تاثیر بازی های رایانه ای بر کودکان چیست ؟

تاثیر بازی های رایانه ای بر کودکان چیست ؟

کودکان یعنی امیدانسان برای رسیدن به آینده های زیبا.کودکان یعنی غنچه های

که سرانجام گل می شوندبهره می دهنداثرمی گذارندواثرشان دراندیشه هامی ماند

کودکان یعنی انچه که پدرومادررازنده نگه می داردوجاودانه ترمی سازد.

بازیهای رایانه ی دستگاههای مورداستفاده مثل:پلی استیشن.میکرو.سگاوگیم

و...که بطورکلی به بازیهای رایانه ای معروف هستندعلاوه برداشتن جذابیت

فراوان به دلیل تصاویر_گرافیک بالاورنگ پذیری زیباوتصاویرموردعلاقه

وهیجانات زیادازمقبولیت خاصی برخوردارهستند وازهمه مهم تراینکه دراین نوع

بازیهافعالیت بدنی بسیاراندک است واین خود میتوان سراغازی برای ناهنجاری باشد.

هرروزبه استقبال ازاین بازیهاافزوده می شودبه طوری که تقریبااغلب کودکان

ونوجوانان بااین بازیهااشناهستند.

بی گمان استفاده ازاین بازیهامثل سایربازیهادرروح وروان کودک تاثیر می

گذاردودرتکامل شخصیت.رفتار.پرورش استعداد.ایجادخلاقیت .پرورش فرهنگ.

وغیره موثرواقع می شود.

معایب بازیهای رایانه ای :

الف)اسیب های جسمانی      ب) اسیب های روانی-تربیتی   ج)تنبل شدن ذهن

د)تاثیرمنفی درروابط خانوادگی   و)افت تحصیلی    ی)صدمات سیستم اسکلتی (شاملو.سعید 1382)

استفاده های نابجا و حتی بجای بیش از حد می تواند آسیب های روانی -  تربیتی زیر را به دنبال داشته باشد:

1-    تقویت حس پرخاشگری

سازندگان بازی های رایانه ای به مدد فناوری های پیچیده و نرم افزارهای پیشرفته ای که در اختیار دارند می توانند تا حد امکان جذابیت این بازی ها را برای کودکان و نوجوانان افزایش دهند و سعی دارند با استفاده از این تکنیک ها و بهره بردن از ماجراجویی های مورد توجه کودکان و نوجوانان ،  به  بازار گرم این بازی ها رونقی دوچندان ببخشند .  لذا ”  خشونت “  و ” استفاده از اسلحه های “ گوناگون جزء لاینفک بسیاری از این بازی هاست.

مهم ترین مشخصه بازی های رایانه ای حالت جنگی اکثر آن هاست و این فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد. ” خشونت “ مهم ترین محرکه ای است که در طراحی جدیدترین و جذاب ترین بازی های رایانه ای به حد افراط از آن استفاده می شود. چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما، انسان هایی ضد ارزش و غیر اخلاقی اند، این بازی ها به صورت قهرمانانی شکست ناپذیر جلوه گری می کنند و خشونت های بی شمار آن ها، که برای کودکان و نوجوانان جذاب است، آنان را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد.

” بازی های رایانه ای پر تحرک باعث بروز بیماریهای استخوانی و عصبی در ناحیه دست ها و بازوها می شود و یکی از دلایل شب ادراری در کودکان، انجام بازی های ترسناک رایانه ای است “

راه حل:

1-    والدین اصولاً باید با رایانه و طریقه استفاده از آن و تا حدی با بازی های رایانه ای و نحوه عملکردشان آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است. در این راه می توانند از کارشناسان فن کمک بگیرند.

2-    معیارهای استفاده از بازی های رایانه ای را برای فرزندانشان تبیین کنند و به آنان بگویند که مجاز به استفاده از چه بازی هایی اند.

3-    خودشان درصدد خرید بازی های مناسب سن فرزندانشان برآیند یا لااقل آن ها را در این راه همراهی کنند.

4-    با اتخاذ تدابیر صحیح اجازه ندهند که فرزندانشان از این بازی ها استفاده کنند یا لااقل استفاده از آن ها را به حداقل برسانند و دیگر این که آسیب های این گونه بازی ها را برایشان شرح دهند.

2-    ایجاد روحیه انزواطلبی در کودکان

بازی های رایانه ای، به گونه ای افراد را با خود همراه می کنند که گذشت زمان را به هیچ وجه درک نمی کنند و وقتی به خود می آیند که ساعت های زیادی از وقتشان صرف این بازی ها شده است. به عبارت دیگر، حاضر نیستند رایانه را به خاطر این بازی ها رها کرده، به دنبال فعالیت های نشاط آور و اجتماعی تر بروند. لذا کودکانی که به طور مداوم با این بازی ها درگیرند، درونگرا می شوند و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می گردند. روحیه انزواطلبی باعث می شود کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز نابهنجاری های دیگر است.

مادری می گفت: فرزندم به بازی های رایانه ای معتاد شده است. او هر روز خود را به صفحه نمایشگر می رساند و از دنیای بیرون به کلی بی خبر است و حتی متوجه رفت و آمد مهمانان نمی شود. او بعد از دست کشیدن از این برنامه با سردرد و کسالت مواجه است.

به اعتقاد پزشکان ایتالیایی و بعضی دیگر از کشورهای اروپایی، مقصران اصلی، پدران و مادران اند که فرزندان خود را ساعت های طولانی در مقابل تلویزیون، رایانه، ویدئو گیم، یا فیلم های ویدئویی رها می کنند.

راه حل:

1-    به فرزندان بیاموزیم که از رایانه نیز مانند دیگر وسایل زندگی باید در حد متعادل و معین استفاده کرد، زیرا کار بیش از حد با آن می تواند ضررهای جسمی و روحی به دنبال داشته باشد. لذا برای بازی کردن کودکان و نوجوانان با رایانه زمان های مشخصی تعیین کنیم و در صورت اتمام وقت، کار با رایانه را تعطیل کنیم. شاید برای دفعات اول آنان کمی مقاومت نشان دهند، اما به مرور زمان به نظم استفاده از رایانه عادت می کنند.

2-    والدین وقت بیشتری به کودک و نوجوان خویش اختصاص دهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین فرزندان و والدین بیشتر باشد، زمینه استفاده از چنین بازی هایی کمتر فراهم می شود. بهتر است پدران و مادران با فرزندان خویش به کوه پیمایی و راهپیمایی بپردازند، به باشگاه ها و میدان های ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه کودکان بپردازند. بدین ترتیب، انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه و توجه آنان از بازی های رایانه ای منحرف می شود.

بهترین راه حل، خارج کردن رایانه از اتاق کودک است.

3-    والدین تمهیداتی بیندیشند که خود نیز به نحوی از رایانه برای انجام امور مختلف استفاده کنند تا فرزندان اینگونه نپندارند که رایانه تنها وسیله ای است برای بازی آنان. اگر در طول شبانه روز رایانه ساعاتی در اختیار والدین باشد، به همین میزان وسوسه فرزندان برای استفاده از آن کمتر می شود.

3-    تنبل شدن ذهن کودکان و نوجوانان

در این بازی ها به دلیل این که کودک یا نوجوان با ساختنی ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آنها را پیدا می کند، اعتماد به نفس او در برابر ساختنی ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود.

تصور بیشتر خانواده ها این است که در بازی های رایانه ای فرد مداخله فکری مداوم دارد، اما این مداخله فکری نیست، بلکه این بازی ها سلول های مغزی را گول می زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می دهند.

تحقیقات اخیر نشان داده است که بازی های رایانه ای سبب صدمات مغزی طولانی مدت می شود. این بازی ها فقط قسمت هایی از مغز را که به بینایی و حرکت اختصاص دارد تحریک کرده، به تکامل نواحی دیگر مغز کمک نمی کنند. کودکانی که ساعت های زیادی به بازی اختصاص می دهند، لب فرونتال مغزشان تکامل پیدا نمی کند. لب فرونتال مغز نقش بسزایی در تکامل حافظه، احساس و ... یادگیری دارد. افرادی که لب فرونتال مغز آنها تکامل پیدا نمی کند بیشتر مستعد انجام اعمال خشونت آمیزند و کمتر توانایی کنترل رفتارهایشان را دارند.

راه حل:

1-    شاید یکی از راه کارهای مناسب برای پرورش خلاقیت و نوآوری بچه ها توسط بازی های رایانه ای، استفاده آنان از بازی های فکری و معمایی باشد. بازی هایی که بیشتر سلول های مغزی را به کار وادار و فکر آنان را درگیر کند. شمار این گونه بازی های هم کم نیست، اما متأسفانه بچه ها استقبال چندانی از آنها نمی کنند، مگر قشر خاصی که به این بازی های علاقه مند است. باید بازی های فکری جذابی طراحی کرد که به اندازه بازی های حادثه ای برای کودکان جذاب و پرکشش باشد.

2-    به بهانه آموزش نیز می توان از بازی های فکری بهره برد. نرم افزارهای آموزشی می توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند.

4-    تأثیر منفی بر روابط خانوادگی

هریک از پدیده های عصر صنعت به سهم خود در دور کردن اعضای خانواده از یکدیگر، به طور خواسته یا ناخواسته، نقشی به عهده دارند. روابط خانوادگی به خاطر درگیر بودن اعضای خانواده با دنیای ماشینی روز به روز کمرنگ تر شده است. اعضای خانواده به خاطر مشغول بودن به تماشای تلویزیون یا درگیر بودن با رایانه و اینترنت و بازی های رایانه ای، کمتر وقت می کنند با یکدیگر بنشینند و صحبت کنند. این خود باعث سرد شدن روابط بین والدین و فرزندان شده است، به گونه ای که آنان کمتر حوصله یکدیگر را دارند.

راه حل:

بهتر است که والدین به مدتی، هر چند کوتاه، با کودکان و نوجوانان در انجام بازی هایشان همراه شوند و در مورد بازی های رایانه ای به آنان به بحث و تبادل نظر بپردازند. بازی های دسته جمعی اعضای خانواده می تواند به گرمی روابط آنان و ایجاد رقابت سالم در میانشان کمک کند.

