اثرات بازیهای رایانهای در کودکان

در این بازی‌ها خشونت بسیار شدید، نمایش خونریزی، کشتار، بدلحنی و ترویج بی‌بندوباری و حذف خالق هستی از زندگی، اهانت به کشورهای اسلامی و مسلمانان و... به نمایش درمی‌آید که با کارشناسی صورت گرفته استفاده کاربران نامناسب اعلام شده و این نوع بازیها در اروپا و آمریکا برای کاربران کمتر از 18 سال ممنوع اعلام شده اما متأسفانه در کشور ما کاربران کودک نیز از این بازی‌ها استفاده می‌کنند.

اسامی بازی‌های رایانه‌ای نامناسب به شرح زیر است:

1. Fahrengeit: lndigo Prophecy Director's Cut: PC CD ROM
2.Grand Theft Auto: San Andreas
3. Lula 3D
4. Private Party
5. Singles
6. The Witcher
7.Culpa Innata
8. Call of Duty 4: Modern Warfare
9.The Sims
10. The Punisher
11. Timeshift
12. Unreal Tournament
13. Unreal Tournament 2004
14.Painkiller: Overdose
15. Manhunt
16.Land of the Dead: Road to Fiddler's Green
17. Half-Life2: Episode Two
18. F.E.A.R: Perseus Mandate
19. Resistance: Fall of Man'
20.Resident Evil Outbreak File 2
21. Mortal Kombat: Shaolin Monks
22. Mortal kombat: Armageddon
23.God of War
24. Xman
25. Driver: Parallel Lines
26. Duke Nukem

و مواردی که شاید پس از ارائه این مجموعه اضافه شده باشد.

این پدیده جدید دانش بشری که تقریباً در همه شئون زندگی انسان راه یافته است، همچون دیگر ساخته های دست بشر دو رو دارد که یک روی آن استفاده صحیح در کارها و کمک به رشد و سعادت بشر است و روی دیگر آن استفاده غلط است.

بازی های رایانه ای بیشتر از همه، کودکان و نوجوانان را شیفته خود می کند. پیشرفت کیفیتی این بازی ها به فاصله کوتاهی در ایران رواج یافته و بازار اسباب بازی و لوازم صوتی- تصویری را به تسخیر خود درآورده است.

این بازی ها که دارای تصاویر دو بعدی، موسیقی و... است، تا ۵۰ درصد با تصاویر واقعی انطباق دارد. چیزی که اخیراً بر تعداد طرفداران این بازی ها افزوده، قیمت مناسب آنها برای مصرف کننده است. علاوه بر این چون کودک و نوجوان خود اجرا کننده و در بطن بازی است و همراه با سایر شخصیت های بازی درگیر ماجراهایی می شود که طراح آن برای او تدارک دیده است، این نوع بازی، برایش بسیار جذاب است.

این بازی ها با استفاده از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را برای کودکان که شیفته جنب و جوش هستند، ارزانی می دارد و همین جذبه، روح و جسم آنان را مطیع خود ساخته و به عالمی از تخیلات می برد. تا جایی که کودک، خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می پندارد.

● اثرات منفی بازی های رایانه ای

الف) آسیب های جسمانی

چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه به شدت تحت فشار نور قرار می گیرد و دچار عوارض می گردد.

مشاهدات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می شوند که توجه نمی کنند تا چه حد از لحاظ بینایی و ذهنی بر خود فشار می آورند. به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعت ها می نشیند، ستون فقرات و استخوان بندی او دچار مشکل می شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است.

پوست فرد در معرض مداوم اشعه هایی قرار می گیرد که از صفحه رایانه پخش می شود.

ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصاً در کودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی های رایانه ای است.

ب) آسیب های روانی- تربیتی

۱) تقویت حس پرخاشگری

مهمترین مشخصه بازی های رایانه ای حالت جنگی اکثر آنهاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد، استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد. که کمترین محصول آن در بازیهای روزانهی بچهها مشهود است.

«خشونت» مهمترین محرکه ای است که در طراحی جدیدترین و جذاب ترین بازی های کامپیوتری به حد افراط از آن استفاده می شود، برخی از چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما انسان های ضد ارزش و غیراخلاقی هستند، در این بازی ها به صورت قهرمان های شکست ناپذیر جلوه نمایی می کنند.

۲) انزوا طلبی

کودکانی که به طور مداوم با این بازی ها درگیرند درون گرا می شوند. در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می گردند. روحیه انزواطلبی باعث می شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز ناهنجاری های دیگر است. مادری می گوید: فرزندم به بازی های رایانه ای معتاد شده است. او هر روز خود را به صفحه تلویزیون می رساند و از دنیای بیرون به کلی بی خبر است، حتی متوجه رفت و آمد میهمانان نمی شود و همیشه بعد از دست کشیدن از این برنامه با سردرد و کسالت مواجه می شود.

ج) تنبل شدن ذهن

در این بازی ها به دلیل این که کودک و نوجوان با ساختنی ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آنها پیدا می کند اعتماد به نفس او در برابر ساختنی ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود.

تصور بیشتر خانواده ها این است که در بازی های رایانه ای فرد در بازی مداخله فکری مداوم دارد. اما این مداخله، فکری نیست بلکه این بازی ها سلول های مغزی را گول می زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می دهند. ما هر چه در این مسیر حرکت کنیم و بازی ها را گسترش دهیم، انسان هایی را تحویل جامعه خواهیم داد که سرخورده، افسرده، غیرمتحرک و غیرسازنده هستند و خود اتکایی آنها بسیار کم خواهد بود و ابتکار عمل نخواهند داشت، در حالی که برای جامعه، نیاز به انسان هایی خلاق، مبتکر و متفکر داریم.

د) تأثیر منفی در روابط خانوادگی

با توجه به این که زندگی در کشور ما نیز به طرف ماشینی شدن پیش می رود و در بعضی خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و یا بعضی از مردان بیش از یک شغل دارند، خود به خود روابط عاطفی و در کنار هم بودن خانواده کمتر شده و عده زیادی از این وضع و وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سرد شدن روابط خانوادگی شده ناراضی هستند و حالا نیز جعبه جادویی دیگری یا جاذبه سحرآمیزتری به نام رایانه اضافه بر این وضعیت شده و مشکلات را دو چندان کرده است.

و) افت تحصیلی

به دلیل جاذبه مسحور کننده ای که این بازی ها دارد، بچه ها وقت و انرژی زیادی را صرف بازی با آن می کنند، حتی بعضی از کودکان صبح، زودتر از وقت معمول بیدار می شوند تا قبل از مدرسه کمی بازی می کنند و وقت های تلف شده را هم بدین صورت جبران کنند. یکی از والدین اظهار می دارد که در سال گذشته پسرم بهترین نمرات را داشته اما از وقتی که رایانه برایش خریده ایم روزی ۲ الی ۳ ساعت وقت خود را صرف بازی می کند و از لحاظ تحصیلی افت پیدا کرده است.

