بیان کرده است. امام باقر(ع) در این خصوص فرموده اند: ... خروجُ السفیانیّ و الیمانیّ و الخراسانیّ فی سَنةٍ واحدةٍ فی شهرٍ واحدٍ فی یومٍ واحدٍ؛59 خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز است. از امام صادق(ع) نیز چنین روایت شده است: و قد یکونُ خروجُه و خروجُ الیمانیّ من الیمن مع الرایات البیض فی یومٍ واحدٍ و شهرٍ واحدٍ و سنةٍ واحدةٍ؛60 خروج سفیانی و خروج یمانی با پرچم های سفید از یمن در یک روز و یک ماه و یک سال خواهد بود. آن حضرت در روایت دیگری فرموده اند: خروجُ الثلاثةِ الخراسانیّ و السفیانیّ و الیمانیّ فی سَنَةٍ واحدةٍ فی شهرٍ واحدٍ فی یومٍ واحدٍ؛61 خروج سه نفری خراسانی، سفیانی و یمانی در یک سال و یک ماه و یک روز است. به وثاقت تمامی راویان این سه حدیث، در کتاب های رجالی تصریح شده است، تنها در حدیث اول حسن بن علی بن ابی حمزه وجود دارد که عموماً او به دلیل این که از سران واقفه بوده، تضعیف می کنند. حدیث دوم از کتاب مختصر اثبات الرجعه منسوب به فضل بن شاذان است. روایت سوم را شیخ طوسی در کتاب الغیبه بدون واسطه از فضل بن شاذان روایت می کند. به احتمال قوی منبعی که در اختیار شیخ طوسی بوده و این روایت را از آن نقل کرده کتاب اثبات الرجعة فضل بن شاذان است. هم چنان که این روایت با همین سند در مختصر اثبات الرجعة نیز وجود دارد.از سوی دیگر، شیخ طوسی در فهرست خود پس از اشاره به حدود سی کتاب از مصنفات فضل بن شاذان- که یکی از آنها اثبات الرجعة است- و تذکر این نکته که وی کتاب های دیگری نیز دارد که اسم آنها معلوم نیست، برای خود دو طریق به روایات و کتاب های فضل بن شاذان نقل می کند که یکی از آنها طریق صحیحی است. شیخ طوسی پس از ذکر مصنفات فضل بن شاذان می نویسد:«ابو عبدالله مفید[شیخ مفید] از محمد بن علی بن حسین بن بابویه [شیخ صدوق] از محمد بن حسن62 از احمد بن ادریس63 از علی بن محمد بن قتیبه64 از فضل بن شاذان،65 از روایات و کتاب های فضل بن شاذان به من خبر داد.»66 افراد یاد شده که در طریق شیخ طوسی به کتاب های فضل بن شاذان قرار دارند، همگی ثقه و مورد اطمینان هستند. بر این اساس، روایت سوم از نظر سندی معتبر و اعتمادپذیر خواهد بود. به هر تقدیر، از مجموعۀ روایات یاد شده تلاقی قیام یمانی و سفیانی و هم چنین هم زمانی دقیق آغاز حرکت یمانی و سفیانی و خراسانی نیز اثبات می پذیرد. در این صورت قیام یمانی در ماه رجب آغاز خواهد شد،زیرا امام صادق(ع) در حدیث معتبری فرموده اند: إنّ امرَ السفیانیّ من الأمر المحتوم و خروجُه فی رجبٍ؛67 حرکت سفیانی از نشانه های حتمی است و در ماه رجب روی خواهد داد. البته محمد بن مسلم بدون این که کلام خود را به معصوم(ع) نسبت دهد، چنین گفته است: یخرج قبلَ السفیانیّ مصریّ و یمانیّ؛68 پیش از سفیانی مصری و یمانی خروج می کنند. در این روایت قیام یمانی پیش از قیام سفیانی دانسته شده است و این مطلب با آن چه پیش تر آمد، در تعارض است. صرف نظر از این که این کلام از معصوم صادر نشده و قابلیت تعارض با روایات پیشین را ندارد، برای حل تعارض ظاهری این روایت با روایاتی که قیام سفیانی و یمانی را هم زمان می دانستند، راه حل های مختلفی می توان ارائه داد، از جمله: 1.    یمانی مذکور در روایت محمد بن مسلم غیر از یمانی معروف است، زیرا در تمام روایات از شخصیت مورد نظر با عنوان «الیمانی» یاد شده، اما در این روایت از یمانی، به صورت نکره، یاد شده است. بنابراین، چه بسا پیش از قیام سفیانی یک شخصیت یمنی خروج کند، اما جنبش یمانی معروف هم زمان با جنبش سفیانی باشد. 2.    قیام یمانی و سفیانی در یک سال و یک ماه و یک روز، کنایه از شدت پیوستگی این دو رخداد است و این امر منافاتی با وجود فاصله اندک میان آن دو ندارد. قرینه ای که نکته فوق را تأیید می کند، جمله ای است که در ذیل حدیث امام باقر(ع) آمده است. آن حضرت پس از بیان این که قیام یمانی و سفیانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز است،فرموده اند: نظامٌ کنظام الخرز یتبع بعضه بعضا؛69 با نظام و ترتیبی هم چون نظام یک رشته که به بند کشیده شده و هر یک از پی دیگری. تصریح به این مطلب که این حوارث چون رشته ای منظم، پی در پی رخ خواهند داد، نشان از آن دارد که میان این سه حادثه فاصله ای هر چند اندک وجود دارد. از دیگر حوادثی که با قیام یمانی تلاقی دارد، جنبش خراسانی است. علاوه بر دو روایت سابق که بر هم زمانی قیام یمانی و خراسانی و سفیانی دلالت می کردند، از امام علی(ع) نیز چنین روایت شده است: ... إذا أقبلت خیلُ الیمانیّ و الخراسانیّ یستبقان کانّهما فرَسَی رهانٍ؛70 ... در این هنگام سپاه یمانی و خراسانی که هم چون دو اسب مسابقه بر یک دیگر پیشی می گیرند، نمایان می شوند. اگر چه روایت اخیر مرفوعه است، اما یکی از دو روایت پیشین معتبر بود. بر این اساس، هم زمانی قیام یمانی و خراسانی نیز اثبات می پذیرد. تلاقی قیام خراسانی و یمانی خود قرینۀ دیگری بر قرب زمانی جنبش یمانی و ظهور امام مهدی(عج) است، چون در روایت معتبری تلاقی قیام خراسانی و ظهور امام مهدی(عج) گزارش شده است. در روایت معتبری امام باقر(ع) پس از اشاره به قتل و غارت کوفیان توسط سپاه سفیانی فرموده اند: فبیناهم کذلک اذ أقبلت رایاتٌ من قِبَل خراسان؛71 در حالی که سپاه سفیانی مشغول تاراج کوفه است، به ناگاه پرچم هایی از سوی خراسان روی می آورند. آن حضرت در ادامه از فرورفتن سپاه سفیانی در سرزمین بیداء و ظهور امام مهدی(عج) در مکه مکرمه در همان روز گزارش داده اند. بنابراین، به تصریح این روایت، قیام خراسانی از حوادث متصل به ظهور است و با اثبات پیوستگی قیام یمانی با جنبش خراسانی می توان پیوستگی قیام یمانی با ظهور امام مهدی(عج) را نتیجه گرفت. در پایان تذکر این نکته مناسب است که روایات اهل سنت در مورد زمان قیام قحطانی (یمانی) به شدت با یک دیگر اختلاف دارند. دسته ای از این روایات قیام قحطانی را پس از حیات امام مهدی(عج) دانسته اند، مثلاً از پیامبر اکرم(ص) چنین روایت کرده اند: القحطانیّ بعد المهدیّ و الذی بَعَثنی بالحق ما هو دونه؛72 قحطانی پس از مهدی(عج) است. سوگند به خدایی که مرا به حق بر انگیخت مقام او کمتر از مهدی(عج) نیست. دسته ای دیگر قیام قحطانی را پیش از ظهور امام مهدی(عج) دانسته اند. از ارطاة در این باره چنین نقل شده است: بلغنی أنّ المهدیّ یعیش اربعین عاماً... ثم یخرج رجلٌ من قحطانَ... ثم یموت... ثم یخرجُ رجلٌ من اهل بیت النبیّ(ص) مهدیّ حُسنُ السیرة یَفتح مدینة قیصرَ و هو اخرُ امیرٍ من امةِ محمدٍ(ص) ثم یخرج فی زمانه الدجال و ینزلُ فی زمانه عیسی بنُ مریم؛73 برای من چنین روایت شده که مهدی چهل سال زندگی می کند... سپس مردی از قحطان قیام می کند... سپس می میرد... سپس مردی از خاندان پیامبر(ص) قیام می کند. او مهدی و نیکو سیرت است و شهر قیصر را می گشاید. او آخرین امیر از امت محمد(ص) است. در زمان او دجال خروج می کند و عیسی(ع) از آسمان فرود می آید. در این روایت پیش از ذکر خروج قحطانی به قیام مهدی اشاره شده است. اما به قرینۀ خروج دجال و نزول عیسی(ع)، مهدی پس از قحطانی همان امام مهدی(عج) است. دسته سوم روایات اهل سنت، قیام قحطانی را هم زمان با امام مهدی(عج) می داند، از جمله از پیامبر اکرم(ص) روایت شده: ما القحطانیّ بودن المهدیّ؛74 قحطانی بدون مهدی نخواهد بود. بدون مهدی نبودن قحطانی ظهور در هم زمانی حیات این دو شخصیت دارد. نیز از ارطاة چنین نقل شده است: علی یَدَی ذلک الخلیفة الیمانیّ الذی تفتَحُ القسطنطنیة و رومیة علی یدیه یخرج الدجالُ فی زمانه و ینزل عیسی بنُ مریمَ فی زمانه؛75 خروج دجال و نزول عیسی(ع) در زمان آن فرمان روای یمانی است که استانبول و روم به دست او فتح می شود. این روایت به دلیل روایات متعددی که بر نزول حضرت عیسی(ع) در زمان امام مهدی(عج) دلالت دارند، از هم زمانی خروج قحطانی و امام مهدی(عج) حکایت دارد. دستۀچهارم روایات اهل سنت نیز بر اتحاد قحطانی و امام مهدی(عج) دلالت دارند.از ابن سیرین چنین روایت شده است: القحطانیّ رجلٌ صالحٌ و هو الذی یُصَلّی خلفه عیسی و هو المهدیّ؛76 قحطانی مرد نیکوکاری است. او همان کسی است که عیسی(ع) پشت سرش نماز می گذارد. او همان مهدی است. علاوه بر این که عمده این روایات از پیامبر اکرم(ص) نقل نشده اند، به لحاظ ضعف سند نیز برای ما حجت نیستند و آن چه امر را سهل می کند، وجود روایات اهل بیت علیهم السلام است که قیام قحطانی را از علائم ظهور و پیش از آن دانسته اند و این روایات معیاری برای انتخاب و گزینش روایات اهل سنّت اند. مکان قیام یمانی روایات متعددی، مکان قیام یمانی و محل پیدایش جنبش او را یمن دانسته اند که عبارت اند از: امام باقر(ع) در پاسخ این سؤال که قائم شما چه زمانی قیام می کنند، فرمودند: ... و خروجُ السفیانیّ من الشام و الیمانیّ من الیمن و خسفٌ بالبیداء؛77 ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء. از امام صادق(ع) نیز چنین روایت شده: ... و خروجُ السفیانیّ من الشام و الیمانیّ من الیمن و خسفٌ بالبیداء؛78 ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن د رسرزمین بیداء. آن حضرت در حدیث دیگری فرموده اند: و خروجُ الیمانیّ من الیمن مع الرایات البیض؛79 قیام یمانی از یمن همراه با پرچم های سفید خواهد بود. د رکتاب کمال الدین به تصحیح مرحوم غفاری نیز حدیثی از امام باقر(ع) به این صورت نقل شده است: ... و إن من علامات خروجه خروجُ السفیانیّ من الشام و خروجُ الیمانیُ [من الیمن] و منادٍ ینادی من السماء؛80 ... و از نشانه های خروج امام مهدی(عج) خروج سفیانی از شام و خروج یمانی [از یمن] و ندا دهنده ای است که از آسمان ندا می دهد. روایت دیگری که احتمالاً مضمون یاد شده را تأیید می کند، این حدیث امام باقر(ع) است: ... و خروجُ رجلٍ من وُلد عَمّی زیدٍ بالیمن؛81 ... و قیام مردی از خاندان عمویم زید در یمن. آن حضرت در حدیث دیگری فرموده اند: ... ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیّ من صنعاءَ بجنودهِ؛82 ... سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش به سوی آنها روانه می شود. در هفتمین روایت، محل قیام شخصی که چشمان سفیانی را از کاسه در می آورد، صنعا معرفی شده است. از امام صادق(ع) روایت شده است: أنّی یخرج ذلک و لمّا یخرج کاسر عَینَیه بصنعاءَ؛83 کجا و چگونه سفیانی خروج می کند در صورتی که آن کس که چشم او را از کاسه در می آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است. همان طور که گذشت، شخصیت یاد شده به قرینه سایر روایاتی که از هم زمانی و در گیری یمانی با سفیانی یاد کرده اند، همان یمانی است. علاوه بر آن، برای تأیید این موضوع می توان از روایاتی که درمنابع اهل سنّت آمده و به خروج قحطانی از یمن تصریح کرده است نیز بهره برد. برخی از نویسندگان بر این باورند که واژه «یمانی» به تنهایی علاوه بر دلالت بر انتسات این شخصیت به یمن، بر آغاز جنبش او از یمن نیز دلالت می کند. لذا هم چنان که بر اساس متفاهم عرفی قیام خراسانی به معنای قیام شخصی خراسانی از خراسان است، قیام یمانی نیز به معنای قیام مردی یمنی از یمن است.84 به تعبیر دیگر، اطلاق واژه یمانی به شخصیت مورد نظر صرفاً بیان تابعیت او نیست بلکه محل قیام او نیز هست. بر این اساس، از تمامی روایاتی که بر قیام یمانی دلالت داشتند، می توان به شروع قیام از یمن نیز پی برد. یمانی درفش هدایت با بررسی روایات نشانه های ظهور، به سادگی می توان این نکته را بر گرفت که در میان شخصیت های عصر پایانی غیبت نام دو شخصیت وجود دارد که هر دو پرچم دار تحولات وسیع اجتماعی اند. این دو شخصیت که در دو قطب مخالف با یک دیگر قرار دارند و یکی پرچم دار هدایت و فضیلت و دیگری پرچم دار انحراف و تباهی است،یمانی و سفیانی نام دارند؛ سفیانی مدیریت جریان انحطاط را بر عهده دارد و یمانی فرماندهی جریان فضیلت محور را. ابعاد مختلف شخصیت منفی سفیانی و حوادث مربوط به او را در جای خود باید جست وجو کرد. مثبت بودن شخصیت یمانی تا کنون به اثبات رسیده، اما بجاست به لحاظ اهمیت این موضوع در بخش مستقلی به آن پرداخته شود. امام باقر(ع) در این باره فرموده اند: ... و لیس فی الرایات رایة أهدی من رایةِ الیمانیّ هی رایة هُدًی لأنه یدعو الی صاحبکم؛85 در میان پرچم ها پرچمی