5-    افت تحصیلی

عوامل بسیاری در افت تحصیلی دخیل اند. شاید بتوان گفت هر چیزی که ذهن دانش آموزان را از مسیر آموزش منحرف کند، یکی از عوامل افت تحصیلی است. با خصایصی که برای بازی های رایانه ای برشمردیم بدون شک آنها از عوامل مؤثر در افت تحصیلی محسوب می شوند. چرا که وقت زیادی از دانش آموز را اشغال می کنند و فکر و ذهن او را درگیر مسایل غیرآموزشی می کنند. یکی از والدین اظهار می داشت: پسرم در سال گذشته بهترین نمرات را داشت، اما از وقتی که رایانه برایش خریده ایم روزی 2 تا 3 ساعت وقت خود را صرف بازی می کند و از لحاظ تحصیلی افت پیدا کرده است.

راه حل:

حتی این مشکل نیز در ادامه راه حل های قبلی، سعی و اهتمام والدین و در این مورد به خصوص، معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت را می طلبد تا با همراهی و همفکری یکدیگر برنامه ریزی درستی برای استفاده کودکان و نوجوانان از بازی های رایانه ای انجام دهند و از رایانه، بیشتر برای پیشبرد امر آموزش بهره بگیرند.

6-    اعتیاد به بازی های رایانه ای

یکی از خطرناک ترین آثار سوء بازی های رایانه ای ” اعتیاد “ به این بازی هاست که بیش از هر چیز کودکان و خصوصاً نوجوانان را تهدید می کند. این تهدید آن قدر جدی است که گاه منجر به مرگ می شود، کما این که در سال 2005 نوجوانی در کره جنوبی آنقدر به این بازی ها وابسته شده بود که از خوردن و آشامیدن هم امتناع می کرد و این امر نهایتاً منجر به مرگ او شد. دولت چین معتادان به بازی های کامپیوتری را در پادگان های نظامی به مدت یک ماه ترک می دهد.

7-    مشکلات جسمی

در کنار آثار مخرب روحی بازی های رایانه ای، کار با این وسیله مشکلات و عواقب جسمی نیز برای استفاده کنندگان به دنبال دارد که به طور اجمال به بیان آن ها می پردازیم:

1-    مشکلات بینایی: چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه تا حد زیادی از لحاظ بینایی تحت فشار قرار می گیرد و دچار عوارض سندرم بینایی می گردد. به اعتقاد پزشکان، کودکانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده می کنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار می گیرند.

2-    صدمات اسکلتی: مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت، کودکانی را که به مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می کنند، تهدید می کند؛ زیرا فرد در یک وضعیت ثابت ساعت ها می نشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان بندی او دچار مشکل می شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است.

3-    پوست فرد نیز مداوم در معرض اشعه هایی قرار می گیرد که از صفحه رایانه پخش می شود. ایجاد تهوع و سرگیجه، خصوصاً در کودکانی که صرع دارند، از دیگر عوارض بازی های رایانه ای است.

راه حل هایی برای جلوگیری از صدمات جسمی

الف) صدمات بینایی:

1-    قبل از شروع  مدرسه معاینه کامل از چشم کودکان، از نظر دید نقاط دور و نزدیک، صورت گیرد.

2-    ایستگاه های کار با رایانه، متناسب با وضعیت کودکان، طراحی شود.

3-    فاصله صفحه نمایشگر و چشم کودک، 28 – 18 اینچ توصیه می شود.

4-    به فرزندانتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشینند.

5-    از رایانه های دارای صفحه کوچک استفاده کنید.

6-    نور صفحه تلویزیون را کم کنید.

7-    چشم ها باید مسلط به صفحه رایانه باشد.

8-    روشنایی اتاق به نحوی تنظیم گردد که زنندگی نور صفحه رایانه به حداقل برسد.

9-    والدین باید از رفتارهایی که بر مشکلات چشمی دلالت می کند آگاه باشند، از قبیل: قرمزی چشم، مالش مکرر چشم ها، سردرد، شکایت از تاری دید و خستگی چشم.

-10از پوشش های مخصوص رایانه استفاده شود.

ب) صدمات اسکلتی:

برای پیشگیری از این صدمات باید وضعیت صحیح قسمت فوقانی بدن در حین کار با کامپیوتر حفظ شود:

1-    پشت به وسیله صندلی حمایت شود.

2-    در حین نشستن بر صندلی نباید بر عقب زانوها فشار وارد شود.

3-    پاها روی سطح محکم قرار گیرد.

4-    زاویه بین ساق پا و ران بیش از 90 درجه نباشد.

5-    مچ بطور خنثی قرار گیرد( زاویه کمتر از 15 درجه).

6-    صفحه کامپیوتر طوری قرار گیرد که کودک بدون این که گردنش را به عقب یا جلو خم کند، آن را به راحتی ببیند.

7-    تجهیزات مناسب( صندلی راحت، میز ثابت، صفحه کلید سطح پایین با شیب منفی، موشواره در اندازه مناسب برای کودک) در محل کار وجود داشته باشد.

چاقی

از دیگر عوارض جسمانی که به دنبال استفاده بیش از حد از رایانه و برنامه های آن به وجود می آید، چاق شدن کودکان و نوجوانان به علت کم تحرکی در مقابل این دستگاه است. کل حرکت و جنبش بدن در هنگام کار با کامپیوتر به انگشتان دست خلاصه می شود و دیگر اعضای بدن بی حرکت می مانند، که این بی تحرکی باعث جمع شدن چربی ها در بدن و نهایتاً چاقی می شود.

راه حل:

باید در کنار استفاده از رایانه، فرزندان را به تحرک و ورزش تشویق کرد و خود نیز با آنها به ورزش پرداخت. در فواصل کار با کامپیوتر مدتی را به حرکت و جابه جایی اختصاص داد. به عقیده پزشکان، برای جلوگیری از صدمات اسکلتی و بینایی، کاربر باید از مقابل رایانه برخیزد، چند قدمی راه برود و چند حرکت نرمشی مربوط به گردن، کمر، مچ، ساعد، پا و دیگر اعضا را انجام دهد تا هم رفع خستگی شود و هم اعضای بدن ثابت و بی حرکت نمانند و از بروز چاقی نیز جلوگیری شود.

تاثیرات مثبت بازیهای رایانه ای :

۱- یادگیری را آسان و توجه کودکان را جلب می‌کند.

۲-کاربران برای اینکه نقش‌های یک بازی را یاد بگیرند به مهارت‌های گوناگونی نیاز دارند که شاخص‌ترین آنها مهارت حل مسئله‌است.

۳-باعث افزایش دقت دیداری وتفکر خلاق می‌شود.

۴-با استفاده از برنامه‌های بسیار متنوعی که در بازار وجود دارند به کودکان امکان می‌دهد تا نقاشی‌ها یا داستان‌هایی را خلق کنند.

۵-کودک بدون کثیف کردن لباس‌ها و اطراف می‌تواند به راحتی نقاشی بکشد و رنگ‌ها را عوض کند.

6- مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکل‌های مختلف و ساده به کودک آموزش می‌دهد.

7- به عقیده پزشکان بازی‌های سودمند باعث می‌شوند که کودکان کمتر به مسکن نیاز داشته باشند.

8- بازی‌های رایانه‌ای بچه‌ها را وارد دنیایی می‌کند که کنترلش در دست آنهاست و به همین دلیل آنها از این بازی لذت می‌برند

9. استفاده از بازی‌های رایانه‌ای برای آموزش موسیقی به جوانان

10. بازی رایانه‌ای مختص نابینایان با استفاده از محیط مجازی-لامسه‌ای

11.به عقیده بعضی از پزشکان، بازی های رایانه ای به کودکان کمک می کند که به داروهای مسکن کمتر احتیاج پیدا کنند.

12.باعث هماهنگی چشم و دست و پرورش عضلات ظریف کودک می شوند.

13.وسیله کمک آموزشی برای معلولین و پر کردن اوقات آنان است.

14.براساس تحقیقات جدید، در زمینه تکلم و حرف زدن، به کودکان کمک می کند و آنان سریع تر شروع به سخن گفتن می کنند.

چه باید کرد؟

1. والدین باید تا حدی با بازی‌های رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است.
2. والدین استفاده از بعضی بازی‌های رایانه‌ای را برای فرزندان خود مجاز کنند.
3. در خرید بازی‌های رایانه‌ای فرزندشان را راهنمایی کنند.

4.از آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای مخرب برای فرزندشان صحبت کنند.

5.فرزندان باید بدانند که از رایانه هم مانند دیگر وسایل زنگی متعادل استفاده کنند.

6.استفاده از بازی‌های فکری و معمایی یکی از راه‌های رشد خلاقیت و نوآوری بچه‌ها است.

نرم‌افزارهای آموزشی می‌توانند نقش مهمی در این زمینه داشته باشند.

1. بهتر است که گه گاهی والدین در انجام بازی‌های رایانه‌ای با کودکان خود همراه شوند و در مورد معایب و محاسن بازی‌ها با آنها بحث و تبادل نظر کنند. بازی‌های دسته جمعی اعضای خانواده می‌تواند به صمیمیت روابط آنان و ایجاد رقابت سالم در میانشان کمک کند.
2. باید والدین و معلمان برنامه ریزی درستی در جهت استفاده کودکان و نوجوانان از بازی‌های رایانه‌ای در امر آموزش داشته باشند.
3. باید در کنار استفاده از رایانه، تحرک هم وجود داشته باشد و فرزندان را تشویق به ورزش های مناسب کرد.

• نتیجه گیری

خواسته یا ناخواسته باید بپذیریم که بازی های رایانه ای همانند بسیاری دیگر از پدیده های عصر فناوری اطلاعات به زندگی ما و فرزندانمان راه پیدا کرده است. اگر بخواهیم آن را نادیده بگیریم و فرزندانمان را از این بازی ها محروم نماییم، حرص و ولع آنان برای دسترسی به این بازی ها بیشتر می شود و اگر در خانه نتوانند بازی کنند به خانه دوستانشان می روند. اگر آنجا هم نتوانستند، به کافی نت ها و مکان هایی که می توانند با رایانه بازی کنند، سر می زنند.