● رهنمودها

▪ اگر چنانچه قرار است از بازی های کامپیوتری استفاده کنید، بهتر است بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها، معماهایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قرار دهید.

▪ بازی دسته جمعی کودکان، با ابزارهای تصویری کمتر مسأله ساز است، این اسباب بازی ها، زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی، غرق بازی شود.

▪ والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی هایی کمتر فراهم می شود.

به اعتقاد پزشکان ایتالیایی و بعضی کشورهای دیگر اروپایی، مقصران اصلی، والدین هستند که فرزندان خود را برای ساعت های طولانی در مقابل تلویزیون، کامپیوتر و ویدئو، گیم، سگا و یا فیلم های ویدئویی رها می کنند، تا بتوانند به راحتی به گفتگوهای تلفنی و مهمانهای اختصاصی بپردازند.

▪ بهتر است که والدین همراه فرزندان خود به پارکها، باشگاهها و میادین ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان از بازی های رایانه ای منحرف شود. (البته با حضور والدین نه اینکه به افراد دیگر سپرده شوند!)

▪ به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه و تلویزیون بنشیند.

▪ چنانچه به ناچار از رایانه و یا . . . استفاده میکنیم بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط روزهای تعطیلی آن هم با محدودیت زمانی مجاز به استفاده از این بازی ها هستند.

▪ با استدلال و منطق آسیب هایی را که کامپیوتر به کودکان وارد می آورد متذکر شوید.

مخرب ترین بازی های تصویری، بازی هایی هستند که تصاویر آنها به طور مکرر بر صفحه ظاهر می شوند و کودک باید به تمام تصاویری که از برابر چشم وی می گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می شود از این گونه بازی ها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد.

در پایان ضمن تأکید مجدد به نظر میرسد فقط راهکار اصلی این است که والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوانان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقتگذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینهی چنین بازیهایی کمتر خواهد شد.

به امید تلاش روزافزون جهت شادمانی و نشاط طبیعی فرزندانمان.

اثر بازی های رایانه ای بر کودکان و نوجوانان

این پدیده جدید دانش بشری که تقریباً درهمه شئون زندگی انسان راه یافته است ، همچون دیگر ساخته های دست بشر دو رو دارد که یک روی آن استفاده صحیح در کارها و کمک به رشد و سعادت بشراست. و روی دیگرآن استفاده غلط است که معمولاً جز در موارد علمی وشغلی ازآن استفاده می شود

پیشرفت کیفیتی این بازی ها به فاصله کوتاهی در ایران رواج یافته و بازار اسباب بازی و لوازم سمعی و بصری را به تسخیر خود درآورده است .

این بازی ها که دارای تصاویر دو بعدی است تا 50 درصد با تصاویر واقعی انطباق دارد و همچنین دارای موسیقی متن هست . چیزی که اخیراً بر تعداد طرفداران این بازی ها افزوده ، قیمت مناسب آنها برای مصرف کننده است. علاوه بر این چون کودک و نوجوان خود اجرا کننده و در بطن بازی است و همراه با سایر شخصیت های بازی درگیر ماجراهایی می شود که طراح بازی برای او تدارک دیده است ، برای او بسیار جذاب است .

این بازی ها با استفاده از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج ، دنیایی از هیجان را به این انسانهای تشنه جنب وجوش ارزانی می کند و همین جذبه ، روح و جسم آنان را مطیع خود می سازد و به عالمی از تخیلات می برد که خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می پندارند.

-با رایانه هرچند بار که بخواهند، می توانند موضوعی را ببینند و مرور کنند.

-برنامه های بسیار متنوعی هستند که به کودکان امکان می دهد تا نقاشی ها یا داستانهایی را خلق کنند ، ویا بازی هایی هستند که کودکان را به تاریخ یا جغرافیا علاقه مند می کند.

-برنامه آموزشی به کودکان کمک می کند تا مهارت هایی را تمرین کنند.

-کودک بدون کثیف کردن لباسها و اطراف می تواند به راحتی نقاشی بکشد و رنگها را عوض کند. مثلا اگر از رنگ سبز لباس نقاشی اش خوشش نیامد به رایانه می گوید رنگ قرمز کن ، رنگ قرمز رضایت او را فراهم نکرد رنگ آبی و...

-مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکلهای کودکانه به کودک آموزش می دهد.

-به عقیده بعضی از پزشکان ، بازی های رایانه ای به کودکان کمک می کند که به داروهای مسکن کمتر احتیاج پیدا کنند.

-بازی های رایانه ای بچه ها را وارد دنیایی می کند که کنترلش در دست آنهاست و به همین دلیل آنها از این بازی لذت می برند.

-باعث هماهنگی چشم و دست وپرورش عضلات ظریف کودک می شود.

-وسیله کمک آموزشی برای معلولین و پرکردن اوقات فراغت آنان است.

چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه به شدت تحت فشار نور قرار می گیرد و دچارعوارض می گردد.مشاهدات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می شوند که توجه نمی کنند تا چه حد از لحاظ بینایی و ذهنی برخود فشار می آورند.

به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعتها می نشیند ، ستون فقرات و استخوان بندی او دچارمشکل می شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن ، کتف ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است .

پوست فرد در معرض مداوم اشعه هایی قرار می گیرد که از صفحه رایانه پخش می شود.

ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصاً درکودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی ها ی رایانه ای است .

مهمترین مشخصه بازی های رایانه ای حالت جنگی اکثر آنهاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد ، استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد.

" خشونت " مهمترین محرکه ای است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازی های کامپیوتری به حد افراط از آن استفاده می شود، چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما انسانهای ضد ارزش و غیراخلاقی هستند، در این بازی ها به صورت قهرمانهای شکست ناپذیر جلوه نمایی می کنند.

کودکانی که به طور مداوم با این بازی ها درگیرند درونگرا می شوند، در جامعه ، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می گردند. روحیه انزواطلبی باعث می شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز ناهنجاری های دیگر است .

مادری می گوید : فرزندم به بازی های رایانه ای معتاد شده است . او هرروز خود را به صفحه تلویزیون می رساند و از دنیای بیرون به کلی بی خبراست ، حتی متوجه رفت وآمد میهمانان نمی شود. وهمیشه بعد از دست کشیدن از این برنامه با سردرد وکسالت مواجه می شود.

دراین بازی ها به دلیل این که کودک و نوجوان با ساختنی ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آنها پیدا می کند اعتماد به نفس او در برابر ساختنی ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود.

تصور بیشتر خانواده ها این است که در بازی های رایانه ای فرد در بازی مداخله فکری مداوم دارد. اما این مداخله، فکری نیست بلکه این بازی ها سلولهای مغزی را گول می زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می دهند . ماهر چه دراین مسیر حرکت کنیم و بازی ها را گسترش دهیم، انسانهایی را تحویل جامعه خواهیم داد که سر خورده ، افسرده، غیر متحرک وغیرسازنده هستند و خود اتکایی آنها بسیار کم خواهد بود و ابتکار عمل نخواهند داشت. درحالی که برای جامعه ، نیاز به انسانهایی خلاق ، مبتکر و متفکر داریم.

