راههای مطالعه ی درس دین و زندگی در کنکور 95
همان طور که می دانید درس دین و زندگی کنکور با ضریب 3، اهمیت ویژه ای
دارد و جزء درس های مهم به حساب می آید. کنکوری ها بعد از چندین بار خواندن
و مرور کردن و تست زدن، احساس می کنند نمی توانند آن طور که شایسته است
درصد بالایی را کسب کنند و اگر بفهمندهم، دیر متوجه شده اند و جمع کردن درس
دین و زندگی در روزهای آخر قدری سخت خواهد بود، لذا پیشنهاد می شود داوطلب
محترم موارد ذیل را به دقت بخواند و روش خواندن و مرور و تست زدن خود را
اصلاح کند:
1- آیات و روایات:
یکی از مباحث خیلی خیلی مهم
در کنکور دین و زندگی، آیات و احادیث و روایات است. چه متن فارسی و چه متن
عربی آن تقریبأ بالای 60 درصد سؤالات کنکوررا شامل میشود و اگر کسی این
قسمت را به صورت حرفه ای و دقیق مطالعه نکند بیشترین نمره را از دست داده
است. مثلأ در کنکور ریاضی و زبان و هنر 90، 18 سؤال و در کنکور تجربی 15
سؤال و در کنکور انسانی 13 سؤال مربوط به این بخش بوده است. این تعداد
بسیارزیاد،اهمیت این موضوع را بیشتر آشکار می کند. در خواندن آیات و روایات
به این نکات توجه کنید:
1- موضوع اصلی آیه را بدانید( سرتیتر اصلی درس یا پاراگراف اصلی یا فرعی)
2- این آیه اززبان چه کسی و یا چه کسانی است؟
3- این آیه در باره چه کسی و یا چه کسانی است؟
4- این آیه خطاب به به چه کسی یا چه کسانی است؟
5- این آیه برای چه زمانی است؟ ( قیامت- برزخ- دنیا) = ظرف تحقق آیه کدام است؟
6- کلمات کلیدی آیه کدام است؟
7- با کدام آیه و حدیث و شعر دیگری ارتباط معنایی دارد؟
8- حتمأ پاراگراف بالا یا پایین آیه که با آیه ارتباط دارد مرور شود.
9- آیه با چه کلماتی شروع و با چه کلماتی پایان یافته است؟
10- دانستن ترجمه دقیق آیه
11- آیاتی که در اندیشه و تحقیق آمده
برنامه ریزی برای امتحانات ترم اول دانش آموزان هنرستانی
با برنامه ریزی زندگی کنیم و از زندگیمان بیشتر لذت ببریم
امروزه هر انسانی برای بهبود روند زندگی خود و رسیدن به خواسته هایش باید برنامه ریزی کند برنامه ریزی جزو اساسی ترین مهارت ها برای هر انسانی به حساب می آید. مثلا یک خانواده را فرض کنید که برای دید و بازدید ها و مسافرت در دوران نوروز برنامه ریزی می کند یا یک دانش آموز برای دوران تعطیلات تابستان خود برنامه ای تنظیم می کند که مثلا به کلاس موسیقی برود . به دو نمونه از برنامه ریزی در زندگی روزمره اشاره کردیم . وجود برنامه ریزی در دوران خاص بیشتر احساس می شود مثلا در دوران امتحانات یا در دوران تعطیلات عید یا در زمانی که به عنوان یک کوهنورد می خواهیم به یک قله صعود کنیم.
چه زمانی ما نیاز به برنامه ریزی داریم
در همه کارها برنامه ریزی سودمند خواهد بود اما در زمانی که حجم کار زیاد و زمان ما محدود باشد نقش برنامه ریزی بسیار بسیار مهم هست به طور مثال وقتی ما برای خرید به فروشگاه سر کوچه خود مراجعه می کنیم نیازی برنامه ریز خیلی با اهمیت نیست اما زمانی که میخواهیم یک سفر ۱۰ روزه با مسافت ۱۰۰۰ کیلومتر داشته باشیم حتما نیاز به برنامه ریزی داریم. زمانی که در طول سال برای امتحانات کلاسی و میانترم یک یا چند درس را مطالعه کردیم شاید اهمیت برنامه ریزی خیلی قابل مشاهده نبوده اما زمانی که در پایان ترم قرار هست نصف کتاب یا کل کتاب را مطالعه کنیم و امتحان بدهیم حتما نیاز به برنامه ریزی داریم .پس با اهمیت برنامه ریزی آشنا شدیم.
