ناتوی فرهنگی

ناتوی فرهنگی

نویسنده : نجمه نصر اصفهانی
منبع : راسخون

مسئله ناتوی فرهنگی پدیده ای قرن بیستمی است که در واقع شکل جدیدی از جهان گشایی غربی است. نظریه پردازان در کشورهای مختلف در حال پیشرفته یا جهان سومی که در معرض این پدیده هستند به بررسی آن پرداخته اند. در مواردی اندیشمندان غربی نیز این مسئله را پذیرفته و از جهاتی آن را تحلیل کرده اند.
فرهنگ، کلیت به هم پیوسته ای از ارزشها ، اعتقادات، آداب و سنن، احساسات و گرایشات، افکار و اندیشه ها، بینشها و عناصر سازنده و شکل دهنده شخصیت و اخلاق و اعمال هر قوم و ملتی است. اساس تمدن هر جامعه که هویت دهنده آن نیز هست. فرهنگ مبنایی است که باید جهت دهنده به سایر حوزه ها چون سیاست و اقتصاد باشد.فرهنگ اهمیت و تأثیر بسیاری در شکل دهی مناسبات بین کشورها داشته است.
ناتوی فرهنگی که بعد از سقوط مارکسیسم و جنگ سرد مطرح شد در واقع پیمان ناتو را از جنبه نظامی _امنیتی به سمت فرهنگی سوق داد و به ابزار فرهنگی به عنوان سربازانی نگاه می کرد که باید به جهان گشایی بپردازند.در این دوران که انفجار بزرگ اخبار و اطلاعات اتفاق افتاده بود نقش مرزها و دولت ها در تولید فرهنگ رو به کاهش می رفت و تلاش برای ایجاد دهکده واحد جهانی با کدخدایی صهیونیسم بین الملل افزایش می یافت.این تلاش منجر به ایجاد یکسان سازی فرهنگی و هویتی می شد که در جهت هدف بزرگ قوم یهود یعنی سیطره بر کل جهان و تسخیر عالم بود. نظریه پردازان صهیونیسم بین الملل معتقد بودند که باید افکار و دلها را تسخیر کرد تا بتوان با جهت دهی آنها به اهداف و اغراض رسید.در این تسخیر و جهان گشایی بزرگترین مانع و سد راه ،دین مبین اسلام است.بسیاری معتقد به تقابل اسلام با غرب هستند اما در واقع تقابل حقیقی اسلام با پشت پرده ی غرب یعنی تفکر صهیونیستی است. همان تفکری که با زیرکی و پنهان کاری توسط سردمداران آمریکایی و اسرائیلی ،قدرت و ثروت غرب اروپایی را در دست دارد و به راحتی می تواند سران اروپا را بازی دهد و قطعاً به جهان سومی ها رحم نخواهد کرد و با ناتوی فرهنگی تلاش می کند تا از طریق تأثیرگذاری بر افکار عمومی مردم در کشورهای جهان سوم ،آنها را چنان در جهت منافع و اهداف غرب هدایت کند که مردم این کشورها در مواقع لزوم به پیاده نظام قدرتهای بیگانه تبدیل شوند و از همین مردم برای ساقط کردن دولتهایشان استفاده می شود مانند اتفاقی که در جریان انقلاب های مخملی در کشورهایی چون اوکراین یا گرجستان افتاد.
خانم فرانسیس استیونر ساندرز در 1999 کتاب (جنگ سرد فرهنگی) را منتشر کرد و در آن افشاگری هایی در مورد سرویس اطلاعاتی آمریکا انجام داد که جنجال بسیاری در محافل روشنفکری آمریکا به راه انداخت .در این کتاب تأثیر و نفوذ سازمان سیا بر شبکه های تلویزیونی،رادیویی ،سازمان های گوناگون بین المللی فرهنگی،دانشگاهها،اساتید و دانشجویان مشخص شده بود و البته خانم ساندرز و هیچ پژوهشگر دیگری در امریکا جرأت افشای تفکرات صهیونیستی نومحافظه کاران حاکم بر آمریکا را ندارد اگرچه غلبه و نفوذ صهیونیستها بر کاخ سفید با حاکمیت هر جناحی همچنان پابرجا می ماند و منجر به جنگ های نظامی ،اقتصادی و مهمتر از همه فرهنگی می شود.
ناتوی فرهنگی که ریشه در انسان مداری غرب دارد ،تلاش می کند تا با مسئله دهکده واحد جهانی و همسان سازی فرهنگی ،هویت های اصیل مردم هر منطقه را کمرنگ کند و از بین ببرد و هویت جدیدی از انسان مدرن مصرفگرای تابع بیتفاوت را جایگزین نماید و در راستای این هدف از ابزار گوناگونی استفاده میکنند حتی سازمانهای بینالمللی هم با عناوین و در قالبهای متفاوت در همین جهت حرکت میکنند.یکی از مهمترین این سازمانها یونسکو بازوی فرهنگی سازمان ملل است که به صورت تبعیض آمیزی با فرهنگهای ملل گوناگون برخورد می کند. حتی سازمانهای اقتصادی هم می توانند در راستای اهداف فرهنگی، با تغییر خواسته ها و الگوهای مصرفی مردم، بر ارزشها و باورهای آنها تاثیر گذارند.و در واقع تاثیر متقابل اقتصاد - فرهنگ و سیاست - فرهنگ کمک شایانی در شکل دهی دهکده واحد جهانی می کند.
