چهارشنبه سوری در گذر تاریخ
نویسنده: قاسم آخته
در چهارشنبه پایان هر سال سرور و شادمانی زایدالوصفی میان اقشار مختلف و اجتماع ایرانی شایع می شود. این شادمانی که از جنبه های مختلف روانشناختی و جامعه شناختی؛ تاریخی و فرهنگی یکی از وجوه مثبت نشاط و تخلیه روانی و روحیه شاد مردم بوده؛ امروز هم وجاهت خود را حفظ کرده است و اگر برخی از اعمال و شادی ها و رفتارهای کاذب و مخرب امروزی از آن حذف شود و از انجام آنها خودداری شود؛ چهارشنبه سوری به یکی از بهترین و نشاط انگیزترین و ماندگارترین جشن ها و خاطره های زندگی ایرانیان در پایان هر سال تبدیل خواهد شد 1 همان گونه که طی سال ها و قرن ها توانسته پایدار بماند و یک وسیله عمده تفریح و حفظ هویت تاریخی اقوام آریایی باشد. چهارشنبه سوری جشنی است که نوید آمدن بهار و نوروز2 و سرسبزی و رخت بربستن کدورت و برودت و سختی و سرمای زمستان را می دهد. چهارشنبه سوری به رغم جنبه های فراگیر ملی و تاریخی اش در هر منطقه یی از ایران با رسوم متفاوت و گاه مشترکی انجام می شود لیکن یک پیام را از دل تاریخ برای ایرانیان از اقوام آریایی شان به همراه و به یادگار آورده است. پریدن از روی شعله های زرد و سرخ آتش و زمزمه سرود زردی من از تو/ سرخی تو از من؛ رسومی همچون پریدن از روی آتش و ترقه بازی تقریباً در تمام نقاط ایران در چهارشنبه سوری مشترک هستند. اما فالگوش؛ قاشق زنی و برخی دیگر از رسوم منطقه یی بوده و در برخی از نقاط ایران اجرا می شوند که متاسفانه بیشتر آنها امروزه به فراموشی سپرده شده و اجرا نمی شوند و شاید هم تنگ نظری؛ هجوم فرهنگی و تکنولوژی بی رحم هویت ها را نابود ساخته است. اگر چهارشنبه سوری در شمال خراسان رسومی چون شکستن کوزه و تخم مرغ را به نشانه دفع بلا و بدی از خانه و خانواده در دل خود دارد در تهران و برخی نقاط دیگر با قاشق زنی و فالگوش خود را نشان می دهد و در گیلان در این روز به ارواح درگذشتگان احترام می گذارند. در واقع یکی از فلسفه های کهن مرسوم شدن چهارشنبه سوری این است که در این شب به گورستان و مکان دفن اموات می روند و برای احترام و شادی روح آنها نذورات و هدایایی به آنها پیشکش می کنند. از این دیدگاه چهارشنبه سوری همانند نوروز با «فره وهرها» پیوند می خورد. یکی دیگر از رسوم شایع چهارشنبه سوری که هنوز هم به شکل گسترده در میان زرتشتیان جریان دارد؛ پخش آجیل مشکل گشا موسوم به «لرک» است که از مغز هفت نوع میوه خشک شده خوردنی از جمله مغز پسته؛ بادام؛ کشمش؛ گردو؛ برگ هلو؛ انجیر؛ خرما و سنجد فراهم شده است. این آجیل در مراسم غروب چهارشنبه یا بر سر مزار اموات پخش می شود. چهارشنبه سوری غروبی نشاط انگیز بود که شادی و پایکوبی تا شب در کوچه و برزن؛ شهر و روستا و حتی کاخ پادشاه ادامه داشت و با این اعمال نشاط انگیز خستگی و ملال سال کهنه از تن بیرون می رفت و طراوت و شادابی برای ورود به سال نو جایگزین می شد. در چهارشنبه سوری خانه تکانی ها به پایان رسیده و خانه دل و فکر هم پاک می شود و فرد ایرانی آماده ورود به سال نو می شود. او می خواهد با اندیشه و گفتار و پندار نیک زندگی نوین را آغاز کند. اسباب و اثاثیه کهنه و فرسوده دور ریخته می شود و لوازم نو جایگزین می شود. همه چیز رنگ نو به خود می گیرد و در و دیوار کاشانه و محیط تمیز و غبارروبی می شود.