مراحل یک برنامه ریزی خوب برای دوران امتحانات
۱ - منابع هر امتحان خود را مشخص کنید
دانش آموزان هنرستانی قبل از امتحانات باید برای هر درس مشخص کنید که به چه منابعی برای مطالعه نیاز دارید به طور مثال :
۲ - بر برنامه ی امتحانی خود مسلط شوید
ماهیت هر درس و مدل تدریس معلمان با هم متفاوت هستند شما باید به این نکته توجه کنید که معلم شما در امتحان از چه منابعی سوال طرح می کند آن منابع را قبل از شروع امتحانات کامل کنید. شاید شاید شما به خاطر غیبتی که در طول سال داشته اید قسمتی از جزوه ی ریاضیتان ناقص باشد باید حتما قبل از شروع امتحانات منابع را کاملا مشخص کنید اگر اطلاعی از منابع امتحان ندارید از دوستان یا معلم خود سوال کنید پس از دانستن منابع همه ی ناقصی ها را کامل کنید .
پس از مشخص شدن برنامه امتحانی نیاز به تحلیل این برنامه دارید باید تعداد و تاریخ امتحانات ، همچنین تعداد روزهای فرجه برای هرامتحان را بدانید. برنامه ی امتحانی برای یک دانش آموز مانند مسیر جاده برای یک راننده است.مسلما هر راننده اگر مسیر را بلد باشد در طول مسیر موفق تر است و زودتر به مقصد می رسد.
حجم منابع مطالعاتی در مرحله یک مشخص شد همچنین برنامه درسی و تعداد روزهای فرجه در مرحله دو مشخص شد با دانستن این دو مرحله درس ها به دو دسته تقسیم می شوند :
• درس هایی که می توان حجم منابع مطالعاتی آن درس را در فرجه ی مشخص شده مطالعه ، مرور و جمع بندی کرد.
• درس هایی که فرجه ی مشخص شده برای مطالعه ی منابع امتحانی کافی نیست.
برای درس های نوع ۱ در همان زمان امتحانی مشخص شده مطالعه می کنیم. اما برای درس های نوع ۲ باید قبل از اولین امتحان یا در لابه لای امتحانات وقت بگذاریم و کمبود وقت را جبران کنیم .با این روش خیالمان راحت خواهد بود که وقت کم نمی آوریم .
حکایت معروف :
شاید صحبت بعضی از دانش آموزان و دانشجویان تا حالا به گوشتان خورده باشد “اگر چند ساعت بیشتر وقت داشتم می تونستم نمره ی بهتری بگیرم” اصلی ترین راه برای اینکه این موضوع اتفاق نیوفتد انجام و پیگیری برنامه ریزی است.
نکاتی راجع به دوران امتحانات
مدیریت انرژی
در دوران امتحانات شما با حدود ۱۰ تا امتحان روبرو هستید باید از لحاظ دهنی خودتان را آماده کنید که تا پایان امتحانات انرژی داشته باشید دوران امتحانات مثل یک ماراتن است که در آخر کسی پیروز می شود که در کل مسابقه انرژی داشته باشد. مدیریت انرژی در دوران امتحانات بحث بسیار مهمی است اینکه شما باید انرژی خود را بیهوده تلف نکنید بعد از امتحان سریع به خانه برگردید و از رفت و آمد ها و دیدار های اضافی در این دوران بپرهیزید.
استرس در دوران امتحانات
دو نوع استرس وجود دارد استرس مثبت و استرس منفی.
استرس مثبت : باعث رشد انسان می شود و سازنده است هر انسانی برای کاری که زحمت کشیده یا قرار هست موفقیتی بدست بیاورد اندکی استرس دارد که این خوب است.
استرس منفی : باعث کاهش کارآیی مغز و خسته شدن زود هنگام و آشفتگی می شود. ما قرار هست این نوع استرس را حذف کنیم .با رعایت کردن مرحله ۱ و ۲ در ابتدای مقاله مقدار زیادی از استرس منفی شما حذف خواهد شد.
تاثیر یک امتحان بر دیگری
اگر در امتحانی به دلیل خاصی نمره ی دلخواهتان را کسب نکردید نباید این موضوع باعث شود که روی امتحان بعدی شما تاثیر منفی بگذارد یکی از ویژگی های ماراتن امتحانات حفظ و مدیریت انرژی است. به هیچ وجه بلافاصله بعد از امتحان شروع به مطالعه برای امتحان بعدی نکنید. این کار شما را کسل و خسته می کند . حتما بعد از امتحان یک یا دو ساعت استراحت کنید.
خواب
خواب نقش مهمی در دوران امتحانات دارد سعی کنید صبح ها حداکثر ساعت هشت شروع به مطالعه کنید ظهرها حدود یک ساعت استراحت کنید و شب ها هم به موقع بخوابید . هشت ساعت خواب کافیست.