رسانه ها از ابزارهای مهمی هستند که در ناتوی فرهنگی به کار گرفته می شود تا هویت واحد انسان مدرن غربی را جایگزین هویت های ملی – دینی کنند. رادیو ، تلویزیون، اینترنت، ماهواره، بازیهای رایانه ای که اسطوره ها و الگوهای جدیدی را مطرح می کنند و از طریق ایجاد خودباختگی فرهنگی و ترویج روحیه بی تفاوتی سبب می شود که اسطوره های ملت ها تضعیف ، تخریب و نابود شوند و یا آنچنان بر قومیتها تأکید میکنند و با ایجاد فرقه های جدید و دست ساخته تلاش می کنند تا درگیری های داخلی و خونریزی های قومی را مقدمه سستی و اضمحلال فرهنگی ملت ها قرار دهند. به طوری که ترویج فرهنگ و هنجارهای غربی از طریق سازوکارهای تربیتی ، آموزشی و استفاده از ابزار رسانه همچنین ترویج اسلام سکولار و تقویت سلفی گری و گرایش به مذاهب انحرافی از بخشهای مهم و نرم افزاری طرح خاورمیانه بزرگ است. نومحافظه کاران معتقدند با تحقق این بخش مهمترین مانع در برابر غرب یعنی تمدن اسلامی را دچار استحاله کرده و در هنجارهای غربی هضم کنند در اینجا باردیگر به این نکته مهم اشاره می کنیم که پشت پرده غرب، تفکر صهیونیسم با آرمان سیطره بر جهان قرار گرفته است به طور کلی شاخص ها و اهداف تهاجم فرهنگی مبتنی بر تبعیض و نابرابری بین فرهنگ مهاجم و مورد هجوم است. تهاجم فرهنگی خواهان سلطه و ایجاد وابستگی است که پیروی یک طرف و شکست طرف مقابل را به همراه دارد و استراتژی آن جنگ بی پایان، همیشگی و نابرابر است. تهاجم فرهنگی خواهان تهی شدن فرهنگ مورد هجوم از ماهیت تمدنی و اخلاقی خویش و در مواردی به دلیل ضعف فرهنگ مورد تهاجم،تحمیل فرهنگ مهاجم صورت می گیرد. آنچه در برابر این سلطه گری فرهنگی می تواند مؤثر واقع شود، تاکید بر هویت های ملی و تقویت قومیت ها مبتنی بر وابستگی های مشترک، احیای اسطوره ها و ارزشها و الگوهای سنتی و تبیین آنها در جهت ایجاد اعتماد به نفس در ملتهاست. نامگذاری سال86 به سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی توسط مقام معظم رهبری ناظر بر همین مسئله بود که علی رغم اینکه آمریکا در خاورمیانه چندان موفق نبوده و از بعد سیاسی – نظامی به اهداف خود دست نیافته اما خطر حضور و نفوذ فکری،فرهنگی آن خطری جدی است که جوانان کشورهای عربی – اسلامی را تهدید می کند. نامگذاری سال 87 به عنوان سال نوآوری و شکوفایی که موجب تقویت و تحریک هرچه بیشتر نخبگان ایرانی در ورود به عرصههای علمی و صنعتی پیشرفته و دستیابی به فناوری هستهای ،تولید سلولهای بنیادی و پیشرفتهای دیگر که همه سبب افزایش اعتماد به نفس و ایجاد روحیه افتخار ملی گردید،موجب تهدید جدی تری علیه منافع و اهداف ناتوی فرهنگی شده است.و سال88 به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف در شرایطی که اقتصاد جهانی دچار بحرانی عظیم است، میتواند به عنوان حربهای برای مقابله با ترویج بیماری مهلک مصرفگرایی باشد که از طریق فرهنگ غربی به ایران اسلامی سرایت کرده است. در واقع ایران اسلامی با اثبات قابلیت های اسلام درحوزه های گوناگون توانست این دین مبین را به عنوان تفکر و مدل زندگی برتر که توانایی اداره جهان را دارد،معرفی کند و غرب صهیونیستی را از توانایی های بالقوه اسلام ناب به وحشت اندازد.
بی شک تاکید بر ترکیبی از هویت اسلامی و ملی ایران است که می تواند ما را در ادامه این کارزار خطیر ،قدرتمند و ثابت قدم یاری رساند و همه اندیشمندان و روشنفکران دنیای اسلام و ایران عزیز باید مبانی واصول هویتی خود را چراغ راهی قرار دهند که طولانی و پر فراز و نشیب است و انشاالله این راه به حکومت جهانی اسلام به رهبری امام عدالت (مهدی موعود)ختم خواهد شد.

منابع:

1_دهقانینیا،امیررضا،مقاومت فرهنگی در بستر هویت ملی،فصلنامه کتاب نقد ،شماره28،پاییز82.
2_ لاریجانی،محمدجواد،فکراسلامی و چالشهای معاصر،ویژه نامه تاریخ فردا.
3_نقئی،زهرا،تاملی بر چرایی و پیامدهای ناسیونالیسم، فصلنامه کتاب نقد ،شماره28،پاییز82.

/س

مفهوم شناسی شبیخون فرهنگی ، تهاجم فرهنگی ، ناتوی فرهنگی و ...

شبیخون فرهنگی، تهاجم فرهنگی، ناتوی فرهنگی و اصطلاحاتی از این قبیل که در سالهای گذشته توسط رهبر بیان شده چه تفاوتها ، چه شباهتهایی دارند. جداگانه هر کدام را توضیح دهید.

تهاجم فرهنگى (cultural Invasion): این اصطلاح مترادف اصطلاح امپریالیسم فرهنگى - خبرى، یعنى اعمال قدرت به منظور اشاعه ارزش‏هاى فرهنگى امپریالیسم در میان ملل جهان سوم و خفه کردن فرهنگ این ملتها است. به عبارت دیگر تهاجم فرهنگى به این معناست که یک مجموعه سیاسى یا اقتصادى براى اجراى مقاصد خود و اسارت یک ملت، به بنیانهاى فرهنگى آن ملت هجوم مى‏برد، و باورهاى تازه‏اى را به زور به قصد جایگزینى با فرهنگ و باورهاى آن ملت وارد کشورکند. تهاجم فرهنگى براى بى اعتقاد کردن نسل نو به دین و به اصول انقلابى انجام مى‏گیرد، (ر.ک: مرکز اطلاعات و مدارک علمى ایران، فرهنگ علوم سیاسى، ص 81) [پایان کد انتخابی][کامل از کد88586] راهکارهای مقابله با تهاجم فرهنگی: تهاجم فرهنگی، مقوله‏ای حقیقی و برنامه‏ریزی شده است و تنها راه مبارزه با آن نیز مصونیت بخشیدن به جوانان و دیگر افراد جامعه است. از راه تمسّک به فرهنگ غنی اسلامی و ملّی این مرز و بوم و استفاده کارآمد از همه امکانات ـ به ویژه دستگاه‏های فرهنگی‏ ـ و بسیج همه اقشار مردم براساس برنامه‏ای دقیق و حساب شده، می‏توان به این مهم دست یافت. بر این اساس، مهم‏ترین راه‏های مصون ماندن از این تهاجم، عبارت است از: 1. حفظ و تعمیق ارزش‏های اسلامی و ملّی از طریق فرآیند صحیح جامعه‏پذیری و عوامل آن؛ (مانند خانواده، مدرسه، رسانه‏ها و....) و نیز آگاه نمودن جوانان با پیشینه‏های درخشان تمدنّ اسلامی و دستاوردهای مادی و معنوی عظیم انقلاب اسلامی. 