نمونه سوالات دین و زندگی(3)

نمونه سوالات دین و زندگی(3)

درس 1 :

1 - بیت " هرکه بیدارتر ، پر درد تر هرکه او هوشیارتر ، رخ زردتر " بیانگر کدام نیاز و دغدغه ی انسان است؟ 25/0 نمره

الف) نیازهای طبیعی ب) نیازهای غریزی ج) دغدغه و درد متعالی د) موارد الف و ب

2 - کدام گزینه از نیاز های بنیادین زندگی انسان می باشد؟

الف) درک هدف زندگی ب) نیاز به تعالی رشد و بالندگی ج) کشف راه صحیح د) همه ی موارد

3 - مفهوم " درک هدف زندگی انسان" چیست؟ 5/0 نمره

4- چرا هریک از ما به دنبال آرامش درونی و رضایت زندگی بوده و از اضطراب و تشویش گریزانیم؟ 1 نمره

5- چرا انسان به دنبال زندگی در جامعه ای است که روابط عادلانه برآن حاکم باشد؟ 75/0 نمره

6- کدام گزینه از ویژگی های جامعه ای است که در آن روابط عادلانه حاکم است ؟

الف) مراعات حق افراد ب) نا برابری بین افراد ج) عدم تعرض به کرامت انسان د) موارد الف و ج

7- چرا کشف راه درست زندگی جامع نیازهای بنیادین زندگی انسان است؟ 2 نمره

8- پاسخ اطمینان بخش ما به نیازهای بنیادین باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟ توضیح دهید . 2 نمره

9- عبارت " اگر در موضوعی اطلاعاتی در اختیار دستگاه تفکر قرار نگیرد ، انسان نمی تواند هیچ نظری بدهد " گویای کدام ضعف دستگاه اندیشه ما است؟ 5/0 نمره

درس 2 :

1- پیام آیه زیر را بنویسید:

"قال فمن ربکما یا موسی : قال ربناالذی اعطی کل شیی خلقه ثم هدی " 5/0 نمره

2- عبارت زیر را کامل کنید:

خلق .بی هدف .نشانه ی . . . . . و. . . . . است و این ویزگی ها نمی تواند در . . . . . . باشد. 75/0 نمره

3- هدف اصلی خلقت انسان چیست؟ و به وسیله کدام نیروها می تواند به آن هدف هدایت برسد؟ 75/0 نمره

4- مفهوم " حرکت انسان اختیاری است " یعنی چه؟ 5/0 نمره

5- دو نقش عمده ی عقل در زندگی انسان را بنویسید. 1نمره

6- با توجه به روایتی از امام کاظم (ع) انسان دو حجت دارد آن دو را نام ببرید . 5/0 نمره

7- آثار کاربرد و پرورش قدرت تعقل در معارف و حقایق دینی را بنویسید . 5/0 نمره

8- کامل کنید:

بیشتر کژ فهمی ها و انحرافات درطول تاریخ برخاسته از عدم استفاده ی . . . . . و به جا از . . . بوده است . 5/0 نمره

درس 3 :

1- کدام یک از گزینه های زیر از ویژگی های فطرت نیست ؟

الف) دوستدار فضیلت های اخلاقی مانند عدل ب) بیزاری از رذایل مانند ظلم و حسد

ج) طالب زیباییها د) اختلافات نژادی ، زبانی، جغرافیایی ...

3- چرا خداوند "دین واحد" را در اختیار همه انسان ها قرار داده است؟ 5/0 نمره

4- کدامیک از محورهای زیر در برنامه ی دین خدا داخل نمی باشد؟

الف) ایمان به خدا و دوری از شرک ب) ایمان به معاد و سرای آخرت

ج) جلوگیری از برپایی نظام عادلانه د) کسب مکارم اخلاقی مانند عفاف و . . .

5- علل فرستادن متعدد توسط خداوند در طول تاریخ را نام ببرید 5/1 نمره

6- تعدد پیامبران خدا ، آیا به معنای تعدد و اختلاف در دین و اصول دعوت آنان است؟ چرا؟ 1 نمره

7- منشا اختلاف و وجود ادیان مختلف در میان مردم چیست؟ توضیح دهید 1 نمره

8- ویژگی های اختصاصی پیامبران الهی نام برده و یکی را به اختصار توضیح دهید . 5/1 نمره

9- پیامبر در تعلیم و تبیین دین باید معصوم باشد . چرا؟ 1 نمره

10- کدام گزینه از دلایل مصونیت پیامبران از گناه می باشد؟

الف) بهره مندی از الطاف الهی برای کسب ایمان و تقوای بالا ب) برخورداری از بینش عمیق

ج) برخورداری از قدرت تفکر و اختیار خود د) الف و ب

11- عوامل جاودانگی شریعت پیامبر (ص) را بنویسید. 1 نمره

12- کدام گزینه نمی تواند از عوامل حفظ قرآن از تحریف باشد؟

الف) عنایت و اراده ی الهی ب) اهتمام پیامبردر جمع آوری و حفظ قرآن ج) رشد انسا ن ها و کوشش مسلمانان

د) تعلیم و تفسیر آیات قرآن

13 – کدام مورد از عوامل انطباق دین اسلام با نیازهای متغیر زمان است ؟

الف) توجه به نیازهای ثابت و متغیر ب) تقدم روح و معنا بر ظاهر و قالب ج) اختیارات حاکم اسلامی د) همه موارد

14- کدامیک از موارد زیر از قوانین و نیازهای ثابت انسان نمی باشد؟

الف) عدالت ب) پرستش خالق ج) کنترل غرایز د) همکاری و هما هنگی با قدرت های سلطه گر

درس 4 :

1- دو ویژگی قرآن کریم بر سایر کتب آسمانی را بنویسید. 5/0 نمره

2- منظور از "تحدی" به قرآن چیست؟ 5/0 نمره

3- " فصاحت و بلاغت ، زیبایی های لفظی، ساختار موزون کلمه ، . . . به کدام جنبه ی اعجاز قرآن مربوط می شود؟ 5/0 نمره

4- چرا در اوایل بعثت ، سران مکه مانع از شنیدن آیات قرآن توسط مردم می شدند؟ 1 نمره

5- " اگر همه ی انسلن ها جمع شوند نمی توانند حتی سوره ای از قرآن را بیاورند " به کدام یک از ویژگی های قرآن مربوط می شود؟ 1 نمره

6- با رعایت چه شرایطی می توان با استفاده از قرآن و سنت و سیره پیامبران به سوالات و نیازهای جوامع در همه دوران ها پاسخ داد؟ 1 نمره

7- اسلام چه ویژگی هایی دارد که موجب شده تا با نیازهای متغیر زمان مطابقت کند؟ 2 نمره

درس 5 :

1- سه مورد از قلمرو های پیامبر اکرم(ص) را نام ببرید. 5/1 نمره

2- یکی از قلمروهای رسالت پیامبر " دریافت وحی و رساندن آن به مردم "است آنرا توضیح دهید. 5/1 نمره

3- " مرجعیت علمی "از قلمروهای رسالت پیامبر است آنرا توضیح دهید. 5/1 نمره

4- " ولایت و سرپرستی جامعه برای اجرای قوانین الهی " یا ولایت ظاهری پیامبر اکرم(ص) را توضیح دهید. 1 نمره

5- بنا برسخن امام باقر(ع) چرا ولایت از مهم ترین پایه های اسلام شمرده شده است؟ 1 نمره

6- با توجه به آیه ی مبارکه " ولن یجعل الله للکافرین " به سوالات زیر پاسخ دهید: 5/1 نمره

الف) آیه را ترجمه کنید.

ب) آیه به کدامیک از فرمان های الهی اشاره دارد؟

7- برترین و بالاترین قلمرو رسالت پیامبر اکرم (ص) . . . . . . است. 5/0 نمره

8- نویسندگان قرآن را . . . . . . و حفظ کنندگان آیات را . . . . می نامیدند . 5/0 نمره

9 – اولین و برترین کاتب و حافظ قرآن . . . . . بود. 25/0 نمره

10 – اولین و معتبرترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی . . . . . . 25/0 نمره

الف) قرآن ب) گفتار و رفتار پیامبر ج) گفتارو رفتار حضر ت علی (ع)

11-دلا یل نیاز جا معه ی اسلا می به ولا یت و حکو مت اسلا می را نا م ببر ید. 5/1 نمره

12-بهره مند ی انسا نها از هد ایت معنوی به عنوان نتیجه ی ولایت معنو ی به چه چیزهایی بستگی دارد ؟ 75/0 نمره

درس 6 :

1- پیام آ یه " یا ایها الذین آمنوا اطیعوالله و اطیعوالرسول . . ." را بنویسید. 5/0 نمره

2- در باره ضرورت شناخت امام حدیثی از پیامبر اکرم (ص) نوشته و ترجمه کنید . 5/1 نمره

3- آیه مبارکه تطهیر را کامل کرده و دو مورد از پیام های آن را بنویسد . 5/1 نمره

" انما یرید الله . . . . . . . . . . اهل البیت . . . . . تطهیرا "

4 - آیه مبارکه تطهیر به کدام یک از ویژگی های مهم اهل بیت اشاره دارد؟ 25/0 نمره

5- آیه ولایت را کامل کرده و پس از ترجمه ، بنویسداین آیه در باره چه کسی نازل شده است ؟ 75/1 نمره

” انما ولیکم الله و رسوله ولی شما تنها خدا ورسول او

و الذین آمنوا . . . . . . . . . . .

الذین یقیمون الصلوه . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . و زکات می پردازند

و هم راکعون " در حالی که به رکوع رفته اند.

6- تبریک و تهنیت مردم به حضرت علی (ع) پس از پایان مراسم غدیر خم نشانه چیست؟ 1 نمره

7 – در مراسم دعوت خویشان به اسلام حضرت علی (ع) از جانب پیامبر (ص) چگونه معرفی شد؟ 1نمره

8 – از پیام های حدیث ثقلین دو مورد بنویسید . 1 نمره

درس 7 :

1- با توجه به آیه مبارکه به سوالات زیر پاسخ دهید:

" قد خلت من قبلکم سنن پیش از شما سنت هایی رخ داد

فسیروا فی الارض . . . . . . . . . . . .

فانظروا . . . .

کیف کان عاقبه المکذبین " که سرانجام تکذیب کنندگان چگونه بود؟

الف) ترجمه را کامل کنید . 75/0 نمره

ب) یکی از نتایج مطالعه ی تاریخ گذشتگان چیست؟ 5/0 نمره

2- از مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی پس از پیامبر اکرم 3 مورد را نام ببرید. 5/1 نمره

3- نگهداری حدیث به شیوه حفظ چند اشکال اساسی داشت؟ 2 مورد آن را بنویسد . 1 نمره

4- ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر اکرم (ص) چه مشکلات و مسائلی را به دنبال داشت؟ 5/1 نمره

5- پیدایش مسائل جدید با گسترش دنیای اسلام نیاز به وجود چه کسانی را بیشتر آشکار می کند؟ چرا ؟ 1 نمره

6- تحریف در اندیشه های اسلامی و جعل احادیث توسط چه کسانی و چگونه انجام می شد؟ 5/1 نمره

7- چگونه حکومت عدل نبوی به سلطنت قیصری و کسرایی تبدیل شد؟ 5/1 نمره

8- حکومت عدل نبوی را با حکومت بنی امیه و بنی عباس مقایسه کنید؟ 1 نمره

9- تفاوت های اساسی حکومت بنی امیه و بنی عباس با رهبری پیامبر (ص) چه بود؟ ( 3 مورد) 5/1 نمره

درس 8 :

1- با توجه به آیه مبارکه به سوالات زیر پاسخ دهید: 2 نمره

" اذ قال لهم اخوهم نوح وقتی که برادرشان نوح به آنان گفت:

الا تتقون . . . . . . . .

انی لکم رسول امین . . . . . . . . . . .

فاتقواالله و اطیعون " . . . . . . . .. .

الف)ترجمه آیه را بنویسید .

ب) با توجه به آیه حضرت نوح از مردم چه می خواهد؟

2- مسئولیت های سه گانه مقام امامت را نام ببرید. 5/1 نمره

3- تعلیم و تفسیر قرآن کریم که یکی از اقدامات مربوط به مرجعیت علمی است آن را توضیح دهید؟ 1 نمره

4- امامان چگونه مسئولیت حفظ سخنان وسیره پیامبر (ص) را انجام میدادند؟ شرح دهید. 1 نمره

5- کتاب . . . از مرحوم کلینی است . 25 / 0 نمره

6- کتاب " من لا یحضره الفقیه " از مرحوم . . . است. 25 / 0 نمره

7 – دو کتاب معروف شیخ طوسی را نام ببرید. 5/0 نمره

8 – کتاب . . . فراز هایی ازدعا های امام سجاد (ع )است. 25 / 0 نمره

9 – کتاب . . . بخش هایی از خطبه ها و نامه ها و کلمات قصار حضرت علی (ع) است. 25 / 0 نمره

10 – ائمه اطهار (ع) کار تربیت شخصیت های اسلامی را چگونه انجام می دادند؟ 1 نمره

11- از اقدامات ائمه اطهار (ع) مربوط به مرجعیت علمی 3 مورد را نام ببرید. 5/1 نمره

12- امامان بزرگوار ما از چند جهت با حاکمان زمان خود مبارزه می کردند؟ توضیح دهید. 5/1 نمره

13 – ائمه بزرگوار ما برای بدست آوردن ولایت ظاهری از چه اصولی تبعیت می کردند؟ 2 نمره

14- آیا ائمه اطهار (ع) حاکمان زمان خود را تایید می کردند؟ یا نه ؟ توضیح دهید. 1 نمره

15 روش های متفاوت ائمه اطهار (ع) در زندگی سیاسی و اجتماعی چه چیزی را به ما می آموزد؟ 1 نمره

16- امامان بزرگوار ما عامل اصلی حکومت ها ی جبارا ن و ستمگران را چه می دانستند؟ چرا؟ 1 نمره

17 – چرا شیوه ی مبارزه ی امامان متناسب با شرایط خاص آن زمان بود؟ 5/1 نمره

18- چرا در زمان بعضی از امامان مسئله " تقیه" وجود داشت؟ 1 نمره

درس 9 :

1- وظایف امام حسن عسکری (ع) در ارتباط با فرزندش چه بود؟ 1 نمره

2- در زمان غیبت صغری امام عصر(عج) چگونه با مردم ارتباط داشتند ؟ 1 نمره

3- مفهوم این جمله را توضیح دهید. " غیبت در مقابل ظهور است نه حضور " 1 نمره

4- از دیدگاه امام علی (ع) کسانی که با امام دوازدهم بیعت می کنند چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟ (4مورد ذکر شود) 1 نمره

5- بخش اصلی رهبری امام معصوم مربوط به قلمرو .........است. . 5/0 نمره

6- علت اصلی غیبت امام (عج)را توضیح دهید. 5/1 نمره

7-خداوند با چه شرایطی اوضاع زندگی گروهها و ملت ها را تغییر میدهد ؟ با ذکر مثال توضیح دهید. 5/1 نمره

درس 10 :

1- تاریخ زندگی انسان ها صحنه ی مبارزه ی دایمی .......و . . . .بوده است. 5/0 نمره

2 - از نظر خداپرستان نتیجه ی مبارزه ی بین حق و باطل چه خواهد بود؟ 1 نمره

3- اعتقاد مسیحیان در باره ی موعود و منجی آخر الزمان را توضیح دهید . 1 نمره

4- عقیده ی مذهب شیعه در باره موعود و منجی آخر الزمان را توضیح دهید. 1 نمره

5- به اعتقاد جامعه شناسان پویایی جامعه شیعه در طول تاریخ به چه عواملی وابسته می باشد؟ 1 نمره

6- از مسئوولیت های منتظر چهار مورد را نام ببرید. 1 نمره

7- فواید معلوم بودن مشخصات و حضور امام عصر در جامعه را بنویسید. (3مورد) 5/1 نمره

8- با توجه به آیات زیر به سوالات پاسخ دهید :

" و نرید ان نمن علی الذین و می خواهیم منت نهیم بر کسانی که

و نجعلهم ائمه . . . . . . . . . .

و نجعلهم الوارثین " . . . . . . . . . . .

الف) ترجمه ی آیه را کامل کنید.

ب) در آیه فوق خداوند چه وعده ای به مستضعفان داده است؟ 5/1 نمره

درس 11 :

1- "تفقه" چیست؟ . 5/0 نمره

2- مرجعیت علمی در عصر غیبت در شکل . . . . ادامه می یابد. 5/0 نمره

3- حکومت اسلامی در چهار چوب . . . .استمرار پیدا می کند. 5/0 نمره

4- آنچه در انتخاب مرجع تقلید نقش اساسی دارد . . . . و. . . اوست. 5/0 نمره

5- مسئولیت های مربوط به امامت در دوران غیبت را نام ببرید. 75/0 نمره

6- درعصر غیبت وظایف مربوط به مرجعیت علمی وحکومت اسلامی توسط فقیهان با تقوی با تکیه بردو پشتوانه انجام می شودآن ها را بنویسید. 1 نمره

7- فقیه کیست؟ 1 نمره

8- تقلید در امور دینی چیست؟ 1 نمره

9- بنا به فرمان امام زمان (عج) در دوره ی غیبت چه کسی مرجعیت علمی و رهبری و ولایت ظاهری را بر عهده دارد؟ توضیح دهید. 2 نمره

10- شرایط فقیه شایسته ی پیروی و تقلید را بنویسید. 5/1 نمره

درس 12 :

1- مسئولیت اساسی افراد جامعه در حکومت اسلامی چیست؟ 1 نمره

2- از حقوق رهبر بر مردم از دیدگاه امام علی(ع) چهار مورد را بنویسید. 1 نمره

3- ولی فقیه در کشور ما چگونه انتخاب می شود؟ و مردم از چه طریقی در انتخاب ایشان دخالت دارند؟ 1 نمره

4- از" حقوق مردم بر رهبر" از دیدگاه امام علی(ع) چهار مورد را بنویسید. 1 نمره

5- چه تفاوتی میان انتخاب ولی فقیه و مرجع تقلید وجود دارد؟ توضیح دهید. 5/1 نمره

6- آ یا ولی فقیه و مرجع تقلید می تواند یکی باشد ؟ توضیح دهید 5/1 نمره

7- تفاوت میان نظام اسلامی و حکومت های دمکراتیک "مردم سالاری" را بنویسید . 5/1 نمره

8- چگونه تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت می تواند در زمینه سازی حکومت جهانی حضرت ولی عصر(عج) تاثیر داشته باشد؟ 5/1 نمره

درس 13 :

1- انسان حقیقتی است با دو دسته از تمایلات ، آنها را نام ببرید . 5/0 نمره

2- انسان صاحب کرامت چه ویژگی هایی دارد؟ 5/0 نمره

3- ویژگی انسان کریم در حضور خداوند را با استفاده از مثالی بنویسید. 1 نمره

4- چرا نمی توان مسئولیت خطا و گناه خودرا تنها متوجه عوامل تحریک کننده ی بیرونی کرد؟ توضیح دهید. 1 نمره

5- با توجه به آیه مبارکه ِزیر به سوالات پاسخ دهید :

"من کان یرید العزه . . . . . . . . .

فلله العزه جمیعا " . . . . . . . . . . .

الف) ترجمه آیه را بنویسید.

ب) خداوند چه کسی را سرچشمه ی عزت معرفی می کند؟ 25/1 نمره

درس 14:

1- زمینه های طبیعی تشکیل خانواده را نام ببرید. 1 نمره

2-آثار رابطه ی زن و مرد همراه مودت و رحمت را بنویسید. 1 نمره

3-عالیترین زمینه برای تشکیل خانواده را نام برده و توضیح دهید .5/ 1 نمره

4- چرا نیاز به آرامش و انس روحی با همسر برترین نیاز از نیاز های طبیعی تشکیل خانواده است ؟ 5/1 نمره

5- با توجه به آیه مبارکه ی زیر به سوالات پاسخ دهید : 75/1 نمره

"و من آیاته ان خلق لکم . . . . . . . .

من انفسکم ازواجا همسرانی از خودتان

لتسکنوا الیها تا با ایشان آرامش یابید

و جعل بینکم موده و رحمه . . . . . . . . . .

ان فی ذلک لایات همانا در آن نشانه هایی است.

لقوم یتفکرون . " . . . . . . . . . . .

الف) ترجمه آیه فوق را کامل کنید .

ب) آیه به کدامیک از زمینه های طبیعی تشکیل خانواده اشاره دارد؟

درس 15 :

1- حکم عقدی که به زور انجام گیرد . . . . . . . . ..است و . . . . . . . .ندارد. 5/0 نمره

2- چرا از نظر اسلام اذن پدر برای ازدواج دختر ضروری است؟ 1 نمره

3- چرا برای تشکیل خانواده داشتن قدرت انتخاب ، ارزشمند و در عین حال مسئولیت زا است؟ 1 نمره

4- چرا نباید بین بلوغ جنسی و عقلی با زمان ازدواج فاصله زیاد باشد؟ 1 نمره

5- جوانان در ازدواج با چه مشکلاتی روبرو هستند ؟ 4 مورد را بنویسید. 2 نمره

6- برای شناخت همسر آینده چه راه هایی متناسب با فرهنگ اسلامی پیشنهاد می شود ؟ توضیح دهید. 5/1 نمره

درس 16 :

1- مرد چه نقش هایی در خانواده دارد؟ 4 مورد نام ببرید . 1 نمره

2- چرا کلمه " مادر" در همه ی فرهنگ ها زیباترین کلمه است ؟ 1 نمره

3- تامین هزینه ی زندگی خانواده از نظر اسلام بر عهده چه کسی است ؟ توضیح دهید. 1 نمره

4- زن در خانواده چه وظایفی دارد؟ (3مورد) 75/0

5-برای انجام پیمان عقد و ازدواج رعایت چه شرایط اصلی لازم است؟ 1 نمره

6-پدر و مادر با همکاری یکدیگر چه برنامه هایی را باید برای رشد و تعالی خود و فرزندان تنظیم کنند ؟ (4 مورد) 1 نمره

پاسخ پیام آیات دین و زندگی 3چاپ 90

درس اول

پیام آیات      

ص11کتاب                                                                                 سوره/آیه

1- خواست هر انسان ................. که ..به راه راست هدایت شود.           حمد/6

2-انحراف از صراط مستقیم و مورد غضب الهی قرار گرفتن و کمراهی است.  حمد/7

3-راه سعادت را نپذیرد، عواقب آن .....                                              زمر/41

4-...بهانه و دستاویزی بیاورد یا داشته باشد                                         نسا/165

ارزیابی ص13

خیر -چون دستگاه تفکر انسان مرتکب خطا و اشتباه می شود

پیام آیات 2 درس اول ص13

1- خداوند تمام مخلوقات خود را ...هدایت..که آنرا ...هدایت عمومی...       طه/50

2-...هدایت می کند.....هدایت خاصه ....                                          اعلی/3

پاسخ بررسی ص15

دین

کمک نگرفتن از عقل -تربیت خانوادگی- محیط - وسوسه های شیطان

درس دوم

پیام آیات ص24

1- دین را به پا دارند  و  در آن تفرقه نکنند.                     شوری/13

2- آیین ابراهیم که همان دین اسلام است......           بقره/135

3- ....ایمان داشته باشد.....                                     بقره/136

4- ....سطح درک و فهم مردم...........تا...بفهمند و درک کنند.           ابراهیم/4

5- ......با سرکشی و کفر به آیات الهی دست به این کار زدند و در دین تفرقه ایجاد کردند.                                      آل عمران /19

6- آخرین پیامبر الهی است.........پیامبری نمی آید.                 احزاب/40

7- .......شایستگی و توانایی یا ویژگیهای لازم برای آن داشته باشند.  انعام /124

 درس سوم ص 38

1-حداقل سوره ای مانند یکی از سوره های قرآن بیاورد.            بقره/23

2- عذاب الهی                                                                   بقره/24

3- عدم اختلاف و تناقض در آن                                                    نسا/82

4- درصورتی که پیامبر(ص) شخصی تحصیل کرده و با سواد بود.        عنکبوت/48

درس چهارم  ص51

1-.....تلاوت آیات و ابلاغ وحی ....                                       آل عمران /164

2- .....تزکیه و تعلیم حکمت ..........                                   آل عمران/164

3- ......خدا  و رسول..........                                                 آل عمران/32

4- ........ولایت الهی را بپذیرد.                                          بقره/257

5- .......طاغوت .............گرفتار در آتش و عذاب و گمراهی .....     بقره/257

6- .......سلطه بیگانه را بپذیرند.                                               نسا / 141

7- .....به طاغوت مراجعه کنند.                                                  نسا/ 60

8- .......قسط و عدل....                                                           حدید/25

درس پنجم

2- نزول آیه ی ولایت       ص64            سوره ی مائده ، آیه 55

3-نزول آیه تطهیر         ص64                احزاب / 33

استخراج پیام  ص64

1-این آیه ............زیرا از هررجس و پلیدی دور شده اند.

2- ........شامل همین افراد می شود.

3- ....... حجت و ملاک و معیار است.

ارتباط میان آیه و حدیث  ص67

با تفکر در آیه 59 نساء و حدیث جابر

1- .....خدا ، رسول ، و اولی الامر ......

2- .....حرام .....

3- .....اولی الامر .......................آنان را معرفی نماید.

4- .....اولی الامر .......عبارتند از دوازده معصوم (ع) طبق حدیث جابر -نام آن بزرگواران در حدیث بیان شده است.

استخراج پیام حدیث ثقلین ص68

3- .....به قرآن و عترت تمسک جویند.

4- ....تنها به یکی از این دو تمسک جست.

پیام آیات   ص69                  آیه 67/مائده که در ابتدای درس آمده  

1- ابلاغ و رساندن آن چیزی که نازل شده است.

2- به اندازه ی انجام شدن رسالت

3- چون مساله اجتماعی است و احتمال جنگ و درگیری وجود داشت.

درس ششم

پیام آیات  ص76

1- صافات /83....        قصص/15

2- صافات/83

3-قصص/ 15

اندیشه و تحقیق درس ششم ص 83

1- مساوات در تقسیم بیت المال

2- اتمام حجت با مردم - تثبیت موقعیت ایشان نزد مردم - آشکار نمودن فضایل و ارزش های حضرت علی(ع).

3- یعنی حضرت علی(ع) سمبل تجسم حق است و فعل ایشان حق است.

4- هر دو حدیث به جدایی ناپذیری قرآن و اهل بیت (ع) اشاره دارند.

درس هفتم 

پیام آیات ص86

1-نظر و تفکر در تاریخ برای عبرت گیری  .                   یوسف/109

2-عاقبت و سرانجام کارگذشتگان بر ما روشن می شود.   

3- تقوا پیشگان -عاقبت اندیشان -عاقلان .               یوسف/109

4- بازگشت به دوران جاهلیت.                       آل عمران/144

5- کسانی که سیره و سنت نبی مکرّم اسلام را ادامه دهند و به جاهلیت برنگردد.     آل عمران/144

6- صاحبان تعقل و تفکر  .

تطبیق ص 88

1- پوشیده شدن حق و رواج باطل.

2-رایج شدن دروغ

3-کم بها شدن قرآن

4-توجه به ظاهر قرآن و بی توجهی به باطن قرآن.

5-کم توجهی به امر به معروف و نهی از منکر.

درس هشتم    ص96

 1-کسانی که راه خدا را در پیش می گیرند.

2-مودت اهل بیت(ع)

3- زیرا مودت اهل بیت(ع) پیروی از اهل بیت (ع) را به دنبال داردکه سرانجام موجب رستگاری آنها می شود.

ص 98 استخراج پیام از سخنان امام

1- شناخت جریان باطل و پیروی از قرآن با شناخت و مقابله با دشمنان قرآن امکان پذیر است.

2- حرکت در صراط مستقیم با شناخت منحرفان و مقابله کنندگان ان امکان پذیر است.

3-انسان حق طلب ظاهر و باطن او یکسان است.

4- انسان اهل حق معیار و ملاک دین است.

درس 9 ص110

 1- ....خداوند در آن نعمت تغییر ایجاد می کند و آنرا می گیرد.     انفال /53

2- ...... خود مردم هستند.                        انفال/53- رعد/11

3- .............. اعمال و رفتار خود مردم است.        رعد/11

مقایسه ص113

1- تابش مستقیم خورشید.

2- خورشید پشت ابر.

3- غروب خورشید.

اندیشه و تحقیق ص 115

1- علت اصلی غیبت امام عصر(ع) خود مردم هستند -اگر مردم شرایط ظهور را فراهم کنند امام ظهور می کند.

2- چون فقط از وجود ظاهری ایشان محروم هستیم وگرنه از ولایت معنوی ایشان بهره مندیم.

3-پاسخ در ص114 کتاب ش4 مثال برای امور محال و ممتنع: 1- شریک برای خدا- زوج و فرد بودن یک عدد- یک جسم همزمان در مکان الف و ب باشد-  اجتماع دو امر نقیض و ضد هم .همچنین درکتاب منطق سال سوم در بحث تناقض و تضاد و در بحث قضایای شرطی منفصل حقیقی مثال هایی ذکر شده .

مثال برای امور غیر عادی: عمر طولانی یک انسان - بر روی آب راه رفتن انسان - بروی میخ و شیشه خوابیدن انسان .تبدیل شدن عصا به اژدها - کورمادر زاد را شفا دادن .به طور کلی هر امر معجزه گونه و خارق العاده می تواند به عنوان مثال ذکر شود.

4- امکان عمر طولانی برای امام (ع)

درس 10 ص119

 استخلاف و جانشین شدن مومنان که عمل صالح انجام می دهند.    نور/ 55

استقرار دین الهی در جامعه .        نور/55

رسیدن مومنان و صالحان به امنیت .  نور/55

فقط پرستش خدای یکتا.         نور/55

پیشوایی و وراثت مستضعفان.  قصص/ 5

پیروزی دین حق بر همه ی ادیان باطل .       توبه /33

بندگان صالح و نیکوکار وارثان حقیقی زمین می شوند.         انبیا/ 105

مقایسه ص 120

عدم تصور آینده ی روشن: باعث تقویت حس نا امیدی و شکست در پیشبرد زندگی اجتماعی می شود.

اعتقاد خدا پرستان: تقویت حس امید و زندگی‌_ آینده ای امیدوارکننده درپیش است.

درس 11 ص 134

 1- فصلت /42

2- توبه/33

3-توبه /33

4- توبه/122

پیام احادیث ص 136

               شماره حدیث

1-                1و3

2-                5

3-                2

4-               4

اندیشه ص138

1- یا عمل او به احتیاط است یا اعمال او صحیح نیست.

تطبیق ص139

به وسیله ی خبرگان رهبری

درس 12 ص 145

 1- آل عمران/159

2- محمع تشخیص مصلحت نظام .         آل عمران/159

3-آل عمران/159

هود/112

4- نحل/125

ص 147

1- طه/90

2-هود/112

درس 13

ص 161هردو جای خالی اسرا/70

            ص 162     فاطر/10

  ص163       منافقون/8

نتیجه گیری ص 166

به ترتیب جاهای خالی

...... عزت نفس

........ دوری از گناه  و  احساس عزت نفس

..... از دست دادن عزت نفس  و  افتادن در دام گناه.

................... و تقویت عزم و تصمیم

.......... پیمان شکنی ................

...............گدایی و تکدی نمی کند ......... خود را می شکند و..........

...............................هوای نفس نمی شکند.

............ مستکبران و ظالمین............ خاضع و فروتن است.

درس 14 ص177

 پیام آیات ص  177

1- یکسانی در پاداش عمل و فضایل                       احزاب / 35             

2- یکسانی در خلقت                                          روم /21
 3- یکسانی در خلقت                                          نحل /72 

پیام آیات ص 183

1-آیه 21/روم  عبارت « لتسکنوا الیها »

2- مودت و رحمت 21/روم « وجعل بینکم مودةً و رحمةً»

پیام آیات ص 184

آیه ی 72 سوره ی نحل عبارت « و جعل لکم من ازواجکم بنین و حفدةً»

پیام آیات درس15 ص 190

1- ....مومن یا با ایمان بودن اوست .                                بقره/221

2- همسری که ..مشرک ..است.                                   بقره /221

3- .................و نماز را به پا دارند.                                      ابراهیم /40

4- ......و برای آنها دعا و طلب آمرزش می کند.                         ابراهیم /41

                                      پایان

                              پیروز و سربلند باشید.

نکات کنکوری و کلیدی دین و زندگی 3 سال سوم متوسطه

درس اول :

1- دغدغه و درد متعالی ، نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت است 0

2-  نیاز به کشف راه درست زندگی خود را در قالب سوال چگونه زیستن نشان می دهد 0

3- انسان به دنبال زندگی در جامعه ای است که روابطی عادلانه در آن حاکم باشد .

4- زیاده طلبی و فزون خواهی برخی از افراد نابرابری میشود .

5- زیاده طلبی و فزون خواهی برخی از افراد باعث فاصله گرفتن قلبها از یکدیگر  میگردد .

6- زیاده طلبی و فزون خواهی برخی از افراد کاهش امنیت اجتماعی  میباشد . 

7- زیاده طلبی و فزون خواهی برخی از افراد سلب فرصت شکوفایی و رشد انسان ها  است  .

8- راه درست زندگی آن راهی است که بتواند والاترین هدف را نشان دهد و راه رشد وتعالی را نشان دهد .

9- راه درست زندگی آن راهی است که بتواند از آینده تصویری روشنبه دست دهد .

10- راه درست زندگی آن راهی است که بتواند رضایت و امید  را به ارمغان آورد  .

11- نیازهای بنیادین انسان با یکدیگر پیوند دارند و در یک نیاز جامع یعنی شناخت راه صحیح زندگی به هم می رسند.

12-توانایی در وصول زندگی عادلانه و کرامت بخش ودست یابی به راه رشد و تعا لی و رسیدن به رضایت آرامش درونی وبه دست دادن تصویری  روشن ازآینده و مشخص کردن والا ترین هدف در کشف راه درست زندگی است .                             

 13-نشانه ی ورود به وادی انسانیت وعلامت بیداری و هوشیاری،  گرفتار آمدن درد ودغدغه متعالی است که ریشه در سئوال های اساسی انسان دارد .

14-در چه صورتی انسان نمی تواند هیچ نظری بدهد ؟ اگر در موضوعی اطلاعاتی در اختیار تفکر قرار نگیرد .

15-در چه صورتی نظر انسان غلط و گمراه کننده است ؟اگر در موضوعی اطلاعات غلط در اختیار دستگاه  تفکر قرار گیرد .

16-در چه صورتی انسان به نظری کامل و جامع نمی رسد ؟اگر درموضوعی اطلاعات صحیح ولی ناقص در اختیار دستگاه تفکر قرار نگیرد.

17-در چه صورتی ،انسان به نظر صحیح و کامل میرسد ؟اگر در موضوعی اطلاعات صحیح وکافی در اختیار دستگاه تفکر قرار گیرد .

18-رضایت از زندگی وامید به آدمی نشاط،شادابی وچالاکی می بخشدوسررچشمه ئ شادی ها احساس رضایت وآرامش درونی است .

19- انسان می خواهد بداند (برای چه زندگی می کند )او کدام هدف است که به زندگی اش معنای متعالی میدهد . 20-فرصت زندگی فقط یکبار در اختیار انسان واگر زمان را از دست بدهد حسرت ن را خواهد خورد بنابراین باید به مراجعه دین الهی وبا کمک منابع چون قرآن وسنت وعقل با انجام تحقیقات لازم کافی پاسخ مناسب به این نیاز ها بدهد تا به سعادت و کمال برسد .

21-دانش بشری نسبت به بعضی مسا ئل نقص نسبی ومطلق دارد .

22-پاسخ ها باید کاملا درست وقابل اعتماد  باشد  .

23- هر پاسخی که به این نیازهاداده شود باید جامع وشامل باشد .

24- راه حل مناسب برای رسیدن به پاسخ درست و کامل به نیازهامراجعه به دین الهی است .

25- برای رسیدن به پاسخ درست و کامل به نیازها ی طرح شده  در ابتدا به اطلاعات درست و کامل از جایگاه خود در نظام هستی نیاز داریم.

درس دوم : 

1-خدای جهان خا لقی حکیم است ،یعنی هیچ معبودی را بیهوده و عبث خلق نمی کند .زیرا خلق بی هدف نشانه  نقص و ضعفوناآگاهی است واین ویِژ گی ها نمی تواند در خداوند باشد .

2-  خداوند هر مخلوقی را برای هدف حکیمانه آفریده است و آن را به سوی هدفش هدایت میکند

3- هدایت یک اصل عام و همگانی در نظام خلقت است  .

4- خداوند موجودات بسیاری را خلق کرده که هریک را برای هدفی آفریده  از این رو هدایت  خا صی برای آنها معین فرموده و از راه مخصوص به هدف میرساند .

5- قران کریم در بیشتر مواردی که به هدایت انسان اشاره دارد و از قوه ی تعقل به نامهای گوناگون چون تفکر ،تعقل ،تفقه و تدبر یاد میکند و رسیدن به این حقیقت را به کمک این ابزار ممکن میکند .

6- اختیاری بودن  حرکت انسان بدین معنا است که میتواند هدف درست را تشخیص دهد و آن را برگزیندو به سویش حرکت کند .

7- برای تشخیص درست هدف خداوند دو چراغ به انسان داده استعقل در درون وجود او و دیگری فرستادگان الهی در بیرون .

8-  انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهولات و مسائل را درمییابد و پاسخ می دهد . 

9- خداوند دو حجت بر مردم دارد حجتی نهان و حجتی آشکار است حجت نهان همان عقل انسان است و حجت آشکار رسولان انبیا و ائمه اند  .

10- عقل وسیله فهم پیام الهی است   

11- در پرتو عقل می توان معارف و حقایق دینی را دریافت .  

12- بنا به حدیثی از امام موسی کاظم (ع) گروهی از بندگان خداوند که از معرفت برتری برخورداراند پیام الهی را بهتر میپذیرند .   

13- موجودات آفرینشی متفاوت دارند و دارای شیوه هدایت  متفاوتمیباشند .  

14- اختیاری بودن حرکت انسان بدین معنا است که با استمداد از عقلهدف درست را تشخیص دهد و به سویش حرکت کند و حکم یقینیوحی که در آن هیچ شکی نیست اطاعت کند .

درس سوم :

هدایت مستمر

1- فطرت به معنای نوع خاص خلقت است .            

2-فا طر یعنی خالق و مبدع و یکی از نام های خداست .

3-فطرت  از کلمه فطر به معنای خلق و ابداع است .

4-به سبب ویژگی های فطری انسان  میان انسانها خداوند یک برنامه کلی در اختیارانسان ها گذاشته تا آنان را به هدف مشترکی که در در خلقشان قرار داده برساند .

5-ایمان به خدای یگانه ودوری از شرک وبت پرستی توحید است .   

6-  ایمان به معادوسرای آخرت وجزائ عادلانه ی انسان ها در آن سرا معاد است .

7-اعتقاد به عادلانه بودن نظام هستی عدل است .

8-ایمان به فرستادگان الهی وراهنما یان دین  نبوت وامامت است .

9-عبادت وبندگی خداوند با انجام فراینی چون نماز –روزه – دعا و مناجات احکام است .

10-کسبمکارم  اخلاقی مانند تقوا،عفاف،صداقت وکرامت نفس اخلاقاست .

11-دوری از رذایل و زشتی ها ی  اخلاقی مانند ظلم وستم و دروغ و ریا اخلاق است.

12-برپایی  نظام اجتماعی بر اساس عدل حکومت است .

13- محتوا اصلی دعوت پیامبران یکسان بودهاست و همه آنها آورنده یک دین بوده اند.

14- لازمه استقرار و ماندگاری یک دعوت ،تبلیغ دائمی و مستمر آناست .

15- دین همه انبیا یکسان بوده اما شریعت متفاوتی داشته اند.

16- البته بسیاری از پیامران فقط رسالتشان این بودکه دین و شریعت پیامبر بزرگ زمان خود را تبلیغ کنند که به آنها پیامبران تبلیغی میگویند .

17- منشا اختلاف و چند دینی آن دسته از مبلغان دینی و مذهبی بودند که با آمدن پیامبران  جدید درمقابل دعوت او فرستاده و اورا به عنوان پیامبر نپذیرفتند.

18-عالی ترین درجه ی وحی مخصوص پیامبران است و به معنی القا معانی و معارف به قلب پیامبر از سوی خدا و سخن گفتن خداوند و جبرئیل با او است .

19- اگر پیامبری در دریافت  و ابلاغ وحی معصوم نباشد دین الهی بدرستی به مردم نمیرسد و امکان هدایت از مردم سلب میشود.

20- اگر پیامبری در مقام تعلیم و تبیین دین  معصوم نباشد امکان انحراف در تعالیم الهی پیدا میشود و اعتماد مردم به دین از دست میرود .

21- اگر پیامبری در هنگام اجرای فرمانهای الهی  معصوم نباشد امکان دارد کارهایی مخالف  دستورات الهی انجام دهد و مردم نیز از او سرمشق گیرند و به گمراهی و انحراف منتلا شوند .

22- پیامبران با بهره مندی از الطاف الهی چنان مرتبه ای از ایمان و تقوا دارند که هیچگاه به سوی گناه نمیروند و همچنین از چنان بینش عمیقی برخوردارند که به خطا و اشتباه گرفتار نمیشوند.

23- رشد عقلی در عصر نزول قران و پس از آن به میزانی رسیده که بتواند کامل ترین برنامه را دریافت کند و به کمک این برنامه پاسخ نیازهای فردی و اجتماعی خود را بدست آورد

24-تعیین امام معصوم (ع) از طرف خداوند سبب آن شد که نقش ها و مسئولیت های پیامبر به جزءدریافت الهی ادامه یابدو جامعه از این بابت کمبود نداشته باشد  .