حفظ سلامتی
در دوران امتحانات بیشتر از قبل مواظب سلامتی خود باشید به علت سردی هوا ممکن است شما دچار سرماخوردگی شوید و این تاثیر منفی در روند امتحانات شما خواهد داشت. سعی کنید در دوران امتحانات حتما تحرک داشته باشد نرمش صبحگاهی یا پیاده روی بسیار موثر است.
تغذیه
• در طول روز آب کافی بیاشامید نوشیدن آب به حفظ آرامش شما کمک خواهد کرد.
• صبح روز امتحان بهتر است به منظور افزایش کارایی مغز، از مواد سرشار از پروتئین یا سرشار از فیبر مانند تخم مرغ، نان سنگک یا بربری با عسل یا پنیر استفاده کنید.
• اگر احساس خستگی می کنید، کمی استراحت کنید. انسان در موقع خستگی احتیاج به استراحت دارد نه محرک، بنابراین مصرف قهوه به منظور بیدار ماندن توصیه نمی شود.
• خوردن آجیل از قبیل بادام، کشمش، فندق، گردو و نخودچی که سرشار از منیزیم است، به یادگیری کمک می کند، زیرا کمبود آن یکی از علل کاهش یادگیری است.
• مصرف روزانه یک لیوان شیر،برای ایجاد آرامش در طول دوران امتحان موثر است.
با آرزوی موفقیت برای همه شما دانش آموزان هنرستانی در امتحانات ترم اول
روش مطالعه دین و زندگی
نویسنده: سیدامیر دیبازر
گام اول: به تیترهای هر پاراگراف توجه کنید.
گام دوم: خطوط ابتدایی هر پاراگراف را در حد حفظ کار کنید چون که اساس توضیح هر پاراگراف خطوط اول آن است.
گام سوم: بعد از خواندن کامل هر پاراگراف حتما به رابطه منطقی بین تیتر و مضمون آن پاراگراف توجه کنید.
گام
چهارم: به کلماتی مثل اغلب، برخی، همیشه، هرگز، بیشتر، کمتر، اولویت،
اولین، دقیق ترین، اساسی ترین، پس از، قبل از، کامل ترین، اکثریت، محال،
زیربنای، مهم ترین و... بسیار دقت کنید.
گام پنجم: آیات، روایات و احادیث از پرسوال ترین انواع تست های کنکور سال های اخیر دین و زندگی است، لذا به موارد زیر دقت کنید:
الف)
حفظ کل صورت آیه یا حدیث پیشنهاد اصلی ماست، اما اگر با کمبود وقت مواجهید
یا حفظ کامل صورت آیه و حدیث دشوار است حداقل تعدادی کلمه که با موضوع و
پیام آیه یک رابطه منطقی و معنایی ایجاد می کند انتخاب کنید و آن کلمات را
به عنوان شاه کلیدهای اصلی به ذهن بسپارید.
ب) وجود ارتباط
منطقی بین هر تیتر و آیه باعث می شود شما براحتی بتوانید هر آیه را
بیاموزید، پس تلاش کنید تا این ارتباط منطقی را کشف کنید!
ج) از تسلط روی ترجمه هر آیه غافل نشوید، چرا که می تواند کمک بسزایی به فهم آیه کند.
د) از قسمت اندیشه و تحقیق غافل نشوید، چون جایگاه بسیار مهمی در طرح سوالات کنکور سال های اخیر داشته است.
گام
ششم: در صورتی که به یادسپاری مطالب هر درس برای شما دشوار است، می توانید
در کنار خواندن متن کتاب از خلاصه درس ها یا درس نامه هایی که مطالب را
دسته بندی کرده اند، استفاده کنید.
ـ حل تست در به یادسپاری
مطالب و افزایش دقت شما در دوره های بعدی که مبتنی بر خواندن مجدد هر درس
از کتاب است، کمک زیادی به شما می کند.
ـ بدانید تعداد دفعات مطالعه متن کتاب درسی، باید به مراتب بیش از حل تست باشد.
گام
هفتم: پیشنهاد می کنیم زمانی که در منزل تست می زنید هر سه تست معارف را
در یک دقیقه پاسخ دهید، تا بتوانید 25 تست کنکور را در زمانی حتی کمتر از
17 دقیقه زمان (استاندارد کنکور) جوابگو باشید، در این صورت نه تنها با
کمبود وقت مواجه نخواهید شد، بلکه دقایقی را نیز برای سایر دروس عمومی پس
انداز خواهید کرد!
