چرا عزاداری ؟

چرا عزاداری ؟

علل و انگیزه قیام امام حسین (ع) : (مهمترین علل )

امام حسین (ع) برای امر به معروف و نهی از منکر – احیای حق – نجات مردم مسلمان از جهالت و سردرگمی- زدودن بدعت ها و اجرای سنت پیامبر (ص) قیام کرد.

(منابع : تاریخ طبری - -مفتل الحسین (خوارزمی) – بحارالانوار – تحت العقول)

چرا گریه و چرا سینه؟

گریه و عزاداری یک هدف نیست بلکه یک وسیله است برای نگه داشتن پیام عاشورا برای نسل امروز است. گریه کردن صرفاً یک عمل احساسی نیست بلکه هدفی بالاتر و مهمتر دارد. گریه کردن و ابراز احساسات و عواطف یک وسیله بسیار مهم بلکه مهمترین وسیله است برای بالا بردن فهم و درک مردم . برای بالا بردن سطح معرفت مردم و پیوند آنها با اهل بیت در واقع گریه کردن و گریاندن روح حسینی یعنی حماسی ، فداکاری عاشقانه برای این فدا را در عزادار را ایجاد می کند بطوریکه شخص آرزو می کند که کاش در کربلا بود و همان فداکاری را می کرد و از سوی دیگر گریه برای عزادار حکم صیقلی است که لحظه به لحظه روح او را پاکتر و لطیف تر می کند و او را برای پذیرش دستورات خدا و اهل بیت آماده تر و نرم تر می کند.

گفته شهید مطهری در این مورد: گریه بر شهید شرکت در حماسه اوست و گریه بر شهید نگه داشتن زنده نگه داشتن نهضت اوست.

چرا سینه: هر مکتبی هیا هو می خواهد باید پایش سینه بزنند هر مکتبی که پایش سینه نباشد حفظ نمی شود این نقش ، نقشی است که اسلام را همیشه زنده نگه می دارد و مانند عملی است که هی به آن آب بدهند در اینصورت خشک نمی شود.

سینه زنی یک نوع عزاداری و اظهار ارادت به خاندان عصمت و طهارت است که جانبازی امام حسین و سایر ائمه معصومین را برای همیشه در خاطره ها زنده نگه می دارد.

سینه زنی نه تنها اشتباه نیست بلکه در تدوام راه آن بزرگواران و در واقع نوعی شعار دینی و وسیله ای برای زنده نگه داشتن خاطره و مظلومیت انها در طول تاریخ و سبب احیا و تقویت حق و نشر معارف اهل بیت است.

- اگر فلسفه و هدف قیام امام حسین را بدانی و بدانی که امام حسین(ع) در راه نماز – امر به معروف و نهی از منکر – حفظ دین – احیای حق شهید شد اگر اینها را بدانی می توانی و می دانی که چرا گریه می کنی و چرا سینه می زنی اگر بدانی که امام حسین(ع) در راه حق و برای حق شهید شد آنگاه خواهی دانست که چرا و برای چه کسی گریه می کنی و سینه می زنی

گریه خیلی ثواب دارد گریه برای گناهان ، گریه برای مظلومین بخصوص گریه برای امام حسین(ع)

امام حسین(ع) می فرماید: کسی که اشک ندارد معلوم می شود شقاوت دارد و در جایی دیگر می فرماید : گناه باعث می شود که انسان سنگدل شود ، سنگدل که شد دیگر اشکش در نمی آید. گریه کردن علامت این است که عواطف حساس است. یک قطره اشک ریختن برای امام حسین(ع) واقعاً نوعی سربازی است . ولی ممکن است زنی در جلسه عزا بیاید و جیغ بزند یا مردی در مراسم لخت شود و حسابی سینه بزند اما همین زنی که در هر مجلس دو لیتر گریه می کند در خانه و زندگی دیگران مانند یک کودتاچی عمل می کند و زندگی دیگران را بهم می زند حاج خانم است ، عمره رفته و سجاده اش بقدر بقچه حمام است. 2 کیلو اما زندگی دیگران را بهم می زند.