با توجه به این که زندگی درکشور ما نیز به طرف ماشینی شدن پیش می رود و در بعضی خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و یا بعضی ازمردان بیش از یک شغل دارند خود به خود روابط عاطفی و درکنار هم بودن خانواده کمتر شده وعده زیادی ازاین وضع و وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سرد شدن روابط خانوادگی شده ناراضی هستند وحالا نیز جعبه جادویی دیگری یا جاذبه ی سحر آمیزتری به نام رایانه اضافه براین وضعیت شده و مشکلات را دوچندان کرده است.

به دلیل جاذبه مسحور کننده ای که این بازی ها دارد، بچه ها وقت و انرژی زیادی را صرف بازی با آن می کنند، حتی بعضی از کودکان صبح، زودتر از وقت معمول بیدار می شوند تا قبل از مدرسه کمی بازی کنند و وقتهای تلف شده را هم بدین صورت جبران می کنند. یکی از والدین اظهار می دارد که در سال گذشته پسرم بهترین نمرات را داشت اما از وقتی که رایانه برایش خریده ایم روزی 2 الی 3 ساعت وقت خود را صرف بازی می کند و از لحاظ تحصیلی افت پیدا کرده است.

- اگر چنانچه قراراست از بازی های کامپیوتری استفاده کنید، بهتراست بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها، معما هایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قراردهید.

- بازی دسته جمعی کودکان ، با ابزارهای تصویری کمتر مسئله ساز است، این اسباب بازی ها ، زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی ، غرق بازی شود.

- والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی هایی کمتر فراهم می شود.

به اعتقاد پزشکان ایتالیایی وبعضی کشورهای دیگر اروپایی ، مقصران اصلی ، والدین هستند که فرزندان خود را برای ساعتهای طولانی درمقابل تلویزیون ، کامپیوتر، ویدئو گیم ، یا فیلم های ویدئویی رها می کنند.

- بهتراست که والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاهها و میادین ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان ازبازی ها ی رایانه ای منحرف شود.

-به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشیند.

- ضروری است بچه ها به طور مرتب بین دو نوبت بازی استراحت کنند.

- روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور به حداقل برسد.

- بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط روزهای تعطیلی مجاز به استفاده ازاین بازی ها هستند.

با استدلال و منطق آسیب هایی را که کامپیوتر به کودکان وارد می آورد متذکر شوید.

مخربترین بازی های تصویری ، بازی هایی هستند که تصاویر آنها، به طور مکرر، بر صفحه ظاهر می شوند و کودک باید به تمام تصاویری که ازبرابر چشم وی می گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می شود از این گونه بازی ها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد.

امروزه بازی های کامپیوتری نه فقط ابزاری برای سرگرمی و تفریح، بلکه یکی از بزرگترین صنایع دنیای فناوری ارتباطات و اطلاعات هستند. صنعتی که در دو دهه اخیر، تاثیرات عظیمی بر سخت افزارها و نرم افزارهای مورد استفاده در سرتاسر جهان به جای گذاشته است.
شناخت اندکی که نسبت به این صنعت در کشور ما وجود دارد، باعث شده است تا بیشتر افراد، بازی های کامپیوتری را ویژه کودکان بدانند و آن را نوعی تفریح جهت اوقات فراغت بپندارند. حال آنکه در اکثر کشورهای جهان، این بخش از علوم ICT جزو تخصص های مهم به شمار می رود و اهمیت بسزایی دارد. هم اکنون رشته معماری و طراحی بازی های کامپیوتری در بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان تدریس می شود و فارغ التحصیلان این رشته ها مانند میلیون ها نفر دیگر در این صنعت نوین، مشغول به کار می شوند.
متاسفانه یکی از باورهای اشتباه در مورد بازی های کامپیوتری این است که این بازی ها تاثیر مخربی بر روح، روان و شخصیت افراد دارند. هر از گاهی اخباری از مناطق مختلف جهان به گوش می رسد که فلان نوجوان به دلیل اینکه مثلا 15 ساعت بدون وقفه مشغول بازی با کامپیوتر بود، دچار حمله های عصبی شد و کارش به بیمارستان کشید!
آیا چنین مواردی می تواند دلیلی بر نفی عملکرد مثبت بازی های کامپیوتری باشد؟ 15 ساعت رانندگی مداوم نیز می تواند هر انسانی را از پای درآورد. آیا به این دلیل میتوان گفت رانندگی، سرتاسر ضرر و تاثیر منفی است؟ 15 ساعت گوش کردن به ملایم ترین موسیقی ها نیز می تواند اعصاب را دچار اختلال کند. آیا این دلیلی بر نادیده گرفتن ارزش های هنری موسیقی است؟
اگر کمی واقع بینانه تر نسبت به این قضیه برخورد کنیم، مطمئنا قضاوت ما توام با اشتباه کمتری خواهد بود. امروزه جامعه شناسان به تاثیرات مثبت بازی های کامپیوتری بر رفتارهای فردی و اجتماعی پی برده اند. بازی Sims یکی از صدها نمونه ای بشمار می رود که به همین منظور و با همین دید تهیه شده است.
عرضه این بازی بر نحوه برخورد اجتماعی و معاشرت میلیون ها نفر در سرتاسر جهان و به خصوص در ایالات متحده آمریکا، تاثیرات شگرفی پدید آورد. حال که در عصر نوین به سختی می توان جوانان را از کامپیوترها جدا کرد و همین موضوع باعث دوری آنها از محیط های اجتماعی، دوستان و عدم آشنایی با روش های برقراری ارتباط و آداب معاشرت شده است، پس چه راهی بهتر ازآنکه با کمک همین کامپیوترها نسبت به آموزش چنین مواردی به آنها اقدام شود؟
خشونت در بازی های کامپیوتری یکی دیگر از مواردی که بیش از سایر نکات به عنوان جنبه منفی بازی های کامپیوتری مطرح می شود، میزان خشونت به کار رفته در آنها است. اولین نکته ای که ذکر آن لازم به نظر می رسد، این است که بازی های به اصطلاح خشن در بدبینانه ترین حالت، تنها 20 درصد از کل بازی های تولید شده در جهان را به خود اختصاص می دهند.
البته در این که تعدادی از بازی های کامپیوتری خشونت زیادی دارند بحثی نیست و دقیقا به همین دلیلESRB (برد درجه بندی نرم افزارهای تفریحی) نسبت به درجه گذاری بازی ها اقدام می کند تا والدین و فرزندان آنها با شناخت بیشتری نسبت به خرید بازی خود اقدام کنند. از سوی دیگر حدود 80 درصد بازی های کامپیوتری، عاری از هرگونه خشونت و صرفا به منظور به کار گیری قوه تخیل، ادراک و تصمیم گیری کاربران طراحی شده اند.
به عنوان مثال، بازی های سبک استراتژی امروزه به ابزاری کارآمد برای بررسی روش های مدیریت سازمان دهی و تدوین الگوهایی از این دست بدل شده اند و در بسیاری از کلاس های آموزشی، از این بازی ها به عنوان ابزاری برای درک بهتر موارد درسی استفاده می شود.
یک مثال خوب دیگر می تواند استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی پرواز ( Flight Simulation ) در سازمان های هوایی و جهت آموزش دانشجویان رشته خلبانی باشد. نرم افزاری که در ابتدا بعنوان یک بازی طراحی شده بود اما امروزه جنبه های آموزشی آن به مراتب پررنگ تر از جنبه های تفریحی هستند. دیگر نکته جالب اینکه معمولا بازی های پرفروش به سبک Action تعلق ندارند و اصولا کاربران بیش از آنکه به دنبال خشونت در بازی ها باشند، طرفدار ایده های نو هستند.
نگاهی به جدول زیر که مربوط به 10 عنوان بازی پرفروش سال 2004 میلادی است، به خوبی این موضوع را تایید می کند.
همان طور که ملاحظه می کنید از میان این 10 عنوان، تنها دو مورد مربوط به بازی های سبک حادثه ای است. این آمار نشان می دهد که چنانچه یک بازی از ایده و فکر جدید و بکری استفاده کند، احتمال موفقیت آن به مراتب بیشتر از بازی هایی است که در کنار یک سناریو ساده کاربر را به ده ها نوع اسلحه مجهز کرده و به میان خیل بی پایان موجودات عجیب و غریب می فرستند!
در پایان تنها ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که مطمئنا بازی های کامپیوتری نیز به مانند هر پدیده نسبتا نو دیگری نقاط ضعف و قوت فراوانی دارد. اما نگرش تخریبی به این پدیده پرطرفدار، مطمئنا باعث می شود تا با دیدی مغرضانه قادر به بهره برداری از منافع آن نباشیم.