گام هشتم: سعی کنید بعد از آن که یک بار
درس به درس و سرحوصله مطالعه هر درس را انجام دادید در مطالعه های بعدی
تعداد درس هایی را که جهت دوره برمی دارید حداقل 4 درس باشد. کمتر از این
تعداد موجب می شود در خواندن دین و زندگی کُند شوید و چون دین و زندگی
کنکور شامل 42 درس است، برنامه دوره تان بیش از حد معمول طولانی می شود.
روش خواندن دین و زندگی و 100 زدن
* متن درس ها
اولا باید گفته شه که درس های دینی رو باید
جوری بخونید که تمام ِ تیترهای هر درس ملکه ی ذهنتون باشه …اگه یکی بهتون
گفت توی درس ِ ۳ ی ِ
پیش دانشگاهی از تیتر ِ دژ ِ مستحکم ِ
توحید شروع کنید به گفتن ِ اون درس ،باید بتونین از کلمه ی زیر ِ تیتر تا
آخرین کلمه ی درس رو به یاد بیارید ،
انگار که همه ی صفحات ِ درسا رو تو ذهنتون اسکن کردین و جلو چشماتونه………خیلی خوب باید متنای درسو بخونین….
> ترتیب ِ کلمات توی درسا خیلی مهمه …
مثلا توی درس ِ ۵ سوم صفحه ۷۵ اونجا که
نوشته پیامبر اکرم (ص) واسطه ی همه ی خیرات و برکات ِ مادی و معنوی(اول
مادی بعد معنوی) به مخلوقات
و ازجمله انسان هاست(اول مخلوقات و بعد انسان ها)…
یا مثلا توی درس ِ ۹ دوم صفحه ی ۹۶ اونجا که
گفته آنان گاهی دیگران را مقصر می شمارند و میگن : بزرگان ما و شیطان (اول
بزرگان ما و بعد شیطان )
سبب گمراهی ما شدند ….
امسال توی هر گروه ِ ریاضی و تجربی حدود ۲ سوال از این ترتیبا اومده بود …(تا اونجایی که من یادمه)
> توی درس دینی میشه خیلی چیزارو با هم قاطی کرد و اشتباهشون کرد …
مثلا ۱)سرچشمه ی خوبی ها و زیبایی ها چیه یا
کیه …۲)سرچشمه ی هدایت و رستگاری چیه یا کیه …۳)سرچشمه ی آتش جهنم چیه یا
کیه ..که به ترتیب میشن ۱)خدا …۲)حضرت فاطمه …۳)کافران و بت هاشون..
یا یه چیز ِ دیگه مرگ از دیدگاه ِ افراد ِ
مختلفه …مرگ از دیدگاه ِ پیامبر : انتقال … از دیدگاه امام حسین: سعادت …
از دیدگاه ِ قاسم : شیرین تر از عسل … و از دیدگاه پیامبران الهی : گذرگاهی
به حیات ِ برتره …
یا ۱)بالاترین درجه ی بهشت ..۲)برترین مقام
بهشت ….۳)بالاترین مرتبه ی نعمت های بهشتی که به ترتیب ۱)فردوس …۲)رضا و
خرسندی …۳)لقاء و دیدار خداست
> علت و معلوم …تابع و متبوع …تحقق و در گرو …
چندین ساله که میبینیم همیشه از علت و
معلولا سوال داریم ….تحقق و در گرو ِ هم تازگیا ۲-۳ ساله مد شده .. و کم کم
داره تو سوالا رد پایی از تابع و
متبوع دیده میشه ….توجه خاصی به این واژه ها بکنید …از هر کدوم یه مثال میزنم تا بهتر متوجه شید ….
توی درس ِ ۱۰ سال سوم صفحه ۱۵۱ اونجا که
گفته نگاه ِ مثبت ِ دین به آینده ی تاریخ و اعتقاد به حضرت مهدی (عج) اصلی
به نام انتظار را در دل ها زنده
کرده است …میشه گفت : زنده شدن اصل ِ انتظار در دلها معلول ِ نگاه ِ مثبت ِ دین به آینده ی تاریخ و اعتقاد به حضرت مهدی (عج) هست .
توی درس ۱۲ سال دوم صفحه ۱۳۸ اونجا که گفته به همان اندازه که رشته های عفاف در روح انسان ضعیف میشه نوع آراستگی هم تغییر میکنه و
پوشش جنبه ی خودنمایی پیدا میکنه ..میشه گفت : تحقق ِ خودنمایی در پوشش در گرو ِ ضعف ِ عفاف هست .
توی درس ۶ سال پیش توی صفحه ۷۰ میگه که انسان هرچه تقدیرات خدا را بیشتر بشناسه انجام ِ فعالیت های اختیاریش توسعه پیدا میکنه …پس
میشه گفت : توسعه ی فعالیت های اختیای انسان تابع ِ معرفت به تقدیر ِ الهی است(سوال سال ۹۰ کنکور تجربی هم بوده) .