25- دین اسلام دو دسته قوانین دارد دسته ای آز آن ها بدون تغییر ند و برای نیازهای ثابت میباشند

26- این از ویژگی فطری انسان است  که به حد معینی از زیباییهاو  و خوبی ها قانع نمیشود .

27- ار محورهای اصلی برنامه ی پیامبران برپایی نظام اجتماعی براساس عدل است .

28- پیامبران تبلیغی پیامبرانی بودند که شریعت پیامبر بزرگ زمان خودرا تبلیغ میکردند .

درس چهارم :

1- معجزه ها به اذن  خدا انجام میشد و فقط برای اثبات نبوت پیامبرانبه کار می رفت .

2-حضرت محمد (ص)معجزه اصلی برای اثبات نبوت ایشان قرآن کریمبود .

3-دعوت مخا لفان به این که اگر در الهی بودن قرآن شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند تحدی  می گویند .

4-از آن روز که قرآن کریم دعوت به مبارزه را اعلام کرده است بیش ازچهار ده قرن میگذرد .  

5-مخا لفان  سر سخت انسان دراین باره تلاش فراوانی داشتند اما نتوانسته اند سوره ای مانند سوره کوثر بیاورند .

6-درحالی که آسان ترین راه برای غیر الهی نشان دادن اسلام وقرآن کریم آوردن سوره ای مشابه و یکی از سوره های این کتاب الهی بود .

7-اگر معجزه پیامبر اکرم (ص)از نوع کتاب و علم وفرهنگ نبود نمی توانست شاهدی حاضربر نبوت  آشیان باشد .

8-قرآن کریم که سند نبوت و حقانیت پیامبر اکرم (ص)است در همه یزمان ها و دوران ها حاضر است و هم اکنون نیز مخا لفان را به آوردن سوره ای ما نند سوره های خود دعوت میکند .

9-شگفتی اعجاز قرآن در آن است که هر قدر زمان می گذرند و انسان  قله  بلند تری در علم ومعرفت دست می یابد نه تنها ارزش آن کاسته نمیشود بلکه درخشند گی اش بیشتر آشکار می شود و ابعاد جدیدی از معارف آن کشف میگردد .

10- قرآن معجز ه مناسب برای انسان با فرهنگ و دانشمند است و به همین  جهت با توسعه دانش  و فرهنگ ،اعجاز آن آشکار تر و روشن تر میشود .

11-فصاحت و بلاغت قرآن کریم از آغاز نزول مورد توجه همگان و حتی مخا لفان قرار گرفت

12-زیبایی های لفظی ساختار موزون  و کلمه ها وجمله ها و سایر در معنا با وجود ایجاز و اختصار

بسیاری از ویژگی های هنرمندانه ادبی قرآن کریم بی مانند است .

13-با اینکه بیشتر سوره های قرآن به خصوص سوره های بلند در زمان ها  ی  مختلف و گاه طولانی نازل می شد ند از چنان فصاحت و بلاغتی بر خوردار بود ند که درآن جا ی هیچ یک از کلمات را نمیتوان تغییر داد .

 14-زیبایی و شیرینی بیان موزون بودن کلمه و رسایی تعبیرات در طول تاریخ سبب نفوذ خارق العاده ای  قرآن درافکار و نفوس شده است .

15-با این که 6236آیه قرآن کریم به تدریج در طول 23 سال نازل شده و درباره ی موضوعات متنوعی سخن گفته است .

16-فرهنگ مجموعه ای از افکار عقاید و آداب ورسوم و در هر دوره ای از زمان است .

17-فرهنگ مردم حجاز آمیخته ای از عقاید  نادرست و رسوم خرافی شرک آور بود .

18-مردم حجاز در زمان جاهلیت حتی آداب توحیدی باقی مانده از زمانحضرت ابراهیم (ع) و حضرت اسماعیل (ع) را با شرک آمیخته بودند و کعبه را مرکز بت های بزرگ و گوچک کرده بودند .

19-  طرح موضوعاتی چون عدالت خواهی ،علم و دوستی ،معنویت و حقوق برابر انسانها توسط قران در فضا جاهلیت آن روز بالاترین جنبهاعجاز قران کریم است .

20-قران کریم  فقط از امور معنوی یا آخرت و رابطه ی انسان با خدا سخن نمیگوید بلکه از زندگی مادی و دنیوی انسان ،مسئولیت های سیاسی و اجتماعی او و نیز رابطهی وی با انسانهای دیگرسخن میگوید و برنامه ی جامع و همه جانبه را در اختیارش قرار میدهد .

21- قران کریم که کلام خالق بشر است نه تنها زمانه آنرا کهنه نمیکند بلکه افق های جدیدی از حکمت و معرفت قران را به  روی جویندگان  میگشاید .

22-قرآن کتاب دیروز و امروز و فردا های انسان ها ست  .هر چه زمان بگذرد و انسان به درجات  عالی تری از فرهنگ و دا نش بر سند درخشندگی و شادابی قرآن بیشتر نمایان خواهد شد .

23-از مو ضو عات  شگفت انگیز و زیبا عر ضه قرآن کریم توسط پیا مبری امی و درس نخوانده بود .

24-آوردن قرآن نه تنها از کسی که خواندن ونوشتن نمی دانست بلکه  از بزرگترین دانشمندان هم ساخته نبود .

25-اولین آیات نازل شده بر پیامبراکرم (ص)آیات اول سوره ی علق بوده است .

26-از ویژ گی های قرآن رادیگر کتب آسمانی جاودانگی و سندیت بر نبوت پیامبراکرم (ص)ممتاز میکند .

27- از عصر ی که انسان وارد دوره ی بلوغ فکری شده و توانسته اند با تفکر در آیات الهی درها ی معرفت را نبوت  به روی خود بگشاید .

28-دعوت قرآن کریم از مخالفان برای آوردن مطلبی مانند مطالب قرانتحدی گویند.

29- از جنبه های اعجاز قران برنامه جامع علمی است .

30- خداوند وسیله ای را در اختیار پیامبران قرارداد تا به وسیله آنصدق و راستگویی خود را اثبات نمایند .

31-  معجزه حضرت عیسی (ع) شفا دادن بیماران لا علاج و زنده کردن مردگان است .

32- در اوایل هجرت سران مکه افرادی را مامور کرد ه بودند که نگذارند مردم به خانه پیغمبر(ع)بروند  و آیات قران را بشنوند زیرا میدانستند که این ایات هر شنونده ای را تحت تاثیر قرار میدهد .

درس پنجم :

1- تعلیمات قران کریم و روش زندگی رسول خدا (ص9 بیان گر آن است که برنامه هدایت الهی و رسالت ایشان شامل چهار قلمرو  میباشد .

 2-  رسول خدا (ص) آیات قران کریم را به طور کامل از فرشته وحیدریافت میکرد و بدون کم وکاست به مردم میرساند .

3- اولین و برترین کاتب و حافظ قران حضرت علی (ع)بود .

4-  اولین و برترین کاتب و حافظ قران حضرت علی (ع)بود .

5- پیامبر اکرم (ص) تنها رساننده وحی نبود بلکه وظیفه تفسیر و تبیین قران کریم را نیز بر عهده داشت .

6- گفتار و رفتار پیامبر (ص) اولین و معتبر ترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی است .

7- ما هم اکنون نماز ، روزه ،حج ، و بسیاری از وظایف خود را که کلیات آنها در قران کریم آمده مطابق گفتار و رفتار رسول خدا (ص) انجام می دهیم .

8- پیامبر اکرم (ص) اولین و بزرگترین معلم قران بوده است .

9-  پیامبر اکرم (ص) مسجد مدینه را که در همان روزهای اول ورود به مدینه ساخته شد را محل حکومت و رهبری خود قرار داد

10-  طبق روایات معصومین (ع) اسلام برپنج پایه استوار است که از میان انها ولایت را مهمترین پایه شمردند.

11- اسلام یک دین کامل است و در بر دارنده هدایت انسان در همه ی ابعاد فردی و اجتماعی است .

12- مهمترین بخش زندگی اجتماعی حکومت و اداره جامعه و تنظیم روابط سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی است .

13- یکی از اهداف ارسال پیامبران آن بود که مردم جامعه ای بر پایه  یعدل بنا کنند و روابط مردمی و زندگی اجتماعی خود را بر اساس عادلانه بنا نهند

14- این هدف بزرگ برپایی عدالت اجتماعی بدون وجود یک نظام حکومتی سالم میسر نیست .

15- ولی و سرپرست حقیقی انسان خدا است به همین جهت فرمانبرداری از دستورهای خدا یا کسانی که او معین کرده ضروری و واجب است .

16- کسانی که به مردم فرمان  میدهند و قانون گذاری میکنند که خدا آن ها را تعیین نکرده  طاغوت نام دارد.

17- مراجعه به طاغوت و انجام دستورهای وی بر مسلمانان حرام است .

18- رهایی از فرمان و قانون طاغوت و اطاعت از فرمان الهی بدون تشکیل حکومت و نظام الهی ممکن نیست .

20- بهره مندی انسان ها از هدایت الهی که نتیجه ولایت معنوی است به درجه ایمان ،اخلاص و عمل  بستگی دارد.

21- در هدایت معنوی مومنان از طریق غیبی و باطنی رسول خدا یک نقش بزرگتری دارند .

22- خداوند با اعطا مقام به پیامبر اکرم (ص) ولایت معنوی لطف خود را بر او کامل نمود .

23- خداوند حضرت محمد (ص) را از هنگام تولد تحت تربیت خود قرار داد .

24-  مرجعیت علمی پیامبر اسلام (ص) تعلیم تبین تعالیم دینی است .

25- اولین حکومت الهی پیامبر اکرم (ص) مدینه و با کمک مهاجرین و انصار ایجاد شد .

26- مطابق ولایت وجود پیامبر اکرم (ص) واسطه همه خیرات و برکاتمادی و معنوی به انسانها است .

27- یکی از اهداف ارسال پیامبران آن بود که مردم جامعه ای بر پایهعدل بنا کنند .

28- از دیدگاه امامخمینی (ره)  خداوند متعال در کنار نفی قانون بشرییک حکومت و دستگاه اجراو اداره مستقر کرده است .

29- بالاترین مرتبه پیامبر خدا (ص) در عالم خلقت ولایت معنوی است .

درس سیزدهم :

1- امام صادق (ع) : بهای نفس گران قدر و باارزش خود را فقط خدای خود میدانم زیرا در میان مخلوقات موجودی نیست که قیمت نفس مرا داشته باشد .

2- امام علی (ع) : آن کس که خود را گرامی بدارد شهوت ها در نزد او حقیر و پست میشوند .

3- امام سجاد (ع) : از همه مردم گرامی تر آن است که تمام دنیا را باقدر و شان خود برابر  نمی کند .

4-   انسان صاحب کرامت و عزت همواره به سود نفس لوامه عمل میکند و تسلیم نفس اماره نمی شود اما انسان ذلیل در درون شکست میخورد و تسلیم نفس اماره میشود .

5-کسی که در مقابل دیگران تن به ذلت می دهد ابتدا در مقابلتمایلات پست درون شکست خورده و ذ لیل شده است . او کرامت خود را از دست داده و به دفا ئت پستی دچار شده است .

6-علت از یاد بردن خود به فراموشی  سپردن خداوند و غفلت از اوست .

7-برای یا فتن عزت و پرورش آن در خودباید ،سراغ سرچشمه آن رفت .

8-یکی از راه های ماندگاری بر پیمان تقویت احساس کرامت و عزتاست .

9-اکثر گناهان و مجرمان افرادی هستند که در جامعه کرامت نفس را از دست داده و تحقیر می شوند.

10-یکی از راه های مبارزه با کژی ها وزشتی ها در جامعه تکریم انسانها و جلو گیری ازعقیده آنها است

درس چهار دهم

1-خانواده ارزش مند ترین بنیاد اجتماعی نزد خداست که با پیوند زن و مرد به وجود میآید و با آمدن  فرزند ان کامل میشود  .

2-کلمه ی انس و انسان و بنی آدم در قرآن اختصاص به جنس خاصی ندارد وهر پیامی که با این کلمات همراه شده به زن ومرد هر دو مربوط میشود .

3-زنان ومردان به عنوان افراد نوع انسان ویژگی های فطری یکسان وهدف مشترکی دارند که با استفاده از سرمایه های ذاتی خود میتواند به آن هدف  برسد  .

4- مسلمان بودن و مومن بودن به جنس اختصاص ندارد .

5- خانواده یک نهاد طبیعی و لازمه خلقت انسان است و بدون این نهاد حیات و تکامل انسانی با خطر جدی روبرو میشود .

6- ابتدایی ترین زمینه شکل گیری نهاد خانواده نیاز جنسی زن ومرد به یکدیگر است .

7- عالی ترین مینه برای تشکیل خانواده نیاز به فرصت مناسب برای رشد معنوی و اخلاقی و اجتماعی زن و مرد است .

8- نهاد خانواده یک نهاد طبیعی است و ابتدایی ترین زمینه شکل گیری نهاد خانواده  جنسی زن ومرد به یکدیگر است .

9-  رفتار های نامناسب نسبت به زنان ناشی از باورهای غلط فرهنگی و اجتماعی است .

10- ثمره ی پیوند زن و مرد و نحکیم وحدت روحی فرزند آنها است

11- اولین کشش و جاذبه میان زن و مرد نیاز جنسی است .

12- عالی ترین زمینه برای تشکیل خانواده رشد معنوی است .

درس (پانزدهم )

1-  رسول خدا (ص) : در اسلام هیچ بنایی نزد خدا محبوب تر از ازدواجنیست .

2- از زیباترین و حساس ترین تصمیم های زندگی انتخاب همسر و آغاز زندگی مشترک است .

3- پس از تعیین هدف ازدواج انتخاب زوج مناسب مطرح است .

4- طبق مقررات اسلامی رضایت کامل زن ومرد برای ازدواج ضروریاست و اگر عقدی  به زور انجام گیرد باطل است و مشروعیت ندارد .

5- اولین سنگ بنای خانواده انتخاب همسر خوب است .

6- در ازدواج اذن پدر برای دختران ضروری است .

پاسخ اندیشه و تحقیق وارزیابی و بررسی(تمرینات) دین و زندگی 3

اندیشه وتحقیق وتمرینات دین وزندگی سوم

درس اول

ارزیابی

1)خیر – با توجه به اینکه دستگاه تفکر واندیشه انسان ناقص است ونیز ازطریق علوم بشری نمی توانداطلاعات کامل ودقیق بگیرد،پس نمی تواند به نیازهای بنیادین پاسخ کامل دهد.

2) با توجه به محدودیت های عقل انسان بهترین راه حل دین الهی استکه پیامبران آن را ازطریق اتصال به مبدا وحی دریافت کرده اند.

اندیشه وتحقیق

1)خیر – زیرا فرصت عمر انسان یکبار به در اختیار اوگذاشته می شودواگرآن راصرف اندیشه های شخصی کندآنچه درآخرعمرش حاصل او می شود چیزی جز حسرت وپشیمانی نخواهد بود.

2) خیر – چون دانش بشری نسبی است و نیازهای بنیادین مسائلی هستند که ازتیررس علم تجربی بشری خارج. پس هیچ وقت دستاوردهای علمی پاسخ گوی نیازهای بنیادین نخواهند بود.

3) خیر – چون پاسخ گویی مناسب به به نیازهای بنیادین سعادت وخوشبختی را به دنبال داردو بی توجهی به آنها شقاوت وبدبختی را. لذا انسان نمی تواند به خواسته های درونی خودپاسخ منفی دهد.

درس دوم

بررسی

خیر – عواملی چون محیط ، تربیت خانوادگی و... ویا به این علت که دین برای بعضی ها محدودیتهایی می آورد وبه این خاطر آنرا نمی پذیرند. ونیز وسوسه های شیطان نیز می تواند انسان را از صراط مستقیم دور کند.

درس سوم

تطبیق1 قسمت 2- تو ضح دهید وبگویید که ..........؟

بله ، ولی باید به این نکته توجه کنیم که ادیان الهی باسیر تکاملی تکمیل می شدندپس درطول تاریخ همیشه دین قبلی جایگزین دین قبلی می شده استووانسانها موظف بودند که همیشه ازدین جدید پیروی کنند.

2-با توجه .......آیا مفهوم آخرین دین ........؟

خیر- چرا که دین خدا ازآدم تا خاتم یکی است ، همه پیامبران چه صاحب شریعت وچه پیامبران تبلیغی به یک مکتب دعوت کرده اند که درسه اصل اساسی باهم مشترکند: توحید، نبوت، معاد.

بررسی

اگر خداوند مقام عصمت را.................؟

اول اینکه دین الهی به درستی به مردم نمی رسیدوامکان هدایت ازمردم سلب می شدودوم اینکه امکان انحراف درتعالیم الهی پیدا می شدواعتمادمردم ازدین ازدست می رفت ومردم ازپیامبران پیروی نمی کردندوبه گمراهی وانحراف مبتلا می شدند.

درس چهارم

جستجو

آیا می دانید معجزه های پیامبران..................... ؟

در هر دوره ای خداوند پیامبرانش را با معجزه مربوط به آن زمان معرفی می کند.درزمان حضرت موسی به خاطر رواج سحراژدها شدن عصا ودر زمان حضرت عیسی چون علم طب پیشرفت فراوانی کرده بودمعجزه آن حضرت نیز از آن سنخ بودمانند شفادادن کور مادرزاد وزنده کردن مردگان. در معجزه جاوید پیامبر نیزباید گفت که اعراب بادیه نشین و پابرهنه ونیمه وحشی با تمام محرومیت های اقتصادی واجتماعی دل هایی سرشار از ذوق هنری داشتند وآن زمان با وجود جاهلیتش دوره طلایی ادبیات بود . پیامبر اکرم در میان چنین قومی تحدی ومبارزه طلبی کردکه اگر می توانید آیه مثل آن را بیاورید.

تطبیق

آیا می دانید اولین .................. نشان دهید؟

پنج آیه اول سوره علق._  موضوع جالب این است که با وجود اینکه پیامبر درس نخوانده بودو محیط حجاز یک محیط جاهلی بوددر نخستین آیات وحیتکیه برعلم و قلم شده است که بلافاصله بعد ازنعمت بزرگ خلقت وآفرینشدر این آیات ذکر شده است. درحقیقت این آیات نخست ازتکامل جسم انسان از یک نطفه بی ارزش وسپس از تکامل روح به وسیله تعلیم وتعلم سخن می گوید وهمه این ها ازکسی شنیده شده است که درس نخوانده است.

اندیشه وتحقیق

جواب 1) هر یک از پیامبران الهی نشانه وبینه ای باید می آوردندتا نشان دهند که آنان از طرف خداوند آمده اند و در ادعای خود راستگواند. پیامبران به اذن خدا کارهای خارق العاده ای که مخالفان از مقابله با ان عاجز بودندانجام می دادند وانسانهای حقیقت طلب چون این نشانه ها را می دیدندبه پیامبران اعتماد کرده وایمان می آوردند.

جواب 2) از آنجا که پیامبر اکرم آخرین پیامبر و تعلیمات ایشان برای همه زمانها ودوران بعد از اوست سند نبوت وحقانیت او نیزبه گونه ای است که درهمه زمانها ودورانها حاضر استو هم اکنون نیز مخالفان را به آوردن سوره ای مانند سوره های خود دعوت می کنداگر معجزه پیامبر اکرم از نوع علم وفرهنگ نبود نمی توانست شاهدی حاضر برنبوت ایشان باشد.

جواب 3) زیرا قرآن با اینکه درطول 23سال ودر موقعیتهای گوناگون نظیر جنگ وصلح ، آرامش وبحران نازل شده است درنهایت زیبایی ادبی ، هماهنگی وانسجام مفهومی  وغنای معرفتی است وهیچ قسمت آن قسمت دیگر  را نفی نمی کندلذا قرآن می فرماید:اگر این کتاب از طرف غیر خدا بود در ان اختلاف وناسازگاری فراوانی دیده می شد.

درس پنجم

تفکر درآیات

درآیه زیر تفکر کنید وجمله هایی راکه بعد از آیه آمده راتکمیل کنید

1.کسی می تواند از تاریکی به نور در آید که به خداوند ایمان آورده وسرپرستی او را بپذیر

2.آنان که فرمان الهی را نپذیرند تحت سرپرستی شیاطین وطاغوت قرار می گیرند.این طاغوت وشیاطین چنین انسانهایی رابه هلاکت می کشاند کهدر نهایت به جهنمی جاودان منتهی می شود.

3.قبول ولایت الهی به زمان خاصی مربوط نمی شود درهر عصروزمانی باید با راهنمایی حجت الهی (انبیاوائمه)ولایت الهی راپذیرفت.

درس ششم

تفکردرحدیث

با توجه به توضیحات قبل در این حدیث بیندیشید وببینید چرا پیامبر فرموده است:

من مات    هر کس بمیرد     ولم یعرف امام زمانه     وامام زمان خود را نشناخته باشد   مات میته جاهلیه     به مر گ جاهلی مرده است

جواب:زیرا تداوم قلمرهای سه گانه رسالت یعنی مرجعیت علمی  ولایت و رهبری جامعه  ولایت معنوی در شکل امامت انجام می شود واگر کسی امام زمان خود را نشناخته باشد قطعا از او پیروی هم نخواهد کرد واگر کسی امام زمانش رانشناسد و از او پیروی ننماید عملا از رسالت رسول اکرم بی بهره می ماند همان چیزی که مردم عصر جاهلیت با او مواجه بودند.

تفکر

چرا پیامبر اکرم (ص)در شراطی که حتی خویشانش نیز دعوت او را نپذیرفته بودند جانشین خود را معیین کرد ؟انجام دادن این کار در ابتدای دعوتش به چه معناست؟

زیرا پیامبر اسلام خاتم پیامبران است وختم نبوت در صورتی باحکمت بئت انبیا سازگار است که آخرین شریعت آسمانی پاسخگوی همه نیاز های بشر باشد بقای آن تا پایان جهان تضمین شده باشد و هنگامی دین اسلام می تواند به عنوان یک دین کامل و پاسخگوی نیازهای همه ی انسانها را تا پایان جهانمطرح باشد که در متن دین راهی برای تامین مصغالح ضروریجامعه پیش بینی شده باشد واین راه جز نصب جانشین شایسته برای رسول خدا نخواهد بودوفلذا رسول خا از همان ابتدای دوعتش جانشین خود را مشخص کردند.

استخراج

این واقعه دربردارنده ی پیام های مهم است .درباره ی آن بیندیشیدوآن پیام ها را استخراج کنید

1-این واقعه عصمت حضرت علی حضرت فاطمه وامام حسن وحسین(ع)رااعلام می کند.

2.مراد از اهل بیت همه ی خاندان پیامبرنیست بلکه برخی از افراد آن است که نام آنها در روایان آمده است.

3.مراد از(یرید)اراده ی تکوینی است زیرا اراده تشریعی خداوند پاکی همه ی مردم است نه فقط اهل بیت پیامبر .

استخراج پیام

با تفکر در این حدیث چه پیام هایی می توان استخراج کرد؟

1.همان طور که قرآن وپیامبر لازم وملزوم یک دیگرند واز هم جدا نمی شوند قرآن و اهل بیت نیزهمواره با هم اند.

2.چون قرآن همیشگی است وجود معصوم نیز در کنار آنت همیشگی خواهد بود.

3.مسلمانان زمانی گمراه نمی شوند که هم به قرآن هم به اهل بیت متمسک باشند .

4.قرآن واهل بیت تا روز رستاخیز پیوند ناگسستنی با یکدیگر دارند همان طور که قرآن از خطا و اشتباه مصون است اهل بیت و عترت رسول خدا نیز از اشتباه و معصومیت مصون می باشد.

اندیشه و تحقیق

درباره ی واقعه غدیر بیندیشید وبه سوال های زیر پاسخ دهید :

الف)چرا مراسم غدیر هم زمان با بزرگترین اجتماع مسلمانان بگزار شد؟

زیرا مساله خلافت جانشینی حضرت علی به وسیله ی حجاج که بیش ازصدهزار نفر بودند به سراسر سرزمینهای اسلامی رسانده شود تا حجت برمردم در مورد نصب امام وجانشینی رسول خدا تمام شده باشدوبعدا ادعا نکنند که پیامبر جانشینی برای خود نصب نکرده است.

ب)چرا خداوند انجام ندادن این ماموریت را مساوی با عدم انجام رسالت اعلام کرد؟

زیرا ختم نبوت بدون نصب امام معصوم خلاف حکمت الهی است و کامل بودن دین جهانی وجاودانی اسلامی منوط به این است که بعد از پیامبر اکرم جانشینان شایسته ای برای او تعیین گردند در غیر این صورت بعد از وفات رسول خدا اسلام بدون سرپرست می ماند و در معرض ضعف وزوال قرار می گرفت پس انجام ندادن این ماموریت مساوی عدم انجام رسالت است.

ج)آیا میتوان گفت کلمه ی (مولا)در عبارت (من کنت مولاه....)به معنای(دوست)است ؟آیا در این صورت نرساندن پیام می تواند مساوی با عدم انجام رسالت باشد؟

اولا:پیامبر اسلام پیش از جمله(من کنت مولاه)فرمودند: (ایها الناس من اولی  بالمومنین من انفسهم)همانطور که در جمله ی پیشین صحبت از از اولویت و ولایت است در جمله بعدهم باید صحبت از ولایت وسرپرستی باشد تا ارتباط معنوی در جمله محفوظ بماند.

ثانیا:هیچ عاقلی باور نمی کند که پیامبر مردم را در شرایط ودر آن هوای گرم نگه دارد ومنظورش فقط این باشد که بگوید هر کس من دوست او هستم علی دوست اوست.

ثالثا:اگر مولی به معنی دوست باشد ابلاغ نشدن چنین پیامی نمی تواند مساوی انجام نپذیرفتن رسالت الهی قرار گیرد.

د)تبریک و تهنیت مردم به حضرت علی پس از پایان مراسم نشانه ی چیست؟

آشکار است که این شاد باش در صورتی صحیح است که در آن روز حضرت علی از سوی خدا و رسول خدا به مقامی بلند رسیده باشد وجز در این صورت تهنیت معنی نداشت.

درس هفتم

تفکر در آیات

پس از اندیشه در آیات ابتدای درس به سوال های زیر پاسخ دهید:

1.یکی از نتایج مطالعه ی تاریخ گذشتگان چیست؟

عبرت گرفتن ودرس آموختن از خوبی ها وطغیان هاوناسپاسی های آنها

2.درچه سورت مسلمانان می توانند به شکوه و سربلندی برسند یا آن را حفظ کنند؟

زمانی که ایمان داشته داشته ودرراه دین استقامت کنندودربلاهاومصیبت ها صبر کنند ودرحوادث از دین خود دست نکشد واز رهبری الهی پیروی کنند.

3.مهم ترین خطری که پس از رحلت رسول خدا مسلمانان را تهدید می کرد چه بود؟

خروج از مسیر رهبری الهی وبرگشتن به جاهلیت ودست کشیدن از دین الهی است.

4.سپاسگزاران واقعی نعمت وجود رسول خدا پس ازرحلت ایشان چه کسانی هستند؟

کسانی که پیوسته در مسیری حرکت کردند که رسول خدا ترسیم فرموده بود یعنی پیروی از جانشینان آن حضرت(امامان)

اندیشه و تحقیق

1.چرا قرآن کریم مردم را به مطالعه ی سرکذشت ملت ها دعوت کرده است؟

تابدانیم علت سقوط وبدبختی ونابودی آنها چهبوده است تا مابا پرهیز از گناهانی که انها مرتکب شده اند رستگار وپیروز گردند.

2.چه مسائلی زمینه را برای ورود جعل و تحریف به احادیث پیامبر اکرم(ص)آماده کرد؟

عوامل مهمی در این مورد تاثیر گذار بود که مهمترین آنها عبارت اند از:

الف:ممنوعیت نوشتن احادیث.

ب:منزوی ساختن امامان وجانشینان حقیقی پیامبر اکرم.

ج:ورود افراد به منافق وبه ظاهر مسلمان مثل کعب الاحبار در حوزه های فرهنگی و تغییری.

3.تفاوت های اساسی حکومت بنی امیه وبنی عباس با رهبری پیامبر چه بود؟

تفاوتها فراوانند اما مهمترین آنها یکی آن بود که آنها دین را برای حکومت وقدرت خود می خواستند ودیگر آنکه به هیچ امر انسانی واخلاقی وبه هیچ شرافت و کمالی نمی اندیشیدند وفقط حکومت ولذتهای آنها را می طلبیدند و می پسندیدند.

درس هشتم

تدبر در آیات

با تدبر در آیات ابتدای درس به سوال های زیرپاسخ دهید:

1.حضرت نوح درباره ی رسالت خود به مردم چه می گویند؟

الف:من مزدی از شما نمی خواهم جز آنکه از خدا بترسند    ب:ودیگر آنکه از من اطاعت کنید.

2.درآیه ی 57سوره ی فرقان خداوند به پیامبر اکرم فرمان می دهد که فقط برای یک مورد از مردم مزد طلب کند آن مورد چیست؟

آن مورد این بود که کسی بخواهد راه خدا رابپیماید

3.خداوند در آیه ی 23 سوره ی شوری به پیامبر خود فرمان می دهد که چه چیزی راپاداش رسالت خود کند؟

آن چیز این بود که اقربا وعترت پیامبر محبت کرده واز آنان اطاعت کنند.

4.در آیه ی 47سوره ی سبا خداوند ب پیامبر اکرم فرمان می دهد به مردم بگوید که اگر از شما مزدی می خواهم برای خودتان است چگونه این مزد برای آنهاست؟

مزد به خود مردم باز می گشت وآن هدایت ورستگاری آنها بود.

بررسی

در درس قبل با شرایط اجتماعی پس از رحلت پیامبر آشنا شدیم اکنون توضیح دهید که این سه اقدام ائمه  اطهار پاسخ گوی کدام یک از مشکلات آن دوره بوده است؟

دو مشکل اساسی بعد از رحلت پیامبر بهوجود آمد:

یکی ممنوع شدن نوشتن احادیث پیامبر

دیگری تفسیر نابجای رآن مجید از سوی علما درباری وگمراه که با گرفتن پول ومقام آیات را به نفع قدرت حاکمه تفسیر می کردند بنابراین ائمه برای مبارزه با دو مشکل فئق بود تاهم سنت پیامبر را به جامعه بازگرادنند و تحریف ها را در آن از بین ببرند ودیگر آنکه تفسیر قرآن کریم را از هجوم علمای نااهل درباری حفظ نمایند.

اندیشه و تحقیق

1.چرا برخی از ائمه (ع) تقیه رادر پیش گرفتند؟این شیوه ی مبارزه چه کمکی به آنان می کرد؟

امامان شیوه ی مبارزه با حاکمان را متناسب با شرایط زمان بر می گزیدند لذا از زمان امام سجاد که خفقان شدیدی وجود داشت وبه حرکت های سیاسی  فوق العاده حساسیت داشتند وآنها را با فجیح ترین وضع سرکوب می کردند بخشی از مبارزه بر پایه اصل تقیه قرار گرفت یعنی می کشیدند آن بخش از اقدامات ومبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت دارد مخفی نگه دارند به گونه ای که در عین ضربه زدن به دشمن کمتر ضربه می خورند.در این شیوه امامان در عین فعالیت ونشر وتبلیغ اسلام جان شیعیان رانیز حفظ می کرد.

2. آیا ائمه ی اطهار علیه السلام روشهای یکسانی در مقابله با حاکمان زمان در پیش گرفتند ؟چرا؟

خیر- زیرا امامان ما شیوه مبارزه با حاکمان و حفظ اسلام راستین را متناسب با شرایط زمان و مکان انتخاب می کردند به گونه ای که هم تفکر اصیل اسلام راستین یعنی تشییع باقی بماند و هم به تدریج بنای ظلم و جور بنی امیه ست شده وفرو ریزد.لذا عملا می بینیم که امامان ما که هم از یک نور و از یک شجره هستند در برخی موارد خانه نشین می شوند در برخی مواقع دست به شمشیر برده و گاهی صلح نامه امضا می کنند و زمانی به تشکیل کلاسهای درس می پردازند و....

3.مهم ترین خطری که پس از رحلت رسول خدا مسلمانان را تهدید می کرد چه بود؟

خروج از مسیر رهبری الهی وبرگشتن به جاهلیت ودست کشیدن از دین الهی است.

4.سپاسگزاران واقعی نعمت وجود رسول خدا پس ازرحلت ایشان چه کسانی هستند؟

کسانی که پیوسته در مسیری حرکت کردند که رسول خدا ترسیم فرموده بود یعنی پیروی از جانشینان آن حضرت(امامان)

اندیشه و تحقیق

1.چرا قرآن کریم مردم را به مطالعه ی سرکذشت ملت ها دعوت کرده است؟

تابدانیم علت سقوط وبدبختی ونابودی آنها چهبوده است تا مابا پرهیز از گناهانی که انها مرتکب شده اند رستگار وپیروز گردند.

2.چه مسائلی زمینه را برای ورود جعل و تحریف به احادیث پیامبر اکرم(ص)آماده کرد؟

عوامل مهمی در این مورد تاثیر گذار بود که مهمترین آنها عبارت اند از:

الف:ممنوعیت نوشتن احادیث.

ب:منزوی ساختن امامان وجانشینان حقیقی پیامبر اکرم.

ج:ورود افراد به منافق وبه ظاهر مسلمان مثل کعب الاحبار در حوزه های فرهنگی و تغییری.

3.تفاوت های اساسی حکومت بنی امیه وبنی عباس با رهبری پیامبر چه بود؟

تفاوتها فراوانند اما مهمترین آنها یکی آن بود که آنها دین را برای حکومت وقدرت خود می خواستند ودیگر آنکه به هیچ امر انسانی واخلاقی وبه هیچ شرافت و کمالی نمی اندیشیدند وفقط حکومت ولذتهای آنها را می طلبیدند و می پسندیدند.

مانند این است که خورشید در آسمان صاف و بدون ابر می درخشد. در این حالت مردم، خورشید را می بینند و از نور و گرمایش هم مخلوقات بهره مند می شوند. اگر امام زمان (عج) در میان مردم حضور داشته باشد، مردم امام را به چسم می بینند و از وجود امام نه تنها مردم بلکه همه ی مخلوقات از فیض وجودش بهره مند می شوند. زیرا همان طوری که در ولایت معنوی گفتیم، امام و حجت حق واسطه ی فیض و رحمص الهی ایت.

2- وجود امام غایب

مانند این است که خورشید در pشت ابر باشد. در این حالت مردم خورشید را نمی بینند ولی از نور و گرمایش هم مردم و هم بقیه ی مخلوقات بهره مند می شوند. در زمان غیبت امام زمان (عج) هم چنین است یعنی ما امام (عج) را نمی بینیم ولی از فیض وجودش هم مردم و هم همه ی مخلوقات بهره مند هستند.

3-نبود امام

مانند زمانی است که خورشید غروب کرده باشد. همه جا تاریک وظلمانی است. نه از نور خورشید خبری است و نه از گرمایش و اگر امام (عج) به حکمت الهی از نظر ها غایب نمی شد، به دست دشمنان به شهادت می رسید و ظلمت جهل و گمراهی همه جا را فرا می گرفت. حتی بقای عالم نیز به واسطه ی نبود واسطه ی فیض الهی به هم می خورد. لذا زمین هیچ وقت از حجت خدا خالی نمی ماند.

اندیشه و تحقیق

1-با توجه به آیه ی 11 سوره ی رعد، علت اصلی غیبت امام عصر (عج) را تبیین کنید.

علت اصلی غیبت امام عصر (عج) خود مردم اند. زیرا خداوند از بذل فیض و رحمت به بندگان خود دردریغ نمی ورزد و امام هم که مظهر رحمت خداست، هرگز منشاء محرومیت مردم مردم نمی شود. بنابراین سبب اصلی این محرومیت از جانب خود مردم است. بخ طوری که اگر شرایط لازم در امّت جمع شود و شایستگی درک حضور امام حاصل آید، امام در میان امت حاضر می شود.

2- این جمله را تحلیل کنید)) منتظران مصلح جهانی، -خود باید صالح باشند.))

این سخن کاملاً درستی است. زیرا جامعه ای که صالح نیست نمی تواند منتظر کسی مصلح باشد. کسی که پیرو حق نیست نمیتواند در انتظار پیروزی باشد. کسی که در مقابل حق و باظل متفاوت است و از یاری حق سر برمی تابد نمی تواند در شما منتظران حکومت حق باشد.

3- تفاوت(( انتظار مثبت)) و (( انتظار منفی)) در چیست؟

انتظار منفی، انتظار سست عنصرانی است که حوصله مبارزه با جور و باطل را ندارند و آنرا تماماً به مهدی موعود (عج) می سپارند. این انتظار تنبلی و راحت طلبی است. این انتظار ویرانگر است و روح اسلام از آ ن بیزار است.

در انتظار مثبت، دوران انتظار نه تنها دوران راحت طلبی نیست بلکه دوران تکلیف بزرگ است. امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم، نگهبانی از دین خدا، ترویج تعالیم الهی، پیروی از خط ممتد رهبری دینی، آمادگی نظامی، تلاش در بیداری افکار، تصفیه و تزکیه روحی و...از تکالیف تخلف ناپذیر مسلمانان در دوران غیبت است. چنین انتظار فرج است که در روایات اسلامی از آن به عنوان بهترین اعمال یاد شده است.

درس 10

تطبیق

در آیه ی 17 سوره ی رعد بیندیشید و توضیح دهید که:

1-در این آیه، از چه مثالی برای نسان دادن تقابل حق و باطل استفاده شده است؟

در این آیه دو مثال برای معرفی باطل ذکر شده است. یکی مثالِ کفی که بر روی آب ظاهر می شود و دوم کفی که هنگام ذوب فلزات روی آنها را می پوشاند.

2- چه شباهت هایی میان آن مثال و حق و باطل وجود دارد؟

باطل همچون کف است. زیرا 1- رفتنی است 2 - در سایه ی حق جلوه می کند 3- روی حق را می پوشاند 4- جلوه دارد و ارزش ندارد 5- با آرام شدن شرایط محو می شود 6- بالانشین پر سر و صدا، اما تو خالی و بی محتوی است و حق مانند آب است، ماندنی و باارزش است و به مردم نفع می رساند.

پیام آیات

در آیات ابتدای درس بیندیشید و ببینید که خواست و وعده ی الهی چیست؟

1-پیروزی جبهه ی حق 2- حاکمیت بندگان صالح 3- استقرار و اقتدار دین الهی 4- ایجاد امنیّت کامل 5- حاکمیت مستضعفان 6- حاکمیت اسلام بر جهان

مقایسه

این دو بینش درباره ی تاریخ انسان را مقایسه کنید و تـأثیر هر  کدام را بر روحیه، رفتار و برنامه ریزی افراد نشان دهید.                                   افراد جامعه ای که معتقدند وعده ی الهی، پیروزی حق بر باطل است، به واقعیت های نا هنجار موجود ((نَه)) می گویند و به امید فردای درخشان تلاش می کنند. حکومت طاغوت را بر نمی تابند و در مقابل آن می ایستند و مقاومت می کنند. بر عکس افرادی که چنین دیدگاهی و اعتقادی ندارند، از چنان نشاط و تلاش و مقاومت برخوردار نیستند و معمولاً خود را تسلیم حوادث روزگار میکنند.

اندیشه و تحقیق                                                        2-از دیدگاه قرآن کریم آینده ی تاریخ از آنِ چه کسانی است؟                       از دیدگاه قرآن کریم، آینده ی تاریخ از آنِ بندگان صالح و حاکمیت مستضعفان و پیروزی جبهه ی حق بر باطل و عدل بر ظلم و استقرار دین الهی خواهد بود.

شخص منتظر انسان آرمانی خود را می شناسد، همه ی زیبایی ها و کمالات انسان را در او می بیند. از این رو به طور طبیعی او را محبوب خود می یابد و مشتاق دیدار او می شود. به چنین شخصی که برای جلب رضایت امام خود تلاش می کند و امام را اسوه ی خود قرار می دهد و خصایل مطلوبی را که در او می بیند در خود به وجود می آورد. مهر و عشق امام او را فعال و با نشاط می کند و امید به آینده ی زیبا را در او افزایش می دهد.

3- پیروان ادیان الهی چگونه می توانند برای فراهم آوردن زمینه ی ظهور منجی جهانی با یکدیگر همکاری نمایند؟

اعتقاد به منجی در بین پیروان ادیان، فرصت ارزش مندی است که در زمینه ی ((گفتگوی ادیان )) و ((وحدت ادیان )) را جهت برقراری عدالت جهانی و نفی قدرت و حاکمیت سلطه گران جهانی فراهم سازند و با تکیه بر مشترکات اساسی که در زمینه ی توحید و نبؤت و معاد دارند در جهت ظلم ستیزی با یکدیگر همکاری تنگاتنگ داشته باشند تا با بیداری خلق احساس جهانی برای امداد الهی و کمک غیبی پدید آید. در این صورت است که زمینه ی ظهور منجی جهانی آماده می شود.

درس 11

پیام آیات

آیه ی 257 سوره ی بقره

1-کسی می تواند از تاریکی به نور آید که ایمان به خدا داشته باشد ودر عمل ، از دستورات الهی تبعیت کند .

2 – آنان که فرمان الهی را نپذیرند سرنوشت ولیّ شان طاغوت ها هستند.

3- قبول ولایت الهی به زمان خاصی مربوط نمی شود و همیشه انسان باید خود را تحت ولایت الهی بداند .

آیه ی 122 سوره توبه

1-از آن جا که همه ی مسلمانان نمی توانند در باره ی احکام دین تفقه و تحقیق کنند ، عده ای از آنان باید این مسئولیت را به عهده بگیرند.

2- این افراد وظیفه دارند احکام دین را به دیگران برسانند .

یاد آوری

دلایل سه گانه ی ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را که در درس پنجم بیان شد ، در این قسمت یاد داشت کنید .