چرا عزا داری؟

عقل و دین حکم می کنند که انسانهای برجسته چه زنده باشند و چه مرده باید مورد تجلیل قرار گیرند به هنگام شهادت یا وفاتشان باید مراسم سوگواری برپا گردد و دوستارانشان باید اندهگین و متاثر باشند – بویژه اگر فردی در راه هدف و مقصدی والاخویشتن را فدا کند و از جان خود گذشت نماید . همه امتها چنین شیوه ای را در همه زمانها داشته و به آن با دیده احترام نگریسته اند.- پس سزاوار است که امت اسلامی بلکه همه ملتهای دنیا هر ساله برای حضرت حسین بن علی (ع) مجالس بزرگداشت ترتیب دهند چرا که امام حسین(ع) بزرگمردی وارسته و نمونه دانش زهد ، عبادت ، رادمردی ، بخشندگی بزرگمنشی زبان آوری آراستگی به اخلاق الهی ظلم ستیزی و آزادگی بود. – شکی نیست که انسان موجودی است که طبیعتاً فراموش کار است و نسبت به چیزهایی که توجه به آنها برایش مفید است دچار غفلت می شود در این مواقع یادآوری و تذکر آن چیز انسان را از ابتلا به حوادثی که برایش مضر یا هلاک کننده است ، نجات می دهد و از آثار خوب توجه به آن چیز مفید بهرمند می سازد.

عزاداری چیست؟

عزاداری از مقوله یاد و ذکر است یاد کسی که به مصیبتی دچار شده است و یاد کسی که به علل طبیعی یا غیر طبیعی از قبیل قتل حادثه و امثال اینها از دنیا رفته است.

دلایل قرآنی لزوم عزاداری:

قرآن کریم در آیه 5 سوره ابراهیم می فرماید : به راستی که ما موسی را با آیات (معجزات) خویش فرستادیم که (ای موسی) قوم خود را از تاریکی ها به سوب نور خارج کن. و روزهای خدا (ایام الله) را به یاد آنها بیاور که در این کار برای و صبور و شکرگزاری نشاها (عبرت ها) است. بدیهی است که یادآوری ایام الهی از مصادیقو روشهای خارج کردن مردم از از ظلمت به سوی نور است.

مرحوم علامه طباطبایی (صاحب تفسیر المیزان) درباره ایام الله می گوید : شکی نیست که مراد از ایام الله ایام مخصوص است و نسبت دادن ایام مخصوص به یاد خدا با اینکه همه ایام و همه موجودات از خداست حتماً بخاطر حوادثی است که در آن ایام مخصوص بوجود آمده و امر خدای تعالی را ظاهر ساخته که در دیگر ایام چنین ظهوری رخ نداده است

سپس ایشان حدیثی از رسول خدا نقل می کنند که : ایام الله نعمت ها و بلاهای خداست – ایام میلاد یا شهادت معصومین قطعاً از ایام الله است که یادآوری آنها برای سازندگی و خروج انسان از تاریکی بسوی نور است . عزا داری برای معصومین از آن جهت که انسان را به یاد آنها و دستورات و خواسته هایشان از ما و وظایفی که ما در قبال آنها و مصایبی که به آنها رسیده می اندازد از مصادیق ایام الله است.

ارزش عزاداری

از آنجا که عزاداری به علت آثار بزرگش یک وسیله کلیدی و اصلی و غیر قابل جایگزینی در احیای دین و پیشرفت آن می باشد و ارزش آن فوت تصور محاسبه می باشد و دارای ارزش و ثواب است . از این جهت دارای ثواب است که نوعی سازندگی فردی و از این جهت ارزش دارد که تاثیر بسیاری در اجتماع دارد.

دفع یک توهم(گریه توجیح کننده گناه نیست)