عصر حاضر عصر فناوری هایی است که حاصل ابداع و تفکر خلاق انسان هاست. بازی های رایانه ای تاثیر زیادی بر خلاقیت انسانها به ویژه کودکان دارد. تحقیقات زیادی در مورد تاثیر بازی های رایانه ای بر ابعاد خلاقیت کودکان صورت گرفته و نتایج حاصل، حاکی از افزایش عامل " اصالت " و عامل " انعطاف پذیری " در خلاقیت کودکان بوده است. لذا می توان فرآیند آموزش و فعالیت های کودکان را در این زمینه هدفمند و معنادار کرد. همچنین فرآیندهای شناختی گوناگونی چون خلاقیت و قدرت تخیل آنها را غنا بخشید.

خلاقیت و ابداع از موضوعاتی هستند که بکارگیری آنها در دوران بزرگسالی مشروط بر پرورش آنها در دوران خردسالی است و از آنجا که دنیای کودکان امروز با انواع فناوری ها در آمیخته است. یکی از مهمترین راههای آموزش و پرورش خلاقیت همین ابزارهای فناوری است. " خلاقیت در قرن اطلاعات و ارتباطات و در عصری که فناوری ها و برنامه های بنیادین وزیر بنایی کشورهای پیشرفته و توسعه یافته را تشکیل داده اند می تواند با ویژگی های مهم و منحصر به فرد خود، زمینه رشد و تعالی علمی و فرهنگی جوامع را فراهم ساخته و پرهیز از بسیاری عقب ماندگی ها را موجب شود.( رستگارپور 1384 )

اهمیت مساله در این است که این توانمندی مهم و پایه ای خلاقیت از دوران کودکی در انسان ها پرورش می یابد چرا که شکل گیری بسیاری از توانمندی ها، استعدادها و رشد شناختی و شخصیتی در این دوران از حساسیت خاصی برخوردار است و اگر بخواهیم افرادی خلاق، نوآور و سازنده تربیت کنیم باید از نخستین پایه های زندگی آغاز کنیم.

"کودکان خلاق به دنیا می آیند تورنس ( 1962 ). اما خلاقیت بسیاری از آنها در حدود 10 سالگی دچار افت می شود. حسینی ( 1381 ) .

با توجه به اینکه در بازی های رایانه ای سختگیری و فشار برای جدی گرفتن فعالیت های آموزشی توسط مربی وجود ندارد فرصت بیشتر برای تجربه روش های کودک محور وجود دارد؛ از طرفی بازی با رایانه موجب آموزش کار با رایانه نیز می شود.

دنیای بازی های رایانه ای سرشار از شگفتی هاست. جایی که کودکان را تا مرز تحقق رویاها می برد و آنان را در دنیایی از هیجان و ماجرا جویی ها رها می کند. در این دنیای مجازی کودکان در عین پیروز شدن، شکست می خورند و در عین ازاد بودن در جبر قرار دارند. یادآوری این موضوع مهم است که اعلام شود منظور از بازی های رایانه ای بازی های استاندارد است.

" یکی از راههای رشد و توسعه قوه خلاقیت و ابداع در کودکان پرداختن به فعالیت هایی همچون رایانه و بازی های رایانه ای استاندارد است که خود حاصل خلاقیت مغز آدمی بوده بنابراین، این قوه را در کودکان تقویت می کند." ( فرهودی 1387 ).

بازی های شبیه سازی در ارضای حس کنجکاوی و ماجراجویی کاربران، "طرح جهان تخیلی فردا" فن آوری در جهان آینده. " اعطای نقش های ماجراجویانه به زنان. " همگی موجب پرورش مهارت هایی چون پرورش قوه تخیل و خلاقه و حل مسئله در آنها می شود. در همین رابطه منطقی(1380) در مقاله خود به این موضوع اشاره کرده که: " میزان انگیزه و یادگیری دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری با برنامه های آموزشی رایانه ای به شکل معناداری ارتقاء یافته". همچنین بازی های رایانه ای بر آموزش زبان مردم و افزایش سرعت خواندن در آموزش زبان تاثیر داشته که همین تاثیر موجب می شود که حساسیت ذهن کودکان ارتقاء یابد ( اسدی 1387) بازی های رایانه ای موجب می شود که بچه ها به کاوش و تجسس بپردازند و این مورد، موجب ارتقاء حافظه و تمرکز می شود. در اغلب بازیها کودکان به انتخاب گزینه های مختلف، دستور دادن، هدایت کردن، جستجوی دقیق و کاوشگرانه در محیط مربوط به بازی خود می پردازند. که اکثر آنها در برگیرنده بحث، گفتگو، پیش بینی، تصمیم گیری در روی صفحه کلید است و همه این تمرینات در ارتقاء فاکتورهای خلاقیت مانند بسط که استعداد توجه به جزئیات، اصالت (استعداد، تولید ایده های بدیع، غیرعادی و تازه ) انعطاف پذیری ( استعداد تولید ایده ها، یا روش های بسیار گوناگون)، سیالی (استعداد تولید ایده های ) فراوان است می شود.