2. تحققّ حیات طیبه اسلامی و حفظ ارزش‏های انقلابی، استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی، تأمین رفاه و امنیت برای مردم در سایه ایمان به خداوند و حاکمیت ارزش‏های الهی. 3. هوشیاری و بیداری در مقابل انحراف معنوی جامعه اسلامی. 4. احیای فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر که یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن حفظ و بقای فرایض و ارزش‏های الهی است. 5. ایجاد باور عمیق، ریشه‏دار، عقلانی و مبتنی بر نظام ارزشی اسلام در مدیران جامعه؛ یعنی، کسانی که در دستگاه‏های رسمی قانونی، به ویژه فرهنگی، نقش ایفا می‏کنند. 6. تلاش و تدبیر جدی و گسترده برای تثبیت نظام ارزشی مطلوب در بخش‏های مختلف جامعه (اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...). 7. تبلور و تجلّی این نظام ارزشی در رفتار حقیقی و حقوقی مدیران ساختار کلان کشور و برنامه‏های اجرایی. برای مصون ماندن از تهاجم فرهنگی بیگانگان و گریز از الگوها و گرایش های غربی در دو جهاد عمده باید کوشید: جهاد علمی و عملی. در جهاد علمی، شخص باید معرفت خویش را نسبت به ارزش‏ها و هنجارهای دینی پیوسته روزافزون سازد تا نیک را از بد، و سره را از ناسره، به خوبی بازشناسد و با شعور و آگاهی در مسیر نیکی‏ها گام بردارد. جهاد عملی به دو بخش تقسیم می‏شود: فردی و اجتماعی. جهاد عملی فردی حرکتی دائمی و خستگی‏ناپذیر در برابر هواها و خواسته‏های نفسانی است. این جهاد، عزمی استوار و مراقبتی دائمی می‏طلبد و بدون ارتباط پیوسته با خدا و جدیتّ در مخالفت با شیطان نفس، نمی‏توان از آن سرافراز بیرون آمد. در این مسیر، شخص باید نخست به انجام واجبات و ترک محرمات همت گمارد. در مرتبه دوم، انجام مستحبّات و ترک مکروهات را وجهه همت خویش قرار دهد و در مرتبه سوم هر آنچه غیر خدایی است‏ـ حتی برخی از مباحات راـ از خود دور سازد و به غیر خدا و آنچه مطلوب او است، نپردازد. اما جهاد عملی اجتماعی، کوششی جمعی است در جهت تغییر و اصلاح جامعه و مبارزه با آلودگی‏ها و انحرافات، و بسط علم، اخلاق، معنویت، فضیلت و تقوا در جامعه. این مهم نیز مستلزم برنامه‏ریزی دقیق و مشورت و همگامی با صاحب‏نظران و دیگر دوستان همراه و هم‏رأی است. در پایان، گفتنی است برخورد فیزیکی، بستن مرزها و کارهایی از این دست، هرگز بهترین یا آخرین راه حل نیست. به علاوه، تحقق آن نیز در عصر ارتباطات و پیشرفت فن‏آوری به صورت کامل امکان‏پذیر نیست؛ اما در مواردی لازم است و از تأثیر و نفوذ بیش تر تهاجم فرهنگی جلوگیری می‏کند. برای آگاهی بیشتر ر.ک: علی ذوعلم، فرهنگ و تهاجم فرهنگی، بر گرفته از سخنان مقام معظم رهبری؛ انقلاب و ارزش‏ها؛ ابوالفضل اشرفی، بحران هویت اجتماعی و آسیب‏شناسی انقلاب (مجموعه مقالات آسیب‏شناسی انقلات اسلامی) [پایان کد انتخابی] [کامل از کد2]
ناتوى فرهنگى‏
جهت آشنایی شما با این موضوع مقاله ای تحت عنوان : «ناتوى فرهنگى‏ اهداف، ابزارها و مصادیق‏ , مرتضی شیرودی , پرسمان شماره 52 - دی 1385» ارائه می شود:
ناتوى فرهنگى‏ اهداف، ابزارها و مصادیق‏
امروز، مسئله خطرناک، این است که سررشته تحولات منفى در سطح بین‏المللى، در دست کسانى است که مى‏خواهند به وسیله این تحولات، اهداف خودشان را که یا زر است یا زور، تأمین کنند و براى آنها چیزى به نام هویت ملت‏ها، اصلاً ارزش ندارد که متأسفانه این، در صد و پنجاه سال اخیر، در دنیا اتفاق افتاده است؛ یعنى تحولات کشورهاى آسیایى، آفریقایى و آمریکاى لاتین، در دام طراحى باندهاى قدرت بین‏المللى افتاده است و طراح اینها، صهیونیست و سرمایه‏داران بین‏المللى بوده‏اند. آن چه براى اینها مهم است، کسب قدرت سیاسى است که بتوانند در کشورها و دولت‏هاى اروپایى و غیره نفوذ کنند؛ قدرت سیاسى را در دست بگیرند؛ پول کسب کنند و این کمپانى‏ها، سرمایه‏هاى عظیم، کارتل‏ها و تراست‏ها را به وجود آورند. هدف، این بوده است؛ آن وقت اگر اقتضا کند که اخلاق جنسى ملت‏ها را خراب کنند، به راحتى مى‏کنند؛ مصرف‏گرایى را در بین آنها ترویج کنند، به راحتى این کار را انجام مى‏دهند؛ بى‏اعتنایى به هویت‏هاى ملى و مبانىِ فرهنگى را در آنها ترویج کنند، این کار را مى‏کنند. اینها، اهداف کلان آنها است که تصویر کرده‏اند. آن وقت، همیشه لشگرى هم از امکانات فرهنگى و رسانه‏اى و روزنامه‏هاى فراوان و مسائل گوناگون تبلیغات، در مشت اینها قرار دارد که از آنها به «ناتوى فرهنگى» تعبیر مى‏کنند؛ یعنى مانند پیمان ناتو که آمریکایى‏ها در اروپا به عنوان مقابله با شوروى سابق، یک مجموعه مقتدر نظامى به وجود آوردند؛ اما براى سرکوب هر صداى معارض با خودشان، در منطقه خاورمیانه و آسیا و غیره، از آن استفاده مى‏کردند، حالا یک ناتوى فرهنگى هم به وجود آورده‏اند. این، بسیار چیز خطرناکى است. البته براى حالا هم نیست؛ سال‏هاست که این اتفاق افتاده است. مجموعه زنجیره به هم پیوسته رسانه‏هاى گوناگون از ماهواره‏ها، تلویزیون‏ها و رادیوها که حالا اینترنت هم داخلش شده است، در جهت مشخصى حرکت مى‏کنند تا سررشته تحولات جوامع را به دست بگیرند.
گوشه‏اى از سخنان رهبر معظم انقلاب در جمع دانشگاهیان استان سمنان‏
امروزه رسانه‏هاى فراملى، به مثابه یکى از مؤثرترین ابزار تحکیم هژمونى نظام سلطه جهانى، به ویژه آمریکا، عمل مى‏کنند. این رسانه‏ها، وابسته به شرکت‏هاى قدرتمند و بانفوذ فراملیتى‏اند و در جهت تأمین منافع کشورهایى چون آمریکا، نقشى اساسى دارند. به بیان دیگر، مؤثرترین ابزار براى جهانى کردن فرهنگ غرب، شرکت‏هاى فراملى و نیروى محرکه این فرآیند، بهره‏گیرى از انقلاب، در عرصه فناورى اطلاعات و جهانى شدن ارتباطات است. پدیده جهانى شدن ارتباطات را پس از دهه 1960م. مى‏توان از رشد رسانه‏ها و شرکت‏هاى فراملى، نظیر تایم وارنر، دیزنى، رویترز، سونى، مردوخ و برتلزمن، دریافت که همگى وابسته به اقتصادهاى پیشرفته‏اند؛ به گونه‏اى که سازمان‏هاى دولتى و غیردولتى ارتباطى را به شدت تحت‏الشعاع خود قرار داده‏اند.