جامعیت دین اسلام  2- اجرای احکام اسلامی مانند : عدالت اجتماعی 3- ضرورت پذیرش ولایت الهی و دوری از حکومت طاغوت .

اندیشه

1-اگر مسلمانی که خود متخصص در احکام نیست ، فقیه واجد شرایط را انتخاب نکند و به وی مراجعه ننماید ، اعمال دینی او چگونه خواهد بود ؟

طبق نظر حضرت امام خمینی (ره) در مسأله ی 14 در صورتی اعمال دینی او صحیح است که :

الف:بفهمد به وظیفه ی واقعی خود رفتار کرده است.

ب:یاعمل او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده یا با فتوای مجتهدی که فعلاً بایداز اوتقلید کند مطابق باشد.

ج:یا عمل را طوری انجام داده باشد که از کفته ی آنان به احتیاط نزدیکتر باشد.

2-ایا شما مرجع تقلید خود را تعیین کرده اید ؟از چه طریقی؟

بلی به وسیله ی تحقیق و پرس و جو از علما و کسانی که توانایی شناخت مرجع تقلید را دارند.

اندیشه و تحقیق

1-دو پیام اصلی این درس کدامند ؟

الف: مرجعیت عملی در غیبت کبری در شکل مرجعیت فقیه ادامه می یا بد .

ب: حکومت اسلامی در غیبت کبری در چهار چوب ولایت فقیه استمرار پیدا می کند .

2-راه بهره مندی از نور ولایت الهی و خروج از ظلمت ها به نور در زمان غیبت چیست ؟

استفاده از ولایت معنوی امام زمان (عج) نیازمند حضور اشکار امام نیست لذا هر انسانی با ایمان به خدا و اطاعت خالصانه از او و با شناخت امام زمان (عج) و اظهار ارادات وعلاقه و عشق و محبت به ان حضرت می تواند از ولایت معنوی ان حضرت بهره مند گردد.                                        وبا پیروی از ولی فقیه از ولایت ظاهری هم بهره مند می شود . در این حالت است که خداوند او را از ظلمات به سوی نور هدایت می کند.

3-مقصود از ((تقلید)) در احکام دینی چیست ؟

فقیهان با تفکر در آیات و روایات و با کمک گرفتن از موازین دقیق عقل ،احکام را به دست می آورند و در اختیار مردم قرار می دهند .کسانی هم که خود در احکام دین متخصص نیستند به این متخصصان مراجعه می کنند تا اعمال آنان موافق موازین دین باشد .به این مراجعه پیروی یا تقلید می گویند .پس تقلید در این جا به معنای رجوع به متخصص است.

4-تقلید برای چه کسانی لازم است و شامل چه زمینه هایی می شود ؟

برای تمام مکلّفین اعم از مرد و زن که در احکام دینی متخصص نیستند و به احتیاط هم نمی توانند عمل کنند لازم است از یک مرجع تقلید واجد شرایط تقلید کنند.تقلید فقط در فروع دین یا احکام عملی جایز است و در اصول دین تقلید جایز نیست.

5-چرا باید مرجع ((عادل)) و((زمان شناس )) باشد؟

مرجع تقلید باید عادل باشد تا در استخراج احکام شرعی از منابع معتبر آن هوای نفس خود را دخالت ندهد و احکام الهی را کم و زیاد نکند و همچنین مرجع تقلید باید زمان شناس باشد تا بتواند احکام دین را متناسب با نیازهای روز استخراج کند .

درس12

تطبیق

اصل107 قانون اساسی را که مربوط به انتخاب رهبر هست، مطالعه کنید و چگونگی انتخاب ولی فقیه را توضیح دهید

با توجه به این که تشخیص فقیهی که واجد شرایط رهبری باشد از عهده ی عموم مردم که فقیه نیستند خارج است لذا مردم به نمایندگی از طرف خودشان فقیهایی را با شرکت در انتخابات مجلس خبرگان انتخاب می کنند .

فقهای منتخب از سوی مردم در مجلس خبرگان جمع می شوند و بررسی های دقیق را انجام می دهند .سپس یکی از فقهایی را که واجد شرایط می باشد ، کشف و آن را برای مردم معرفی می کنند.باید توجه داشت که نمایندگان مجلس خبرگان نه ولی فقیه را نصب و نه او را عزل می کنند بلکه با بررسی شرایط ولی فقیه ، کشف می کنند که وی  ولی فقیه می باشد .همین طور بر کار ولی فقیه نظارت می کنند و اگر او فاقد یکی از شرایط لازم برای رهبری باشد در این صورت خود به خود از مقام ولایت فقیهی منعزل می شود و نمایندگان خبرگان در اینجا اعلام می دارند که وی از آن مقام منعزل شده است و باید فرد دیگری را انتخاب نمایند.

تفکیک

در ادامه بخش هایی از نامه ی امام علی (ع) را که در آن ها همراه با هر فرمان علت آن هم ذکر شده است،می خوانید .با تأمل در این بخش ها ، هر فرمان را از علت آن تفکیک کنید .

1-(دل خویش را در هاله ای از مهربانی نسبت به شهروندانت قرار بده و با همه دوست و مهربان باش،= فرمان) (چرا که مردم دو دسته اند ،دسته ای برادر دینی تو و دسته ای دیگر در آفرینش هما نند تواند.=علت)

2-(اگربا مقام و قدرتی که داری دچار تکّبر یا خود بزرگ بینی شدی به بزرگی حکومت خداوند که برتر از توست ،بنگر.=فرمان)(این کار تو را از آن سرکشی نجات می دهد .تند روی تو را فرو می نشاند و عقلت را به جایگاه اصلی باز می گرداند .= علت )

3-(دوست داشتنی ترین چیز ها نزد تو ،آن چیزی باشد که در حق میانه ترین ،در عدل شامل ترین و در جلب خشنودی مردم فراگیرترین است،=فرمان)(زیرا خشم عمومی مردم ،خشنودی خواص و نزدیکان را از بین می برد و رضایت عمومی ،خشم خواص را بی اثر می کند .=علت)

4-(شهروندانی را که اهل عیب جویی از دیگران اند ،ازخود دور کن ،=فرمان)(زیرا مردم عیب ها یی دارند که مدیر و رهبر جامعه باید بیش تر از همه در پنهان کردن آن ها بکوشد.=علت)

5-(در قبول و تصدیق سخن چین شتاب مکن ؛=فرمان )(زیرا سخن چین در لباس ظاهر می شود ،اما خیانتکاراست.=علت)

6-(با ترسو مشورت نکن = فرمان )(که در انجام دادن کارها روحیه ی تو را سست می کند .=علت )

7-(هرگز نیکوکار و بدکار در نظرت یکسان نباشد ؛=فرمان)(زیرا در این صورت ،نیکوکاران به کار خیر بی رغبت و بدکاران به کار بد تشویق می شوند.=علت)

8-(خدا را خدا را ! در خصوص طبقات محروم...برای خدا پاسدار حقی باش که خدا برای آنان معین فرموده است...مبادا دل مشغولی های حکومت تو را از رسیدگی به آنان باز دارد که هرگز کارهای فراوان و مهم ،عذری برای ترک مسئولیت های دیگر نخواهد بود...برای این گروه ،عده ای از افراد مورد اطمینان و خدا ترس و متواضع را انتخاب کن تا در باره ی وضع آن ها تحقیق کنند و به تو گزارش دهند.سپس،برای رفع مشکلات آن ها به گونه ای عمل کن که در پیشگاه خدا معذور باشی؛=فرمان)(زیرا این گروه از شهروندان بیش تر از دیگران به عدالت نیازمندند.=علت)

ذکر نمونه ها

1-با گفت وگو و هم اندیشی ،نمونه هایی از مسئولیت مردم نسبت به حکومت اسلامی را بیان کنید .

1-حضرت علی (ع) در خطبه ی 34 نهج البلاغه مسئولیت مردم نسبت به حکومت اسلامی را چنین بیان فرموده است:اما حق من بر شما این است که شما به بیعت خود وفا کنید و مرا در پنهان و اشکار نصیحت و یاری کنید و هنگامی که شما را خواند اجابت کنید و هنگامی که فرمان دادم اطاعت نمایید.

اندیشه و تحقیق

1-انتخاب ولیّ فقیه در کشور ما چگونه انجام می گیرد و مردم از چه طریقی در انتخابات ایشان دخالت دارند؟

در کشور ولیّ فقیه به طور غیر مستقیم از سوی مردم انتخاب می شود .بدین صورت که مردم با شرکت در انتخابات مجلس خبرگان فقهایی را از  طرف خود به نمایند گی مجلس خبرگان انتخاب می کنند و نمایندگان مردم هم ولیّ فقیه را انتخاب و به مردم معرفی می کنند .

2-تفاوت های اصلی نظام اسلام با سایر حکومت های دمکراتیک را بر شمرید .

در نظام اسلامی ،حکومت بر اساس اسلام و قوانین اسلامی اداره می شود و ولی فقیه در واقع مجری احکام اسلامی است و ولی در حکومت های دمکراتیک  ابتدا فرض کردند دین نباید در عرصه ی مسائل حکومتی و سیاسی دخالت کند آن گاه ناچار شدند حکومت را به دست مردم بسپارند تا گرفتار دیکتاتوری نشوند البته طبیعی است که مسیحیت تحریف یافته ،کار آیی و قابلیت آن را ندارد که در تمام جنبه های زندگی انسان به ویژه در زندگی اجتماعی نقش داشته باشد و قانون گذاری نمایند. امّاهرگزاسلام همچون مسیحیت نیست .بدون تردید اسلام به تمام جنبه های زندگی بشر عنایت دارد و متن قرآن و سنت پیامبر (ع) وسیره ی ائمه اطهار (ع) سرشار از دستورات اجتماعی و حکومتی است . آیا چنین اسلامی به اجازه می دهد فقط در مسائل فردی ،بنده ی خدا باشیم و در مسائل اجتماعی بنده ی مردم؟!

3-چگونه حکومت اسلامی ایران می تواند زمینه ساز حکومت حضرت مهدی (عج) باشد؟

تشکیل حکومت اسلامی در ایران در عصر غیبت به معنای ارائه ی یک الگو از حاکمیت دینداران است که با الهام از تعالیم انبیاء برای خوشبختی و سعادت دنیا و آخرت انسان ها تلاش می کنند. در این حکومت ،زمینه ی عبودیت معنویت خواهی ،برابری و عدالت ،به همراه توسعه و سازندگی کشور و رفاه و اسایش عمومی فراهم می آید. با این حگومت عطر معنویت و عدالت در جهان گسترده می شود و دینداران و حق طلبان جهان امیدوار به تجدید حیات  فضائل اخلاقی و کرامت های انسانی می شوند و جهانیان آماده ی ظهور موعود جهانی خواهند شد.

درس 13

نمونه یابی

تقابل میان این دو دسته تمایلات یا این دو ((خود))،همواره در زندگی ما رخ می دهد .چند مورد از آن را ذکر کنید.

مانند آن که انسان هنگام گناه خود را بر سر دو راهی می بیند که آیا با خداوند مخالفت کرده و گناه کند یا از لذت خود بگذرد و خدا را از خود خشنود کند و مانند آنکه هنگام سختی نظیر فقر و قحطی و جنگ دیگران را بر خود مقدم کند و با ایثار و فداکاری انسانیت را بر خود مقدم نماید و مانند آن که هنگامی که عقل او حکم می کند عمل صحیحی را انجام دهد ولی دلش او را به ضد آن می خواند امّا او خود عالی یعنی عقل را بر خود دانی یعنی خواهش دل مقدم نماید.

تفکر در آیات

1-از یاد بردن خود چه معنایی دارد و شامل کدام((خود)) می شود؟

از یاد بردن خود یعنی آنکه انسان ارزشهای انسانی وهویت بشری و کمالات اخلاقی را فراموش کند و دیگر به آن ها عمل ننماید .گویا اصلاُ دارای چنین صفات برجسته ی انسانی نیست . بنابر این آن((خودی)) که در آیه ی شریفه مورد نظر است ((خود عالی ))است و در حقیقت آیه ی شریفه می فر ماید:ارزشهای انسانی و کمالات اخلاقی را که خدهوند در رأس آنها قرار دارد،فراموش نکنید.

2-علت از یاد بردن خود چیست؟چرا؟

علت از یاد بردن خود این است که انسان در اثر مسامحه وبی مبالاتی نسبت به ارزش های انسانی خود تدریجاًنسبت به آن ها سست می شود و در اثر تکرار این سستی ها به مرور زمان دچار فراموشی از ((خود))و از کمالات اخلاقی می گردد.بنابر این هرچه فرد به کمالات انسانی یعنی ((خود عالی))عمل کند ،کامل تر می شود و هر چه در عمل به آن ها کوتاهی کند گرفتار فراموشی از خود و خدا می گردد.

پیام احادیث

پیشوایان ما مظهر کرامت نفس اند و در باره ی آن سخنان بسیار عمیق وزیبایی دارند. در این سخنان تأمل کنید وبه سؤالات پاسخ دهید.

الف:از امام سجاد (ع) پرسیدند :از همه ی مردم گرامی تر کیست؟

فرمود:آن کس که تمام دنیا را با قدر و شأن خود برابر نمی کند .

ب:امام علی (ع)آن کس که خود را گرامی بدارد،شهوت ها در نزد او حقیر وپست می شوند.

ج:امام علی (ع) :مردم دنیا دو دسته اند :یک دسته به بازار جهان می آیند و خود را می فروشند و برده می سازند .دسته دیگر نیز در این بازار خود را می خرند و آزاد می کنند.

د:امام علی (ع) خطاب به فرزندش امام حسن (ع):نفس خود را در برابر هر پستی گرامی و برتر بدار ،گر چه منفعت فراوانی داشته باشد؛زیرا با از دست رفتن بخشی از کرامت خود ،چیزی به دست نمی آوری.

ه: امام صادق علیه السلام؛ بهای نفس گران قدر و با ارزشخود رافقط خدا خود می دانم، زیرا در میان مخلوقات، موجودی نیست که قسمت نفس مرا داشته باشد.

1-آیا با از دست دادن کرامت می توان چیزی در خور بدست آورد؟

با توجه به سخن حضرت علی علیه السلام ، با از دست دادن کرامت خود چیزی به دست نمی آید زیرا هر چه ازلذ ّات زود گذر مادی هم حاصل شود با ارزش والای کرامت نفس از دست رفته قابل مقایسه نیست.

2- مقصود از فرو ریختن و خریدن خود در بازار دنیا چیست؟

مقصود این است که عده ای خود عالی را به خواهش های زود گذر نفسانی و شهوات لذات مادی فانی می فروشند و خود را برده این امور می سازند و برخی با صبر و مقاومت و توکل به خدا در مقابل خواهش های نفسانی مقاومت میکنند و خود عالی را از آلودگی مصون نگه می دارند. اینها در واقع آزاد مردند.

3- چگونه می توان در مقابل شهوت ایستادگی کرد؟

کسی که پی به ارزس وجودی خودش برده باشد به راحتی می تواند در مقابل شهوت که در واقع باعث آلودگی خود عالی می شود مقاومت می کند. مانند کسی که اگر دُرّ گران قیمتی داشته باشد در نگه داری آن بیشتر دقت می کند.

4- کسی که دنیا را هم قدر خود نمی داند، از چه خصلتی در وجود خود خبر می دهد؟

چنین شخصی به فرموده ی امام سجاد (ع) از همه ی مردم گرامی تر است و از کرامت نفس بسیار بالایی بر خور دار است.

5- کسی که خداوند را بهای نفس خود می داند، چه دریافتی از خود داشته است؟

چنین شخصی از چنان کرامت نفسی بر خوردار است که در میان مخلوقات، موجودی را نیافته است که قیمت نفس او را داشته باشد.

اندیشه و تحقیق

1-میان کرامت نفس و گناه چه رابطه ای وجود دارد؟ چرا؟

کرامت نفس یعنی بزرگواری و عزت و عظمت، و گناه یعنی حقارت و پستی. بنابراین کرامت با گناه رابطه ی ضدیّت و تقابل دارند. یعنی رابطه ی سلب و ایجاب، زیرا کرامت نفس عمل به خوبی خا و نیکی هاست و گناه ترک خوبی ها و نیکی ها

2- آیا می توان مسؤلیّت انجام دادن گناه را از دوش خود بر داشت و به عوامل پیروزی منتقل کرد؟

هیچ گاه نباید انسان خود را در برابر گناهی که انجام می دهد غیر مسئول بداند، زیرا انسان هنگام انجام عمل زشت ابتدا خود را در برابر خواهش های دل خود تسلیم می کند و تحقیر می نماید. آنگاه اقدام به گناه می کند. بنابر این انسان در تمام حالات اختیار داشته و می توانسته گناه را انجام ندهد و چون با اختیار خود گناه را مرتکب شده است باید مسئولیت آن را بپذیرد.

3- با توجه به این که ایه ی 10 سوره ی فاطر خداوند را صاحب عزّت معرفی می کند ،راه بهره مندی از عزّت الهی چیست؟

راه بهره مندی از عزّت الهی این است که انسان به سوی خدا برود و با انجام فرامین الهی و دستورات دینی به خداوند تقرّب پیدا کند.هرچه انسان به خدا نزدیک تر شود به همان اندازه از عزّت الهی بهره مند می گردد.

4-ایا انسان صاحب کرامت به پیمان شکنی دست می زند؟

انسان صاحب کرامت کسی است که هرگز دست به اعمال زشت نمی زند و از آن جا که پیمان شکنی از بدترین اعمال زشت است،هیچگاه انسان صاحب کرامت اقدام به آن نمی نماید.

درس14

پیام آیات

در آیه های ابتدای درس بیندیشید و پیام هایی که نشان دهنده ی یکسانی مقام ومنزلت انسانی زن و مرد است.استخراج کنید.

این آیات شریفه،مردان و زنان را در صفات زیر برابر و یکسان دانسته است.

در مسلمان بودن،در ایمان به خداوند داشتن ، در فرمانبرداری و اطاعت از خداوند ، در صداقت و راستگویی،در صبر و بردباری ،درتواضع و فروتنی ،در انفاق و صدقه دادن ،در روزه داری ،در پاک دامنی و حفظ نفس ،در ذکرویاد خدا ،در بهره مندی از آمرزش و پاداش الهی ، در انجام عمل نیک و صالح و پسندیده ،در بهره مندی از حیات و زندگانی پاک و پاکیزه ،در بهره مندی در پاداش هایی بهتر از اعمال نیک خود

اندیشه و تحقیق

1-چگونه می توان خانواده را به عامل گسترش مهربانی ودوستی در جامعه تبدیل کرد؟

زمانی خانواده به عامل گسترش مهربانی و دوستی در جامعه تبدیل می کردد که زن و مرد بدانند خانواده و تشکیل آن برای رفع نیاز های جنسی و روانی آن ها بوده است و تنها از طریق همسر و فرزندان است که فرد را می تواند دارای سکونت و ارامش روحی و روانی گردد و تنها از طریق آنهاست که انسان می تواند به اولین علت دوستی و مهربانی دست یابد. بنابر این با توجه زن و مرد به اساس و علت های تشکیل خانواده وتوجه آنان به انجام میئولیت های خود در قبال خانواده به طور طبیعی محبت و مهربانی در جامعه گسترش می یابد.

2- وقتی می گوئیم باید خانوتده را اصل قرار داد و سایر تصمیم ها را با آن تنظیم کرد، منظور چیست؟

مراد از این که خانواده اصل و اساس است این است که نخستین علت های تشکیل جامعه و اداره آن در تشکیل خانواده است. لذا باید برای انجام هر امری ابتدا خانواده را در نظر گرفت و آن را مطابق صحیح ترین قوانین و قواعد علمی و دینی اداره نمود. سپس بر اساس آن اداره ی جامعه را استوار کرد. مانند آن که یک مؤسسه ی تحقیقاتی زمانی رشد می کند که یک مدیر مدبّر و دارای صفات انسانی خوب داشته باشد و مدیر مدبّر زمانی چنین خواهد بود که از محبت و نیازهای جنسی و ر وحی و روانی برخوردار باشد و محبت و نیازهای جنسی و روحی زمانی است که فرد یا دارای پدر و مادر و خانواده ی خوب باشد و یا دارای همسر و فرزندان نیکو و مهربان و نیز مانند آنکه یک مخترع همگانی موفق به اختراعات مفید می شود که از جهت خانواده کمبود عاطفی و غریزی نداشته باشد و یا نظیر دکتر و طبیبی که هنگام جراحی دچار اضطراب فکری و روحی نباشد و ....

3- چرا می گوییم خانواده یک نهاد طبیعی و متفاوت با سایر نهاد های اجتماعی است؟

هیچگاه خانواده بنگاه تجاری و یا آزمایشگاه برای تحقیقات علمی نیست. زیرا هر فردی چه تاجر و چه عالم و چه جاهل و چه محقق و ... به سوی ازدواج و تشکیل خانواده کشیده نمی شود،بلکه آن چه فرد را به ازدواج می خواند نیاز جنسی و احتیاج او به اُنس و الفت و آرامش است. به همین خاطر می بینیم تمامی مردم از هر طبقه و فرعی که هستند بدون در نظر گرفتن هر نوع سود و منفعتی ازدواج می کنند حتی اگر برای آن ها ضرر اقتصادی و یا علمی و.... داشته باشد.

درس15

تعیین هد ف

با توجّه به آموخته های درس قبل ،در باره ی این موضوع اندیشه کنید و ابتدا اهداف مناسب برای ازدواج را تعیین کنید ،سپس،این اهداف را درجه بندی کرده هدف برتر را مشخص کنید.

ازدواج از بزرگ ترین و زیبا ترین نعمت های خداوند است و طبیعی ترین و سالم ترین راه برای رسیدن به هدف های فردی و اجتماعی است. بنابر این اولین هدف از ازدواج این است که فرد از طریق سالم ترین راه به بر طرف کردن نیاز جنسی و روحی اش دست یابد.

دوم اینکه از طریق ازدواج بتواند خداوند را بهتر بشناسد و بندگی نماید.

سوم اینکه از طریق به جامعه ی خود بهتر خد مت نماید.

چهارم اینکه با تشکیل خانواده و به دست آوردن فرزند خود را کامل تر کرده و جاودان کند.

و پنجم :بهره مندی از پشتوانه ای است در بر خورد و مقابله با مشکلات و....

تعیین اولویت

مهم ترین معیارهای همسر شایسته را با استفاده از رهنمود های پیشوایان دین می توان استخراج کرد. از نظر شما کدام معیار بر دیگر معیار ها اولویت دارد؟معیار ها را بر اساس میزان اهمیت ،مرتب کنید.

اصالت خانوادگی ، ایمان و اعتقاد به خداوند و دستورات او ، قدرت اداره ی زندگی و تدبیر آن، سلامت جسمی و فکری ، عقل و درایت (فهیم بودن)، علم و دانش ، ثروت و دارایی، با محبّت بودن ، غیور بودن،محبّت به اهل بیت ، زیبایی و مورد پسند بودن، خوش سابقه بودن در اخلاق، قناعت در بهره مندی مال و ثروت، اهل کار و تلاش بودن

1-            ایمان و اعتقاد به خداوند و دستورات او

2-            محبّت به اهل بیت

3-            سلامت جسمی و فکری

4-            با محبّت بودن

5-            عقل و درایت (فهیم بودن)

6-            زیبایی و مورد پسند بودن

7-            علم و دانش

8-            خوش سابقه بودن در اخلاق

9-            ، قناعت در بهره مندی مال و ثروت

10-    اهل کار و تلاش بودن

11-    قدرت اداره ی زندگی و تدبیر آن

12-    ثروت و دارایی

بررسی

هر یک از راه های فوق را بررسی کنید و بگویید که هر کدام از این راه ها چگونه در تشخیص همسر آینده به ما کمک می کند

1-تحقیق در باره ی خانواده ی همسر این امکان را می دهد که شخص از اصالت خانوادگی ، میزان پایبندی به موازین ÷شرعی ،اخلاقی و رفتار اجتماعی خانواده ی همسر اینده اش تا حدودی اطلاع پیدا کند.

2-شناخت دوستان همسر و معاشرین او این نتیجه را می دهد  که او چه چیزهایی را دوست دارد و می پسند د. زیرا انتخاب دوست فقط از این جهت است که او هدف و مرام مشترک با دوست خود دارد.

3-تحقیق در روحیّات و خلقیّات همسر شناخت انسان را در باره ی او زیاد می کند و این امکان را به فرد می دهد کهد اولاً بفهمد با چه کسی می خواهد زندگی کند و ثانیاً از ابتدا راه های مناسب با بر خورد با آن ها را جستجو نماید.

4-معاشرت خانواده ها با یکدیگر اثبات می کند که آیا دو خانواده ی همسر با هم اشتراک فکری و روحی دارند و آیا می توانند نیازها و مشکلات یکدیگر را درک نمایند یا خیر.

5-مشورت با افراد قابل اعتماد و کار دان از بهترین راه های تحقیق است و می تواند به همسر این امکان را بدهد که از تحقیقات خود نتیجه ی صحیح را بگیرد و بتواند زندگی آینده ی خود را بر اساس صحیح استوار کند.

6-گفت و گو با یکدیگر نیز به نوبه ی خود مفید است و آن چه که در اعمال و رفتار روشن نشده را آشکار می سازد.بنابر این گفتگوی حضوری هم گاه به مقدار بسیار زیادی نتیجه بخش خواهد بود.

راه حل

با توجّه به مشکلات یاد شده ،برای این که ازدواج در زمان مناسب خود انجام شود و تأخیر آن به حداقل برسد.راه حل های پیشنهادی شما برای گروه های زیر چیست؟

1-مسئولان جامعه

اگرمسئولان جامعه دو مشکل اساسی ازدواج را از پیش پای جوانان بر دارند ،قطعاُ اکثر جوانان در زمان مناسب نسبت به ازدواج اقدام می کنند و آن دو مشکل ،مسکن و اشتغال است.

2-پدرها و مادر ها

پدر ها و مادرها اولاٌ :برخی از آداب و رسوم غلطی که پیشینیان پایه گذاری کرده اند کنار بگذارند و از سختگیری های بی مورد بپرهیزند و توجّه داشته باشند که آیا خودشان موقع ازدواج صاحب خانه ،ماشین و...بودند یا به تدریج همه ی اینها را فراهم آورند.

3-دختران و پسران

دختران و پسران باید سطح توقعات خود را به حداقل ممکن برسانند و توجّه داشته باشند که حضرت علی (ع)وحضرت فاطمه (ع)با آن عظمت چگونه زندگی مشترک را آغاز نمودند وآنچه  مهم است داشتن صدق و صفا و محبت و یک دلی و یک رنگی است و اساس خانواده بر همین استوار است نه به امور مادی.

اندیشه و تحقیق

1-اهداف اصلی ما از زندگی مشترک و تشکیل خانواده چیست؟

یکی از گرایش های فطری در انسان ،گرایش به تشکیل خانواده است. زندگی خانوادگی بشر صد در صد طبیعی است نه قرار دادی یعنی در آفرینش انسان تدابیری به کار رفته است که طبیعتاٌ به سوی تشکیل کانون خانوادگی و داشتن فرزند گرایش دارد. با این مقدمه می توان گفت که اهداف اصلی از زندگی مشترک و تشکیل خانواده، دوری از گناه و ارضای میل جنسی از راه طبیعی و سالم ،بقای نسل و تربیت نسل جدید،داشتن آرامش روحی و روانی و در سایه ی آن شکوفایی استعدادهای درونی نیز از اهداف اصلی تشکیل خانواده است. اینها اهداف اولیه ی تشکیل خانواده است و پس از تشکیل آن  کار کردهای مهم و حیاتی دیگری برای خانواده ایجاد می شود که پی جویی آن ها را به کتب مربوطه ارجاع می دهیم.

2-ویژگی های همسر مناسب کدام است؟

ویژگی های مشترک که در 172 کتاب درسی در جدول تنظیم معیارهای همسر شایسته آمده است. اما ویژگی های اختصاصی به شرح زیر می باشد:

الف )زن:عفت ،پاکدامنی،رازداری،قناعت،جمال،اهمیّت به تربیت فرزندان صحیح خانواده،مراعات حقوق همسر و...

ب)شوهر:خوش خلق،اهل کار و تلاش،خانواده دوست،اهمیّت به مدیریت

3-اگر فاصله ی بین بلوغ طبیعی و ازدواج طولانی شود، چه  مشکلاتی پیش می آید؟

در این صورت نیروی جوانی و شور و نشاط ان ها رو به ضعف و سستی می نهد و بنیاد چنین خانواده ای سست بوده و هر لحظه با احتمال ازپاشیدگی روبرو می باشد. در چنین خانواده ای نسبت به تربیت فرزندان که نسل های آینده هستند بی توجهی می شود و با کمبود عواطف در خانواده ها، عواطف اجتماع نیز کاهش می یابد و این امر روابط افراد در جامعه را خشک و بی روح می کند.

درس16

با توجّه به این که دامان مادر مهد اصلی تربیت فرزند است،بررسی کنید:

1-در چه مواردی باید از مراکز عمومی تربیت کودک استفاده کرد؟

در مواقع ضروری که امکان نگهداری کودک نزد مادر یا پدر وجود نداشته باشد.

2- چه تفاوتی میان تربیت این گونه مراکز و تربیت مادر وجود دارد؟

هیچ وقت ارتباط عاطفی گه بین مادر وفرزند وجود دارد نمی تواند بین مربیان مراکز عمومی و کودکان برقرار شود.بوسه ای گه مادر بر گونه ی فرزند می زند در واقع تزریق محبّت به فرزند است. که به فرزند آرامش روحی وروانی می دهد.

شناسایی عوامل

موقعیت کنونی خانواده ها را بررسی کنید و عواملی را که سبب دوری یا نزدیکی آن ها به اهداف بالا می شوند،برشمرید.

1-عوامل مربوط به درون خانواده

عوامل درونی مانند وجود انس و الفت و صفا و صمیمیّت و ایثار و گذشت و فداکاری و محبّت بین پدر ومادر-احترام متقابل پدر و مادر و پرهیز از نزاع و مشاجره –انجام به موقع فرایض دینی و اهمّیّت دادن به آن ها –مشورت خواهی از فرزندان و شخصیت دادن به آن ها –مهر و محبّت نسبت به فرزندان – اطلاع از وضعیت تحصیلی فرزندان

2-عوامل مربوط به بیرون خانواده

عوامل بیرونی مانند محیط و محلی که خانواده در آن زندگی می کند –ارتباطات خانوادگی با خویشاوندان و دوستان –رادیوو تلویزیون و....همه از  عواملی هستند که می توانند سبب دوری یا نزدیکی والدین به اهداف ذکر شده بشوند.

پیام آیات

پس از مطالعه ی آیات ابتدای درس وظایفی را که برای فرزندان بیان شده است،استخراج کنید.

1-احسان و نیکو کاری نسبت به والدین

2-شکر نعمت هایی که خداوند به فرزند و پدر و مادرش داده است.

3-مورد مهر و محبّت قرار دادن والدین به خصوص در سنین پیری

4-دعای خیربرای والدین در حیات وپس از مرگ آن ها

دین وزندگی 3 حلاصه دروس

درس نهم- خورشید پنهان

 تاریخچه زندگی حضرت مهدی(عج)

•         تولد  :  نیمه شعبان سال 255 هجری قمری در سامرا

•         دو وظیفه امام حسن عسکری در رابطه با امام زمان

             - حفظ جان حضرت از گزند خلفای عباس         - اثبات وجود ایشان و اعلام امامت آن حضرت

•         آغاز امامت :  سال 260 هجری قمری بعد از شهادت امام حسن عسکری(ع)

غیبت آن حضرت: غیبت صغری. غیبت کبری

- 69 سال به طول انجامید تا سال 329 هجری قمری

- زندگی مخفی و ارتباط با مردم به وسیله نواب اربعه

-  از سال 329 هجری قمری تا کنون ادامه دارد

-  ارتباط با مردم به وسیله فقهای عام جامعه

-  ارتباط آن حضرت با مردم به خورشید در پشت ابرها تشبیه شده است.

نُوّاب اربعه :امام زمان (ع) در دوران غیبت صغری  بوسیله چهار نفر از  یاران صمیمی خود  با مردم  ارتباط داشت  و این چهار نفر به نوّاب اربعه مشهورند که به ترتیب عبارتند از : عثمان بن سعید -  محمد ابن عثمان -  حسین بن روح نوبختی -  علی بن محمد سمری

پاسخ به سوالات مطرح شده در مورد حضرت مهدی(عج)

علت غیبت امام عصر(ع) چیست؟

ü      قدر ناشناسی و ناسپاسی مردم در مورد امامان قبل  و در خطر بودن جان آن حضرت

ü      ستمگری انسان ها و زیاده روی مردم در گناه -  بر اساس حدیث امام علی(ع)

رهبری و امامت حضرت در عصر غیبت چگونه انجام می شود؟

ü      هدایت و رهبری مردم از پشت پرده غیب

ü      بخش اصلی رهبری امام  زمان ، هدایت مردم از طریق ولایت معنوی(هدایت باطنی) است.

ü      برخورداری شیعیان از امدادهای معنوی در جهت رشد و تعالی روحی

ü      رهبری آن حضرت به بهره بری از آفتاب پشت ابر تشبیه شده است.

ü      حل مشکل علماء و خبر دادن رویدادها

ü      دستگیری از درماندگان – شفای مریضان – دعا برای مومنان

دوران غیبت چه زمانی پایان می یابد؟

آنچه برای ظهور لازم است عبارت است از :

ü      احساس جهانی برای امداد الهی و غیبی

ü      ناامیدی مردم از همه مکتب های غیر الهی

ü      آمادگی لازم پیروان آن حضرت برای همکاری با او

امام محمد باقر می فرماید :  کَذِبَ الوَقّاتون (کسانی که وقت ظهور را تعیین می کنند دروغ می گویند ) – غیر خدا هیچ کس زمان ظهور را نمی داند.

یاران راستین حضرت چه کسانی هستند؟

مواجهه با این سوال دو احساس در شخص منتظر ایجاد می کند

-         احساس شوق  ناشی از اشتیاق انسان به ملاقات با آن حضرت

-         احسان نگرانی ناشی از تردید از این که  در کدام جبهه قرار دارد

یاران امام عصر (عج) ویژگی های زیر را دارند :

ü      پیشتازان تحول جهانی و سازندگان تمدن متعالی اسلام

ü      مردمی پولاد دل و سرشار از یقین به خدا و محکم تر از صخره ها   بر اساس  حدیث امام صادق(ع)

ü      هسته مرکزی یاران او 313 نفرند که 50 نفر آنها زن هستند.  

شرایط امام (ع) برای بیعت با مردم بر اساس حدیث  حدیث امام علی(ع)

در زمان ظهور  ،  امام عصر  با شرایط زیر با مردم بیعت خواهد کرد :

در امانت خیانت نکنند.  - پاک دامن باشند. اهل دشنام و کلمات زشت نباشند.   -  خونریزی نکنند.   - ساده زیست باشند.  - به ظلم و ستم خون ریزی نکنند   -به حقوق مردم تجاوز نکنند.. و ... 19 مورد ص 142 ترجمه و پیام آیات

      چند نکته مهم  در درس 9

ü      انبیاء و امامان مظهر رحمت الهی هستند و نعمت الهی به وسیله  آنها کامل گردیده است.

ü      پیامبر اکرم و علی علیهم السلام پدران امت هستند               انا و علی ابوا هذه الامه  پیامبر اکرم

ü      برقراری عدالت و گسترش علم و فرهنگ نیازمند تحول روحی جمعی تمام افراد جامعه است.

ü      رهبری امام عصر(ع) طبق فرموده خود آن حضرت مانند بهره گیری از آفتاب در پس ابر می باشد.

ü      امام عصر(عج) هم اکنون هم سرپرست و حافظ شیعیان است

ü      ظهور حضرت به برپایی قیامت تشبیه شده است در ناگهانی بودن  بر اساس حدیث پیامبر اکرم (ص)

ü       کسانی می توانند از یاران حضرت باشند که در صحنه نبرد حق و باطل حضور داشته باشند و همیشه در برابر باطل ایستادگی و مقاومت کنند.

ü      شیخ مفید مرجع شیعیان در قرن چهارم و پنجم و استاد سید مرتضی و سید رضی و شیخ طوسی است..

ü      دعا و گریه برای انتظار امام کافی نیست ، شخص باید در صف عدالت خواهان همیشه حضور داشته باشد

ü      بر اساس حدیث امام علی (ع) امام زمان در میان مردم حضور دارد  و روز ظهور آن حضرت ، روز شادی فرزندان علی و پیروان اوست .

ü       امام عصر در نامه به شیخ مفید فرموده : ما از احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نیست 

ü      کلمه غیبت برای حضرت مهدی(ع) در مقابل ظهور است نه حضور یعنی ایشان در جامعه حضور دارند ولی از نظر ها غایب هستند ( حضور دارند ولی فعلا ظهور ندارند )

درس دهم -  در انتظار طلوع

عقیده به موعود و منجی  در میان همه ادیان الهی و مسلمانان خصوصا تشیع ، اعتقادی عمیق و استوار است

موعود و منجی در ادیان الهی:

پیامبران الهی برای تحقق وعده های الهی این اعتقاد را به مردم ارایه کرده اند که یک ولی خدا ظهور خواهد کرد و حکومت عدل جهانی تشکیل خواهد داد. با وجود اعتقادات مختلف در ادیان ، همه در اصل الهی بودن آینده تاریخ و ظهور ولی خدا اتفاق نظر دارند.
اعتقاد یهودیان	یهودیان معتقدند که مسیح و منجی هنوز نیامده و روزی مسیح خواهد آمد و دین موسی را گسترش خواهد داد.
اعتقاد مسیحیان	مسیحیان معتقدند که حضرت عیسی همان منجی و موعود آخر الزمان است. و این اعتقاد پولس را پذیرفته اند که حضرت عیسی بعد از به صلیب کشیده شدن، زنده شده و به آسمان رفته و روزی ظهور خواهد کرد.
اعتقاد زرتشتیان	زرتشتیان به ظهور سوشیانت معتقدند (به معنای منجی و رهاننده)  که متون زرشتی آن بشارت داده اند.
اعتقاد اهل سنت	مسلمانان اهل سنت معتقدند حضرت مهدی است از نسل پیامبر و فاطمه علیهم السلام است وهنوز به دنیا نیامده و مشخص نیست کی به دنیا خواهد آمد.
اعتقاد شیعیان	مسلمانان شیعه معتقدند منجی عالم دوازدهمین امام و فرزند امام حسن عسکری است هم نام و هم کینه پیامبر است (نام او محمد و کینه او ابوالقاسم است)

-         اعتقاد مشترک تمام ادیان به وجود یک منجی در آخر الزمان سبب همکاری آن ها برای تحقق آرمانهای بزرگ پیامبران است.

-         همکاری میان ادیان الهی ، سبب نزدیکی و همدلی حق طلبان و مانع توطئه ستمگران می شود.

فواید معلوم بودن مشخصات امام زمان و حضور ایشان در جامعه

·         مردم فریب ماجرا جویان فریب کار که خود را مهدی موعود معرفی می کنند نخواهند خورد

·          مردم حضرت را حاضر و ناظر برخود می یابند و می دانند که امام از اعمال شیعیان آگاه است.

·          شیعیان احساس می کنند می توانند با امام خواسته ها و تمایلات درونی اشان را در میان بگذارند

·          جامعه به صورت های گوناگون از هدایت و ولایت معنوی امام برخوردار می گردد.

شخص منتظر و جامعه منتظر

ویژگی های شخص عاشق و منتظر امام زمان

ü      شخص منتظر انسان آرمانی خود را می شناسد و مشتاق دیدار او می شود.

ü       سعی می کند تمام زیبایی های وجود او را در خود تجلی دهد. 

ü       در جهت جلب رضایت امام تلاش می کند.

ü       امام را اسوه و الگوی خود قرار می دهد.

ü       شوق دیدار امام امید به آینده را در او افزایش می دهد.

ویژگی های جامعه منتظر

ü      جامعه منتظر به ناهنجاری های جامعه نه می گوید.

ü      برای آینده بهتر تلاش می کند.

ü       حکومت طاغوت را بر نمی تابد.

ü       جامعه منتظر می کوشد در راه رسیدن به جامعه ای که انتظارش را می کشد حرکت کند.

مسئولیت های شخص منتظر امام زمان (ع)

•         تقویت ایمان  : منتظران واقعی امام زمان در عصر تردید و دو دلی ها به خود تردید راه نمی دهند و با یقین برای فردای روشن تلاش می کنند.

•          ایجاد آمادگی در خود و جامعه: منتظران حقیقی امام عصر سعی دارند خود و جامعه دینی را همیشه آماده ظهور حضرت نگه دارند و این آمادگی از جهات فرهنگی، علمی و اقتصاد و نظامی است و سعی دارند همیشه زمینه ظهور را فراهم سازند.

•          تقویت شناخت و محبت به امام: وظیفه هر مسلمانی است که معرفت و محبت نسبت به امام عصر را در خود افزایش دهد.

•          پیروی از امام عصر: منتظر حقیقی تلاش می کند در تمام ابعاد فردی و اجتماعی از آن حضرت (ع) پیروی و اطاعت کند.

•         دعا برای ظهور امام: بهترین عمل در عصر غیبت دعا برای ظهور آن حضرت است

طرح یک سوال:

آیا طول عمر بسیار زیاد امام عصر (ع) با عقل سازگار و امکان پذیر است؟

جواب: بعضی امور در عالم غیر عادی هستند ولی غیر عقلی نیستند طولانی شدن عمر انسان ها هم از همین امور است اگر انسان از کلیه امور و عوامل و شرایط طولانی شدن عمر آگاهی داشته باشد می توانند عمر خود را افزایش دهد.

از آنجا که خداوند از همه این شرایط آگاه است به قدرت خود جسم حضرت را جوان نگه می دارد تا به حیات خود ادامه دهد.