از سوی دیگر، اگر بخواهیم فرزندانمان را در این زمینه لجام گسیخته به حال خود بگذاریم، خطرهای روحی، روانی و جسمی آنان را تهدید می کند. لذا والدین و دست اندرکاران امور فرهنگی و آموزشی باید با برنامه ریزی صحیح را ه را برای استفاده صحیح کودکان و نوجوانان از این بازی ها هموار کنند و برای تحقق این امر:

ما خودمان باید بازار این محصولات را با تولیدات داخلی و بازی هایی همسو با فرهنگ اسلامی و ایرانی مان در دست بگیریم و حتی به کشورهای دیگر نیز این برنامه ها را صادر کنیم. نکته دیگر این که حتی المقدور از ورود بازی های غیرمجاز و مخرب به داخل کشور، توسط مراجع ذیصلاح ممانعت به عمل آید و به دنبال آن نظارت جدی والدین بر کار فرزندان با کامپیوتر در خانه، خصوصاً استفاده از بازی های رایانه ای، اعمال شود و فرهنگ استفاده صحیح از بازی های رایانه ای به فرزندان آموخته شود.

اثرات بازی های رایانه ای بر کودکان

شهریور ۳۱, ۱۳۹۵ نظر بدهید

به گزارش فناوری فرهنگی، حدود ۲۰ سال پیش کودکان بیشتر وقت خود را در بیرون از خانه سپری می‌کردند. دوچرخه سواری می‌کردند و به انجام بازی‌ها و ورزش‌های مختلف و یا ساختن قلعه‌های شنی مشغول بودند. این نوع بازی‌های فیزیکی به خلاقیت ذهنی و سلامت جسمی آنان کمک می‌کرد. خانواده از بنیان محکمی برخوردار بود و زمان بیشتری برای باهم بودن اعضای خانواده و هم صحبتی آن‌ها فراهم بود.

اما در عصر حاضر با گسترش تکنولوژی و فناوری، و ورود رایانه به زندگی مردم، زندگی انسان وارد مرحله‌ای شده که اعضای خانواده فرصت کمتری برای با هم بودن دارند. اغلب اعضای خانواده در کنار هم ولی تنها به خود مشغول‌اند و در این بین بنیان خانواده تضعیف شده و دنیای واقعی جای خود را به فضای مجازی داده است. در این بین آنچه که حائز اهمیت است فرهنگ استفاده صحیح از امکانات دنیای مدرن و تکنولوژیک و به خصوص فضای مجازی است.

بر طبق آمارها در هر ثانیه بیش از 4/3 (سه و چهار دهم) میلیارد نفر انسان برابر با 1/46 (چهل و شش و یک دهم) درصد از جمعیت جهان آنلاین هستند. اما در این بین کودکان چه تاثیری از این فناوری می‌پذیرند؟

همه ما می‌دانیم امروزه کمتر کودکی وجود دارد که بازی‌های رایانه‌ای را تجربه نکرده باشد. این بازی‌ها آنقدر به سرعت گسترش یافته‌اند که مشکلات جدی و فراوانی را برای کودکان ایجاد کرده است.

آسیب های جسمانی

یکی از مهم‌ترین عوارض ناشی از کار کردن طولانی مدت با لوازم دیجیتال از قبیل رایانه و تلفن‌های هوشمند، بروز مشکلات چشمی در کودکان است. به گفته متخصصان نمایشگر این دستگاه‌هاً معمولا نورهایی تحت عنوان نور آبی از خود ساطع می‌کند و خیره شدن طولانی مدت به آن‌ها مشکلاتی از قبیل ضعف بینایی، خشکی چشم، تاری دید و سردرد به همراه دارند.

در گذشته کودکان ساعت‌ها از انجام بازی‌های فیزیکی لذت می‌برند و همین بازی‌ها ضامن سلامت جسمانی کودک بود. اما اکنون به دلیل اینکه کودکان ساعت ها بطور ثابت در یک وضعیت قرار می‌گیرد، به مرور زمان و در بزرگسالی از آسیب دیدن ستون فقرات خود رنج خواهد برد.

یکی دیگر از عوارض بی‌تحرکی کودکان افزایش وزن است. شاید در ابتدا این مطلب آنچنان جدی به نظر نرسد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد کودکان چاق در بزرگسالی 50 درصد بیشتر در معرض مشکلات قلبی و عروقی و همچنین دیابت قرار می‌گیرند.

کودکانی که بیشتر وقت خود را مشغول پرداختن به رایانه و بازی های رایانه‌ای هستند اغلب دچار آسیب در ناحیه مچ دست شده و از دردهای شدید این ناحیه رنج می‌برند.

آسیب های رفتاری

درست در زمانی که کودک نیاز به برقراری ارتباط با همسالان خود دارد، تا با این وسیله تجربه کسب کرده و توانایی برقرار کردن ارتباط صحیح با دیگران را بیاموزد، تمام وقت خود را سرگرم فضای مجازی شده است. از آنجا که این سرگرمی‌ها به صورت انفرادی انجام می‌شوند، معمولا این کودکان منزوی و خجالتی هستند، تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارند و حتی دچار افت تحصیلی می‌شوند.

تحقیقات نشان داده چنین کودکانی در صورت منع شدن از این سرگرمی‌ها به پرخاشگری و بهانه‌گیری متوسل می‌شوند و متاسفانه باید گفت این کودکان معتاد به تکنولوژی شده اند.

باید گفت که کودکان عصر دیجیتال مهارت‌های یادگیری سنتی را ازدست داده‌اند. بازی‌ها در گذشته تنها وسیله سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت کودکان نبود، بلکه پاسخی به نیازهای جوامع بود. کودکان در بسیاری از این بازی‌ها نقش‌هایی را تمرین می‌کردند که در بزرگسالی باید بر عهده می‌گرفتند. علاوه بر این با توجه به جمعی بودن اغلب این بازی‌ها، کودکان بسیاری از موازین رفتاری و آداب را می‌آموختند. در این بازی ها کودکان آداب و سنن جوامع خود، بایدها و نبایدها و ارزش‌های آن را فرا می‌گرفتند. اما در بازی های رایانه‌ای امروزی که بیشتر مبتنی بر یک فضای فرهنگی غریبه (و گاهی معاند) با آداب و سنن ما است مشکل بزرگی در روند اجتماعی شدن کودکان، آن هم متناسب با فرهنگی اصیل، ایجاد شده است.

به طور کلی سه عامل کلیدی برای سلامت جسمانی و روانی در رشد کودک تحرک, لمس و ارتباط با دیگران شناخته می‌شود و زمانیکه این سه عامل وجود نداشته باشد پیامدهای ویرانگری رخ خواهد داد.

محاسن

هرچند تکنولوژی دنیای امروز که کودکان از آن استفاده می‌کنند می‌تواند مضر و آسیب‌ زا باشد، اما برخی جنبه‌های مثبت آن را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. نرم‌افزارهای کمک آموزشی، آموزش زبان، بازی‌های تقویت حافظه و تقویت هوش‌های چندگانه، از مواردی هستند که می‌توانند به رشد ذهنی کودک کمک کنند. اما فراموش نکنیم که این مزایا را تنها در صورت استفاده صحیح و رعایت اعتدال میتوان انتظار داشت.

به نظر برخی پزشکان، بازی های رایانه‌ای برای کمک به افراد مبتلا به بیماری‌های فلج مغزی یا نارسایی در تشخیص واژه‌ها مفید است. بازی های رایانه‌ای می‌تواند به برخی هماهنگی‌های میان چشم، اعصاب و اعضا کمک می‌کند. پس نکته مهم این است که کودک در چه سنی و چطور از تکنولوژی استفاده کند.

راهکارهای کاهش آسیب فرزندان از تکنولوژی

تکنولوژی آنچنان در زندگی روزمره گسترش یافته که خواه ناخواه وقت زیادی از کودکان را به خود اختصاص می‌دهد و اینکه بخواهیم به کلی از آن صرف نظر کنیم شاید در عمل غیر ممکن باشد. اما می‌توان با رعایت چند نکته آسیب‌های ناشی از استفاده نادرست از این فناوری را به حداقل رساند.

• آموزش مهارت‌های لازم به کودکان از طریق صحبت کردن با آنان
• همکاری خانواده با فرزندان، بصورتیکه والدین از بازی‌ها و نرم‌افزارهایی که در دسترس کودکان است اطلاع کافی داشته باشند و گاهی نیز با آنان همراهی کنند
• قرار دادن کامپیوتر در جایی که قابل کنترل و اطلاع اعضا خانواده باشد
• بازی کردن با کودکان و ایجاد فضای گرم و صمیمی درون خانواده، چراکه وقتی فضای درون خانه سرد و بی‌روح باشد کودکان به ناچار سراغ سرگرمی‌های دیگری خواهند رفت
• تعیین قوانینی پیرامون استفاده صحیح؛ والدین می‌توانند با کمک فرزندان قوانینی وضع کنند که بین بازی‌های رایانه‌ای و بازی‌های فیزیکی و یا وظیفه‌های شخصی هر کودک تعادل ایجاد کنند

به گفته‌ی فرشاد صمیمی، یکی از بازی‌سازان وطنی، استاندارد مدت زمان بازی برای سنین 4 تا 18 سال، حداکثر 2 ساعت در روز است، چیزی که در حال حاصر بسیار بیشتر از این مقدار است. بعلاوه خانواده‌ها در تهیه‌ی بازی برای کودکان خود حتماً باید به رده‌بندی سنی بازی مورد نظر توجه کنند.

بنابراین خانواده‌ها باید با در نظر گرفتن این نکات و ملزم کردن کودکان به حفظ تعادل در استفاده از رایانه و نیز انجام بازی‌های فیزیکی و محیطی با کودکان، می‌توانند از آسیب‌های فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای در امان باشند.

نویسنده: ز. بخشوده

بازی‌های رایانه‌ای و تاثیرات آن بر روان کودکان

افزایش استفاده از بازی‌های رایانه‌ای به عنوان سرگرمی و استفاده روزمره از آن آسیب‌هایی را برای کودکان در پی دارد که نیازمند توجه ویژه است.