دیرینگی و فلسفه جشن
در ایران کهن چهار عنصر مقدس وجود داشت؛ آب؛ باد؛ خاک و آتش. چهارشنبه سوری جشنی است که همانند سده و آذرگان با آتش پیوند دارد. چهارشنبه سوری یکی از جشن های بزرگ و کهن آریاییان است؛ جشنی که تا امروز اهمیت و جایگاه خود را نزد ایرانیان حفظ کرده و در غروب دل انگیز چهارشنبه پایان سال جملگی ایرانیان را به سرور و نشاط دعوت می کند. به طور کلی جشن های ایرانی یک پیام بزرگ و مهم برای ایرانیان دارد و آن اینکه رسوم و آداب تمدن ایران برای همه زمان ها و مکان ها زنده و پویاست و مشمول گذر زمان و مکان نمی شوند. «سوری» واژه یی پهلوی به معنای سرخی است. آتش افروزی در چهارشنبه پایان سال موجب شده است این رسم دیرین و کهن به این نام مشهور شود. سوری همچنین نماد گرمی است که با آمدنش سرما و سختی و خشکی زمستان را محو می سازد و نوید آمدن بهار را می دهد.
چهارشنبه سوری پس از اسلام
پس از ورود اسلام به ایران؛ فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان با اسلام درآمیخت و ضمن حفظ محتوای اصلی و چارچوب های فرهنگی و تاریخی چهره جدیدی از تمدن و فرهنگ ایرانی را به جهان عرضه کرد. چهارشنبه سوری هم به عنوان یک رسم دیرین میهنی نه تنها محو نشد بلکه کم کم بر شکوه آن افزوده شد به طوری که در زمان مرداویچ از سلسله آل زیار و نوح بن منصور سامانی به شدت و شکوه تمام برگزار می شد. مرداویج و نوح بن نصر سامانی پس از اسلام بهترین اجراکننده جشن های چهارشنبه سوری؛ سده؛ مهرگان و نوروز بودند. ابوجعفر نرشخی یکی از مورخان صدر اسلام در ایران به رسوم و آیین های ایرانی از جمله چهارشنبه سوری پرداخته و در زمینه اجرای آن در عصر نوح سامانی نوشته است؛ «... و چون امیر سدید منصور بن نوح به ملک نشست؛ اندر ماه شوال سال 350 هـ به جوی مولیان فرمود تا آن سراهای را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن حاصل کردند. آنگاه امیر سدید به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شب سوری چنان که عادت قدیم است آتشی عظیم افروختند. پاره یی آتش بجست و سقف سرای درگرفت و دیگرباره جمله سرای بسوخت و امیر هم در شب به جوی مولیان رفت...»3
در این نوشتار به دو موضوع زمان برگزاری جشن در پایان سال و تعلق آن به دوران کهن ایران اشاره شده است. اما اینکه چرا جشن سوری در روز چهارشنبه برگزار شده احتمالاً به این دلیل بوده که این رویداد در غروب روز چهارشنبه به وقوع پیوسته است. یک دلیل دیگر هم در این راستا قابل بررسی است و آن نحسی چهارشنبه نزد اعراب بوده و آنها با افروختن آتش در این زمان نحوست چهارشنبه را از محیط خانه و کاشانه دور می ساختند. پس از اسلام ایرانیان جشن آتش پایان سال را در آن روز قرار دادند زیرا چهارشنبه به عنوان «یوم الاربعاء یوم ضنک و نحس» یک روز نحس در سرزمین عرب بود. 4 به عکس آتش افروزی - در هر زمانی از سال - نزد ایرانیان نماد پاکی؛ گرمی زندگی؛ تندرستی و شادابی است به طوری که گرمی آتش را موجب رونق و صفای زندگی و سوزانندگی آن را برای سوزاندن و محو بدی ها و پلیدی ها می خواستند. هدف عمده ایرانیان از پریدن روی آتش در چهارشنبه سوری همین مساله بود و هنوز هم هست؛ اهدای زردی و سستی ضعف و رنج یک ساله به آتش و گرفتن سرخی و توان و نشاط از آتش. منوچهری دامغانی شاعر خوش ذوق و طبیعت سرای قرن پنجم نیز به این موضوع اشاره کرده و سروده یی دارد؛
چهارشنبه که روز بلاست ؛ باده بخور
بسا تکین می خور تا به عافیت گذرد
اما برخی از پژوهشگران رسم پریدن از روی آتش و خواندن شعر و سرود و آتش زدن پرندگان در جشن سده در گذشته را نوعی توهین از جانب مردم به آتش به عنوان یک عنصر مقدس قلمداد می کنند. 5 عقیده یی دیگر چهارشنبه سوری را به علت واقع شدن در پایان جشن های آفرینش در پایان سال (گاهنبارها) می داند. 6
صرف نظر از هر عقیده یی چهارشنبه سوری یک رسم و جشن سالم و کهن است که با هدف ایجاد سرور و صمیمیت در میان مردم رواج یافته و مشمول گذر زمان و مکان و اظهارنظرهای مغرضانه و رفتارهای غیرمتعارف در این روز نشده و نخواهد شد.
رسوم چهارشنبه سوری
قاشق زنی؛ جوانان اعم از دختر و پسر و بیشتر دختران کاسه و قاشقی به دست گرفته و همراه کودکان و نوجوانان به در منازل همسایگان می رفتند و از آنان درخواست هدیه می کردند. چادر به گونه یی روی سر قرار می گرفت که دختر شناسایی نمی شد. معمولاً خوراکی های شفابخش طلب می کردند. فالگوش؛ جوانان در سر گذر و چهارراه مردم می ایستادند و کلیدی زیر پای شان قرار می دادند و گوش هایشان را تیز و نیت می کردند. اولین کلماتی را که از رهگذران می شنیدند با نیت خود مطابقت می دادند و پاسخ خود را دریافت می کردند. آرزوی خوشبختی در سال جدید نیت هر فردی بود که فالگوش می ایستاد.
آتش افروزی؛ مشهورترین رسم چهارشنبه سوری بود که در تمام ایران و حتی ممالک همجوار شایع و گسترده بود. هر کس به فراخور توان خود خرمنی از آتش تهیه کرده و از روی آن می جهد تا به سرور و بهجت دست یابد. فال کوزه؛ بیشتر در میان زرتشتیان جریان دارد که براساس آن می خواهند از آینده شان خبردار شوند. سایر رسوم چهارشنبه سوری عبارتند از «پختن آش چهارشنبه سوری»؛ «نقاره زدن»؛ «عبور از زیر توپ مروارید»؛ «نمک دادن» و «شکستن کوزه و ظروف کهنه» و... شال اندازی؛ یا کجاوه اندازی رسمی است که در آذربایجان برگزار می شد به این ترتیب که فرد جوانی که تازه ازدواج کرده شالی را از پشت بام خانه به نحوی که دیده نشود به خانه نامزدش می اندازد. صاحبخانه هدیه یی که غالباً شامل پیراهن است به شال می بندد و جوان آن را بالا می کشد. آجیل هفت مغز هم از جمله هدایای این رسم است. سفره حضرت خضر؛ در شیراز پهن می شد و محتوای فرنی؛ شیر؛ گلاب؛ کلوچه؛ مسقطی؛ قوتک؛ سوهان؛ شیرین پلو؛ شمع؛ سبزی؛ گندم؛ نمک؛ سکه و لولهنگ پر از آب بود و امروزه به طور پراکنده برگزار می شود.