پس: عمر طولانی امام عصر غیر عادی است نه غیر عقلی و محال و با قدرت الهی انجام می شود.

پویایی جامعه شیعه به اعتقاد جامعه شناسان در طول تاریخ به دو عامل بستگی داشته است :

•         گذشته سرخ: اعتقاد به عاشورا و تلاش برای ایثارگری و شهادت در راه حقیقت و آرمانهای انسانی

•         آینده سبز: باور به مهدویت و نپذیرفتن حکومت طاغوت و تلاش برای گسترش عدالت و انسانیت در سراسر جهان

چند نکته:

ü      اداره کننده جهان وجودی است که حکیم، و مدیر و مدبر، و با حکمت خود جهان را اداره می کند.

ü      در انجیل برنابا و انجیل یوحنا ذکر شده که حضرت عیسی از پیامبری بعد از خود خبر می دهد.

ü      انتظار یک امر فطری انسانی و یک اصل مثبت اجتماعی است.

ü      عصر غیبت عصر دو دلی و شک و تردید است.

ü      طبق نظر علی (ع) بزرگ ترین مردمان در ایمان و یقین کسانی هستند که پیامبر را ندیده و امام آنها در غیبت است و به سبب خواندن خطی روی کاغذ ایمان می آورند.

ü      یاران امام زمان باید جامعه خود را برخوردار از مواهب طبیعی و سرشار از شور و نشاط سازند و جامعه خود را از جهل و عقب ماندگی و جهل و ظلم و تبعیض نگه می دارند.

ü      پیامبر اکرم (ص) درباره امام عصر می فرماید : هر کس دوست دارد خدا را در حال ایمان کامل  و مسلمانی مورد رضایت ، ملاقات کند ، ولایت و محبت امام عصر (ع) را بپذیرد.

ü      محبوب ترین کارها نزد خداوند انتظار فرج است. (امیر مومنان ع)

ü      در رابطه با حضرت مهدی سه کلمه در خاطره ها می ماند معرفت، محبت، انتظار ،  انتظار بدون محبت و محبت بدون معرفت بی معناست.

ü      کسانی که خود را آماده ظهور نکرده اند ، در زمان ظهور مانند قوم موسی  به حضرت مهدی خواهند گفت « تو و پروردگارت بروید بجنگید  و ما اینجا می نشینیم.»

ü      پیامبر اکرم فرمود : خوشا به حال کسی که به حضور قائم برسد  در حالی که پیش از قیام هم پیرو او باشد .

درس یازدهم  -  تداوم امامت در عصر غیبت

امام  در جامعه سه وظیفه مهم دارد که  در زمان غیبت امام زمان (ع) به شیوه های زیر عمل می شود :

شیوه تداوم  وظایف امام  در عصر غیبت امام عصر (ع)
ولایت معنوی	چون این مقام نیازمند حضور امام زمان نیست پس ولایت معنوی در عصر غیبت توسط خود ایشان انجام می شود.
مرجعیت علمی	چون جامعه اسلامی در هر عصر و زمانی با مسایل دینی و اجتماعی جدید روبرو می شود در حل مسایل و مشکلات دینی جز با تکیه بر تخصص عمیق و تسلط کامل بر منابع دینی مقدور نیست پس مردم باید در مورد حل مسایل و مشکلات جدید جامعه به فقیهان و مجتهدین مراجعه و احکام جدید دین را دریافت دارند.
ولایت ظاهری	ولایت ظاهری(حکومت اسلامی) در عصر غیبت توسط ولی فقیه انجام می شود.

وجود کتاب الهی به تنهایی کافی نیست ، جامعه اسلامی نیازمند  مرجعیت علمی و  ولایت ظاهری (حکومت اسلامی ) است 

معرفی و تعریف چند اصطلاح:

تَفَقُّه	به معنای تفکر عمیق است.
فقیه	به افرادی که در مسایل دینی و احکام دین به معرفت عمیق رسیده اند فقیه گفته می شود.
مرجع تقلید	به فقیهانی که مردم برای گرفتن احکام دینی به آن ها مراجعه می کنند و از آن ها تقلید می نمایند مرجع تقلید گویند.
تقلید	مراجعه به متخصصان دینی برای گرفتن احکام دین ، تقلید گفته می شود.
مُقَلِّد	کسانی که در احکام دین متخصص نیستند و برای گرفتن احکام به مراجع تقلید مراجعه می نمایند مُقَلِّد آن مراجع هستند.
ولی فقیه	در میان فقها به فقیهی که توانایی لازم برای بر پایی حکومت را دارد و رهبری جامعه را برای پیاده کردن قوانین الهی به عهده می گیرد ولی فقیه گفته می شود.

شرایط مرجع تقلید

1- با تقوا و عادل باشد (عادل به کسی گویند که گناه کبیره انجام ندهد و اصراری هم بر گناهان صغیره نداشته باشد).

2- زمان شناس باشد. (یعنی نیازهای روز جامعه را بشناسد و احکام دین را متناسب با نیاز روز استخراج کند).

3- اعلم باشد ( در رشته تخصصی خود (معارف دینی) از دیگران داناتر باشد. )

راه های شناخت مرجع

1- انسان خودش به اندازه ای اطلاع داشته باشد که بتواند فقیه جامعه شرایط را بشناسد و تشخیص دهد.

2- دو نفر عادل و مورد اعتماد ، فقیه جامع شرایط را معرفی کنند.

3- یکی از فُقَها چنان مشهور باشد که انسان مطمئن شود او واجد شرایط است

ترجمه و پیام دو حدیث مهم

متن حدیث	تر جمه	پیام
امام عصر (ع)  در نامه ای به اسحاق ابن یعقوب  در باره مسایل و مشکلات  عصر غیبت  می فر ماید: « واما الحوادث الواقعه فارجعوا الی رواه حدیثنا  فانّهم حجّتی علیکم  و انا حجه الله علیهم »	در مورد رویداد های زمان (رویدادها و مشکلات عصر غیبت ) به راویان حدیث ( فقها) مراجعه کنید  که آنان حجت من بر شمایند  و من حجت خدا  بر آن ها می باشم	- منظور از حوادث الواقعه  ، رویداد های جدید است که جامعه اسلامی با آن روبرو می شود - منظور  از روات حدیث ، فقها و مجتهدین هر زمان است
امام صادق (ع) در باره شرایط مرجع تقلید می فرماید :  فَاَما  من کان  من الفقها  صائنا لنفسه  ، حافظا لدینه ، مخالفا لهواه ، مطیعا لامر مولاه ، فَلِلعَوامِ اَن یقلدوه و ذالک لایکون الا لبعض الفقها الشیعه لا  کُلُهُم	هر کس از فقیهان  که نگهدارنده نفس خود ،  نگهبان دین خود ، و مخالفت کننده با  هوی  و هوس  خود و فرمان بردار فرمان خداوند باشد  ، پس بر مردم است  که از او پیروی کنند . این ویژگی وجود ندارد مگر در بعضی از فقهای شیعه  نه همه آنها

نکات درس:

ü      امام کاظم (ع) فقیهان را دژهای محکم اسلام معرفی کرده که حافظ اسلامند و در مقابل کژ اندیشی ها از آن حراست  می کنند.

ü      امام صادق (ع) مرگ یکی از فقها را برابر با شکاف و رخنه در اسلام می شمرد.

ü      فقیهان با تقوا و اسلام شناس با تکیه بر دو پشتوانه مرجعیت علمی و حکومت اسلامی را به عهده می گیرند آن دو پشتوانه عبارتند از: قرآن کریم  و  سیره و سنت پیامبر و ائمه اطهار علیهم اسلام.

ü      در عصر غیبت کبری بنا به فرمان امام زمان و به نیابت از ایشان فقیهان جامع شرایط مرجعیت علمی و حکومت اسلامی را برعهده دارند.

ü      فقیهان با تفکر در آیات و روایات و کمک گرفتن از موازین عقل ،  احکام دین را بدست می آورند و در اختیار مردم قرار   می دهند.

ü      مرجعیت علمی در عصر غیبت توسط مرجعیت فقیه ادامه می یابد.

ü      حکومت اسلامی در عصر غیبت توسط ولایت فقیه استمرار می یابد.

ü      هر شخص مسلمانی موظف است آگاهانه مرجع واجد شرایط خود را انتخاب کند این انتخاب نه تنها حق فرد بلکه وظیفه اوست.

ü      اگر شخص مدتی از یک مرجع تقلید کند و تشخیص دهد مرجع دیگری عالم تر است لازم است به تشخیص خود عمل کرده و از فقیه اعلم پیروی کند.

ü      هیچ کس نمی تواند پیروی از یک مرجع  را به انسان تحمیل کند یا او را از پیروی از فقیهی باز دارد.

ü      ملاک و معیار انتخاب مرجع تقلید تشخیص خود فرد بر مبنای قوانین دین است.

ü      انتخاب آگاهانه مرجع تقلید در طول تاریخ زمینه ساز رابطه عمیق بین مردم و مراجع بوده است.

ü      آنچه در انتخاب مرجع تقلید نقش اساسی دارد دانش و تقوای اوست.

ü      دلیل اینکه مرجع تقلید باید عادل باشد آن است که مردم به او اعتقاد کامل داشته باشند.

ü      زمان شناس بودن فقیه به او کمک می کند تا مسایل و احکام را متناسب با نیاز روز جامعه استخراج و در اختیار مردم قرار دهد.

درس دوازدهم  - ولایت فقیه ، شکل حکومت اسلامی در عصر غیبت

در عصر غیبت امام زمان (عج) ولایت و رهبری جامعه به نیابت از او بر عهده فقیه واجد شرایط است  که مسئولیت رهبری و اداره جامعه اسلامی را به عهده می گیرد

سوال اول: ولی فقیه چگونه برگزیده می شود؟

کسی شایستگی رهبری جامعه اسلامی را دارد که هم مشروعیت دینی داشته باشد ،یعنی مورد تایید شرع مقدس اسلام باشد  و  هم مقبولیت مردمی  داشته باشد

-         مشروعیت: بنا بر آیات و روایات مشروعیت رهبری جامعه با شرایط زیر محقق می شود :

الف) فقیه عادل و با تقوا باشد.

ب) زمان شناس باشد. ( بتواند احکام دینی را متناسب با نیاز های روز از کتاب و سنت اهل بیت استخراج کند)

ج) با تدبیر و با کفایت باشد. ( بتواند با درایت و بینش قوی ، جامعه را در شرایط پیچیده جهانی رهبری کرده و نقشه های دشمنان را خنثی سازد )

د) شجاعت و قدرت روحی داشته باشد ( بدون ترس و واهمه  با  دشمنان مبارزه کند  -  در اجرای احکام دین از کسی نترسد  -  با قدرت در مقابل تهدید دشمنان بایستد ).

            -   مقبولیت ولی فقیه علاوه بر مشروعیت باید مورد قبول مردم هم باشد و به او اعتماد و اطمینان داشته باشند.

حکم فقیهی که مقبولیت دارد ولی مشروعیت ندارد  ، حکم طاغوت است  و پیروی و تبعیت از آن حرام است.

شیوه انتخاب ولی فقیه

ولی فقیه به دو صورت ممکن است انتخاب شود :

یک مرحله (مستقیم) - رهبر جامعه اسلامی به صورت مستقیم توسط مردم انتخاب می شود ( انتخاب امام خمینی به صورت یک مرحله ای با راهپیمایی ها و اجتماعات سراسری بوده است).

دو مرحله ای(غیر مستقیم) -  این شیوه به صورت غیرمستقیم مردم ابتدا فقیهان  مجلس خبرگان را انتخاب می کنند  و مجلس خبرگان وظیفه انتخاب ، عزل و نظارت بر کار رهبر را به عهده دارد .

-  این شیوه در قانون اساسی برای انتخاب رهبر پیش بینی شده است. ( انتخاب آیت اله خامنه ای به عنوان رهبر با همین شیوه بوده است ) .

سوال دوم: میان انتخاب ولی فقیه و مرجع تقلید چه تفاوتی وجود دارد؟

جواب: انتخاب مرجع تقلید یک امر شخصی و خصوصی است و نیازی نیست که اکثریت مردم از یک مرجع پیروی کنند. اما ولی فقیه که مسئول اداره جامعه است نمی تواند متعدد باشد و این لازمه نظم اجتماعی و اجرای قانون واحد در جامعه است پس مراجع تقلید می توانند متعدد باشندومردم به هر مرجعی که علم داشتند مراجعه می کنند اما ولی فقیه یکی است و همه مردم موظفند ازاو پیروی کنند.

سوال سوم: آیا ولی فقیه و مرجع تقلید می توانند یکی باشند؟

جواب: انتخاب مرجع امری خصوصی است یعنی شخص می تواند هم ولی فقیه یا مرجعی دیگر را برای تقلید انتخاب کند اما اگر مرجعیت علمی با رهبری جامعه در یک فقیه جمع شود وحدت رویه ی بهتری بر جامعه حاکم می شود اگر مردم در امر تقلید احکام دینی از دیگری تقلید کنند مشکلی پیش نمی آید ولی در مقررات و قوانین مربوط به اداره جامعه ، ضروری است همه مردم حتی سایر فقیهان و مراجع باید از حکم ولی فقیه پیروی کنند و این یک ضرورت عقلایی و لازمه بقا و پیشرفت کشور است.

سوال چهارم: شباهت و تفاوت میان نظام اسلامی و حکومتهای دموکراتیک (مردم سالار) چیست؟

الف) شباهت: هم نظام اسلامی و هم نظام دموکراسی تابع رای و خواست اکثریت مردم است و اکثریت مردم تعیین کننده نوع نظام حاکم بر جامعه است نه خواست فرد یا گروهی خاص.

ب) تفاوت: حکومت اسلامی مسئول اجرای احکام و قوانین اسلامی است و ولی فقیه تابع مقررات و ضوابط دینی است اما دموکراسی رایج جهان هدفش تامین خواسته های مادی مردم است و نسبت به ارزشهای الهی بی اعتنا است.

سوال پنجم: رابطه رهبر  با مردم باید چگونه باشد:

امام علی (ع) در نامه ای به مالک اشتر به عنوان فرمانروای مصر در خصوص رابطه  حاکم اسلامی با مردم نکات مهمی را  تبیین نموده است که به تفکیک در جدول زیر می آید :
برخورد با شهر وندان	حاکم باید با همه مردم دوست و مهربان باشد چه مسلمان و برادر دینی او باشند و چه نباشند. - دل خویش را در هاله ای از مهربانی نسبت به شهروندانت قرار بده و با همه دوست و مهربان باش چرا که مردم دو دسته اند و دسته ای برادر دینی تو و دسته ای در آفرینش با تو برابرند.
تکبر و خود بزرگ بینی	یکی از آفت های مهم برای حاکم اسلامی تکبر و خود بزرگ بینی است که امام (ع) مالک اشتر را از آن بر حذر می دارد. - اگر با مقام و قدرتی که داری دچار و تکبر و خود بزرگ بینی شدی به بزرگی و عظمت حکومت خداوند بنگر که این کار تو را از سرکشی نجات می دهد تندروی تو را فرو می نشاند و عقلت را به جایگاه اصلی باز می گرداند.
دوست داشتنی چیز ها نزد حاکم	دوست داشتنی چیز نزد حاکم باید سه خصوصیت داشته باشد : الف) در حق میانه ترین          ب) در عدل شامل ترین       ج) در جلب خشنودی مردم فراگیرترین باشد - خشم عمومی مردم ، خشنودی خواص را از بین می برد و رضایت عمومی ، خشم خواص را از بین می برد.
عیب جویان	یکی دیگر از رفتارهای حاکم اسلامی طرد عیب جویان است چون حاکم اسلامی باید بیش از هر کس در پنهان کردن عیب مردم بکوشد.
سخن چینان	عدم شتاب در پذیرش حرف سخن چین چون سخن چین در لباس نصیحت ظاهر می شود اما خیانت کار است.
مشورت با ترسویان	عدم مشورت با ترسو چون مشورت با ترسویان روحیه حاکم را سست می کند.
نیکوکاران و بدکاران	نیکوکاران و بدکاران نباید در نظر حاکم یکسان باشند چون این کار نیکوکاران را در کار خیر بی رغبت و بدکاران را به کار بد تشویق می کند.
طبقات محروم	در مورد طبقات محروم  ، حاکم باید گروهی مورد اطمینان و خدا ترس و متواضع را انتخاب کند درباره وضع آنها تحقیق کنند و گزارش بدهند. و این گروه بیش از همه به عدالت نیازمند هستند.

سوال ششم: مردم نسبت به حکومت اسلامی چه مسئولیتی دارند؟

-        اولین وظیفه مردم ، انتخاب رهبر و سایر مسئولان است

-        دخالت و حمایت مردم شرط اولیه نظام اسلامی است.

-        تبعیت از ولی فقیه (حاکم اسلامی) یکی از وظایف مردم نسبت به حکومت اسلامی و به معنای مشارکت در حفظ وحدت و استقلال جامعه  است.

-        مسئولیت اسلامی افراد جامعه: تلاش برای دوام نظام رشد و پیشرفت آن در همه ابعاد زندگی اجتماعی است.

      -   رهبر معظم انقلاب: نظام بدون حمایت و رای و خواسته مردم هیچ است.  انتخاب مجلس و دیگر انتخابات مظاهر حضور رای و اراده و خواست مردم است. -  هر نظامی که بر پایه آراء مردم بنیان گذاری نشده باشد ماندنی نیست.

-         امروزه ولی فقیه محور وحدت ملی همبستگی اجتماعی و استقلال کشور است.

حقوق مردم و حاکم اسلامی

امام علی درباره حقوق مردم و رهبری می فرماید:

-  بزرگ ترین حقی که خدا واجب کرده است حق رهبر بر مردم و حق مردم بر رهبر است که آن را سبب دوستی و الفت آنان و ارجمندی دینشان قرار داده است.

 -  مردم جز به صلاح حاکمان اصلاح نپذیرند و حاکمان جز به پایداری مردم نیکو نگردند هنگامی که مردم وظیفه خود را انجام دادند و حاکم هم حق آنها را ادا  کرد حق بین آنها ارجمند می شود.

حقوق مردم بر حاکم (وظایف حاکم )	حق حاکم بر مردم ( وظایف مردم)
1- نصیحت و راهنمایی مردم 2- تقسیم شایسته بیت المال بین مردم 3- آموزش مردم 4- تربیت و پرورش مردم	1- وقتی مردم بیعت کردند بر بیعت خود وفادار بمانند 2- حاکم را در پنهان و آشکار نصیحت و یاری نمایند 3- هنگامی که حاکم آنها را فرا خواند اجابت نمایند 4- هنگامی که حاکم فرمانی صادر کرد اطاعت نمایند

سوال هفتم: آیا تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت می تواند در زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی موثر باشد؟

پاسخ مثبت است به چهار دلیل:

         اولا: برقراری حکومت اسلامی یک ضرورت اسلامی برای اجرای احکام اسلامی است و به مومنان فرصت می دهد که برای ظهور آماده شوند.

        ثانیا: مرجعیت و ولایت فقیه در عصر غیبت همان چراغ هدایتی است که بوسیله آن راه از بیراهه شناخته می شود و ولایت و حکومت ،  قلعه و حصار متین و محکمی است که منتظران در آن به آماده سازی و تشکل خود می پردازند.

       ثالثا: تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت به معنای ارایه یک الگو از حاکمیت دینداران است ، با تشکیل این نوع حکومت ضمن توسعه و سازندگی و رفاه نسبی  ،  معنویت و عدالت هم بوسیله آن گسترش می یابد و حق طلبان جهان  امیدوار به  تجدید حیات فضایل اخلاقی و کرامت های انسانی خواهند شد و آماده ظهور موعود جهانی.

       رابعا: وجود حکومت اسلامی (در شرایطی که امروز قدرتمندان در اندیشه سرکوب اندیشه مهدویت هستند) می تواند امکان مقابله با توطئه ها و تهاجم را فراهم آورد و برنامه وسیعی را برای پایداری و استقامت مسلمانان در مقابل مستکبرین تدارک ببینند.

درس سیزدهم -  کرامت نفس

خداوند انسان را عزیز آفریده و او را بر سایر مخلوقات کرامت بخشیده است

نقش کرامت نفس در زندگی انسان

انسان با داشتن عزت و کرامت نفس در مقابل هر کدام از معضلات زیر  می تواند عکس العمل مناسبی داشته باشد
پستی و حقارت	اگر انسان این حقیقت را که خداوند بهای اوست را بفهمد و کرامتی که خدا به او بخشیده را درک کند ،  از آنچه او را پست و حقیر کند و نزد خدا کوچک کند دوری می کند.
پیمان شکنی	انسان کریم شرم و پروا دارد که پیمان شکنی کند و در حضور خدا گناه کند.  چون پیمان شکنی را مخالف کرامت خود می یابد. پس یکی از راه های ماندگاری بر پیمان تقویت احساس کرامت و عزت است.
گناه	انسان صاحب کرامت نفس چون می داند که نمی شود چیزی را از خدا مخفی کرد می کوشد خود را از گناه حفظ کند.
شهوت	انسان صاحب کرامت در مقابل شهوت نمی شکند، چون ¬ کسی که توانایی کنترل شهوت خود را ندارد اگر در مقابل تحریک درونی تسلیم می شود  بدان جهت است که خود را در برابر این امور کوچک می بیند پس انسان دارای یک قدرت روحی و اراده قوی است که می تواند در مقابل گناه بایستد و آن را شکست دهد.
دوست ناباب	انسان صاحب کرامت در مقابل دوست ناباب به سرعت تسلیم نمی شود.
فقر	فقیری که کرامت نفس دارد گدایی و دزدی نمی کند.
تکبر	انسان دارای کرامت نفس با بزرگ منشی و بزرگواری با مردم روبرو می شود و متواضع است.
بر خورد با انسان های  ستمگر	انسان صاحب کرامت در مقابل افراد زورگو و ستمگر عزت مندانه می ایستد و از کرامت ها و فضیلت ها دفاع می کند
نفس اماره	انسان دارای کرامت نفس و با عزت همواره به سود نفس لوامه عمل می کند و تسلیم نفس اماره نمی شود

تمایلات انسان:

تمایلات عالی : به خود عالی عالی و اصیل تعبیر می شود (تمایلات انسانی)  و در کتاب به نفس لوامه تعبیر شده است

تمایلات دانی  :  به خود دانی و غیر اصیل تعبیر می شود (تمایلات حیوانی ) و در کتاب تحت عنوان نفس اماره تعبیر شده است

- گاهی این دو دسته تمایلات یا این نوع خود مقابل یکدیگر قرار می گیرند و با هم مبارزه می کند.

- انسان صاحب کرامت نفس هرگز از درون در مقابل نفس اماره نمی شکند و تسلیم گناه نمی شود.  اما انسان ذلیل از درون شکست می خورد و تسلیم نفس اماره می شود.

-  انسانی که در مقابل عوامل بیرونی تسلیم می شود ابتدا خود را می شکند و حقیر می شود سپس در مقابل دیگران و گناه تن به ذلت می دهد در واقع او کرامت خود را دست داده و به دئانت و پستی دچار شده است.

ü      کسی که خدا را درست بشاسند به طور طبیعی همه امور غیر خدایی نزد او کوچک می شوند در نتیجه به هیچ عنوان در مقابل غیر خدا احساس حقارت وکوچکی نمی کند. امام علی در وصف چنین کسانی می فرماید عظم الخالق فی انفسهم فصغرمادونه فی اعینهم (خدا در نفس آنها بزرگ و غیر خدا در چشم آنها کوچک است).

اکثر گناه کاران و مجرمان کسانی هستند که کرامت نفس خود را از دست داده و تحقیر شده اند  ،  پس یکی از راه های مبارزه با کژی ها و زشتی ها در جامعه تکریم و جلوگیری از تحقیر آن ها است تا در فضایی محبت آمیز و امن بزرگوارانه به زندگی خویش ادامه دهند و از آلودگی به گناهان در امان باشند

 درس چهار دهم – زمینه های پیوند مقدس

تفکر در احادیث:

پیشوایان ما مظهر کرامت نفس هستند درباره کرامت نفس سخنان زیبایی دارند ، از این سخنان  می توان چند نتیجه بدست آورد

حدیث امام سجاد: گرامی ترین مردم کسی است که تمام دنیا را با قدر و  شان خود برابر نمی کند.

امام علی (ع): آن کس که خود را گرامی بدارد شهوت ها نزد او حقیر و پست می شوند.

امام علی (ع)  : مردم دنیا دو دسته اند: یک دسته به بازار جهان می آیند و خود را می فروشند و برده می سازند. و یک دسته خود را در این بازار می خرند و آزاد می سازند.

امام علی خطاب به فرزندش امام حسن (ع): نفس خود را در برابر هر پستی گرامی بدار گر چه منفعت فراوان داشته باشد زیرا با از دست دادن بخشی از کرامت خود چیزی بدست نمی آید.

امام صادق (ع): بهای نفس گرانقدر و با ارزش خود را فقط خدای خود می دانم زیرا در میان مخلوقات موجودی نیست که قیمت نفس مرا داشته باشد.

نتایج

ü      در مقابل از دست دادن خود چیزی در خور نمی توان بدست آورد چون هیچ چیز و هیچ کس در دنیا بهای وجود انسان نیست.

ü      خداوند فرموده خودش بهای انسان است

ü      مقصود از فروختن خود در دنیا این است که انسان با گناه و تسلیم شیطان و دیگران شدن ، خود را به آن ها و گناه می فروشد و کرامت نفس خود با شیطان و دیگران معامله می کند

ü      منظور از خریدن خود این است که انسان با کرامت نفس خود را در مقابل گناه و دیگران نشکند و خود را به دیگران نفروشد و خود را خریده و آزاد نماید.

ü      تنها راه ایستادگی در مقابل شهوات ارزش گذاری به نفس خویش و حفظ کرامت نفس و گرامی داشتن خود است.

ü      کسی که دنیا را هم قدر خود نمی داند خود را بالاترین موجود  عالم دانسته و قدر و  شان خود را  با خدا برابر   می داند ، برای خود بالاترین و والاترین شأن و شخصیت را تصور نموده است. و از خصلت کرامت نفس و عزت در درون خود خبر می دهد.

راه پرورش کرامت نفس

برای یافتن عزت و پرورش آن در خود باید به سراغ سرچشمه آن رفت

خانواده ارزش مند ترین بنیاد اجتماعی نزد خداست و با آمدن فرزند کامل می شود

ابتدا باید دانست که زن و مرد به عنوان نوع انسانی  ، دارای ویژگی های فطری یکسان  و هدف مشترک هستند  و به طور یکسان می توانند به آن هدف رسیده  و در بهشت جاوید منزل گزینند

قرآن کریم در این رابطه می فرماید:

تفاوت نقش ها

-        تفاوت بین زن و مرد به معنای برتری یکی بر دیگری نیست بلکه برای ایفای نقش تکمیلی در خانواده و جامعه است.

-        چون زن و مرد هر کدام نقش در خانواده و جامعه دارند ،  آفرینش آنها هم براساس تفاوت درنقش آنها متفاوت است.

-        رفتارهای نامناسب با زنان که به علت باورهای غلط فرهنگی و  اجتماعی است به هیچ عنوان مورد تایید اسلام نیست.

-    نقش مادری زن در اسلام مورد تاکید فراوان است اگر امروزه برای نقش مادری زن ارج و منزلت لازم را قایل نیستند علت این اشتباه بنیادین آن است که می پندارند فضیلت و قدر و منزلت آدم هابه قدرت اقتصادی آن ها است.

زمینه های طبیعی تشکیل خانواده:

خانواده یک نهاد طبیعی و لازمه خلقت انسان است. بدون تشکیل خانواده حیات و تکامل انسانی با خطر جدی مواجه خواهد شد (یعنی تشکیل خانواده زمینه های طبیعی دارد)

زمینه اول -  نیاز جنسی

- ابتدایی ترین زمینه تشکیل خانواده نیاز جنسی زن و مرد به یکدیگر است.

- این نیاز از دوران بلوغ آغاز و اولین کشش و جاذبه را میان زن و مرد ایجاد می کند.

زمینه دوم - نیاز به آرامش روحی و انس با همسر

• زن و مرد نیازمند آرامش روحی هستند که این نیاز فقط با بودن در کنار همسر حاصل می شود راه دیگری برای دست یابی به آن نیست.
• اگر زن یا مرد به این نیاز همسر توجهی نداشته باشد خانواده موفقی ندارند.          
•   تجربه های روان شناختی گویای آن است که توانایی زن در ایجاد سکونت و آرامش در خانواده بیشتر از مرد است ، چون زن مبدا آرامش در خانواده است.
•  اگر زن و مرد در کنار هم احساس آرامش کنند¬ به رابطه مودت آمیز می رسند ¬ خیر و برکت آن ها به یکدیگر بیشتر می شود ¬ بین آن ها پیوند مستحکم ایجاد می شود.

زمینه سوم - رشد و پرورش فر زندان

- خانواده بستر رشد و بالندگی فرزندان است.

- فرزندان  تحکیم بخش وحدت روحی بین زن و مرد هستند.

- رشد و بالندگی فرزندان با همراهی و پایداری والدین امکان پذیر  است.

- پدر و مادر با آمدن فرزند با خدا پیمان بسته اند که این هدیه الهی را شکوفا کرده و به ثمر برسانند.

- بهداشت روانی و جسمی کودک و تعادل و اخلاقی وی ، خواست خداوند از والدین است که باید از همان اوایل بحث ازدواج مورد توجه قرار گیرد.

- هر یک از استعدادهای فرزند که سرکوب شود در پیشگاه خدا مسئولیت و مجازات دارد.

عوامل سرکوب استعداد و فرزندان

-         بی تدبیری پدر و مادر         -    خود خواهی ها

-        چشم و هم چشمی ها          -    تسلیم در برابر آداب و رسوم ساختگی

زمینه چهارم  : نیاز به رشد معنوی و اخلاقی

-  نیاز به رشد معنوی و اخلاقی عالی ترین زمینه برای تشکیل خانواده است.

- تشکیل خانواده  ،  ایجاد فرصتی مناسب برای رشد معنوی و فضایل اخلاقی و اجتماعی زن و مرد و فرزندان است

نتایج معنوی ازدواج برای جوانان

         1-  دور شدن از زمینه های فساد            2- تجزیه کردن مسئولیت پذیری  .

         3- یافتن مهر و محبت و عشق به همسر فرزندان در خود       4- تمرین ایثار و از خود گذشتگی  .

         5- هدفدار و با انگیزه شدن   .                                       6- احساس استقلال و شخصیت

درس پانزدهم -پیوند مقدس

«زیباترین و حساس ترین تصمیم زندگی ،  انتخاب همسر و آغاز زندگی مشترک است».

پیامبر اکرم (ص) فرمود:     ما بنی بناء فی الاسلام احب الی الله من التزویج  در اسلام هیچ بنایی نزد خدا محبوب تر از ازدواج نیست.

انتخاب همسر و مسئولیت آینده

-        طبق مقررات اسلامی رضایت کامل زن و مرد برای ازدواج ضروری است.

-        اگر عقدی به زور انجام گیرد ،  باطل است و مشروعیت ندارد.

-        انسان در امر ازدواج اختیار کامل دارد و این اختیار مسئولیت را است و لازمه انتخاب درست همسر تسلط بر شور و احساس جوانی است.

-        انسان باید در امر ازدواج به نداهای خیرخواهانه عقل پاسخ داده و از روی احساس و شور جوانی تصمیم نگیرد.

حضرت علی (ع) می فرماید: حب شی ءٍ یُعمی و یُصمّ (علاقه شدید به چیزی آدمی را کور و کر می کند) مضمون حدیث این است که وقتی انسان چیزی را زیاد دوست بدارد ، عیب های او را نمی بیند و نمی شنود. (یعنی فقط محاسن طرف مقابل مدنظر قرار می گیرند). وعقل به حاشیه می رود  و فریاد های خیر خواهانه او شنیده نمی شود.

دلیل ضروری بودن اذن پدر در ازدواج دختران:

-  دختران دارای لطافت روحی و ظرافت های عاطفی هستند.

-  دختران به دلیل حیاء وعزت نفس قوی در ازدواج پیش قدم نمی شوند (همیشه درخواست ازدواج از طرف پسر است).

-  لطافت روحی دختران هنگامی که در فضای محبت و علاقه جنس مخالف قرار گیرد امکان نادیده گرفتن بعضی کاستی های پسران زیاد است.

چون پدر بر احساسات خود غلبه دارد و دارای تجارب فراوان و شناخت کامل از جنس مرد است می تواند با توجه کامل عاقلانه تصمیم بگیرد و به راهنمایی و حفاظت از حریم دختر بپردازد.

معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه پیشوایان دین ( اولین سنگ بنای خانواده انتخاب همسر است )

ü      اصالت خانوادگی                                              

ü       با محبت بودن

ü      ایمان و اعتقاد به خدا                                       

ü      غیور بودن

ü      قدرت اداره زندگی و تدبیر آن                      

ü      محبت به رسول خدا و اهل بیت (ع) داشتن

ü      سلامت جسمی و فکری  

ü       زیبایی و مورد پسند بودن

ü      عقل و درایت (فهیم بودن)                                

ü      خوش سابقه بودن در اخلاق

ü      علم و دانش                                                   

ü       قناعت در بهره مندی از مال و ثروت

ü       عفیف بودن                                                  

ü      اهل کار و تلاش بودن

راه های شناخت همسر  متناسب با فرهنگ اسلامی

ü      تحقیق از محل زندگی در محل کار در مورد خانواده و موقعیت اعضای خانواده همسر

ü      شناخت دوستان همسر و کسانی که با او معاشرت دارند.

ü       تحقیق درباره روحیات  همسر در محیط کار یا محیط تحصیل

ü      معاشرت دو خانواده با هم

ü      مشورت با افراد قابل اعتماد و کاردان

ü      گفتگو در جلسات حضوری و طرح نظریات و دیدگاه ها درباره موضوعات مختلف

یک نکته: تحقیق در مورد همسر آینده باید در چهار چوب معیارهای الهی صورت گیرد و معاشرت و دوستی های قبل از ازدواج که منشاء هوس دارند آثار زیانباری دارد ، چون در این معاشرت ها معمولا احساسات بر هر دو نفر غلبه دارد و هر طرف سعی دارد خود را بهتر از آنچه هست نشان دهد تا محبوب دیگری واقع شود ، بنابراین این دوستی ها و معاشرت ها به شناخت درست در مورد همسر منجر نمی شود و معمولا بیشتر این معاشرت ها به سستی رابطه و جدایی می انجامد.

زمان ازدواج:

-        ازدواج برای رفع نیازهای طبیعی و پاسخ گویی به قانون خلقت است.

-     عدم ازدواج به موقع و عدم پاسخگویی به موقع به این نیازها اختلالات و مشکلات خاص خود را دارد و آسیب های جبران ناپذیر روانی اخلاقی و اجتماعی وارد می سازد.

-          آمادگی برای ازدواج نیازمند دو بلوغ است.

بلوغ جنسی  و بلوغ عقلی (که مدتی پس از بلوغ جنسی ایجاد می شود)

-         قاعدتا نباید بین بلوغ جنسی و عقلی و زمان ازدواج تاخیر بیفتد.

-         به خاطر همین پدر و مادران باید با کنار گذاشتن رسوم غلط و پندارهای باطل فرزندان را به ازدواج تشویق و مقدمات آنرا فراهم آورند.

-         پیامبر اکرم (ص) در این رابطه می فرماید: کسی که ازدواج کند نصف دین خود را حفظ کرده است و برای نصف دیگر از خدا پروا داشته باشد.

-     پیامبر اکرم (ص) در حدیثی دیگر می فرماید: مقدمات ازدواج را برای فرزندان فراهم کند تا خداوند اخلاقشان را نیکو و در رزق و روزی آنها توسعه دهد و عفاف وغیرت آن ها را زیاد گرداند.

-         امام صادق (ع) نیز می فرماید: دو رکعت نماز متاهل برتر از هفتاد رکعت نمازی است که شخص مجرد می خواند.

با توجه به موارد گفته شده انسان باید تا می تواند در امر ازدواج تاخیر نیندازد و پدران و مادران هم موظفند تمام مقدمات لازم را به موقع برای فرزندانشان فراهم آورند.

-         مسئولین جامعه هم موظفند با برنامه ریزی صحیح به تدریج از شمار مشکلات بکاهند و امکان ازدواج به موقع را فراهم آورند.

فواید ازدواج به موقع:

ü      شادابی و نشاط.                              

ü      خوش رویی و خوش خلقی.

ü      سلام جسمی و روحی.                    

ü       کاهش فشار جنسی.

ü      رشد طبیعی.                                  

ü       کاهش روابط نامشروع.

ü       احساس رضایت درونی                   

ü      کاهش آسیب های اجتماعی و روانی.

ü       تعادل در حالات و رفتار.

عواقب رفع نیازهای جنسی در قالبی غیر ازدواج:

-  لذت آنی برخواسته از گناه ، روح انسان را پژمرده می سازد.

-  این افراد برای فرار از این پژمردگی به افراط در گناه کشیده می شوند.

-  دائما بر تشنگی آنها در گناه افزوده می شود و بی قراری شدت می گیرد.

برخی از مشکلات سر راه ازدواج جوانان:

ü      نیاز به مسکن

ü      هزینه های ازدواج و تامین خانواده

ü      طولانی شدن زمان تحصیلات دانشگاهی

ü      توقعات غیرضروری و برخی آداب و رسوم غلط

ü      رقابت ها و چشم و هم چشمی ها و خانواده ها

ü      الگو قرار ندادن روش پیشوایان دین و بی توجهی به راهنمایی آنان.

برخی از این مشکلات توسط مسئولین جامعه و برخی دیگر بوسیله والدین حل و فصل می گردد اگر زوجین هم در مسیر فراهم نمودن زندگی سالم اندکی تلاش کنند انشاءالله زندگی خوب و سالمی را برای خود به ارمغان خواهند آورد.

درس شانزدهم - کانون مهر

شرایط عقد ازدواج

          1- اعلام رضایت دختر و پسر و اجباری نبودن ازدواج

          2- فریب کاری نکردن (خصوصا در عیب های که ازدواج را باطل می کند) (عیب ها در رساله های احکام مشخص شده اند)

          3- اذن پدر برای ازدواج دختر

1-      صداق با مهریه زن

نقش همسران در زندگی مشترک

-        زن و مردی که با هم ازدواج کرده اند و نسبت به مسئولیت جدید متعهد شده اند تمام مسئولیت های دیگر را با این نقشه می سنجند و تنظیم می کنند.

-        هر برنامه دیگری نباید نقش آن ها را در زندگی مشترک تحت الشعاع قرار دهد.

-        زن و شوهر مکمل یکدیگرند و هر یک نقش خود را انجام می دهد و بجز موارد ضروری باید از یکسان سازی نقش ها خود داری کنند.

-        خانواده جایگاه همدلی و همیاری است و زن و مرد یار مدد کار یکدیگرند با همدیگر مشورت می کنند و یا پشتیبانی یکدیگر کارها را پیش می برند

مهمترین وظیفه پدر ومادر  ، ایجاد زمینه مناسب برای رشد و تعالی خانواده است .

نقش مرد در زندگی مشترک

• تامین هزینه زندگی خانواده

الف) در نظام اقتصادی اسلام در زنان مانند مردان استقلال اقتصادی و مالی دارند.

ب) در زندگی زناشویی تامین هزینه های زندگی (خوراک- پوشاک-مسکن و...) برعهده شوهر است.

ج) هزینه های زندگی در اقتصادی اسلامی به نفقه تعبیر می شود

د) شرط پرداخت نفقه نیازمند بودن زن نیست بلکه انجام وظایف همسری است.

هـ) در صورتی که مرد هزینه زندگی ( نفقه ) را نپردازد و نیازهای همسرش را تامین نکند دادگاه وظیفه دارد حق او را گرفته و به او بدهد (حتی اگر زن ثروتمند باشد)

و) مرد وظیفه دارد از راه درآمد حلال هزینه های زندگی را تامین نماید و در هیچ یک از هزینه ها وظیفه و تکلیفی برعهده زن نیست

• مدیریت و نگهبانی از حریم خانواده

- حفظ خانواده از خطرات درون یا بیرون آن به عهده مرد است.

- هر گونه اهمال و سستی در مدیریت و نگهبانی خانواده و یا تصمیم گیری خارج از مصلحت خانواده جایگاه مرد را به عنوان مدیر خدشه دار می کند.

- تهیه مسکن ، امکانات آموزشی و مادی و زمینه رشد و فرزندان یکی دیگر از وظایف مرد است.

- ایجاد زمینه آرامش روحی و آسایش همسر برای ایفای نقش مادری هم برعهده مرد خانواده است.

• رابطه محبت آمیز با همسر

- مرد باید محبت درونی خود را به همسر ابراز کند و آن را مخفی نکند.

- همسر در برابر ابراز محبت مرد اعتماد به نفس پیدا می کند و توجه او به زندگی بیشتر می شود.

- رسول خدا می فرماید: این گفته مرد به زن که تو را دوست دارم هیچ گاه از ذهن او بیرون نمی رود.

- همچنین می فرماید: نشستن مرد کنار همسرش ، پیش خداوند دوست داشتنی تر از اعتکاف در مسجد خودم (در مدینه) است.

• محبت و نظارت پدری

الف) پدر با برقراری ارتباط درست با فرزندان، عواطف پدری را به آن ها منتقل می کند.

ب) وقتی فرزندان به سن نوجوانی رسیدند با آن ها مشورت نماید.

د) پدر برای زندگی فرزندان برنامه ریزی می کند.

ج) پدر باید درد دل های فرزندان را بشنود و از هر جهت مراقب سرنوشت و آینده آن ها باشد.

نقش زن در زندگی مشترک

• همسر داری

-   زن آرامش بخش زندگی مرد است.