هدایت یافته تر از پرچم یمانی نیست او پرچم هدایت است، زیرا به سوی صاحب شما دعوت می کند. از امام صادق(ع) نیز در حدیث معتبری چنین روایت شده: فلیس فیها رایة بِأهدی من رایةِ الیمانیّ تهدی الی الحق؛86 در میان پرچم ها پرچمی هدایت یافته تر از پرچم یمانی نیست، او به حق دعوت می کند. در روایت دیگری هشام بن سالم می گوید: چون طالب حق، قیام کرد به امام صادق(ع) عرض شد ما امیدواریم این شخص همان یمانی باشد. آن حضرت فرمودند: لا الیمانیّ یَتوالی علیاً و هذا یَبرَأ منه؛87 خیر، یمانی از محبّان علی(ع) است ولی این شخص از علی(ع) برائت می جوید. امام صادق(ع) در روایت دیگری فرموده اند: ... ثم یفوّضُ الملک بابنه سعیدٍ و یَأوی مکة و ینتظر ظهور قائمنا حتی یَتوفّی... و هما یرجعان الی الدنیا بدعاء قائمنا(عج)؛88 یمانی زمام داری را به فرزندش سعید می سپارد و در مکه به انتظار ظهور قائم ما اقامت می گزیند تا این که رحلت می کند... او و فرزندش به دعای قائم ما به دنیا باز خواهند گشت. اصبغ بن نباته نیز از امام علی(ع) در خصوص شخصیت اصلاح گر یمانی چنین روایت می کند: ... إذا أقبَلت خیلُ الیَمَانیّ و الخراسانیّ یستبقان کأنهما فرَسَی رهانٍ شُعثٌ غبرٌ أصلابُ نواطی و أقداحٍ إذا نظرت أحدهم برجلِهِ باطنه فیقولُ لا خیرَ فی مَجلسنا بَعدَ یومنا هذا اللّهم فإنا التائبونَ و هم الأبدال الّذین وَصَفهُمُ الله فی کتابِهِ العزیز«أن الله یُحبُ التوابین و یُحبّ المتطهّرین»؛89 ... در این هنگام سپاه یمانی و خراسانی نمایان می شوند. آنها سوار بر اسب تیرهایی محکم به دست در حالی که ژولیده موی، غبارآلود و قوی دل اند، مانند دو اسب مسابقه، بر یک دیگر پیشی می گیرند. چون به پاهای خود نگاه کنند، می گویند بعد از امروز خیری در نشستن ما نیست. بار خدایا ما به درگاه تو توبه می کنیم و اینها همان ابدالی هستند که خداوند در کتاب عزیزش آنها را چنین توصیف کرده است:«خداوند توبه کاران و پاکیزگان را دوست می دارد». تعبیراتی چون:«هی رایة الهدی»، «تهدی الی الحق»، «الیمانی یتوالی علیاً»، «هم الابدالُ و یرجعان الی الدنیا بدعاء قائمنا»، به وضوح بر شخصیت مثبت یمانی دلالت دارند. در روایات اهل سنّت هم از یمانی به نیکی یاد شده است که می توان به این موارد اشاره کرد: چون گروهی از اهل یمن بر پیامبر(ص) وارد شدند، آن حضرت فرمودند: قومٌ رقیقة قلوبُهم راسخٌ ایمانهم و منهم المنصورُ یخرج فی سبعین الفاً یَنصُرُ خلفی و خلف وصیّی؛90 اهل یمن قلب هایی رقیق و ایمان هایی استوار دارند. منصور که با هفتاد هزار نفر قیام می کند و جانشین من و جانشین وصیّ مرا یاری می دهد از آنهاست. آن حضرت در حدیث دیگری چنین فرموده اند: یکون بعدَ الجبابرة رجلٌ من اهل بیتی یملأ الارضَ عدلاً ثم القحطانیّ بعدَه و الذی بعثنی بالحق ما هو دونه؛91 پس از ستم گران مردی از خاندان من خواهد بود که زمین را از عدل سرشار می کند و پس از او قحطانی خواهد بود. سوگند به آن که مرا به حق برانگیخت، او از نظر مقام و منزلت از مهدی(عج) کمتر نیست. از کعب نیز چنین روایت شده است: یکونُ بعدَ المهدیّ خلیفة من اهل الیمن من قحطان اخو المهدیّ فی دینه یَعمَل بعمله؛92 پس از مهدی فرمان روایی از اهل یمن از قحطان خواهد بود. او برادر مهدی در دین است و هم چون او رفتار می کند. ارطاة نیز در این باره چنین می گوید: ... ثم یخرج رجلٌ من قحطان... علی سیرة المهدیّ؛93 ... سپس مردی از قحطان قیام می کند... او طبق روش مهدی عمل می کند. با توجه به مجموعه روایات یاد شده، در مثبت بودن شخصیت یمانی و نیز اصلاحی بودن جنبش وی نمی توان تردید کرد. تذکر این نکته ضروری است که در دو روایت اول (روایت امام باقر(ع) و امام صادق(ع)) پس از بیان قیام سفیانی، یمانی و خراسانی، پرچم یمانی هدایت یافته تر شمرده شده است. وصف هدایت یافته تر به یقین در قیاس یمانی با سفیانی نیست، زیرا به دلیل روایات متواتر، سفیانی شخصیتی منحرف است. بر این اساس، هدایت یافته تر بودن یمانی در قیاس با خراسانی خواهد بود. بر مثبت بودن شخصیت خراسانی علاوه بر این دو حدیث که پرچم او را پرچم هدایت معرفی کرده اند، می توان به روایت معتبر امام باقر(ع) نیز استدلال کرد. آن حضرت در این حدیث پس از بیان قتل و غارت کوفیان توسط سپاه سفیانی فرموده اند: فبینا هم کذلک اذ أقبلت رایاتٌ من قِبَل خراسان و تطوی المنازل طیّاً حثیثاً و معهم نفرٌ من اصاب القائم؛94 در حالی که سپاه سفیانی مشغول قتل و غارت اهل کوفه است، به ناگاه پرچم هایی از سوی خراسان روی می آورند که به سرعت و شتایان منازل را می پیمایند. در میان آنان تعدادی از اصحاب امام مهدی(عج) نیز حضور دارند. حضور اصحاب امام مهدی(عج) در میان سپاه خراسانی بهترین دلیل بر فضیلت محور بودن قیام خراسانی است، اما این سؤال وجود خواهد داشت که چرا پرچم یمانی درمقایسه با پرچم خراسانی هدایت یافته تر است؟ پاسخ های مختلفی به این سؤال داده شده است، از جمله یکی از نویسندگان در این باره می نویسد: 1. ممکن است انقلاب یمانی از این رو هدایت بخش تر به شمار آید که سیاست اجرایی آن قاطع باشد و نیروهای مخلص و مطیعی در اختیار داشته باشد و پیوسته رسیدگی شدید نسب به آنها کند... در حالی که ایرانیان بر اساس چنین سیاستی عمل نمی کنند، مسئول مقصّر یا خیانت کار به مصالح مسلمانان را در ملأ عام جهت عبرت دیگران مجازات نمی کنند، زیرا می ترسند این عمل باعث تضعیف دولت اسلامی که مظهر موجودیت اسلام است گردد. 2. احتمال دارد درفش یمانی از این جهت هدایت کننده تر باشد که در ارائه طرح جهانی اسلام رعایت عناوین ثانوی فراوان و ارزیابی ها و مفاهیم کنونی (و مقررات بین المللی) را نمی کند، در حالی که انقلاب اسلامی ایران معتقد و ملتزم به رعایت آنهاست. 3. آن چه به عنوان دلیل اساسی پسندیده می نماید این است که انقلاب یمانی اگر هدایت گری بیشتری دارد، به این دلیل است که مستقیماً از ره نمودهای حضرت مهدی(عج) برخوردار می گرددو جزو جدایی ناپذیر قلمرو و طرح نهضت آن حضرت به شمار می آید. هم چنین یمانی به دیدار آن حضرت نائل می شود و کسب شناخت و ره نمود می کند. اما در روایات انقلاب زمینه ساز ایرانیان بیش از ستایش رهبران آن، ستایش از عموم گردیده است.95 یکی از فضلای معاصر به سؤال پیشین این گونه پاسخ داده است: 4. دلیل این مطلب به قرینۀ روایات دیگر، این است که در میان سپاه خراسانی کسانی حضور دارند که معتقدند منصب امامت به نصب الهی نیست، بلکه این جایگاه برای کسی است که علناً سرپرستی امور مسلمین را به عهده بگیرد و در مسیر اصلاح آن بکوشد. این اندیشه د ر اصلاح روایات، اندیشۀ زیدی خوانده می شود. البته مقصود از واژه زیدی فرقۀ زیدیه نیست، بلکه معنای وصفی آن مراد است: یعنی کسانی که به اختصاص امامت به کسی که علناً سرپرستی مسلمین را به عهده بگیرد، اعتقاد دارند. به تعبیر دیگر، حسنی و خراسانی مبنای امامت را عهده داری علنی امور و پرداختن به اصلاح آن می داند، در حالی که یمانی اساس امامت را نص الهی بر امامان دوازده گانه و آخرین آنها امام مهدی(عج) می داند.96 فرضیه اول و دوم بر اساس تطبیق قیام خراسانی بر انقلاب اسلامی ایران و با توجه به شرایط فعلی نظام اسلامی ایران است. صرف نظر از مناقشاتی که در قضاوت های یاد شده درباده نظام اسلامی ایران وجود دارد، تطبیق جنبش خراسانی بر انقلاب اسلامی ایران قطعی نیست، و از این رو، نمی توان آن را مبنای تفسیر و توضیح روایات قرار داد. فرضیه سوم و چهارم، فرضیه هایی هستند که برای اثبات آنها راهی جز استناد به روایات نیست، در حالی که روایات این موضوع، خالی از هر گونه اشاره به ارتباط ویژۀ یمانی با امام مهدی(عج) و یا وجود رگه های اندیشۀ زیری در میان سپاه خراسانی است. نویسندۀ دیگری در پاسخ به سؤال پیشین می نویسد: 5. میان این دو جریانی که به سوی امام مهدی(عج) دعوت می کنند، تفاوت آشکاری وجود دارد. اولی که جنبش اصلاحی یمانی است، در حالی که از هر گونه شائبه سیاسی پیراسته است، به حق دعوت می کند. بنابراین، درفش هدایت و صلاح است، زیرا به شکل مستقیم و بر اساس اصلاح خواهی عقیدتی مردم را به سوی امام مهدی(عج) فرا می خواند. اما دیگری(درفش جوان خراسانی) آرمانی است که به مکتب اهل بیت، به شکل سیاسی- رقابتی دعوت می کند. این بدان معنا است که شاید خراسانی مردم را مستقیماً به سوی خود دعوت می کند، اما دعدت به خود را دعوت به سوی مکتب اهل بیتعلیهم السلام می شمارد و نصرت خود را نصرت آنها می داند، در حالی که یمانی بدون این که مردم را به سوی خود یا دیگری بخواند بر دعوت به سوی امام مهدی(عج) پای می فشارد. به تعبیر دیگر، انگیزۀ یمانی تنها یاری کردن امام مهدی(عج) است، بدون ملاحظات دیگری که به شکل غیر مستقیم به یاری کردن امام(ع) بیانجامد.97 6. به تحلیل پیشین می توان این تحلیل را افزود که اصولاً قیام های اصلاح طلبانه و جنبش های ارزشی در آغاز از نظر پای بندی به ارزش ها و آرمان ها در اوج هستند، اما با به باز نشستن انقلاب و فاصله گرفتن مسئولان و تودۀ مردم از شور و هیجان حاکم بر فضای دوران انقلاب از یک سو و دست رسی مهره های انقلاب به پست های حساس و کلیدی و در نتیجه سرازیر شدن امکانات مادی به سوی مدیران انقلابی از سوی دیگر و نفوذ نیروهای ناخالص در بدنه مدیریت انقلاب از دیگر سو،با گذر زمان اصول و آرمان های انقلاب در میان بخشی از مردم و شماری از مدیران انقلابی کم رنگ تر می شود. بنابراین، دلیل ضعف جنبش خراسانی در امر هدایت را می توان گذر زمان و طولانی بودن عمر انقلاب و عوارض ناشی از آن دانست. اما جنبش یمانی از آن جا که نزدیک ظهور شکل می گیرد و تا زمان ظهور فاصلۀ اندکی بیش ندارد، از لحاظ پای بندی به آرمان ها طلایی ترین دوران خود را طی می کند. به همین دلیل، در مقایسه با قیام خراسانی هدایت یافته تر خوانده شده است. در پاسخ به این مطلب که در دو روایتی که بر هدایت یافته تر بودن قیام یمانی دلالت داشتند، قیام خراسانی و یمانی هم زمان دانسته شده است، پس عمر جنبش خراسانی را نمی توان طولانی تر از یمانی دانست، باید گفت: با توجه به سایر روایاتی که به وضعیت ایران پیش از ظهور پرداخته اند، به نظر می رسد قیام خراسانی یک حلقه از حلقه های مختلف جنبش ایرانیان است، نه این که لزوماً قیام آنها با خراسانی آغاز شود، اما در روایات برای قیام یمانی پیشینه ای ذکر نشده است. نکتۀ آخری که از روایات پیشین به دست می آید، وجوب اعانت و همراهی با یمانی است. امام باقر(ع) در ادامه روایت قبلی فرموده اند: و إذا خرج الیمانیّ فانهَض إلیه فإن رایته رایةٌ هُدًی و لا یَحلّ لمسلم أن یلتوی علیه فمَن فعَل ذلک فهو من اهل النار لانه یدعو الی الحق و الی طریق مستقیم؛98 چون یمانی خروج کرد به سوی او بشتاب، زیرا پرچم او پرچم هدایت است و بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با او مقابله نماید. پس هر کس چنین کند، او اهل آتش خواهد بود، زیرا او به حق و راه مستقیم فرا می خواند. مطلب یاد شده گرچه تنها در یک روایت آمده است، اما از آن جا که روایات متعددی بر شخصیت مثبت و اصلاح طلبانۀ جنبش او دلالت داشتند، لزوم همکاری و مساعدت او بر اساس موازین دینی ثابت می شود و اثبات آن نیاز به روایت مستقلی ندارد. البته به نظر می رسد، جانبداری و حمایت از یمانی که وظیفۀ همۀ مؤمنان است. لزوماً به معنای پیوستن به یمانی و حضور در میان سپاهیان وی نیست، زیرا در روایات متعددی به مؤمنان سفارش شده است تا هنگام قیام سفیانی که با قیام یمانی هم زمان است، برای یاری امام مهدی(عج) به سوی مکه بشتابند، از جمله امام باقر(ع) در روایت معتبری فرموده اند: کفی باسفیانیّ نقمة لکم من عدوّکم... من أراد منهم ان یخرجَ یخرج الی المدینة او الی مکة او الی بعض البلدان ثم قال: ما تصنعون بالمدینة و انما یَقصُرُ جیشُ الفاسق الیها و لکن علیکمم بمکة فانها مَجمَعُکم؛99 سفیانی برای عذات دشمنان شما بس است... شیعیانی که می خواهند از دست سفیانی بگریزند، به مدینه یا مکه یا دیگر شهرها بروند. سپس فرمودند: به مدینه نروید، زیرا سپاه مرد فاسق(سفیانی) به آن جا حمله خواهد کرد، بلکه بر شما باد مکه زیرا آن جا محل اجتماع شماست. امام صارق(ع) نیز در حدیث معتبری فرمودند:     یا سُدَیرُ ألزم بیتک و کُن حَلساً من احلاسه و اسکن ما سکن اللیل و النهارُ فإذا بَلغکَ أنّ السفیانیّ قد خرج فارحَل الینا و او علی رجلک؛100 ای سدیر از خانه ات بیرون نیا و چون گلیمی از گلیم های خانه باش و تا شب و روز آرام است تو نیز ساکت باش، همین که خبر قیام سفیانی به تو رسید، به سمت ما کوچ کن، گر چه با پای پیاده باشی. بر این اساس، حمایت مادی و معنوی و تقویت و تأیید حرکت یمانی وظیفه همه مؤمنان است، لیکن پیوستن به یمانی را نمی توان وظیفۀ همۀ مومنان دانست، بلکه «این مسئولیت بر عهدۀ کسانی است که در مناطقی حضور دارند که حوزۀ فعالیت یمانی است».101 و البته از آن جا که اگر یمانی زمان ظهور را درک کند او نیز برای یاری امام مهدی(عج) به سمت مکه خواهد شتافت، مؤمنانی که در مناطق تحت نفوذ او حضور دارند، با پیرستم به یمانی و حرکت دسته جمعی برای یاری امام مهدی(عج) در مکه معظمه، هم وظیفه حرکت به سمت مکه برای یاری امام(ع) را انجام داده اند و هم مسئولیت حمایت از یمانی را. سیر حرکت یمانی سیر حرکت یمانی و فعالیت های او به صورت دقیق در روایات مربوط، منعکس نشده است. البته احتمال دارد که جزئیات این مسئله در کلمات پیشوایان معصوم بیان شده باشد، اما به دست ما نرسیده است. اما اگر محدود بودن روایات این موضوع، از نپرداختن پیشوایان دینی به آن سرچشمه می گیرد، احتمالاً این پنهان کاری، عمدی و به منظور پیش گیری از برنامه ریزی قبلی دشمنان برای مقابله با جنبش یمانی بوده است. از این رو، پیشوانان معصومعلیهم السلام کوشیده اند تا علاوه بر بیان اصل حادثه قیام یمانی – که کارکردهایی چون دلالت بر نزدیک بودن ظهور، ایجاد آمادگی در مؤمنان برای همراهی با یمانی و... دارد، از بیان جزئیات این رخداد مهم خودداری نمایند. در عین حال، در روایات محدودی که البته به جز چند مورد در منابع اهل سنّت آمده و گاه سند آن معصوم نیز نمی رسد، به همین دلیل اعتماد پذیر نیستند، به چند بخش از این واقعه اشاره شده است، از جمله: 1. در گیری با سفیانی: 2. عبیر بن زراره می گوید: در محضر امام صادق(ع) از سفیانی سخن به میان آمد،آن حضرت فرمودند:     أنّی یخرج ذلک و لمّا یخرج کاسرُ عَینیه بصنعاء؛102 کجا و چگونه خروج می کند در صورتی که آن کس که چشم او را از کاسه در می آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است. از آن حضرت در روایت دیگری نقل شده است: فینهضُ الیمانیّ لدفع شرّه فینهزم السفیانیّ بعد محارباتٍ عدیدةٍ و مُقاتلاتٍ شدیدةٍ فیتبعه الیمانیّ فتکثر الحروبُ و هزیمة السفیانی فیجده الیمانیّ فی نهر اللو مع ابنه فی الاُساری فیُقطّعُهما إرباً إرباً؛103 پس یمانی برای دفع شر سفیانی بپا خیزد و پس از جنگ های فراوان و درگیری های سخت سفیانی می گریزد. یمانی او را دنبال می کند و جنگ ها و گریختن سفیانی بسیار شود. پس یمانی، سفیانی و پسرش را نزد رود «لو» در میان اسیران می یابد و آنها را تکه تکه می کند. ابن حماد نیز از امام باقر(ع) روایت کرده است: اذا ظهر السفیانیّ علی الابقع و المنصور الیمانیّ...؛104 چون سفیانی بر ابقع و منصور یمانی پیروز شد... . وی در حدیث دیگری از آن حضرت چنین نقل می کند: ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیّ من صنعاءَ بجنوده... فیلتقی هو و الأخوص... فیکون بینهما قتالٌ شدیدٌ؛105 سپس منصور یمانی همراه با سپاهش از صنعا به سوی آنها روانه می شود... او با اخوص (سفیانی) ملاقات می کند... پس میانشان جنگ شدیدی رخ می دهد. در میان چهار روایت یاد شده، دو روایت نخست که به ترتیب از کتاب الغیبة نعمانی و مختصر اثبات الرجعة در فضل بن شاذان است، در کارزار میان یمانی و سفیانی، یمانی را پیروز میدان معرفی کرده اند، اما دو حدیث دیگر که در کتاب الفتن ابن حماد نقل شده اند، سفیانی را به عنوان نیروی غالب یاد کرده اند. این تفاوت در قضاوت می تواند به این دلیل باشد که هر کدام ازاین روایات گزارش گر   در گیری میان سفیانی و یمانی در منطقه ای خاص و یا زمانی خاص هستند. البته از دو روایت نخست استفاده می شود که یمانی مانعی جدی در برابر زیاده خواهی های سفیانی است. به هر تقدیر، به دلیل مناقشات سندی و محتوایی متعددی که در حدیث مختصر اثبات الرجعة وجود دارد نیز ضعف سند سایر روایات، این روایات برای ما اعتمادپذیر نیستند، اما با توجه به تقابل شدیدی که میان این دو شخصیت وجود دارد، به اندازه ای که هر یک از آنها در صدد شکست دادن جریانی است که دیگری برای حمایت از آن شکل گرفته است، و از سوی دیگر، با توجه به نزدیکی مناطق تحت نفوذ آنها، وجود درگیری میان این دو طبیعی و انگار نمی پذیرد؛ گر چه جرئیات آن اثبات پذیر نیست. 3.فتح روم، هند، استانبول...: از ارطاة روایت شده است: علی یَدَی ذلک الخلیفة الیمانیّ و فی ولایَته تُفتحُ رومیه؛106 در زمان حکومت فرمان روایی یمانی، روم به دست او فتح می شود. هم چنین روایت شده؛ علی یَدَی ذلک الخلیفة الیمانیّ الذی تفتحُ القسطنطنیة و رومیة علی یدیه یخرج الدجالُ و فی زمانه ینزلُ عیسی بنُ مریم(ع) و علی یَدَیه تکونُ غزوةالهند؛107 دجال در زمان آن فرمان روای یمانی که استانبول و روم به دست او گشوده می شود، خروج می کند و جنگ هند را آغاز می کند و عیسی(ع) در زمان او از آسمان فرود می آید. از کعب نیز چنین نقل شده است: علی یَدَی ذلک الیمانیّ تکون مَلحَمَة عَکا؛108 حادثۀ بزرگ عکا به دست آن یمانی رخ خواهد داد. صرف نظر از این که روایات یاد شده از معصوم نیستند و نمی توان به آنها اعتماد کرد، به نظر می رسد این روایات بر فرض صحت، گزارش کنندۀ فعالیت های یمانی پس از ظهور امام مهدی(عج) هستند، زیرا علاوه بر این که فتح مناطق یاد شده در روایات دیگر به امام مهدی(عج) نسبت داده شده است،109 انجام این کار مهم به نیرو و امکانات فراوانی نیاز دارد و التزام به فراهم شدن چنین نیرو و امکاناتی که بتوان به کمک آن چند کشور را فتح کرد، برای یک شخصیت ارزشی و اصلاح گر در عصر فتنه و انحراف آخرالزمان بسیار بعید است. البته از مجموعه روایات مربوط به یمانی و به قرینۀ اهتمام و تأکید پیشوایان دینی بر طرح این موضوع می توان این نکته را دریافت که جنیش یمانی جنبشی ضعیف و محدود نیست، بلکه شعاع بسیاری از مناطق را در بر خواهد گرفت و در ایجاد فضای مناسبی برای ظهور و فعالیت های آغازین امام مهدی(عج) نقش تعیین کننده ای خواهد داشت. نقش جنبش یمانی در این باره که آیا قیام پیش از ظهور به شکست منتهی می گردد، یا تا زمان ظهور ادامه می یابد و آیا یمانی محضر مبارک امام مهدی(عج) را درک می کند یا خیر، به دلیل فقدان روایات معتبر، نمی توان قاطعانه قضاوت کرد. در عین حال، در میان احادیث اشاره هایی به اتصال نهضت یمانی به زمان ظهور و رسیدن یمانی به فیض درک محضر امام مهدی(عج) وجود دارد، از جمله آن که از امام علی(ع) روایت شده است: ... وَ تقبِلُ من شرقیّ الأرض غیرَ مُعلمَةٍ لیسَت بقطنٍ و لا کتانٍ وَ لا حریرٍ مَختومٌ فی رَأس القناة بخاتم السّیّد الأکبر یسُوقها رجُلٌ من آل محمّدٍ تظهرُ بالمشرق و توجَدُ ریحُها بالمُغرب کالمسک الأذفر یسیرُ الربعبُ أمامَهَا بشهرٍ حتی ینزلوا الکوفة طالبینَ بدماء آبائهم فبینما هم علی ذلک إذا أقبلت خیلُ الیمانیّ و الخراسانیّ... وَ یَخرجُ رَجلٌ من أهل نجرانَ یستجب للإمام فیکونُ أوّلَ النّصارَی إجابة؛110 پرچم هایی بی نشان از مشرق زمین نمودار می شود که نه از جنس پنبه است و نه از کتان و نه از حریر و بر آن مُهر سرور بزرگ حک شده است و مردی از خاندان پیامبر(ص) آن را حمل می کند. این پرچم ها در مشرق نمایان می شوند و عطر هم چون مشکشان در مغرب نیز به مشام می رسد تا این که برای خون خواهی پدران خویش در کوفه فرود می آیند. در این حال سپاه یمانی و خراسانی هویدا می شوند... مردی از اهل نجران از شهر خارج می شود و دعوت امام را اجابت می کند. او اولین فرد مسیحی است که به دعوت امام پاسخ مثبت می دهد. پرچم اشاره شده در صدر این حدیث، پرچم امام مهدی(عج) است؛ به قرینۀ اوصافی که برای آن بیان می شود. افزون بر این،در ذیل روایت به پیوستن مردی از مسیحیان نجران به امام(ع) تصریح شده است. بنابراین بدون تردید شخصیت مورد نظر ما در این روایت کسی جز امام مهدی(عج) نیست و به تصریح این روایت یمانی در این زمان حضور دارد. از پیامبر اکرم(ص) نیز در وصف اهل یمن چنین روایت شده است: منهم المنصورُ یخرج فی سبعین الفاً ینصُرُ خلفی و خلف وصیّی؛111 منصوری که با هفتاد هزار نفر قیام می کند و جانشین من و وصی مرا یاری می دهد از آنهاست. نصرت یک شخص، گرچه می تواند به شکل زمینه سازی و یا تلاش در راه تحقق آرمان های او و غیره باشد که در این صورت «ناصر» و «منصور» می توانند در دو افق زمانی مختلف حضور داشته باشند، اما به نظر می رسد ظهور عرفی جملۀ «ینصر خلفی و خلف وصیی» این است که یمانی، امام مهدی(عج) را درک می کند و در رکاب آن حضرت برای تحقق منویات امام(ع) تلاش می کند. حذیفه نیز در روایتی، به رسیدن سپاه هفتادهزار نفری یاد شده به محضر امام مهدی(عج) تصریح کرده است: ... و یَبعثُ إمامُهم الی الیمن أعینونی فیُقبلُ سبعونَ الفاً من الیمن علی قلائص عدنٍ حمائلُ سیوفهم المَسَدُ و یقولون نحن عبادُالله حقاً حقاً لا نرید عطاءً و لا رزقاً حتّی یأتوا المهدیّ بعمق انطاکیة؛112 امام مسلمین از اهل یمن در خواست کمک می کند. هفتاد هزار نفر از جانب یمن از سوی رودهای عدن در حالی که بند شمشیرشان از لیف است به سمت او حرکت می کنند. آنها در حالی که این زمزمه بر لبانشان نقش بسته «ما حقیقتا بندگان خداییم و از او مزد و رزقی طلب نمی کنیم» در ژرفای انطاکیه به مهدی(عج) می پیوندند. علاوه بر این، برای تأیید دیدگاه یاد شده می توان به روایاتی که بر هم زمانی قیام قحطانی با ظهور امام مهدی(عج) دلالت میکردند و نیز روایات فتوحات یمانی تمسک جست.113 البته در برابر روایات قبلی تنها یک روایت وجود دارد که بر اساس آن یمانی پیش از ظهور امام مهدی(عج) از دنیا رحلت می کند. این روایت از کتاب مختصر اثبات الرجعة است و علاوه بر ضعف سند محتوای آن از جهات متعددی با مجموعه های مختلفی از احادیث، هم خوانی ندارد، لذا به محتوای آن نمی توان اعتماد کرد. روایت یاد شده از امام صادق(ع) است که می فرماید: ثم یعیش الیمانیّ فی سلطنته فارغاً من الأعداء ثلاثین سَنَة ثم یُفوّضُ الملک بابنه السعید و یأوی مکة و ینتظر ظهورَ قائمنا(ع) حتی یَتوفی... و هما یَرجعان الی الدنیا بدعاء قائمنا(ع)؛114 پس یمانی فارغ از دشمنان به مدت سی سال حکومت می کند و پس از آن حکومت را به فرزندش سعید واگذار می نماید و در مکه سکنا می گزیند و منتظر ظهور قائم ما می ماند تا این که از دنیا رحلت می کند... و آن دو (یمانی و فرزندش) به دعای قائم ما به دنیا باز خواهند گشت. معیارهای تشخیص یمانی آن چه گذشت، تصویری از شخصیت یمانی و حوادث پیرامونی او بود که با رعایت موازین علمی و بر اساس روایات پیشوایان دینی ترسیم شد. آخرین نکته مهمی که تذکر آن ضروری می نماید، تبیین معیارهایی است که به کمک آن می توان یمانی واقعی را از مدعیان دروغین شناسایی کرد. بی گمان، زمانی می توان به هدفی که پیشوایان دینی از طرح این موضوع داشته اند دست یافت که یمانی های دروغین نتوانند خود را به نام یمانی واقعی قالب کنند و این مهم تنها در سایۀ وجود معیارهای عینی برای تشخیص یمانی واقعی حاصل خواهد شد. پیش از بیان معیارهای یاد شده باید توجه داشت که علائم ظهور، از جمله یمانی، نشانه های ظهورند که به کمک آنها می توان به نزدیک شدن ظهور پی برد و مدعیان دروغین مهدویت را شناسایی کرد و بی تردید چیزی می تواند علامت و وسیلۀ شناسایی باشد که خود قابل شناسایی باشد. در صورتی که نشانه های ظهور قابل تشخیص نباشند، قرار دادن آنها به عنوان علامت، لغو و بی ثمر خواهد بود. بر این اساس، گرچه در تعیین مصداق همواره دغدغۀ احتمال اشتباه و عواقب زیان باری هم چون سست شدن باور مردم به تمامی علائم ظهور و بلکه اصل وجود امام مهدی(عج) وجود دارد، وجود این آسیب ها و مانند آن که با دقت و پرهیز از قضاوت های عجولانه و با دقت کامل در تعیین مصداق قابل پیش گیری است، هرگز نمی تواند دلیل انکار اصل مسئله شود- گرچه ممکن است معیارهایی که به دست ما رسیده است نیز برای این مهم کافی نباشد. به هر تقدیر معیارهایی که در روایات آمده اند، بدین قرارند: 1.    قیام یمانی از سرزمین یمن آغاز خواهد شد. 2.    