بخش زیادى از سلطه رسانه‏هاى غربى بر جهان، به آمریکا تعلق دارد که این مسئله را باید ناشى از تجربه بازاریابى، رشد و استفاده از تکنولوژى‏هاى جدید در جهت دست‏یابى به جلوه‏هاى ویژه دانست. شاید به همین علت است که تلاش دولت‏هاى ملى در جهت حفظ جوامع خود از سیطره فرهنگى آمریکا، چندان موفقیت‏آمیز نبوده است؛ زیرا از یک سو، محصولات فرهنگى آمریکا، حاوى مفاهیم جذابى چون آزادى، حق انتخاب‏هاى فردى و آینده مطلوب است و از سوى دیگر، زیرساخت‏هاى نامطلوب کشورها، باعث تسهیل انتقال و پذیرش محصولات فرهنگى آمریکایى شده است. دیگر دلایل موفقیت رسانه‏هاى آمریکایى در تسلط بر جهان را مى‏توان به صورت زیر برشمرد:
1. سلطه‏گرایى جهانى رسانه‏اى آمریکایى‏
در گذشته، تعادلى بین منافع کارگرى و کشاورزى از یک سو و شرکت‏ها از سوى دیگر، وجود داشت؛ امّا امروزه، این شرکت‏هاى تجارى رسانه‏اى هستند که بر امور، سلطه یافته‏اند. بخشى از این سلطه‏یابى، به کمکى برمى‏گردد که رسانه‏ها در امر مبارزات انتخاباتى ایفا مى‏کنند. هزینه‏هاى تبلیغات رسانه‏اى نامزدها، مرتب در حال افزایش است که این امر، به افزایش توانایى مالى شرکت‏هاى رسانه‏اى از طریق بهره‏جویى از نامزدهاى به قدرت رسیده، منجر شده است. از این رو، این شرکت‏ها از حمایت وسیع قانونى در آمریکا بهره‏مندند.
از یک قرن قبل، دادگاه عالى آمریکا، همان حقوقى را که براى افراد قائل است، براى شرکت‏ها نیز در نظر گرفت و از این جهت، نظارت بر رسانه‏ها، بسیار دشوار گردید. همچنین، در دهه 1970م. این شرکت‏ها از اصلاحیه اول قانون اساسى آمریکا، براى گسترش و سیطره جهانى فعالیت‏هاى خود، بهره گرفتند. از آن جا که رسانه‏ها، از حمایت مالى گسترده آگهى دهندگان برخوردارند، به نحو گسترده‏اى، اقدام به پخش آگهى‏هاى تبلیغاتى و تجارى مى‏کنند. این رسانه‏ها، تبدیل به دستگاه‏هاى عظیم بازاریابى و ایدئولوژیکى، به منظور تأثیرگذارى شرکت‏ها شده‏اند. در واقع، این رسانه‏ها، مفسران نهایى واقعیت هستند و واقعیت را هم بر اساس منافع شرکت‏ها تعریف مى‏کنند.
نتیجه این که، اقتدار شرکت‏هاى رسانه‏اى، در حال افزایش است و آنان به دنبال یافتن بازارهاى جدید، کاهش مالیات بر فعالیت‏هاى خود و کسب منافع بیشتر از حکومت‏ها هستند. در این راستا، شرکت‏ها و رسانه‏هاى فراملى، اولویت بسیار زیادى براى مقررات‏زدایى قائلند؛ زیرا بدین وسیله مى‏توانند به سادگى در رسانه‏هاى ملى نفوذ کنند و از طریق بنگاه‏هاى تبلیغاتى خود، به صورت نامحدودى، بر آنها تأثیر بگذارند. یکى از راه‏هایى که به موفقیت شرکت‏هاى فراملى رسانه‏اى آمریکا بر جهان انجامیده است، تمرکز در فعالیت‏ها و حرکت به سوى تأسیس اتحادیه‏هاى رسانه‏اى است. دو نمونه بارز این مسئله، عبارتند از:
الف) اتحادیه ارتباطات راه دور بین‏الملل)ITV(؛ این اتحادیه، در سال 1856م. تأسیس و در سال 1932م. به اتحادیه بین‏الملل تلگراف، تغییر نام داد؛ سپس به منظور جلوگیرى از نفوذ جهان سوم، مجدداً سازماندهى شد و در پى‏آن، نقش شرکت‏هاى حقوقى در آن بیشتر گردید. این سازمان که هم اکنون، به عنوان یکى از نهادهاى تخصصى سازمان ملل فعالیت مى‏کند، نقش روز افزونى در حمایت از رسانه‏هاى ملى دارد.
ب) گات )GATT(یا موافقت‏نامه عمومى تعرفه و تجارت؛ این سازمان که امروزه، سازمان تجارت جهانى )WTO(خوانده مى‏شود، در سال 1947م. تأسیس و در سال 1996م. تغییر نام داد. این سازمان، در جهت حفظ منافع شرکت‏هاى رسانه‏اى و گسترش جریان اطلاعاتى غرب، تلاش زیادى کرد. به این دلیل، این شرکت‏ها بر قوانین و جریان‏هاى مربوط به روند گسترش اطلاعات، نظارت دقیق داشته، هر گونه مخالفتى را سرکوب مى‏کنند. آنها با بى‏طرف ساختن دولت‏ها، نفوذ جهانى خود را کامل کرده، بدون نظارت مؤثر، به فعالیت مشغولند؛ این در حالى است که سازمان‏هاى بین‏المللى دیگر، نظیر سازمان ملل متحد و یونسکو، در این زمینه، ضعیف و خلع سلاح شده‏اند.1
2. عملیات روانى سازمان سیا علیه اسلام‏
سازمان سیا )CIA(گرچه یک رسانه فراملى نیست، ولى در نقش یک رسانه فراملى، در تهاجم به فرهنگ‏هاى ملى، عمل مى‏کند. از این رو، آرتور کاستلز، یکى از مقامات جنگ فرهنگى سیا، خطاب به یک مقام مسئول آمریکایى در سال 1949م. چنین گفته است: به من، 100 میلیون دلار و 1000 انسان مصمم بدهید؛ تضمین مى‏کنم که چنان موجى از ناآرامى‏هاى دمکراتیک در میان توده‏ها، حتى در میان سربازان امپراتورى استالین، ایجاد کنم که براى مدتى طولانى، تمامى دغدغه وى به مسائل داخلى معطوف شود.