-   در چهارچوب رابطه سرشار از محبت تمایلات جنسی زن و مرد ارضاء و نیازهای زندگی زناشویی برطرف می شود.

-  با ارضاء تمایلات ونیازهای زناشویی ، توجه به خارج از خانه از بین می رود و فساد اجتماعی کاهش می یابد.

-  امام باقر(ع) : هر زنی یک لیوان آب به شوهر بدهد از یک سال روزه داری و شب زنده داری برتر است.

 -  امیرمومنان (ع) می فرماید: جهاد زن آراستگی و زیبایی برای شوهرش است.

• تدبیر امور منزل

-  مدیریت داخلی خانه بر عهده زن و تامین هزینه های خانواده و حراست از آن به عهده مرد است.

- مرد مدیریت عمومی خانواده و زن مدیریت داخل خانه را برعهده دارد¬ امام علی (ع)

- منظور از مدیریت داخلی جمع کردن و پیوند دادن اعضاء خانواده و نگهداری آن ها زیر یک سقف است.

- سامان دادن امور خانه فراهم نمودن بستر لازم برای رشد و بالندگی فرزندان و آرامش و نشاط همسر از اهداف مهم خانواده است

• مادری

-  مادر زیباترین کلمه در تمام فرهنگ ها است.

-  مادر مظهر محبت ایثار شکیبایی عفاف پایداری آرامش قدردانی و احترام است.

-  هیچ کار دیگری مقدس تر از نقش مادری برای زن نیست.

-  رشد متعادل فرزندان بیش تر برعهده مادر است و با وقت گذاری او ممکن می شود.

-  فداکاری و محبت مادر به فرزند به خود او هم تعالی و نشاط می بخشد.

-  بوسیدن روی فرزند هم تزریق محبت به فرزند است و هم نوشیدن شربت گواری مادری برای مادر اوست.

-  اسلام وظیفه تامین معاش را از دوش مادران برداشته تا آنان بدون درگیری شغلی و مالی با خیال آسوده محبت خود را تقدیم فرزندانشان کنند

اهداف مشترک پدر و مادر

             1- بهداشت جسمی و روحی فرزندان

             2- امکان دانش اندوزی به خصوص برای فرزندان

             3- شکل گیری پایه های معنویت و اخلاق پسندیده و صفات شایسته در فرزندان

             4- تمرین آداب معاشرت و توانایی حضور شایسته و فعال در جامعه برای فرزندان

5-      ایجاد فرصت و فراغت برای رشد و تعالی زن و شوهر

پاسخنامه کتاب فلسفه سال چهارم انسانی چاپ 94

پاسخنامه کتاب فلسفه سال چهارم انسانی چاپ 94

برای دسترسی به پاسخنامه «کتاب فلسفه چهارم انسانی چاپ94»، فایل ضمیمه را بارگیری نمایید:

فایل ضمیمه

                                           با تشکر از همکار محترم سرکارخانم نرگس آموسا

برای دانلود سوالات روی لینک ذیل کلیک نمایید:

سوالات آزمون دین و زندگی(1)، درسهای اول و دوم

برای دریافت جزوه روی لینک ذیل کلیک نمایید:

جزوه درس به درس فلسفه  ویژه رشته‌های سوم انسانی و معارف

برای دریافت فایل‌های صوتی قرائت دین و زندگی(1)، پایه دهم روی

لینک‌های ذیل کلیک نموده و سپس مراحل دانلود را ادامه دهید:

قرائت درس اول دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس دوم دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس سوم دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس چهارم دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس پنجم دین و زندگی(1)، پایه دهم 

قرائت درس ششم دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس هفتم دین و زندگی(1)، پایه دهم

قرائت درس هشتم دین و زندگی(1)، پایه دهم

دریافت بارم بندی دین و زندگی(1)، پایه دهم انسانی

دریافت بارم بندی دین و زندگی(1)، پایه دهم دیگر رشته‌ها !!

پرسشهای امتحانهای نهایی دین و زندگی 3 همراه با پاسخ آنها ( نسخه pdf )

سؤالات امتحان نهایی دین و زندگی 4 همراه با پاسخنامه ( pdf ) 

روی لینک ذیل کلیک نمایید:

جزوه هشت درس اول دین و زندگی(1)، پایه دهم

جزوه دین و زندگی(3)+ درس‌های 1 تا 5 ( به استثنا درس 2 )!

سؤالات درس اول با پاسخ تشریحی + پاسخ تشریحی

سؤالات درس سوم ، صفحه اول

سؤالات درس سوم ، صفحه دوم

سؤالات درس چهارم، صفحه اول

سؤالات درس چهارم، صفحه دوم

سؤالات درس چهارم، صفحه سوم

سؤالات درس پنجم ، صفحه اول

سؤالات درس پنجم ، صفحه دوم

سؤالات درس پنجم ، صفحه سوم

سؤالات درس پنجم ، صفحه چهارم

دین و زندگی(1) رشته انسانی فایل کامل کتاب30.63 مگابایت

دین و زندگی(1) رشته‌های غیر از انسانی فایل کامل کتاب26.87 مگابایت 

سؤالات آزمون نهایی معارف اسلامی پیش دانشگاهی

خردادماه 95 ،سه شنبه 3 / 3 / 95

معارف اسلامی (مسلمانان )

سؤالات نهایی درس دین و زندگی(3) کلیه‌ی رشته‌ها + پاسخ‌نامه

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی و اصول عقاید۲(شیعیان

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی و اصول عقاید۲(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی و اصول عقاید۲ (شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی و اصول عقاید۲ (شیعیان) 

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی و اصول عقاید۲ (شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

قرآن و تعلیمات دینی ۳ دین و زندگی(شیعیان)

12 دوره سؤالات نهایی دین و زندگی(3)، کلیه‌ی رشته‌ها

آزمون‌های درس دین و زندگی(3) + درس‌های 9 تا 16

آزمون شماره یک، صفحه‌ی اول

آزمون شماره یک، صفحه‌ی دوم

آزمون شماره دو، صفحه‌ی اول  

آزمون شماره دو، صفحه‌ی دوم

آزمون شماره سه، صفحه‌ی اول

آزمون شماره سه، صفحه‌ی دوم

آزمون شماره چهار، صفحه‌ی اول

آزمون شماره چهار، صفحه‌ی دوم

برای دانلود روی لینک ذیل کلیک نمایید:

سؤالات نهایی درس هشتم دین و زندگی(3)

نگاتی چند پیرامون پیشگویی های نوستر اداموس در مورد 10 پشگویی

 

نوستراداموس نام لاتین مایکل دنوستردام، فیزیکدان و منجمی فرانسوی بود که در قرن ۱۶ رندگی می‌کرده است. جزئیات زندگی او به درستی مشخص نیستند و علاقه‌مندان و منتقدان نوستراداموس در مورد این جزئیات، اختلاف نظرهای زیادی دارند.

نظر عموم بر این است که نوستراداموس در سال ۱۵۰۳ میلادی در خانواده‌ای تحصیل کرده که تجارت حبوبات داشته‌اند، به دنیا آمده است. به نظر می‌رسد که او در سنین کودکی یادگیری علوم فراوانی مانند علم سنتی، ریاضی، زبان و نجوم را آغاز کرده بود.

گرچه از نظر علمی پذیرش پیشگویها در خور بحث است وان اینکه ایا انسان قادر به پیشگوی است ویا نه وبحث هایی ما بین اندیشمندان صورت میگیرد برخی گار پیشگویی را به سبقت روح بر جسم تلقی مینمایند وبرخی نیز الهامات  الهی را ریشه پیشگویی قلمداد میکنند وانرا میپذیرند ولی از دیدگاه طبیعت گرا به لحاظ تفکر مادی پذیرش پیشگویی کار درستی نیست وقالب مادی انسان قادر به انجام کاری فراترا بعد مادی نمیباشد واز این نظرکاری غیر ممکن وناشدنی است

اما چند نکته راجع به پیشگویی نوستراداموس از نظر حقیر

1-اشعار نوستراداموس به زبان رمز  میباشد وهنوز رمز گشایی نشده است

2-پیشگویی های نوستراداموس پس از اتفاق  معمولا رمز گشایی میگردد در برخی موارد اسامی  را به صورت تطبیقی رمز گشایی کردند

3- با توجه به نقش زمان در پیشگویی ها ، معمولا ان را در لابلای اشعار نمیتوان به درستی تطبیق نمود ولذا پیشگویی های نوستراداموس چندان با زمان مطابقت ندارد

4-  اگر بنارا بر راستی پیشگویی های نوستراداموس بگذاریم منابع اصلی الهامات وی عقیده به ماورای طبیعت میباشد که عده ای در پذیرش ان هنوز تردید داردند گرچه این دیدگاه در نظر اهل تحقیق مورد پذیرش نیست بنابراین لزوم بها دادن به علوم مترقی گذشته بیش از پیش اشکار میشود

5- پیشگویی های نوستراداموس ویا هر پیشگویی هایی  دیگری از طرف انسانهای عالم مورد پذیرش  محقیقین  نمیباشد  به لحاظ اینکه منابع اصلی این پیشگویی را باید در اساطیر گذشتگان یافت که مبنای علمی ندارد ولی پیشگویی انسان به لحاظ اتصال به وحی ، با توجه به  شالوده آن قابل پذیرش میباشد نظیر پیشگویی هایی که از طرف معصومین ع در طول تاریخ ثبت شده است .

6- برخی ازانسانها نیز معتقدن که تفسیر های شخصی در ترجمه اشعار نوستراداموس بسیار دخیل دارد تا جایی که احتمال غلبه دیدگاه مفسران بر دیدگاه نوستراداموس بیشتر جلوه گری میکند

دو نمونه از پیشگویی های نوستراداموس

1- غول‌های بزرگ و خشمگین و گرسنه از رودها گذر خواهند کرد و بخش بزرگی از میدان نبرد در مقابل هیستر خواهند بود. مرد بزرگ درون قفس آهنی کشیده خواهد شد، در حالی که فرزند آلمان چیزی مشاهده نمی‌کند.

طرفداران نوستراداموس نام هیستر را مستقیماً به نام هیتلر مرتبط می‌دانند. بیتی دیگر به قیام رهبری بدون ریشه و از خانواده‌ای فقیر در غرب اروپا اشاره می‌کند و در بیتی دیگر سخن از جنگ هیستر با آسیا و آفریقا به میان می‌آید.

2- با اتفاقاتی که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۱ افتاد با پخش شدن ایمیلی در آمریکا مبنی بر پیش‌گویی صحیح نوستراداموس از وقوع این اتفاق سخن از نوستراداموس در همه جا به گوش می‌رسید. این ایمیل شامل ابیات زیر بود:

در شهر بزرگ صاعقه‌ای بزرگ اتفاق خواهد افتاد و دو برادر در این فاجعه از پای درخواهند آمد. در حالی که سنگرها مقاومت می‌کنند، رهبر بزرگ تسلیم خواهد شد و جنگ بزرگ سوم با آتش‌گیری این شهر آغاز خواهد شد.

همان‌طور که انتظار دارید موافقان دو برادر را به برج‌های دوقلو، سنگر را به پنتاگون، رهبر را به رئیس جمهور وقت یعنی بوش و شهر بزرگ را به نیویورک تشبیه می‌کنند. البته در اصل این ابیات از نوستراداموس نبوده و کاملا ساختگی هستند.

پیش گویی های نوستراداموس برای اتفاقات سال 2016

1- (اوباما) آخرین رئیس جمهور آمریکاست:

نوستراداموس پیروزی رئیس جمهور سیاه پوست را در انتخابات ریاست جمهوری سال 2013 پیش بینی کرده بود و در پیش بینی هایش برای سال 2016 ریاست جمهوری باراک اوباما را پایان یافته می داند. اکثر مفسران بر این باورند که منظور نوستراداموس از این پیش بینی این است که قدرت جهانی از دست امریکا خارج خواهد شد و به یکی از کشورهای چین ، روسیه و یا کره شمالی خواهد رسید. 

2- آب و هوایی با الگوی نامعلوم:

در این نوشته و پیش بینی نوستراداموس به دفعات از تغییرات غیرطبیعی آب و هوا در سال 2016 گفته شده است. فجایع شدید آب و هوایی به وضوح دیده می شود . بارش برف در بهار و هوایی داغ در زمستان از هایلایت های پیش بینی نوستراداموس در سال 2016 است. 

3- صف های سیاره ای غیر معمول در فضا:

نوستراداموس همچنان در مورد صف سیاره ای غیرمعمول و عجیب گفته است و تغییرات نجومی را نشانه ای برای بروز حوادث عظیم همانند یک سونامی می داند. 

4- خاور میانه در آتش می سوزد:

انفجارات پی در پی در کشورهای خاورمیانه رخ می دهد و جنگهای سختی در این مناطق صورت می گیرد. این پیش بینی نوستراداموس با جنگهای صورت گرفته در عراق و سوریه تا حدودی به تحقق پیوسته است ولی مفسران همچنان بسیاری از پیش بینی های دیگر این فیلسوف را کاملا قابل تحقق نمی دانند. 

5- آخر دنیا فرا می رسد!

نوستراداموس بیانیه ای مبهم در رابطه با پایان یافتن دنیا در سال 2016 نوشته است. مفسران طبق جدول زمانی وقایع برخی از اولین نشانه های آن را بارها عنوان کرده اند. 

6- برای بچه دار شدن نیاز به کسب مجوز است :

پیش بینی نوستراداموس در رابطه با بچه دار شدن و تنظیم خانواده در سال 2016 به نوعی طنز آمیز بوده است. جناب پیش گو می گوید در سال 2016 برای بچه دار شدن باید مجوز کسب کنید. 

7- قطب ذوب خواهد شد:

هشدارهای بسیاری در سالهای اخیر از سوی دانشمندان هواشناسی در رابطه با گرم شدن زمین و فرو رفتن خشکی ها در آب داده شده است که پیش نینی نوستراداموس در این مورد امکان صحت این موضوع را بیشتر می کند. 

8- سرنوشت نامعلوم اسرائیل:

وضعیت اسرائیل همچنان نامشخص و نامعلوم خواهد بود. بر اساس پیش بینی نوستراداموس دولت اسرائیل در سال 2016 هم به ثبات نخواهد رسید. نوستراداموس در رابطه با حمله یکی از نیروهای غربی به اسرائیل خبر داده است. 

9-آتشفشان وزوویو در ناپلِ ایتالیا شروع به فوران می کند:

البته نوستراداموس این اتفاق را پیش بینی کرده است، ولی گویا دانشمندان با آن موافق نیستند. کوه وزوویو در 72 سالِ اخیر آرام بوده است و انتظار می رود هم چنان آرام بماند. 

10- بعد از صلح انسان و حیوان یک زبان جهانی به وجود می آید:

نوستراداموس در جمله ای می گوید: " خوک ها با انسان پیمان دوستی برقرا می کند ." شاید این نشانه ای باشد که بیانگر کاهش میزان کشتار حیوانات توسط انسان ها باشد."پس از اختراع موتورِ جدید، جهان به شکل روزهای پیش از بابل در خواهد آمد". بسیاری معتقدند واژه ی موتور به اینترنت اشاره دارد و این فناوری سرانجام می تواند یک زبان جهانی بیافریند.

 منبع یادشت های شخصی ونیز در قسمت زندگینامه واشعار از برخی وبلاگها کمک گرفته شد

یا علی انسان ترین انسان تویی

یا علی انسان ترین انسان تویی
یا علی معروف ترین انسان تویی                  یا علی مشهورترین انسان تویی
یا علی مظلوم ترین مظلوم تویی               یا علی مشهود ترین انسان  تویی
یا علی مولد ترین  مولد  تویی                     یا علی  معجز  ترین انسان   تویی
یا علی مومن ترین مومن تویی                    یا علی مسلم ترین انسان  تویی
یا علی یا اعلی ترین اعلی تویی                     یا علی  والاترین  انسان  تویی
یا علی ولی ترین ولی تویی                           یا علی وصی ترین انسان تویی
یا علی وزیر ترین وزیر تویی                              یا علی غدیر ترین انسان تویی
یا علی امیر ترین امیر تویی                              یا علی تقی ترین انسان تویی
یا علی تفسیر ترین تفسیر تویی                     یا علی کبیر ترین انسان تویی
یا علی محکم ترین محکم تویی                  یا علی مخلص ترین انسان تویی
یا علی شاگرد ترین شاگرد تویی                    یا علی عالم ترین انسان تویی
یا علی جاذب ترین  جاذب تویی                      یا علی دافع ترین انسان تویی
یا علی ناطق ترین ناطق تویی                       یا علی واعظ ترین انسان تویی
یا علی ظاهرترین ظاهر تویی                         یا علی باطن ترین انسان تویی
یا علی قادر ترین قادر تویی                              یا علی فاتح ترین انسان تویی
یا علی عاقل ترین عاقل تویی                          یا علی نابغ ترین انسان تویی
یا علی فاضل ترین فاضل تویی                       یا علی کامل ترین انسان تویی
یا علی صابر ترین صابر تویی                         یا علی صادق ترین انسان تویی
یا علی عابد ترین عابد تویی                        یا علی خاشع ترین انسان تویی
یا علی عاشق ترین عاشق تویی                 یا علی عارف ترین انسان تویی
یا علی زاهد ترین زاهد تویی                          یا علی ناحل ترین انسان تویی
یا علی حامی ترین حامی تویی                   یا علی ناجی ترین انسان تویی
یا علی سابق ترین انسان تویی                 یا علی سالک ترین انسان تویی
یا علی خاکی ترین خاکی تویی                  یا علی ساقی ترین انسان تویی
یا علی  داعی ترین داعی تویی                  یا علی شافی ترین انسان تویی
یا علی روای ترین روای تویی                        یا علی راضی ترین انسان تویی
یا علی غابط ترین غابط تویی                       یا علی قاسم ترین انسان تویی
یا علی قانع ترین قانع تویی                            یا علی قاطع ترین انسان تویی
یا علی کاظم ترین کاظم تویی                    یا علی کاشف ترین انسان تویی
یا علی هادی ترین هادی تویی                   یا علی حاجی ترین انسان تویی
یا علی شجاع ترین شجاع تویی                       یاعلی خداترین انسان تویی
یا علی احسان ترین احسان تویی             یا علی انسان ترین انسان تویی

                                                          شعر : مالک یوسفی

دانلود کتاب دین زندگی

  دانلود کتاب دین زندگی رشته علوم انسانی

دانلود کتاب دین زندگی رشته علوم بقیه رشته ها (تجربی ، ریاضی ، فنی حرفه ای ، کار و دانش)

سرفصل‌های کتاب دین و زندگی پایه دهم

این کتاب شامل دو بخش زیر می‌باشد؛

• تفکر و اندیشه
• قدم در راه

و این دو بخش هر کدام به شش درس تقسیم می‌شود.

دروس بخش تفکر و اندیشه

• هدف آفرینش
• پر پرواز
• پنجره‌ای به روشنایی
• آینده روشن
• منزلگاه بعید
• واقعه بزرگ

دروس بخش قدم در راه

• فرجام کار
• آهنگ سفر
• دوستی با خدا
• یاری از نماز و روزه
• فضیلت آراستگی
• زیبایی پوشیدگی

تصویر جلد کتاب دین و زندگی پایه دهم

جلد کتاب دین و زندگی پایه دهم

ارزشیابی درس دین و زندگی (۱)

ارزشیابی این درس به شرح زیر می‌باشد؛

ارزشیابی مستمر

1. قرائت صحیح آیات قرآن: ۴ نمره
2. انجام فعالیت‌های داخل درس و پرسش از متن: ۷ نمره
3. مشارکت در کارگروهی و گفتگوها: ۵ نمره
   
4. پاسخ به سوال‌های بخش اندیشه و تحقیق:  ۴نمره

ارزشیابی پایانی

1. آزمون کتبی
2. قرائت قرآن

در آزمون کتبی، سوال‌ها باید بر اساس رویکرد کلی محتوای آموزشی؛ یعنی فهمیدن، نه حفظ کردن، استوار باشد. باید محورهای کلیدی و اصلی محتوای کتاب، محور آزمون باشد و از نکات حاشیه‌ای و فرعی نباید برای طرح سؤال استفاده شود.

آزمون کتبی ۱۶ نمره دارد. ۴ نمره از ارزشیابی پایانی به قرائت صحیح دانش آموزان اختصاص دارد.

دریافت کتاب دین و زندگی پایه دهم

برای دانلود این کتاب می‌توانید از باکسی که زیر مطلب مشاهده می‌کنید، اقدام فرمایید.

لطفا توجه کنید این کتاب در همه رشته‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش به جز رشته ادبیات و علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی تدریس خواهد شد.

لینک دانلود: http://up.madrese3.ir/download/1795754/islamic-o.pdf

رمز فایل: ندارد

دانلود فایل مربوطه

نمونه سوالات دینی دهم

 1 ـ چرا انسان مسؤل سرنوشت خویش است؟

2 ـ انسان سعادت مند کیست؟

3 ـ چرا انسان ها هدف ها دل بستگی های مختلف دارند؟

4 ـ چراصفات موجودات دیگر را نمی توان با صفات خداوند مقایسه کرد؟

5 ـ معیار و ملاک توصیف خداوند به برخی از صفات چیست؟

6 ـ چه تفاوتی میان صفات خدا و صفات انسان ها وجود دارد؟

7ـ چرا حرکت به سوی خدا و کسب سعادت الهی در جوانی و نوجوانی اسان تر از بزرگ سالی است؟

8ـ چگونه می توان دل را حرم همیشگی خدا ساخت؟

9ـ عهد میان چه کسانی بسته می شود؟

10ـ عهد درباره چیست؟

11ـ عاقبت عهد شکاندن چه بوده است؟

12ـ چچه کسانی به عهد وفادار بوده اند و به چه نتیجه ای رسیده اند؟

13ـ چرا مراقبت در ابتدای اجرای هر برنامه ضروری تر است؟

14ـ چراباید از نیت و قصد خود در هنگام عمل مراقبت کنیم؟

15ـ خداوند به چه چیزی سوگند خورده است؟ چرا؟

16ـ به نظر شما چه خُسرانی انسان را تهدید می کند؟

17ـ راه رهایی از این خسران چیست؟

18ـ مقصود از این که رسول خدا(ص) برای مسلمانان اُسوه است، چیست؟

19ـ خوردن غذای غصبی چه حکمی دارد؟

20ـ هدف از نزول قرآن کریم چیست؟

21ـ ازمیان اب مطلق واب مضاف ،کدام یک پاک کننه است؟

22ـ وضوی جبیره درچه مواردی و چگونه انجاممی گیرد؟

23ـ چرا روزی پنج بار نماز می خوانیم؟

24ـ ترک نماز چه اثارو نتا یجی برای ما دارد؟

25ـ عهد وپیمان میان انسان و خدا در چند مرحله انجام می پزیرد؟هر کدام را توضیح دهید.

26ـ عوامل تقویت کننده عزم را نام ببرید؟

27ـ برنامه واداب خوردن و اشامیدن رسول خدا (ص) چگونه بود؟(ازهر کدام دو مورد)

28ـ ویژگی های یک دوست واقعی چیست؟

29ـ ازوظایف دوست نسبت به هم (توقع بجا ومنصفانه )را توضیح دهید؟

30ـ امام علی (ع) عاجز ترین افراد را چه کسی معرفی می کند؟

31ـ چه صفاتی را می توان به خدا نسبت داد و چه صفاتی را نمی توان نسبت داد؟

32ـ پوشش زن در هنگام نماز چگونه باید باشد؟

33ـ حقیقت زندگی برای انسان در چیست؟

34ـ چه حیواناتی حرام گوشت هستند؟

35ـ تنوع و گستردگی استعداد های انسان مفید است یا مضّر؟چرا؟

36ـ چهار مورد از عوامل تقویت کننده عزم را نام ببرید؟

37ـ دو مورد از ویژگی دوستان خدا را طبق آیات قرآن کریم نام ببرید؟

38ـ چرا حفظ دوستی از پیدا کردن دوست مشکل تر است؟

39ـ چهار مورد از ویژگی های دوست واقعی را بنویسید ؟

40ـ مقصود از اینکه رسول خدا (ص) برای مسلمانان اسوه است چیست؟

41ـ انسان سعادتمند چه کسی است ؟

42ـ درجات بعشت متفاوت است ؟چرا؟

43ـ منظور از صفات ثبوتی وسلبی خداوند چیست ؟

44ـ کمال انسان در چیست وغایت و مقصود ما کدام است؟

45ـ حکمت نماز پنجگانه در چیست؟

46ـ انتخاب بزرگ حضرت ابراهیم چه بود؟

47ـ چه ویژگی در ماه ،ستاره و خورشید است که سبب می شود لایق پرستش نباشند؟

48 ـ چرا هر انسانی خواستار خوبی ها و زیبایی هاست؟

49 ـ چرا بعضی لحظه ها برای انسان زیبا و دل پذیر و برخی نا خوشا ینداست؟

50ـ قدرت تفکر و انتخاب هر،یک،چه نقشی در حرکت کمالی انسان دارند

 دانلود کتاب دین و زندگی پایه دهم

فایل بخش های کتاب دینی دهم ( برای رشته ریاضی و تجربی و فنی ): 

ضمیمه	حجم
مقدمه	677.91 کیلوبایت
بخش اول	11.03 مگابایت
بخش دوم	9.45 مگابایت
بخش سوم	7.34 مگابایت

فایل کامل کتاب دینی دهم ( برای رشته ریاضی و تجربی و فنی ): 

ضمیمه	حجم
دین و زندگی (1)	26.87 مگابایت

فایل بخش های کتاب دینی دهم ( برای رشته انسانی ) : 

ضمیمه	حجم
مقدمه	697.95 کیلوبایت
بخش اول	13.05 مگابایت
بخش دوم	9.46 مگابایت
بخش سوم	9.05 مگابایت

فایل کامل کتاب  دینی دهم ( برای رشته انسانی )  : 

ضمیمه	حجم
دین و زندگی (1)	30.63 مگابایت

دانلود پیام آیات + نمونه سوال درس 1 دین و زندگی پایه دهم

دریافت رایگان نمونه سوال درس 1 دین و زندگی دهم :

رمز : class-10.rozblog.com

دریافت رایگان پیام آیات + تست و مفهوم درس :

باسمه‌تعالی

با عرض سلام و تبریک سال تحصیلی جدید خدمت همه همکاران گرامی

به اطلاع می‌رسانم که دوره ضمن خدمت کتاب جدید التألیف دین و زندگی

سال دهم إن‌شاءالله در مهرماه برگزار خواهد شد. روز و تاریخ دقیق آن متعاقباً

اعلام خواهد شد. ضمناً برای دریافت فایل  کتب می‌توانید روی لینک‌های زیر کلیک

نمایید:

دین و زندگی(1) رشته انسانی فایل کامل کتاب30.63 مگابایت

دین و زندگی(1) رشته‌های غیر از انسانی فایل کامل کتاب26.87 مگابایت 

سوالات درس به درس دینی سال سوم دبیرستان

سوالات درس به درس دینی سال سوم دبیرستان

سوالات متن درس1

نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت چیست ؟ توضیح دهید . ص 11

 انسان اندکی که از سطح زندگی روز مره و نیاز های طبیعی فراتر رود و در افق بالاتری بیندیشد خود را با نیاز های مهمتری روبه رو میبیند.این نیاز ها به تدریج به دل مشغولی دغدغه و حتی درد متعالی تبدیل میگردند که قرار و آرام را از او میگیردتا پاسخ آن ها را نیابد آرام نمیگیرد.این دغدغه و درد نشانه ی بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت است.

2) نیازهای بنیادین انسان را نام ببرید ؟ ص12 

1- درک هدف زندگی      2-درک آینده ی خویش         3-کشف راه درست زندگی

3) اگر انسان هدف حقیقی خود را نشناسد چه چیزی را کسب می کند ؟ ص12

عمر خود را از دست داده در حالی که سعادت و خوشبختی را بدست نیاورده است.

4) انسان چگونه می تواند به درکی از حقیقت برسد و آن حقیقت چیست ؟ ص12

انسان با کمک عقل خود میتواند به درک این حقیقت برسد کهبنا بر حکمت و عقل خداوند مرگ نابود کننده ی او و پایان همیشگی زندگی اش نیست و آینده ای روشن در جهانی دیگر در اتظار اوست.

5) چگونه زیستن چه ارتباطی به درک هدف زندگی و درک آینده دارد ؟ ص12

راه زندگی یا چگونه زیستن که ارتباط دقیقی با دو نیاز قبلی دارد دغدغه ی اصلی انسان های فکور و خردمند بوده به خصوص که انسان فقط یک بار به دنیا می آید و یک بار آن را تجربه میکند.

6) اگر انسان روش درست زندگی را انتخاب نکند چه چیزی در انتظار اوست ؟ ص12

به آن هدف برتری که خداوند در خلقت او قرار داده نخواهد رسید و آینده ی زیبای ابدی را از دست خواهد داد و سرای آخرت دچار خسران خواهد شد.

7) پاسخ به نیاز های برتر و بنیادین انسان چگونه باید باشد ؟ ص12 و 13

الف:همه جانبه باشد به طوری که به نیاز های مختلف انسان پاسخ دهد.زیرا ابعاد جسمی و روحی ،فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی انسان پیوند و ارتباط کامل دارند.

ب: پاسخ ها باید کاملا درست و قابل اعتماد باشند زیرا هر پاسخ احتمالی و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است تا کارایی مشخص شود. در حالی که عمر محدود آدمی برای چنین تجربه ای کافی نیست.

8) چه کسی می تواند در پاسخ به نیازهای برتر انسان رهنمون کاملی باشد ؟ ص13

کسی میتواند انسان را در جهت پاسخ گویی درست به این نیاز ها رهنمون شود که آگاهی کاملی از خلقت انسان،هدف از خلقت، جایگاه او در نظام هستی ابعاد دقیق و ظریف روحی و جسمی و نیز فردی و اجتماعی او و چگونگی زندگی در جهان آخرت و ارتباط آخرت با دنیا داشته باشد.

9) اینکه خداوند حکیم است یعنی چه ؟ ص 13 و14

یعنی هر موجودی را برای هدفی معین خلق می کند وبرای رسیدن به آن هدف هدایت می فرماید.

10) آفرینش بی هدف نشانه  ی چیست ؟ آیا ممکن است که جهان اینگونه باشد ؟ ص14

آفرینش بی هدف،نشانه ی نقض و ضعف نا آگاهی است و این ویژگی ها نمی تواند در خدا باشد.

11) تقرب به خداوند یعنی چه ؟ ص14

تقرب به خداوند تقرب به همه ی خوبی ها و زیبایی هاست.

12) دو ویژگی خاص انسان برای چیست ؟ ص14

تفکر و تعقل:هدف درست را تشخیص دهد

قدرت اختیار و انتخاب : هدف را بر می گزیند و به سویش حرکت می کند.

13) برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن خداوند چه امکانی به انسان داده است ؟ بیان کنید . ص14

برای تشحیص هدف و راه رسیدن به آن خداوند دو چراغ به وی داده است:عقل در درون وجود او و فرستدگان الهی در بیرون. انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهولات و مسائل را در میابد و پاسخ میدهد.مثلا میداند جهان مبدا و آفریدگاری دارد و آینده ای روشن در انتظار اوست.همچنین انسان به کمک عقل خود متوجه می شود که نمیتواند پاسخ برخی از مسائل بنیادین را به طور درست و کامل بدهد و برای این گونه مسائل نیازمند هدایت الهی است.از این رو خداوند پیامبرانی را میفرستد تا پاسخ این گونه مسائل را به انسان ها برساند و هدایتشان کند.بدین ترتیب اگر انسان عاقلانه بیندیشد، راه دستیابی به همه ی نیازها برای وی مشخص شده و دلیلی برای توجیه ناکامی ها ندارد.

14) اما کاظم به هشام بن حکم در مورد هدایت خدا چه می فرماید ؟ به اختصار بیان کنید . ص14

خداوند دو حجت بر مردم دارد : حجتی آشکار و حجتی نهان.حجت آشکار،رسولان و انبیاء و ائمه اند و حجت نهان همان عقل انسان هاست.

15) منظور آشکار در سخن امام کاظم چیست ؟ ص14

16) هر کس با تفکر و تعقل خود در پیام الهی بیندیشد ، چه چیز هایی در خواهد یافت ؟ ص15

1:هدف و مقصد زندگی انسان چیست و با کدام هدف زندگی وی معنای حقیقی خود را خواهد یافت.

2:آینده ی انسان چیست و چگونه رقم می خورد.

3:راه درست زندگی چیست و چگونه به سعادت خواهد رسید

       ·سوالات متن درس 2

1) معنی لغوی فطرت چیست ؟ ص24

فطرت از کلمه ی فطر به معنای خلق و ابداع است .

2) فاطر یعنی چه ؟ ص24

3) فطرت اشاره به کدام نوع خلقت دارد ؟ ص24

وقتی از فطرت انسان سخن می گوییم منظور آفرینش خاص انسان و ویژگی هایی است که دراصل آفرینش وی وجود دارد.

4) منظور از فطرت انسان چیست ؟ ص25

منظور آفرینش خاص انسان و ویژگی هایی است که در اصل آفرینش وی وجود دارد.

5) نفاوت انسان در چند چیز است آن را بیان کنید . ص25

انسان ها در خصوصیاتی مانند نژاد ، زبان و آداب و رسوم با یکدیگر تفاوت دارند

6) چرا انسان با تمام اختلافات نژادی و زبان کماکان انسان نامیده می شود ؟ ص25

انسان در ویژگی های فطری مشترکند و به همین جهت همه نام مشترک انسان گرفته اند.

7) ویژگی مشترک بین انسان ها چیست ؟ آن ها را بیان کنید .ص25

1: همه ی انسان ها از استعداد تفکر و تعقل و قدرت اختیار برخوردارند                                                                                                       2:آنان فضیلت های اخلاقی مانند عدل و حق و خیرخواهی را دوست دارند و از رذائل اخلاقی مانند ظلم و حسد و دروغ بیزارند.                                                                                                    

 3:آنان به دنبال زیبایی ها ، خوبی ها و کمالات نامحدودند و به حد معینی قانع نمی شوند                                  4:آنان از فنا نابودی گریزان و در جستجوی حیات جاودانه اند                                                                                                     5:آنان زندگی در جامعه ی عادلانه را دوست دارند و از ظلم و ستم گریزانند                                              

  6 :همه به دنبال راهی هستند که آنان را به سعادت حقیقی برساند.

8) اسلام به معنای چیست ؟ ص25

اسلام به معنای تسلیم بودن در برابر خداست.

9) محورهای اصلی دعوت پیامبران برای هدایت انسان ها چیست ؟ توضیح دهید . ص25

1:ایمان به خدای یگانه و دوری از شرک و بت پرستی.(توحید)                                                                                                             2:ایمان به معاد و سرای آخرت و پاداش و جزای عادلانه ی انسان ها در آن سرا.(معاد)                                                                           3: اعتقاد به عادلانه بودن نظام هستی.(عدل)                                                                                                             4: ایمان به فرستادگان الهی و راهنمایان دین.(نبوت) (امامت)                                                                           

 5: عبادن و بندگی خداوند با انجام فرایضی چون نماز،روزه،دعا و مناجات.(احکام و شریعت )                    

 6: کسب مکارم اخلاقی مانند تقوا ، عفاف ، صداقت و کرامت نفس.(اخلاق و تربیت )                                                     7: دوری از رزائل و زشتی های اخلاقی مانند ظلم ، نفاق ، دروغ و ریا.(اخلاق)                                       

 8: برپایی نظام اجتماعی بر اساس عدل .(حکومت عادلانه)

10) آیا محتوای دعوت پیامبران یکسان است ؟ چرا ؟ ص25

محتوای اصلی دعوت پیامبران یکسان بوده است و همه ی آن ها آورنده ی یک دین بوده اند.تعالیم پیامبران در برخی از احکام فرعی تفاوت داشته است همانند چگونگی انجام نماز و روزه ، پرداخت زکات ، احکام خانواده و جامعه.اما این تفاوت ها سبب نمی شد که اصل دین و راه آنان مختلف شود و هرکدام دین خاصی بیاورند چون همه ی آن ها در آن محور های اصلی و نیز در اصل بسیاری از احکام ، مانند نماز ، روزه ، جهاد ، امر به معروف و نهی از منکر مشترک بودند.

11) علل آمدن پیامبران متعدد چیست ؟ سه مورد را بیان کنید . ص26

1: لزوم استمرار در دعوت و ترویج پیوسته ی آن   2:رشد تدریجی سطح فکر جوامع واقوام  3: از بین رفتن یا تحریف تعلیمات پیامبر پیشین

12) با این که خداوند یک برنامه را برای زندگی انسان ها برگزیده ، چرا برای ابلاغ آن ، پیامبران متعددی را فرستاده است ؟ ص26

لازمه ی استقرار و ماندگاری یک پیام تبلیغ دائمی و مستمر آن است.پیامبران الهی با ایمان راسخ و مجاهدت در طول زمان های مختلف تبلیغ دین الهی انجام می دادند و سختی ها را تحمل می کردند تا خدا پرستی عدالت طلبی و کرامت های اخلاقی میان انسان ها بماند و گسترش یابد.

رشد تدریجی فکر و اندیشه و امور مربوط به آن مانند دانش و فرهنگ می باشد.از همین رو لازم بود تا در هر عصر و دوره ای پیامبران پیامبران جدیدی مبعوث شوند  تا همان اصول ثابت دین الهی را درخور فهم و اندیشه های انسان های دوران خود بیان کنند و متناسب با درک آنان سخن گویند تا آنان پیام الهی را در حد فهم خود درک کنند و به آن ایمان آورند.

به علت ابتدایی بودن سطح فرهنگ و زندگی اجتماعی و عدم توسعه ی کتابت رفته رفته تعلیمات انبیاء به تدریج فراموش می گردید یا به گونه ای عوض می شد که دیگر به اصل آن شباهتی نداشت بر این اساس پیامبران بعدی می آمدند و تعلیمات اصیل و تحریف نشده را بار دیگر به انسان ها ابلاغ می کردند.

13) ازجهت آمدن پیامبران متعدد رشد تدریجی سطح فکر جوامع و اقوام را بیان کنید . ص26

رشد تدریجی فکر و اندیشه و امور مربوط به آن مانند دانش و فرهنگ می باشد.از همین رو لازم بود تا در هر عصر و دوره ای پیامبران پیامبران جدیدی مبعوث شوند  تا همان اصول ثابت دین الهی را درخور فهم و اندیشه های انسان های دوران خود بیان کنند و متناسب با درک آنان سخن گویند تا آنان پیام الهی را در حد فهم خود درک کنند و به آن ایمان آورند.

14) با توجه به تفکر در آیات قرآن کریم و مطالعه ی تاریخ انبیائ الهی چه راهی را به انسان نشان می دهند؟ ص27

نشان می دهد که هر پیامبر جدیدی که از طرف خدا مبعوث شده است پیامبران گذشته را تصدیق کرده و خود را ادامه دهندهی را آنان معرفی نموده است و از پیروان آنان دعوت کرده که به امر خداوند به او ایمان آورند و اورا یاری دهند.هیچ پیامبری نیامده که پیامبر قبلی را انکار کند و بگوید که ای مردم دین آن پیامبر درست نبوده پس به من ایمان آورید.

15) علت آمدن ادیان مختلبف در جهان چیست ؟ ص27

16) پیامبر اسلام، در هنگام ظهور، خود را چگونه معرفی کرده و چه درخواستی از یهودیان و مسیحیان عصر خود داشته ؟ ص27

خود را ادامه دهنده ی راه همه ی انبیاء و تمام کننده ی کار آنان معرفی کرد و از یهودیان و مسیحیان خواست که به ایشان ایمان آورند.

17) با توجه به درخواست پیامبر اسلام از یهودیان و مسیحیان ، آنان چه عکس العملی از خود نشان دادند و نتیجه ی آن چه شد تا به حال گذاشت ؟ ص27

با وجود آن که پیامبر اسلام در تورات و انجیل وعده داده شده بود برخی از بزرگان مسیحی و یهودی پیامبری ایشان را انکار کردند و به مبارزه برخاستند اگر این دسته از بزرگان یهودی و مسیحی در آن روز پیامبری رسول اکرم را می پذیرفتند این اختلاف هم به وجود نمی آمد.

18) قرآن کریم منشائ اصلی اختلاف و چند دینی را چه چیزی معرفی کرده است ؟ ص27

آن دسته از رهبران دینی را معرفی می کند که به خاطر حفظ مقام و موقعیت و منافع خود در برابر دعوت پیامبر جدید ایستادند و پیامبری او را انکار کردند و سبب اختلاف و چند دسته شدن پیروان پیامبران شدند.

19) عالی ترین درجه ی وحی چیست و مخصوص کیست ؟ ص29

عالی ترین درجه ی وحی مخصوص پیامبران است.به معنای الهام و القای معانی و معارف به قلب پیامبر از سوی خداوند و سخن گفتن خداوند و جبرئیل با اوست.

20) ویژگی های پیامبران را نام ببرید و هر یک را توضیح دهید ؟ ص29 و 30

وحی: کلمه ی وحی در قرآن کریم برای موارد مختلف به کار رفته و اختصاص به پیامبران ندارد. عالی ترین درجه ی وحی مخصوص پیامبران است.به معنای الهام و القای معانی و معارف به قلب پیامبر از سوی خداوند و سخن گفتن خداوند و جبرئیل با اوست. از طریق وحی برنامه ی هدایت الهی به پیامبران داده می شد و آنان این برنامه را به مردم ابلاغ می کردند.

اعجاز: پیامبران از جانب خداوند کار های خارق العاده ای انجام می دهند که هیچ کس نمیتواند مانند آن را انجام دهد.تا مردم دریابند که آنان با خداوند ارتباط دارند و از طرف او مامور به پیامبری شده اند.