کالین تی و مک کارتی در سال 2001 تحقیقی با عنوان " تاثیر بازی های شبیه سازی رایانه ای بر یادگیری و یاددهی، هوش و خلاقیت" انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که بکارگیری بازی های شبیه سازی رایانه ای بر یادگیری و یاددهی دانش آموزان مقطع راهنمایی تاثیر داشته اما بر هوش دانش آموزان تاثیر ندارد. همچنین دریافتند که این بازیها بر خلاقیت دانش آموزان در دو بعد سیالی و انعطاف پذیری تاثیر دارد.

بومن وروتر در سال 1999 در پژوهش های خود در باره تاثیر بازی های رایانه ای در افزایش خلاقیت کودکان دریافتند که برخی بازی های رایانه ای به سبب آنکه از انعطاف پذیری لازم برخوردار بوده و از ساخت مشخصی برخوردار نیستند؛ افزایش خلاقیت کودکان و نوجوانان را فراهم آورده و بر میزان توانمندی کودکان در حل مسائل می افزاید. ( منطقی 1380 ).

لیو در سال ( 1998) در بررسی تاثیر خودآموزی فرارسانه بر تفکر خلاق دانش آموزان مدارس ابتدایی کلاس چهارم دریافت که نمرات چهار عامل سیالی، انعطاف پذیری، اصالت و بسط سه گروه دانش آموزان تیز هوش، متوسط و ضعیف به طور معنی داری که از طریق آموزش به کمک کامپیوتر و بازی های رایانه ای افزایش یافته است. افزودن بر موضوعات بالا کودک در فرآیند انجام بازی های رایانه ای مطالب و موضوعات متنوع و مهیجی را می آموزد، با انجام بازی ها ظرفیت ها و توانایی های خویش را افزایش داده و آنها را غنی می سازد. در این میان، علاوه بر تقویت هوش یکی از فرآیندهایی که به وفور تقویت می شود. اصالت یا همان قوه ابتکار کودک است که دلیل آن روبرویی او با مجهولات، مشکلات و معماهای متعدد موجود در بازی هاست و چون کنترل بازی را در دست دارد سعی می کند برای رسیدن به پاسخ ها و هدف؛ کنجکاوی به خرج دهد. راههای تازه بیافریند و در واقع از این طریق به افزایش عامل اصالت ( ابتکار) خود دست می زند.

بازی های رایانه ای به گونه ای هستند که کودک از خطا و اشتباه نمی ترسد، توسط دیگران ارزیابی نمی شود. رقابت با دیگران ندارد لذا احساس آرامش می کند و با همین وضعیت تصمیم می گیرد.

آمابلی ( 1996 ) می گوید: صرفا" در انتظار ارزیابی بودن، خلاقیت را در افراد بویژه کودکان تضعیف می کند. رقابت نیز بسیار پیچیده تر از ارزیابی و پاداش است.
در هر صورت بازی های آموزشی رایانه ای با ویژگی های منحصر به فرد خود، جذابیت، بکارگیری همزمان حواس چندگانه، تعامل یادگیرنده با موضوع، محیط یادگیری و فضای آموزشی جذاب لذت بخشی را برای یادگیرندگان فراهم می کنند که به صورت خودانگیخته و با اطمینان خاطر به یادگیری می پردازند. در این محیط قابلیت تکرار و بازخورد سریع، فراهم بودن امکان یادگیری با سرعت لازم یادگیرنده، عدم ترس از تنبیه و آزادی عمل در جریان یادگیری و .... موجب افزایش انگیزه یادگیری، عمق و پایداری آن و نگرش مثبت دانش آموز نسبت به درس و مهارت مورد نظر می شود. کلیه این عوامل نیز فراهم شدن امنیت روانی دانش آموزان و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس و رشد مهارت های گوناگون را بدنبال دارد. (فرهودی 1387).

بازی های رایانه ای نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکروکنترلر انجام می شود بسیاری از بازی های رایانه ای به دلیل تولید تصویر متحرک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، باری ویدئویی نیز محسوب می شود.

آموزشی

اتومبیل رانی

مسابقه اتومبیل رانی

استراتژی

تصاویر دو بعدی، موسیقی متن و در بطن بازی بودن کودک و نوجوان همراه با سایر شخصیت های بازی، تصاویر پرتحرک، صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را به انسانهای تشنه جنب و جوش ارزانی می کند و همین جذبه، روح و جسم آنان را مطرح خود می سازد و به عالمی از تخیلات می برد که فرد خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می پندارد.

یادگیری را آسان و توجه بچه ها را جلب می کند؛

تکرار موضوعات و مرور قسمت را امکان پذیر می کند؛

امکان خلق نقاشی و داستان را دارد؛

علاقه مند شدن به تاریخ یا جغرافیا را به همراه دارد؛

کودک بدون اینکه نقاشی کثیف شود می تواند رنگی را که دوست ندارد عوض کند؛

مفاهیم و مبانی ریاضیات را به کمک شکلهای کودکانه به کودک آموزش می دهد؛

کودک بیمار احتیاج کمتر به داروهای مسکن ( به دلیل سرگرم شدن به بازی ) دارد؛

کنترل در دست بچه هاست.

الف) آسیب های جسمانی

ب ) آسیب های روانی - تربیتی

ج ) تقویت حس پرخاشگری

د ) انزواطلبی

ه ) تنبل شدن ذهن

و ) تاثیر منفی در روابط خانوادگی

ز ) افت تحصیلی

از بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها معماهایی را حل کنند استفاده شود.

بازی دسته جمعی کودکان، با ابزارهای تصویری کمتر مسئله ساز است.

والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص دهند تا به بازی رایانه ای عادت نکنند.

بهتر است که والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاهها و میادین بروند و به بازی های مورد علاقه آنها بپردازند. تا کودک به اندازه معقول از بازی ها استفاده نماید.

کودک در فاصله نزدیک به رایانه ننشینند.

از رایانه های با صفحه کوچک استفاده شود. ( صفحه کوچک موجب می شود چشم کودک کمتر آسیب ببیند ).

نور صفحه تلویزیون را کم کنند.

بچه ها بین دو نوبت بازی استراحت کنند.

چشم ها باید مسلط به صفحه رایانه باشد.

روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور به حداقل برسد.

بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط در روزهای تعطیلی مجاز به استفاده از این بازی ها هستند.

اسدی، نسترن ( 1382 )، شناخت و آموزش خلاقیت در مدارس، تهران، انتشارات عابد

اسدی، نسترن ( 1378 )، خلاقیت در ساخت بازی ها در آموزشها، تهران

حسینی، افضل السادات ( 1381 )، نقش معلم در خلاقیت دانش آموزان، گردآوری: ملکی، حسن، نشر انجمن اولیاء و مربیا

فرهودی، هاجر (1387 )، بررسی تاثیر استفاده از بازی های آموزشی رایانه ای بر افزایش خلاقیت کودکان مقطع سوم دبستان، تهران، مجموعه مقالات اولین کنفراس خلاقیت شناسی.