برخی از رسوم مانند آتش افروزی در کردستان باشکوه تر از نقاط دیگر برگزار می شود که شعله های آتش تا صبح روشن است. پختن و خوردن شیربرنج و شیرین پلو نیز در چهارشنبه سوری در کردستان رایج بود.
پی نوشت ها :
1- برای اطلاع بیشتر ن ک؛ جشن ها و آیین های شادمانی در ایران؛ تالیف نگارنده؛ انتشارات اطلاعات تهران 1385؛ ص 123
2- برای اطلاع بیشتر ن ک؛ تاریخ نوروز و گاهشماری ایرانیان؛ عبدالعظیم رضایی؛ انتشارات اقبال تهران 1380؛ ص 129
3- تاریخ بخارا؛ نرشخی؛ ترجمه و تصحیح مدرس رضوی؛ چاپ دوم؛ تهران 1351؛ ص 37
4- المحاسن و الاضداد؛ جاحظ ابوعثمان؛ ترجمه و تصحیح محمدعلی خلیلی؛ انتشارات ابن سینا؛ تهران 1343؛ ص 277
5- آناهیتا؛ گزارش ابراهیم پورداوود؛ تصحیح مرتضی گرجی؛ تهران 1343؛ ص 75
6- تاریخ و نوروز و گاهشماری ایرانیان؛ رضایی؛ ص 120
منبع:باشگاه اندیشه
مجموعه 40 قرائت مجلسی از قاریان برتر دنیا
دریافت فایل ها:
استاد محمد صدیق منشاوی | |
استاد محمد صدیق منشاوی | |
استاد عبد الباسط عبدالصمد | |
استاد عبد الباسط عبد الصمد | |
استاد مصطفی اسماعیل | |
استاد ابوالعینین شعیشع | |
استاد ابوالعینین شعیشع | |
استاد محمد عبدالعزیز حصان | |
استاد محمود علی البنّا | |
استاد کامل یوسف بهتیمی | |
استاد محمد عمران | |
استاد حمدی زامل | |
استاد محمد شبیب | |
استاد شعبان صیاد | |
استاد شحات محمد انور | |
استاد شحات محمد انور | |
استاد راغب مصطفی غلوش | |
استاد محمد لیثی | |
استاد سید متولی عبد العال | |
استاد عبد الفتاح طاروتی | |
استاد عبد الفتاح طاروتی | |
استاد انور ات انور |
محمد رفعت | |
استاد احمد سلیمان سعدانی | |
استاد محمود عبد الحکم | |
استاد محمود رمضان | |
استاد شعبان صیاد | |
استاد کامل یوسف بهتیمی | |
استاد شحات محمد انور | |
استاد محمد شبیب | |
استاد محمد الیثی | |
استاد سعید زناتی | |
استاد مصطفی اسماعیل | |
استاد راغب مصطفی غلوش | |
استاد طه فشنی | |
استاد حمدی زامل | |
استاد محمد صدیق منشاوی | |
سوره نجم آیه 1 تا آخر، سوره ضحی، سوره شرح، سوره تین، سوره علق آیه 1 تا14، سوره قدر | استاد عبد الفتاح شعشاعی |
سوره حجرات آیه 15 تا آخر، سوره قاف آیه 1 تا11، سوره انفطار، سوره زلزال | استاد محمد عبد العزیز حصان |
سوره نبأ آیه 31 تا آخر، سوره طارق، سوره شمس، سوره ضحی، سوره شرح، سوره تین، سوره قدر
منبع: یاسین مدیا | عبد العزیز فرج |
دانلود مجموعه 91 قرائت مجلسی از قاریان برتر دنیا
دریافت فایل ها:
منبع: یاسین مدیا
دانلود مجموعه ۷۰ قرائت های مجلسی از قاریان برتر دنیا
عبدالعال (سوره قمر 54-55 ،رحمان 1-40)
عبدالباسط (قصص 5-28،حاقه 1-24)
عبدالباسط (حجر ،قیامه،نصر،تکویر)
مصطفی اسماعیل (فاطر 1-24، حاقه 1-12)
مصطفی اسماعیل (ق 31، ذاریات1-28، طارق)