عصمت:پیامبر زمانی می تواند مسئولیت خود را به درستی انجام دهد که تحت تاثیر هواهای نفسانی قرار نگیرد و مرتکب خطا و گناه نگردد.

21) کلمه ی وحی در قرآن یعنی چه و چند گونه است و چه کاربردی داشته است ؟ ص29

به معنای الهام و القای معانی و معارف به قلب پیامبر از سوی خداوند و سخن گفتن خداوند و جبرئیل با اوست.

از طریق وحی برنامه ی هدایت الهی به پیامبران داده می شد و آنان این برنامه را به مردم ابلاغ می کردند.

22) اعجاز به چه معناست و معجزه چیست ؟ ص29و30

پیامبران از جانب خداوند کار های خارق العاده ای انجام می دهند که هیچ کس نمیتواند مانند آن را انجام دهد.تا مردم دریابند که آنان با خداوند ارتباط دارند و از طرف او مامور به پیامبری شده اند.

قرآن کریم این آثار خارق العاده را آیت یعنی نشانه و علامت نبوت می خواند و دانشمندان اسلامی آن را معجزه می نامند زیرا عجز و ناتوانی سایر افراد را در انجام این امور آشکار می سازد.

23) یکی از ویژگی های پیامبران عصمت است ؛ آن را توضیح دهید . ص30

پیامبر زمانی می تواند مسئولیت خود را به درستی انجام دهد که تحت تاثیر هواهای نفسانی قرار نگیرد و مرتکب خطا و گناه نگردد.

مردم نیز زمانی گفته ها و هدایت های وی را می پذیرند که مطمئن باشند هیچ گاه مرتکب گناه و اشتباه نمی شود. اگر آنان احتمال دهند که پیامبرشان گناه می کند و دچار خطا می شود به او اعتماد نمی کنند و از وی پیروی نخواهند کرد.

24) قرآن کریم معجزه را چه می نامد و به چه معناست ؟ ص30

قرآن کریم این آثار خارق العاده را آیت یعنی نشانه و علامت نبوت می خواند و دانشمندان اسلامی آن را معجزه می نامند زیرا عجز و ناتوانی سایر افراد را در انجام این امور آشکار می سازد.

25) واژه معجزه به چه معناست ؟ ص30

نشانه و علامت نبوت

26) ضرورت عصمت پیامبران در حوزه مسؤلیت ایشان را توضیح دهید ؟ ص30

اگر پیامبری در دریافت ابلاغ وحی معصوم نباشد دین الهی به درستی به مردم نمی رسد و امکان هدایت از مردم سلب می شود.                                           

اگر پیامبری در مقام تعلیم و تبیین دین معصوم نباشد امکان انحراف در تعالیم پیدا می شود و اعتماد مردم به دین از دست می رود.

اگر پیامبری در هنگام اجرای فرمان های الهی معصوم نباشد امکان دارد کار هایی مخالف دستورات الهی انجام دهد و مردم نیز از او سرمشق بگیرندو به گمراهی و انحراف مبتلا شوند.

27) آخرین فرستاده الهی از نظر قرآن کریم کیست و ایشان چه لقبی دارند ؟ ص31

حضرت محمد را آخرین فرستاده ی الهی معرفی کرده و فرموده که ایشان خاتم النبیین است.

28) چرا پیامبر اسلام اعلام کرد که پس از ایشان پیامبری نخواهد آمد ؟ ص31

برای اینکه پس از ایشان کسی ادعای پیامبری نکند از جمله این که به حضرت علی فرمود:تو برای من به منزله ی هارون برای موسی هستی با این تفاوت که پس از من پیامبری نخواهد آمد.

29) چه عواملی باعث شد که پیامبری بعد از حضرت محمد «ص» ختم شود ؟ ص31

1:آمادگی جامعه ی بشری برای دریافت برنامه ی کامل زندگی

2:حفظ قرآن کریم از تحریف

3:وجود امام معصوم پس از پیامبر اکرم

4:پیش بینی راه های پاسخ گویی به نیاز های زمانه

30) حفظ قرآن کریم از تحریف را بیان کنید ؟ ص31

در پرتو عنایت الهی با اهتمامی که پیامبر اکرم در جمع آوری و حفظ قرآن داشت و با تلاش مسلمانان در دوره های مختلف این کتاب دچار تحریف نشد.

31) وجود امام معصوم پس از پیامبر اکرم را توضیح دهید ؟ ص31

تعیین امام معصوم از طرف خداوند سبب آن شد که نقش ها و مسئولیت های پیامبر به جز دریافت وحی ادامه یابد و جامعه از این جهت کمبودی نداشته باشد.

32) عواملی که امسان ها را بی نیاز از کتاب های آسمانی جدید بعد از ظهور پیامبر اسلام می نمود بیان کنید.ص31

33) ویژگی های دین اسلام که سبب انطباق آن با نیاز های زمان می شود چیست ؟ آن ها را بیان کنید . ص32

1:توجه به نیاز های متغیردر عین توجه به نیاز های ثابت

2:وجود قوانین تنظیم کننده

 3:اختیارات حاکم و نظام اسلامی

34) قاعده لا ضرر در اسلام چیست ؛ آن را توضیح دهید . ص32

اسلام با ضرر دیدن و ضرر رساندن مخالف است.این سخن به صورت یک قاعده در آمده و بسیاری از مقررات اسلامی را کنترل می کند مثلا روزه ی ماه رمضان بر هر مکلفی واجب است اما اگر این روزه برای شخصی ضرر داشته باشد بر او حرام است همچنین استفاده از امکانات خصوصی مانعی ندارد اما اگر سبب اذیت دیگران شود حرام است.

35) قاعده حرج را در اسلام چیست ؛ توضیح دهید . ص33

خداوند برای شما در دین تنگی و اضطراری قرار نداده است بر اساس این قاعده اگر مسلمانی یا جامعه ی اسلامی در اجرای یک قانون دچار اضطرار شود می تواند با نظر فقیه و متخصص دین آن را به شکلی انجام دهد که از اضطرار بیرون آید.

36) اختیارات حاکم و نظام اسلامی را بیان کنید . ص33

یکی دیگر از راه هایی را که اسلام برای پاسخ گویی به نیاز های جدید پیش بینی کرده اختیارات حکومت اسلامی است تحولات و مسائل اجتماعی گاهی شرایط خاصی را در جامعه ی اسلامی پدید می آورد که نیاز مند تصمیم گیری های فوری ومقطعی است اسلام برای این منظور اختیارات خاصی را به حاکم اسلامی داده که این اختیارات حل کننده این گونه مسائل است.

        ·سوالات متن درس 3

1) معجزه چیست ؟ ص39

آوردن چیزی یا انجام کاری خارق العاده که انجام آن از توان بشر خارج است و نشانه ای ست از قدرت خداوند برای انسانها که پی به صداقت پیامبران الهی ببرند و انسان ها در آوردن آن عاجز باشند.

2) نمونه ای از معجزات پیامبران را بنویسشید . ص39

حضرت موسی(ع):1- تبدیل شدن عصایش به ماری بزرگ 2- دیگری نوری بود که به هنگام بیرون آمدن دست او از گریبان همه جا را روشن می کرد . 3- حضرت عیسی(ع):شفا دادان بیماران لاعلاج و زنده کردن مردگان بود.

3) پیامبران به چه وسیله ای نبوت خود را اثبات می کردند ؟ ص39

معجزه ها به اذن خدا انجام می شد و فقط برای اثبات نبوت پیامبران به کار می رفت.برخی از پیامبران گذشته کتاب آسمانی داشتند اما به عنوان معجزه مطرح نکردند.

4) معجزه اصلی پیامبر اسلام چیست ؟ ص39

قرآن کریم

5) تحدی یعنی چه ؟ ص39

خداوند در قرآن از مخالفان می خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند.این دعوت به مبارزه را تحدی می گویند.

6) شگفتی اعجاز قرآن در چیست ؟ ص40

شگفتی این اعجاز در آن است که هر چه قدر زمان می گذرد و انسان به قله های بلند تری در علم و معرفت دست می  یابد نه تنها از ارزش آن کاسته نمیشود بلکه درخشندگی اش آشکار تر می گردد و ابعاد جدیدی از معارف آن کشف می شود.

7) چرا خداوند یک کتاب را معجزه پیامبر اسلام قرار داده است ؟ ص40

از آنجا که پیامبر اکرم(ص)آخرین پیامبر و تعلیمات ایشان برای همه ی زمان های بعد از اوست سند نبوت و حقانیت او نیز به گونه ای است که در همه ی زمان ها حضور دارد و هم اکنون نیز مخالفان را به آوردن سوره ای مانند سوره های خود دعوت می کند.اگر معجزه ی پیامبر(ص)از نوع کتاب و علم و فرهنگ نبود نمی توانست شاهدی حاضر و دائمی بر نبوت ایشان باشد.

8) جنبه های اعجاز قرآن کریم را نام ببرید ؟ ص40

1:اعجاز لفظی                  2:اعجاز محتوایی

9) چه دلایلی باعث شد تا قرآن نفوذ خارق العاده ای در افکار و نفوس مردم پیدا کند ؟ ص40

زیبایی و شیرینی بیان-موزون بودن کلمه ها و رسایی تعبیرات

10) اعجاز محتوایی قرآن را بیان کنید . ص42

قرآن کریم در چنان اوجی از معنا قرار دارد که اگر همه ی انسان ها همدیگر را کمک کنندنمیتوانند حتی سره ای مانند آن بیاورند.

11) ویژگی های اعجاز محتوایی قرآن کریم چیست مختصرا توضیح دهید. ص42

محتوای قرآن ویژگی هایی دارد که نشان می دهد از قلم هیچ دانشمندی تراوش نکرده چه رسد به شخصی که قبل از آن چیزی ننوشته و آموزشی ندیده است.قرآن کریم درچنان اوجی از معنا قرار دارد که اگر همه ی انسان ها همدیگر را کمک کنند نمی توانند حتی سوره ای مانند آن را بیاورند.

ص 44 کل متن مهم

        ·سوالات متن درس 4

1) رسالت پیامبر اسلام را توضیح دهید و آن شامل چند قلمرو می باشد ؟ ص51

تعلیمات قرآن کریم و روش زندگی رسول خدا بیانگر آن است که برنامه ی هدایت الهی و رسالت ایشان شامل سه قلمرو می شد.

2) تعلیمات قرآن کریم و روش زندگی رسول خدا بیانگر چه چیز هایی است ؟ نام ببرید . ص51

1:دریافت و ابلاغ وحی

2:تعلیم و تبیین تعالیم وحی (مرجعیت دینی )

اجرای قوانین الهی از طریق ولایت بر جامعه (ولایت ظاهری)

3) پیامبر اسلام وحی را چگونه دریافت و چگونه ابلاغ می کرد ؟ ص52

رسول خدا آیات قرآن کریم را به طور کامل از فرشته ی وحیدریافت می کرد و بدون کم و کاست آن را به مردم می رساند.

4) برای حفظ و نگهداری آیات قرآن کریم یاران رسول اکرم «ص» چه تدبیری اندیشید ؟ ص52

برای حفظ پیام الهی و امکان دسترسی مردم به آن، عده ای ای از یاران آن حضرت آیات قرآن را می نوشتند.عده ی زیادی هم بودند که آیات و سوره هارا در سینه ی خود حفظ می کردند.

5) نویسندگان و حفظ کنندگان آیات قرآن چه نام داشتند ؟ ص52

نویسندگان قرآن را کاتبان وحی و حفظ کنندگان آیات را حافظان وحی می نامیدند.

6) چرا پیامبر اکرم «ص» قرآن را به صورت کامل مرتب تنظیم کرد و در اختیار آیندگان قرار داد ؟ ص52

زیرا این کتاب آسمانب به همان صورتی که رسول خدا آیات و سوره های آن را تنظیم کرده بود،در میان مردم وجود دارد و مشتاقان هدایتبه آسانی میتوانند از آ« بهره ببرند و را رستگاری را در کلام خداوند بیابند.

7)پیامبر اسلام جز وحی ، چه وظیفه  ی دیگه ای داشتند ؟ ص52

وظیفه ی تعلیم و تبیین قرآن کریم را نیز بر عهده داشت.

8) چرا وظیفه ی تعلیم و تبیین قرآن کریم به پیامبر اسلام واگذار شد ؟ ص52

تا مردم بتوانند به معارف بلند این کتاب آسمانی دست یابند و جزئیات احکام و قوانین را بفهمند و شیوه ی عمل کردن به آن را بیاموزند.

9) اولین و معتبر ترین مرجع علمی برای فهم آیات قرآن چیست ؟ ص52

گفتار و رفتار پیامبر اولین و معتبر ترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی است و مسلمانان با مراجعه به آن به معنای واقعی بسیاری از معارف این کتاب پی می برند و شیوه ی انجام دستورات قرآن را می آموزند.

10) نمونه ای از احکام دین که به وسیله ی رفتار و گفتار پیامبر که در بین مردم رواج پیدا کرده است را بنویسید ؟ ص52

نماز و روزه و حج و بسیاری دیگر از وظایف خود را که کلیات آن ها در قرآن کریم آمده است مطابق گفتار و رفتار رسول خدا انجام می دهیم.

11) معنای واژه ی ولایت چیست ؟ ص52

ولایت به معنای سرپرستی و رهبری می باشد.

12) پیامبر اکرم «ص» حکومت خود را بر چه مبنایی پی ریزی نمود و چگونه به گسترش عدالت در این حکومت پرداخت ؟ ص52

پیامبر اکرم به محض این که مردم مدینه اسلام را پذیرفتند به مدینه هجرت کرد و به کمک مردم آن شهر(یعنی انصار)و مهاجرانی که از مکه آمده بودند حکومتی را که بر مبنای قوانین اسلام اداره می شد پی ریزی نمود.

13) حدیث امام باقر که فرمودند «عبارت سبز رنگ-بالا ی صفحه ی 53» ناظر بر کدام قلمرو رسالت می باشد ؟ ص52

اسلام بر 5 پایه استوار است بر نماز و زکات و روزه و حج و ولایت و به چیز دیگری دعوت نشده است آن طور که به ولایت دعوت شده.

14) بر اساس روایات معصومین «ع» از جمله حدیث امام باقر «ع» ، اسلام بر چند پایه بنا شده و مهمترین پایه اسلام کدام است ؟ ص52

اسلام بر 5 پایه استوار است و از میان آن ها ولایت مهم ترین پایه است.

15) دیگر قلمرو رسالت پیامبر اکرم چیست ؟ص52  ولایت بر جامعه

16) با توجه به حدیث بالا اگر ولایت و حکومت اسلامی بر قرار شود چه اتفاقی می افتد ؟ ص53

وقتی ولایت و حکومت اسلامی برقرار شود فرصت برای اجرای تمام احکام دین از جمله نماز و زکات و روزه و حج فراهم می شود و مردم اعمال خود را در سایه ی ولایت الهی انجام می دهند.

17) با توجه به حیات فردی و اجتماعی انسان ، برنامه ی هدایت او در اسلام چگونه باید باشد ؟ ص53

برنامه ی هدایت وی باید جامع و دربرگیرنده ی هر دو جنبه ی حیات انسان باشد و همه ی بخش های زندگی وی را پوشش دهد.

18) ویژگی اسلام درباره ی هدایت انسان چیست ؟ ص53

اسلام یک دین کامل و دربردارنده ی هدایت انسان در همه ی ابعاد فردی و اجتماعی آن است.

19) بخش زندگی اجنماعی از نظر اسلام چیست ؟ ص53

مهمترین بخش زندگی اجتماعی،حکومت و اداره ی جامعه و تنظیم روابط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی است.

20) هدف بزرگ یک نظام حکومتی سالم چه می تواند باشد ؟ ص53

رسیدن به جامعه ی عادلانه احکامی مانند خمس،زکات،حفظ استقلال جامعه و نفی سلطه ی بیگانگان،امر به معروف،نهی از منکر،مبارزه با ظلم و جهاد دارد.روشن است که اجرای این قوانین بدون تشکیل حکومت اسلامی امکان پذیر نیست.

21) تعریف طاغوت چیست ؟ ص54

کسانی که به مردم فرمان می دهند و قانون گذاری می کنند در حالی که خداوند آن ها را تعیین نکرده و فرمان و قانونشان نشأت گرفته از قرآن یعنی برخاسته از فرمان الهی نیست طاغوت نامیده میشوند.

22) قاعده نفی سبیل را تعریف کنید ؟ ص54

حفظ استقلال جامعه ی اسلامی در برابر کفار.

23) ولایت ظاهری را با ولایت معنوی مقایسه کنید . ص55

ولایت ظاهری سرپرستی و رهبری جامعه را بر عهده دارد و با اجرای قوانین الهی جامعه ی اسلامی را اداره و رهبری می کند.

24) رسول خدا چگونه به مقام ولایت معنوی  رسید و ویژگی های این مقام چیست ؟ ص55

رسول خدا با انجام وظایف عبودیت و بندگی و در مسیر قرب الهی به مرتبه ای از کمال نائل شد که می توانست عالم غیب و ماورای طبیعت را مشاهده کند و به اذن الهی در عالم طبیعت تصرف نماید.

25) نمونه ای از ولایت معنوی پیامبر اسلام را بیان کنید ؟ ص56

به اذن الهی قادر بود بیمار را شفا بخشد ، خطری را از کسی دفع نماید و سایر حاجات مردم را در صورتی که صلاح آن ها در آن باشد برآورده سازد.

26) میزان بهره مندی انسان ها از هدایت معنوی نیازمند چه عواملی است ؟ص56

میزان بهره مندی انسان ها از هدایت معنوی به درجه ی ایمان و عمل آنان بستگی دارد.

27) ایمان و عمل انسان ها با هدایت معنوی چه رابطه ای دارد ؟ ص56

هر قدر درجه ی ایمان و عمل انسان ها بالا تر باشد استعداد و لیاقت دریافت هدایت های معنوی را بیشتر کسب می کنند.

28) نمونه ای کامل از هدایت معنوی چه رابطه ای دارد ؟ ص56

29) حضرت علی «ع» درباره آموزش خویش از پیامبر و هدایت معنوی ایشان چه فرمودند ؟ ص56

روزی رسول خدا هزار باب از علم به رویم گشود که از هر کدام هزار باب دیگر گشوده می شد.

سوالات متن درس 5

1) مسئولیت امام معصوم چیست؟ایشان چه صفاتی برای این مسئولیت باید داشته باشند؟ص62

امام همه مسولیت های پیامبراکرم(ص)جزدریافت وابلاغ وحی رادارد.بایدصفات وویژگی های خاصی داشته باشد تامردم دردرستی راهنماییهاوفرمانهای وی به  یقین واطمینان برسند.ازجمله این ویژگی ها(عصمت)است تشخیص عصمت برای انسان ها ممکن نیست بنابراین همانطورکه پیامبرازطرف خدامعین می شودتنهاکسی که میتواندفردشایسته مقام امامت رامعرفی کند خداست

2) تعیین امام بعد از خود توسط پیامبردرچند مرحله انجام شد؟ص62

درسه مرحله انجام شد درحضورچهل نفراازبزرگان بنی هاشم

3) پیامبر دردعوت خویشان درباره حضرت علی چه فرمود؟ص63

همانا این برادرمن وصی من وجانشین من در میان شماخواهد بود.

4) نزول آیه ولایت رادرباره ی حضرت علی توضیح دهید؟ص63

جواب صفحه63است

5) نزول آیه تطهیر در تعیین امام علی واهل بیت چگونه بود؟توضیح دهید.ص64

ام سلمه همسررسول خدا می گوید روزی ایشان درخانه استراحت می کرد که حضرت فاطمه (س)واردشدپیامبرایشان رابه کنارخوددعوت کردحضرت فاطمه نزد پیامبررفت ودرکنارایشان نشست پس وی به ترتیب حضرت علی امام حسن وامام حسین آمدند رسول خداآنان رادرکنارخود جای دادآنگاه برای آنان دعاکردوفرمودخدایااینان اهل بیت منندوانانان راازهرپلیدی وناپاکی حفظ کن درهمین زمان فرشته وحخی آمدوآیه تطهیر راقراءت کرد

6) حدیث جابر چه چیزی را بیان می کند؟ص66

یارسول الله ماخداورسول اوراشناختیم لازم است(اولوالامر)راهم بشناسیم

7) حدیث جابر را توضیح دهید؟ص66

ای جابرآنان جانشین امامان بعدازمن اندنخستین آنان علی بن ابیطالب است وسپس به ترتیب:حسن بن علی.حسین بن علی.علی بن الحسین.محمدبن علی-که درتورات به باقرمعروف است-وتودرهنگام پیری خواهی دیدوهروقت اورادیدی سلام مرابه اوبرسان پس ازمحمدبن علی نیزبه ترتیب جعفربن محمد.موسی بن جعفر.علی بن موسی.محمدبن علی.علی بن محمد.حسن بن علی وپس ازایشان فرزندش می باشدکه هم فرزندوهم کنیه من استاوست که انظرمردم پنهان می شودوغیبت اوطولانی می گرددتاآنجاکه فقط افرادی که ایمان راسخ دارند برعقیده به اوباقی می مانند.

8) حدیث ثقلین رابیان کنید؟وآن دوچیزگران بها که پیامبر توصیه کرده را توضیح دهید.ص76

من درمیان شما دوچیز گران بهامی گذارم:کتاب خداو عترتم اهل بیتم راتاوقتی کهبه این دو تمسک جوییدهرگز گمراه نمی شویدواین دو هیچ گاه از هم جدانمی شوندتاکنار حوض کوثربرمن وارد شوند.

9) حدیث منزلت رابیان کنید و بگویید درباره ی چه کسی مطرح شده است؟ص68

وقتی خداوندحضرت موسی رامامور مبارزهبا فرعون کرد ان حضرت از خداوند خواست که برادرش هارون را مشاور پشتیبان و شریک درامر هدایت مردم قراردهد. خداوند نیز درخواست موسی را پذیرفت. درباره حضرت علی(ع)مطرح شده توبرای من به منزله هارون برای موسی هستی جزاین که بعدازمن پیامبری نیست

وقتی خداوندحضرت موسی رامامور مبارزهبا فرعون کرد ان حضرت از خداوند خواست که برادرش هارون را مشاور پشتیبان و شریک درامر هدایت مردم قراردهد. خداوند نیز درخواست موسی را پذیرفت. درباره حضرت علی(ع)مطرح شده توبرای من به منزله هارون برای موسی هستی جزاین که بعدازمن پیامبری نیست

10) واقعه غدیر را توضیح دهید؟وبنویسید که در آن روزچند نفر از مسلمانان حاضربودند؟چه تعداد ارآن ها از صحابه رسول خدا بودند؟این اتفاق را چند نفر از دانشمندان اسلامی در کتاب هایشان ذکر کرده اند؟ص69و70

کتاب الغدیرتوسط110نفرازاصحاب پیامبرکه درغدیرحاضربودندکه نام 350نفرازاصحاب پیامبردرآن نقل شده است آن رابی هیچ واسطه ای ازپیامبرنقل کردندوموضوع آن دررابطه بااثبات واقعه غدیراست که یکی ازدانشمندان عالیقدرشیعه درعصرحاضرعلامه امینی آن رادریازده جلدبه زبان عربی نوشته خلاصه آن به فارسی دریک جلدترجمه شده است

11) کتاب الغدیر متعلق به کیست؟موضوع آن چیست؟پاورقی ص70

موضوع آن دررابطه بااثبات واقعه غدیراست که یکی ازدانشمندان عالیقدرشیعه درعصرحاضرعلامه امینی آن رادریازده جلدبه زبان عربی نوشته خلاصه آن به فارسی دریک جلدترجمه شده است.

سوالات متن درس 6

1) معنای لغوی شیعه چیست؟لغت شیعه در قرآن به چه معنایی بکار رفته است؟ص76

شیعه درلغت به معنای پیرو یاروطرفدار است.در قرآن کریم نیز به همین معنا به کاررفته وحضرت ابراهیم (ع)شیعه و پیروحضرت نوح(ع)معرفی شده است.

2) کاربرد لفظ شیعه توسط پیامبر اکرم را بنویسید؟وایشان درباره ی امام علی وشیعیان آن چه فرموده اند؟ص76

پیامبر اکرم(ص)از همان ابتدای رسالت به فرمان الهی تلاش می کرد در موقعیت های مختلف حضرت علی(ع)را که در ایمان وعمل بی نظیرومعصوم از گناه بود به مردم معرفی کندوبرای پس ازخود ادامه راه رامشخص سازد و مانع سرگردانی مردم شود. واز آنجا که یادآوری می کرد که پیروی از امام علی(ع)وعمل به دستورات اومانع گمراهی و سرگردانی مردم می شود .ونجات جامعه بشری را به دنبال داد.

3) چرا پیامبرتلاش به شناساندن شخصیت امام علی (ع)داشتند؟ص77

درحقیقت پیامبر اکرم(ص)باتوجه به شرایط فرهنگی واجتماعی زمان خودفعالیت های خود سرانه برای به دست گرفتن زماممداریوقدرت راپیش بینی می کرد.به همین علت تمام تلاش خودرابه کارمی بردتاشخصیت ممتاز حضرت علی(ع)را به مردم بشناساند تعصبات جاهلی وقبیله ای راازافکارآنان بزدایدوکسانی راکه برای رسیدن به قدرت می خواهند ازاین اعتبارات استفاده کنند  به انزواکشاند.

4) اولین کسی که لفظ شیعه را در اسلام به کار بردکه بود؟ص77

پس اولین کسی که این عنوان رابه کار برده شخصپیامبر اکرم(ص)است.

5) درجاهلیت چه رسمی بین اعراب وجود داشته که پیامبرسعی در مبارزه باآن داشته است؟ص77

1)در میان قبایل بزرگی وشرافت مخصوص بزرگان وروسا بوده وفضایلی چون علم  عدالت خواهی  جوان مردی  صداقت  پاکی وکرامت نفس وقتی ارزش داشته است که رئیس قوم یافرزندان وبستگان وی دارای آن صفات باشند رسول خدا(ص)با این افکارجاهلی به شدت مبارزه کردو ابهت این گونه اعتبارهای تو خالی را درهم شکست.

(6 حضرت محمدص برای مقابله باجاهیلت چه اقداماتی را انجام داند؟ص77

رسول خدا(ص)1)در هر فرصتی  فضایل متعالی و جایگاه حضرت علی(ع)واهل بیت رابرای مردمی باز گوید که قرن هابا نظام قبیله ای خوگرفته بودندوثروت زیاد ونظایر آن رانشانه شرافت می دانستند بیان می کردتادل های آنان رابرای پذیرفتن امامت و رهبری کسانی آماده کند که میان عرب و غیر عرب تفاوتی قائل نمی شوندومردم رابه تعقل  عدالت وبندگی  خداوند فرا می خواندندودررندگی دنیایی مانند معمولی ترین افراد زندگی می کردند.

7) حضرت محمد(ص)برای مقابله باجاهیلت چه اقداماتی را انجام داد؟ص77

من وعلی پدران این امتیم.

8) باتوجه به سخن پیامبر پدران امت اسلام چه کسانی هستند؟ص78

علی با قرآن است وقرآن با علی است.

9) رابطه بین حضرت علی و قرآن از نگاه پیامبر چیست؟ص78

علی با قرآن است وقرآن با علی است

10) رابطه بین حضرت علی وحق از نگاه پیامبر چیست؟ص78

علی باحق است وحق باعلی است.

11) تربیت یافته واقعی پیامبر اسلام چه کسی است؟درباره ی آن توضیح دهید؟ص78

علی(ع)تربیت یافته رسول خدا(ص)واین جانشین رسول خداست.حضرت علی(ع)1)کودکی بیش نبودکه به خانه پیامبرآمد

2)تربیت وی دردامان پیامبرآغازگردید3)درهای دانش الهی به رویش گشوده شد.

12) حضرت علی درباره ی کسب مکارم اخلاقی از پیامبر چه می فرماید؟ص78

خداوند بزرگترین فرشته خودراهمراه رسول خداقرارداد.ان فرشته شب وروزاه کسب مکارم وزیبایی هایاخلاق را به ایشان نشان دادومن  درنهایت عشق وشیفتگی از آن حضرت تبعیت می کردم وایشان را همراهی نمودم.

13) هدف تربیت حضرت علی توسط پیامبر چه بود؟ص79

 این تربیت بدان جهت بودکه حضرت علی(ع)پس ازرسول خدا(ص)راه آن حضرت راادامه دهدوباتکیه بردانش الهی خود مردم رادر زمینه احکام ومعارف دینی هدایتکند.رسول خدا(ص)درهرفرصتی که پیش می آمد این مقام عملی رابه اطلاع مردم می رساند.

14) پیامبر درباره ی مقام ومنزلت علمی حضرت علی چه می فرماید؟ حدیث صفحه ی 79کتاب درسی

 من شهر علم هستم وعلی درآن است.هرکس می خواهدبه این علم برسدباید ازدرآن واردشود.(خیلی مهم90(%

15) سه نکته مهم که از حدیث در می یابیم را بنویسید؟(حدیث صفحه ی 79کتاب درسی)ص79

اولا حضرت علی(ع)پس ازرسول خدا(ص)داناتراست            ثانیاحضرت علی(ع)درعلم خودمعصوم است  و گرنه رسول خدا(ص)نمی فرمودندکه همه بایدبه ایشان مراجعه کنند.                  ثالثابر مردم واجب است که ازدانش حضرت علی(ع)بهره ببرندومطابق نظرایشان عمل کنند زیرا ایشان راه رسیدن به علمپیامبراست وبهره مندی ازعلم پیامبرهم برهمه واجب است.

16) چرا بر مردم واجب است از دانش حضرت علی بهره ببرند؟ص79

مردم واجب است که ازدانش حضرت علی(ع)بهره ببرندومطابق نظرایشان عمل کنند زیراایشان راه رسیدن به علم پیامبر است وبهره مندی از علم پیامبرهم برهمه واجب است.

17) حدیث سفینه النجات را مختصرا بیان کنید؟ص79

کسی به فلاح می رسدکه پیرو توباشدوبه هلاکت می رسدکسی که ازتو دوری گزیند.مثل تو وامامان از فرزندان تو مثل کشتی  نوح است هرکس برآن سوارشود نجات یابدو هرکس سرپیچی کند هلاک شود.(سفینت النوح).مثل شمامثل ستارگانی است که چون ستاره ای غایب شود ستاره ای دیگر طلوع میکندتاروزقیامت.

18) چرا پیامبر حضرت علی و ائمه را به ستاره تشبیه کرده است؟ص80

مثل شمامثل ستارگانی است که چون ستاره ای غایب شود ستاره ای دیگر طلوع میکندتاروزقیامت.

19) پیامبر به جابر بن عبدا... انصاری درباره ی حضرت علی وشیعیان وی چه فرمودند؟ص80

جابربن عبداله انصاری از یاران خوب رسول خدا میگوید:در کنارخانه خداودر حضوررسول خدابودیم که حضرت علی وارد شد.رسول خدافرمود:بزادرم به سویتان آمد.سپس روبه سمت کعبه کردوبادست به آن زدوفرمود:سوگند به خدایی که جانم دردست قدرت اوست این مرد و پیروان او رستگارندو در روزقیامت اهل نجات اند.سپس فرمود:این مرداولین ایمان آورنده به خدا وفادارترین شمادر پیمان باخدا راسخ ترین شما درانجام فرمان خدا صادق ترین شضما در داوری بین مردم بهترین شما دررعایت مساوات بین آن ها وارجمندترین شمانزد خداست.(حدیث جابر90%)

20) از ویژگی های ممتاز حضرت علی عدالت خواهی وی است آن را بیان کنید؟ص80

یکی ازویژگی های ممتاز امیرمومنان عدالتخواهی ودفاع از مظلومان بود.آن حضرت(عدالت اجتماعی)رارسالت پیامبران می شمرد ودردفاع ازعدالت ازپیشتازان بود.مردمی که بانظام جاهلانه وظالمانه قبل از اسلام خو گرفته بودند و فقط دردوره کوتاه ده ساله رهبری رسول خدادرمدینه نسیم عدالت راحس کرده بودند پس ازرسول خدابه تدریج درجاده انحراف قدم گذاشتندبه گونه ای که وقتی امیرمومنان به حکومت رسید بازگشت به عدالت ومساوات راسرلوحه کار خود قرارداد.به همین جهت مظلومان وستمدیدگان درنقاط مختلف جهان اسلام شیفته ایشان شدندوبه رهبری وی دل بستند.

21) براساس آیه 7سوره ی بینه درباره ی چه کسی نازل شده است؟آن را براساس حدیث جابر بیان کنید؟ص80

آنان که ایمان آوردندوکارهای شایسته انجام دادنداینان بهترین مخلوقات اند.

22) چرا نام شیعیان وپیروان حضرت علی با عدالت اسلامی همراه شده است؟ص81

امام حسن(ع)وامام حسین(ع)وسایرامامان بزرگوارپرچم مبارزه باظلم رابرافراشته نگه داشتن وتاامام یازدهم هرکدام پس ازدیگری به شهادت رسیدن.این بزرگواران همواره از(عدل)به عنوان یک اصل اساسی اسلام یاد میکردند وبی توجهی به آن را بی توجهی به یک اصل اسلام می شمردند.به همین جهت نام شیعیان وپیروان امیرمومنان باعدالت اسلامی همراه شد.

23) آیاشناخت جایگاه تشیع در اسلام باعث حفظ وتقویت وحدت مسلمانان می شود؟توضیح دهید.ص81

شناخت جایگاه شیعه درتاریخ اسلام وتبیین علمی وتاریخی حقانیت آن نباید ماراازمسئله ای مهم وحیاتی یعنی حفظ وحدت مسلمانان وتلاش برای سربلندی عزت استقلال وحفظ منافع آنان غافل کند.باورهای مشترک فراوان مانند1)اعتقادبه خدا

2)پیامبراکرم(ص)

3)قران وقیامت زمینه سازوحدت بین مامسلمانان است.

به همین دلیل حفظ وتقویت شیعه وسنی ومبارزه باعوامل وبرنامه های تفرقه انگیز یکی ازاصول راهبردی انقلاب اسلامی است که هوشیاری وبیداری همگان رامیطلبد.

24) چه چیز هایی زمینه ساز وحدت بین مسلمانان است؟ص81

باورهای مشترک فراوان مانند1)اعتقادبه خدا

2)پیامبراکرم(ص)

3)قران وقیامت زمینه سازوحدت بین مامسلمانان است.

25) امام خمینی درباره ی اتحاد وهمبستگی مسلمانان چه می فرماید؟ص81و82

امام خمینی(ای مسلمانان جهان که به حقیقت اسلام ایمان دارید1)درزیرپرچم توحید

2)درسایه تعلیمات اسلام مجتمع شوید

3)دست به خیانت ابرقدرتهاراازممالک خودوخزائن سرشارآن کوتاه کنید

4)مجداسلام رااعاده کنید

5)دست ازاختلافات وهاهاهی نفسانی بردارید که شمادارای همه چیزهستید.

6)برفرهنگ اسلام تکیه زنید

7)باغرب وغرب زدگی مبارزه نماییدوروی پای خودتان بایستید.)

26) برای حفظ همبستگی ووحدت میان مسلمانان باید چه نکاتی را درنظر گرفت؟ص82و83

*ازتفرفه وجنگ میان مسلمانان جلوگیری کنیم

*ازاهانت وتوهین به مقدسات سایرمسلمانان خوداری کنیم

*خودراازسایرمسلمانان دورندانیم

*ازمظلومان مسلمان درتمام نقاط جهان باروش های درست دفاع کنیم وبرای رهایی آنان ازظلم بکوشیم

*اعتقادات خودرابادانش واستدلال اعتلا وارتقابخشیم

*به عنوان یک پیرو امیرالمومنین به گونه ای زندگی کنیم که سبب بدبینی دیگران بهتشیع نشویم.رسول خداواهل بیت ایشان رااسوه قرار دهیم

27) توصیه امام صادق درباره ی حفظ آبرو و منزلت چیست؟ص83

زینت خاندان ماباشیدومایه زشتی وعیب ما نباشید(مهم)

سوالات متن درس7

1)      دلیل تحقق نیافتن حکومت اسلامی برمبنای امامت چه بود؟ص88

پس ازرحلت رسول خدا(ص)درسال یازدهم هجری حوادثی رخ دادکه رهبری امت راازمسیری که پیامبراسلام برنامه ریزی کرده وبدان فرمان داده بود خارج کردودرنتیجه نظام حکومت اسلامی که برمبنای (امامت)طراحی شده بودتحقق نیافت.

2)      حکومت بنی امیه در زمان امامت کدام یک از امامان  سقوط کرد؟ص89

پس ازسقوط بنی امیه درزمانی که امام صادق(ع)رهبری شیعیان رابرعهده داشت.

3)      فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد وجاعلان حدیث یا تحریف آن مربوط به کدامیک از مسائل ومشکلات اجتماعی وفرهنگی پس ازرحلت پیامبراست ؟ص89

4)      ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر پس از رحلت ایشان چه مشکلاتی به وجود آورد؟ص89

الف)احتمال خطادرنقل احادیث افزایش میافت.

ب)شرایط مناسب برای جاعلان حدیث فراهم می آمد.

ج)نوشته نشدن حدیث سبب می شدکه مدرک ومنبعی که ازطرق آن بتوان احادیث درست راازنادرست تشخیص داددردست نباشد.

د)مهم ترازهمه این که مردم ومحققان ازیک منبع مهم هدایت بی بهره می ماندند وبه ناچارسلیقه شخصی رادراحکام دینی دخالت می دادند.

5)      تحریف  وجعل احادیث  پس ازرحلت پیامبراسلام(ص)توسط چه کسانی و به چه منظور صورت گرفت؟ص90

1)برخی ازعالمان وابسته به قدرت

2)گروهی ازعلمای اهل کتاب(یهودی ومسیحی)مانندکعب الاحبارکه ظاهرامسلمان شده بودندازموقعیت شرایط برکناری امام معصوم استفاده کردند

3)به تفسیروتعلیم آیات قران وعارف اسلامی مطابق باافکارخودوموافق بامنافع قدرتمندان پرداختند برخی ازآنان درمساجد می نشستند

4)داستان های خرافی درباره پیامبران برای مردم نقل می کردند.این مطالب به افکار کسانی که ازائمه اطهار(ع)پیروی نمی کردندجهت می داد

5)درکتاب های تاریخی وتفسیری آنان راه میافت وسبب گمراهی بسیاری ازمسلمانان می شد.

6)حاکمان بنی امیه وبنی عباس اغلب به اندیشه هایی میدان می دادندکه به قدرت آنان کمک می کرد ومردم رامطیع آنان می گرداند.

7)برخی ازدنیادوستان برای نزدیکی به این حاکمان احادیثی ازقول پیامبراکرم(ص)جمع می کردندوازحاکمان جایزه میگرفتند.

6)      ظهور شخصیت ها و الگو های غیر قابل اعتماد در دستگاه بنی امیه و بنی عباس چه تاثیراتی داشت؟ص91

درآن زمان که رسول خدا(ص)اسوه مردم بودومسلمانان تلاش می کردندرفتارایشان راسرمشق قراردهندانسان هایی آزاده شجاع با ایمان وعدالت طلب چون امام علی(ع)مقداد عمار ابوذروسلمان تربیت شدند که یادآنان یادآور فضائل وکرامت های انسانی است.

7)      الگوهای مردم در زمان حیات پیامبر(ص) چه کسانی بودند؟واین معیار ها پس ازرحلت  پیامبر چه تغییراتی کرد؟ص91

اماهرجه که جامعه اززمان پیامبر(ص)فاصله می گرفت حاکمان وقت تلاش می کردند که شخصیت های اصیل اسلامی به خصوص اهل بیت پیامبر(ص)به انزواکشیده شوندوافرادی که دراندیشه وعمل واخلاق ازمعیارهای اسلامی به دورند درجامعه جایگاهی برجسته پیداکنند والگوی مردم شوند.این گونه شخصیت ها دردستگاه حکومت بنی امیه وبنی عباس صاحب موقعیت بودندوبه شهرت رسیدند.                                             

8)      تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت عربی قیصری و کسرایی چه موقعیتی را ایجاد کرد؟ص92

پس از گذشت مدتی از رحلت رسول خدا(ص)جاهلیت در لباسی جدید واردزندگی اجتماعی مسلمانان شد.شخصیت های باتقوا جهلادگر ومورداحترام واعتماد پیامبر(ص)منزوی شدندوطالبان قدرت وثروت قرب ومنزلت یافتند.آن دسته ازافرادکه درزمان رسول خدا(ص)درجبهه دشمنان اسلام بودند پس ازمدتی باتزویرونیرنگ خودرادرجبهه دوستان قراردادندوبه تدریج شیوه حکومتی قیصران روم وکسراهای ایران را درپیش گرفتند.آنان کاخ های بزرگ ومجلل ساختند وخزائن خود راازجواهرات گران قیمت انباشته کردند اکثراملاک وزمین های کشاورزی درکشورپهناوراسلامی رابه مالکیت خود درآوردندوبه عیش ونوش وعشرت پرداختند. 

9)      در اسلام تنها ملاک کرامت انسان نزد خدا چیست؟ص92

ملاک کرامت وگرامی بودن تقواست.

سوالات متن درس 8

1)      محبت ورزی به اهل بیت وپیروی از آنان پاداش چه چیزی است؟ص97

مردم بامحبت به اهل بیت پیامبر(ص)وپیروی ازآنهادرهنگام آزمونهای سخت اجتماعی وبحرانهای اعتقادی وفکری راه مستقیم راگم نکنندوگمراه نشوند.