* اندیشه و تحقیق ها
طبق آماری که گرفته شده هر ساله حدود فقط ۲۵
درصد بچه ها اندیشه و تحقیقا رو میخونن و حدود ۱۵ درصدشون سوالاشو سر ِ
کنکور جواب میدن …
میدونین این یعنی چی ؟؟؟یعنی فاجعه
کاربران میهمان قادر به دیدن تصاویر نمی باشند
جهت مشاهده تصاویر عضو شوید
دانلود گزارش تخصصی معلمان چگونگی علاقه مند نمودن دانش آموزان به درس دین و زندگی با ابتکارات حرفه ای با فرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 30
دانلود گزارش تخصصی معلمان,راهکارها و پیشنهادات,زارش تخصصی فرهنگیان,
این گزارش تخصصی جهت ارائه برای ارزشیابی و کسب امتیاز کامل و همچنین جهت ارائه به عنوان تحقیق ارتقاء شغلی بسیار کامل میباشد
مقدمه کوتاه
در
دنیای کنونی توسعه وایجاد مدارس به مفهوم امروزی ، گسترش سریع فناوری و
ارتباطات ، صنعتی شدن جوامع و نیازهای متنوع عصر انفجار دانش ، دایره تاثیر
گذاری عوامل مختلف بر افکار و اندیشه های دانش آموزان را گسترده تر از
گذشته کرده است هدف از آموزش دینی تنها افزایش معلومات دینی دا نش آموزان
نیست ، بلکه هدف اصلی ، پرورش ایمان ونیل به تربیت دینی والهی است. به
عبارت دیگر ، هدف اصلی " دین آموزی" نیست بلکه " تدین " است .. آنچه مسلم
است این است که هنوز مدارس ما به عنوان اصلی ترین کانون های تربیتی مورد
توجه و برنامه ریزی دقیق وصریح قرار نگرفته است . اگر نظام آموزش و پرورش
ما بخواهد از مسیر آموزش های صرف به سمت تربیت دینی ،اخلاقی و اجتماعی حرکت
کند، لازم است بسیاری از اهداف و روشها را تغییر دهد.
یادگیری
دینی همان نگرش همراه با معرفت وشناخت است که ایمان و عمل دینی رادر یک
فرآیند درونی و نه ضرورتاآموزشی ، تقویت می کند. ایمان و عمل دو شاخصه اصلی
دین داری آدمی است .اینجانب …. تصمیم دارم درس دین و زندگی را با ابتکارات
جذاب به دانش آموزم …. آموزش داده و او را به این درس علاقه مند نمایم.
برای
آموزش دین و درس دین و زندگی به دانش آموزان اولین چیزی که باید مد نظر
داشت و نسبت به آن آگاهی پیدا کرد شناخت روحیات و ویژگیهای آنان و همچنین
شناخت مراحل رشد آنهاست . باید توجه داشت که وجود گرایش دینی در دانش
آموزان غیر قابل انکار است . آنها سرشت خداجوی دارند و مفاهیم اساسی دین
اسلام نیز اموری هستند که با سرشت آنان سازگاری بوده و اکتسابی نیستند و
وظیفه تعلیم و تربیت شکوفا کردن این گرایشات فطری است.
بیان وضعیت موجود
اینجانب
…. دبیر …. آموزشگاه … … هستم و مدت .. سال است که در آموزش و پرورش در
حال خدمت می باشم در سال تحصیلی اخیر در کلاس … این آموزشگاه با … نفر دانش
آموز سر و کار داشتم که از این میان عدم علاقه .... بی انگیزگی و بی حوصله
بودن ،عدم علاقه به درس دن و زندگی و مسائل دینی مرا بر آن واداشت. با
توجه به اینکه دانش آموز مربوطه .. ماه دیر به مدرسه آمده بود و ضمنا یک
سال هم در روند آموزش او وقفه ایجاد شده بود بعد از ورود به مدرسه نسبت به
اکثر درس ها اظهار بی علاقگی می کرد .ضمن مشاهده نامحسوس رفتار و و همچنین
نظر سنجی کتبی و انجام مصاحبه با او و حتی اولیای مربوطه و تبادل نظر با
شاگردان کلاس ، متوجه عدم علاقه مندی بیش تر او به درس دین و زندگی گردیدم
که تصمیم گرفتم بوسیله تجربیات و ابتکارات حرفه ای خود وی را به این درس
علاقه مند کنم.