این یک توهم است که گریه بر امام حسین (ع) عامل توجیح و تکیه گاهی برای گناه است . بعضی گمان کرده اند که صرف گریه برامام حسین(ع) آنها را از عمل خالصانه و تقوا بی نیاز می کند و هر عمل پست و رذیلت اخلاقی که انجام داده اند پاک می شود و گریه بر امام حسین(ع) را راه نجات می دانند . آیا واقعاً چنین است آیا شما خود عقلاً قبول می کنید که فردی تمام سال بدون توجه به واجبات و محرمات عمر خود را به رذایل و به پستی سپری کند و چندین روز برای امام حسین(ع) بگرید و انتظار داشته باشد که خدا جنت را به او بدهد. چنین فکر نمی کنم چون او با این اوضاع و احوال بخاطر امام حسین(ع) نمی گرید بلکه در فکر خودش است گریه واقعی در اصل بر حضرت نوعی نشانه و محبت به حضرت و تنفر نسبت به ظلمی که بر ایشان شده است. بنابراین گریه بر حضرات معصومین صرف یک عمل احساس و عاطفی و ظاهری نیست بلکه یک روند عاطفی و معرفتی است که در واقع عزاداری و گریه یک سیر و سلوک معنوی مکتب انسان سازی است اگر شخصی تصمیم و علاقه به خوب بودن و پاک شدن را داشته باشد و دیگر اصرار بر گناه نکند

بهترین مجلس عزاداری

معیار بهترین مجلس ، دیگر میزان گریه و ناله ، تعداد جمعیت ، شام و ناهار آنها ، طول دسته های عزاداری ، ساختمان و محل عزاداری ، امکانات و وسایل و شهرت مداحان و سخرانان نیست بلکه معیار بهترین مجلس میزان شناخت و سنخیتی است که نصیب عزادار می شود در واقع اصیل ترین و بهترین مجلس عزاداری مجلس است که بتواند روح حسینی و همبستگی وسنخیت با وجود مقدس امام حسین(ع) را در عزاداری بوجود آورد. عزادار بفهمد که روح قیام و فلسفهامام حسین(ع) (ع) چه بوده است

 تحریفات عزاداری

معنای تحریف (تحریف یعنی چه ؟ ):

تحریف یعنی منحرف شدن چیزی از مسیر اصلی خود به عبارت دیگر تحریف نوعی تبدیل و تغییر است.

انواع تحریف:

لفظی

معنوی

لحنی

تحریف لفظی : تحریف لفظی این است که ظاهر مطلبی را عوض کنند.

تحریف معنوی: این است که شما در لفظ تصرف نمی کنید و لفظ همان است ولی آنرا طوری معنی می کنید که خلاف مقصد و مقصود گوینده است.

تحریف لحنی : مثلاً فلان خواننده طاغوتی یا غیر طاغوتی شعر عشقی چرندی را با آهنگی خوانده ، حالا ما بیاییم در مجلسامام حسین(ع) (ع) و برای عشاق امام حسین آیات والای معرفت را در این آهنگ بریزیم.

عوامل تحریف:

اغراض دشمنان :

همیشه اغراض دشمنان عاملی است برای اینکه حادثه ای را تحریف کند تا به هدف و مقصود خود برسد . در مورد دین عزاداری ها اغراض دشمنان اینگونه جلوه می کند : تبلیغات گسترده علیه مراجع دینی و زوال مقبولیت آنها در میان مردم ، حمایت از سخنرانان و مداحان سودجو و شهرت طلب و معرفی شیعه بعنوان یک مسلک خرافی و در نهایت زدن تیر خلاصی به این مذهب

تمایل به اسطوره سازی و افسانه سازی:

تمایل بشر به اسطوره سازی و افسانه سازی در تمام تاریخ دنیا وجود دارد . در بشر یک حس قهرمان پرستی هست که در اثر آن درباره قهرمانهای ملی و دینی افسانه می سازد.

عامل خصوصی

پیشوایان دین از زمان پیامبر (ص) و ائمه اطهار دستور اکید و بلیغ داده اند که باید نام حسین بن علی زنده بماند باید مصیبت حسین بن علی هر سال تجدید شود ولی چرا برای زیارت امام حسین(ع) این همه ترغیب و تشویق شده است؟ عده ای می گویند موضوع امام حسین(ع) و گریه بر او ثوابش آنقدر زیاد است که از هر وسیله ای برای این کار می توان استفاده کرد می گویند ما یک هدف مقدس و منزه داریم و آن گریستن بر امام حسین(ع) است. که کار بسیار خوبی است و باید گریست چه وسیله ای بگریانیم به هر وسیله ای که شد این عده می گویند به هر وسیله که شد بوسیله تعزیه ( بی محتوا) یا طبل زدن و مداح استخدام کردن و ... در واقع این افراد وسیله را قربانی هدف می کنند. آیا این درست است که برای هدف ( گریه کردن ) به هر وسیله ای متوصل شویم