این جنبش با خروج سفیانی در شام هم زمان خواهد بود. بر این اساس، قیامی که آغازش از یمن باشد و یا با خروج سفیانی هم زمان نباشد، قطعاً قیام یمانی نیست. علاوه بر این دو ویژگی ملموس که برای همگان به سادگی قابل شناسایی است، ویژگی دیگری نیز برای تشخیص یمانی می توان ارائه کرد که به کارگیری آن علاوه بر دقت، به گذر زمان هم نیازمند است: یمانی واقعی، فضیلت گرا و ارزش محور است. این شاخصه نیز می تواند معیار مناسبی برای شناسایی یمانی واقعی باشد. بی گمان بر اساس این معیار وجود رگه های انحرافی هم چون فاصله گرفتن از معیارهای دینی، انحراف از مسیر عدالت، سوء استفاده از امکانات و ... در کسی که خود را یمانی می خواند، بهترین گواه بر دروغ گو بودن اوست. البته از آن جا که عموماً رهبران حرکت های اجتماعی در آغاز تصویر مطلوبی از خود به نمایش می گذارند، ارزیابی دقیق شخصیت آنها در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، لیکن با دقت در سخن رانی ها، واکنش ها و موضع گیری های آنان در دراز مدت می توان با حدودی از چهرۀ واقعی آنان پرده بر گرفت. معیارهای یاد شده علاوه بر این که از جنبه سلبی آن مفید بوده و می توان با توجه به آنها مدعیان دروغین را شناسایی کرد؛ اگر برای تعیین دقیق مصداق یمانی واقعی کافی نباشد، دست کم به کمک آنها می توان به تشخیص یمانی واقعی نزدیک تر شد. ره یافت ها 1. تعطیلی احکام و آداب دینی، فاصله گرفتن انسان ها از ارزش های اخلاقی و انسانی، گسترش تباهی و ... از شاخصه های عصر آخرالزمان است. افزون بر این که آدمی مظاهر این واقعیت را همه روزه در محیط پیرامون خود و جهانی که در آن زندگی می کند، مشاهده می نماید، پیشوایان دینی نیز مکرراً از تحقق این واقعیت خبر داده اند و شاید تعبیر پر شدن دنیا از ظلم و ستم که در روایات متواتری آمده، جامع ترین بیان در تبیین وضعیت اسفبار دنیای آخرالزمان باشد. واقعیت یاد شده این تلقی را درعده ای به وجود آورده است که زیستن با فساد و کژی و خو گرفتن با تباهی های دنیای آخرالزمان یک واقعیت اجتناب ناپذیر است و در این شرایط سالم زیستن و پاک زندگی کردن و در محیط پیرامون خود تأثیر مثبت گذاردن غیر ممکن است. وجود شخصیت های صالح و پاک نهادی هم چون یمانی که نه تنها در برابر فشار محیط پیرامون خود سر تسلیم خم نکرده، بلکه مسیر سعادت را پیموده و پرچم دار جنبش اجتماعی فضیلت محور هستند، بهترین گواه بر بطلان تلقی یاد شده است. 2. دومین پیام جنبش یمانی، بطلان اندیشه انتظار منفی است؛ اندیشه ای که انتظار را به سکوت، سکون، کنار آمدن با بدی ها و بلکه دامن زدن به آنها تفسیر می کند و به گمان خود اینها زمینه ساز ظهورند. جنبش یمانی که دعوت کننده و زمینه ساز ظهور مهدی(عج) است، به ما می آموزد که زمینه سازی به معنای ایجاد فضای سالم برای ظهور است و این جز با همت و تلاش را برای گسترش ارزش ها به دست نمی آید و از همین رو، یمانی خود در این مسیر گام می نهد و شایستۀ تکریم و تجلیل امامان معصومعلیهم السلاممی شود. 3. سومین درسی که از قیام یمانی می توان بر گرفت، این است که در اندیشۀ پیشوایان معصوم علیهم السلام نه تنها اصلاح فردی در عصر غیبت مطلوب است بلکه جنبش های اجتماعی سالم نیز در خور تکریم و حمایت اند. بی گمان جانبداری امامان معصوم علیهم السلام از حرکت یمانی را نمی توان به دلیل وجود خصوصیتی ناشناخته در یمانی و در نتیجه انحصار این حمایت در شخص یمانی دانست، زیرا تعبیراتی چون «لأنه یدعوا الی صاحبکم» ،« لانه یدعوا الی الحقّ و الی طریقٍ مستقیم» و «تهدی الی الحقّ» که در مقام تجلیل از این جنبش در احادیث آمده است، نشان از آن دارد که حمایت پیشوایان معصوم از جنبش یمانی به دلیل دعوت به امام مهدی(عج) و بر حق و صراط مستقیم بودن اوست. از این رو، هر قیامی که به انگیزه زمینه سازی برای ظهور امام مهدی(عج) شکل بگیرد و بر اساس معیارهای دینی به حق و حقیقت فراخواند، شایسته تکریم سزاوار حمایت خواهد بود.     پی نوشت ها: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة،ج2، ص541،باب50، ح2. 2. شیخ کلینی، روضة الکافی، ص63، ح27. 3. احمد بن حنبل، المسند، ج5، ص235. 4. نعمانی، الغیبة، ص58، باب2، ح1. 5. روضة الکافی، ص183، ح285، (سند این روایت به صورت زیر است: محمد بن یحیی، عن احمد بن محمد، عن بن محبوب، عن یعقوب السراج. درباره وثاقت محمد بن یحیی نک: نجاشی،رجال،ص353. درباره وثاقت احمد بن محمد نک: همان،ص82. درباره وثاقت ابن محبوب نک: شیخ طوسی، رجال،ص334. درباره وثاقت یعقوب السراج نک: نجاشی، رجال،ص451). 6. مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص271. 7. فخر رازی، المحصول،ج4، ص348. 8. صحیح بخاری،ج4، ص159. 9. تاریخ، ج4، ص148. 10. همان، ج6، ص250. 11. روزنامه جمهوری اسلامی، 25/3/1383. 12. سایت شریف نیوز، 12/9/1384. 13. همان، 10/2/1384. 14. کمال الدین، ج2، ص649، باب57، ح1. 15. نعمانی، الغیبة، ص357، باب14، ح11، (این حدیث ضعیف است به دلیل وجود عبیدالله بن موسی و...) نک: علی نمازی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج5، ص196. 16. محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص233، باب25، ح98. 17. شیخ حرّ عاملی، اثبات الهداة، ج3، ص735، باب34، فصل9، ح99. 18. کمال الدین، ج2، ص650، باب57،ح7.(سند این حدیث به این صورت است: محمد بن الحسن، عن الحسین بن الحسن بن ابان، عن الحسین بن سعید، عن محمد ابی عمیر، عن عمر بن حنظلة. درباره وثافت محمد بن حسن نک: رجال نجاسی، ص383؛ درباره وثاقت حسین بن حسن نک: ابن داود حلی، رجال، ص270؛ درباره وثاقت حسین بن سعید نک: مستدرکات علم رجال الحدیث، ج3، ص133؛ درباره وثاقت محمد بن ابی عمیر نک: شیخ طوسی، الفهرست، ص404؛ درباره وثاقت عمر بن حنظلة نک: شهید ثانی، مسالک الافهام، ج7، ص442؛ امام خمینی، کتاب البیع،ج2، ص476). 19. روضة الکافی، ص245، ح438،(سند این روایت به این صورت است: محمد بن یحیی، عن احمد بن محمد بن عیسی، عن علی بن الحکم، عن ابن ایوب الخزاز، عن عمر بن حنظلة. درباره وثاقت محمد بن یحیی نک: رجال نجاشی،ص353؛ درباره وثاقت احمد بن محمد نک: همان،ص82؛ درباره وثاقت علی بن حکم نک: الفهرست،ص263؛ درباره وثاقت ابن ایوب خزاز نک: رجال نجاسی،ص20؛ درباره وثاقت عمر بن حنظلة نک: مسالک الافهام، ج7، ص442، کتاب البیع، ج2، ص476). 20. نعمانی، الغیبة، ص356، ب14، ح9.(این روایت مرسله است). 21. ابن داوود حلی، رجال، ص270. 22. ابو القاسم خویی، معجم رجال الحدیث، ج6، ص231، ج7، ص95. 23. مجمد جواهری، المفید فی معجم رجال الحدیث، ص ب. 24. ابو القاسم خویی، کتاب الطهارة، ج2، ص106. 25. نعمانی، الغیبة، ص417، باب18، ح2. 26. شیخ مفید، الارشاد، ج2، ص371. 27. نعمانی،الغیبة، ص363، باب14، ح15؛ کمال الدین،ج2، ص652، باب57، ح14. 28. خوانساری، منیة الطالب (تقریرات درس محقق نائینی) ج3، ص363. 29. محمد حسن نجفی، جواهر الکلام،ج2،ص338. 30. بحار الانوار،ج51،ص162. 31.صحیح بخاری،ج4، ص159. 32. ابن حجر عسقلانی، فتح الباری،ج6، ص397. 33. همان، ج13، ص67. 34. التنبیه و الاشراف، ص271. 35.کمال الدین، ج1، ص331، باب32، ح16. 36. علی کورانی، معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج3، ص257. 37. همان،ص276. 38. نعمانی، الغیبة، ص58، باب2، ح1. 39. نعیم بن حماد، الفتن، ص66. 40. صحیح بخاری، ج4، ص159. 41. الفتن، ص253. 42. ابن منظور، لسان العرب، ج1، ص587. 43. فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج3، ص147. 44. فتح الباری، ج6، ص397. 45. الفتن، ص245. 46. مناوی، فیض القدیر، ج4، ص167. 47. معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج1، ص484. 48. همان، ص299؛ محمد علی حلو، الیمانی رایة هدی، ص29. 49. فضل بن شاذان، مختصر اثبات الرجعة، (به نقل از: مجله تراثنا، سال دوم، شماره4، ص455). 50. نعمانی، الغیبة، ص392، باب14،ح67؛ معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج3، ص271. 51. نعمانی، الغیبة، ص423، باب18، ح14؛ همان، ص416، باب18،ح1؛ همان، باب 18، ح3؛ کمال الدین، ص651، باب57،ح11. 52. روضة الکافی، ص211، ح383؛ نعمانی، الغیبة، ص391، باب14، ح67. 53. نعمانی، الغیبة، ص423، باب18، ح15. 54. همان، ص388، باب14، ح60. 55. معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج3، ص275. 56. هتمان، ص276. 57. نعمانی، الغیبة، ص392، باب14، ح67.(سند این حدیث به این صورت است: اخبرنا احمد بن سعیدی عن هولاء الرجال الاربعة (محمد بن المفضل و سعدان بن اسحاق بن سعید و احمد بن الحسین بن عبدالملک و محمد بن احمد بن الحسن) عن ابن محبوب و اخبرنا محمد بن یعقوب الکلینی قال: حدثنی علی بن ابراهیم بن هاشم عن ابیه قال: و حدثنی محمد بن عمران قال: حدثنا احمد بن محمد بن عیسی قال: و حدثنی علی بن محمد و غیره عن سهل بن زیاد جمیعاً عن الحسن بن محبوب و حدثنا عبد الواحد بن عبدالله الموصلی عن ابی علی احمد بن محمد بن ابی ناشر عن احمد بن هلال عن الحسن بن محبوب عن عمروبن ابی المقدام عن جابر بن زید الجعفی. درباره وثاقت احمد بن محمد نک: الفهرست،ص68؛ درباره وثاقت احمد بن حسین بن عبدالملک نک: همان،ص58؛ درباره وثاقت حسن بن محبوب نک: رجال طوسی، ص334؛ درباره وثاقت عمر بن ابی مقدام نک: معجم رجال الحدیث،ج14،ص82؛ درباره وثاقت جابر بن یزید نک: همان، ج4، ص344). 58. الفتن، ص237. 59. نعمانی، الغیبة، ص361،باب14،ح13.(سند این روایت به این صورت است: اخبرنا احمد بن محمد سعید، عن احمد بن یوسف بن یعقوب، عن اسماعیل بن مهران، عن الحسن بن علی بن ابی حمزة عن ابیه و وهیب به حفص عن ابی بصیر. درباره وثاقت احمد بن محمد بن سعید نک: الفهرست، ص68؛ درباره وثاقت احمد بن یوسف نک: معجم رجال الحدیث، ج3،ص163؛ درباره وثاقت اسماعیل بن مهران نک: رجال نجاشی، ص26؛ درباره ضعف حسن بن علی بن ابی حمزه نک: معجم رجال الحدیث، ج6،ص19؛ درباره وثاقت وهیب بن حفص نک: رجال نجاشی، ص431؛ درباره وثاقت ابی بصیر نک: همان، ص441). 60.مختصر اثبات الرجعة، (به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره4، ص455). (سند این روایت به این صورت است: حدثنا محمد بن ابی عمیر، قال حدثنا جمیل بن دراج، قال  حدثنا زرارة ابن اعین. درباره وثاقت محمد بن ابی عمیر نک: الفهرست، ص404؛ درباره وثاقت جمیل بن دراج نک: رجال نجاشن، ص126 درباره وثاقت زرارة، نک: همان، ص175). 61. شیخ طوسی، الغیبة، ص446. (سند این روایت به این صورت است:محمد بن ابی عمیر، عن سیف بن عمیرة، عم بکر بن محمد الازدی. درباره وثاقت محمد بن ابی عمیر نک: الفهرست، ص404؛ درباره وثاقت سیف بن عمیره نک: رجال نجاشی، ص189؛ درباره وثاقت بکر بن محمد نک: همان، ص108). 62. درباره وثاقت محمد بن حسن نک: شیخ طوسی، رجال، ص439. 63. درباره وثاقت احمد بن ادریس نک: الفهرست، ص64. 64. درباره وثاقت محمد بن علی بن قتیبه نک: محمد تقی شوشتری، قاموس الرجال، ج7، ص571. 65. درباره وثاقت فضل بن شاذان نک: رجال نجاشی، ص307. 66. الفهرست، ص363. 67. کمال الدین،ج2، ص650، باب57، ح5.(سند این روایت به این صورت است: حدثنا محمد بن الحسین بن احمد بن الولید، عن الحسین بن الحسن بن ابان، عن الحسین بن سعید، عن صفوان بن یحیی، عن عیسی بن اعین، عم المعلی بن خنیس. درباره وثاقت محمد بن حسن نک: رجال نجاشی، ص383؛ درباره وثاقت حسین بن حسن نک: معجم رجال الحدیث، ج6، ص231؛ درباره وثاقت حسین بن سعیدنک: مستدرکات علم رجال الحدیث، ج3، ص133؛ درباره وثاقت صفوان بن یحیی نک: رجال نجاشی، ص197؛ درباره وثاقت عیسی بن اعین نک: همان، ص296؛ درباره وثاقت معلی بن خنیس نک: معجم رجال الحدیث، ج19، ص268). 68. شیخ طوسی، الغیبة، ص447. 69. نعمانی، الغیبة، ص361، باب14، ح13. 70. بحار الانوار، ج52، ص274. 71. نعمانی، الغیبة، ص392، باب14، ح67.(درباره وثاقت این حدیث نک: مقاله حاضر ص26). 72. الفتن، ص67. 73. همان، ص248. 74. همان، ص237. 75. همان،ص250. 76. معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج1، ص299. 77. همان، ج3، ص494. 78. کمال الدین، ج1، ص331، باب32، ح16. 79. مختصر اثبات الرجعه،(به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره4، ص455). 80. کمال الدین، ج1، ص328، باب32، ح7. 81. سید بن طاوس، فلاح السائل،ص171. 