شناسایی مسأله
مسأله
افت تحصیلی به عنوان قد یمی ترین و بحث انگیزترین مسأله آموزش و پرورش
ایران د ر د هه های اخیر بود ه است که فاصله بین وضعیت علمی موجود فراگیران
با وضعیت مورد انتظار آنها از حد معقول و مقبول آن فراتر رفته است و منجر
به خسارت های اقتصادی، روانی و اجتماعی شد ه است.
تحقیقات
انجام شده نشان می د هد د ر کشور ما شکست تحصیلی زیاد و پرحجم بوده و
گریبانگیر برخی از دانش آموزان می شود . تحلیل های آماری نشان می د هند که
این پد یده در ایران نیز همانند سایر جوامع گزینشی بوده و همه طبقات به یک
نسبت با آن مواجه نیستند . این امر د ر مناطق محروم و روستایی و د ر میان
حاشیه نشینان شهرها بسیار عمیق تر است.
متأسفانه
گه گاه در ارائه آمار و ارقام، د قت لازم صورت نمی گیرد تا میزان و حجم
واقعی معضلات آموزشی و فرهنگی مشخص شود . وقتی د ر موارد ی مانند مسأله بی
سواد ی آمار متفاوتی از ۲۲ تا ۳۲ د رصد ارائه می شود ، چگونه انتظار د اریم
برنامه ریزی د رستی د ر این مورد صورت گیرد؟ متأسفانه بد تر از این، در
بحث افت تحصیلی پاک کرد ن صورت مسأله، به جای حل مسأله د ر بحث افت تحصیلی
قابل تأمل است. یعنی به جای مرد ود ی و تجد ید ی، اجازه تکرار امتحان در
نوبت های متوالی را به معنی کاهش افت تحصیلی بیان می کنند .
شناخت
علل فردی، اجتماعی از یک طرف و علل ساختاری و آموزشی نظام تعلیم و تربیت
از طرف دیگر مسائل را پیچید ه تر کرد ه است. بدین منظور برای کاهش افت
تحصیلی می توان از تغییر و نوآوری آموزش در عرصه تربیت هنر، نظام ارزشیابی،
روش های تد ریس، مشارکت اولیاء، و سبک های مدیریت مدارس استفاد ه کرد . به
امید کاهش افت تحصیلی در مدارس کشور.
اینجانب
، در اوایل سال تحصیلی یاد شده ، با مشاهده ی رفتار دانشآموز خون به نام
نرگس در ساعات دین و زندگی و پرداختن به گفتگوی صمیمی و دوستانه با او در
خصوص اهمیت و ضرورت توجه به درس دین و زندگی و هم چنین مشورت و تبادل نظر
با دیگر همکاران و حتی گفتگو با برخی از اولیای او ، متوجه شدم که او نسبت
به درس دین و زندگی و فعالیت های مربوط به آن علاقه ی چندانی از خود نشان
نمی دهند! بر این اساس ، همواره این موضوع ذهن مرا به خود مشغول ساخته بود
که نسبت به درک معانی دین و زندگی ، بی تفاوت است؟! در واقع مسأله و سؤال
اساسی این بود که ، چگونه می توانم سطح علاقه مندی نرگس خود را به درس دین
و زندگی ارتقا بخشم؟ به عبارت روشن تر، با استفاده از چه روش هایی می
توانم میزان علاقه مندی او را به درس دین و زندگی و فعالیت های مربوط به آن
افزایش دهم؟ بنابراین ، در تحقیق حاضر که از نوع پژوهش در عمل ( ((Action
Research بوده است. اقدام پژوه در پی آن بود تا با استفاده از روش های
معتبر علمی به جمع آوری داده ها و اطلاعات ( (Data and Information لازم با
هدف دست یابی به راه حل های مورد نیاز برای حل مسأله پرداخته ، تا پس از
انتخاب و اعتبار بخشی مناسب ، به اجرای آن ها بپردازد. لازم به ذکر است که
در این تحقیق ، پژوهشگر علاوه بر استفاده از رهنمودهای ارزشمند صاحب نظران و
اساتید فن و هم چنین مشارکت و نقادی همکاران گرامی ، از نقطه نظرات
دانشآموزان کلاس و حتی اولیای او نیز بهره مند گردیده است.
جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
1.نرگس در ساعات دین و زندگی ، یا با بقیه صحبت می کرد و یا بی مورد برای بیرون رفتن از کلاس اجازه می گرفت .