آیا این توهم و خیال ، دروغ و غلط و عامل بزرگی برای تحریف و جعل نیست؟

نمونه هایی از تحریفات و کارهایی که بهتر است در مجالس انجام نگیرد:

یک نمونه از تحریف ها در باب هدف امام حسین(ع) است اینکه این نهضت** چه هدفی داشت ؟ چرا قیام کرد و چرا شهید شد؟ امام حسین(ع) خود دلیل نهضتش را بیان می کند و می فرماید دنیای ما را فساد گرفته است قیام کردم برای اصلاح و هدفی جز امر به معروف و نهی از منکر ندارم اما در مورد هدف امام حسین یک تحریف معنوی عجیب و ماهرانه ای بیان می کنند که نمی توان نام آنرا ماهرانه گذاشت یا جاهلانه: اینکه امام حسین(ع) قیام کرد تا کشته شود برای اینکه کفاره گناهان امت باشد. حال اگر بپرسند این حرف از کجاست ؟ آیا خود امام چنین گفته ؟ اگر این گفته درست باشد به مانند این است که قیام کرد تا سنگری باشد برای گناهکاران یعنی یک بیمه درست کرد یک شرکت بیمه تاسیس کرد آن هم بیمه گناه و گفت شما مردم بروید یک سال گناه کنید و بیاید در این ایام گناهان شما را بیمه می کنم.

**نمونه دیگر از تحریفات که از معروفترین انهاست قصه لیلا ، مادر حضرت علی اکبر است. البته ایشان مادری بنام لیلا داشته اند ولی حتی یک مورخ هم نگفتند که لیلا در کربلا بوده است اما ببینید که ما چقدر روضه لیلا و علی اکبر داریم.

**گاهی ما می خواهیم حضرت زهرا(ع) را بالا بیاوریم(مرتبه اش را) به همین جهت حضرت مریم را پایین می آوریم. شاید شنیده اید که : هزار مریم کنیز زهرا (ع) ، یا می گویند تمام صد و بیست و چهار هزار پیامبر غلام حلقه به گوش حسین.

والله این حرفها بدعت و تحریف و دروغ است حضرت مریم برای خودش خانمی است حالا شما می خواهی حضرت زهرا(ع) را بالا ببری ، ببر امام حضرت مریم را کوچک نکن و یا امام حسین را تجلیل کن اما باقی پیغمبرها را پائین نیاور.

امیر المونین علی (ع) فرمود: خدایا شاهد باش که من از این آدمهایی که چاپلوسی اند بیزارم.

**مدح و تمجید های بی معنا: فرض کنید در مورد حضرت ابوالفضل می گویند و مداحی می کنند که مثلاً : قربون چشم قشنگت بشم ! آخر مگر چشم قشنگ در دنیا کم است . آیا این را که می گویی عاشق چشم ابوالفضل شده ای مگر کسی ابوالفضل را دیده که حالا وصف چشم و ابروی او را بکند این اوصاف سطح معارف دینی ما را پایین می آورد ارزش ابوالفضل العباس به چشم و ابرو نیست بلکه به فداکاری و اخلاص و معرفت و گذشت ، به آب نخوردن او در عین تشنگی است.

مداحی به سبک آهنگهای لهو و لعب**:

آهنگهایی که مداحان انتخاب می کنند و مداحی را روی آن پیاده می کنند باید مناسب باشد نه اینکه مثلاً فلان خواننده خارجی یا طاغوتی در این آهنگ شعر عشقی و خوانده حالا ما بیائیم و در مجلس امام حسین(ع) مداحی را با چنین آهنگهایی همراه کنیم . هر آهنگ و آوازی برای مداحی بدرد نمی خورد . آهنگ عزاداری و مداحی باید آهنگ مجالس حسینی باشد باید در خور امام حسین(ع) با آن فلسفه و قیام و علل و فداکاری و ... باشد نه مناسب مجالس لهو و فساد.

