1- درس دین و زندگی به دلیل اهمیت و جایگاه آن از غنای مفهومی زیادی
برخوردار است. در برخورد با این درس، با توجه به نگارش جدید این کتاب بخاطر
داشته باشید که اساس این کتاب بر فعالیت یادگیرنده بنا نهاده شده،
بنابراین باید به شکلی کاملاً فعالانه درگیر یادگیری مباحث مختلف آن شوید و
نسبت به بخشهای مختلف آن فعالیتهای متفاوتی را باید ابراز نمایید.
2- در درجه اول و بر اساس اصلی ترین رویکرد جمع بندی، یادتان باشد که
محورها و بخشهای مختلف کتاب را دسته بندی نمایید تا کار یادگیری آن برایتان
ساده تر شود. به عنوان مثال می توانید نیازها را به شکل زیر دسته بندی
نمایید.
انواع نیازهای معنوی انسان |
درک هدف زندگی |
درک درست از آینده خویش |
|
امنیت خاطر و شادکامی در زندگی |
|
نیاز به تعالی، رشد و بالندگی |
|
نیاز به زندگی در جامعه ای عدالت جو |
|
نیاز به کشف راه درست زندگی |
ردیف |
متن حدیث |
ترجمه حدیث |
محور اصلی حدیث |
صفحه |
عنوان درس |
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
ردیف |
نام معصوم (ع) |
متن حدیث |
ترجمه حدیث |
مفهوم یا مفاهیم کلیدی حدیث |
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
ردیف |
ابیات |
آیات |
|||
1 |
سراینده |
شعر |
معنی |
آیه |
معنی |
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
ویژگی← |
متن آیه |
ترجمه |
مفهوم اصلی آیه |
پیام آیه |
آدرس آیه |
ردیف↓ |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ویژگی← |
متن آیه |
ترجمه |
مفهوم اصلی آیه |
پیام آیه |
آدرس آیه |
ردیف↓ |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ویژگی← |
نام شخصیت |
متن گفته |
پیام اصلی |
مربوط به درس |
اطلاعات جنبی موضوع |
ردیف↓ |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16- در متن کتاب دین و زندگی، جدولها یا پاره ای از نمودارها به چشم می
خورد. این جدولها و نمودارها به منظور تسهیل یادگیری شما طراحی شده است. پس
آنها را با دقت بخوانید و یاد بگیرید.
17- کتاب دین و زندگی از تنوع بخشی و قسمتی فراوانی برخوردار است.
مسلماً هر بخش کتاب با اهداف آموزشی خاصی به رشته تحریر و تالیف در آمده
است. لطفاً همه بخشهای کتاب را مطابق با رهنمودهای دبیران محترمتان به دقت
بخوانید، بفهمید و حفظ کنید.
18- این تصور که درس دین و زندگی یک درس حفظی است، تصور غلطی است که
متاسفانه گریبانگیر بسیاری از دانش آموزان است. در مواجهه و برخورد با این
درس مثل همه درسها، درسهایی چون فیزیک ریاضی، شیمی و... باید ابتدا،
موضوعات و مفاهیم اصلی هر درس را بفهمید. سپس تمرینات مربوطه را به دقت
انجام دهید و در نهایت آنچه که باید به حافظه بسپارید را حفظ کنید.
19- سعی کنید مندرجات موجود در متن دروس را در ذهنتان بصورت یک واحد
منسجم و بهم پیوسته متصور شوید و از این یکپارچه سازی حداکثر استفاده را در
جهت فهم بهتر مطالب ببرید اما اگر این مجموعه اطلاعات در ذهن شما به عنوان
مجموعه ای پراکنده و نامنسجم و بی ربط جلوه کند. کار یادگیری آن برایتان
سخت و دشوار خواهد شد. امری که برای پاره ای از دوستان دانش آموز متاسفانه
رخ داده است.
20- یکی از ویژگیهای کتاب دین و زندگی این است که دانش آموزان و
داوطلبان در مطالعه آن باید به صورت فعالانه درگیر شوند. این درگیری شامل
تأمل کردن، تدبر کردن، مقایسه کردن، پیام یابی کردن نمونه یابی کردن، تفکیک
کردن، خودکاوی و امثال آن می باشد. از درگیر شدن با مباحث کتاب نترسید
زیرا رمز یادگیری هر چه بهتر آن در همین موضوع نهفته است.