«جنگ سرد فرهنگى سیا و جهان هنر و ادب»، عنوان کتابى است از خانم فرانسیس ساندرس - پژوهش‏گر و روزنامه‏نگار انگلیسى - است که در سال 1999م. در لندن منتشر شد و اندکى بعد، غوغایى به پا کرد. این کتاب، به افشاگرى نقش سازمان سیا در هدایت فرهنگى و هنرى در بسیارى از کشورها، به ویژه در دوران جنگ سرد مى‏پردازد. خانم ساندرس، در کتابش نشان مى‏دهد که کوردمه‏یر، رئیس بخش عملیات روانى سازمان سیا، با همکارى دوستش، آرتوشلزینگر و بر پایه طرحى که ملون لاسکى ارائه داد، حرکتى را آغاز کردند که به ایجاد یک شبکه فرهنگى غول‏آساى جهانى یا ناتوى فرهنگى انجامید؛ به طورى که بودجه آن در سال 1950م. و در زمان ریاست جمهورى ترومن، 34 میلیون دلار بود. گرچه جنگ سرد به پایان آمد، ولى سازمان سیا، با بهره‏گیرى از تجارب دوران جنگ سرد، با بودجه و شدت بیشترى، براى پیروزى در عرصه‏هاى دیگرى، چون اسلام و ایران و از طریق شیوه‏هاى زیر تلاش مى‏کند:
الف) سینما
در هالیوود، مأموران سیا، کارگردانان را ترغیب مى‏کنند تا در فیلم‏هاى خود، از سیاه پوستان بیشترى استفاده نمایند؛ آنان را آراسته و خوش لباس به تصویر بکشند و از این طریق، آمریکا را جامعه‏اى آزاد و دمکرات نشان دهند. فیلم «مزرعه حیوانات» جرج ارول، در این راستا و با سرمایه سیا در سال 1984م. تولید شد. در این مورد، حتى مى‏توان به فیلم «روز استقلال هالیوود» در سال 1996م. اشاره کرد. در این فیلم، موجودات فضایى مى‏خواهند جهان و بشر را از بین ببرند تا به منابع و ثروت‏هاى زمین دست یابند؛ اما نیروى هوایى آمریکا، تحت رهبرى و هدایت رئیس جمهور، بر این موجودات فائق مى‏آیند. این فیلم در حقیقت، ستایشى از قدرت عظیم آمریکا براى دست‏یابى به پیروزى، در نبرد با دشمن انسانیت است!
ب) کتاب‏
بسیارى از کتاب‏هاى کمپانى پراگر، با بودجه سیا چاپ مى‏شوند. کتاب «طبقه جدید» میلوان جیلاس هم با کمک سیا و در تیراژ بالا منتشر شد و در سراسر جهان توزیع گردید. سیا، 50 هزار نسخه از یکى از کتاب‏هاى ایروینگ کریستون را براى توزیع مجانى در سراسر جهان خریدارى کرد. طبق تخمین خانم ساندرس، تنها در دوران جنگ سرد، حدود 1000 عنوان کتاب به وسیله سیا و تحت پوشش بنگاه‏هاى انتشاراتى تجارى و دانشگاهى، در آمریکا به چاپ رسید.
ج) همایش‏
سیا در سال 1950م. با گردآوردن 100 نویسنده مشهور از سراسر جهان، کنگره آزادى فرهنگى را در برلین دایر کرد. در این کنگره، نویسندگان برجسته‏اى چون آرتور کوستلر، سیدنى هوک، ملوین لاسکى، ایناتسیو سیلونه و جرج ارول شرکت داشتند. یکى از اولین اقدامات کنگره، اختصاص بودجه‏اى کلان، براى چاپ نشریات روشنفکرى در پاریس، برلین و لندن بود. هدف ابتدایى کنگره، تقویت چپ‏گرایان غیرکمونیست و مقابله با روحیات و تبلیغات ضدآمریکایى بود. هدایت کنگره را مایکل یسلون، کارمند واحد جنگ روانى برعهده داشت.
د) دانشگاه‏
تعدادى از دانشگاه‏هاى مشهور آمریکا، مانند کلمبیا، استانفورد، نیویورک و هاروارد، زیر نفوذ سازمان سیا هستند. بنیاد فارفیلد در دانشگاه کلمبیا، یکى از مهم‏ترین مراکزى است که بودجه عملیات فرهنگى سیا، از طریق آن به نهادهاى فرهنگى مبلّغ فرهنگ آمریکایى منتقل مى‏گردد. ظاهراً این بنیاد را یک ثروتمند یهودى به نام جولیوس فیلشن ایجاد کرده؛ ولى در واقع، با بودجه سیا اداره مى‏شود. هدایت این بنیاد را زمانى جک تامپسون، مأمور سیا و استاد دانشگاه کلمبیا در دست داشت.
و) روشنفکران
خانم ساندرس، فهرستى از شوالیه‏ها یا روشنفکرانى چون کارل پوپر، توماس کوهن، آیزایا برلین، والت روستو، دانیل بل، ریمون آرون، حنا آرنت، سیدنى هوک و هنرى لوس را ذکر مى‏کند که با تأسیس نشریاتى چون پارتیزان ریویو، نیولیدر، در مونات، کینان ریویو و پرووه، مخالفان کمونیسم دیروز و دشمنان اسلام امروز را در سراسر جهان، تغذیه فکرى مى‏کنند. عجیب آن که اکثر شوالیه‏هاى جنگ سرد فرهنگى، یهودى‏اند!
ه) ترور
ترویج فرهنگ به اصطلاح آزاد، همپاى سیاست ترور و کشتار روشنفکران و دگراندیشان، در تمامى دوران جنگ سرد و پس از آن، جریان دارد. طبق برخى از تخمین‏ها، حداقل در دوران جنگ سرد، سیا، حدود 150 هزار معلم، استاد، رهبر اتحادیه کارگرى، کشیش و روحانى مخالف را به قتل رسانده و برخى این رقم را تا 300 هزار نفر افزایش داده‏اند. این پدیده که از آن به «ترور دولتى» یاد مى‏شود، پنهان و مخفیانه صورت مى‏گیرد.2
3. ارتش آمریکا و بازى‏هاى رایانه‏اى
از دیگر ابزارهاى ناتوى فرهنگى آمریکا و غرب علیه جهان غیرغرب، بازى‏هاى رایانه‏اى است. بازى‏هاى رایانه‏اى را صرفاً نباید پدیده‏اى براى سرگرمى کودکان و نوجوانان دانست؛ بلکه این بازى‏ها به ابزار تبلیغاتى مهمى در دست ارتش‏هاى مهاجم و سرکوب‏گرى چون ارتش آمریکا هستند که در بطن و درون خود، هدف‏هاى سیاسى - نظامى شیطانى را دنبال و القا مى‏کنند.