افزایش استفاده از بازی‌های رایانه‌ای به عنوان سرگرمی و استفاده روزمره از آن آسیب‌هایی را برای کودکان در پی دارد که نیازمند توجه ویژه است.

یک کارشناس ارشد روانشناسی و استاد دانشگاه در رابطه با تاثیرات بازی‌های رایانه‌ای بر روان کودکان اظهار کرد: در دنیای رایانه، آن چه بیشتر کودکان را شیفته خود می‌کند همان چیزی است که به آن «بازی‌های رایانه‌ای» می‌گویند.

وی افزود: امروزه به دلیل استفاده زیاد کودکان از بازی‌های کامپیوتری و تبدیل آن به مهمترین سرگرمی آنها نوع و چگونگی استفاده از بازی‌های کامپیوتری مهم است و توجه ویژه‌ای را می‌طلبد.

علی سلیمانی عنوان کرد: رایانه‌ها که امروز تقریبا در بیشتر شئون زندگی انسان‌ها راه یافته‌اند، هم‌چون دیگر ساخته‌های دست بشر، دو روی سکه دارند که یک سوی آن بهره‌گیری درست و مفید برای سرعت‌بخشی دقت در کارها و کمک به پیشرفت امور است و روی دیگر آن استفاده‌های نادرست و نابه‌جاست که گاه، آسیب‌های فراوان را در پی دارد.

وی با اشاره به اینکه این بازی‌ها دنیایی از هیجان را به کودکان ارزانی می‌دارد، تصریح کرد: این بازی‌ها با بهره‌گیری از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را به این انسان‌های تشنه‌ی جنب و جوش ارزانی می‌کند و همین جذبه و کشش زیاد است که روح و جسم آنان را برده وار، مطیع خود می سازد و به دنیایی از تخیلات می برد که خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می‌پندارند.

وی عنوان کرد: فن‌آوری و پیشرفت کیفی این بازی‌ها به فاصله کوتاهی، در ایران رواج گسترده‌ای یافته است.

استفاده از بازی‌های کامپیوتری معایب و مزایایی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

این روانشناس در رابطه با آثار بازی‌های رایانه‌ای بر روان کودکان اظهار کرد: این بازی‌ها با ترفند‌های گوناگون چنان تأثیری بر فکر و اعصاب فرد می‌گذارند که در واقع خود او نیز جزئی از مجموعه ماشینی می‌شود.

وی محاسن بازی‌های رایانه‌ای را چنین عنوان کرد: فرآیند یادگیری را آسان و توجه نوجوانان را جلب می‌کند، با رایانه فراگیر، هرچندبار که بخواهد، می‌تواند موضوعی را ببیند، بخواند و مرور کند، برخی از برنامه‌های آموزشی، به کودکان کمک می‌کند تا بسیاری از مهارت‌های زندگی را با خود تمرین کنند، بیش‌تر برنامه‌های رایانه‌ای در وقت و هزینه صرفه‌جویی‌های بسیاری به همراه دارند.

سلیمانی ادامه داد: به نظر برخی از پزشکان، بازی‌های رایانه‌ای به کودکان می‌آموزد که زودتر سلامت خود را بازیابند و به داروهای مسکن، کم‌تر نیاز پیدا می‌کنند، بازی‌های رایانه‌ای هم‌چنین به کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری‌هایی چون « فلج مغزی» یا « نارسایی در تشخیص واژه‌ها» کمک می‌کند، بازی‌های رایانه‌ای، به برخی هماهنگی‌ها میان چشم و دست و پرورش عضله‌ها کمک می‌کند.

وی همچنین افزود: بازی رایانه‌ای، ابزاری است کمک آموزشی برای معلولان و پر کردن اوقات فراغت آنان، مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکل‌های کودکانه به کودک آموزش می‌دهد، بازی‌های رایانه‌ای بچه‌ها را وارد دنیایی می‌کند که کنترلش در دست آنهاست و به همین دلیل آنها از این بازی لذت می‌برند.

علی سلیمانی معایب بازی‌های رایانه‌ای را شامل آسیب‌های جسمانی و آسیب‌های روانی-تربیتی عنوان کرد و در رابطه با آسیب‌های جسمانی افزود: چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه به شدت تحت فشار نور قرار می‌گیرد و دچار عوارض می‌شود.

وی ذکر کرد: مشاهدات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می‌شوند که توجه نمی‌کنند تا چه حد از لحاظ بینایی و ذهنی برخود فشار می‌آورند.

این روانشناس اظهار کرد: به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعت‌ها می‌نشیند، ستون فقرات و استخوان‌بندی او دچارمشکل می‌شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف‌ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است.

وی در ادامه استفاده بیش از حد از بازی‌های رایانه‌ای را موجب ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها عنوان و اظهار کرد: پوست فرد در معرض مداوم اشعه‌هایی قرار می‌گیرد که از صفحه رایانه پخش می‌شوند، ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصاً در کودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی‌های رایانه‌ای است.

وی هیجان همیشگی هنگام بازی را خطرآفرین دانست و تصریح کرد: هیجان همیشگی بر روی ارگانیسم فرد تأثیر گذاشته و پیامدهای منفی بر دستگاه گردش خون و گوارش می‌گذارد، همچنین این هیجان‌های دروغین، سلامت روانی کودک را به خطر می‌اندازد.

این روانشناس همچنین اظهار کرد: به نظر برخی از متخصصان اعصاب و روان، بازی‌های پرهیجان رایانه‌ای که طی آن صفحه نمایشگر رایانه، از فلاش‌ها و شعاع‌های خیره کننده نوری پوشیده می‌شوند، سبب بروز هیجای‌های شدید عصبی در نوجوانی می‌شود که از نظر عصبی ضعیف هستند و برای ابتلا به صرع آمادگی دارند.

سلیمانی افزود: به گفته پزشکان، دلیل عمده ناراحتی صرع، مربوط به کسانی می‌شود که نسبت به نور حساسیت دارند و تحمل چشمک‌های پی در پی نور در بازی‌های رایانه‌ای برای آنان دشوار است.

وی در ادامه آسیب‌های روانی- تربیتی بازی‌های رایانه‌ای را نیز چنین عنوان کرد: مهم‌ترین ویژگی بازی‌های رایانه‌ای، حالت جنگی بیش‌تر آن‌هاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی، با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد. استمرار بازی، کودک را پرخاشگر و ستیزه جو می‌سازد و تلاش می‌کند خواست‌هایش را با زور و تهاجم به دست آورد.

وی انزوا طلبی را یکی دیگر از آسیب‌های این بازی ها عنوان و اظهار کرد: کودکانی که همیشه با بازی‌های رایانه‌ای درگیرند، به انزوا و درون‌گرایی متمایل شده و در برقراری ارتباط اجتماعی پویا با دیگران ناتوان خواهند بود. این روحیه انزواطلبی باعث می‌شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود زمینه‌ساز ناهنجاری‌های دیگر است.

این روانشناس ادامه داد: در این بازی‌ها، به دلیل این که بیش‌تر، کودک و نوجوان با ساخته‌ها و برنامه‌های دیگران رو‌به‌روست وکم‌تر قدرت دخالت و تصرف در آن‌ها را می‌یابد، حالت انفعال گرفته و اعتماد به نفس او در برابر ساخته‌ها و پیشرفت دیگران متزلزل و موجب تنبل شدن ذهن او می‌شود.

سلیمانی استفاده زیاد از بازی‌های رایانه‌ای را موجب کاهش روابط با خانواده اعلام و اظهار کرد: در دوره کنونی که زندگی‌ها به سوی ماشینی شدن پیش می‌رود، خودبه خود، روابط عاطفی رنگ باخته و در کنار هم بودن خانواده کم‌تر شده است. در چنین وضعی، بسیاری از مردم از وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سردی روابط خانوادگی شده است یاد می‌کنند، درحالی که جعبه جادویی دیگری با جاذبه سحرآمیزتری به نام رایانه، نیز به زندگی ماشینی ما وارد شده و دشواری‌ها را دوچندان کرده است.

وی اظهار کرد: به دلیل جاذبه مسحورکننده این بازی‌ها، کودکان و نوجوانان وقت بسیاری را صرف آن می‌کنند و در واقع با مصرف انرژی عصبی و روانی خویش و با چشمان و ذهنی خسته به بستر می‌روند و گاه، صبح زودتر از وقت معمولی بیدار می‌شوند تا پیش از مدرسه نیز اندکی بازی کنند. بی‌تردید این علاقه سبب افت تحصیلی خواهد شد.

وی در پایان یادآور شد: مخرب‌ترین بازی‌های تصویری، بازی‌هایی هستند که تصاویر آنها، به طور مکرر، بر صفحه ظاهر می‌شوند و کودک باید به تمام تصاویری که از برابر چشم وی می‌گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می‌شود از این گونه بازی‌ها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد.

این روانشناس در پایان رهنمودهایی را در جهت استفاده مفید از بازی‌های کامپیوتری ارائه داد.

1- اگر چنانچه قرار است از بازی‌های کامپیوتری استفاده کنید، بهتر است بازی‌های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها، معماهایی را حل کنند، بیش از بازی‌های دیگر مورد توجه قراردهید.

2- بازی دسته جمعی کودکان، با ابزارهای تصویری کمتر مسئله‌ساز است، این اسباب‌بازی‌ها، زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی، غرق بازی شود.

3- والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی‌هایی کمتر فراهم می‌شود.

4- بهتراست که والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاه‌ها و میادین ورزشی بروند و به بازی‌های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان ازبازی‌های رایانه ای منحرف شود.

5- به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشیند.

6- از رایانه‌های با صفحه کوچک استفاده کنید.

7- نور صفحه تلویزیون را کم کنید.

8- ضروری است بچه‌ها به طور مرتب بین دو نوبت بازی استراحت کنند.

9- چشم‌ها باید مسلط به صفحه رایانه باشد.

10- روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور به حداقل برسد.

11- بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط روزهای تعطیلی مجاز به استفاده ازاین بازی‌ها هستند.

12- با استدلال و منطق آسیب‌هایی را که کامپیوتر به کودکان وارد می‌آورد متذکر شوید.