2)      مسئولیت دو گانه امامت چیست؟ص98

الف)اقدامات مربوط به مرجعیت دینی:

*تعلیم وتفسیر قرآن کریم *اقدام برای حفظ سخنان و سیره ی پیامبر *تبیین ممعارف اسلامی متناسب بانیازهای نو*تربیت شخصیت های اسلامی

ب)مجاهده درراستای ولایت ظاهری:

1)عدم تاییدحاکمان

2)ممعرفی خویش به عنوان امام برحق

3)آگاهی بخشی به مردم

4)انتخاب شیوه های درست مبارزه

ج)ولایت معنوی امامان

3)      کتب اربعه را نام برده و هرکدام اثر چه کسی است؟ص101

کافی از مرحوم کلینی من لایحضره الفقیه  از مرحوم صدوق التهذیب والاستبصار از مرحوم شیخ طوسی

4)      آیا روش مبارزه هریک از امامان یکسان است؟صص103

امامان شیوه مبارزه باحاکمان رامتناسب باشرایط زمان برمی گزیدند به گونه ای که هم تفکراصیل اسلام راستین-یعنی تشیع-باقی بماندوهم به تدریج بنای ظلم وجربنی امیه وبنی عباس سست شوددرعین حال روش زندگی امامان به عنوان اسلام حقیقی به نسلهای آینده معرفی گرددآنان می کوشیدندآن بخش ازاقدامات ومبارزات خودراکه دشمن به آن حساسیت دارددرغالب (تقیه)پیش ببرند.یعنی اقدامات خودرامخفی نگه دارند.به گونه ای که درعین ضربه زدن به دشمن کمترضربه بخورند.ازجمله این مواردارتباط میان امامان ویاران آنها ازنقاط مختلف سرزمین اسلامی بود امامان ما با مخفی نگه داشتن این ارتباط نمی گذاشتند حاکمان بنی امیه وبنی عباس این یاران صمیمم قابل اعتمادوفداکار راشناسایی کنندو به شهادت برسانند.

تقیه چیست؟ص104

یعنی اقدامات خودرامخفی نگه دارند.به گونه ای که درعین ضربه زدن به دشمن کمترضربه بخورند.

5)      شیوه ی مبارزه هریک از امامان را بنویسید؟ص104و105

جواب ص104و105است

6)      ولایت معنوی امامان به چه معناست؟ص106

پس از رسول خدا(ص)ائمه اطهارواسطه خیر وبرکت ورحمت در جهان هستی هستندوعلاوه برراهنمایی هاو یاری های ظاهری به اذن خداوند از طریق معنوی وغیبی نیز به نیازهای مومنان پاسخ می دهندوآنان رابه مقصود می رسانند

سوالات متن درس 9

1)      علت غیبت امام مهدی (عج ) چیست ؟ ص110

2)      در زمان ظهور امام عصر بشریت نظاره گر چه چیزی خواهند بود ؟ ص110

3)      سخن امام علی (ع ) درباره ی حجّت خداوند بر روی زمین چیست ؟ ص111

4)      امام باقر (ع ) درباره ی قضای حتمی خداوند چه فرمود ؟ ص111

5)      منظور از غیبت امام زمان (عج) چیست ؟ص111

6)      امام زمان(عج) را به چه چیزی تشبیه کرده اند ؟ ص111

7)      امام علی(ع )  درباره ی حجت خداوند و حضور پنهان ایشان در میان مردم چه می فرمایند ؟ ص112

8)      رهبری امام غایب(عج) در عصر غیبت به چه چیزی تشبیه شده است ؟ ص112

9)      ولایت معنوی امام عصر (عج) را بیان کنید و بخش اصلی رهبری امام مربوط به چیست ؟ ص112

10)  امام عصر (عج) در نامه ای به شیخ مفید پیرامون شیعیان چه می فرماید ؟ ص112

11)  از نامه ی امام زمان (عج)  به شیخ مفید چه چیزهایی را می توان فهمید ؟ ص112

12)  آیا زمان ظهور امام زمان(عج)  را می توان مشخص کرد ؟ ص114

13)  امام باقر درباره ی زمان ظهور امام زمان (عج)  چه می فرمایند ؟ ص114

14)  ظهور امام زمان (عج) به چه چیزی تشبیه شده است ؟ ص114

سوالات متن درس 10

1)      پیامبران الهی برای تحقق وعده های خداوند از چه چیزهایی سخن گفتند ؟ صفحه120

2)      عقیده ِ پیامبران در باره ی پایان تاریخ چیست ؟ صفحه120

3)      از جمله دگرگونی هایی که در ادیان بوجود آمده « اعتقاد به ظهور موعود است » آن را توضیح دهید . صفحه120

4)      عقیده ی ما مسلمانان درباره ی منجی چیست ؟ صفحه121

5)      عقیده ی شیعه در باره ی منجی چیست ؟ صفحه121

6)      زنده بودن امام زمان ، مشخص بودن پدر و مادر آن حضرت و حضور ایشان در جامعه چه فوایدی دارد؟ صفحه121

7)       منتظر کیست و این انتظاربه چه معناست ؟ صفحه122

8)      ویژگی های جامعه ی منتظر در دوران غیبت چیست ؟ صفحه122

9)      به گفته جامعه شناسان پویایی جامعۀ شیعه در طول تاریخ به چه عواملی وابسته بوده است ؟ صفحه122

10)  مسئولیت های منتظررا بنویسید ویکی را به اختیار توضیح دهید ؟ صفحه122 123 124 125

11)  پیامبر اکرم در معرفی امام عصر چه چیزی را بیان فرمودند ؟ صفحه123

12)  عصر غیبت ، عصر دودلی ها و شک و تردیدهاست . مومن حقیقی چگونه باید باشد ؟ صفحه123

13)  پیامبر (ص) در مورد مردمان آخر زمان به حضرت علی چه فرموده اند ؟ صفحه123

14)  پیروی از امام عصر در عصر غیبت را توضیح دهید و سخنی از پیامبر نقل کنید . صفحه123

15)  امام صادق (ع) در توصیف یاران امام عصر(عج) چه می فرمایند؟ صفحه124

16)  امام علی (ع) دربارۀ کسانی که با امام پیمان می بندند و بیعت می کنند چه فرموده اند ؟ صفحه124

17) چه کسانی می توانند در هنگام ظهور سرشار از یقین و استوارتر از صخره ها باشند؟ چه کسانی می توانند در هنگام بیعت با امام ، اهل جهاد وپیکار باشند ، پاک دامنی پیشه کنند و اهل زشتی و زشت کاری نباشند؟ صفحه125

18)  آیا در عصر غیبت تنها دعا برای امام زمان کفایت می کند ؟ توضیح دهید . صفحه125

19)  یاران امام زمان را توصیف کنید . صفحه125

20)  برترین اعمال در عصر غیبت چیست و در این مورد امام علی (ع) چه می فرماید ؟ صفحه125

21)  از نگاه امام علی (ع) محبوب ترین کارها نزد خداوند چیست ؟ صفحه125

.سوالات متن درس 11

.1یکی ازاقدامات امامان بزرگوارسیره تربیت دانشمندان چه بود؟وسیره اینکار ازچه روشی استفاده می کردندواین روش برگرفته از چه چیزی بود؟  یکی از اقدامات آن بزرگواران تربیت دانشمندانی بود که بتواننداحکام اسلامی را بامراجعه به قرآن کریم وسیره وسنت پیامبروامامان بدست آورند.این دانشمندان،به شهرهای دوردست که امامان حضورنداشتندمی رفتندواحکام اسلامی را به آنان می آموختند.این روش، برگرفته از قرآن کریم بود.

2.تفقّه به چه معناست؟  تفقّه، به معنای تفکرعمیق است.

3.فقیه به چه کسی می گویند؟  افرادی که به معرفت عمیق در دین می رسند،((فقیه))نامیده می شوند.                               4.وظیفۀ مسلمانان در زمان غیبت نسبت به مسلمانان چیست؟ مامسلمانان وظیفه داریم در زمان غیبت اما وعدم امکان دسترسی به ایشان به این فقیهان مراجعه کنیم.

5. حال کسی که ازامام خود دور افتاده است وبه وی دسترسی ندارداز نظر پیامبراکرم چیست؟حال کسی که از امام خود دورافتاده وبه او دسترسی ندارد ، سخت تر ازحال یتیمی است که پدر را از دست داده است.زیرا چنین شخصی، در مساعل زندگی حکم ونظر امام را نمی داند.

6.امام صادق دربارۀ ویژگی فقهای حقیقی چه فرمودند؟ هرکس از فقیهان که نگهدارندة نفس خود، نگهبان دین خود، مخالفت کننده باهو وهوس خود فرمان بردار فرمان خداوندخود باشدپس، برمردم است که از او پیروی کنند.

7. طبق سخن امام صادق باید برای قضاوت به چه کسانی مراجعه کنیم؟ازمیان کسانی که در احکام دین تخصص دارند،یکی را برگزینید؛ که من چنین شخصی راقاضی وحاکم قرارداده ام.

8.امام صادق دربارۀ کسانی که برای قضاوت به سلاطین یا قاضی آنان مراجعه می کنند چه فرمود؟ هرکس به حق یابه ناحق به چنین کسانی مراجعه کند،به طاغوت مراجعه کرده واین مخالف کلام خداست که می فرماید((می خواهندبرای داوری نزدطاغوت روند،درحالی که بایدبه طاغوتت کافر شد.))  پرسیدن:پس چنین افرادی چه کنند؟   فرمود:اینان باید به یکی از شماکه سخنان مارا روایت می کندودر احکام دین تفکر می کند وآن ها رامی داند،مراجعه کنند وبه حکم اوعمل نمایند.من چنین کسی را حاکم وداور میان شما قرار دادهام.

9.امام عصر (عج ) در پاسخ یکی از یاران خود به نام اسحاق بن یعقوب که دربارۀ((رویدادهای جدید))عصر غیبت سوال کرد و راه چاره را جست وجو نمود، چه فرمود؟ و در مورد رویدادهای زمان به راویان حدیث ما رجوع کنید. که آنان حجت من بر شمایند ومن حجّت خدا بر آن ها می باشیم.

10.دو مسئولیت مهم فقیه واجد شرایط در عصر غیبت چیست  ؟ ((فقیه)) واجد شرایط،دو مسؤلیت ((مرجعیت))و((رهبری وولایت))را بر ععهده دارد ودر حد توان،جامۀ اسلامی را در مسیر اهداف الهی هدایت ورهبری می کند.

11.تقلید در احکام دین را تعریف کنید ؟ فقهان،با تفکر در آیات و روایات و با کمک کرفتن از موازین دقیق،احکام را بدست می آورند ودر اختیار مردم قرار می دهند.مردم هم که خود در احکام دینی متخصص نیستند،به این متخصصان مراجعه می کنند و مطابق با راهنمای آنان عمل مینمیند.به این مراجعه،پیروی یا تقلید می گویند.تقلید در احکام دینی به معنای رجوع به متخصص فقه است.

12.مرجع تقلید به چه کسی می گویند؟ کسی که متخصص در احکام فقهی دین است وبه درجه اجتهاد رسیده است را مرجع تقلید می گویند

13.آیا تقلید در تمام ابعاد زندگی جایز است ؟ فقط در احکام فروع دین جایز است

14.ولی فقیه کیست آن را توزیح دهید ؟ از میان فقیهان دارای شرایط،آن کس که توانایی لازم برای برپایی وادارۀ حکومت را دارد،رهبری جامعه را به دست می گیرد وبه پیاده کردن قوانین الهی در جامعه اقدام می کند.فقیهی که این مسؤلیت را بر عهده دارد ولی فقیه نامیده می شود.

15.درعصر غیبت مرجعیت دینی و حکومت اسلامی به چه طریق استقرا می یابد ؟ 1_مرجعیت دینی در شکل مرجعیّت فقیه ادامه می یابد.

2_حکومت اسلامی در چهار چوب ولایت فقیه استمرار پیدا می کند.

16.مرجع تقلید بایستی دارای چه ویژگیهایی باشد تا بتوان از او در احکام دینی تقلید کرد ؟ با تقوا،عادل،زمان شناس باشد،باتدبیر و با کفایت باشد،شجاعت و قدرت روحی داشته باشد.

.17ولی فقیه برای رهبری جامعۀ اسلامی چه شرایط باید داشته باشد ؟ با تدبیر با کفایت باشد و بتواند جامعه را در شرایط پیچیده جهانی رهبری کند و با درایت وبینش قوی، نقشه های دشمنان دین را خنثی سازد.

.18 مشروعیت دینی فقیه یعنی چه ؟ آن فقیهی که پنج شرط مذکور را داشته باشد، حکومت ورهبری او مورد پذیرش دین است.یعنی از نظر ((مشروعیت))دارد که مردم را رهبری کند.در غیر این صورت،پیروی از دستورات وی حرام است.

.19چگونه می توان مرجع تقلید را شناخت و وی را انتخاب کرد ؟1

.خود مابه اندازه ای ازعلم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم وتشخیص دهیم.   2.از دو نفر عادل و مورد اعتماد که بتوانند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند، بپرسیم.  3.یکی از فقیان، در میان اهل علم آن چنان مشهور باشد که انسان مطمن شود و بداند که این فقیه واجد شرایط است.

20.ولی فقیه چگونگی انتخاب می شود و مراحل انتخاب شدن وی را شرح دهید ؟ از آن جا که ولی فقیه بیان کنندۀ قوانین و مقرارت اجتماعی اسلام است، انتخاب وی نمی تواند مانندانتخاب مرجع تقلید باشد.یعنی نمی شود که هرکس بطور جداگانه برای خود ولی فقیه انتخاب کند.زیرا ادارۀ جامع تنها با یک رهبری امکان پذیر است در غیر این صورت هرج و مرجع وتفرقه و پراکندگی پیش می آید و این ، یک امر روشن و بدیهی درتمام نظام سیاسی دنیاست.پس،مردم در انتخاب ولی فقیه باید به صورت دسته جمعی اقدام کنند وفقیهی را که دارای شرایط رهبری است با آگاهی وشناخت بپذیرند ، به وی اعتماد و اطمینان کنند ورهبری جامعه را به او بسپارند.

21.دو نوع انتخاب ولی فقیه را در ایران بنویسید و بیان کنید که این انتخاب چه تفاوتی با یک دیگر دارند ؟ 1.انتخاب یک مرحله ای یا مستقیم توسط مردم مانند انتخاب امام خمینی  2.انتخاب دو مرحله ای یا غیر مستقیم مانند مقام رهبری

22.دو شرط اساسی رهبری جامعۀ اسلامی توسط ولی فقیه انجام می شود چیست ؟ فقیهی می تواند رهبری جامعۀ اسلامی را برعهده بگیرد و کشور را اداره کند و به پیش ببرد که هم شرایط تعیین شده در دین را دارا باشد(مشروعیت)وهم مورد پذیرش مردم باشد(مقبولیت).طبیعی است که چنین فقیهی تا وقتی رهبری جامعه است که شرایط پنج گانۀ ذکر شده برای فقیه را دارا باشد.تشخیص این امر نیز بر عهدۀ مجلس خبرگان است

سوالات متن درس 12

.1ولایت و رهبری در جامعۀ اسلامی توسط چه کسانی صورت می گیرد ؟ در صورت نبودن این اشخاص چگونه انجام می شود ؟ ولایت ورهبری در جامعه اسلامی ، به جانشین ونیابت از رسول خدا وامامان انجان می شود ورهبری با پیروی از آن بزرگواران ، قوانین اسلامی را در جامه به اجرا در می آورد وپیاده می کند از این رو ، ولی فقیه به عنوانرهبر جامعه اسلامی ، از راهنمایی قرآن کریم بهره می برد ورسول خدا و اهل بیت ایشان را اسوه و سر مشق قرار می دهد و می کوشد که به شیوه آنان عمل نماید.

.2لازمۀ شناخت رابطۀ رهبر با مردم چیست ؟ ( از نظر قرآن کریم )  برای شناخت رفتار و رابطۀ رهبر با مردم ابتدا به سراغ قرآن کریم برویم و از آیات ابتدای درس برخی از این رفتار ها را استخراج کنیم:

1_رهبر نسبت به مردم جامعۀ خود دلسوز و مهربان است. از کوتاهی های مردم می گذرد وبرای آنان از خدا آمرزش می خواهد.  2_با مردم جامعۀ خود مشورت می کند و تصمیم گیری های خود را پس از مشورت انجام می دهد.  3_ولی فقیه در تصمیم گیری قاطع و استوار است و با توکل بر خداوند بر نامه ها را به پیش می برد و مانع خلل وسستی در نظام اسلامی می شود.  4_با روش های درست و منطقی به روشنگری مردم می پردازد و تلاش می کند که آنان به روشن بینی و بصیرت لازم برسند و راه حق را از باطل تشخیص دهند ودر دام دشمنان خدا مردم نیفتند.

.3ویژگیهای رهبر واجد شرایط با توجه به قرآن کریم و ائمه برای ادارۀ یک کشور چیست ؟ آن را بیان کنید .  1_رهبر جامعۀ اسلامی نسبت به سرنوشت جامعه واصول اسلامی استوار و قاطع است و اجازه نمی دهد قوانین اسلامی مورد بی توجهی قرار گیرد.  2_رهبر جامعۀ اسلامی نگاه برابر و مطابق قانون به آحاد جامعۀ دارد و با مردم مناطق مختلف کشور و اقوام گونگون به مساوات رفتار می کند.  3_تربیت و هدایت مردم به دین خدا وسعادت حقیقی را مهم ترین حق مردم می داند وتلاش می کند که این مسؤلیت را به خوبی انجام دهد.  4_رهبر ، در برابر مردم و به خصوص مستضعفان، متواضع و فروتن و در برابر ستمکاران و مستکبران ، با عزت ، نفوذ ناپذیر و مقتدر عمل می کند.

.4مردم چه وظیفه ای نسبت به رهبر و جامعۀ اسلامی دارند ؟ 1_مردم مسؤلیت دارند از رهبر تبعیت کنند و پایبند قوانین و مقرارت حکومت اسلامی باشند.  2_برای اجرای قوانین اسلامی، پیشرفت جامعه وناکام کذاشتن دشمنان خدا و مردم، از خود در نتیجه استقامت وپایداری نشان دهند. زیرا با تشکیل حکومت اسلامی، منافع ظالمان و مستکبران به خطر می افتد و آنان با تمام امکانات و ابزارهای که دارند، می کوشند که مردم را دچار سختی و مشکلات کنند تا بالاخره دست از حق طلبی خود بردارند.  3_وحدت و همبستگی اجتماعی خود را بر محور رهبری جامعهحفظ کنند تا قدرت های ستمگر نتوانند در کشور اسلامی نفوذ کنند و عزت و استقلال جامعه را به خطر اندازند.  4_خود را برای مقابلۀ با ضالمان و مستکبران آماده کنند به طوری که آنان فکر تهاجم به سرزمین اسلامی را در سرنپرورانند.

همچنین برخی دیگر از وظایف مردم را از پیشوایان دین: 5_آگاهی های سیاسی و اجتماعی خود را افزایش دهند تا بتوانند در شرایط پیچیده ای که قدرت های ظالم در دنیا ایجاد می کنند، تصمیمات صحیح بگیرند و درست عمل کنند.  6_خیر خواه ونصیحیت گر و یاری دهندۀ رهبر باشند.   7_وظیفۀامر به معرف و نهی از منکر را با روش های درست و تأثیرگذار انجام دهند و مانع گسترش بدی ها و زشتی ها و کم رنگ شدن خوبی ها و نیکی ها گردند.   8_در جهت آبادانی کشور بکوشند.  9_در حفظ اموال عمومی تلاش کنند.  10_منافع کلّ جامعه و نظام اسلامی را بر منافع فردی خود ترجیح دهند.

.5علت اهمیت مسئولیت های رهبر نسبت به جامعه و جامعه نسبت به رهبر از دیدگاه علی (ع) را بنویسید ؟ وبزرگ ترین حقی که خدا واجب کرده است، حق رهبر بر مردم وحق مردم بر رهبر است، حقوقی که خداوند بر هر یک از این دو نسبت به هم واجب کرده و آن را سبب دوستی والفت آنان وارجمندی دینشان قرار داده است. مردم جز به صلاح حاکمان، اصلاح نپذیرند و حاکمان جز به پایداری مردم، نیکو نگردند پس هنگامی که مردم، وظیفه خود را نسبت به حاکم انجام داند و حاکم نیز حق آنان را ادا کرد، حق در میان جامعه ارزشمند می شود.

.6نظام جمهوری یا مردم سالار برچه اساسی پایدار است ؟ حکومتی است که بر اساس نظر و رأی اکثریت مردم پدید آمده است.یعنی اکثریت مردم، نوع حرکت خود را تعیین کرده اند، نه فرد خاص.

.7در حکومت مردم سالار ، مردم چگونه سرنوشت خود را تعیین می کنند ؟ در این نوع حکومت، مردم همواره در تعیین سرنوشت خود دخالت دارند و از راه های تعیین شده دنبال می کنند.

.8تفاوت جمهوری دموکراتیک با جمهوری اسلامی در چه چیزی است ؟ تفاوت اساسی میان نظام های جمهوری دمکراتیک رایج در جهان و جمهوری اسلامی هست اولاً حکومت اسلامی بر مبنای قوانین اسلامی تشکیل می شود و قانون گذاران نمی توانند بر خلاف دستورات الهی قانون تنظیم کنند. و به همین جهت این نظام، ((مردم سالاری دینی))نامیده شده است.ثانیاٌ دمکراسی رایج در جهان، هدف خود را صرفاٌ تأمین خواسته های دنیوی مردم قرار داده است ونسبت به ارزش های الهی بی اعتناست . اما هدف اصلی از نظام اسلامی سعادت اخروی و برقراری عدالت اجتماعی است و آسایش و رفاه مردم را در این چهار چوب برقرار می کند.

.9اگر مردم در راستای دو جهت نظام مردم سالاری و ارزش های اساسی حرکت نکنند چه اتفاقاتی در پی خواهد داشت ؟ تا انسان ها در آت دو جهت حرکت نکنند، آسایش و رفاه عمومی را به دست نخواهد ماند.و همین وضعیت اکنون در جهان وجود دارد.

.10حکومت اسلامی در عصر غیبت چه نقشی را باید ایفا کنند ؟ برقرای حکومت اسلامی در عصر غیبت، علاوه بر این که یک ضرورت اساسی در اجرای احکام اسلامی است، به مؤمنان ومنتظران حضرت مهدی فرصت می دهد که آنچه را برای آمادگی ظهور لازم است، فراهم سازند.

.11ولایت فقیه در عصر غیبت چیست ؟ مرجعیت و ولایت فقیه در عصر غیبت، همان چراغ هدایتی است که در پرتو آن می توان راه را از بی راهه شناخت و در میان هزاران راهی که به بن بست می انجامد، راه درست را بر گزید و آن را به سلامت پیمود.

.12تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت به چه معناست ؟ تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت به معنای ارائۀ یک الگو از حاکمیت دینداران است که با الهام از تعالیم انبیاء، برای خوشبختی و سعادت دنیا و آخرت انسان ها تلاش می کنند.

.13در حکومت اسلامی چه فضایلی به وجود می آید و نتیجۀ آن چیست ؟ در این حکومت، زمینۀ عبودیت، معنویت خواهی، برابری و عدالت، به همراه توسعه و سازندگی کشور و رفاه و آسایش عمومی به طور نسبی فراهم می آید دینداران و حق طلبان جهان امید وار به تجدید حیات فضائل اخلاقی و کرامت های انسانی می شوند.

.14در نهایت حکومت اسلامی، جهانیان برای چه چیزی آماده می شود ؟ جهانیان آمادۀ ظهور موعد جهانی خواهد شد.

سوالات متن درس 13

1-  عزت به چه معناست؟ انسان عزیز چه کسی ست؟ص160
عزت به معنی شکست ناپذیری است.انسان عزیز کسی است که در مقابل دیگران تسلیم نمی شود و شکست نمی خورد. بنابراین وقتی می گوییم فلان شخص دارای عزت نفس است منظورمان این است که او نفسی شکست ناپذیر دارد و تسلیم نمی شود.

2-  در مقابل عزت چه واژه ای قرار دارد و معنای آن چیست؟ص160
در مقابل عزت ذلت قرار دارد که به معنی شکست پذیری و تسلیم شدن است.

3-  در مقابل چه چیز هایی باید عزت نفس داشته باشیم؟ص161
1- در برابر خواسته های نا مشروع درونی که سبب روی آوردن ما به گناه می شوند.
2- در برابر دشمنان ظالم و ستمگر بیرونی که می خواهند در مقابل ظلم آنان نسلیم باشیم و ذلت را بپذیریم.

4-  انسانی که نفس خود را عزیز می داند چه توانا یی هایی می تواند بدست آورد؟ص162
انسانی که نفس خود را عزیز و شکست ناپذیر کرده توانایی کنترل هوس ها و تمایلات نابجای خود را دارد و در مقابل تحریک و تشویق دیگران به گناه ایستادگی می کند  و به آن ها پاسخ نه میدهد.

5-  چگونه می توانیم ایستادگی و عزت در برابر هوس و گناه را در خود تقویت کنیم؟ص162
با روی آوردن به خدا

6-  سرچشمه تمام عزت کیست و هر کس که به دنبال آن است چه باید انجام دهد؟ص162
سرچشمه ی تمام عزت ها خدااست و هر کس که دنبال عزت است باید خود را به این سر چشمه پیوند دهد.

7-  امام علی (ع) درباره کسی که خدا را درست بشناسد چه فرمودند؟ص163
خدا در نفس آنان بزرگ است پس غیر خدا در چشم آنان کوچک.

8-  امام علی (ع) در باره تسلیم نشدن انسان عزیز در برابر ظالمان و حفظ عزت نفس چه فرمودند؟ص163
بنده دیگری مثل خودت نباش چه را که خدا تو را  آزاده آفریده است.

9-  امام حسین (ع) در برابر خواسته لشگریان یزید که او را به تسلیم فرا می خواندند چه پاسخی دادند؟ص164
مرگ باعزت از زندگی با ذلت برتر است و می فرمود : به خدا سوگند من دست ذلت به شما نمی دهم و همچون بردگان فرار نمی کنم.

10-حضرت زینب (س) پس از تحمل سختی ها در پاسخ ابن زیاد چه فرمودند؟ص164
در این واقعه ای که برای ما پیش آمد جز زیبایی ندیدم.

11-کسی که عزتمند حقیقی است چگونه خواهد بود؟ص164
کسی که بنده حقیقی خدا باشد عزیز می شود و تن به ذلت و خواری در برابر گناه و گناهکاران نمی دهد و تسلیم آنان نمی شود. او خود را همواره درپیشگاه خدا می بیند و می داند که اگر چه او خدارا نمی بیند اما خدا او را می نگرد.

12-ریشه عزت و ذلت در وجود انسان چیست؟ص165
1- تمایلات عالی که مربوط به بعد روحی و معنوی اوست مانند تمایل به دانایی_احسان_شجاعت_ایثار_حسن خلق_عدالت_عفاف_حیا و گذشت.
2- تمایلات دانی که مربوط به بعد حیوانی و دنیایی اوست مانند تمایل به ثروت_شهوت_غذاهای لذیذ و متنوع _ زیور و زینت و رفاه.

13-تمایلات عالی مربوط به کدام بخش وجود انسان است؟ص165
تمایلات عالی مربوط به خود عالی انسان که همان بعد روحی و معنوی اوست می باشد و تمایلات دانی مربوط است به خود دانی که همان بعد حیوانی و دنیایی می باشد. انسان باید به گونه ای  زندگی خود را تنظیم کند که توجه به تمایلات دانی مانع رشد و شکوفایی تمایلات عالی نگردد.

14-آیا حقیقتا تمایلات دانی بد می باشند؟ توضیح دهید.ص165
تمایلات دانی تمایلات بدی نستند بلکه برای زندگی در دنیا لازم هستند اما نباید از حد تجاوز کنند و مانع رشد تمایلات عالی شوند. حد و مرز این نیاز را خدا می داند و خداوند چگونگی بهره مندی از شهوت و ثروت و سایر امور دنیایی را مشخص کرده تا انسان بتواند تمایلات عالی را در خود رشد دهد و به کمال رساند.

15-چه چیزی در انسان وجود دارد که به سوی تمایلات عالی فرا می خواند؟ص166
عقل و وجدان انسان را به تمایلات عالی فرا می خوتند چون به دنبال خوشبختی همیشگی اوست.

16-چه چیزی در انسان وجود دارد که به سوی تمایلات دانی فرا می خواند؟ص166
هوی و هوس (نفس اماره) از انسان می خواهد که فقط به غرایز و تمایلات دانی مشغول باشد و توجهی به تمایلات عالی نداشته باشد.

17-تفاوت انسان ذلیل و انسان عزیز چیست؟ص166
انسان عزیز همواره به ندای عقل و وجدان و نفس لوامه گوش فرا می دهد و تسلیم نفس اماره نمی شود اما انسان ذلیل در درون شکست می خورد و تسلیم نفس اماره می شود..

18-انسان گناهکار پیش از شکست در مقابل عوامل بیرونی چه اتفاقی در درونش ایجاد می شود؟ص166
انسان گناهکار پیش از آن که در مقابل عوامل بیرونی تسلیم شود ابتدا در خود می شکند و حقارت را پذیرا می شود کسی که در مقابل دیگران تن به ذلت می دهد  ابتدا در مقابل تمایلات پست درون خود شکست خورده و ذلیل شده است. او عزت خود را از دست داده و به دنائت و پستی دچار شده است.

سوالات متن درس 14

1-  کلمه انسان در قرآن به چه معناست و مصداق آن چیست؟ص177
کلمه انس،انسان و بنی آدم در قرآن کریم اخنصاص به جنس خاصی ندارد و هرپیامی که با این کلمات همراه شده ،به زن و مرد،هر دو،مربوط می شود.زیرا زنان و مردان به عنوان افراد نوع انسان، ویژگی های فطری یکسان و هدف مشترکی دارند که با استفاده از سرمایه های ذاتی خود می توانند به آن هدف برسند و در بهشت جاوید خداوند منزل گزینند.

2-  تفاوت نقش بین زن و مرد در چیست؟ با مثال توضیح دهید.ص179
برخی تفاوت های زیستی و روان شناختی سبب شده که هر کدام از مرد و زن بتوانند در زندگی مشترک و خانوادگی نقش های متفاوتی را بر عهده گیرند و یک خانواده متعادل را پدیدآورند،مقصود از آفرینش انسان ها به صورت زوج، همین است. به طور مثال توانمندی عاطفی بالای زنان و قدرت جسمی بیشتر مردان برای آناست که زن ومرد  دو نقش تکمیلی در کنار هم ایفا نمایند. زن، با محبت مادری، فرزندان را رشد دهد و مرد با کارکردن خود نان آور خانواده باشد.

3-  خانواده چگونه نهادی ست؟ص179
خانواده ارزشمند ترین بناء و بنیان نزد خداست که با پیوند زن و مرد به وجود می آید و با آمدن فرزندان کامل می شود . با تولد فرزندان ، زن و مرد ، مادر و پدر بودن را می پذیرند و فرزندان خود را در دامان مهربان خود تربیت می کنند .

4-  نیاز جنسی که از زمینه های طبیعی تشکیل خانواده است را توضیح دهید.ص182
ابتدایی ترین زمینه شکل گیری نهاد خانواده ، نیازجنسی مرد و زن به یکدیگر است. این نیاز که احساس آن از دوران بلوغ آغاز می شود اولین کشش و جاذبه را میان زن و مرد ایجاد می کند و آنان را به سوی تشکیل خانواده می کشاند. بر اثر ازدواج و پاسخ صحیح به این نیاز هر کدام از مرد و زن به یک آرامش روانی می رسند.

5-  نیاز به آرامش روحی در کنار همسر را بیان کنید.ص183
هر یک از زن و مرد نیازمند زندگی با دیگری هستند و این نیاز پس از بلوغ آشکار می شود. این نیاز به گونه ای است که اگر فردی از راه های نامشروع نیاز جنسی خود را برطرف کند و غرق در آلودگی های جنسی باشد اما مجرد و بدون همسر زندگی کند باز هم یک بی قراری و نـا آرامی او را آزار می دهد که فقط با ازدواج و بودن در کنار همسر برطرف می شود. برخی از ازدواج های ناموفق هم ریشه در همین موضوع دارند که زن یا مرد به این نیاز همسر خود توجهی ندارد و رفتاری آرامش بخش از خود نشان نمی دهد. تجربه های روان شناختی گویای آن است که توانایی زن نسبت به مرد در ایجاد سکونت و آرامش بیش تر است و مبدا آرامش در خانواده، اوست.

6-       خداوند در آیه 21 سوره روم درباره آرامش همراه با مودت و رحمت چه فرمود؟ و این رابطه چگونه ادامه خواهد داشت؟ص183
«همسرانی از خودتان تا با ایشان به آرامش برسید»

7-       رشد و تربیت فرزندان که از زمینه های تشکیل خانواده است را توضیح دهید.ص183
خانواده بستر رشد و بالندگی فرزندان است و هیچ نهاد دیگری نمی تواند جایگزین آن شود . فرزند ،ثمره پیوند زن و مرد و تحکیم بخش وحدت روحی آن هاست.آنان دوام وجود خود را در فرزند می بینند و رشد و بالندگی او را پایداری وجود خود می یابند.

8-       فعالیت پدر و مادر بعد از تولد فرزندان چگونه است و چه مسؤلیتی در قبال تربیت آنها دارند؟ص183
مسئولیتی که با آمدن فرزندان بردوش پدر و مادر قرار می گیرد بسیار سنگین و غیر قابل چشم پوشی است. زن و مردی که ازدواج می کنند و خداوند به آن ها فرزندانی می بخشد در حقیقت باخداوند پیمان بسته اند که این هدیه های الهی را شکوفا کنند و به ثمر رسانند . تمام فعالیت های بعدی پدر و مادر باید به گونه ای تنظیم شود که به رشد این نهال ها و بالندگی آن ها کمک کند.هر یک از استعداد های فرزندان که به خاطر بی تدبیری پدر و مادر ، خود خواهی ها ، چشم و هم چشمی ها و تسلیم در برابر آداب و رسوم ساختگی ، سرکوب شود ، در پیشگاه خداوند مجازاتی به همراه دارد. بهداشت روانی وحسمی کودک و تعادل رفتاری و تعالی اخلاقی وی یک خواست الهی است که از همان ابتدای ازدواج باید مورد توجه قرار گیرد.

9-    نیاز به رشد معنوی و اخلاقی در خانواده که یکی از زمینه های تشکیل خانواده است را بیان کنید.ص184
عالی ترین هدف تشکیل خانواده رشد اخلاقی و معنوی هر یک از اعضای خانواده است. پسر و دختر جوان با تشکیل خانواده زمینه های فساد را از خود دور می کنند  مسئولیت پذیری را تجربه می نمایند مهر و عشق به همسر و فرزندان را در خود پرورش می دهند ایثار و از خود گذشتگی برای دیگری را تمرین می کنند، وفاداری، حسن خلق،مدارا،تحمل رنج ها و سختی ها و یسیاری از صفات اخلاقی دیگر را در خود پدید می آورند.علاوه بر این تنها محیط مناسب برای تربیت صحیح کودکان و رشد همین فضائل اخلاقی در آن هاست البته این در صورتی است که پدر و مادر با مسئولیت خود آشنا باشند و آن را انجام دهند.

10-     جوان با تشکیل خانواده به چه چیزهایی می تواند برسد؟ص184
پسر و دختر جوان با تشکیل خانواده زمینه های فساد را از خود دور می کنند  مسئولیت پذیری را تجربه می نمایند مهر و عشق به همسر و فرزندان را در خود پرورش می دهند ایثار و از خود گذشتگی برای دیگری را تمرین می کنند، وفاداری، حسن خلق،مدارا،تحمل رنج ها و سختی ها و یسیاری از صفات اخلاقی دیگر را در خود پدید می آورند.علاوه بر این تنها محیط مناسب برای تربیت صحیح کودکان و رشد همین فضائل اخلاقی در آن هاست البته این در صورتی است که پدر و مادر با مسئولیت خود آشنا باشند و آن را انجام دهند.

11-     هدف از ازدواج در اسلام چیست؟ آن را بیان کنید و در نهایت نظر خود را ابراز نمایید.ص185
1- پاسخ به نیاز جنسی 2-انس با همسر 3- رشد پرورش فرزندان 4-رشد اخلاقی و معنوی
برای اینکه یک ازدواج موفق داشته باشیم که هم به جدایی منجر نشود و هم سبب خوشبختی ابدی ما گردد لازم است که هر چهار هدف را در تشکیل خانواده در نظر بگیریم و وهدف چهارم را در اولویت قرار دهیم. اگر پس از تشکیل خانواده به طور مثال فقط هدف اول را دنبال بکنیم و برای سه هدف دیگر تلاش نکنیم پس از مدتی اختلافات ظاهر می شوند و دوری روحی و روانی از یکدیگر زندیگی را خسته کننده می کند. اما اگر پس از تشکیل خانواده هر یک از زن وشوهر تلاش کنند که در کنار دیگری اخلاق حسنه را تمرین نمایند  به زودی محیطی آرامش بخش و سرشار از نشاط ولذت شکل خواهد گرفت و اعضای خانواده تا آخر عمر با احساس رضایت و موفقیت در کنار هم زندگی خواهند کرد.

سوالات متن درس 15

1)      اولین سنگ بنای خانواده چیست؟ص190

2) امام علی(ع) درباره علاقه شدید و پیامد آن چه فرمود؟ص191

3)      چرا در امر ازدواج اذن پدر برای دختران ضروری می باشد؟ص191

4)      کدام ویژگی در دختران است که در ازدواج پیش قدم نمی شوند؟ص191

5)      سهل انگاری و تصمیم عجولانه در امر ازدواج چه چیزی را در پی دارد؟ص192

6)      کدام مشکلات مطرح شده پیش روی ازدواج جوانان است؟و کدامیک از اینها برای شما مهمتر است؟ص192

7)      راه های شناخت همسر آینده چیست؟ توضیح دهید.ص193

8)      نتایج ازدواج در زمان و موقعیت مناسب و نامناسب را با یکدیگر مقایسه کنید.ص194

9)      آمادگی زیستی و روح ازدواج نیازمند چه چیزی است؟ص194

10)  پیامبر اکرم(ص) درباره ازدواج و رابطه آن با حفظ دین چه فرمودند؟ص195

11)  پیامبر اکرم(ص) درباره امکان ازدواج و رابطه آن با عفاف چه می فرمایند؟ص195

12)  امام صادق(ع) درباره نماز فرد متأهل چه فرمودند؟ص195

سوالات متن درس 16

1)      شرایط پیمان ازدواج را نام ببرید.ص202

2)      قرآن کریم از چه واژه هایی به عنوان مهر استفاده کرده است؟ص202

3)      جنبه اصلی مهر و محبت چیست؟ص202

4)      آیا افزایش میزان مهریه باعث استحکام بنیان خانواه می شود؟ص202

5)      همسران در زندگی مشترک چه نقشی دارند؟ به طور خلاصه بیان کنید.ص203

پایان سوالات متن درس دین وزندگی سال سوم متوسطه 92-91

سوالات متن درسهای 1 تا 16 دین و زندگی سال سوم آموزش متوسطه

    سوالات متن درسهای 1  تا 16 دین و زندگی سال سوم آموزش متوسطه
  لینک دانلود

درس اول
1- اولا ترجمه آیه چیست؟ثانیا اشاره به چه نکته مهمی دارد؟
«قالَ رَبُّنا الّذی اَعطی...»            «طه،50»
2- نشانه بیداری و هوشیاری و ورود به وادی انسانیت چیست؟

3- نیازهای اساسی و بنیادین زندگی انسان را نام برده و هریک را مختصرا توضیح دهید.

4- انسان اگر روش درست زندگی را انتخاب نکند، دچار چه اتفاقی در زندگی خواهد شد؟

5- برای اینکه پاسخ به این نیازها، پاسخی راهگشا و اطمینان بخش باشد، باید به چه نکات مهمی توجه کرد؟

6- اولا هدایت عمومی را تعریف کرده و ثانیا به آیه ای از قرآن کریم با ترجمه آن در این باره اشاره نموده و ثالثا خداوند حکیم است به چه معناست؟

7- هدایت ویژه انسان از چه طریق صورت می گیرد؟

8- ویژگی هایی و ارزشهایی که خداوند در وجود انسان قرار داده است متناسب با چه اصل مهمی صورت می پذیرد؟
9- مهمترین ویژگی هایی که خداوند به انسان عطا کرده را نام ببرید؟

10- اگر می گوییم حرکت انسان اختیاری است، این به چه معناست؟

11- برای تشخیص هدف و راه رسیدن به آن، خداوند به انسان دو چراغ داده است ، آنها را نام برده و توضیح دهید.
12- سخن امام کاظم(ع) به شاگردش هشام را در توصیف نقش عقل و وحی بیان کنید.

13- از دیدگاه امام کاظم(ع) حجت بر چند نوع است؟

14- وسیله ی فهم پیام الهی چیست؟
 
درس دوم

1- آیا خداوند یک دین برای مردم فرستاده و پیامبران، راهنمایان مردم به یک دین بوده اند یا اینکه پیامبران مردم را به ادیان مختلف دعوت کرده اند؟

2- کلمه فطرت در لغت و در اصطلاح به چه معناست؟

3- مهمترین ویژگی های فطری مشترک انسان را بیان کنید. (چهار مورد)

4- خداوند به سبب چه ویژگی هایی برنامه های کلی به انسان داده است و چه نامی بر آن گذاشته است؟

5- مهمترین محورهای اصلی برنامه دعوت انبیا را نام ببرید. (چهار مورد)

6- آیا محتوای اصلی برنامه دعوت پیامبران یکسان بوده است؟ و آیا آنها در برنامه خویش تفاوت داشته اند؟ (با ذکر مثال)
7- علل آمدن پیامبران متعدد (علل تجدید نبوتها) را نام برده و هریک را توضیح دهید.