منبع: حاجی بابایی، مرتضی، اصول و نکات کلیدی مطالعه و یادگیری، تهران، نشر ما و شما، چاپ هشتم، زمستان 1389
روش مطالعه درس دین وزندگی کنکور و دبیرستان
به همراه 13نکته کلیدی درباره ی روش مطالعه دین و زندگی
کاری از جناب رضا جهانی
کنکوری های عزیز، تمامی نکات را با توجه به تجربیات خودم نوشته ام. امیدوارم برایتان مفید باشد.
1) اولین و مهمترین نکته: با نام خدا شروع و با عشق بخوانید. هر اتفاق یا خاطره بدی که از کلاس درس یا امتحان ویا معلمتان دارید را فراموش کنید و فکر کنید برای اولین بار است که این کتاب را میخوانید.
2) همه ی کتاب ( عناوین، سرتیترها، پرسش ها، احادیث و روایات … همه و همه …) براساس آیات ابتدا یا داخل درس است. پس مبنا و اصل یادگیری خود را بر روی آیات قرار دهید.
3) هر تیتر، پرسش یا حدیثی که درون درس است مطمئنا نتیجه ی از نکات آیات یا مفاهیم آن است. پس حتما نکات آیات را به دقت پیداکنید (بهتر است با معلم خود این کار را انجام دهید) و ارتباط هرآیه را باعنوان و هر پاراگراف پیدا و درک کنید.
4) حتما آیات را حفظ کنید. اما قبل از حفظ آیه و مطالب، سعی کنید به مفهوم آن پی ببرید.
5) نکات را از هرکتاب کمک درسی که دارید جمع آوری کنید. نیازی به خرید ده ها کتاب کمک درسی مختلف برای دین و زندگی نیست، بهتر است کتابی که معلمتان پیشنهاد کرده است را خریده و بقیه کتاب ها را از دوست خود یا کتابخانه محله تان گرفته و نکات را کامل کنید.
6) سعی کنید همه نکات مربوط به هر قسمت را درون همان صفحه (بالا ویا پایین آن) نوشته و یا در قسمتی درون همان درس بنویسید.
7) بهتر است تست های کنکور سالهای اخیر(88-89-90-91-92-93)را دست نخورده بگذارید و نکات تست های سالهای قبل تر را که مربوط به آن درس است به صورت نکته درون کتابتان بنویسید.
8) هرگز دفتر و یا دفترچه نکات، جدا از کتاب دین و زندگی نباشد. کتاب دین و زندگی را حتما حتما حتما از روی خود کتاب خوانده و نکات را نیز درون کتاب نوشته شود.
9) توصیه میکنم دین و زندگی را به شیوه ی تدریس مفهومی استاد کریمی (در
سی دی های گزینه2میتوانید تدریس ایشان را ببینید) خوانده و مفهوم را درک
کنید.
10) کتاب های دوم و سوم وچهارم دبیرستان را به صورت ادامه دار
بخوانید یعنی مطمئن باشید که هیچ کدام از یکدیگر جدا نیستند و در صورت سوال
های سخت، تلفیقی از مطالب دو یا هرسه ی کتاب را می بینید.
11) در اوایل شروع مطالعه برای کنکور فقط تست های مبحثی بزنید و هیچگاه از مجموعه ی 3درس بیشتر نزنید؛ سعی کنید تا اوایل بهمن تمامی مباحث و دروس را به صورت مبحثی و درسی، جدا جدا، تست بزنید. پس حتما در برنامه ریزیتان از 3جلسه 5/1ساعته (5/4ساعت درهفته) کمتر وقت نگذارید؛ و هیچگاه1جلسه در هفته نخوانید. هر چه برنامتان خردتر باشد میزان بازدهی بالاتر خواهد بود.