منبع : ایسنا

تاثیر بازی‌های رایانه ای در تغییر فرهنگ کودکان و نوجوانان

۳۰ دی ۱۳۹۴

صدیقه تقی زاده خشت مسجدی
کارشناس فرابری داده های کانون استان گیلان
آدرس پست الکترونیکی [e-mail]

چکیده
کودکان و نوجوانان در عصر حاضر به شدت تحت تاثیر بازی های رایانه ایی قرار گرفته اند و توجه به اهمیت بازی در زندگی اجتماعی این قشر سنی ، بازی های رایانه ای به صورت اجتناب ناپذیری بخش عمده ای از جامعه پذیری کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده اند. آنچه مسلم است سنجش آثرات بازی ها به لحاظ اجتماعی – فرهنگی بر کودکان و نوجوانان و کسب چشم اندازی روشن از این بازی هاست که پژوهشگران را در نحوه ی برخورد با قشر متاثر از بازی ها یاری نموده و سبب برنامه ریزی صحیح و دقیق در این عرصه می شود. در این مقاله سعی بر آن است تا این پدیده مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته تا بتوان تصویری روشن از آن ارائه داد.کودکان و نوجوانان به عنوان عمده ترین گروهی که متاثر از بازی ها بوده و اثرات بازی ها متوجه آنهاست مورد ارزیابی قرار گرفته اند.

کلید واژه ها : اثرات اجتماعی ،اثرات فرهنگی، بازی های رایانه ای ،کودکان و نوجوانان،

مقدمه:
روندهای مختلف جهانی¬شدن در دهه¬های اخیر تمامی عرصه¬های فرهنگی و اجتماعی را درنوردیده است. ظهور شبکه¬های عظیم تولید و توزیع محصولات و کالاهای فرهنگی و نیز ارتباطات گسترده سبب شده است تا این روندها عرصه¬ی فرهنگ را کاملاً دگرگون سازند. در این میان تولید و مصرف کالاهای فرهنگی در تمامی نقاط جهان متأثر از شرایط جدیدی است که عمده بسترهای آن را به پدیده جهانی¬شدن مربوط می¬دانند. در فضای جدید جهانی، وضعیت¬ها و پدیده¬هایی که پیش از این وجود داشته¬اند در شکل و شمایل و حتی با محتوای جدید ظاهر می¬شوند. یکی از پدیده¬های نوین عصر حاضر که از روندهای جهانی تأثیر پذیرفته، «صنعت سرگرمی» است. اگر در گذشته گذران اوقات فراغت به عنوان امری حاشیه¬ای تلقی می شد، امروزه با تغییرات وسیعی که در جهان رخ داده است اوقات فراغت نه تنها امر حاشیه¬ای نیست بلکه یکی از مهمترین جنبه¬های زندگی افراد است که جنبه¬ی اقتصادی آن نیز بسیار قابل توجه است. دراین فضا، صنعت سرگرمی پاسخی است به تقاضاهای روزافزونی که در حوزه¬ی اوقات فراغت وجود دارد یا ایجاد می شود. حجم انبوهی از کالاها و خدمات در سراسر جهان در حوزه¬ی صنعت سرگرمی تولید و ارائه می گردد.
پیشینه ی بازی و بازی های الکترونیکی:
پدیده ی بازی بر حسب علل و عوامل و شرایط، طی زمان ها و مکان های مختلف به لحاظ ساختار، محتوا و عمل کرد، شکل های گوناگونی به خود گرفته است.بر این اساس از نیمه ی دوم قرن بیستم و همراه و همگام با تحولات و پیش رفت ها در صنایع الکترونیکی، بازی ها و اسباب بازی های جدید و متفاوت پا به عرصه ی وجود گذاشتند که اصطلاحاً بازی های رایانه ای نامیده می شوند. این گونه بازی ها – علی رغم مدت کوتاهی که از پیدایش آن ها می گذرد – تحوّلی عمیق و اساسی در روند تفریح و سرگرمی های کودکان به وجود آورده اند به-طوری که در دنیای امروز به شکل مسلّط بازی و اسباب بازی تبدیل شده، کودکان و نوجوانان در سراسر دنیا میل و اشتیاق زیادی به انجام این گونه بازی ها از خود نشان می دهند.
بازی های «آتاری» و «میکرو» از نمونه های ابتدایی این بازی هاست. در ادامه بازی «سگا» وارد بازار شد. جدیدترین بازی ها که به صورت دیسک عرضه می شود، «سی-دی» و «پلی استیشن» است. آن چه بیشتر کودکان و نوجوانان را شیفته ی خود می-کند کیفیّت این بازی هاست. این بازی ها دارای موسیقی و همچنین تصاویر دو بعدی است که تا ۵۰ درصد با تصاویر واقعی انطباق دارد. از طرفی با قیمت مناسب در اختیار کاربران قرار می گیرد. علاوه بر این چون کودک و نوجوان خود را اجراکننده و در بطن این بازی ها می بیند و همراه با سایر شخصیّت های بازی درگیر ماجراهایی می-شود که طرّاح بازی برای او تدارک دیده است، برایش بسیار جذّاب است.

نظام رده بندی بازیهای رایانه ای :
این رده بندی بر اساس شرایط فرهنگی و ساختار اجتماعی جوامع بنا نهاده شده و به همین دلیل در مناطق مختلف جغرافیایی از رده بندی‌های متفاوت استفاده می شود. به عنوان مثال بازی متال گیر سالید ۳: اسنیک ایتر در امریکا برای سنین بالای ۱۷ سال، در آلمان بالای ۱۶ سال، در سوئد و انگلستان بالای ۱۵ سال و در کره جنوبی برای کاربران بالای ۱۸ سال در نظر گرفته شده و در ایران این بازی غیر مجاز اعلام شده است.

بازی‌های رایانه‌ای در ایران:
از زمان دقیق ورود بازی‌های رایانه‌ای به ایران اطلاعات چندانی در دست نیست. بر اساس برخی اظهارنظرها، ورود بازی‌ها به ایران را می‌توان به زمانی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و هنگام جنگ عراق علیه ایران نسبت داد (ایران، ۱۳۸۶).
از دیگر سو، تا سال ۱۳۸۵ که بیانات مقام معظم رهبری و تأکید ایشان بر توجه ویژه به صنعت سینما و بازی‌های رایانه‌ای و تأثیرات آن¬ها و لزوم شکل‌گیری سازمان‌هایی برای هماهنگی و گسترش درست این بازی‌ها (ساعدی، ۱۳۸۶) منجر به تشکیل «بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای» شد، در بحث مربوط به این مجموعه می‌توان دو بخش فعالان دولتی و فعالان بخش خصوصی را از هم تفکیک کرد.
بخش دولتی
در واقع فعالان اصلی عبارت از سازمان¬هایی است که مستقیماً در این حوزه نقش دارند و فعالان فرعی را سازمان¬هایی تشکیل می دهند که به طور غیرمستقیم در این حوزه مؤثر هستند.
فعالان اصلی
• بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای
• مرکز توسعه¬ی فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال
• کارگروه بازی و سرگرمی الکترونیک شورای عالی اطلاع‌رسانی
فعالان فرعی
• انجمن بازی‌های رایانه‌ای فدراسیون ورزش‌های همگانی:
• اتحادیه¬ی انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان‌
• واحد تولیدات رایانه‌ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
• کانون بازی‌های رایانه‌ای ایران (کبرا):
بخش خصوصی
بر اساس فهرستی که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای از شرکت‌های بازی‌ساز ایرانی استخراج کرده است، در حال حاضر حدود ۲۵ تا ۳۰ شرکت خصوصی وجود دارند که در تولید و تکثیر بازی‌های رایانه‌ای و همچنین در حوزه¬ی نشریات تخصصی بازی‌ها فعال هستند (گزارش شرکت¬های بازی‌ساز ایرانی، ۱۳۸۶). البته باید به خاطر داشت که به جز چند مورد از این شرکت‌ها مانند ویژه‌پرداز پارس]۶[، آوانمای مشرق زمین و کوثرنگارکه به‌طور تخصصی فعالیت تولید بازی‌ها را در صدر کارهای خود قرار داده‌اند، فعالیت اصلی سایر شرکت‌ها بیشتر در دیگر حوزه‌های تکنولوژی اطلاعات است؛ به عنوان مثال تخصص شرکت‌هایی چون ذهن زیبا و مهندسی نوین‌پندار افزار تولید نرم‌افزار است. دسته¬ی دیگری از این شرکت‌ها نیز مانند حور و نیازافزار، به‌طور تخصصی در حوزه¬ی پویانمایی و طرح‌های گرافیکی فعال هستند اما در حوزه¬ی بازی‌ها هم تولیدات و فعالیت‌هایی داشته‌اند (وب‌‌سایت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای).

تأثیربازیهای رایانه ای بر شخصیت مخاطبین :

الگوهای انجام بازیهای رایانه ای در کودک و انتخاب موضوع بازیها به ویژگی شخصیتی بستگی دارد . پس این احتمال مطرح می شود که واکنش های رفتاری بازیکنان پس از انجام این بازیها تا اندازه ای می تواند تحت تأثیر شخصیتهایشان قرار بگیرد تا کنون شواهد مختلفی نشان داده شده است متغیرهای شخصیتی بر پاسخهای بزرگسالان به بازیهای رایانه ای اثر می گذارد بازیهای رایانه ای را می توان به شیوه های گوناگون و در چند بعد طبقه بندی کرد . ارائه یک طبقه بندی فراگیر و سودمند احتمالاً باید با تلاش برای شناسایی بعدها و ویژگی های اصلی و تمایز دهنده آغاز می شود . تمایز میان بازیها را می توان بر پایه هدف اصلی ، چگونگی انجام و کیفیت موضوعی آنها ایجاد کرد . در همین راستا مقوله هایی از بازیهای رایانه ای را که می تواند از همه جهات نقش آفرینی مثبت نماید عبارتند از :
سرگرمیهای عمومی ( مشتمل بر بازیهایی که در آنها ماجرای اصلی داستان گونه ، یا به شکل یک بازی جنگ و ویرانگری است )
آموزشی (شامل بازیهایی که در آنها محتوی اصلی مشتمل است بر یادگیری اطلاعات تازه یا یادگیری راه های تازه کاربر)
ورزشی و غیرخشن ( شامل بازیهایی که در آنها محور فعالیت اصلی ورزشهایی عاری از مبارزه یا ویرانگری است (.