2.آیه های قرآن را در هنگام استفاده از نوار به صورت منظم ، هم خوانی نمی کرد
3. در ساعات دین و زندگی ، غیبت های بی مورد ویا غیر موجه داشت
4.تمایل چندانی به گوش دادن عبارت ها ، پیام ها و مفاهیم ساده دین و زندگی از خود نشان نمی داد
به
منظور دست یابی به راه حل های مسأله ، به جمع آوری داده ها و اطلاعات با
استفاده از روشهای علمی پرداختم که توضیح آن بدین شرح می باشد :
الف. مشاهده ( Observation )
یکی
از مؤثرترین و کاربردیترین روشهای جمع آوری اطّلاعات از کلاس درس است.(
ساکی ، 1383 : 206) به عبارت دیگر ، مشاهده عملی است که پژوهشگر در آن برای
کشف علل بعضی از امور ، از قوّه ی دید خود استفاده می کند.( سیف اللهی
،1384 :121) از این رو ، به لحاظ حضور در کلاس و ارتباط مستقیم با
دانشآموزان و محیط پیرامون آنها ، برخی از اطّلاعات خود را از طریق
مشاهده به دست آوردم. به این صورت که گاهی از صفحه ی سفیدی ، برای مشاهده
استفاده کرده و نکات کلیدی را یادداشت می نمودم.گاهی هم از فرم مشاهده
استفاده می کردم. ملاکهای این فرم از قبل با توجه به اهداف مورد نظر تنظیم
گردیده بود و هنگام مشاهده ی نا محسوس رفتار دانشآموزان ، موارد مورد نظر
را نشانه گذاری می کردم .
نمونه موارد مورد نظردر فرم مشاهده :
1. در زنگ دین و زندگی با نشاط است. 2. در فعالیت کلاسی مشارکت دارد.
ب.
پرسش نامه پرسش نامه (Questionnaire) یکی از ابزار های رایج پژوهش و روش
مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. ( سرمد و همکاران ، 1385 :141) به
همین منظور با توجه به نیاز و اهداف مورد نظر در این تحقیق، پرسش نامه را
تدوین نمودم. ،که این پرسش نامه برای 20 نفر از همکاران محترم و تمامی
اولیای گرامی تهیه شده بود نمونه پرسش ، ویژه دانشآموزان : از خواندن دین
و زندگی لذّت میبری؟ نمونه پرسش ، ویژه همکاران محترم و اولیای گرامی: به
عقیده ی شما با استفاده از چه روش هایی می توان میزان علاقه مندی
دانشآموزان مدرسه را به درس دین و زندگی و فعالیت های مربوط به آن افزایش
داد؟
ج.
مصاحبه (Interview ) یکی از ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات است که
امکان برقراری تماس مستقیم با مصاحبه شونده را فراهم می آورد و با کمک این
ابزار می توان به ارزیابی عمیق تر درک ها ، نگرش ها ، علایق و آرزوهای
مصاحبه شوندگان پرداخت.( سرمد و همکاران ، 1385: 149) از این رو، ضمن
مصاحبه با چند نفر از همکاران حاضر در آموزشگاه و هم چنین اغلب اولیای
دانشآموزان و حتی تمامی فراگیران کلاس ، به جمعآوری داده ها و اطلاعات
مورد نظر پرداختم و به منظور بهره مندی بیش تر از نظرات و جلوگیری از اتلاف
وقت ، از ضبط صوت نیز استفاده گردید. سؤالات مطرح شده در مصاحبه عبارت
بودند از:
1.به
نظر شما با استفاده از چه روش هایی می توان زنگ دین و زندگی دانشآموزان
را با نشاط نمود؟ 2.برای جذاب کردن آموزش درس دین و زندگی دانشآموزان ، چه
راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟ 3.به نظر شما با استفاده از چه روش هایی
می توان دانشآموزان مدرسه را به درک مفاهیم دین و زندگی ، علاقه مند نمود؟
بررسی پرونده های تحصیلی دانشآموزان با استفاده از یادداشتها ، بررسی
پوشه کار ،کارنامه ی تحصیلی و دفتر حضور و غیاب او ، داده ها و اطّلاعات
لازم را در خصوص میزان علاقه مندی دانشآموزان کلاس به درس دین و زندگی و
فعالیت های مربوط جمع آوری نمودم.
پس
از مشاهده رفتار دانشآموز در کلاس و مصاحبه با او و حتی اولیای مربوطه و
هم چنین تبادل نظر با مدیر، معاون دانشآموزان کلاس و بررسی مطالب پرسش
نامه های جمعآوری شده و تجزیه و تحلیل و تفسیرآن ها ، عوامل مؤثر (factors
Effective) در ایجاد مسأله ، شناسایی (Recognition)گردیدکه به شرح زیر می
باشد:
خشک
و بی روح بودن کلاس ؛ • سنتی بودن روش آموزش به دانشآموزان در گذشته؛ • ؛
• عدم تشویق دانشآموزان در سالهای گذشته؛ • شرکت ندادن دانشآموزان در
اجرای مراسم ها و مناسبت های دینی و مذهبی آموزشگاه ؛ • عدم توجه و بی
اهمیتی اولیای دانشآموزان به درس دین و زندگی. با توجه به شناسایی عوامل
مؤثر در ایجاد مسأله ، در پی آن بودم تا با استفاده از روش های گوناگون ،
ضمن برطرف کردن عوامل ایجاد کننده مسأله ، در جهت افزایش میزان علاقه مندی
نرگس به درس دین و زندگی و فعالیت های مربوط به آن نیز گام های بلند و
مؤثری بردارم.