منطقی، مرتضی ( 1380 )، بررسی پیامدهای بازی های ویدیوئی و رایانه ای،تهران : نشر فرهنگ دانش

نگاهی‌ به‌ تاثیرات‌ بازی‌های‌ رایانه‌یی‌ بر نوجوانان

علاقه‌ و استقبال‌ از بازی‌های‌ رایانه‌یی‌ به‌ حدی‌ است‌ که‌ به‌ گفته‌ کارشناسان‌ نیمی‌ از رایانه‌های‌ شخصی‌ بیشتر به‌ منظور بازی‌ خریداری‌ می‌شود.

این‌ در حالی‌ است‌ که‌ بیش‌ از 73 درصد دانشمندان‌ از پرداختن‌ به‌ بازی‌های‌ کامپیوتری‌ کاربران‌ را منع‌ می‌کنند،خواه‌ آن‌ بازیها ساده‌ یا مشکل‌ باشند. بسیاری‌ از دانش‌ آموزان‌ با فرا رسیدن‌ فصل‌ تابستان‌ اوقات‌ فراغت‌ خویش‌ را با بازیهای‌ رایانه‌یی‌ سپری‌ می‌کنند.

این‌ بازیها که‌ به‌ سطوح‌ سنی‌ پایین‌تر یعنی‌ 3 سال‌ رسیده‌ به‌ عنوان‌ وسیله‌گذران‌ اوقات‌ فراغت‌ به‌ عرصه‌ بزرگسالان‌ نیز کشیده‌ شده‌ است‌. دنیای‌ پرهیاهوی‌ بازی‌ رایانه‌ بیش‌ از پیش‌ در بین‌ خانواده‌های‌ ایرانی‌ گسترش‌ یافته‌ است‌.

بازار داغ‌ بازی‌ رایانه‌، بازار سیاه‌ وسیعی‌ در سطح‌ کشور به‌ وجود آورده‌ است‌ که‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ وجود قانون‌ کپی‌رایت‌، عناوین‌ متنوع‌ بازی‌های‌ تولیدکشورهای‌ دیگر با قیمتی‌ نازل‌ در بازار عرضه‌ می‌شوند.

در ایران‌ تحقیق‌ مدونی‌ که‌ به‌ بررسی‌ شیوع‌ و گستردگی‌ بازیهای‌ ویدیویی‌ رایانه‌یی‌ پرداخته‌ باشد وجود ندارد. بازیهای‌ ویدیویی‌ رایانه‌یی‌ در ایران‌، شاید با یک‌ تاخیر 1510 ساله‌ نسبت‌ به‌ غرب‌ درجامعه‌ پدیدار شده‌ است‌ و شروع‌ به‌ رشد کردند.

کلوپ‌های‌ ویدیویی‌ که‌ از آغاز در سطح‌ شهرهای‌ مختلف‌ کشور شکل‌ گرفتند چیزی‌ بیشتر از یک‌ مغازه‌ متوسط‌ یا کوچک‌ نبودند که‌ با تغییر شکل‌ ابتدایی‌ به‌ شکل‌ محل‌ مراجعه‌ انبوه‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ 7 تا 20 ساله‌ مشتاق‌ به‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ درآمدند. نخستین‌ دستگاه‌هایی‌ که‌ در این‌ کلوپ‌ها به‌ کار گرفته‌ می‌شدند آتاری‌ و میکرو بودند که‌ با گذر زمان‌ و فراگیرتر شدن‌ دستگاه‌های‌ پیشرفته‌تری‌ که‌ از گرافیک‌ و پردازش‌ بالاتری‌ برخوردار بودند جای‌ خود را به‌ سگا، سونی‌،پلی‌استیشن‌ و کامپیوتر دادند. دامنه‌ سنی‌ مراجعان‌ به‌ کلوپ‌های‌ ویدیویی‌ در ایران‌ 7 تا 20 سال‌ گزارش‌ شده‌ است‌. گسترش‌ روزافزون‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ در خانواده‌های‌ ایرانی‌ نشان‌ از گسترش‌ فرهنگی‌ نوین‌ در جامعه‌ است‌.

عدم‌ توجه‌ به‌ تفکر و فرهنگ‌ صحیح‌ بازیها می‌تواند خشونت‌ را در بین‌ کاربران‌ افزایش‌ دهد. یکی‌ از اشتباهات‌ متداول‌ که‌ گریبانگیر صنعت‌ بازی‌ رایانه‌یی‌ در ایران‌ است‌، درک‌ نادرست‌ از روند تولید یک‌ بازی‌، یا بطور کلی‌ صنعت‌ تولید بازیهاست‌. بیشتر قشر متخصا و تولیدکننده‌ در زمینه‌ رایانه‌، از مقاطع‌ مدیریتی‌ تا مقاطع‌ اجرایی‌ به‌ تولید بازیهایی‌ به‌ صورت‌ یک‌ تفریح‌ یا سرگرمی‌ یا یک‌ امر غیر جدی‌ نگاه‌ می‌کنند. شاید دلیل‌ وجود چنین‌ فکری‌ لفظ‌ بازی‌ باشد، به‌ این‌ صورت‌ که‌ چون‌ محصول‌ نهایی‌ این‌ پروسه‌ یک‌ سرگرمی‌ و تفریح‌ است‌، پس‌ از تولید آن‌ هم‌ چیزی‌ شبیه‌ به‌ همین‌ مورد است‌. وجود چنین‌ طرز فکر اشتباهی‌ به‌ عنوان‌ معضل‌ همواره‌ مانع‌ از سرمایه‌گذاری‌ و پرداختن‌ هزینه‌های‌ مادی‌ و معنوی‌ از سوی‌ مدیران‌ و متخصصان‌ تولید نرم‌افزار در داخل‌ کشور برای‌ تولید بازیهای‌ رایانه‌یی‌ بوده‌ و هست‌. اصولا تولید یک‌ بازی‌ رایانه‌یی‌ جز در مواردی‌ خاص‌ فرق‌ چندانی‌ با دیگر محصولات‌ نرم‌افزاری‌ ندارد که‌ آن‌ تفاوت‌ها هم‌ در جدیت‌ و روند اصولی‌ و مهندسی‌ تولید یک‌ نرم‌افزار نیستند و به‌ مسائل‌ دیگری‌ مربوط‌ می‌شوند. این‌ موارد باعث‌ شده‌ فعالیت‌های‌ معدودی‌ هم‌ که‌ از سوی‌ برخی‌ شرکت‌های‌ داخلی‌ در زمینه‌ تولید بازی‌ها صورت‌ گرفته‌ است‌ فقط‌ جنبه‌ نمایشی‌ و جنبی‌ داشته‌ باشد و به‌ عنوان‌ فعالیت‌ اصلی‌ و زمینه‌ کاری‌ یک‌ شرکت‌ مطرح‌ نباشد.