بسیارى از تحلیل‏گران، جنگ خلیج فارس در سال 1991م. را یک بازى رایانه‏اى توصیف کردند؛ زیرا این جنگ، بیشتر به یک جنگ رایانه‏اى شبیه بود و نه یک جنگ واقعى. همین واقعه، درباره جنگ دوم خلیج فارس هم تکرار شد. رایانه‏اى بودن این جنگ‏ها را اظهارنظر بوش پدر با عنوان «بازى تمام شد» و گفته یک ژنرال آمریکایى که «تاکتیک این جنگ، از بازى رایانه‏اى اقتباس شد»، تأیید مى‏کند. این جملات، مى‏تواند براى طرفداران بازى‏هاى رایانه‏اى، لذت‏بخش باشد؛ به این دلیل که دیگر نمى‏توان بازى‏هاى رایانه‏اى را تنها وسیله‏اى براى وقت‏گذرانى دانست. بازى رایانه‏اى، فقط یک تفریح بى‏خطر نیست؛ بلکه رسانه‏اى براى بیان و نهادینه‏سازى برخى پیام‏هاست؛ البته این پیام‏رسانى به صورت آشکار صورت نمى‏گیرد؛ بلکه در جهتى به دور از اهداف ظاهرى و ابتدایى، از آن استفاده مى‏شود. استفاده از بازى‏هاى رایانه‏اى، در جهت هدف‏هاى سیاسى و نظامى، به آن جهت مزورانه است که براى مردم، ناشناخته است. برخى از این بازى‏ها عبارتند از:
الف) بازى بازگشت به قلعه ولفن اشتاین )Return to castle wolfenstein( عرضه شده در نوامبر 2001م. که بازى‏کننده در نقش یک سرباز آمریکایى در جنگ جهانى دوم ظاهر مى‏شود. او به درون کاخ‏هاى نازى نفوذ مى‏کند و با سربازان s.s به مبارزه مى‏پردازد و در پیچ و خم راهروى کاخ‏ها، سربازان آلمانى را از پاى در مى‏آورد. در این بازى، نوعى دیدگاه جانبدارانه به نفع آمریکایى‏ها وجود دارد.
ب) بازى طوفان صحرا )Conflict Desert Storm(عرضه شده در سپتامبر 2002م. که بازى‏کننده در نقش یک سرباز انگلیسى و آمریکایى است که مأموریتش، آزادسازى عراق از یوغ دیکتاتورى است. او در این بازى، یک دشمن مى‏شناسد و آن هم سرباز عراقى است. این بازى، هیچ مخالفتى را در آمریکا به وجود نیاورد و تنها به افراد زیر 16سال، توصیه شد که این بازى را انجام ندهند. هدف پنهانى بازى طوفان صحرا، آن است که فرد بازى‏کننده، خود را در موضع دفاع از نظم جهانى قرار دهد.
ج) بازى ارتش آمریکا )Amricans Army(عرضه شده در ژوئیه 2002م. که بازى‏کننده در آن، به یک سرباز آمریکایى تبدیل مى‏شود. هدف ارتش آمریکا که سازنده این بازى است، جذب بیشتر جوانان به سوى مشاغل نظامى است. براى استفاده از این بازى، باید بر روى پایگاه اینترنتى ارتش آمریکا ثبت‏نام کرد که تاکنون، بیش از یک میلیون نفر در این پایگاه، ثبت‏نام کرده‏اند.
در نمایشگاه بازى رایانه لس‏آنجلس )E3(در مه 2003م. افرادى که در انتظار باز شدن درهاى نمایشگاه بودند، در مقابل درب‏هاى نمایشگاه به تماشاى یک برنامه شبیه‏سازى شده، مثل بازى هنگ 101 نیروى هوایى، پرداختند. در بازى بازگشت به بغداد Back to Gagad()، بازى کننده به جنگ سال 1991م. آمریکا علیه عراق برمى‏گردد که در آن نیز، یک دیدگاه انحصارگرایانه به نفع آمریکا به چشم مى‏خورد.
ارتش آمریکا، به طور مستقیم و غیرمستقیم در تولید و توزیع بازى‏هاى رایانه‏اى جنگى و نظامى، دخالت دارد. توانایى این کار، در ارتش آمریکا دیده مى‏شود؛ زیرا ارتش، ماهرترین برنامه‏نویس‏ها را جذب کرده و تواناترین موتورهاى بازى را خریدارى کرده است. درمواقعى که ارتش نتواند به تولید بازى‏هاى رایانه‏اى بپردازد، دیگر سازندگان بازى‏هاى رایانه‏اى را به انقیاد در مى‏آورد؛ به طورى که اگر سازندگان بازى‏هاى رایانه‏اى، نرم‏افزارى را طراحى کنند که در آن به یک نظامى توهین شود، به 500 دلار جریمه، محکوم مى‏شوند.3
بحران رسانه‏اى در آمریکا
علت ناتویى شدن رسانه‏اى آمریکایى چیست؟
روز به روز بر روند تمرکزگرایى در ارتباط جمعى آمریکا و بر اقتدار مالکان و صاحبان رسانه‏هاى جمعى افزوده مى شود. در واقع، با وجود شعارهایى که در باب وجود چند فرهنگى در آمریکا به گوش مى‏رسد، یک فرهنگ، امواج و محتواى رسانه‏ها را به چنگ گرفته است. چنین وضعیتى را بن‏باگو دیکیان در کتاب «انحصار رسانه‏اى»، به خوبى تشریح کرده است. وى مى‏نویسد:
تعداد اندکى از مؤسسات اقتصادى، با چنگ انداختن بر بخش رسانه‏اى و اطلاع‏رسانى آمریکا، آن را از اصول کثرت‏گرایى دور ساخته‏اند. این مؤسسات که حدود 50 شرکت چند ملیتى‏اند و همگى منافع مالى مشترکى با چند مؤسسه اقتصادى عظیم و چندین بانک بین‏المللى بسیار مهم دارند، قسمت اعظم این بازار را در اختیار دارند، به گونه‏اى که، در سال 2003م.، تنها ده مؤسسه بزرگ اقتصادى بر این بخش فرمانروایى مى‏کردند. سیاستمداران آمریکایى نیز از تصویب مقررات مراقبتى بر این مؤسسات، طفره مى‏روند؛ زیرا مؤسسات اقتصادى بزرگ از محدودیت‏هاى بیش از حد ناشى از فشارهاى قانونى، لطمه خواهند خورد. از این رو، سیاستمداران، راه حل را در خارج ساختن این بخش از حوزه قانون‏گذارى دولتى دیده‏اند؛ همان گونه که مایکل پاول، پسر وزیر امور خارجه پیشین آمریکا و رئیس کمیسیون ارتباطات دولت فدرال، به عنوان مسئول قانون‏گذارى در این بخش، مخالف وضع و تصویب هر گونه قانون در این زمینه و طرفدار متعصب بازار آزاد است. راز مهم دیگرى که باعث آزاد گذاشتن اربابان رسانه‏اى شده، این است که در فاصله زمانى بین 1993 تا 2003م. اربابان ارتباط جمعى، 75 میلیون دلار به مبارزات انتخاباتى نامزدهاى دو حزب عمده آمریکا، کمک مالى کرده‏اند. صنایع بزرگ رسانه‏اى، همچنین با تأمین مخارج کامل 1460 سفر اعضا و کارمندان کمیسیون ارتباطات دولت فدرال، در فاصله سال‏هاى 1995 تا 2000م. دوستى آنان را براى خود حفظ کرده است.