82. الفتن،ص174. 83. نعمانی، الغیبة، ص388، باب14، ح60. 84. محمد سند، فقه علائم الظهور، ص29-28. 85. نعمانی، الغیبة،ص361، باب14، ح13. 86. شیخ طوسی، الغیبة، ص446.(درباره اعتبار این حدیث نک: مقاله حاضر، ص27). 87. شیخ طوسی، الامالی، ص661. 88. مختصر اثتاب الرجعة، (به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره چهارم، ص455). 89. بحار الانوار، ج52، ص274. 90. نعمانی الغیبة، ص58، باب2، ح1. 91. الفتن،ص67. 92. همان، ص245. 93. همان، ص248. 94. نعمانی، الغیبة، ص392، باب14، ح67.(درباره اعتبار این حدیث نک: مقاله حاضر، ص26). 95. علی کورانی، عصر ظهور، ص161-160. 96. فقه علائم الظهور،ص27. 97. الیمانی رایةلهدی،ص56. 98. نعمانی، الغیبة، ص361، باب14، ح13. 99. همان، ص417، باب18، ح3.(سند این روایت به این صورت است: حدثنا احمد بن محمد بن سعید، عن علی بن الحسن التیملی، عن الحسن بن محبوب، عن ابی ایوب الخزاز، عن محمد بن مسلم. درباره وثاقت احمد بن محمد بن سعید نک: الفهرست، ص67؛ درباره وثاقت علی بن حسن نک: رجال نجاشی،ص257؛ درباره وثاقت حسن بن محبوب نک: رجال طوسی،ص334؛ درباره وثاقت ابو ایوب خزاز نک: رجال نجاشی، ص20؛ درباره وثاقت محمد بن مسلم نک: همان،ص323). 100. روضة الکافی،ص211، ح383.(سند این روایت به این صورت است: عدة من اصحابنا، عن احمد بن محمد، عن عثمان بن عیسی، عن بکر بن محمد، عن سدیر. درباره وثاقت محمد بن یحیی العطار نک: رجال نجاشی، ص353؛ درباره وثاقت احمد بن محمد نک: همان،ص82؛ درباره وثاقت عثمان بن عیسی نک: معجم رجال الحدیث، ج12، ص132؛ درباره وثاقت بکر بن محمد نک: رجال نجاشی، ص108؛ درباره سدیر نک: معجم رجال الحدیث، ح9، ص39). 101. فقه علائم الظهور، ص28. 102. نعمانی، الغیبة، ص388، باب14، ح60. 103. مختصر اثبات الرجعة، (به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره چهارم، ص455). 104. معجم احادیث الامام المهدی(عج)،ج3، ص275. 105. همان، ص276. 106. الفتن، ص238. 107. همان، ص250. 108. همان، ص237. 109. معجم احادیث الامام مهدی(عج)، ج1، ص295؛ همان، ج2، ص158؛ همان، ج3، ص124. 110. بحار الانوار، ج52، ص274. 111. نعمانی، الغیبة، ص58، باب2، ح1. 112. معجم احادیث الامام مهدی(عج)، ج1، ص357. 113. نک: مقاله حاضر، ص26و38. 114. مختصر اثبات الرجعة.(به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره چهارم، ص455).

سید یمانی

برخی روایات امامان معصوم علیهم السلام، به وقوع نهضتی اسلامی در آخرالزمان در یمن و قبل از ظهور امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف اشاره کرده‌اند که هدف آن، یاری آن حضرت و زمینه سازی ظهور مبارک ایشان است. برخی روایت‌ها بیانگر آن است که پرچم یمانی، هدایت بخش‌ترین پرچم‌ها است تا آنجا که بر ضرورت پیوستن و دفاع از آن، بیش از پرچم شرقی ایرانی (به رهبری خراسانی) تأکید شده است. قیام یمانی مقارن شورش سفیانی ـ اصلی‌ترین دشمن امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف ـ در ماه رجب و قبل از ظهور و محل آن نیز صنعا توصیف شده است. این قیام در روایات دارای ویژگی‌هایی است که به بیان آن‌ها می‌پردازیم: از نشانه‌های حتمی ظهور امام صادق علیه السلام در سخنی به حتمی بودن قیام یمانی قبل از ظهور امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف اشاره کرده و فرموده است: قبل از قیام قائم، وقوع پنج علامت حتمی است: [خروج] یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیّه و فرو رفتن در بیداء.1 هم‌زمانی با سفیانی و خراسانی در حدیثی از امام رضا علیه السلام حرکت یمانی هم‌زمان با شورش سفیانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز بیان شده است. حضرت فرموده است: خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آن‌ها همچون رشته‌ی مهره‌ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید. وای بر کسی که با آن‌ها مخالفت و دشمنی کند.2 هدایت بخش‌ترین پرچم‌ها در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: در میان درفش‌ها (پرچم‌ها)، هدایت‌گرتر از درفش یمانی وجود ندارد؛ چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می‌کن.3 شکننده چشم سفیانی امام صادق علیه السلام در حدیث دیگری ضمن اشاره به جایگاه قیام یمانی، از او به عنوان شکننده چشم سفیانی یاد کرده و فرموده است: سفیانی کجا خواهد بود؟ و حال آن که هنوز شکننده چشم او از صنعای یمن خروج نکرده است.4 جایز نبودن تخلف از او امام صادق علیه السلام در ادامه سخن ارزشمند خود فرموده است: وقتی یمانی قیام می‌کند، فروش اسلحه به مردم حرام است. پس به سوی او بشتابید که درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است؛ زیرا او مردم را به حق دعوت می‌کند.5 پیرو امام علی علیه السلام در روایتی آمده است: چون «طالب حق» خروج کرد، به امام صادق علیه السلام گفته شد: آیا امیدوارید این شخص یمانی باشد؟ حضرت فرمود: «خیر، یمانی پیرو علی است، در حالی که این شخص از آن حضرت بیزاری می‌جوید.6 ویژگی‌های قیام یمانی زمان و محل آغاز قیام در جمع بندی روایاتی که درباره یمانی سخن می‌گویند، دو دسته روایت در زمینه حرکت وی وجود دارد؛ به گونه‌ای که زمان مشترک آن، قبل از خروج سفیانی است. دست نخست این روایات، قیام وی را قبل از سفیانی می‌داند و دسته دوم، به قیام وی همراه با امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف تصریح دارد؛ چنان که در روایتی آمده است:... آن پرچم حقی است؛ زیرا به جانب صاحبتان فرا می‌خواند.7 در خصوص موقعیت جغرافیایی قیام یمانی به شهرهایی همچون: صنعا، عدن، کنده و منطقه ابین اشاره شده است.8 شاید منظور از نام‌های مختلف برای نقطه آغازین قیام، همانا تحدید پایتخت قیام باشد؛ چنانکه از ایران نیز با نام‌هایی همچون خراسان، قم، طالقان و... یاد شده است، اما بیشتر این روایات بر خراسان و قم متمرکز است. رنگ و نشان پرچم یمانی در روایات مربوط به حرکت‌های سیاسی ـ نظامی عصر ظهور، نشانه‌های رایات و پرچم‌های هر حرکت بیان شده است تا مؤمنان در برخورد با این قیام‌ها و رهبران آن‌ها دچار اشتباه نشوند و در آن شرایط بسیار حساس تشخیص صحیح لازم را بدهند. در خصوص پرچم نهضت یمانی نیز از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده است: یمانی از یمن با پرچم‌های سفید خروج می‌کند».9 از امام علی علیه السلام نیز چنین نقل شده است: [سفیانی] لشکری را به مدینه می‌فرستد ... در آن هنگام، مهدی و سپیدنشان از مدینه به مکه می‌گریزند10 که منظور از سپیدنشان، همان یمانی است. اهداف و مراحل قیام یمانی قیام یمانی به چند مرحله قابل تقسیم است: 1. اعلام همبستگی و هم پیمانی نظامی با قیام خراسانی. 2. دعوت و فراخوان یمانی به سوی مذهب حقه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله: در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است که فرمود: « هنگامی که یمانی قیام کرد، به سوی او برخیز و بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با او به مقابله برخیزد؛ زیرا هر کس چنان کند، از اهل دوزخ باشد؛ زیرا او به حق و راهی مستقیم فرا می‌خواند.11 منظور از دعوت به حق در سخنان اهل بیت علیهم السلام، دعوت به امامت است. 3. یاری رساندن به انقلاب امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف و فراخواندن به بیعت آن حضرت. هم پیمانی یمانی و خراسانی در روایات بیانگر قیام یمانی، به هم پیمان شدن او با خراسانی و یاری رساندن او در برابر دشمنانش، اشاره شده است؛ هم چنانکه در روایتی آمده است: و خداوند عزوجل برای او ـ یعنی امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف ـ خراسان را می‌گشاید و اهل یمن از او اطاعت می‌کنند.12 در روایتی از امام علی علیه السلام درباره خصوصیات مشترک میان یمانی و خراسانی در جنگ دمشق و آزادسازی آن از سیطره سفیانی چنین آمده است: « و [سفیانی] به روش ستمکاران نخستین عمل می‌کند و خداوند از آسمان بر عملش خشم می‌گیرد، آنگاه جوانی را از مشرق که به اهل بیت پیامبر فرا می‌خواند، علیه او برمی انگیزاند. اینان اصحاب پرچم‌های سیاه هستند. خداوند به ایشان عزت اعطا و پیروزی را به رایشان نازل می‌فرماید؛ پس احدی با ایشان به نبرد نمی‌پردازد، مگر اینکه او را شکست می‌دهند و سپاه قحطانی [یمنی] به حرکت درمی آید... و جوان یمنی در پی نابود کردن حمّاز جزیره [سفیانی] است تا آنکه در دمشق فرود می‌آیند و آن را [در مدت زمانی] سریع‌تر از دریا فتح می‌کنند.13 پیوستن یمانی به امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف یمانی، چند ماه پس از قیام و نهضت خود در یمن، سرانجام به سرزمین حجاز می‌رود و پس از آشکار شدن امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف در میان گروه اندک یاران خویش در مدینه، در کنار آن بزرگوار قرار می‌گیرد. حرکت یمانی به همراه امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف از مدینه پس از آنکه سفیانی، لشکر خود را برای دستگیری امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف به مدینه می‌فرستد، یمانی همراه با امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه الشریف به مکه می‌رود؛ چنانکه در روایت امیرالمؤمنین علیه السلام نیز آمده است: سپاهی به مدینه فرستاده می‌شود. پس هر کس از آل محمد را که توانستند، می‌گیرند و مردان و زنان از بنی‌هاشم کشته می‌شوند. در آن هنگام، مهدی و سپیدنشان از مدینه به مکه می‌گریزند. پس گروهی در جستجوی آن دو فرستاده می‌شوند، در حالی که آن دو به حرم خدا و امنیت او رسیده‌اند.14 فرجام قیام یمانی در خصوص فرجام قیام یمانی موعود که از او با صفت منصور یاد شده، در روایاتی از امام صادق علیه السلام چنین نقل شده است: سفیانی با هر کسی که با او درگیر شود، چیره می‌شود، مگر یمانی. ... سپس یمانی را هدف قرار می‌دهد. پس یمانی برای دفع شر او به پا می‌خیزد و سفیانی در پی جنگ‌های فراوان و درگیری‌های سخت شکست می‌خورد و یمانی او را دنبال می‌کند. در نتیجه، جنگ‌ها و شکست های سفیانی زیاد می‌شود. پس یمانی، سفیانی و پسرش را کنار رود «لوّ» در میان اسیران می‌یابد و آن دو را تکه تکه می‌کند.15 پی‌نوشت ها: 1. ارشاد مفید، ج2، ص279. 2. بحارالانوار، ج52، ص232. 3. بشارة الاسلام، ص 93. 4. معجم احادیث الامام المهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف، ج3، ص478. 5. بشارة الاسلام، ص 93. 6. بحارالانوار، ج 52، ص 75. 7. بحارالانوار، ج52، ص232. 8. رایات الهدی و الضّلال فی عصر الظّهور، ص101. 9. مختصر اثبات الرجعـة، ح 16. 10. ابن حماد، الفتن، ص 223، جزء 5، ح 877. 11. بحارالانوار، ج 52، ص 232. 12. یوسف شافعی، عقدالدّرر، ص90. 13. متقی هندی، کنزالعمال، ص14، ح3968. 14. الفتن، ص 223، جزء 5، ح 877. 15. مختصر اثبات الرجعـة، ح 16. مستند انقلاب بدون مرز یمن + دانلود مستقیم دانلود با حجم ۸۸ مگابایت دانلود با حجم ۳۳۹ مگابایت  سید یمانی کیست؟ چه مشخصاتی دارد؟ پاسخ: 1. رویداد حرکت یمانی در روایات یکی از پنج نشانه معروف از رویدادهای پیش از قیام ولی عصر(عج)، بر شمرده شده است: «عن ابی عبدالله(ع) قال: خمس قبل قیام القائم من العلامات: الصیحه، و السفیانی، و الخسف البیدا، و خروج الیمانی، و قتل النفس الزکیه، امام صادق فرمود: از نشانه های پیش از قیام مهدی(عج)، پنج مورد است: صدایی از آسمان، خروج سفیانی، فرو رفتن زمین در بیابان، خروج یمانی و کشته شدن نفس زکیه (از نوادگان امام حسن مجتبی(ع)) . (صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 454، مکتبه الصدر، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ص 649، مؤسسه النشر الاسلامی، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 252، مکتبه الصدوق) 2. در روایات دیگر نیز از وی به عنوان اسب مسابقه دهنده نام برده شده است، از جمله: «عن ابی عبدالله(ع) انه قال: الیمانی و السفیانی کفرسی رهان؛ امام صادق(ع) فرمود: یمانی و سفیانی همانند دو اسب مسابقه هستند. (معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج 3، ص 478، مؤسسه المعارف الاسلامیه، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 305، مکتبه الصدوق) به نظر می رسد تشبیه سفیانی و یمانی به دو اسب مسابقه از دو جهت باشد، یا این که هر دو همزمان بر حضرت مهدی(عج) خروج می کنند، یا از آن روی که، هر دو درباره تصرف کوفه با یکدیگر به مسابقه می پردازند. (احمدی فهری زنجانی، ترجمه کتاب غیبت از نعمانی، ص 359، دارالکتب الاسلامیه) 3. درباره سفیانی به گونه ای در روایات اشاره شده که، در رویارویی حرکت او با قیام حضرت مهدی(عج)، تردیدی باقی نمی گذارد و از جمله تعبیر به خروج سفیانی و نیز تشریح اقدامات او(معجم احادیث الامام المهدی، پیشین، ج 1، ص 328_326)، ولی درباره حرکت یمانی چنین تعابیری در روایات دیده نشده و از اقدام او تنها به عنوان یکی از نشانه های پیش ظهور ولی عصر(عج) یاد شده است. 4. با توجه به رویکرد یاد شده درباره سید یمانی، از سوی صاحب نظران اسلامی درباره وی و به استناد روایات، گمانه زنی هایی بیان شده است از جمله: الف. وی پیش از طهور امام مهدی(عج) آشکار شده و به هنگام ظهور آن حضرت(عج) از یاران وی قرار می گیرد. (همان، ص 297) ب. وی از خاندان زید بن علی بن الحسین بوده و در صنعا آشکار می شود. (همان) 5. درباره سید یمانی، از سوی اهل سنت، روایات ناسازگاری بیان شده است از جمله: ظهور وی پیش از حضرت مهدی(عج) و ظهور وی پس از حضرت مهدی(عج)، وی خود حضرت مهدی (عج) است. (همان) 6. با توجه به وجود نارسایی های فنی در احادیث مورد استناد اهل سنت و نیز روایاتی صحیح بر خلاف آن ها که خروج یمانی را مربوط به پیش از ظهور حضرت دانسته؛ وانگهی تنها قحطانی را بر حضرت منطبق نموده است، اشتباه بودن دو دیدگاه اخیر اهل سنت را آشکار می سازد. یمن و انقلاب / همه چیز در مورد سید یمانی و شیعیان زیدی طرفدارش شاید از جلد 113 بحار الانوار که به نام مهدی موعود منتشر شده است علایم ظهور امام زمان را خوانده باشید.گوی این علایم در حال حاضر جمع شده اند و شاید هم واقعی باشند سیدی  خراسانی در ایران حکومت دارد سفیانی های شیعه کش در عراق و شام حکومت در دست گرفته اند حال هم چند روزی است که سیدی یمانی اعلان انقلاب کرده خدا را چه دیدید؟ شاید این علایم همان علایم باشند ولی تا اتفاق نیفتد نمی توان حرفی زد. ظاهران سفیانی ها باید برای تخریب نجف حرکت کنند تا سید خراسانی و یمانی به او یورش برند و . . . . . . ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- "سید عبدالملک الحوثی" فرزند "سید بدرالدین الحوثی" و برادر کوچک شهید "سید حسین الحوثی" و متولد سال 1982 میلادی است که پس از شهادت برادرش که بنیان‌گذار جنبش «انصارالله» بود رهبری این جنبش را از 10 سپتامبر 2004 میلادی و در دور دوم جنگ‌های رژیم مخلوع ژنرال علی عبدالله صالح با رزمندگان شیعه صعده، در دست گرفت. سید عبدالملک تا سال 2006 میلادی و آغاز دور سوم جنگ‌های شیعیان شمال یمن با دولت، هیچ گاه به عنوان یک رهبر ظاهر نشد و تا این مدت کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شد. سید در مصاحبه‌ای که در نوامبر سال 2008 میلادی با روزنامه لبنانی «الدیار» داشت در پاسخ به درخواست مصاحبه‌کننده برای معرفی خود، گفت: هم‌اکنون (سال 2008 میلادی) 28 سال دارم. آموزش‌های دینی و مذهبی خود را در مدارس دینی و مذهبی زادگاهم فرا گرفتم و در خانواده‌ای کم‌درآمد، اما آرام، نشو و نما یافتم و همانند خانواده‌ام به امور و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی توجه بسیاری داشتم و آنها را پیگیری می‌کردم. متأهل و دارای فرزندانی هستم. بخشی از دوره کودکی خود را در منطقه «مران» از توابع استان «صعده» در شمال غربی یمن و بخش دیگر این دوره را در منطقه «جمعة بن فاصل» از توابع ناحیه «حیدان» در صعده سپری کردم و دوره جوانی‌ام نیز در همین منطقه گذشت.   سید عبدالملک الحوثی، رهبر فعلی جنبش انصارالله، به دلیل دارا بودن شخصیت قوی، پس از شهادت برادرش حسین، به رغم حضور برادر بزرگترش یعنی "سید یحیی"، به رهبری این جنبش برگزیده شد و از سال 2004 تاکنون توانسته است با کمک برخی از همفکران برادرش در جنبش «الشباب المؤمن»، جنبش بزرگ «انصارالله» را هدایت و رهبری کند. نگاهی به تاریخچه شیعیان یمن شیعیان زیدی ساکنان اصلی استان صعده، در شمال غربی یمن و همچنین دیگر مناطق این کشور، شیعه پنج امامی و معتقد به امامت "زید بن علی بن الحسین(ع) بن علی بن ابی‌طالب(ع) هستند. حضرت "زید بن علی" سلام الله علیه که فرزند امام سجاد(ع) بود، خود را امام نمی‌دانست اما به خونخواهی مظلومان عاشورا قیام کرد و اکنون، پیروانش، وی را به عنوان امام پنجم می‌شناسند و به همین دلیل «زیدیه» نامیده می‌شوند. عقاید خاص حضرت زید بن علی(ع) از جمله قیام و خروج علیه ظالمان در هر شرایطی و امکان قیام علیه ظلم بدون برخورداری از علم غیب و عصمت، سبب شد با اینکه خود مدعی امامت نباشد، اما پیروانش او را امام بدانند.   بزرگداشت مراسم عاشورای پارسال از سوی انصارالله به رغم محاصره شدید «جارودیه»، «سلیمانیه» و «صالحیه» سه شاخه اصلی زیدیه هستند که از آن شاخه‌های دیگری مانند «هادویه» و «قاسمیه» در یمن شکل گرفتند که همه این شاخه‌ها از نزدیک‌ترین شاخه‌ها به شیعیان دوازده‌امامی به شمار می‌آیند و خاندان "الحوثی" از پیروان شاخه جارودیه هستند که البته برخی از آنان به مذهب دوازده امامی گرویده‌اند. تشکیل حکومت زیدیه در یمن اولین حکومت زیدیه در یمن توسط «یحیی بن حسین» رهبر فرقه «هادویه» در سال 284 هـ.ق در صعده یمن و پس از ترویج و اشاعه مذهب هادویه در این استان تشکیل شد. حکومت زیدی‌ها با تسلط عثمانی‌ها بر یمن با افت‌وخیزهای بسیاری مواجه شد اما با سقوط عثمانی ها، زمینه برای حاکمیت مجدد زیدی‌ها در یمن بدون دغدغه و نگرانی فراهم شد و تا سال 1964 میلادی حکومت در دست زیدی‌ها بود تا اینکه در این سال در یمن اعلام جمهوری شد.     از حیث اعتقادات، زیدی‌ها در بسیاری از معتقدات دینی و مذهبی با شیعیان دوازده امامی مشترک هستند و مراسم عاشورا و جشن‌های عید غدیر را به طور گسترده برگزار کرده و گرامی می‌دارند. انصارالله و رزمندگان شیعه‌ای که از کوهستان‌های صعده سرازیر شدند «سید بدرالدین الحوثی» از فقهای برجسته زیدیه یمن به شمار می آید که فرزند بزرگش شهید «سید حسین الحوثی»، بنیان‌گذار جنبش «انصارالله» در سال 2004 میلادی در مبارزه با ارتش یمن به شهادت رسید. حوثی‌ها را باید شاخه نظامی شیعیان مظلوم استان شیعه‌نشین صعده دانست که در برابر حملات دولت مرکزی از آنها دفاع می‌کنند.     اندیشه‌ها و دیدگاه‌های سید عبدالملک الحوثی چیست و رویکرد او چیست؟ سخنرانی سید عبدالملک الحوثی به مناسبت سالگرد شهادت حضرت زید بن علی(ع) در نوامبر سال گذشته میلادی ایراد کرد، در واقع دیدگاه‌های خود و حامیان جنبش انصارالله را بیان کرد، دیدگاه‌هایی که در واقع نقشه راه نجات کشور به ساحل امنیت و ثبات و استقرار است. - حفظ وحدت و یکپارچگی یمن سید عبد الملک الحوثی در سخنرانی خود بیش و پیش از هر چیز از وضعیت داخلی یمن سخن گفت و تاکید کرد که حفظ وحدت و یکپارچگی یمن و سیادت ملی آن، خط قرمز انصارالله است، به ویژه آنکه به عینه مشاهده شده از سوی برخی طرف های منطقه ای از جمله عربستان سعودی و برخی طرف های بین المللی مانند آمریکا توطئه هایی علیه یمن تدارک دیده است.     به همین منظور تحقق اهداف انقلاب مردمی سال 2011 یمن، حل قضیه جنوبی، حل قضیه صعده و بنای دولتی جدید برپایه حفظ وحدت و یکپارچگی یمن از جمله موضوعات و قضایای مورد تاکید از سوی سید عبد الملک الحوثی بود.    وی بار دیگر تاکید کرد که استان شیعه نشین صعده جزیی از خاک یمن است و انصارالله به هیچ وجه قصد جدایی آن از دولت مرکزی را ندارند. - رد وابستگی به جمهوری اسلامی ایران سید عبد الملک الحوثی، رهبر فعلی انصارالله همچون برادرش سید حسین الحوثی و پدر بزرگوارش بارها بر این موضوع تاکید کرده است که از سوی هیچ کشوری از جمله جمهوری اسلامی ایران حمایت نمی شود و به آن وابستگی ندارد.   در واقع تحولات فکری زیدی ها باعث شده است که آنها در افکار و عقاید بسیاری با شیعه دوازده امامی احساس نزدیکی کنند و همین موضوع به عنوان نقطه اتهام آنها به عنوان وابستگی به جمهوری اسلامی ایران بیان شده است. در حالی که انصارالله اختلاف دیدگاه سیاسی با حکومت مرکزی برسر برخی قضایا مانند رابطه با آمریکا و موجودیت رژیم صهیونیستی در منطقه و اشغال فلسطین توسط این رژیم و در کل قضیه فلسطینی و رابطه با عربستان سعودی در عرصه سیاست خارجی و بی توجهی دولت مرکزی به وضعیت استان صعده و عدم عمل به وعده های داده شده به اهالی این استان، در عرصه سیاست داخلی را از مهمترین دلایل مخالفت خود با دولت مرکزی یمن بیان کرده اند.     - حمایت از مقاومت اسلامی لبنان و حزب‌الله سید عبد الملک الحوثی، رهبر جنبش انصار الله یمن در سخنرانی خود که به مناسبت مراسم میلاد مبارک رسول رحمت، حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم برگزار شد، به حمایت تمام عیار از جنبش مقاومت اسلامی حزب الله لبنان پرداخت و تاکید کرد که «حزب الله» با مبارزه خود علیه رژیم صهیونیستی، به همه اعراب، امت اسلامی، مقاومت و لبنان خدمت می کند. درباره میزان ارادت سید عبد الملک الحوثی به حزب الله همین قدر کافی است که به این صحنه اشاره شود که وقتی مجری مصاحبه روزنامه الدیار لبنان با سید عبد الملک الحوثی از وی سوال کرد که آیا صحت دارد، با «سید حسن نصر الله»، دبیرکل حزب الله لبنان ارتباط دارید؛ وی با رد اخبار منتشره در این خصوص و البته در آن برهه زمانی تأکید کرد که حتی هم اگر خبر رابطه انصارالله با سید حسن نصرالله صحت داشته باشد، این افتخار بزرگی برای او و برای انصارالله است. - حمایت از قضیه فلسطین همچون حمایت از مقاومت اسلامی در لبنان، سید عبدالملک الحوثی از قضیه فلسطینی حمایتی تام دارد و همواره تاکید می کند که با توجه به افزایش و تشدید سرسپردگی حکومت های عربی که به سرحد توطئه علیه فلسطینی ها و مشارکت در محاصره نوار غزه و هم اکنون حمایت از تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان نوار غزه و قتل عام و کشتار آنها رسیده، به نظر نمی رسد که شرایط مساعدی پیش روی قضیه فلسطینی وجود داشته باشد، مگر آنکه حکومت های عربی بار دیگر به آگاهی و بیداری گذشته خود باز گردند و با چشم دل ببینند که برسر مهمترین قضیه آنها و جهان اسلام چه می گذرد، موضوعی که درباره عراق و سوریه نیز صدق می کند. تظاهرات انصارالله در حمایت از مقاومت فلسطین و محکومیت کشتار فلسطینیان نوار غزه توسط رژیم صهیونیستی - حوادث جاری در منطقه و ظهور گروه تکفیری داعش سید عبد الملک بدر الدین الحوثی درباره تغییر و تحولات جاری در منطقه و ظهور گروه تروریستی تکفیری به نام «داعش» در آن تاکید می کند که آمریکا در پس تمام این رخدادها قرار دارد و یکی از مهمترین اهداف آن هدف قرار دادن عربستان سعودی جهت انزوای این کشور در عرصه منطقه است. وی با بیان اینکه آنچه که در عراق جریان دارد، ناقوس خطر را برای منطقه به صدا درآورده است، گفت: آمریکا از طریق حمایت از گروه‌های تروریستی تکفیری از جمله «داعش» و با هدف ایجاد هرج و مرج در منطقه در پس حوادث عراق قرار گرفته است.     رهبر جنبش انصار الله یمن در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه فعالیت های زیادی در جهان اسلام تحت عنوان دین جریان دارد که در صدد تثبیت و ارائه بدترین و زشت‌ترین چهره از اسلام است، افزود: پروژه آمریکایی - صهیونیستی در حال اقدام برای انتشار هرج و مرج و تنش در خاورمیانه از طریق تحرکات تکفیری‌ها تحت عنوان دین و با هدف تحقق اهداف خود است. شایعه‌پراکنی دولت یمن درباره شهادت سید عبدالملک الحوثی دولت یمن در روز دوم بهمن ماه 1388 اقدام به انتشار خبر مرگ سید عبد الملک الحوثی کرد تا شاید به این طریق بتواند با انتشار شایعات و تضعیف روحیه انصارالله بر آنها غلبه کند، اما سید عبد الملک الحوثی با انتشار فیلمی از خود شایعه کشته و یا مجروح شدن خود را تکذیب کرد. او که محل زندگی‌اش سال‌ها هدف حملات جنگنده‌های ارتش یمن بود اکنون به قدری از محبوبیت و اقتدار نه‌تنها در کشورش یمن، بلکه در سطح منطقه دست یافته است که رئیس‌جمهور یمن مجبور می‌شود برای کوتاه‌آمدن سیل میلیونی حامیان انقلابی وی،‌ فرستاده ویژه‌اش را با هواپیمایی اختصاصی و با احترام و تشریفات کامل،‌ به حضور سید اعزام کند تا شاید پس از بارها مذاکره، بتواند اندکی نظر مساعد او را جلب کند. اکنون باید منتظر ماند و دید پس از پایان سومین مرحله از انقلاب دوم یمن، کار به کجا خواهد کشید و آیا انصارالله باز هم رشد و گسترش خواهد یافت که بتواند حکومت آینده یمن را در اختیار بگیرد یا همکاران رژیم مخلوع ژنرال علی عبدالله صالح، باز هم دست به اسلحه خواهد برد و انقلاب نوین ملت یمن را سرکوب خواهند کرد؟ این، پرسشی است که پاسخ آن را در روزهای آینده خواهیم گرفت بررسی عبارت "نصر الله" در روایات و حوادث روز در حدیث زیر از کتاب کنزالعمال جلد 11 حدیث 31443 مضمون حدیث از پیامبر این است که خداوند دشمن یا همان سفیانی خروج کرده از شام را با دستان نصر از میان برمیدارد و علت اینکه وی نصر نامیده میشود این است که او خدا را یاری میکند. به کلمات"نصر"، "نصرالله" و همچنین "آل ابی سفیان" و "شام" در این عبارات توجه کنید. این کتاب متعلق به اهل سنت میباشد. گمانه زنی و تطبیق با حوادث 1) گمانه و حدس اول سید حسن نصرالله در لبنان میباشد که داری اصالت یمانی بوده و اتفاقا با تکفیری های کل شام(سوریه، اردن و لبنان) درحال جنگ میباشد. با وجود نقاط قوتی که این فرضیه دارد نقاط ضعفی نیز بر آن وارد است، اول اینکه خود سید حسن اخیرا در مصاحبه ای یمنی بودن اجداد خود را زیر سوال برده و از تطبیق شخصیت سیدیمانی بر خودش انتقاد کرده است، ثانیا حتی بر فرض یمنی بودن وی باید گفت جغرافیای حرکت سید یمانی محدوده جنوبی شبه جزیره عربستان منطبق بر کشور یمن و استان های جنوبی عربستان بوده و نقش وی در حجاز و عراق خواهد بود. 2. گمانه و حدس دوم حذب انصارالله یمن  یا همان شیعیان زیدی ملقب به حوثی ها میباشد که قرابت مکانی و اسمی با حدیث فوق دارند. توجه فرمایید اینها فقط دقت به روایات و حوادث به صورت توامان بوده و تنها یک گمانه زنی میباشد. شیعیان یمن 1. روایات درباره سیدیمانی مهره ها پشت سر هم خواهد بود . سختى از هر سو پدید آید ، واى بر کسى که با آنها مخالفت و دشمنى کند . در میان درفش ها ، هدایت گرتر از درفش یمانى وجود ندارد ، چرا که درفش حق است و شما را بسوى صاحبتان دعوت کند . وقتى یمانى قیام کند ، فروش اسلحه به مردم حرام است . پس بسوى او بشتابید که درفش او درفش هدایت است . بر هیچ مسلمانى ، سرپیچى از او جایز نیست و اگر کسى چنین کند اهل آتش است ، زیرا او مردم را به حق و به راه مستقیم دعوت کند. بشارة الاسلام ص 93 به نقل از غیبت نعمانى خروج این سه تن ، خراسانى ، سفیانى و یمانى در یک سال ، یک ماه و یک روز اتفاق مى افتد . و درفش یمانى از همه هدایت کننده تر است زیرا که دعوت به حق مى کند. بحار 52/210 او از یمن و آبادى اى به نام کرعه خروج مى کند . " کرعه قریه اى در یمن از منطقه بنى خولان نزدیک صعده است" آنگاه ، فرمانروائى بنام حسین یا حسن از صنعاء قیام کند و با قیام او فتنه هاى سخت از میان برود ، خجسته و پاک ظاهر شود و در پرتو ظهور او تاریکیها به روشنى تبدیل و حق بعد از پنهان شدن ، آشکار گردد. بشارة الاسلام ص 187 نزد امام صادق ( علیه السلام ) از سفیانى سخن گفته شد . حضرت فرمود : او چگونه خروج کند در حالى که مرد چشم شکسته در صنعاء هنوز خروج نکرده است. بحار 52/245 امام صادق (ع) نسب او را چنین معرفی می کند : مردی از اولاد عمویم زید در یمن خروج می کند. نورالبصار : شبلنجی ، ص 172 و بشاره الاسلام : کاظمی ، ص 175 در روایتی سید یمانی را «نصر» نیز خوانده‌اند. کنز العمّال، ص 11، ح 31442 به نقل از ابن عساکر دربارة دلیل نامیدن وی به نصر، از رسول اکرم(ص) نقل شده که زیرا خداوند را یاری می‌رساند. همان 2. وضعیت فعلی یمن مناطق شمالی کشور یمن محل سکونت شیعیان زیدی است، در برخی مناطق دیگر شیعیان اسماعیلی و دوازده امامی نیز ساکن هستند، آمار  متعددی برای شیعیان یمن ذکر شده که از 25 درصد تا 44 درصد را شامل میشود اما به علت فقدان آمار صحیح و فشار کشورهای مختلف ضد شیعی بر دولت یمن، همچنین همکاری و روابط نزدیک دولت یمن با کشور عربستان مسلما میتوانیم آمار شیعیان را بیشتر از ارقام فوق فرض کنیم، شرق یمن منطقه ای کویری و خالی از سکنه است، مناطق شمالی مانند استان صعده، عمران، جوف، حجه، صنعا و ذمار محل سکونت شیعیان یمن میباشد، مناطق جنوبی که قبل از اتحاد دو یمن خود کشوری مستقل محسوب میشد از اهل سنت شافعی تشکیل شده و دارای تمایلات تجزیه طلبانه نسبت به حکومت مرکزی هستند، در هر حال ظهور حذب انصارالله یمن که به حوثی ها معروف هستند باعث دلگرمی شیعیان شد، آنها خواستار تشکیل حکومت مردمی بوده و خواهان آزادی مذهب تشیع برای برگزاری مراسمات و برخورداری از حقوق مادی ومعنوی در کشور هستند، حوثی ها 6 بار با حکومت مرکزی جنگیده و اکنون حاکمیت خود را بر استان های صعده و عمران تثبیت کرده اند، رهبری آنها بر عهده سید عبدالمالک برادر سید بدرالدین حوثی رهبر شهید میباشد. آنها خیلی علاقمند به ایران و خصوصا حذب الله لبنان بوده و برای ایجاد تشکیلات مشابه حذب الله تلاش میکنند، حضور این گروه در مرزهای عربستان با توجه به اینکه استان های جنوبی عربستان مانند نجران سکونتگاه شیعیان اسماعیلی میباشد باعث نگرانی شدید عربستان شده است، به طوری که علیرغم کمک های بسیار به حکومت یمن برای سرکوب حوثی ها در جنگ 6 ام به صورت مستقیم وارد جنگ شد و استان صعده را بمباران نمود، نکته قابل توجه این است که رئیس جمهور سابق یمن یعنی علی عبدالله صالح خود از طایفه شیعی بنی حاشد میباشد، در یمن زندگی مردم قبیله ای است و قبیله بنی حاشد به رهبری خانواده آل احمر قدرت را در دست دارند که اخیرا قبیله بنی حاشد بر خانواده آل احمر شوریدند و آنها را ضعیف کردند. آل احمر مورد حمایت عربستان بوده و از تکمن مالی و حمایت شبه نظامیان تکفیری برخوردار هستند و در قدرت و حکومت نقش پررنگی دارند. یمن محل سکونت 5 میلیون از سادات میباشد که نسب انها به زید بن علی ابن حسین بن علی ابن ابی طالب (ع) میرسد،در اینجا تصاویری از مراسم زیدی ها در عید غدیر و یوم عاشورا مشاهده میفرمایید که نشان دهنده عمق حب اهل بیت در دلهای آنها میباشد. این مراسمات در اوج فشار و تهدیدها برگزار میشود. خانه تفسیر و علوم قرآن حدیث کلام و عقاید تاریخ اسلام مشاوره و خانواده اخلاقی و عرفان فقه و احکام شرعی ‹› برگزیده ها اخبار انجمن آیا علوم انسانی ما با مبانی دین اسلام و قرآن کریم در تعارض است؟ آیا خداوند عرش دارد و از آن جا، همه را نظاره می‌کند؟ آیا در مورد فتنه‌های آخرالزمان از احادیث، چیزی نقل شده است؟ آیا راه سخن گفتن خداوند از طریق نشانه‌های فرشتگان (احساسی، رؤیاها، روشن‌بینی، روشن‌فهمی، کلمات و اصواته) است؟ برای ترس و ناامیدی که به واسطه فکر کردن به برزخ و عذاب قبر به وجود می‌آید، چه باید کرد؟ آیا در اندیشه «ملاصدرا»، بدن اخروی، متفاوت با بدن برزخی و مثالی است؟ منبع حدیث «ما من عبد أحبنا و زاد فی حبنا و أخلص فی معرفتنا ، وسأل مسألة ، إلا ونفثنا فی روعه جواباً لتلک المسألة» چیست؟ آیا پیامبر اسلام (ص) مسلمانان صدر اسلام را دعوت به تقیه می کردند؟ با توجه به حدیث «عادل‌ترین مردم کسی است که آن چه را که برای خود می‏‌پسندد...، معنای «عدالت» چیست؟ آیا مقصود امام سجاد (علیه السلام) از فرشتگان همان قوانین طبیعی و علمی است؟ شما اینجا هستید خانه » دلیل اینکه قیام سید یمانی از همه قیام ها به... دلیل اینکه قیام سید یمانی از همه قیام ها به هدایت نزدیکتر است چیست؟ data by د., 11/24/2014 - 04:13 پرسش: دلیل اینکه قیام سید یمانی از همه قیام ها به هدایت نزدیکتر است چیست؟ پاسخ: 1. رویداد حرکت یمانی در روایات یکی از پنج نشانه معروف از رویدادهای پیش از قیام ولی عصر(عج)، بر شمرده شده است: «عن ابی عبدالله(ع) قال: خمس قبل قیام القائم من العلامات: الصیحه، و السفیانی، و الخسف البیدا، و خروج الیمانی، و قتل النفس الزکیه، امام صادق فرمود: از نشانه های پیش از قیام مهدی(عج)، پنج مورد است: صدایی از آسمان، خروج سفیانی، فرو رفتن زمین در بیابان، خروج یمانی و کشته شدن نفس زکیه (از نوادگان امام حسن مجتبی(ع)) . (صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 454، مکتبه الصدر، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ص 649، مؤسسه النشر الاسلامی، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 252، مکتبه الصدوق) 2. در روایات دیگر نیز از وی به عنوان اسب مسابقه دهنده نام برده شده است، از جمله: «عن ابی عبدالله(ع) انه قال: الیمانی و السفیانی کفرسی رهان؛ امام صادق(ع) فرمود: یمانی و سفیانی همانند دو اسب مسابقه هستند. (معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج 3، ص 478، مؤسسه المعارف الاسلامیه، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 305، مکتبه الصدوق) به نظر می رسد تشبیه سفیانی و یمانی به دو اسب مسابقه از دو جهت باشد، یا این که هر دو همزمان بر حضرت مهدی(عج) خروج می کنند، یا از آن روی که، هر دو درباره تصرف کوفه با یکدیگر به مسابقه می پردازند. (احمدی فهری زنجانی، ترجمه کتاب غیبت از نعمانی، ص 359، دارالکتب الاسلامیه) 3. درباره سفیانی به گونه ای در روایات اشاره شده که، در رویارویی حرکت او با قیام حضرت مهدی(عج)، تردیدی باقی نمی گذارد و از جمله تعبیر به خروج سفیانی و نیز تشریح اقدامات او(معجم احادیث الامام المهدی، پیشین، ج 1، ص 328_326)، ولی درباره حرکت یمانی چنین تعابیری در روایات دیده نشده و از اقدام او تنها به عنوان یکی از نشانه های پیش ظهور ولی عصر(عج) یاد شده است. 4. با توجه به رویکرد یاد شده درباره سید یمانی، از سوی صاحب نظران اسلامی درباره وی و به استناد روایات، گمانه زنی هایی بیان شده است از جمله: الف. وی پیش از طهور امام مهدی(عج) آشکار شده و به هنگام ظهور آن حضرت(عج) از یاران وی قرار می گیرد. (همان، ص 297) ب. وی از خاندان زید بن علی بن الحسین بوده و در صنعا آشکار می شود. (همان) روایات متعددی از اهل بیت(علیهم السلام) درباره انقلاب اسلامی و زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(عج) در یمن وارد شده است که برخی از آنها صحیح السند می‌باشد، حتمی بودن وقوع این انقلاب را تصریح می‌کند، حتی برخی از روایات انقلاب اسلامی یمن را در زمان ظهور، هدایت بخش‌ترین درخشش‌ها بطور مطلق به حساب می‌آورد و وقت آن را، هم زمان با خروج سفیانی در ماه رجب یعنی چند ماه قبل از ظهور حضرت مهدی(عج) و پایتخت آن را صنعا معرفی می‌کند. اما نام رهبر آن در روایات معروف به یمنی می‌باشد و روایتی نام وی را "حسن" و یا "حسین" و از نسل زید بن علی علیهما السلام یاد می‌کند. ولی این روایت از نظر متن و سند قابل بحث است. از مهم‌ترین روایات مربوط به انقلاب یمنی روایتی است که از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود: (قبل از قیام قائم وقوع پنج علامت حتمی است:یمنی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان)[1]و در روایت دیگر از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود:(خروج این سه تن، خراسانی، سفیانی و یمنی در یک سال و یک ماه و یک روز اتفاق می‌افتد....)[2]روایات می‌گویند: یمنی در پی نبرد با سفیانی وارد عراق می‌شود و نیروهای ایرانی و یمنی جهت رویارویی با سفیانی وارد عمل می‌شوند. نکته دیگر در این باره این که ممکن است "یمنی" متعدد باشد و یمنی وعده داده شده و مورد نظر دومین یمنی باشد. زیرا روایات گذشته خروج یمنی موعود را با صراحت هم زمان با ظاهر شدن سفیانی، یعنی سال ظهور حضرت مهدی(عج) بیان کرده است و روایات دیگری با سند صحیح از امام صادق(ع) وجود دارد که می‌گوید: (مصری و یمنی قبل از سفیانی قیام می‌کنند)[3].بنا به این روایت، بایستی شخصی که در این روایت آمده یمنی اول باشد که زمینه ساز یمنی دوم و موعود خواهد بود.[4]خلاصه این که: ما وقتی این روایات را ملاحظه می‌کنیم به نکات ذیل دست می‌یابیم:خروح او در یمن است نه عراق و همراه و هم زمان با خروج خراسانی و سفیانی است. او فردی قیام نمی‌کند بلکه قیام جمعی داشته و دارای لشگر مسلحی هست که در مقابل سفیانی قرار می‌گیرد.