مصطفی اسماعیل (کهف 13-31، ضحی، شمس)
مصطفی اسماعیل (لقمان، حاقه 1-12)
مصطفی اسماعیل (نجم 31- قمر 1-15)
مصطفی اسماعیل (نجم 32، قمر 1-16)
مصطفی اسماعیل (تحریم – حاقه 1-12)
محمد اللیثی (آل عمران 189-195)
کریم منصوری (مطففین 22-28، شمس)
منشاوی (روم 17-30- ضحی-شمس- حمد)
سعید مسلم (حدید 25 – حشر 22-34)
استاد پرهیزگار (نوح 62، فرقان 1-11)
شحات محمد انور (کهف 107 – شمس – ضحی- زلزال)
شحات محمد انور (ضحی – شرح – تین – علق)
محمود طبلاوی (انبیا 101- طارق – بلد)
منبع: یاسین مدیا
نام کتاب : ازدواج پیامبر اسلام نویسنده : امیر حسین خنجی ناشر : پارس بوک زبان کتاب : فارسی تعداد صفحه : 126 قالب کتاب : PDF حجم فایل : 745 Kb توضیحات : در این کتابچه، علاوه بر...
دریافت فایل
پاسخگو
پاسخگو - حاوی بیست هزار سئوال شرعی به همراه پاسخ با امکان جستجوی کلمات و جستجوی موضوعی، چاپ موارد دلخواه و ...
اندازه فایل : ۶۷.۶۳ مگابایت
تعداد دفعات دانلود : 326
کتابخانه الکترونیکی
قابل توجه کاربران محترم | ||||||||||||
|
|
دیکشنری عربی به فارسی و بلعکس – دیکشنری برای موبایل
کمک این دیکشنری امکان ترجمه کلمات عربی به فارسی و بلعکسش بر روی موبایل شما وجود دارد. این نرم افزار با جاوا نوشته شده است و برروی گوشی هایی که از پلتفرم جاوا پشتیبانی می کنند قابل نصب است. دانلود این دیکشنری موبایل در قسمت ادامه ی مطلب در سایت فردا موبایل می باشد .
پسورد فایل : www.fardamobile.com حجم فایل : ۱۰۴۰ کیلوبایت
فردا موبایل
قویترین و جامع ترین دیکشنری تحت جاو موبایلا
کاملترین و قوی ترین دیکشنری تحت جاوا مخصوص کلیه گوشی های موبایل می باشد. این دیکشنری موبایل با همکاری و تحت امتیاز سه شرکت و مرجع بزرگ دیکشنری تهیه و گلچین شده است. تقریبا حدود 85% کلمات انگلیسی در این دیکشنری انگلیسی به فارسی قابل دسترسی است. همچنین دیکشنری فارسی به انگلیسی نیز با پوشش دهی حدود 70% کلمات در دسترس شما قرار دارد.
این نرم افزار متعلق به سایت تخصصی موبایل است.
دانلود - با حجم 2.20 مگابایت ( انگلیسی به فارسی )
دانلود - با حجم 1.45 مگابایت ( فارسی به انگلیسی )
پسورد : www.ir-tci.org
نرم افزار دیکشنری موبایل با ۲۶ زبان متفاوت با فرمت جاوا
نرم افزاری که در اختیار شما کاربران قرار داده ایم نرم افزار دیکشنری با پشتیبانی از بیست و شش زبان مختلف دنیا با فرمت جاوا برای گوشی های موبایل می باشد که قابلیت تلفظ کلمه را نیز دارا می باشد.
از دیگر قابلیت های این نرم افزار می توان به گوش دادن به تلفظ لغات به همه ی ۲۶ زبان موجود در برنامه است ، همچنین می توانیید با این برنامه معنی لغات را به وسیله MMS برای دیگران ارسال کنید.
این نرم افزار با فرمت جاوا بوده قابلیت نصب بر روی اکثر گوشی های را دارا می باشد.