دعوت مردم برای برهنه شدن جهت سینه زنی**:

در مجالس هیچ وقت نباید مردم را برای برهنه شدن دعوت کرد چرا که اگر زنان شاهد مجلس باشند گناه است و اگر هم نباشند در جایی زندگی می کنیم که فردا اینها را به ماهواره می فرستند و دشمنان از اینها سوء استفاده می کنند و می گویند این شعیان را ببینید که در مجالس امام حسین چه کار می کنند؟ این مجالس به مصلحت ما نیست و در عصر ما به ضرر ماست

( قمه زنی ) حکم قمه زنی :

قمه زنی از کارهای خلاف است که جایز نیست شاید بپرسید چرا این هم نوعی نشان ارادت بهامام حسین(ع) است ولی نه این کار غلط است. این کار را می کنند که چه بشود؟ کجای این حرکت عزاداری است ؟ تا حالا کجا دیده اید که فردی به خاطر مصیبت عزیزترین عزیزانش با شمشیر بر مغز خود بکوبد؟ قمه زنی سنتی جعلی است از اسوری است که مربوط دین نیست و بی شک خدای متعال هم از آن راضی نیست . این کار باعث می شود اگر چه شخصی نیت حسینی هم داشته باشد ولی در نظر مسلمانان و غیر مسلمانان عالم بعنوان یک آدم خرافی بی منطق معرفی شود. شما که قمه می زنی آیا می دانی که هیچ سابقه ای در عصر ائمه و در زمانهای بعد از آن ندارد و از نظر عرفی هم از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی شود و در زمان حاضر هم موجب بد نام شدن مذهب شیعه می شود . و دستاویزی می شود برای دشمنان تا کل این مراسم عظیم و سازنده را زیر سوال ببرند قمه را باید بر سر دشمن کوبید نه بر سر خود باید توجه داشت که تنها مقدس بودن انگیزه به تنهایی کافی نیست بلکه باید نفس عمل هم مقدس باشد.

آفات عزاداری:

یکی از آفات عزاداری تبدیل شدن آن به عادت است . وقتی که عزاداری برای مجریان و شرکت کنندگان تبدیل به عادت شود دیگر هیچ کس کاری ندارد که کیفیت و هدف عزاداری چیست . این حالت موجب می شود که تا عزاداری به جای اینکه حرکت رشد دهنده و کار آفرین باشد بجای اینکه وسیله باشد به هدف تبدیل شود. در این نوع عزاداری مجریان و شرکت کنندگان خیال می کنند عزاداری به تنهایی در مقابل سایر اعمال مثل نماز یک عمل مستقل است . و اگر به نماز یا سایر واجبات صدمه بزند اشکالی ندارد. در این صورت است که هدف از عزاداری ثواب و عبادت و یک هدف تلقی می شود ( همانطور که الان بیش تر عزاداری ها اینگونه است ) هر چند توام با دروغ ها و تحریف ها و گناه و اختلاف ها باشد. این نوع عزاداری مجریان و شرکت کنندگان را به شدت پر توقع و طلب کار از خدا و اهل بیت با می آورد و بجای اینکه از خدا و اهل بیت او سپاسگذار باشند به آنها منت نهاده و طلب کار می شوند. آیا هم اکنون وضع جامعه ما اینگونه نیست؟

آیا یا وجود آفت باید عزاداری را تعطیل کرد؟

نباید چنین تصور کرد که اگر عملی دچار آفت شد باید آنرا تعطیل و ترک کرد هرگز بلکه اساساً شناخت آفات و موانع و برطرف کردن آنها در حین عمل و مرور زمان صورت می گیرد . و تا یک عمل شروع نشود افات آن شناخته نمی شود و برطرف نخواهد شد.

حضور این همه بدعت ها و تحریف ها وباطل ها وآفات در مراسم بزرگداشت شهید راه حق(امام حسین (ع) ) واقعا"چرا؟

یکی از دلایل عمده و اصلی متوقف ماندن عزاداری ها در سطح احساسات و گریه کردن و گریاندن است. در این مرحله و مرتبه چگونگی تشریح حادثه عاشورا اهمیت دارد نه درسها و پیامدهای آن پس وقتی هدف و علت اصلی عزاداری گریه کردن و گریاندن باشد شیطان و نفس وسوسه گر و دروغ و دروغ پردازی و اختراع حرکات و روشها و اشعار غیر منطبق با حقیقت دین و حقیقت قیام امام حسین ظاهر می شود.