روایتی هم که از یمانی اول بحث کرده است، ظاهرش این است که عراقی نیست، بلکه آماده کننده لشگر برای یمانی در یمن است.وقتی تاریخ را ملاحظه می‌کنیم می‌بینیم که بسیاری از افراد بوده‌ اند که ادعای مهدویت داشته و خود را امام عصر(عج) معرفی کرده اند یا خود را باب آن حضرت یا از سفیران آن حضرت شمرده اند و همین مسأله ما را به بیداری و احتیاط در این مسائل فرا می‌خواند.ما نفهمیدیم که در این مسأله چه حاجتی به مباهله و امثال آن هست؟ بالأخره این آقا در محضر علماء و متفکرین و بزرگان دین هست. اگر علماء از وضعیت او خبر ندارند، پس چرا طلب مباهله می‌کند و چرا وضعیت خود را با آنان در میان نمی‌گذارد تا تأییدش کنند و اگر علماء هم مخالفت کردند ما بدانیم چرا مخالفت کردند.در این موقعیت ویژه و حساس که عراق آنرا تجربه می‌کند و تشیع آنرا از سر می‌گذراند و خطری که در کمین آنان است، چه شده است که این فرد با کفر مواجهه و درگیر نمی­شود و چرا نقشی در مقابله با متجاوزان ایفاء نمی‌کند و اشکالات دیگر که جای پرداختن به آنها نیست و مجموعاً معلوم است که این ادعا نادرست و ناپذیرفتنی است. -------------------------------------------------------------------------------- [1]- بحارالانوار، جلد 52 صفحه 204. [2]- بحارالانوار، جلد52 صفحه 210. [3]- بحارالانوار، جلد 52 صفحه 210 بنقل از کتاب غیبت طوسی. [4]- عصر ظهور، از صفحه 157 تا 163. http://www.askdin.com/thread35922.html Powered by WebGozar . خورشید چهاردهم امام حسین(ع): درباره ی مهدی ما زیاد سخن بگویید و بنویسید، مهدی ما مظلوم است، بیش از آنچه نوشته و گفته شده باید درباره اش نوشت و سخن گفت. سید یمانی و روایات مربوط به آن پرسش: مدتی است فردی در عراق مدعی شده که سید یمانی و نایب امام زمان (عج) است و کراماتی از او نقل شده است بالاخص از لحاظ علمی و تأویل قرآن، پیشگویی آینده و خواندن اندیشه افراد و درمان بیماریهای سرطانی و ... تاچه حد باید به این مطالب اعتنا شود؟ او حتی از تمام مخالفان تقاضای مباهله کرده، وظیفه ما چیست؟ سید یمانی چه نشانه هایی دارد و چه زمانی می آید؟ پاسخ: روایات متعددی از اهل بیت(ع) درباره انقلاب اسلامی و زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(عج) در یمن وارد شده است که برخی از آنها صحیح السند می باشد، حتمی بودن وقوع این انقلاب را تصریح می کند، حتی برخی از روایات انقلاب اسلامی یمن را در زمان ظهور، هدایت بخش ترین درخشش ها بطور مطلق به حساب می آورد و وقت آن را، هم زمان با خروج سفیانی در ماه رجب یعنی چند ماه قبل از ظهور حضرت مهدی(عج) و پایتخت آن را صنعا معرفی می کند. اما نام رهبر آن در روایات معروف به یمنی می باشد و روایتی نام وی را "حسن" و یا "حسین" و از نسل زید بن علی علیهما السلام یاد می کند. ولی این روایت از نظر متن و سند قابل بحث است. از مهم ترین روایات مربوط به انقلاب یمنی روایتی است که از امام صادق () نقل شده که فرمود: «قبل از قیام قائم وقوع پنج علامت حتمی است: یمنی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان{1} و در روایت دیگر از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «خروج این سه تن، خراسانی،سفیانی و یمنی در یک سال و یک ماه و یک روز اتفاق می افتد....{2} روایات می گویند: یمنی در پی نبرد با سفیانی وارد عراق می شود و نیروهای ایرانی و یمنی جهت رویارویی با سفیانی وارد عمل می شوند. نکته دیگر در این باره این که ممکن است "یمنی" متعدد باشد و یمنی وعده داده شده و مورد نظر دومین یمنی باشد. زیرا روایات گذشته خروج یمنی موعود را با صراحت هم  زمان با ظاهر شدن سفیانی، یعنی سال ظهور حضرت مهدی(عجل الله فرجه) بیان کرده است و روایات دیگری با سند صحیح از امام صادق(علیه السلام) وجود دارد که می گوید: «مصری و یمنی قبل از سفیانی قیام می کنند{3}. بنا به این روایت، بایستی شخصی که در این روایت آمده یمنی اول باشد که زمینه ساز یمنی دوم و موعود خواهد بود.{4} خلاصه این که: ما وقتی این روایات را ملاحظه می کنیم به نکات ذیل دست می یابیم: خروح او در یمن است نه عراق و همراه و هم زمان با خروج خراسانی و سفیانی است. او فردی قیام نمی کند بلکه قیام جمعی داشته و دارای لشگر مسلحی هست که در مقابل سفیانی قرار می گیرد. روایتی هم که از یمانی اول بحث کرده است، ظاهرش این است که عراقی نیست بلکه آماده کننده لشگر برای یمانی در یمن است. وقتی تاریخ را ملاحظه می کنیم می بینیم که بسیاری از افراد بوده اند که ادعای مهدویت داشته و خود را امام عصر(عج) معرفی کرده اند یا خود را باب آن حضرت یا از سفیران آن حضرت شمرده اند و همین مسأله ما را به بیداری و احتیاط در این مسائل فرا می خواند. ما نفهمیدیم که در این مسأله چه حاجتی به مباهله و امثال آن هست؟ بالأخره این آقا در محضر علماء و متفکرین و بزرگان دین هست. اگر علماء از وضعیت او خبر ندارند پس چرا طلب مباهله می کند و چرا وضعیت خود را با آنان در میان نمی گذارد تا تأییدش کنند و اگر علماء هم مخالفت کردند ما بدانیم چرا مخالفت کردند. در این موقعیت ویژه و حساس که عراق آنرا تجربه می کند و تشیع آنرا از سر می گذراند و خطری که در کمین آنان است، چه شده است که این فرد با کفر مواجهه و درگیر نمی شود و چرا نقشی در مقابله با متجاوزان ایفاء نمی کند و اشکالات دیگر که جای پرداختن به آنها نیست و مجموعاً معلوم است که این ادعا نادرست و ناپذیرفتنی است. -[i] بحارالانوار جلد 52 صفحه 204. [ii]- بحارالانوار جلد52 صفحه 210. [iii]- بحارالانوار جلد 52 صفحه 210 بنقل از کتاب غیبت طوسی. [iv]- عصر ظهور از صفحه 157 تا 163. با سلام سید یمانی کیست؟ چه مشخصاتی دارد؟ اگر کسی چنین ادعایی کند از کجا به صدق یا کذب بودن اعای او پی ببریم. Submitted by 11 on 2006-12-12. 1. رویداد حرکت یمانی در روایات یکی از پنج نشانه معروف از رویدادهای پیش از قیام ولی عصر(عج)، بر شمرده شده است: «عن ابی عبدالله(ع) قال: خمس قبل قیام القائم من العلامات: الصیحه، و السفیانی، و الخسف البیدا، و خروج الیمانی، و قتل النفس الزکیه، امام صادق فرمود: از نشانه های پیش از قیام مهدی(عج)، پنج مورد است: صدایی از آسمان، خروج سفیانی، فرو رفتن زمین در بیابان، خروج یمانی و کشته شدن نفس زکیه (از نوادگان امام حسن مجتبی(ع)) . (صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 454، مکتبه الصدر، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ص 649، مؤسسه النشر الاسلامی، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 252، مکتبه الصدوق)2. در روایات دیگر نیز از وی به عنوان اسب مسابقه دهنده نام برده شده است، از جمله: «عن ابی عبدالله(ع) انه قال: الیمانی و السفیانی کفرسی رهان؛ امام صادق(ع) فرمود: یمانی و سفیانی همانند دو اسب مسابقه هستند. (معجم احادیث الامام المهدی(عج)، ج 3، ص 478، مؤسسه المعارف الاسلامیه، محمد النعمانی، کتاب الغیبه، ص 305، مکتبه الصدوق) به نظر می رسد تشبیه سفیانی و یمانی به دو اسب مسابقه از دو جهت باشد، یا این که هر دو همزمان بر حضرت مهدی(عج) خروج می کنند، یا از آن روی که، هر دو درباره تصرف کوفه با یکدیگر به مسابقه می پردازند. (احمدی فهری زنجانی، ترجمه کتاب غیبت از نعمانی، ص 359، دارالکتب الاسلامیه)3. درباره سفیانی به گونه ای در روایات اشاره شده که، در رویارویی حرکت او با قیام حضرت مهدی(عج)، تردیدی باقی نمی گذارد و از جمله تعبیر به خروج سفیانی و نیز تشریح اقدامات او(معجم احادیث الامام المهدی، پیشین، ج 1، ص 328_326)، ولی درباره حرکت یمانی چنین تعابیری در روایات دیده نشده و از اقدام او تنها به عنوان یکی از نشانه های پیش ظهور ولی عصر(عج) یاد شده است.4. با توجه به رویکرد یاد شده درباره سید یمانی، از سوی صاحب نظران اسلامی درباره وی و به استناد روایات، گمانه زنی هایی بیان شده است از جمله:الف. وی پیش از طهور امام مهدی(عج) آشکار شده و به هنگام ظهور آن حضرت(عج) از یاران وی قرار می گیرد. (همان، ص 297)ب. وی از خاندان زید بن علی بن الحسین بوده و در صنعا آشکار می شود. (همان)5. درباره سید یمانی، از سوی اهل سنت، روایات ناسازگاری بیان شده است از جمله: ظهور وی پیش از حضرت مهدی(عج) و ظهور وی پس از حضرت مهدی(عج)، وی خود حضرت مهدی (عج) است. (همان)6. با توجه به وجود نارسایی های فنی در احادیث مورد استناد اهل سنت و نیز روایاتی صحیح بر خلاف آن ها که خروج یمانی را مربوط به پیش از ظهور حضرت دانسته؛ وانگهی تنها قحطانی را بر حضرت منطبق نموده است، اشتباه بودن دو دیدگاه اخیر اهل سنت را آشکار می سازد. سید یمانی و روایات مربوط به آن مدتی است فردی مدعی شده که سید یمانی و نایب امام زمان (عج) است و کراماتی از او نقل شده است بالاخص از لحاظ علمی و تأویل قرآن، پیشگویی آینده و خواندن اندیشه افراد و درمان بیماریهای سرطانی... تا چه حد باید به این مطالب اعتنا شود؟  او حتی از تمام مخالفان تقاضای مباهله کرده، وظیفه ما چیست؟ سید یمانی چه نشانه هایی دارد و چه زمانی می آید؟ پاسخ: روایات متعددی از اهل بیت(ع) درباره انقلاب اسلامی و زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(عج) در یمن وارد شده است که برخی از آنها صحیح السند می­باشد، حتمی بودن وقوع این انقلاب را تصریح می­کند، حتی برخی از روایات انقلاب اسلامی یمن را در زمان ظهور، هدایت بخش­ترین درخشش­ها بطور مطلق به حساب می­آورد و وقت آن را، هم زمان با خروج سفیانی در ماه رجب یعنی چند ماه قبل از ظهور حضرت مهدی(عج) و پایتخت آن را صنعا معرفی می­کند. اما نام رهبر آن در روایات معروف به یمنی می­باشد و روایتی نام وی را "حسن" و یا "حسین" و از نسل زید بن علی علیهما السلام یاد می­کند. ولی این روایت از نظر متن و سند قابل بحث است. از مهم­ترین روایات مربوط به انقلاب یمنی روایتی است که از امام صادق (ع) نقل شده که فرمود: (قبل از قیام قائم وقوع پنج علامت حتمی است: یمنی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته شدن نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان)[i] و در روایت دیگر از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: (خروج این سه تن، خراسانی،سفیانی و یمنی در یک سال و یک ماه و یک روز اتفاق می­افتد....)[ii] روایات می­گویند: یمنی در پی نبرد با سفیانی وارد عراق می­شود و نیروهای ایرانی و یمنی جهت رویارویی با سفیانی وارد عمل می­شوند. نکته دیگر در این­باره این که ممکن است "یمنی" متعدد باشد و یمنی وعده داده شده و مورد نظر دومین یمنی باشد. زیرا روایات گذشته خروج یمنی موعود را با صراحت هم­ زمان با ظاهر شدن سفیانی، یعنی سال ظهور حضرت مهدی(عج) بیان کرده است و روایات دیگری با سند صحیح از امام صادق(ع) وجود دارد که می­گوید: (مصری و یمنی قبل از سفیانی قیام می­کنند)[iii]. بنا به این روایت، بایستی شخصی که در این روایت آمده یمنی اول باشد که زمینه ساز یمنی دوم و موعود خواهد بود.[iv] خلاصه این که: ما وقتی این روایات را ملاحظه می­کنیم به نکات ذیل دست می­یابیم: خروح او در یمن است و همراه و هم زمان با خروج خراسانی و سفیانی است. او فردی قیام نمی­کند بلکه قیام جمعی داشته و دارای لشگر مسلحی هست که در مقابل سفیانی قرار می­گیرد. روایتی هم که از یمانی اول بحث کرده است، ظاهرش این است که آماده کننده لشگر برای یمانی در یمن است. وقتی تاریخ را ملاحظه می­کنیم می­بینیم که بسیاری از افراد بوده­اند که ادعای مهدویت داشته و خود را امام عصر(عج) معرفی کرده­اند یا خود را باب آن حضرت یا از سفیران آن حضرت شمرده­اند و همین مسأله ما را به بیداری و احتیاط در این مسائل فرا می­خواند. ما نفهمیدیم که در این مسأله چه حاجتی به مباهله و امثال آن هست؟ بالأخره این آقا در محضر علماء و متفکرین و بزرگان دین هست. اگر علماء از وضعیت او خبر ندارند پس چرا طلب مباهله می­کند و چرا وضعیت خود را با آنان در میان نمی­گذارد تا تأییدش کنند و اگر علماء هم مخالفت کردند ما بدانیم چرا مخالفت کردند. مجموعاً معلوم است که این ادعا نادرست و ناپذیرفتنی است. [i]- بحارالانوار جلد 52 صفحه 204. [ii]- بحارالانوار جلد52 صفحه 210. [iii]- بحارالانوار جلد 52 صفحه 210 بنقل از کتاب غیبت طوسی. [iv]- عصر ظهور از صفحه 157 تا 163.