8- لازمه ی استقرار و ماندگاری یک پیام چیست؟

9- حدیث زیر از کیست و ترجمه آن چیست و اشاره به چه نکته ای دارد؟

«نَحنُ مَعاشِرَ الاَنبِیاءِ اُمِرنا اَن نُکَلِّمَ النّاسَ عَلی قَدرِعُقولِهِم»

10- علت وجود ادیان مختلف در جهان چیست؟ (با ذکر مثال)

11- فرق معجزه با سر و جادو چیست؟

12- ویژگی های پیامبران را نام برده و هریک را توضیح دهید.

13- کلمه وحی در قرآن در چه مواردی به کار رفته است؟ و عالی ترین درجه آن چیست؟

14- از ویژگی هی پیامبران اعجاز را تعریف کرده و بیان کنید قرآن و دانشمندان اسلامی از آن به چه چیزی تعبیر می کنند؟
15- یکی از مهمترین ویژگی های پیامبران عصمت (مصونیت) است اولا عصمت دارای چند بُعد است و ثانیا علت آن چیست؟

16- پیامبر چه زمانی می تواند مسئولیت خود را بدرستی انجام دهد؟

17- آیا ضرورت عصمت در حوزه ی مسئولیت های مربوط به رسالت است؟چرا؟

18- آیا یک مانع بیرونی پیامبران را از ارتکاب گناه و خطا باز می دارد یا خود به اختیار به سمت گناه نمی روند؟

19- قرآن آخرین پیام آور الهی را چگونه معرفی می کند؟ به حدیثی از پیامبر(ص) به امام علی (ع) در این باره اشاره کنید.

20- عواملی که سبب پایان یافتن نبوتها (علل ختم نبوتها) را نام برده و هریک را توضیح دهید.

21- برخی از ویژگی های دین اسلام که سبب انطباق آن با نیازهای متغیر زمان می شود را نام برده و توضیح دهید.

22- انسان در زندگی فردی و اجتماعی خود دو دسته نیاز دارد آنها را نام برده و مثال بزنید.

23- سخن زیر از کیست و ترجمه آن چیست و اشاره به چه نکته ای دارد؟
«لاضَرَرَ وَ لاضِرارَ فی الاسلام »
24- ترجمه آیه زیر چیست و به چه نکته ای اشاره دارد؟
«ما جَعَلَ عَلَیکُم فِی الدّینِ مِن حَرَجٍ»
 
درس سوم
1- اولا ترجمه آیه چیست ثانیا اشاره به چه نکته ی مهمی دارد؟
«واِن کُنتُم فی رَیبٍ...»               «بقره،23»

2- کسی که می پندارد قرآن کریم از جانب خدا نیست، برای اثبات ادعای خود چه باید بکند؟

2- اگر کسی بدن دلیل منکر الهی بودن قرآن باشد، چه سرنوشتی در انتظلر اوست؟
3- یکی از دلایل الهی بودن قرآن چیست؟

4- در چه صورت جای آن بود که کج اندیشان درباره ی الهی بودن قرآن دچار شک شوند؟

5- چگونه قرآن سند و دلیل نبوت پیامبر است؟

6- چند نمونه از معجزات حضرت موسی و عیسی را بیان کنید.

7- تحدی به چه معناست؟ به ذکر نمونه ای از آن اشاره نمایید؟

8- چرا خداوند یک کتاب را معجزه ی پیامبر اکرم قرار داده است؟

9- اگر معجزه ی پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب و علم و فرهنگ نبود، چه حادثه ای اتفاق می افتاد؟

10- مهمترین جنبه های اعجاز قرآن کریم را نام برده و هریک را توضیح دهید.

11- مهمترین ویژگی های اعجاز قرآن کریم از جنبه ی محتوایی (معنایی) را نام برده و هریک را بنویسید.

12- دو نمونه از نکات علمی بی سابقه ی اعجاز قرآن را از جنبه ی محتوایی را بیان کنید.

13- اولا امّی به چه معناست ثانیا چگونه امّی بودن پیامبر، دلیل برای اعجاز قرآن کریم است؟
 
درس چهارم

1- وظایف و قلمروهای رسالت پیامبر را نام برده و هریک را توضیح دهید.

2- پیامبر(ص) برای حفظ پیام الهی و امکان دسترسی آن به مردم چگونه عمل می نمودند؟

3- کاتبان و حافظان وحی به چه کسانی گفته می شد؟

4- اولین و برترین کاتب وحافظ قرآن چه کسی بود؟

5- پیامبر(ص) مسئولیت ابلاغ وحی را چگونه انجام می دادند؟

6- آیا تنها وظیفه و قلمرو رسالت پیامبر رساندن وحی بوده است؟ چرا؟

7- اولین و معتبرترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی چیست؟

8- یکی از وظایف و قلمروهای رسالت پیامبر(ص) ولایت ظاهری است اولا ولایت به چه معناست ثانیا پیامبر چگونه و در کجا حکومتی بر مبنای قوانین اسلام تشکیل دادند؟

9- با توجه به روایات متعدد، اسلام برچند پایه استوار است و مهمترین آن چیست؟

10- از دیدگاه امام باقر(ع) بنای اسلام برچند چیز استوار است نام برده و به مهمترین آن اشاره کنید.

11- چرا جامعه اسلامی نیازمند ولایت و حکومت است و رهبری اسلامی جزء احکام بسیار مهم شمرده شده است؟
12- مهمترین بخش زندگی اجتماعی انسان چیست؟

13- طاغوت چیست و مراجعه به طاغوت چه حکمی دارد؟

14- قاعده نفی سبیل را با ذکر نمونه ای توضیح دهید.

15-برترین مقام پیامبر چیست؟

16- ولایت معنوی را تعریف کرده و به چند نمونه اشاره کنید.

17- آیا هدایت بندگان خدا از طریق ولایت معنوی بصورت آموزش معمولی می باشد؟ چرا؟ و بیان کنید میزان بهره مندی انسانها از هدایت معنوی به چه عامل مهمی بستگی دارد؟

18- نمونه ی کامل هدایت معنوی را در رفتار پیامبر(ص) با حضرت علی (ع) با ذکر حدیثی از امام علی(ع) در این باره اشاره کنید.
 
درس پنجم
1- در میان قلمروهای سه گانۀ رسالت پیامبر، کدام یک با رحلت ایشان پایان می پذیرد و کدام یک باید ادامه یابد؟چرا؟
2- چرا دو قلمرو دیگر پیامبر به همان دلایلی که در زمان حیات ایشان ضروری بود، پس از ایشان ضروری است و باید ادامه یابد؟چرا؟

3- حدیثی از پیامبر اکرم (ص) را که دلالت بر اهمیت و ضرورت بحث امامت دارد را با ترجمه آن بیان کنید.

4- چه کسی امام را معین و معرفی می کند و چگونه می توان او را شناخت؟

5- کدام ویژگی پیامبر را امام نیز باید داشته باشد؟

6- با توجه به آیات و روایات مسلم، مهمترین دلایل بر اثبات امامت حضرت علی (ع) را نام برده و هریک را توضیح دهید.

7- معرفی امام در مراسم دعوت خویشان را با ذکر احادیث مربوط به آن بیان کنید.

8- آیۀ ولایت را با ترجمه آن در اثبات امامت حضرت علی (ع) با ذکر شأن و نزول آیه بیان کنید.

9- آیۀ تطهیر را با ترجمه در اثبات امامت حضرت علی (ع) با ذکر شأن و نزول آیه بیان کنید.

10- مهمترین پیام های آیۀ تطهیر را بیان کنید.

11- حدیث جابر را در اثبات امامت حضرت علی (ع) بیان کنید.

12- با توجه به آیه اولی الامر و حدیث جابر چه پیامهای مهمی را می توان در اثبات مقام امامت حضرت علی (ع) بیان کرد؟
13- حدث ثقلین را در اثبات امامت حضرت علی (ع) بیان کنید.

14- مهمترین پیامهای حدیث ثقلین را بیان کنید.

15- حدیث منزلت را در اثبات امامت حضرت علی (ع) بیان کنید.

16- حدیث غدیر را در اثبات امامت حضرت علی (ع) بیان کنید. (با ذکز شأن و نزول آیه ابلاغ)

17- حَجَّةالوداع به چه معناست؟

18- واقعۀ غدیر از جهت سلسله روایان حدیث چگونه ثابت می شود؟

19- با بررسی آیات و روایات دربارۀ امامت حضرت علی (ع) به چه نتایج مهمی دست می یابیم؟
 
درس ششم
1- شیعه در لغت به چه معناست و در قرآن کریم چگونه بکار رفته است؟

2- اولین بار لفظ شیعه توسط چه کسی مطرح شد و به حدیثی از پیامبر با ترجمۀ آن در این باره اشاره کنید.

3- پیامبر اکرم شخصیت ممتاز حضرت علی (ع) را چگونه به مردم معرفی می کردند؟

4- چرا میان فرمان پیامبر و فرمان بزرگان قوم در عصر جاهلی تفاوت قائل نبودند؟

5- رسول خدا در هر فرصتی فضائل و جایگاه حضرت علی (ع) را برای چه به مردم معرفی می کردند؟

6- سه حدیث مهم دربارۀ فضائل و جایگاه امام علی (ع) در کلام پیامبر را با ترجمه آن بیان کنید.

7- چرا تربیت حضرت علی (ع) از همان ابتدای کودکی به پیامبر سپرده شد و به حدیثی از امام علی (ع) در این باره اشاره کنید.
8- حدیثی از پیامبر را با ترجمۀ آن دربارۀ مقام و منزلت علمی حضرت علی (ع) بیان کنید.
9- با توجه به حدیث پیامبر که دربارۀ مقام علمی حضرت علی (ع) فرمودند: «أنا مدینة العلم...» چه نکاتی مهمی از این حدیث استخراج می کنیم؟
10- طبق گفتۀ پیامبر چرا بر مردم واجب است از دانش حضرت علی (ع) بهره مند شوند؟

11- با توجه به گفتۀ جابربن عبدالله انصاری رفتار پیغمبر در توصیف مقام علمی و معنوی حضرت علی (ع) را بیان کنید و به آیه ای در ین باره اشاره کنید.

12- آیا مقام و منزلت حضرت علی (ع) و تمجیدهای فراوان رسول خدا (ص) از ایشان به خاطر خویشاوندی ایشان با پیامبر است؟چرا؟
13- حضرت علی (ع) وقتی به حکومت رسیدند چه اصل مهمی را سرلوحۀ کار خویش قرار دادند و چه کسانی از ایشان تبعیت کردند؟
14- از مهمترین ویژگی های امام علی چه بود که خود پیشتاز آن بود؟

15- امامان بزرگوار از چه اصل مهمی در اسلام یاد می کردند و نام شیعه در این باره به چه معروف شده است؟

16- شناخت جایگاه شیعه در اسلام بیانگر چه اصل مهمی است؟

17- از مهمترین عوامل و اصول راهبردی انقلاب اسلامی که نشانۀ بیداری است چیست؟

18- امام خمینی در یکی از پیام های خویش به همه ی مسلمانان برای اتحاد و همبستگی چه فرمودند؟

19- برای حفظ همبستگی و وحدت میان مسلمانان به چه نکات مهمی باید توجه داشت؟

20- دو حدیث از پیامبراکرم را دربارۀ اهمیت مسلمانی در اسلام بیان کنید.

21- دفاع منطقی از انتقادات به چه معناست؟

22- آیا پیرو پیامبر و شیعۀ علی بودن تنها به اسم است به حدیثی از امام صادق (ع) در این باره اشاره کنید.
 
درس هفتم

1- قرآن کریم چه درخواستی دربارۀ گذشتگلن دارد؟

2- نتیجۀ عمل به این درخواست، تشخیص چه چیزی است؟

3- از نظر قرآن کریم زندگی کدام دسته از انسان ها مورد قبول است؟

4- قرآن کریم مسلمانان زمان پیامبر را از چه چیزی بیم می دهد؟

5- از نظر قرآن کریم، سپاسگزاران واقعی نعمت رسالت چه کسانی هستند؟

6- بیان تاریخ گذشتگان، از جمله تاریخ اسلام برای چه کسانی عبرت آموز است؟

7- هشدار قرآن کریم به مسلمانان عصر پیامبر گواه (بیانگر) چه اصل مهمی است؟

8- امیر مؤمنان علی (ع) هنگامی که نحوۀ عمل مسلمانان را بعد از رحلت پیامبر مشاهده کردند چگونه عمل نمودند؟
9- امام علی (ع) حاکم شدن بنی امیه را نتیجۀ چه رفتاری بیان می کنند و دربارۀ رفتار بنی امیه چه می فرمایند؟

10- پس از رحلت رسول خدا (ص) رهبری امت دچار چه حوادثی شد و دستاورد مهم این پیشامد چه بود؟

11- امام علی پس گذشت چند سال از رحلت پیامبر و دورۀ امامت ایشان چند سال طول کشید و در این مدت چه خدماتی را انجام دادند؟

12- در نتیجۀ خروج جریان رهبری از مسیر امامت رهبری جامعه به دست چه کسی افتاد؟

13- ابوسفیان چه زمانی به پیامبر ایمان آورد و معاویه و فرزندش یزید چگونه به حکومت رسیدند و چه اقداماتی را انجام دادند؟
14- پس از سقوط بنی امیه حکومت به دست چه کسانی رسید و آنان چگونه حکومتمداری می کردند؟  
15- مهمترین مسائل و مشکلات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بعد از رحلت پیابر (ص) را نام برده و هریک را توضیح دهید.
16- حفظ ونگهداری احادیث نبوی پس از ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر (ص) با چه اشکالاتی اساسی مواجه بوده است آنها را بیان کنید.
17- کعب الاحبار که بود و چه می کرد؟

18- حاکمام بنی امیه و بنی عباس به چه اندیشه هایی میدان می دادند؟

19- پس از رحلت رسول خدا(ص) جاهلیت در چه لباسی وارد زندگی اجتماعی مسلمانان شد توضیح دهید.
 
درس هشتم

1- با توجه به آیات قرآن مقصود قرآن از محبت به اهل بیت پیامبر چیست؟

2- چرا حاکمان ستمگر بر مسلمانان مسلط شدند؟

3- امیرمؤمنان علی (ع) راه حل نهایی برای نجات مسلمانان را چگونه معرفی می نمودند؟

4- با توجه به آیات و روایات پس از رحلت رسول خدا (ص) امامان بزرگوار قیام کردند و نتیجۀ این تلاش چه بود؟

5- مهمترین مسئولیت های دوگانه مقام امامت را نام برده و هریک را توضیح دهید.

6- مهمترین اقدامات مربوط به مرجعیت دینی امامان را نام برده و هریک را توضیح دهید.

7- حدیث سلسلةالذهب را با ترجمه آن بیان کرده و به مقصود و پیام آن اشاره کنید.

8- ائمه اطهار با تکیه بر چه اصل مهمی مسلمانان را از معارف خویش بهره مند می ساختند و ثمره حضور ایشان چه بود؟

9- مهمترین تألیفات امام علی (ع) و امام سجاد (ع) را بیان کنید.

10- مهمترین کتب اربعه شیعه را با ذکر مؤلفین آن بیان کنید.

11- امامان بزرگوار از چند جهت با حاکمان زمان خویش مبارزه می کردند؟

12- مهمترین اصولی که امامان بزرگوار در مجاهده برای ولایت ظاهری خویش از آنها تبعیت می کردند را نام برده و هریک را توضیح دهید.
13- چرا حاکمان زمان با امامان، همواره به بدی رفتار می کردند؟

14- ائمه اطهار تنها راه رهایی مسلمانان از دست حاکمان طاغوت را در چه اصل مهمی معرفی می نمودند؟

15- یکی از مهمترین مسئولیت های رسالت امامان برای مجاهده در ولایت ظاهری انتخاب شیوه های درست مبارزه است آن را کاملا توضیح دهید.
16- تقیه به چه معناست و از چه زمانی شیوۀ مبارزاتی امامان قرار گرفت؟

17- حیات سیاسی – مبارزاتی دوران امام علی (ع) چگونه بود؟

18- حیات سیاسی دوران امام حسن (ع) چگونه بود و ایشان سرانجام با معاویه چگونه رفتار نمودند؟

19- حیات سیاسی و مبارزاتی امام حسین (ع) با معاویه و یزید را بررسی کنید.

20- حیات سیاسی دوران امام سجاد (ع) چگونه بود و ایشان چه قالبی و شیوه ای را برای رهبری و مبارزات خویش انتخاب نمودند؟

21- بهترین دوران برای معرفی اسلام اصیل مربوط به کدام دوران از حیات مبارزاتی امامان است؟

22- مهمترین اقدامات امام باقر (ع) برای معرفی اسلام اصیل چه بود و چرا ایشان دست به قیام نزدند؟

23- اولا دوران ناخشنودی از دستگاه بنی امیه مربوط به دوران کدام امام است ثانیا در این دوران چه جناحایی یر علیه بنی امیه فعالیت می کردند ثالثا شیوۀ مبارزاتی امام صادق (ع) چگونه بود؟

24- دوران مبارزاتی امام کاظم (ع) چگونه دورانی بود و امام با چه شیوه ای به مبارزه پرداختند؟

25- اولا دوران امامت امام رضا (ع) شامل چند بخش است ثانیا شیوۀ مبارزاتی امام چگونه بود؟

26- حیات سیاسی و مبارزاتی سه امام آخر (امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری) را بررسی کنید.

27- مهمترین قلمرو رسالت مقام امامت، ولایت معنوی است آن را توضیح دهید.

28- مقام و منزلت انسانهای با فضیلت ناشی از چیست؟
 
درس نهم

1- تاریخ و محل تولد و نام پدر و مادر حضرت مهدی (عج) را بیان کنید؟                                                                                                                                  2- امام حسن عسکری (ع) چگونه وجود امام مهدی (عج) را به مردم معرفی می کرد؟     

3- امامت حضرت مهدی (عج) از چه سالی آغاز شد و تا چه سالی ادامه پیدا کرد و شامل چند مرحله بود؟ توضیح دهید.

4- مرحله ی اول از غیبت حضرت مهدی (عج) از چه سالی آغاز شد و چند سال طول کشید و ایشان در این مدت چگونه با مردم ارتباط برقرار می کرد؟

5- آیه ی زیر را ترجمه کنید.
«اِنَّ اللهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم»

 6- علت غیبت امام مهدی (عج) چیست؟

7- پیامبر گرامی اسلام (ص) چه کسانی را پدران امت معرفی نمود؟ چرا؟                                                                                                                                              8- پیامبر اسلام (ص) و حضرت علی (ع) در زمان حیات خویش چگونه حضرت مهدی (عج) را به مردم معرفی می نمودند؟                                                                                                                               9- سخن پیامبر (ص) را دربارۀ علت غیبت امام مهدی (عج) را بیان کنید . 10- سخن امام علی (ع) را دربارۀ علت غیبت امام مهدی (عج) را بیان کنید.                                                                                                                                    11- سخن امام باقر (ع) را دربارۀ علت غیبت امام مهدی (عج) را بیان کنید.                                                                                                                                                             12- رهبری و امامت حضرت مهدی (عج) در عصر غیبت چگونه انجام می شود؟ توضیح دهید.                                                                                                                                              13- آیا غیبت امام زمان (عج) در مقابل ظهور است یا حضور؟ چرا؟                                                                                                                                             14- از دیدگاه امام علی (ع) روز شادی فرزندان علی و پیروان او چه زمانی است به حدیثی در این باره اشاره کنید.                                                                                                                                 15- با توجه به احادیث و روایات از غیبت حضرت مهدی (عج) به چه چیزی تشبیه شده است به سخن امام عصر (عج) در این باره نیز اشاره کنید.                                                                                                  16 - امام عصر (عج) در نامه ای به شیخ مفید از علمای بزرگ اسلام چگونه ایشان را آگاه می کند؟                                                                                                                                      17- آیا دورۀ غیبت به معنای عدم رهبری امام عصر (عج) است؟ چرا؟                                                                                                                                  18- دوران غیبت امام زمان (عج) چه زمانی پایان می یابد؟ به حدیثی از امام باقر (ع) و پیامبر (ص) اشاره کنید.                                                               

19- برای ظهور چه ابزاری مهمی لازم است؟

 20- امام عصر (عج) عمر بسیار طولانی دارد آیا چنین عمری امکان پذیر است؟ چرا؟
                                                                                                                                                                  
درس دهم
1-  اعتقاد به موعود و منجی در اسلام و تشیع چگونه ترسیم شده است؟                                                                                                                                              2- آیا اعتقاد به «موعود» و «منجی» اختصاص به مسلمانان دارد؟                                                                                                                                               3- این اعتقاد چگونه زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد؟
                                                                                                                                         4- ترجمه آیه ی چیست؟
                                                                                                                                                                       « وَ نُریدُ اَن نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ استُضعِفوا فِی الاَرضِ وَنَجعَلَهُم اَئِمَّهً وَ نَجعَلَهُمُ الوارِثینَ»
                                                                                   
 5- قرآن کریم آینده تاریخ را چگونه ترسیم می کند و نتیجه ی نهایی مبارزه را از آنِ کدام جبهه می داند؟                                             
 6- پیامبران الهی برای تحقق وعده های الهی از چه طرح خاصی برای پایان تاریخ سخن گفته اند؟                                                   
7- اعتقاد به موعود و منجی در اسلام را با بیان دیدگاه شیعه و اهل سنت در این باره اشاره کنید.                                                                                                                                           8- زنده بودن امام زمان (عج)، مشخص بودن پدر و مادر آن حضرت و حضور ایشان در جامعه چه فواید مهمی را در برداشته است؟ آنها را بیان کنید.
9- اصل انتظار چگونه در دل ها زنده می شو

10- انتظار منتظر به معنای خاص کلمه به چه معناست؟

11- جامعه ی منتظر به چه جامعه ای گفته می شود؟                                    

12- از نظر جامعه شناسان پویای جامعه ی شیعه در طول تاریخ به دو عامل مهم وابسته است آنها را بیان کنید.                                                                                                                                 13- مهمترین مسئولیت های منتظران واقعی حضرت مهدی (عج) را نام برده و هریک را با دلیل توضیح دهید.                                                                                                                                14- پیامبر اکرم (ص) دربارۀ امام عصر (عج) چه می فرمایند؟
                                                                                                                                         15- آیا عصر غیبت، عصر دو دلی ها و شک و تردیدهاست؟ چرا ؟ 

16- پیامبر اکرم (ص) به حضرت علی (ع) دربارۀ بزرگترین مردمان در ایمان و یقین در عصر غیبت چه می فرمایند؟                                                                                                                               17- حدیثی از پیامبر(ص) را دربارۀ پیروی از امام عصر (عج) بیان کنید.

 18- سخن امام عصر (ع) در توصیف امام عصر (عج) بیان کنید.
                                                                                                                                           19- امام علی (ع) دربارۀ کسانی که با امام زمان (عج) خویش پیمان می بندند و بیعت می کنند چه ویژگی هایی را بیان می فرمایند؟

                                                                                                                                                                                                          20- چه کسانی می توانند جزو یاران واقعی حضرت مهدی (عج) قرار بگیرند؟ و چه کسانی نمی توانند؟     

21- هسته مرکزی یاران حضرت مهدی (عج) چند نفر می باشند؟ به حدیثی از امام باقر (ع) اشاره کنید.                                                                                                                                                      22- از برترین اعمال عصر غیبت چیست به سخن امام علی (ع) در این باره اشاره کنید.    

 
درس یازدهم
1- آیه ی زیر را ترجمه کنید.                                                                                                                                                                                                                                   «هَو الَّذی اَرسَلَ رَسولَه بِالهُدی وَ دینِ الحَقِّ لِیُظهِرَه عَلَی الدّینِ کُلِّه وَ لَو کَرِهَ المُشرِکونَ»                                                                                                                                                     2- آیا پیروی از دین اسلام و دستورات الهی فقط اختصاص به زمان پیامبر دارد؟                                                                                                                                                                      3- در دورۀ غیبت کبری مسئولیت های مربوط به امامت، یعنی «مرجعیت دینی» و «ولایت ظاهری» چگونه ادامه می یابد؟                                                                                                                                4- اصطلاحات زیر را تعریف کنید.                                                                                                                                                            الف) تفقه                    ب) فقیه                    ج) تقلید                       د) مرجع تقلید                    هـ) ولی فقیه                                                                                                                             5- ما مسلمانان در عصر غیبت کبری چه وظیفه ای داریم؟

                                                                                                                                         6- حدیثی از پیامبر اکرم (ص) را دربارۀ اهمیت فقیهان در عصر غیبت کبری بیان کنید.                                                                                                                                                                       7- از دیدگاه پیامبر در چه صورت مسلمانان با ایشان در بهشت خواهند بود؟                                                8- مهمترین ویژگی های فقیه و مرجع را از دیدگاه امام صادق (ع) بیان کنید.                                               9- پاسخ امام صادق (ع) برای قضاوت و مراجعه به چه کسانی بوده است؟

10- امام صادق (ع) دربارۀ کسانی که برای قضاوت به سلاطین یا قاضی آنان مراجعه می کنند چه فرمود؟                                                                                                                                                 11- پاسخ امام عصر (عج) به اسحاق بن یعقوب یکی از یاران خود دربارۀ رویدادهای جدید در عصر غیبت چه فرمودند؟                                                                                                                                 12- در دورۀ غیبت کبری با توجه به فرمایش امام عصر (عج) مسئولیت های ایشلن چگونه تحقق پیدا می کند؟                                                                                                                                 13- در عصر غیبت مرجعیت دینی و حکومت اسلامی در چه قالبی استمرار پیدا می کند؟                                                                                                                                                    14- مهمترین شرایط فقیه و مرجع تقلید را بیان کنید.                                                                                                                                           

15- مهمترین شرایط ولی فقیه و رهبر جامعه اسلامی را نام ببرید.                                                                                                                                              16- رهبری ولی فقیه در چه صورت مشروعیت دارد و در چه صورت حرام است؟                                                                                     

17- مهمترین راههای شناخت فقیه و مرجع تقلید را بیان کنید.                                                                                                             
18- آیا انتخاب ولی فقیه با مرجع تقلید یکسان است؟ توضیح دهید.                                                                                                    
19- مراحل انتخاب ولی فقیه و رهبر جامعه اسلامی را در جمهوری اسلامی ایران بیان کنید.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   
 
درس دوازدهم

1-ولی فقیه بعنوان رهبر جامعه اسلامی چه کسانی را الگو و اسوه قرار می دهد؟                                                                                                                                                   2- مهمترین وظایف رهبر بر مردم را با توجه به آیات قرآن بیان کنید.                                                                                                                                                         3- مهمترین وظایف رهبر با مردم را با توجه به سیره پیامبر و امامان بزرگوار بیان کنید.                                                                                                                                                   4- نامه معروف امام علی (ع) به مالک اشتر حاکم مصر به چه مشهور است و بیانگر چیست؟                                                                                                                                                5- با توجه به نامه معروف امام علی (ع) به مالک اشتر از نظر ایشان مردم چند دسته اند؟                                                                                                                                                    6- امام علی (ع) در نامه به مالک اشتر دربارۀ حکومت راه نجات از تکبر و خود بزرگ بینی را چگونه معرفی می کند؟                                                                                                                                      7- امام علی (ع) در نامه به مالک اشتر دربارۀ حاکم اسلامی دوست داشتنی ترین چیزها را در چه چیزهایی معرفی می کند؟                                                                                                                    8- چهار مورد از ویژگی های حاکم اسلامی را با توجه به نامه امام علی (ع) به مالک اشتر را بیان کنید.                                                                                                                                                    9- مهمترین وظیفۀ مردم نسبت به رهبر و حکومت اسلامی را با توجه به آیات قرآن بیان کنید.                                                                                                                                                10- با توجه به سخنان پیشوایان دین بیان کنید که مردم چه وظایفی دارند؟

11- از دیدگاه امام علی (ع) بزرگترین حقی که خدا واجب کرده است چیست و این حق چه زمانی ارزشمند می شود؟                                                                                                                                12- نظام جمهوری یا مردم سالار چگونه حکومتی است؟
                                                                                                                                           13- تفاوت اساسی میان نظام های جمهوری دمکراتیک رایج در جهان با جمهوری اسلامی در چیست؟                                                                                                                                              14- آیا حکومت اسلامی، زمینه ساز حکومت جهانی امام عصر (عج) است؟ توضیح دهید.                                                                                                                                              15- چه عامل مهمی سبب تقویت جبهه حق در دنیا می شود؟                                                                     
 
درس سیزدهم
1- با توجه به آیات زیر اولاً ترجمه آیه ها چیست ثانیاً این آیات اشاره به چه نکته مهمی دارد؟                                                                                                                                           « لِلَّذینَ اَحسَنوا الحُسنی وَ زیادَةٌ وَ لا یَرهَقُ وُجوهَهُم قَتَرٌ وَ لا ذِلَّهٌ اُلئِکَ اَصحابُ الجَنَّهِ هُم فیها خالِدونَ »                                                                                                                                                        « وَ الَّذینَ کَسَبوا السَّیِئاتِ جَزاءُ سَیِّئَهٍ بِمِثلِها وَ ترهَقُهُم ذِلَّهٌ ...»

                                                                                                                                           2- با توجه به آیه ی زیر ترجمه آیه چیست و بیان کنید در این آیه، قرآن سرچشمه عزت را چگونه معرفی می کند؟                                                                                                                                            « وَ لِلّهِ العِزَّهُ وَ لِرَسولِه وَ لِلمُؤمِنینَ وَلکِنَّ المُنافِقینَ لا یَعلَمونَ »

3- اولاً ترجمه آیه چیست ثانیاً این آیه بیانگر چه نکته ای است؟
« مَن کانَ یُریدُ العِزَّهَ فَلِلّهِ العِزَّهُ جَمیعًا »
4- عزت به چه معناست و انسان عزیز به چه کسی گفته می شود؟

5- نقطۀ مقابل عزت چیست و به چه معناست؟

6- این جمله خداوند که خطاب به بنی آدم فرمود: «ای فرزند آدم، این موجودات و مخلوقات را برای تو آفریدم و تو را برای خودم» بیانگر چه نکته مهمی است؟

7- انسان باید در برابر چه چیزی و چه کسی عزیز و شکست ناپذیر باشد؟

8- عزت و شکست ناپذیری در چه مواردی ضروری است؟                           

9- از نظر قرآن چه کسانی گَرد ذلت بر چهره آنها می نشیند و بر چه کسانی نمی نشیند؟

10- چرا برخی افراد در توجیه خطا و گناه خود عوامل تحریک کنندۀ بیرونی را مقصر جلوه می دهند و خطای خود را بر دوش آن عوامل می گذارند؟
11- چگونه می توانیم ایستادگی و عزت در برابر هوس و گناه را در خود تقویت کنیم؟ 

12- سخن امام علی (ع) را در توصیف انسان های صاحب عزت با ترجمه آن بیان کنید.                                                                                                                                                13- سخن امام علی (ع) را دربارۀ انسان های صاحب عزت و تسلیم نشده در برابر ظالمان را بیان کنید.                                                                                                                                             14- اهمیت عزت نفس را در سیره پیامبر (ص) با ذکر نمونه ای بیان کنید.                                              15- اهمیت عزت نفس را در سیره امامان بزرگوار با ذکر خطاب مشهور امام حسین (ع) به یزیدیان بیان کنید.                                                                                                                                              16- چه کسانی تن به ذلت و خواری در برابر گناه نمی دهند؟ چرا؟

17- ریشۀ عزت و ذلت در وجود انسان چیست؟                                      

18- خواسته ها و تمایلات انسان به چند دسته تقسیم می شود نام برده و هریک را توضیح دهید.                                                                                                                                           19- آیا تمایلات دانی در زندگی برای انسان تمایلات بدی هستند؟ چرا؟

20- چه عامل مهمی انسان را به تمایلات عالی فرا می خواند و چه عاملی به بی توجهی به تمایلات عالی دعوت می کند؟                                                                                                                               21- انسان همواره تسلیم کدام نفس می شود و چگونه دچار پستی و دنائت می شود؟

22- از مهمترین راه های مبارزه با کژی ها و زشتی ها با جامعه چیست؟
                                                                                                                     
 
درس چهاردهم
1- ارزشمندترین بنیان نزد خداوند چیست و چه زمانی کامل می شود؟

2- نگاه دین به زن و مرد به عنوان انسان چیست؟                                

3- عوامل و زمینه های جذب زن و مرد به یکدیگر برای تشکیل خانواده کدام اند؟

4- چه اهدافی برای تشکیل خانواده مناسب اند؟
                                                                                                                                              5- اولاً ترجمه آیه چیست و ثانیاً این آیه اشاره به کدام از زمینه های تشکیل خانواده دارد؟                               «وَ مِن ءایاتِه اَن خَلَقَ لَکُم ... »   «روم- 21»                                                                                                                                                                                                                              6- اولاً ترجمه آیه چیست و ثانیاً این آیه اشاره به کدام یک از زمینه های تشکیل خانواده دارد؟                                                                                                                                               « وَ اللهُ جَعَلَ لَکُممِن اَنفُسِکُم اَزواجًا ... »    «نحل- 72»
                                                                                                                                            7- آیا کلمه انسان در قرآن اختصاص به جنس خاصی دارد؟ چرا؟                                                                                                                                              8- زوجیت میان زن و مرد چه زمانی معنا پیدا می کند و آیا میان زن و مرد بودن، تفاوتی وجود دارد؟                                                                                                                                                9- مقصود از آفرینش انسان ها به صورت زوج چیست ؟ با مثال توضیح دهید.                                                                                                                                                10- چرا امروزه برخی از افراد ارج و منزلت لازم را برای نقش مادری قائل نیستند؟                                                                                                                                             11- مهمترین عامل پایداری خانواده پس از ازدواج چیست و چگونه مورد غفلت قرار می گیرد؟                                                                                                                                            12- چگونه می توان یک خانواده ی موفق را تشکیل داد؟

13- مهمترین برنامه های آماده سازی برای ازدواج را بیان کنید. (4مورد)            

14- یکی از مهمترین برنامه های آماده سازی برای ازدواج تقویت عفاف و پاکدامنی است آن را با ذکر توصیه قرآن به دختران و پسران قبل از ازدواج توضیح دهید.                                                                                                                                                                15- راه درمان از گرفتاری به بیماری فساد و گناه چیست؟

16- مهمترین اقدامات مؤثر برای حفظ پاکدامنی را بیان کنید. (4مورد)                                                                                                                                                  17- هدف ها و زمینه های تشکیل خانواده را نام برده و هر یک را توضیح دهید.                                                                                                                                            18- ابتدایی ترین هدف و زمینه ی شکل گیری نهاد خانواده چیست و از چه زمانی آغاز می شود؟                                                                                                                                              19- بهترین زمینه و هدف تشکیل خانواده کدام نیاز است؟ توضیح دهید.

20- مبدأ آرامش در خانواده کیست؟ چرا؟
                                                                                                                                         21- مهمترین زمینه ی شکل گیری نهاد خانواده کدام نیاز است؟ توضیح دهید.                                                                                                                                                     22- مهمترین خواسته الهی پدر و مادر از همان ابتدای ازدواج نسبت به فرزندان چیست؟                                                                                                                                            23- عالی ترین زمینه ی تشکیل خانواده کدام نیاز است؟ توضیح دهید.                                                                                                                                                     24- در چه صورت می توانیم یک ازدواج موفق داشته و به جدایی منجر نشود؟                                                                                                                                                                                                                                               
 
درس پانزدهم
1- از دیدگاه پیامبر اکرم (ص) محبوب ترین بنا در نزد خداوند چیست؟                                                                                                                                             2- خانواده ی مورد قبول خداوند از نظر قرآن چگونه توصیف شده است؟                                                                                                                                               3- از نظر اسلام ازدواج دختر و پسر در چه صورت مشروعیت پیدا می کند؟                                                                                                                                             4- چگونگی انتخاب همسر آینده را با ذکر لازمه ی چنین انتخابی را با ذکر حدیثی از امام علی (ع) با ترجمه ی آن توضیح دهید.                                                                                                                                                                                                      5- حدیثی از امام علی (ع) درباره ی علاقه ی بیش از حد به چیزی را با ترجمه آن بیان کنید.                                                                                                                                            6- پیشوایان دین درباره ی همسر آینده مشورت با چه کسانی را توصیه می کنند؟ چرا؟                                                                                                                                                7- چرا اذن پدر برای دختر در امر ازدواج ضروری است؟ توضیح دهید.                                                                                                                                                8- اولین قدم برای تشکیل خانواده چیست و چگونه موجب پشیمانی می شود؟                                                                                                                                                   9- مهمترین معیار همسر شایسته از نظر قرآن چیست و در چه صورت حرام می شود؟                                                                                                                                                                  10- معیار های همسر شایسته را با توجه به کلام پیشوایان دین بیان کنید.                                                                                                                                               11- تحقیق درباره ی همسر آینده باید در چه چهار چوبی باشد؟                                                                                                                                                         12- چرا تحقیق دربارۀ همسر آینده را نباید با معاشرت هایی که منشأ آن تنها هوس های زودگذر است اشتباه کرد؟                                                                                                                                 13- مهمترین راه های شناخت همسر آینده را متناسب با فرهنگ اسلامی بیان کنید. (4 مورد)                                                                                                                                                  14- ازدواج برای پاسخگویی به چه اصل مهمی انجام می پذیرد و عدم انجام آن چه آثاری را به دنبال دارد؟                                                                                                                                          15- مهمترین فواید ازدواج به موقع چیست؟                                                                                                                                                                                                                              16- تأخیر در ازدواج چه آثار مهمی را به دنبال دارد؟                                                                                                                                               17- اگر فردی بخواهد در قالبی غیر از ازدواج به نیاز جنسی خود پاسخ دهد دچار چه مشکلاتی می شود؟                                                                                                                                          18- آمادگی برای ازدواج نیازمند چند بلوغ است؟ نام برده و هر یک را توضیح دهید.                                                                                                                                              19- از مهمترین نشانه های بلوغ عقلی چیست؟                                                                                                                                             20- پیشوایان دین جهت تشویق دختران و پسران به ازدواج به پدر و مادر چه توصیه هایی می کنند؟                                                                                                                                              21- حدیثی از پیامبر اکرم (ص) را دربارۀ اهمیت ازدواج در اسلام بیان کنید و توضیح دهید این جمله پیامبر بیانگر چه نکته ای است؟                                                                                                                                                                               22- پیامبر اکرم (ص) در توصیه به پدران و مادران در فراهم کردن امکان ازدواج فرزندان چه آثاری را بیان می کنند؟                                                                                                                                23- سخن امام صادق (ع) را دربارۀ اهمیت ازدواج در اسلام را بیان کنید.                                                                                                                                               24- چاره اندیشی دربارۀ مشکلات پیش روی ازدواج مربوط به کدام بخش از جامعه است؟                                                                                                                                               25- مهمترین مشکلات پیش روی ازدواج را بیان کنید.                                                                                                                                                                                          26- چگونه می توان شرایطی برای ازدواج آسان و یک زندگی مشترک ساده فراهم نمود؟                                                                                                                                                                                                                                                                      
 
درس شانزدهم
1- آیه ی زیر را ترجمه کنید.                                                               
 « وَ قَضی رَبُّکَ اَلاّ تَعبُدوا اِلاّ اِیّاهُ ... »      «اسراء- 23»
2- پیمان ازدواج در اسلام چه نام دارد؟                                                                                                                                                                                    

3- مهمترین شرایط اصلی پیمان ازدواج را بیان کنید.                                                                                                                                               4- در پیمان زناشویی، مرد چه چیزی را به زن تقدیم می کند؟                                                                                                                                                5- قرآن کریم برای مَهر از چه تعابیری استفاده نموده است؟                                                                                                                                                 6- آیا مهریه پشتوانۀ اصلی تحکیم خانواده است؟ چرا؟ و به نظر پیشوایان دین، در این بارۀ نیز اشاره کنید.

7- عدم آشنایی زن و مرد با تفاوت های عاطفی و روحی یکدیگر چه آثاری را به دنبال دارد؟                                                                                                                                                8- نقش ها و مسئولیت های زن و مرد باید متناسب با چه اصل مهمی باشد؟                                                                                                                                                       9- مهمترین نقش های مرد در خانواده را نام برده و هر یک را توضیح دهید.                                                                                             
10- نفقه به چه معناست و مهمترین شرایط آن چیست؟                                                                                                                                            11- دو حدیث از پیامبر اکرم (ص) دربارۀ رابطۀ محبت آمیز با همسر به عنوان یکی از مهمترین نقش های مرد در خانواده اشاره کنید.                       

12- آیا پدر فقط نان آور خانواده است؟                                                                                                                                                                                         13- نقش زن در خانه چگونه نقشی است؟                                                                                                                                               14- مهمترین نقش های زن در خانواده را نام برده و هر یک را توضیح دهید.                                                                                                                                              15- حدیثی از امام علی (ع) را دربارۀ همسر داری به عنوان یکی از مهمترین نقش های زن در خانواده اشاره نموده و توضیح دهید چه پیام مهمی از این حدیث استخراج می شود؟                                                                                                                                                  16- حدیثی از امام علی (ع) را دربارۀ تدبیر امور خانه به عنوان یکی از مهمترین نقش های زن در خانواده اشاره نموده و توضیح دهید چه پیام مهمی از این حدیث استخراج می شود؟                                                                                                                                                  17- چرا هیچ کاری را نمی توان با نقش مقدس مادری برابر دانست؟                  

 18- حدیث زیر از کیست و ترجمه آن چیست و بیانگر چه نکته ای است؟                                                                                                                                        «اَلجَنَّهُ تَحتَ اَقدامِ الاُمَّهات»

                                                                                                                                                          19- مهمترین نقش مشترک مرد و زن در خانواده چیست؟                                                                                                                                                        20- مهمترین هدف ازدواج چیست؟ 

21- برنامه ریزی برای رشد و تعالی فرزندان باید با توجه به چه نکات مهمی عملی شود؟ (4 مورد)                                                                                                                                                22- توجه به چه اصلی در قانونمند کردن فرزندان و حس قدر دانی آن ها از ایشان می شود؟                                                                            لینک دانلود