حجم :۴۰۵ kb دانلود
رمز فایل :
دیکشنری Cambridge_English برای موبایل
دیکشنری انگلیسی به انگلیسی کمبریج با فرمت جاوا سازگار با انواع گوشی ها حجم برنامه ۲٫۲ مگابایت هست که پیشنهاد می کنم حتما دانلود کنید. استفاده از این برنامه برای دانشجویان زبان بسیار مفید است. که در سایت موب ۴ یو به صورت رایگان در اختیار شما قرار گرفته است.
حجم : ۲٫۲۳ MB
دانلود
رمز فایل : www.mob4u.ir
یکی از قدرتمندترین دیکشنری های قدرتمند حال حاضر موبایل نرم افزار J Learn It Me v2.1 می باشد که به علت پشتیبانی از چندین زبان زنده دنیا طرفداران بیشماری دارد. این نرم افزار به علت جاوا بودن ” Jar – Java ” قابل نصب بر روی کلیه گوشی های موبایل ” نوکیا – سونی اریکسون – موتورلا و … ” می باشد .
برخی زبان های تحت پشتیبانی برنامه عبارتند از :
انگلیسی ، اسپانیایی ، فرانسوی ، هلندی ، آلمانی ، ایتالیایی ، سوئدی ، دانمارکی ، روسی و …
که در سایت موب فور یو به صورت رایگان در اختیار شما قرار گرفته است.
حجم : ۱٫۶۱ MB
دانلود
رمز فایل :
دیکشنری جاوا برای موبایل - دیکشنری انگلیسی به فارسی و بالعکس
این دیکشنری ها قابل اجرا بر روی گوشی های جاوا میباشد.
دانلود دیکشنری انگلیسی به فارسی (حجم فایل : ۲.۵ مگابایت)
دانلود دیکشنری فارسی به انگلیسی (حجم فایل : ۱.۵ مگابایت)
پسورد فایل ها : www.ariamobile.net
نرم افزار موبایل دیکشنری انگلیسی فارسی PMD v2.0
این هم یک دیکشنری قدرتمند جاوا با قابلیت ترجمه بیش از 50 هزار لغت از انگلیسی به فارسی همراه با نمایش کامل جزئیات که توسط برنامه نویسان ایرانی تهیه شده است . سرعت و سهولت کار و همچنین توضیحات کامل در مورد لغات از ویژگی های بارز این نرم افزار است .به شما کاربران گرامی پیشنهاد میکنیم حتمآ از این نرم افزار فوق العاده استفاده نمایند.ضمنآ این نرم افزار به صورت جاوا بوده و بر روی اکثر گوشی ها کار می کند .
[ دانلود - با حجم 1.3 مگابایــت ]
[ پســـورد : www.4downloads.ir - به کوچک بودن حروف دقت نمائید ]
برنامه دیدن رادیو و تلویزیون های فارسی از اینترنت با myTV 1.0
تلویزیون من برنامهای است که به وسیله آن قادرید شبکههای تلویزیونی و رادیویی فارسی را از طریق اینترنت دریافت کنید. دسترسی به شبکههای سراسری، شبکههای استانی، شبکههای جهانی، پخش زنده حرمین معصومین و شبکههای رادیویی فارسی توسط این برنامه امکانپذیر است. این نرم افزار فارسی و کم حجم را هم اکنون از فوردانلودز دریافت کنید.
دانلود | |
1 | |
2 | |
3 | |
4 | |
5 | |
6 | |
7 | |
8 | |
9 | |
10 | |
11 | |
12 | |
13 | |
14 | |
15 | |
16 | |
17 | |
18 | |
19 | |
20 | کاغذ دیواری دسکتاپ ویندوز مجموعه دوم برای شهادت حضرت علی علیه السلام |
21 | |
22 | |
23 | |
24 | |
25 | چند فایل تصویری از آیة الله العظمی بهجت رحمه الله به مناسبت نیمه شعبان |
26 |