هم اکنون، بیشتر شبکه‏هاى بزرگ رادیویى، کانال‏هاى تلویزیونى، روزنامه‏ها و نشریات دیگر، در اختیار گروه اندکى از مؤسسات اقتصادى قرار دارند. آنها همچنین بر روى دو هدف عمده اینترنت و حذف مقررات ضد انحصار، تمرکز یافته‏اند؛ زیرا حداقل کنترل دسترسى به اینترنت به صورت عمده، براى این مؤسسات اقتصادى، مى‏تواند منبع سودى سرشار باشد. بنابراین، جاى تعجب نیست که در سال 1999م. مجموعاً 110 شرکت، 60 درصد کاربران شبکه را در اختیار داشتند؛ ولى در سال 2000م. تنها 14 شرکت، صاحب همان سهم از بازار آزاد بودند.
علاوه بر این، شرکت‏هاى بزرگ، کمیسیون ارتباطات را به سمت تجدید نظر در قانون 1993م. که شرکت‏ها را از در اختیار گرفتن بیش از 30 درصد بازار منع مى‏کند، سوق داده‏اند؛ از این رو، قانون مخابرات 1996م. محدودیت‏هاى وارده بر تمرکزگرایى در مالکیت ایستگاه‏هاى رادیویى را لغو کرد. حاصل این تصمیم، آن شد که کِلر چاثل در سال 2001م. به تنهایى چندین ایستگاه رادیویى را در اختیار داشت.
تمرکزگرایى، نتیجه‏اى دیگر هم دارد و آن این که روزنامه‏نگاران عضو مؤسسات اقتصادى، تشویق نمى‏شوند که نقّادانه درباره مالکین خود، اطلاع‏رسانى و افشاگرى نمایند و در نتیجه، اطلاع‏رسانى به صورت کالا در مى‏آید و تولید روزنامه‏نگاران، معناى واقعى خود را از دست مى‏دهد. به این ترتیب، جنبه‏هاى تحقیقى مقالات روزنامه‏نگاران از بین مى‏رود. به این جهت، مؤسسات اقتصادى‏اى که ثروت و دارایى فراوانى در حوزه اینترنت و مطبوعات دارند، به جاى تولید و تحقیق، همواره به کپى کردن مطالب یک روزنامه یا رسانه، در روزنامه‏ها و رسانه‏هاى خود دست مى‏زنند و به این وسیله، کیفیت کار روزنامه‏نگارى، جدیت کارى و بررسى حقیقت خبر، همیشه در نظر گرفته نمى‏شود.4
صهیونیسم و مقاصد جهانى سیطره رسانه‏اى
آن چه در پى مى‏آید، خلاصه‏اى ازنظرات داک، نماینده پیشین مجلس آمریکا از ایالت لوئیزیاناست.
بسیارى دچار این توهم هستند که در آمریکا، مطبوعات آزادند؛ اما واقعیت این است که در آمریکا، هر کسى آزاد است که هر نشریه و رسانه‏اى را منتشر کند؛ ولى هیچ گاه آزاد نیست که هر سخنى را بگوید؛ البته به استثناى نشریاتى با تیراژ پایین و در سطح محلى که هرگز براى ساختار قدرت، خطر جدى محسوب نمى‏شوند. آنها گاهى اجازه گفتن هر سخنى را دارند! در واقع، روزنامه‏ها، مجله‏ها، ایستگاه‏هاى رادیویى و شبکه‏هاى تلویزیونى، به طور باور نکردنى، کنترل مى‏شوند؛ به حدى که در بسیارى از شهرهاى عمده اروپایى، کنترل بر رسانه‏ها، به گستردگى سلطه آمریکاییان بر رسانه‏ها نیست؛ مثلاً در اروپا در میان انبوه نشریات، مى‏توانید روزنامه‏اى را پیدا کنید که حامى فلسطینى‏ها باشد؛ اما در آمریکا در میان 2000 روزنامه، حتى یک روزنامه هم پیدا نمى‏شود که دیدگاهى فلسطینى داشته باشد. گرچه روزنامه‏هاى معدودى هستند که بر سر برخى از مسائل، با دولت اسراییل، اختلاف نظر دارند - همان طور که در خود اسراییل هم در برخى اوقات، اعتراضات ضددولتى دیده مى‏شود - ولى بر سر مسائل بنیادین، همه مطبوعات و نشریات آمریکایى، چه در تملک یهودیان باشند یا نباشند، بدون توجه به شرارت‏ها، کشتارها و نقض حقوق بشر توسط اسراییل، حامى آن دولتند؛ در حالى که اسراییل از بدو تأسیس، هزاران تن از مردان، زنان و کودکان فلسطینى را کشته است. علاوه بر این، آنان به تخریب عمدى هزاران خانه، شرکت، بیمارستان و مدرسه پرداخته و ده‏ها هزار نفر را کور، ناقص، فلج و انگشتان افراد بسیارى از جمله، هزاران کودک را قطع کرده‏اند. همچنین صدها هزار فلسطینى را زندانى و شکنجه کرده‏اند و بدتر از همه، در این دوران تخریب و کشتار، اسراییلى‏ها اقدام به تأسیس صدها شهرک یهودى در سرزمین‏هاى فلسطینیان کرده‏اند. در حقیقت، همان گونه که خانه‏ها و شهرهاى فلسطینى را خراب مى‏کنند، یهودیانى را از مکان‏هایى چون نیویورک و مسکو، روانه اسراییل مى‏کنند و براى آنها، خانه‏هایى در شهرک‏هاى مردم مظلوم فلسطین مى‏سازند.
بیشتر آمریکاییان از این مسئله بى‏خبرند و بى‏خبرى آنان، ناشى از آن است که یهودیسم و صهیونیسم، بر اکثریت عظیم رسانه‏هاى آمریکا، کنترل و سیطره دارد. این کنترل و سیطره، تنها براى مخفى کردن جنایات اسرائیل در فلسطین صورت نمى‏گیرد؛ بلکه آنها چه در آمریکا و چه در سایر نقاط جهان، سرورى و برترى نژاد یهود را تبلیغ مى‏کنند و معتقدند که از حق الهى حکومت، نه تنها بر فلسطین، بلکه بر تمام جهان برخوردارند و این اندیشه‏ها را ترویج مى‏کنند. در این راستا، آنان همواره تلاش مى‏کنند تا فرهنگ، هویت و انسجام نژادى و اقتصادى و استقلال سیاسى هر کشورى را در جهان، تضعیف کنند. به دیگر بیان، یهودیان و نظم نوین جهانى آنها، به دنبال نابودى هر ملت، فرهنگ، میراث و نژادى به جز یهود است. آنان به دنبال سلطه بر رسانه‏ها، اقتصاد و حکومت‏ها هستند. گرچه باید از آرزوى یهودیان در حفظ نسل، فرهنگ و دینشان حمایت و دفاع کرد، اما سلطه‏جویان یهودى، به دنبال نابودى هر جنبش میهن‏پرستانه، به غیر از جنبش خود هستند و این کار، نخست از طریق رسانه‏ها انجام مى‏گیرد.5
نتیجه‏
جریانى که به عنوان نومحافظه‏کار، در سال‏هاى اخیر، در آمریکا سربرآورده و سیاست‏هاى نظامى‏گرایانه جرج بوش را تغذیه و پشتیبانى مى‏کند، ادامه همان کانونى است که عملیات فرهنگى سیا را در دوران جنگ سرد هدایت مى‏کرد. به عنوان مثال، از ایرنیگ کریستون، روشنفکر سرشناس یهودى، به عنوان بنیان‏گذار جریان نومحافظه‏کارى یاد مى‏کنند. هم اکنون پسر او به نام ویلیام کریستون، به صراحت بر تداوم همان سیاست‏ها تأکید مى‏کند. او مى‏نویسد:
آینده بشریت، منوط به یک سیاست خارجى راسخ، آرمان‏گرا و خوش‏بینانه، از سوى آمریکاست. در واقع، آمریکا نه تنها باید پلیس و کلانتر جهان شود، بلکه باید راهنماى آن نیز باشد.