ابعاد فرهنگی‌ مختلفی‌ نیز در مورد بازیهای‌ کامپیوتری‌ در داخل‌ کشور ناشناخته‌ مانده‌ یا مورد بی‌توجهی‌ قرار گرفته‌اند. از جمله‌ آنها، بعد رسانه‌یی‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ است‌. امروزه‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ رسانه‌ نسبتاص گسترده‌ و جذاب‌ در دنیا مطرح‌ هستند و یک‌ چنین‌ رسانه‌یی‌ درست‌ مانند دیگر رسانه‌ها، دارای‌ توان‌ بالایی‌ در برخی‌ زمینه‌ها است‌. به‌ عنوان‌ مثال‌ می‌توان‌ به‌ تبلیغات‌ تجاری‌، تبلیغات‌ فرهنگی‌، آموزش‌ و خیلی‌ موارد دیگر اشاره‌ کرد که‌ متاسفانه‌ فرهنگ‌ ایجاد و استفاده‌ هیچ‌ یک‌ از آنها (در یک‌ بازی‌ کامپیوتری‌) در کشورمان‌ جا نیفتاده‌ است‌ و به‌ بازی‌ فقط‌ به‌ عنوان‌ تفریح‌ و گذران‌ وقت‌ نگاه‌ می‌شود. اینها همه‌ به‌ نوعی‌ به‌ عدم‌ وجود فرهنگ‌ صحیح‌ تولید و استفاده‌ از بازی‌های‌ رایانه‌یی‌ برمی‌گردد.

البته‌ شاید بتوان‌ گفت‌ که‌ صداوسیما تاحدودی‌ خواسته‌ و ناخواسته‌ به‌ اهمیت‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ پی‌ برده‌ است‌. گواه‌ این‌ مطلب‌ برنامه‌های‌ متعدد تلفنی‌ است‌ که‌ هرچند تنها 30 درصد از خصوصیات‌ یک‌ بازی‌ رایانه‌یی‌ را دارا هستند، اما با استقبال‌ عمومی‌ همراه‌ شدند. بسیاری‌ از کاربران‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ از خستگی‌ چشم‌، پایین‌آمدن‌ انرژی‌ بدن‌، کندشدن‌ تصمیمات‌ و ... شکایت‌ می‌کنند. در این‌ مورد نتایج‌ یک‌ تحقیقات‌ نشان‌ می‌دهد هیجان‌های‌ رایانه‌یی‌ می‌تواند به‌ تخریب‌ یا کندی‌ عملکرد ذهنی‌ کاربر منجر شود. اعتیاد به‌ بازیها، پرخاشگری‌، شرط‌بندی‌،کم‌شدن‌ علاقه‌ به‌ فعالیت‌های‌ بدنی‌،فرار از مدرسه‌، دزدی‌ برای‌ تهیه‌ پول‌ بازی‌، صرف‌ پول‌ تغذیه‌ برای‌ بازی‌،گوشه‌گیری‌ و آسیب‌دیدن‌ بینایی‌ کاربران‌ و ده‌ها تاثیر مخرب‌ دیگر از عوامل‌ اعتیاد به‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ است‌. تحقیقات‌ انجام‌ شده‌ حاکی‌ از آن‌ است‌ که‌ کودکان‌، جوانان‌ و والدین‌ نسبت‌ به‌ بازیهای‌ ویدیویی‌ رایانه‌یی‌ در مجموع‌ دید مثبتی‌ دارند.

خانواده‌ها سعی‌ دارند با سرگرم‌کردن‌ فرزندانشان‌ به‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ از شیطنت‌های‌ آنان‌ در امان‌ باشند. تقویت‌ زبان‌ انگلیسی‌ و آشنایی‌ با فن‌آوری‌ روز از جمله‌ عواملی‌ است‌ که‌ موافقت‌ والدین‌ را با بازیهای‌ رایانه‌یی‌ جلب‌ می‌کند و آنان‌ این‌ موضوع‌ را نه‌ تهدید دانسته‌ بلکه‌ از وجود چنین‌ فن‌آوری‌ نیز خرسند هستند. دکتر قاسم‌ قاضی‌ روانشناس‌ با اشاره‌ به‌ عدم‌ تعهد شرکت‌های‌ سازنده‌ بازیهای‌ کارتونی‌ به‌ دنیای‌ ساده‌ و صمیمی‌ کودکان‌ را مساله‌ مهمی‌ دانست‌ که‌ در جریان‌ بازیهای‌ کارتونی‌ الکترونیکی‌ مشاهده‌ می‌شود.

وی‌ می‌افزاید: «بازیهای‌ رایانه‌یی‌ در جریان‌ ارایه‌ مضامین‌ جذاب‌ و گیرای‌ خود، با ارایه‌ صحنه‌های‌ پرخشونت‌ و خشن‌، طرح‌ اسلحه‌های‌ مختلف‌، تاکید بر سرعت‌ بیشتر، به‌ نمایش‌ گذاشتن‌ برهنگی‌ و... زمینه‌ ارایه‌ فرهنگ‌ خاصی‌ که‌ بازیهای‌ رایانه‌یی‌ مبلغ‌ آن‌ هستند را برای‌ جوانان‌ فراهم‌ می‌آورند.»

وی‌ تصریح‌ کرد: «تحلیل‌ رفتن‌ افراد در بازیهای‌ رایانه‌یی‌ به‌ سبب‌ افراط‌، بتدریج‌ از جهان‌ اطراف‌ بریده‌ و دور می‌شوند.» قاضی‌، چاقی‌ را یکی‌ دیگر از معضلات‌ اعتیاد به‌ بازی‌ رایانه‌ دانست‌ و افزود: «انجام‌ بازیهای‌ الکترونیکی‌، اسباب‌ خانه‌نشینی‌ نوجوانان‌ را فراهم‌ می‌آورد، که‌ همین‌ امر می‌تواند منجر به‌ بروز چاقی‌ شود که‌ این‌ خود به‌ نوعی‌ مشکل‌ زیستی‌ محسوب‌ می‌شود و آسیب‌های‌ مختلف‌ دیگری‌ را در پی‌ دارد.» بازیهای‌ ویدیویی‌ رایانه‌یی‌ ابعاد مثبت‌ و منفی‌ بسیاری‌ را در اوقات‌ فراغت‌ جوانان‌ ایجاد کرده‌اند و بازتاب‌ اثرات‌ آنها در کشورمان‌ نیز در حال‌ شکل‌گیری‌ است‌، بدین‌ روی‌ ضرورت‌ بررسی‌ هرچه‌ بیشتر آثار این‌ بازیها را انکارناپذیر می‌سازد.

منبع:www,rajanews.com

1.خشونت و پر خاشگری
شاید به جرات بتوان گفت که یکی از تاثیرات منفی استفاده زیاد از بازی های رایانه ای که مورد اتفاق نظر در بین تمام کارشناسان می باشد افزایش روحیه خشونت و پر خاشگری در میان میان کاربران بازی های رایانه ای می باشد.
2.بنا به اعتقاد دی گاتانو و بندر(DeGaettano and Bander 1996)بازیهای ویدئویی/اینترنتی خشونت آمیز پیام‌های کاذب و گمراه کننده ذیل را به بازیگران القاء می‌دارد:

- مشکلات می‌تواند به سرعت و با سرمایه شخصی اندک رفع گردد
-بهترین راه برای حل مشکلات حذف نمودن منبع و علت مشکل است
-غرق شدن در قانون بازی ویدئویی نشات گرفته از واقعیت صرفنظر ازمورد سؤال قرار دادن قوانین مورد قبول و پذیرش می‌باشد
-بهره جستن از رفتارهای غریزی به جای رفتارهای متفکرانه و مسوولیت دار درقبال واکنش به مشکلات

می توان خشونت در بازی های رایانه ای را به دوگروه خشونت انسانی و خشونت خیالی تقسیم بندی کرد علاوه بر این می توان برای هر یک از این گروه ها زیر گروه های را نیز تعریف کرد .بازی های سوم شخص و بازی های اول شخص.