گریستن بر امام حسین (ع) ?خوب است اما آیا به هر وسیله ای :

شهید مطهری در این باره می گوید: گریستن بر امام حسین (ع) کار خوبی است و باید گریست به چه وسیله بگریانیم به هر وسیله که شد . و بگوئیم که چون هدف مقدس است وسیله هر چه شد ، – تعزیه در آوریم یک تعزیه اهانت آورهمین قدر که اشک جاری شود! شیپور بزنیم جعل و تحریف کنیم و ...

شما جزو کدام دسته اید؟

سه دسته از مردم در عزاداری امام حسین (ع) شرکت می کنند:

دسته اول : شیعیان و محبان ساده دل و جاهلی که از روی اخلاص و دلسوزی و نشناختن بعد دیگری غیر از جنبه عاطفی برای حماسه حسینی و عدم شناخت از تاریخ حماسه حسینی و قیام سید الشهداء فلسفه عزاداری فقط بعنوان یک رسم و سنت دیرینه ( که از پدرانشان بجا مانده ) در آن شرکت می کنند.

دسته دوم : کسانی که از جهالت و سادگی دسته اول استفاده و در واقع سوء استفاده می کنند و این مجالس را تبدیل به مجلسی برای کسب در آمدهای سرشار می کنند.

دسته سوم: دسته ای که هدف و فلسفه قیام امام حسین را شاختند و دین شناخت و معرفت عطش و ظرفیت بیشتری برای درک عظمت سیدالشهدا در خود احساس کرده و دیگر توجیه ها و توضیح های مداحان و گویندگان و نویسندگان روح او را سیراب نمی کند و او حقیقت را بالاتر از چیزی که آنها می گویند احساس می کند. و برای بر طرف شدن و رفع این عطش و سیراب شدن و بدست آوردن معرفت جدید در جهت رفع مجهولاتش حرکت می کند.

مداحی یا کاسبی؟

این مطلب شامل همه مداحان عزیز نمی شود ولی هستند دسته ای از مداحان که می دانند هر چه بیشتر بتوانند از مردم اشک و ناله در آورند محبوبیت و پول بیشتری نصیب آنها خواهد شد. بعضی از آنها از پول هم می گذرند و به فکر شهرت هستند . انگیزه آنها ارضای شهرت طلبی است . در بعضی از شهرها بعضی از مداحان یا بهتر بگوئیم کاسبان حرفه ای برای یک مجلس بیش از یک میلیون تومان دریافت می کنند.

براستی که چنین افرادی یک مصیبت بزرگ برای مجالس سوگواری حقیقی و یک عامل بزرگ در مظلو تر شدن امام حسین (ع) و مجالس او هستند.

اگر امام حسین امروز زنده بود خودش می گفت برای من چه عزاداری کنید؟

اگر امام حسین (ع) زنده بود می گفت شمر و یزید هزار و سیصد سال پیش مرد شمر امروز را بشناس.

اهمیت نماز اول وقت در نظر امام حسین (ع) و بی توجهی عزاداران به آن :

امام حسین (ع) حتی در ظهر عاشورا نماز را برپا کرد و جنگ را بخاطر نماز که ستون دین است متوقف کرد و به نماز اول وقت پرداخت ولی بسیاری از عزاداران و هیئت ها و دسته های عزاداری حاضر نیستند عزاداری را برای نماز متوقف کنند و تا ساعت ها پس از اذان هم به عزاداری ادامه می دهند.

در اسلام هر مستحبی که به واجب ضرر بزند حرام است:

به همین دلیل عزاداری تا زمانی پسندیده است که به وقت نماز لطمه نزند و سیدالشهدا واقعاً راضی نیستند که به قیمت سبک شمردن یکی از مهمترین واجبات الهی ستون دینی است برای او عزاداری شود. و به فرموده پیامبر اکرم : کسی که نماز را سبک شمارد به شفاعت من دست نیابد.

منابع:

آیین عزاداری(ابراهیم ، ابراهیمی)

امام حسین (ع) و عاشورا (محمد صحتی سردرودی)

امام حسن و امام حسین (ع) – در آستانه اهل بیت (علامه بزرگوار محسن الامین العاملی)

عزادار حقیقی(محمد شجاعی)

بحارالانوار(علامه مجلسی)

حماسه حسینی(شهید مطهری)

سیری در سیره نبوی

(شهید مطهری)