بنابراین، مى‏توان گفت که پدیده تهاجم فرهنگى موجود، به این معناست که کانون‏هاى قدرتمند سلطه‏گر جهانى در سرویس‏هاى اطلاعاتى غرب، براى فروپاشى یک نظام سیاسى و یا تحمیل طرح‏هاى سیاسى، اقتصادى و فرهنگى خود بر یک جامعه مستقل، عملیات روانى، فرهنگى و تبلیغاتى معینى را سازمان مى‏دهند. این عملیات، در گذشته علیه شوروى سوسیالیست بود و امروز علیه اسلام و نظام جمهورى اسلامى ایران است.
1. هربرت شیلر، مقابله با رسانه‏هاى فراملى، چالش بزرگ آینده، ماهنامه سیاحت غرب، آذر 1382، ص 12-17 .
2. به نقل از عبداللَّه شهبازى، سیا و جنگ سرد فرهنگ، مندرج در .Shahbazi.org
3. استفان پیلت، «بازى‏هاى رایانه‏اى سلاح تبلیغاتى»، لوموند دیپلماتیک، اکتبر 2003؛ به نقل از ماهنامه سیاحت غرب، آبان 1382، ص 54.
4. اریک کلینبرگ، ده ارباب رسانه‏اى آمریکا، لوموند دیپلماتیک، آوریل 2002، ص 24.
5. دیوید راک، جهان‏گرایان یهودى؛ به نقل از ماهنامه سیاحت غرب، مهر 1382، ص 37-42.

راهکارهای مقابله با تهاجم فرهنگی:
تهاجم فرهنگی، مقوله‏ای حقیقی و برنامه‏ریزی شده است و تنها راه مبارزه با آن نیز مصونیت بخشیدن به جوانان و دیگر افراد جامعه است. از راه تمسّک به فرهنگ غنی اسلامی و ملّی این مرز و بوم و استفاده کارآمد از همه امکانات ـ به ویژه دستگاه‏های فرهنگی‏ ـ و بسیج همه اقشار مردم براساس برنامه‏ای دقیق و حساب شده، می‏توان به این مهم دست یافت. بر این اساس، مهم‏ترین راه‏های مصون ماندن از این تهاجم، عبارت است از:
1. حفظ و تعمیق ارزش‏های اسلامی و ملّی از طریق فرآیند صحیح جامعه‏پذیری و عوامل آن؛ (مانند خانواده، مدرسه، رسانه‏ها و....) و نیز آگاه نمودن جوانان با پیشینه‏های درخشان تمدنّ اسلامی و دستاوردهای مادی و معنوی عظیم انقلاب اسلامی.
2. تحققّ حیات طیبه اسلامی و حفظ ارزش‏های انقلابی، استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی، تأمین رفاه و امنیت برای مردم در سایه ایمان به خداوند و حاکمیت ارزش‏های الهی.
3. هوشیاری و بیداری در مقابل انحراف معنوی جامعه اسلامی.
4. احیای فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر که یکی از ارکان اساسی اسلام و ضامن حفظ و بقای فرایض و ارزش‏های الهی است.
5. ایجاد باور عمیق، ریشه‏دار، عقلانی و مبتنی بر نظام ارزشی اسلام در مدیران جامعه؛ یعنی، کسانی که در دستگاه‏های رسمی قانونی، به ویژه فرهنگی، نقش ایفا می‏کنند.
6. تلاش و تدبیر جدی و گسترده برای تثبیت نظام ارزشی مطلوب در بخش‏های مختلف جامعه (اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...).
7. تبلور و تجلّی این نظام ارزشی در رفتار حقیقی و حقوقی مدیران ساختار کلان کشور و برنامه‏های اجرایی.
برای مصون ماندن از تهاجم فرهنگی بیگانگان و گریز از الگوها و گرایش های غربی در دو جهاد عمده باید کوشید: جهاد علمی و عملی. در جهاد علمی، شخص باید معرفت خویش را نسبت به ارزش‏ها و هنجارهای دینی پیوسته روزافزون سازد تا نیک را از بد، و سره را از ناسره، به خوبی بازشناسد و با شعور و آگاهی در مسیر نیکی‏ها گام بردارد.
جهاد عملی به دو بخش تقسیم می‏شود: فردی و اجتماعی. جهاد عملی فردی حرکتی دائمی و خستگی‏ناپذیر در برابر هواها و خواسته‏های نفسانی است. این جهاد، عزمی استوار و مراقبتی دائمی می‏طلبد و بدون ارتباط پیوسته با خدا و جدیتّ در مخالفت با شیطان نفس، نمی‏توان از آن سرافراز بیرون آمد. در این مسیر، شخص باید نخست به انجام واجبات و ترک محرمات همت گمارد. در مرتبه دوم، انجام مستحبّات و ترک مکروهات را وجهه همت خویش قرار دهد و در مرتبه سوم هر آنچه غیر خدایی است‏ـ حتی برخی از مباحات راـ از خود دور سازد و به غیر خدا و آنچه مطلوب او است، نپردازد.
اما جهاد عملی اجتماعی، کوششی جمعی است در جهت تغییر و اصلاح جامعه و مبارزه با آلودگی‏ها و انحرافات، و بسط علم، اخلاق، معنویت، فضیلت و تقوا در جامعه. این مهم نیز مستلزم برنامه‏ریزی دقیق و مشورت و همگامی با صاحب‏نظران و دیگر دوستان همراه و هم‏رأی است.
در پایان، گفتنی است برخورد فیزیکی، بستن مرزها و کارهایی از این دست، هرگز بهترین یا آخرین راه حل نیست. به علاوه، تحقق آن نیز در عصر ارتباطات و پیشرفت فن‏آوری به صورت کامل امکان‏پذیر نیست؛ اما در مواردی لازم است و از تأثیر و نفوذ بیش تر تهاجم فرهنگی جلوگیری می‏کند. برای آگاهی بیشتر ر.ک: علی ذوعلم، فرهنگ و تهاجم فرهنگی، بر گرفته از سخنان مقام معظم رهبری؛ انقلاب و ارزش‏ها؛ ابوالفضل اشرفی، بحران هویت اجتماعی و آسیب‏شناسی انقلاب (مجموعه مقالات آسیب‏شناسی انقلات اسلامی)
(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 38/100119849