پس
از گرد آوری اطلاعات لازم از طریق مطالعه ی کتاب های گوناگون و هم چنین
داده های جمع آوری شده از پرسش نامه ها ، پرونده تحصیلی دانشآموزان کلاس ،
مشاهدات خود و علاوه بر آن بحث و گفتگو و تبادل نظر با مدیر، معاون ،
همکاران و حتی دیگر مربیان مراکز در قالب مصاحبه ، به ارایه موارد یاد شده
پرداختم که شامل راه حل های پیشنهادی( Suggested Solutions ) زیر می باشد :
1.
تغییر مکان کلاس درس دین و زندگی در ساعت درسی مربوطه به توصیهی یکی از
همکاران برای ایجاد تنوع و جذاب کردن کلاس درس دین و زندگی و حفظ تزئینات
آن و پوسترهای نصب شده با اجازه مدیر محترم مرتّب شده و اختصاص به دین و
زندگی داده شود.
2.
استفاده از سیستم رایانه و ویدئو پروژکشن در آموزش درس دین و زندگی به
پیشنهاد یکی از همکاران ، برای افزایش یادگیری و آموزش بهتر دین و زندگی ،
میتوان در هنگام تدریس از وسایل یاد شده استفاده نمود.
3.
برگزاری مراسم جشن دین و زندگی به پیشنهاد اولیای گرامی ، کتابهای دین و
زندگی درسی کادو شده ، هدایایی تهیه شود و در روز برگزاری جشن ، این هدایا
به همراه کتاب دین و زندگی درسی به دانشآموزان اهدا گردد.
4.
برگزاری مسابقات حفظ و قرائت قرآن همراه با معنی آن و اهدا جایزه ی ویژه
به حافظان و قاریان به توصیه یکی از همکاران برگزاری مسابقات هم باعث ایجاد
رقابت صحیح در بین دانشآموزان میگردد و هم انگیزه ی او را برای یادگیری
بهتر افزایش می دهد.
5.
قرائت سوره های کوتاه و بخشی از آیه الکرسی توسط دانشآموزان همه روزه در
شروع ساعت اولیه کلاس به توصیه برخی از همکاران محترم ، خواندن سورهها و
آیه الکرسی در ابتدای هر روز به مدت 10 دقیقه ، هم باعث یادگیری و حفظ
سوره میشود هم موجب متبرّک شدن کلاس در آن روز به آیات نورانی میشود .
6. استفاده از نمودار آموزشی دین و زندگی برای تشویق دانشآموزان
7.
فراهم ساختن امکان مشارکت دانشآموزان همراه با دبیر خود در برنامه نماز
جماعت آموزشگاه به توصیه معاون پرورشی آموزشگاه ، شرکت کردن دانشآموزان در
نماز جماعت به همراه دبیر، میتواند در او برای خواندن نماز، انگیزه بیش
تری ایجاد کند.
طرح/ابتکار به کار گرفته شده و ویژگی آن
میزان
موفقیت و تغییری که در وضعیت موجود حاصل می شود ، بستگی به قدرت و توان
اثربخشی (Effectiveness ) راه حل ها دارد و نتیجه بخشی راه حل ها نیز،
بستگی به جوانب لازم برای تدارک یک برنامه منظم و صحیح در اجرای طرح دارد. و
این امر، مرهون دقت ، درایت ، مهارت و هوشمندی اقدام پژوه می باشد.(سیف
اللهی ، 1384 : 132) حال که انتخاب چند راه حل از میان روش های پیشنهادی
گوناگون ، نیازمند دقت و درایت خاص می باشد. از این رو ، با دقتی خاص از
میان راه حل های پیشنهادی ، برخی از او را انتخاب نمودم که عبارتند از :
1.توجیه اولیای دانشآموزان بخصوص اولیای نرگس در ابتدای سال تحصیلی در خصوص اهتمام ویژه او به درس دین و زندگی
2.آموزش رعایت آداب و اصول احترام به دین و زندگی از سوی دانشآموزان بخصوص نرگس
3. ساخت گنجینه ی دین و زندگی و احادیث اسلامی توسط دانشآموزان؛
4. تهیه نمودار تشویقی و کارت های عبارت ها همراه با معنی آن ؛