12) و برنامه کلی اینکه بهتر است دین و زندگی سال دوم را در3ماه اول (مهر،آبان،آذر) و دین و زندگی سال سوم را در3ماه دوم (دی،بهمن،اسفند) و ترم اول سال چهارم را با برنامه مدرسه تا امتحانات ترم اول و ترم دوم سال چهارم را نیز با برنامه مدرسه تا امتحانات ترم دوم تمام کنید. هیچگاه زودتر از بهمن و یا دیرتر از فروردین خواندن یک دور کامل دین و زندگی را تمام نکنید!!! هرچه زودتر تمام کنید، مطمئنا کمتر به سراغش می روید و هرچه دیرتر تمام کنید، وقت برای مرورتان کاهش می یابد. پس سعی کنید اصل برنامه ریزیتان بر این اساس باشد که تا پایان اسفند ماه خواندن دروس را تمام کنید و دردوران طلایی نوروز و بعد از آن، مرور و تست زنی کنکوری داشته باشید.
13) و توصیه اصلی ام: هیچوقت ناامید نشوید وهمیشه با انرژی مثبت و امید به فرداهای روشن مطالعه نمائید و به این ایمان داشته باشید؛ هیچ زحمتی بی پاداش نمی ماند!!!
با آرزوی موفقیت همه ی شما عزیزان کنکوری
مهم ترین نکته در 25 سوال دینی کنکور شیوه ی طرح سوالات از اون هست ! و دخیل بودن نظر طراح در سوالات ! سوالات تقریبا با بودجه ی مشابهی از سه سال طرح میشن ولی به دلیل مطالب موجود در هر درس سوالات سخت و آسون پیش میان! شاید در یک نگاه اولیه درس 8 پیش که مربوط به معیارهای تمدن اسلامی هست و دارای چندین صفحه مطلب صرفا حفظی است و آیات زیادی دارد سخت تر از درس 2 سال دوم که در مورد نظم در خلقت و هدف آفرینش هست و به گونه ای همه از قبل با اون آشنا هستند و تشکیل شده از چند تا آیه ی کوچک و متن درس کم و نه چندان حفظی به نظر بیاد ، اما پس از مطالعه ی درس ها و زدن تست های کنکور متوجه خواهید شد که سوالات درس 8 پیش کاملا جواب یکتا و مشخصی دارند ولی اغلب سوالاتی که از درس 2 دوم طرح میشن سوالاتی با ظاهر کلمات دشوار هستند که جواب به اون ها نیاز به استنباط زیاد داره اون هم نه هر استنباطی ! بلکه استنباطی به شیوه ی تفکر طراح سوال !
این شیوه ی طرح سوالات موجب میشه که درصد دینی افراد چندان متناسب با میزان مطالعه و تلاششون نباشه ! به طور مثال یکی از دوستانم در آزمون های آزمایشی درصدهای 100 ونزدیک به اون داشت و به قول خودش کتاب رو خورده بود ! اما در کنکور به درصد 78 رسید و یکی دیگه از دوستام فقط با کلیت درس ها آشنا بوده و روز قبل از کنکور تست های دینی کنکور های اخیر را زده و او هم به درصد 78 رسید ! این درصد برای نفر اول بسیار بد بود و برای نفر دوم یه درصد رویایی !
اما این حرف ها دلیل بر نخواندن و کم کاری تو درس دینی نیست و این مثال هم همواره درست نیست و خیلی کم اتفاق میفته ! چه معلوم شاید سوالات کنکور شما خیلی هم استاندارد بود ! در ضمن دینی به خاطر ماهیت حفظی بودنش رسیدن به درصد بالایی که به اون مطمئن باشین تنها با تلاش ممکن میشه ! در همین مثال نفر اول شاید پایین ترین درصدی که براش ممکن بود همین درصد بود و ممکن بود 100 بزند ! اما نفر دوم بالاترین درصدی که براش ممکن بود همین درصد بود و ممکن بود زیر 50 بزند !