عوامل موثر در جذب نوجوانان و جوانان به بازیهای رایانه ای :
جاذبه درونی بازیهای رایانه ای برای بازیکنان از چند عامل سرچشمه می گیرد . برخی از این عامل ها در خود بازیها وجود دارد حال آنکه بقیه ، ویژگیهای افراد است که بازیها را انجام می دهند . نتایج پژوهش های اولیه نشان داده است که بازیهای رایانه ای می تواند واکنش های هیجانی گوناگونی را در بازیکن برانگیزد ، شاید واکنش های هیجانی ویژه ای بر نوع خاص محتوی و شیوه نمایش رخدادها در بازیهای رایانه ای وابسته باشد . گرچه به همین سان کسانی که مجموعه ویژگی های شخصیتی خاص دارند ممکن است دارای زمینه لازم برای نشان دادن واکنش شدید به محتوی و شکل برخی از بازیها باشند . برخی بر این عقیده اند که بازیکنان از رایانه برای رهایی از موقعیت های تنش زای روانی بهره می برند . در این راستا کاربرد جنبه ای از علاقه آنان را به سرگرمیهایی نمایان می ساخت که ویژگی تحریک کنندگی ذهنی داشت . از سوی دیگر تعدادی اذعان می دارند که پرداختن به بازیهای رایانه ای پاسخی به کمبودهای زندگی است .
عامل دیگر که بر این بازیها اختصاص دارد و آنها را از تلویزیون متمایز می کند ویژگی تعاملی آنهاست که بازیکنان با استفاده از آن می توانند رویدادهای بازی را به مهار خود درآورند . به دلیل جاذبه متنوعی که برای این محصولات وجود دارد مجموعه ای گوناگون ، این بازیها را در بر می گرفت . بازیهای سبک کلوپی که در آنها تأکید بر هماهنگی چشم و دست است . بازیهای ایفای نقش که در تصویر و صدا را به مضمونی ماجراجویانه می افزاید و بازیهای شبیه سازی که بازیکنان در آنها به رشد و تکامل سیستمها از شهرها گرفته تا کهکشان ها نظارت دارند تا از این رهگذر شکل زندگی را تغییر دهند
.

کاربردهای مثبت بازیهای رایانه ای :

اثرات آموزشی
برخی پژوهش های انجام شده به اثرات مثبت اینگونه بازیها بر روی میزان یادگیری کودکان و نوجوانان پرداخته اند و ضمن آن تأثیر بازیهای رایانه ای را بر روی افت تحصیلی رد کرده اند .
متخصصان دریافته اند که می توان از نرم افزارهای مختلف به عنوان عاملی جهت انجام کارهای گروهی ، راهنمای کلاسی و مشاوره ای برای معلمان به منظور تهیه برنامه درسی و چگونگی مدیریت کلاس استفاده کرد . بازیهای ویدئویی و رایانه ای ممکن است منافعی داشته باشند که در شیوه های دیگر آموزشی وجود نداشته باشد . مثلاً توان انتخاب راه حل ها در یک بازی خیالی به دانش آموزان این امکان را می دهد که در محیطی نسبتاً ایمن حل مسئله را تجربه کنند
• آموزش درسها
• آموزشهای دانشگاهی و نظامی ( شبیه سازی )
• ارائه خدمات مشاوره ای
• آشنایی با عملکرد برخی نهادها و سازمانها
• افزایش خلاقیت
• تقویت قوه ادراک

اثرات جسمانی
بازیهای رایانه ای دارای اثرات مثبت جسمانی نیز می باشند . این اثرات عبارتند از :

• افزایش مهارتهای عضلانی
• ایجاد هماهنگی بین چشمها و دستها
.

اثرات روانی

• تخلیه هیجانی
• ایجاد اعتماد به نفس
• افزایش برون گرایی

اثرات درمانی

• ترمیم عضلات تنفسی
• کاهش درد و اضطراب کودکان بیمار
• کاهش اختلالات مغزی و فزون کنشی
• کاهش اختلالات تکلمی
• کاهش اختلالات حواس

اثرات اجتماعی
• افزایش روابط اجتماعی

اثرات منفی بازیهای رایانه ای :
رایانه و اینترنت مانند هر پدیده اجتماعی دیگر برخی پیامدهای روانی – اجتماعی را در پی دارد القاء خشونت و پرخاشگری ، القای برخی ارزشهای فرهنگی خاص و القائات سیاسی و عقیدتی و به همین ترتیب وابستگی رفتاری که به رایانه و اینترنت پدید می آید .
وابستگی رفتاری به اینترنت و رایانه صرف نظر از اینکه آن را یک بیماری ، آسیب روانی یا معضل اجتماعی بدانیم پدیده ای است مزمن ، فراگیر و عود کننده که به صدمات جدی جسمانی ، مالی و خانوادگی و اجتماعی و روانی همراه است . شخص وابسته به متعاقب وابستگی به آن دچار افت جدی در کارکردهای فردی و اجتماعی می گردد
وابستگی رفتاری به اینترنت و رایانه :
الگوی غیر انطباقی استفاده از اینترنت و رایانه که موجب تخریب و ناراحتی قابل ملاحظه از نظر بالینی می شود و با ویژگی های زیر تعیین می گردد .
الف ) هزینه روزافزون برای اینترنت و موضوعات مربوط به آن .
ب ) احساس هیجانهای ناخوشایند
ج ) قابلیت تحمل و عادت کردن به اثرات
د ) افکار و رفتاری مشکل زا

آسیبهای جسمانی
استفاده افراطی از بازیهای رایانه ای می تواند به بروز آسیبهای چشمی منجر شود . درواقع در زمان استفاده از بازیهای رایانه ای بی توجهی به اصول پزشکی و رعایت نکردن یکسری استانداردها می تواند آسیبهای گوناگون جسمانی در پی داشته باشد که عمده آنها عبارتند از : آسیبهای چشمی ، اسکلتی ، عوارض سیستم اعصاب مرکزی و واکنش های قلبی و عروقی ، تغییر در سوخت و ساز بدن ، چاقی ناشی از کم تحرکی ، آسیبهای پوستی ، خستگی مزمن و عوارض گوارشی

آسیبهای روانی و تربیتی
از آنجا که در بسیاری از بازیهای رایانه ای نامناسب محور بازی خشونت آمیز است و فرد باید برای رسیدن به مراحل بعدی دائم با نیروی دشمن در جنگ باشد ، استمرار انجام این بازیها کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد .
• انزوا طلبی
• ارائه اصول غیراخلاقی
• القائات سیاسی و فرهنگی
• خشونت در رسانه های الکترونیک

هشدار روان شناسان :
روان شناسان علائم هشداردهنده ای را که باید مدنظر و توجه قرار گیرد، در سه گروه سنی زیر تقسیم نموده اند:
• کودکان پیش دبستانی
• کودکانی که به سن مدرسه رفتن رسیده باشند
• نوجوانان (رده های سنی ده تا نوزده سال)
علائم هشداردهنده در کودکان پیش دبستانی
• داشتن کج خلقی‌های رفتاری بسیار در طول روز
• داشتن طغیان های تهاجمی و پرخاش گرانه اغلب بدون هیچ گونه دلیل و نشانه‌ای
• بیش فعالی، تابعیّت از امیال آنی و نترس بودن
• پیروی نکردن از دستور العمل ها و راه نمایی های بزرگ ترها و گوش ندادن به حرف آن-ها
• عدم وابستگی و تعلّق خاطر به والدین
• تمایل به تماشای فیلم های خشن، به طور مکرر از تلویزیون
• میل و رغبت به انجام بازی های برخوردار از مضامین و محتوای خشونت آمیز
• اعمال رفتار خشونت آمیز علیه دیگر کودکان هم سن و سال خود

علائم هشداردهنده در کودکانی که به سن مدرسه رفتن رسیده باشند
• عدم تمرکز و توجّه
• برهم زدن و مختل نمودن فعّالیّت های کلاسی
• ناخوشی و کسالت در مدرسه
• ایجاد نزاع و درگیری به طور مکرّر در مدرسه
• تمایل به تماشای صحنه‌های تلویزیونی و فیلم‌های خشونت آمیز و یا انجام بازی های ویدئویی خشونت‌آمیز
• دوستی با کودکان سرکش یا پرخاش گر
• عدم پیروی از بزرگ سالان
• داشتن رفتارهای خشونت آمیز نسبت به حیوانات دست‌آموز ( اهلی ) یا دیگر حیوانات
• یأس و ناامیدی

علائم هشدار دهنده در نوجوانان (رده های سنی ده تا نوزده سال)
• گوش ندادن به سخنان اشخاص مقتدر و صاحب قدرت
• بدرفتاری با مردم و متّکی شدن به خشونت فیزیکی یا تهدیدات خشونت آمیز برای حل مشکلات
• وجود یأس در زمان حضور در مدرسه و اغلب فرار و محرومیّت از کلاس
ره نمودها و راه کارها:
دقّت در انتخاب نوع بازی بسیار ضروری است. بنابراین بهتر است از بازی های رایانه ای تصویری خلّاق که کودکان به وسیله ی آن ها باید معمّاهایی را حل کنند استفاده شود.
بازی کردن دسته جمعی کودکان با این محصولات کمتر مسئله ساز است. این بازی ها زمانی مخرّب تر است که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی، غرق بازی شود.بهترین راه حل، خارج کردن رایانه از اتاق کودک است. رایانه را می توان در مکان قابل رؤیتی از خانه قرار داد که کنترل زمان و محتوای بازی ها (خصوصاً بازی های اینترنتی) آسان تر باشد.
پدران و مادران وقت بیشتری را به کودک و نوجوان اختصاص بدهند. وقت گذاری و ارتباط درست میان پدر و مادر و فرزندان هر اندازه بیشتر باشد زمینه های چنین بازی-هایی کمتر فراهم می شود.
پدرها و مادرها هم در بازی ها با کودک خود مشارکت کنند و پس از پایان بازی محتوای آن را مورد نقد و برّرسی قرار دهند. برای کمتر شدن عوارض جسمی، بهتر است فاصله ی کودک به صفحه ی رایانه بسیار نزدیک نباشد. از رایانه با صفحه ی کوچک استفاده شود و کودک پیوسته بین بازی ها استراحت کند. صفحه ی نمایش گر رایانه اندکی پایین تر از چشم ها قرار داده شود تا چشم ها مسلّط به صفحه ی نمایش گر باشد و روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که بازتابش و زنندگی نور، به حداقل برسد.
مخرّب ترین بازی های تصویری، بازی هایی هستند که تصاویر آن ها، به طور مکرّر، بر صفحه ظاهر می شوند و کودک باید به تمام تصاویری که از برابر چشم وی می گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می شود از این گونه بازی ها کمتر در دست رس کودک قرار گیرد. با استدلال و منطق، آسیب هایی را که رایانه به کودکان وارد می آورد به آن ها متذکّر شوید.