در بازی های سوم شخص کاربر شخصیتی را که دست به اقدام خشونت آمیز می زند کنترل می کند ولی در بازی های اول شخص به ما اجازه داده می شود که از پشت اسلحه به بازی نگاه کنیم گویی که خود ماشه می کشیم و دیگران را به قتل می رسانیم.

باید خاطرنشان ساخت که دو تیرانداز مسؤول تراژدی (Columbine)درسال 1999 در آمریکا مثال خوبی از حساسیت جوانان نسبت به تصاویر خشونت آمیز رسانه‌های الکترونیک می‌باشند.حدس و گمان بر این است که دو پسر(دو تیرانداز) مقلد شخصیتهایی بودند که آنها در کامپیوترهای خانگی‌ خود در نقش آنان بازی کرده بودند . براساس گزارشات رسانه‌ها،دو تیرانداز،اریک هریس(Eric Harris)و دیلان کیبولد(Dylan Kiebold)از انجام بازی DOOM که از جانب ارتش ایالات متحده به منظور آموزش سربازان برای کشتن مؤثرتر و کارآمدتر مجوز و پروانه گرفته بود، لذت می بردند.

افرادی که تا به حال با یک اسلحه واقعی شلیک نکر ده اند و فقط به تمرین تیر اندازی با بازی های ویدیویی سرگرم بوده اند به هنگام تیر اندازی با یک اسلحه واقعی برای اولین بار،عالی هدف گیری می کنند. در پرونده دادگاهی مایکل کارنیل ،پسر چهارده ساله اهل پادوکا ،که سه دانش آموز را به قتل رساند ه بود آمده است که او ظرف 30ثانیه ،9 گلوله شلیک کرد که 8 تای آن به هدف خورد .سه نفر که از ناحیه سر و گردن مورد اصابت گلوله قرار گرفته بودند کشته شدند.و یک نفر تا آخر عمر فلج شد تا آنجا که اطلاع دارم هیچگاه در سوابق پلیس یا ارتش یا حتی سوابق جنایی چنین هدف گیری ماهرانه ثبت نشده است.

هر روز بازی های جدیدی تولید و به بازار عرضه می شوند که خشونت در آن موج می زند.
صحنه هایی چون خفه کردن همراه با صدای شکستن مهر های گردن،استفاده از ضربات مشت و پا و ... همراه با صدای شکستن استخوانهای دشمن، استفاده از سلاح های سرد مانند چاقو ، خنجر ،شمشیر و مانند همراه با افکتهای چون صدای ناله و پاشیدن خون به اطراف و ... قتل افراد عادی به خاطر سرقت ،ماشین ربایی ،استفاده از سلاح های گرم، ترسیم خون در بازی، نمایش خون حاصل از قطع عضو و...

به عنوان مثال در مجموعه بازی رایانه ای GTA کاربر اقدام به ضرب و شتم نیروهای پلیس می کند، ماشین سرقت می کند، مردم عادی رهگذر در خیابان مانند زنان ،افراد مسن سال را مورد ضرب و شتم قرار می دهد و اقدام به سرقت پولهای آنها می نماید.

از دیگر این بازی ها می توان به بازیهایی چون بازی مکس پین (Max payne ) ، بازی مافیا (Mafia) ،بازی هیت من(Hitman)، بازی آی جی آی ( IGI 1 و....اشاره کرد.)

2- تبلیغ فرهنگ برهنگی و نمایش صحنه های غیر مجاز اخلاقی
متاسفانه یکی از مشترکات تصویری و گرافیکی بسیاری از بازیها نمایش تصاویر عریان یا با پوشش بسیار کم زنان که هیچ سنخیتی با فرهنگ ملی و اسلامی کشور ما ندارد.

به عنوان مثال در سایتهای خبری اعلام شد که در بازی به نام سرقت بزرگ اتومبیل: سن آندریاس (GTA: san Andreas) دارای صحنه های ضد اخلاقی بوده و حتی در بسیاری از کشور ها مانند استرالیا فروش این بازی ممنوع شد.

به جرات می توان گفت بیشتر بازی های رایانه ای کم و بیش دارای این مشکل می باشند. نگاهی به بازی های موجود در بازار کشورمان که بدون هیچ گونه محدودیتی به فروش می رسد می توان به این موضوع پی برد. بازی های چون مکس پین(MAX PAYNE)،سیمز(The Sims و Sim City)،بازی Far Cry ، بازی Catwoman،بازی تام رایدر ( Tomb Raider)و...

3-تبلیغ فرهنگ غرب
به نظر می رسد یکی از کار کردهای بازی های رایانه ای تبلیغ فرهنگ و شیوه زندگی در غرب می باشد. همان گونه که در استراتژی ملی برای امنیت داخلی آمریکا بیان شده: ما هرگز در جنگ علیه تروریسم جهانی فراموش نمی کنیم که نهایتا به خاطر ارزشهای دمکراتیک و شیوه زندگی خود جنگ و مبارزه می کنیم .

شاید بتوان گفت مجموعه بازی سیمز (SIMS )نمونه بارز در این مورد باشد.
در این بازی رایانه ای شما دیگر بازی نمی کنید بلکه برای اولین بار در یک بازی زندگی کنید ... طعم یک زندگی مجازی اما کاملا واقعی رابا تمام جزییات آن بچشید ... همراه با شخصیت خود متولد بشوید ، رشد کنید ، به مدرسه بروید ،به دانشگاه بروید ، سرکار بروید ، ازدواج کنید ، بچه دار بشوید ، پیر شوید و سرانجام بمیرید ...
اما در تمام مراحل بازی زندگی شما به سبک غرب زندگی می کنید .
مواردی چون تغییر چیدمان وسایل خانه و تنوع این محصولات،تغییر آرایش به دلخواه،انتخاب انواع لباس و پوشش مانند لباس ورزشی ،لباس خواب،لباس میهمانی و... انتخاب انواع موسیقی غربی برای گوش کردن وتعاملات و روابط اجتماعی میان زن و مرد و......

4- اصرار بر انجام خطا و گناه
یکی از تاثیرات منفی بازی های رایانه ای اصرار و تکرار خطاو انجام گناه می باشد.

5-از بین بردن قبح گناهان
قبح موضوعات را از بین می برد. این بازی ها نیز نوعی ابزار مدرن برای قبح شکنی هستند. قبح اعمالی چون جنایت و قتل ، سرقت ، قمار ، اعمال منافی عفت ، استعمال مواد مخدر و....

دین و زندگی تایباد

دین و زندگی تایباد