در مورد نحوه ی خوندن دینی ، به دلیل حفظی بودنش نکته ی خاصی نمیشه گفت اما یه سری راهکار برای بهتر حفظ کردن و فهمیدن وجود داره….فرض کنید میخواهید درس 7 دینی 3 رو بخونید ( همین جوری گفتم !) برای اولین بار که با اون مواجه میشید اگه مطالب کلی درس رو نمیدونید یک بار به صورت روزنامه ای بخونید تا با مفاهیم و عنوان هاش آشنا بشین . برای بار دوم این دفعه باید بیفتید به جون کتاب ! ابتدا آیات رو دقیق بخونید و کامل بر نکات و واژه های مهمش مسلط شین…در مورد متن درس هم واو به واو بخونید و مطالب مهم رو مشخص کنید و همچنین جای اومدن مطالب رو هم یاد بگیرید ! یعنی بدونید فلان مطلب به دنبال فلان مطلب و تحت عنوان فلان اومد ! رابظه های علت و معلولی رو خوب تشخیص بدین و با فلش مشخص کنید …هر جا که نکته های ترکیبی با درس های قبل یا بعد یا با تکه ای دیگر از متن به ذهنتون رسید همون جا بنویسید ! اشکالی پیش نمیاد اگه کتابتون تمیز و نو نباشه ! هر چی میتونید نکته ها رو بنویسید…بعد از تموم شدن درس برای یه بار دیگه نکته های آیات و ارتباط با متن درس رو از یه منبع مناسب مطالعه کنید و ارتباط آیات و متن رو در کنار آیه یا متن اضافه کنید. ( منبع پیشنهادی : آیات و نکات گاج یا گاج جامع )
تا اینجا درس رو مطالعه کردین اما هنوز دو کار مونده : حل تست و مرور . حتما چند روز بعد از مطالعه به سراغ تست های اون درس برید تا با نحوه ی طرح سوال از اون درس آشنا بشین چون غالبا قالب طرح سوال از یک درس خاص زیاد تغییر نمیکنه ! منبع اصلی تست هم تستای کنکورای سال های قبل و سوالات تالیفی واقعا مشابه هست ! (منبع پیشنهادی: گاج جامع – نشرالگو جامع-همگامان جامع) .
همچنین مطلب بسیار مهم تر از مطالعه مروره ! اولین کاری که بسیار بهتون کمک میکنه اینه که هر وقت و هر جا تستی از این درس دیدید که نکته ی جدیدی رو مد نظر داشت اون رو بلافاصله به کتابتون وارد کنید! این جوری تا قبل کنکور تقریبا کل متن کتاب رو شخم زدین!
یه روش خیلی کار آمد برای مطالب حفظی که نه فقط برای دینی بلکه برای هر مطلب حفظی میتونید استفاده کنید روش نوشتن است ! به همین سادگی ! نوشتن برابر است با 7 بار خواندن ! اگر به مطلبی برخوردین که خیلی حفظی هست و نمیتونین به راحتی حفظ کنید به صورت مفهومی بنویسید و حتی میتونید خلاصه نویسی کنید ! حتی رونویسی از مطلب میتونه به جایگیری مطلب تو حافظه کمک زیادی بکنه ! در ضمن فایده ی دیگری که داره اینه که بازدهی مطالعه رو بالا می بره ! چون مدام دست شما به کاغذ و قلم هست و در حین خوندن مطلب حفظی تکراری که احتمالا علاقه ای هم به اون ندارین حواستون پرت نمیشه ! یکی دیگه از کارهایی که میشه انجام داد مارک دار کردن و خط کشیدن زیر نکات مهم هست. اما باید توجه کنید که مارکدار کردن باید در زمان تسلط بر متن درس و فقط برای نکات مهمش استفاده بشه ! مشخصا کسی که بار اول درس رو میخونه نمیتونه به خوبی نکات مهم رو مارکدار کنه و یا اینکه تمامی متن رو به دلیل جدید بودن مارکدار میکنه !
اگر دینی رو از تابستون شروع می کنید ( که ضرر هم نمیکنید) دینی 2و3 رو کامل به این شیوه بخونید و با تست ها آشنا باشین ( نیاز به حل تست های خیلی زیاد نیست) و در طی سال هم دینی پیش رو میخونید و دینی ها رو طبق برنامه های آزمون های آزمایشی مرور می کنید … و در دوران جمع بندی هم مروری کلی و حل تست های زیاد شما رو به تسلط بالایی بر دینی میرسونه.( و ان شاء الله که سوالات هم مناسب هست)
محمد کاظم میدانی
رتبه 7 منطقه 2 کنکور ریاضی 93
تابستان 93