نتیجه گیری:

از آنجایی که بازی های رایانه ای به پر مصرف ترین و مهم ترین ابزار سرگرمی در جهان تبدیل شده است کودکان و نوجوانان بی شماری در جهان ،روزانه زمان قابل توجهی را برای بازی کردن مصرف میکنند وکشور ما نیز از این موضوع مستثنی نمی باشد وهمان گونه که بازیهای رایانه ای باعث رشد خلاقیت و مهارت های عملی در کاربران می شوداثرات مخربی نیز به همراه دارد بنابر این ضروری است با نگاهی دقیق و تیز بینانه به موضوع بنگریم که از جمله میتوان به نظارت مستمر بر مدیریت گیم نت ها و کلوپ ها در جهت جلو گیری از رشد بی رویه و نا متناسب آنها ،برنامه ریزی دقیق ومنظم برای پر کردن اوقات فراغت که یکی از مهمترین وظایف سازمان های فرهنگی است و مدیران این سازمان ها وظیفه مهمی را در جهت دهی برنامه هاو برنامه ریزی برای تدوین برنامه فراغتی دارای جذابیت برای نوجوانان بر عهده دارند.
تدوین برنامه های بومی و متناسب با ارزش های اسلامی – ایرانی گام مهمی در عدم استقبال نوجوانان ،جوانان از برنامه های نا متناسب می باشد.
منابع :

-امیدوار،احمد – صارمی ،علی اکبر ۱۳۸۱،اعتیاد به اینترنت،اتشارات تمرین ،مشهد.
– پژوهش دکتر علی بنی اسدی با عنوان (تا ثیر بازی های رایا نه ای بر شخصیت کودکان و نوجوانان)
-ویژه نامه دیده بان جوان (ویژه بازی های رایا نه ای )بهمن ۸۷موسسه خدمات مشاوره ای جوانان و پژوهش های اجتماعی آستان قدس.
-روزنامه کیهان ،چهارشنبه ۲۹شهریور ۸۵
-سایت جامع مدیریت (مدیر یار)
وب‌سایت گیم¬اسپات، www.gamespot.com
وب‌سایت اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، www.uics.ir
و‌ب‌سایت اخبار فناوری اطلاعات (۳۰/۷/۱۳۸۶)، «از عمو زنجیرباف تا بازی‌های کامپیوتری»، www.itna.ir/archives/report/008265.ph
وب‌سایت ایرانیوز ( (۱۹/۶/۱۳۸۶)، «دکتر بهروز مینایی مدیرعامل بنیاد ملی بازی¬های رایانه¬ای شد»، iranews.biz
وب‌سایت برنا نیوز (۲۱/۸/۱۳۸۶)، «پرونده¬ای برای بازی‌های رایانه‌ای و خواب عمیق بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای»، www.bornanews.com
وب‌سایت بنیاد ملی‌بازی‌های رایانه‌ای، www.ircg.ir/index.php
وب‌سایت جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال و نرم‌افزارهای چند‌رسانه‌ای. www.mediafestival.ir/component/option,com_frontpage/Itemid,1
وب‌سایت شرکت اکتیویژن، www.activision.com
وب‌سایت شرکت الکترونیک‌آرتس، www.eagames.ea.com
وب‌سایت شرکت نینتندو، www.nintendo.com
وب‌سایت شورای عالی اطلاع‌رسانی،www.scict.ir
وب‌سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، www.iranculture.org/index.php
وب‌سایت فدراسیون ورزش‌های همگانی www.isfaf.com/fa
وب‌سایت کمیته ESRB، www.esrb.org
وب‌سایت ویکیپدیا، www.en.wikipedia.org
‌وب‌سایت گیم رنکینگ، www.gamerankings.com
• پایگاه اینترنتی تبیان
modiryar . com
www.farsnews.com8
buchman.d.funk.1996 childrenes tim commit ment and geme preference.
.Griffiths M.D.Hunt.N1998 Depende nce on computer games by adolescents.Young 1999 internet addion sym ptoms evalua tion and treatment inlvande creek jakson

راه مقابله با بازیهای اعتیادآور رایانه‌ای

گسترش بازی های اعتیاد آور در رایانه اکنون به یک معضل تبدیل شده بطوری که به گفته کارشناسان برخی افراد جامعه بویژه کودکان از طریق این ابزار با مشکلات رفتاری و روحی مواجه شده اند.

آفتاب‌‌نیوز :

بر اساس آخرین بررسی های بنیاد علوم رفتاری که از ابتدای سال ۹۲ تا پایان سال ۹۳ بین چهار هزار و ۶۵۰ نوجوان هشت تا ۱۴ ساله در تهران، اصفهان، ابهر، رودبار، رشت و کاشان انجام شده ،۳۰ درصد نوجوانان به بازی های رایانه ای اعتیاد دارند و آمارهای غیر رسمی این رقم را تا 0 درصد تخمین می زند.

اعتیاد به بازی های رایانه ای اتفاقی نگران کننده در کشورمان بوده که حتی در کشورهای آسیای شرقی، اروپایی و آمریکایی هم این‌گونه نمی‌افتد.

برپا بودن قانون کپی رایت و پیش بینی نظام قدرتمندی برای رده بندی سنی باعث کنترل این معضل بوده بطوری که فروشگاه‌های فروش بازی‌های ویدئویی، بازی‌ای را جز با تایید این مواردعرضه نمی کنند.

**عوارض بازیهای رایانه ای کمتر از اعتیاد به مواد مخدر نیست 

کارشناسان اجتماعی بر این باورند که زیانها و مضرات سونامی اعتیاد به بازیهای رایانه ای کمتر از اعتیاد به مصرف مواد مخدر نیست و سیستم عصبی مغز را به مرور زمان مختل می کند.

به گفته آنان عدم آموزش صحیح به کودکان و نوجوانان، معرفی نکردن بازی های رایانه ای و انواع آن به طور غیر صحیح، آشنا نبودن کاربران به زبان رایانه، در دسترس بودن بازی های غیراستاندارد رایانه ای که در ایجاد و بروز پرخاشگری موثرند از عواملی است که منجر به اعتیاد شده است.

**ورود فناوریهای نو بدون بسترسازی فکری 

مجید ابهری کارشناس اجتماعی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: ورود فناوریهای نو به جامعه بدون بسترسازی فکری و فرهنگی دارای ناهنجاریهای بیشتر از محاسن آن خواهد بود.

وی ادامه می دهد:یکی از این فناوریها بازیهای رایانه ای است که در قالب نرم افزار و سی دی بدون کنترل و نظارت عرضه می شود، متاسفانه هیجانهای روحی ،اضطراب ،استرس ،کابوسهای شبانه از آسیب های اولیه این بازیها بوده و بلوغ زودرس و آموزش خشونت اصلی ترین عوارض آن است. 

** 90 درصد بازیهای رایانه ای وارداتی است 

ابهری با بیان اینکه در هر کشور برای بازیها طیف سنی و نظارت وجود دارد، می افزاید: متاسفانه بیش از 90 درصد از بازیهای موجود در بازار بدون نظارت و کنترل بوده و وارداتی هستند که با هدف زشتی زدایی از خشونت عرضه می شوند. 

وی تصریح می کند:کشتارها در قالب بازی و تیراندازی باعث بروز سندرم دنیای خبیث در نوجوانان و جوانان می شود که این ناهنجاری موجب عادی شدن خشونت در افراد شده ،یعنی بدون هیچ گونه ترس یا اضطراب می توانند عامل خشونت باشند و تماشاچی صحنه های خشن شوند. 

** خانواده ها مقصرند

این کارشناس اجتماعی می گوید:خانواده ها به خاطر سرگرم شدن فرزندان نباید اجازه دهند که آنها هر بازی را بخواهند از سوپر محله خود تهیه کنند، سازمانها و نهادهای متولی عرضه این بازیها ،بر نظارت همزمان با تولید بازیهایی بر اساس موازین دینی و فرهنگی جامعه ما اقدام کنند.

وی ادامه می دهد : به عنوان مثال جنگ های ایران با بیگانگان و یا موضوع عاشورا را دستمایه آموزشی قرار دهند، متاسفانه فعالیت های کمی در این زمینه صورت گرفته و شاهد نسل خشن در آینده ای نزدیک خواهیم بود که همین افراد ممکن است به هر نوع خشونت در خانه و جامعه دست بزنند.

**بروز رفتارهای ضد اجتماعی 

ساسان سرلک یک کارشناس اجتماعی در این زمینه می گوید: هر نوع بازی رایانه ای می تواند در بروز رفتارهای ضد اجتماعی و ناسازگاری موثر و موجب اضطراب فرد شوند.

وی با بیان اینکه چنین بازی هایی باعث وسواس، رفتارهای اعتیاد گونه و ضد اجتماعی، خالی شدن عواطف و مشکلات سلامتی شوند، اظهار می دارد:عادت به هرچیز دیگر به غیر از مواد مخدر هم چون بازی های رایانه ای نیز اعتیاد محسوب می شود، این رفتار با تاثیر روی وظایف سیستم اعصاب مرکزی موجب تغییر در رفتارشخص از جمله سرخوشی ،خشم و عصبانیت و اختلال در خلق و خوی مانند اضطراب و افسردگی می شود.

**والدین نظارت کنند 

سرلک ادامه می دهد:والدین باید نظارت بیشتر بر روی بازیهای رایانه ای فرزندان خود داشته باشند و در ساعات معینی اجازه انجام بازی‌های رایانه‌ای تحت نظارت خود دهند البته ممکن است کودکان و نوجوانان در قبال والدین کمی مقاومت نشان دهند اما به مرور زمان به نظم استفاده از رایانه عادت می‌کنند.

این کارشناس اجتماعی می افزاید:باید صمیمیت و ارتباط صحیح بین فرزندان و خانواده بیشتر باشد تا زمینه استفاده از چنین بازی‌هایی کمتر فراهم ‌شود.

**بازیهای فکری و معمایی پیشنهاد می شود 

سرلک پیشنهاد می دهد: استفاده از بازی‌های فکری و معمایی یکی از راه‌های رشد خلاقیت و نوآوری کودکان است، بازی‌هایی که بیشتر سلول‌های مغزی را به کار وادار و فکر آنان را درگیر کند و نرم‌افزارهای آموزشی می‌توانند نقش مهمی در این زمینه داشته باشند.

وی توصیه می کند: بهتر است گاهی پدر و مادرها هم در انجام بازی‌ با کودکان همراه شوند و بازی‌های دسته جمعی می‌تواند به صمیمیت روابط خانواده و ایجاد رقابت سالم در میانشان کمک کند.

بنیاد خانواده مهمترین نهادی است که می تواند جلوی سونامی اعتیاد به بازیهای رایانه ای را میان کودکان و نوجوانان بگیرد و از رشد نسل خشن و پرخاشگر پیشگیری کند.

به گزارش ایرنا، متولیان فرهنگی نیز باید بسترهایی را برای اوقات فراغت و سرگرمی ها افراد ایجاد کنند و به پیشگیری اولیه درباره اعتیاد به بازیهای رایانه ای بپردازند.

تاثیرات مثبت و منفی بازی های رایانه ای بر کودکان

یک روانشناس کودک و نوجوان در رابطه با بازی‌های کامپیوتری که امروزه در سطح بسیار گسترده در دسترس کودکان قرار دارد ،بیان کرد: « به دلیل استفاده از تصاویر پر تحرک و نسبتاَ حقیقی، موسیقی های مهیج و درگیر نمودن کودک در ماجراهایی جذاب و هیجان برانگیز،این نوع بازیها طرفداران زیادی را در میان کودکان و نوجوانان پیدا کرده است.

---

»
دکترحاجی علیان در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز درپاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه سنی برای شروع بازیهای کامپیوتری در کودکان مناسب است گفت: « بسیاری از روانشناسان معتقدند که کودکان تا ۳ سالگی تا آنجا که امکان دارد با اسباب بازیهای قابل لمس مثل خانه سازی، لگو و .... سرگرم شده و با بازیهای کامپیوتری آشنا نشوند . به عبارت دیگر اسباب بازیهای انتزاعی برای این سن مناسب نیست . اما اگر کودکی قبلا با این بازیها آشنا شده و به عادتی تبدیل شده، باید برای بازی با کامپیوتر و به حداقل رساندن این بازیها حد و حدودی را مشخص نماییم.» وی تاکید کرد:« اولین نکته قابل اهمیت میزان زمانی است که کودک می تواند صرف بازی کامپیوتری نماید.
به اعتقاد روانشناسان کودک، مجموع زمان استفاده کودک از صفحه نمایشگر بین یک تا حداکثر دو ساعت در روز می باشد . دومین نکته حائز اهمیت در این سنین انتخاب بازیهای کامپیوتری است.

---

برای کودکان زیر ۵ سال بایستی بازیهایی انتخاب شوند که بیشتر جنبه سرگرمی دارد تا آموزشی. زیرا در این سنین ما نمی توانیم مرزی را بین آموختن صرف و تفریح و سرگرمی ترسیم نماییم. بنابراین قبل از اینکه کودک بتواند چیزی را فرا بگیرد بایستی لذت ببرد.
» وی هم چنین مهم‌ترین عامل تعیین کننده تاثیرات منفی یا مثبت کامپیوتر بر رفتار کودک و نوجوان را مدت زمانی که کودک برای بازیهای کامپیوتری صرف می نمایددانست و تصریح کرد :« کودکی که ساعات طولانی از روز را از کامپیوتر استفاده می‌کند مستعد دریافت آسیبهای روانی و جسمی خواهد شد.
» این آسیبها عبارتند از: ـ آسیب جسمانی خیره شدن کودک به صفحه نمایش قدرت بینایی کودک را دچار ضعف خواهد نمود.
بعضی اوقات کودکان چنان مجذوب بازی می شوند که فشاری را که بر بینایی اشان تحمیل می شود را درک نمی کنند، احساس درد در ستون فقرات، کتف ها و مچ ها و احساس سوزش و سفت شدن گردن از عوارض دیگر نشستن در یک وضعیت ثابت و بازی با کامپیوتر است.

---

از سوی دیگر بی تحرکی کودک می تواند منجر به چاقی در کودکان گردد.
نیره حاجی علیان آسیبهای روانی را نیز چنین بر شمرد: تقویت حس پرخاشگری مشخصه اصلی بازیهای کامپیوتری، خشونتی است که در آن وجود دارد و کودک بایستی با تمام توان خود پرخاشگر شود تا به مرجله بعد دست یابد.
تکرار و استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد.
انزواطلبی یکی دیگر از آسیبهایی که این بازیها دارد ایجاد روحیه انزوا طلبی در کودکان است.

---

کودک به دلیل جذابیت بازی های کامپیوتری سعی دارد از جمع کناره گیری نموده تا وقت بیشتری را به آن اختصاص دهد.
روحیه انزواطلبی باعث جداشدن کودک از جمع همسالان و حتی خانواده شده و این امر تبعات و آسیب های دیگری را در پی خواهد داشت. تنبل شدن ذهن به دلیل عدم توانایی دخل و تصرف در این بازیها، ذهن کودک تنبل می شود(بر خلاف نظر والدین که این بازیها را فکری می دانند) و از نظر حرکت جسمی، تنها چند انگشت را بکار می گیرند.
افت تحصیلی به دلیل وقت و انرژی زیادی که کودکان برای این بازی های می گذارند، کودکان زمان کمتری را صرف تکالیف درسی خود خواهند نمود و دچار افت تحصیلی خواهند شد.
وی هم چنین در ادامه افزود:« ایجاد روحیه انزواطلبی یکی از آسیبهای این نوع بازیهاست و کودکان به دلیل جذابیت این بازیها ،سعی دارند وقت بیشتری را برای این بازیها صرف نمایند . وی اولین راهکاری را که برای این معضل می توان ارائه نمود قرار دادن میز بازیهای کامپیوتری در محیط خانوادگی یا اطاق نشیمن عنوان کرد و افزود :« از این طریق بازیهای کامپیوتری را از حالت فردی خارج نموده و تبدیل به فعالیت اجتماعی نمایند.
» وی با بیان اینکه :«روانشناسان توصیه می نمایند که اتاق کودک را عاری از هرگونه رسانه الکتریکی نموده و مقابل کامپیو‌تر به جای صندلی یک نیمکت گذاشته تا امکان بازی گروهی فراهم شود.
» تصریح کرد :« با این کار نه تنها احتمال انزوا طلبی و منزوی شدن کودک به حداقل رسانده می شود بلکه می توان بر کودک و رفتارش نظارت داشت. » وی خاطر نشان کرد: « این بازیها، دارای محاسنی هم هستند که هماهنگی چشم و دست و پرورش عضلات ظریف کودکان از جمله این محاسن است.

---

» دکتر نیره حاجی علیان راهکارهایی که برای کنترل کردن کودکان هنگام استفاده از بازیهای کامپیوتری به والدین توصیه می کنند را اینگونه عنوان کرد: «قبل از ارائه بازی کامپیوتری بایستی محدودیت زمانی را مشخص و به کودک اطلاع داد.
رعایت قانون از طرف کودک بایستی همراه با تشویق و مخالفت او بایستی با جریمه همراه باشد.
بطور مثال زمان بازی فردای کودک از او به عنوان جریمه گرفت شود.
این روانشناس کودک و نوجوانان به والدین خاطر نشان کرد : « بازی ها یا سرگرمی های دیگری را برای زمانی که کودک اجازه بازی با کامپیوتر را ندارد درنظر بگیرید.
مثل نقاشی کشیدن یا کمک به والدین. بهتر است فعالیتهای جایگزین از میان فعالیتهای مورد علاقه کودک انتخاب شود تا او را از بازیهای کامپیوتری دور نماید و شما را در اجرای قانون موفق. بازی را موکول به انجام تکالیف مدرسه یا وظایف شخصی مثل جمع نمودن اتاق و وسایلش نمایید تا از این طریق بتوان آسیب افت تحصیلی را کنترل نمود.
» نیره علیان در پایان افزود: « در مورد کودکان زیر ۵ سال نکته ای که باید والدین برای خرید بازیهای کامپیوتری در نظر بگیرند این است که جنبه تفریحی بازیها بایستی مورد توجه قرار گیرد تا جنبه آموزشی آن. کودک ابتدا بایستی از چیزی لذت ببرد تا بتواند در کنار آن آموزشی هم داشته باشد . انتخاب بازیهایی با بازیکنان متعدد نکته دیگری است که بایستی در انتخاب این بازیها در نظر گرفت تا بدین وسیله بازی از بازی انفرادی تبدیل به بازی گروهی شود.
محتوای بازیها در انتخاب آنها اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. بازی هایی که محتوای خشن دارند، کودک را در معرض افزایش رفتارهای پرخاشگرانه قرار می دهند، بخصوص اگر این بازیها مستمر بازی شوند بازیهای کامپیوتری ای که منحصر به انجام یک روش خاص برای رسیدن به کسب نمره یا پیروزی در بازی نیست گزینه بهتری برای انتخاب یک بازی کامپیوتری است با این انتخاب کودک شما در بازی فعال خواهد شد.
و راههای مختلفی را برای رسیدن به نتیجه بکار خواهد گرفت. »