سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)

سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                               تاریخ امتحان:  8 / 10/ 1384 1 ـ   چرا انسان نیاز به هدایت الهی دارد، توضیح دهید؟        (1  نمره) انسان دارای قوه‌ی تفکر و تعقل است و برای اینکه عقل بتواند درباره‌ی مسئله‌ای حکم قطعی و یقینی بدهد، به اطلاعات درست و قطعی نیازمند است . برای مثال، اگر بخواهد به سؤال‌های مربوط به زندگی پس از مرگ و جهان آخرت پاسخ دهد، به اطلاعات کافی درباره‌ی آن جهان نیاز دارد. در این جاست که نیاز به هدایت ویژه‌ی الهی برای نوع انسان پدید می‌آید. (5/0 نمره) خداوند پیامبرانی را به سوی انسان‌ها می‌فرستد و تمامی اطلاعاتی را که آن‌ها بدان نیازمندند، در اختیارشان قرار می‌دهد تا عقل در مسیر خود به سوی هدف و مقصد، دچار گمراهی نشود و به سعات و نیک بختی رسد. (5/0 نمره) 2 ـ عواملی را که سبب شد شریعت پیامبر اکرم(ص) جاویدان باشد، ذکر کنید.                    (1  نمره)           1 ـ آمادگی جامعه‌ی بشری برای دریافت برنامه‌ی کامل زندگی                2 ـ حفظ قرآن کریم از تحریف      3 ـ وجود امام معصوم(ع) پس از پیامبر اکرم(ص)             4 ـ پیش‌بینی راه‌های پاسخ‌گویی به نیازهای زمانه (ذکر هر مورد 25/0 نمره)   3 ـ چرا داشتن معجزه برای پیامبران ضروری است؟              (1  نمره) زیرا هر یک از پیامبران الهی به نشانه و بیّنه ای نیاز دارند که نشان دهد آنان از طرف خدا آمده‌اند و در ادعای خود راستگو و صادق‌اند. انسان‌های حقیقت طلب، وقتی با دعوت پیامبران مواجه می‌شدند، از آنان نشانه‌ای می‌خواستند که ارتباطشان را با خدا اثبات کند. پیامبران به اذن خدا کارهای خارق‌العاده که مخالفان از مقابله با آن عاجز بودند، انجام می‌دادند. آن‌ها چون این نشانه‌ها را می‌دیدند، به پیامبران اعتماد می‌کردند و به آن‌ها ایمان می‌آوردند. (1 نمره) 4 ـ از قلمرو‌های رسالت پیامبر اکرم(ص) تعلیم و تبیین تعالیم دین را توضیح دهید.    (1  نمره)           پیامبر اکرم(ص)، تنها رساننده‌ی وحی نبود بلکه وظیفه‌ی تفسیر و تبیین قرآن کریم را نیز بر عهده داشت تا مردم بتوانند به معارف بلند این کتاب آسمانی دست یابند و جزئیات احکام و قوانین را بفهمند و شیوه عمل کردن به آن را بیاموزند از این رو، گفتار و رفتار پیامبر(ص) اولین و معتبرترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی است پس ایشان اولین و بزرگ‌ترین معلم قرآن بوده است.  (1  نمره) 5 ـ آیه‌ی «اِنّما یُریدُ اللهُ لِیُذهبَ ... »‌ را تکمیل و ترجمه کنید.  (1  نمره)           .........عَنکُم الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ‌یُطَهِّرَکُمْ تَطهیراً    (5/0) همانا خدا اراده کرده که دور گرداند از شما پلیدی و ناپاکی را و شما را کاملاً‌پاک و طاهر قرار دهد. (5/0) 6 ـ دو مورداز اشکالات اساسی راکه به علت ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر اکرم(ص) بوجودآمد، بنویسید. (1نمره)   الف ـ احتمال خطا افزایش یافت و در نتیجه کلمات جا به جا و برخی عبارت‌ها و گاه خود احادیث فراموش می‌شدند ب ـ شرایط مناسب برای جاعلان حدیث فراهم می‌آمد که براساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یا از ذکر برخی احادیث خودداری کنند. ج ـ نوشته نشدن حدیث سبب می‌شد که مدرک و منبعی که از طریق آن بتوان احادیث درست را از نادرست تشخیص داد، در دست نباشد. د ـ مهم‌تر از همه این که مردم و محققان از یک منبع مهم هدایت بی‌بهره می‌ماندند و به ناچار، سلیقه‌ی شخصی را در احکام دینی دخالت می‌دادند. (ذکر دو مورد به دلخواه هر کدام 5/0 نمره) 7 ـ‌ تقیه چیست و چرا ائمه (علیهم‌السلام) گاهی از این روش استفاده می‌کردند؟  (1 نمره)           ائمه‌ی بزرگوار ما از زمان امام سجاد(ع) بخشی از مبارزه‌ی خود را بنابر اصل تقیه پیش می‌بردند؛ یعنی می‌کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت دارند؛ مخفی نگه دارند به گونه‌ای که در عین ضربه زدن به دشمن، کمتر ضربه بخورند. (5/0) امامان ما با مخفی نگه داشتن ارتباطشان با یاران خود نمی‌گذاشتند حاکمان بنی امیه و بنی عباس یاران صمیمی، قابل اعتماد و فداکار را شناسایی کنند و به شهادت برسانند. (5/0) 8 ـ‌ آیا غیبت اما عصر(عج) به معنای عدم «حضور» ایشان است، توضیح دهید.  (1 نمره)           خیر ـ غیبت در مقابل ظهور است، نه حضور. امام را غایب نامیده‌اند؛ زیرا ایشان از نظرها غایب‌اند، نه این که در جامعه حضور ندارند. ایشان چون خورشید عالم تاب انوار هدایت و رهبری خود را به خصوص بر شیعیان می‌تاباند. (1  نمره) 9 ـ‌توضیح دهید آیا اعتقاد به موعود و منجی در همه ادیان وجود دارد؟  (1 نمره)           پیامبران الهی برای تحقق وعده‌های، الهی از طرح خاصی برای پایان تاریخ سخن گفته‌اند آنان می‌گویند که در پایان تاریخ در حالی که شرایط کاملاً آماده شده است یک ولی الهی ظهور می‌کند و حکومت جهانی و عادلانه تشکیل می‌دهد که فقط براساس دین خدا اداره می‌شود. با وجود اعتقادات مختلف، همه در اصل الهی بودن پایان تاریخ و ظهور ولی خدا برای برقراری حکومت جهانی اتفاق نظر دارند.  (1 نمره) 10 ـ چهار مسئولیت شخص منتظر در دوره‌ی غیبت امام عصر(عج) را نام ببرید.  (1 نمره)           1 ـ تقویت ایمان                   2 ـ ایجاد آمادگی                   3 ـ تقویت معرفت و محبّت به امام                            4ـ پیروی از امام عصر(عج)        5 ـ دعا برای ظهور امام                     (ذکر 4 مورد کافی است هر کدام 25/0 نمره) 11 ـ منظور از تقلید در احکام دینی چیست واز چه کسانی می‌توان تقلید کرد؟                    (2  نمره)           کسانی که خود در احکام دینی متخصص نیستند، به فقیهان مراجعه می‌کنند تا اعمال آنان موافق موازین دین باشد. به این مراجعه پیروی یا تقلید می‌گویند. (1 نمره) از فقیهان، که با تفکر در آیات و روایات و با کمک گرفتن از موازین دقیق عقل، احکام را به دست می‌آورند و در اختیار مردم قرار می‌دهند. (1 نمره) 12 ـ میان انتخاب ولی فقیه و مرجع چه تفاوتی وجود دارد؟  (2  نمره)           انتخاب مرجع یا مجتهد یک وظیفه‌ی شخصی است و هر کس از راه‌هایی که معین شده است،‌ مرجع خود را شناسایی می‌کند و هر زمان هم که فقیهی دیگر را اعلم دانست به او مراجعه می‌نماید. به همین جهت، نیازی نیست که همه‌ی مردم از یک مرجع، پیروی کنند.(1 نمره)  اماولی فقیه که رهبر و مسؤول اداره‌ی جامعه است، نمی‌تواند متعدد باشد و این لازمه‌ی نظام اجتماعی و اجرای قانون واحد در جامعه است. بر این اساس، یکی از فقها در انتخابی عمومی، عهده‌دار منصب ولایت فقیه می‌شود. (1 نمره) 13 ـ کرامت نفس به چه معناست و چه رابطه‌ای با گناه دارد؟  (1 نمره) کرامت نفس به معنای شناخت قدر و منزلت انسان در پیشگاه خدا و ایمان به آن است، به گونه‌ای که هر چیز دیگری در چشم انسان، کوچک و حقیر باشد و او از توجه و تمایل بدان احساس پستی و حقارت کند. (5/0) انسان کریم پروا دارد که در حضور خداوند گناه کند، شرم می‌کند که خداوند گناه او را ببیند. انسان صاحب کرامت که می‌داند نمی‌توان کاری از خداوند مخفی کرد، می‌کوشد قدر خود را حفظ کند و به گناه آلوده نشود. (5/0) 14 ـ آیه « مَنْ کانَ یُریدُ الْعزَّةَ فلِلهِ الْعزَّةُ جَمیعاً » را ترجمه کنید و پیام آن را بنویسید. (1 نمره) هر کس عزت را می‌خواهد پس تمام عزت از آن خداست. (5/0) پیام آیه عبارت است از : «راه اصلی کسب عزّت و کرامت بازگشت به سوی خدا و قبول فرمان‌های اوست.» (5/0) 15 ـ چگونه نیاز به آرامش و انس روحی با همسر موجب تشکیل خانواده می‌شود؟ (1  نمره)           نیاز برتری که زن و مرد را به بودن در کنار یک دیگر فرا می‌خواند، آرامشی است که بدین وسیله به دست می‌آید. این آرامش، تنها با بودن در کنار همسر حاصل می‌شود و راه دیگری برای دست‌یابی به آن نیست. اگر فردی غرق در لذت‌های جنسی باشد امّا مجرّد زندگی کند، باز هم نوعی بی‌قراری درونی او را آزار می‌دهد و جای خالی همسر را در کنار خود حس می‌کند.  (1 نمره) 16 ـ چهارموردازمعیارهای همسرشایسته راباتوجه به روایات معصومین (علیهم‌السلام) نام ببرید.  (1 نمره)           دین‌داری ـ اخلاق نیکو ـ کُفو یا هم شأن بودن ـ پاک دامن ـ توانایی بر تأمین زندگی (ذکر چهارمورد کافی است هر مورد 25/0 نمره) 17 ـ چهار شرط اصلی پیمان ازدواج را بنویسسد. (1  نمره)           1 ـ اعلام رضایت دختر و پسر و اجباری نبودن ازدواج برای هیچ کدام.                         2 ـ فریب‌کاری نکردن و طرح عیب‌هایی که ممکن است هر یک از دختر و پسر داشته باشند.                        3 ـ اذن پدر برای ازدواج دختر.             4 ـ صداق یا مهریّه‌ی زن.     (هر مورد 25/0 نمره) 18 ـ از وظایف مرد در خانواده نقش پدری را توضیح دهید.    (1 نمره)           تربیت متعادل فرزندان وقتی انجام می‌گیرد، که هر کدام از پدر و مادر نقش خود را در تربیت بر عهده بگیرند و در انجام آن کوتاهی نکنند. پدر نباید تصویر کند که فقط نان‌آور خانواده است. بلکه باید با برقراری ارتباط درست با فرزندان، عواطف پدری را به آنها منتقل کند.  (1 نمره) جمع نمره   20  قابل توجه مصححین محترم؛                                                                                                                                                                                                                         نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان به مفهوم سؤالات پاسخ دهند نمره لحاظ شود.    با تشکر «باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                            تاریخ امتحان:  1 /3 / 1385 با توجه به آیات زیر به سؤالات پاسخ دهید:   (5/2 نمره) 1 ـ یا ایها الرَّسولُ بَلّغ ما اُنزِلَ اِلَیکَ مِن رِبِّکَ وَ اِن لَم تَفعَل فما بَلَّغتَ‌ رَسالتَهُ...  (مائده 67) ....................آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن........................ الف ـ ترجمه‌ی آیه را کامل کنید. ب ـ این آیه به کدام مأموریت مهم پیامبر(ص) اشاره دارد؟ 2 ـ وَ نُریدُ اَنْ نَمُنَّ عَلیَ اَلَّذینَ اسْتُضْعِفوا فِی الْاَرضِ وَ نِجْعَلَهُمْ أئمَّه وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ. (قصص 5) و می‌خواهیم منت نهیم بر کسانی که ناتوان شمرده شده‌اند در زمین................... الف ـ ترجمه‌ی آیه را کامل کنید. ب ـ پیام آیه را در مورد « آینده تاریخ » بنویسید. 1 ـ الف) ای پیامبر........... و اگر انجام ندهی پس رسالت او را به انجام نرسانده‌ای. (1) ب) تعیین حضرت علی(ع) به عنوان جانشین خود (اشاره به محتوای حدیث غدیر) (5/0) 2 ـ الف) و قراردادیم آنها را پیشوایان و قرار دادیم آنها را وارثان (5/0) ب) این آیه دیدگاه اسلام را درباره آینده تاریخ بیان می‌کند و اینکه در نهایت پیشوایی و رهبری از آن مستضعفان جهان خواهد بود و خواست و وعده الهی پیروزی حق بر باطل می‌باشد. (5/0) مفاهیم زیر را تعریف کنید:   (2  نمره) 3 ـ معجزه                                           4 ـ طاغوت                                          5 ـ تقیه                                              6 ـ ولی فقیه 3 ـ پیامبران به اذن خدا کارهای خارق‌العاده که مخالفان از مقابله با آن عاجز بودند، انجام می‌دادند این کارها که در حکم نشانه‌های نبوت ایشان بود را معجزه می‌گویند. (5/0) 4 ـ کسانیکه به مردم فرمان می‌دهند و قانون‌گذاری می‌کنند، در حالی که خداوند آنها را تعیین نکرده و فرمان و قانونشان نشأت گرفته از قرآن، یعنی برخاسته از فرمان الهی نیست طاغوت نامیده می‌شوند. (5/0) 5 ـ ائمه بزرگوار ما می‌کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت داشت را مخفی نگه دارند به گونه‌ای که در عین ضربه زدن به دشمن، کمتر ضربه بخورند. این اصل را تقیه می‌گویند. (5/0) 6 ـ از میان فقیهان دارای شرایط، آن کس که توانایی لازم برای برپایی و اداره‌ی حکومت را دارد، براساس احکام دین رهبری جامعه را به دست می‌گیرد و به پیاده کردن قوانین الهی در جامعه اقدام می‌کند. فقیهی که این مسؤولیت را بر عهده دارد، ولی فقیه می‌نامند. (5/0)           به سؤالات زیر پاسخ کوتاه بدهید: 7 ـ‌ وسیله‌ی فهم پیام الهی چیست و چه کسی از آن درک عمیق‌تری خواهد داشت؟  (75/0 نمره) عقل وسیله‌ی فهم پیام الهی است (25/0) و هر کس که توان تفکر و تعقل را در خود بیشتر پرورش دهد به فهم عمیقتر و برتری از دین دست می‌یابد. (5/0) 8 ـ علل آمدن پیامبران متعدد را نام ببرید.  (75/0 نمره) 1 ـ پایین بودن سطح درک انسان‌های اولیه              2 ـ از بین رفتن تعلیمات پیامبر قبل یا تحریف کلی آن تعلیمات               3 ـ استمرار در دعوت و ترویج پیوسته‌ی آن (هر مورد 25/0) 9 ـ‌ بالاترین و برترین مقام پیامبر خدا(ص) چیست و میزان درک افراد از این مقام به چه چیزی بستگی دارد؟ (75/0نمره)           ولایت معنوی بالاترین و برترین مقام پیامبر(ص) است (25/0) که ابعاد آن بر افراد معمولی آشکار نیست مؤمنان به میزانی که چشم باطنشان باز شود و پرده‌هایی از عالم غیب کنار رود مرتبه‌ای از این ولایت را درک می‌کنند. (5/0) 10 ـ دو مورد از مسائلی که پس از رحلت پیامبر(ص) موجب تحریف اندیشه‌های اسلامی و جعل احادیث ایشان شد را بنویسید. (1 نمره)           1 ـ تفسیر و تبیین آیات قرآن و معارف اسلامی توسط برخی عالمان وابسته به قدرت و گروهی از علمای اهل کتاب مطابق با افکار خود یا موافق با منافع قدرتمندان           2 ـ قدرت دادن به اندیشه‌های انحرافی توسط حاکمان ظالم بنی‌امیه و بنی‌عباس 3 ـ جعل احادیث از سوی دنیا دوستان برای نزدیکی به حاکمان 4 ـ نقل داستان‌های خرافی درباره‌ی پیامبران توسط برخی از علما در مساجد (2 مورد کافیست هر مورد 5/0) 11 ـ چه شرایطی برای مشروعیت یافتن رهبر جامعه‌ی اسلامی لازم است؟  (1 نمره)  1 ـ فقیه عادل با تقوا باشد.2 ـ زمان شناس باشد 3 ـ با تدبیر و با کفایت باشد   4ـ شجاعت و قدرت روحی داشته باشد. (هر مورد 25/ 0) 12 ـ با توجه به روایات معصومین(ع)، چهار مورد از معیارهای همسر شایسته را نام ببرید. (1 نمره)           دینداری ـ اخلاق خوب ـ هم کفو و هم شأن بودن (کفویت) ـ پاکدامنی ـ توانایی بر تأمین زندگی (چهار مورد کافیست هر مورد (25/0) 13 ـ « نفقه » چیست و بر عهده‌ی چه کسی می‌باشد؟ (75/0 نمره)           هزینه‌های لازم جهت خوراک، پوشاک، مسکن و آنچه برای آسایش و رفاه شایسته‌ی همسر (زن) ضرورت دارد را نفقه گویند (25/0) و بر عهده شوهر است. (25/0)     به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید: 14 ـ چه رابطه‌ای میان نیاز به «کشف راه درست زندگی» با سایر نیازهای بنیادین بشر وجود دارد؟  (1 نمره)           این نیاز در حقیقت، جامع نیازهای دیگر است چرا که راه درست زندگی راهی است که بتواند والاترین هدف را نشان دهد پشتیبان شکست‌ناپذیر را معرفی کند، از آینده تصویری روشن به دست دهد رضایت و امید را به ارمغان آورد، راه رشد و تعالی را نشان دهد و برنامه‌ی زندگی اجتماعی عادلانه و کرامت‌بخش را عرضه کند پس نیازهای بنیادین انسان با یکدیگر پیوند دارند و در یک نیاز جامع یعنی شناخت راه صحیح زندگی به هم می‌رسند. (1 نمره) 15 ـ چه کسانی می‌توانند یاران راستین امام زمان (عج) باشند؟  (1 نمره)           کسانی که قبل از ظهور تمرین کرده و در صحنه‌ی درگیری‌های فکری و اجتماعی و نبرد دائمی حق و باطل، در جبهه‌ی حق حضوری فعال داشته باشند و با ایستادگی در مقابل شیاطین درون و برون خصائلی چون شجاعت، عزت نفس، بلند همتی و پاکدامنی را در خود پرورانده باشند. ( 1 نمره) 16 ـ به اعتقاد جامعه‌ شناسان « پویایی جامعه‌ی شیعه» در طول تاریخ به چه عواملی وابسته بوده است؟  ( 1 نمره)           الف) گذشته سرخ ـ اعتقاد به عاشورا و آمادگی برای ایثار و شهادت در راه عدالت خواهی، آرمان‌گرایی و حقیقت جویی (5/0) ب) آینده سبز ـ باور به مهدویت و نپذیرفتن حکومت‌های طاغوتی و تلاش برای گسترش عدالت و انسانیت در سراسر جهان (5/0) 17 ـ راههای شناخت « فقیه واجد شرایط » را بنویسید.   (5/1 نمره)           1 ـ خود ما به اندازه‌ای از علم فقیه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم و تشخیص دهیم.    2 ـ از دو نفر عادل و مورد اعتماد که بتوانند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند، بپرسیم.  3 ـ یکی از فقیهان، آن چنان مشهور باشند که انسان مطمئن شود و بداند که این فقیه، دارای شرایط است. (هر مورد 5/0) 18 ـ چرا نظام اسلامی را « مردم سالاری دینی »‌ نامیده‌اند؟  (1  نمره)           حکومت مردم سالار حکومتی است که در آن خواست اکثریت مردم بر سرنوشت جامعه حاکم است،‌ نه خواست و اراده‌ فرد یا گروهی خاص. این ویژگی در نظام اسلامی کاملاً تحقق دارد، با این تفاوت که مبنای نظام اسلامی، حاکمیت اراده و قانون الهی بر همه‌ی بخش‌های جامعه، با خواست و قبول مردم است. به همین جهت این نظام مردم سالاری دینی نامیده شده است. ( 1 نمره) 19 ـ « کرامت نفس »‌ را تعریف کرده و رابطه‌ی آن را با مفاهیم زیر بنویسید: ( 2  نمره) الف) گناه                                                                                                                                     ب) پیمان شکنی           کرامت نفس به معنای شناخت قدر و منزلت آدمی و ایمان به آن است به گونه‌ای که هر چیز دیگری در چشم انسان حقیر و کوچک باشد و از توجه و تمایل بدان احساس پستی و حقارت کند. (1 نمره) الف: انسان کریم پروا دارد که در حضور خداوند گناه کند، شرم می‌کند که خداوند گناه او را ببیند پس هر چه کرامت نفس بیشتر باشد آدمی کمتر مرتکب گناه می‌شود. (5/0) ب: انسانی که کرامت نفس دارد با خدا پیمان بست ه است، پیمان شکنی و بی وفایی نمی‌کند، زیرا آن را مخالف کرامت خود می‌یابد. بنابراین یکی از راه‌های ماندگاری بر پیمان، تقویت احساس کرامت و عزت است. (5/ 0) 20 ـ عالی‌ترین زمینه برای تشکیل خانواده را بیان کرده توضیح دهید.  ( 1  نمره)           تسهیل در رشد معنوی و اخلاقی (5/0) عالی‌ترین زمینه براش تشکیل خانواده نیاز به فرصتی مناسب برای رشد معنوی، اخلاقی و اجتماعی زن و مرد و فرزندان است . خانواده، فضایی ایجاد می‌کند که نه تنها فرزندان، بلکه پدر و مادر نیز می‌توانند فضایل اخلاقی خود را تقویت کنند و رشد دهند (5/0) 21 ـ چرا نباید میان بلوغ طبیعی و فکری با زمان ازدواج فاصله زیاد شود؟                 (1 نمره)           ازدواج، برای رفع یک نیاز طبیعی و پاسخگویی به قانون خلقت انجام می‌شود اگر به این نیاز طبیعی در زمان و موقعیت مناسب پاسخ داده نشود، مانند سایر نیازها، اختلالات و مشکلات خاص خود را بدنبال دارد و آسیب‌های جبران ناپذیر روانی، اخلاقی و اجتماعی وارد می‌کند. برخی از زمینه‌های پیوند خانواگی مانند نیاز جنسی و آرامش روحی و روانی ناشی از کنار همسر بودن، اندکی پس از دوران بلوغ آغاز می‌شود. پاسخگویی به این نیازها را نمی‌توان چندان به تأخیر انداخت.(1)   جمع نمره  20 قابل توجه مصححین محترم؛                                                                                                 نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان به مفهوم سؤالات پاسخ دهند نمره لحاظ شود.    با تشکر «باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                            تاریخ امتحان: 1 / 6 / 1385 با توجه به آیات زیر به سؤالات پاسخ دهید:    ( 3  نمره) 1 ـ « قالَ‌ رَبُّنا الَّذی اَعطی کُلَّ شَی‌ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدی. » (آیه 50 سوره طه) الف) ترجمه‌ی آیه را بنویسید. ب) این آیه به چه مطلبی در مورد «هدایت» اشاره دارد. 2 ـ‌ « مَنْ عَمِلَ صالحاً مِنْ ذَکَرٍ اَوْ اُنثی وَ هُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحْیینَّه حَیاةً طَیِّبةً ... » (آیه 97 سوره نحل) ...............................................................................او را با یک زندگی پاک حیات می‌بخشیم................ الف) ترجمه‌ی آیه را کامل کنید. ب) آیه فوق به چه مطلبی در مورد « منزلت حقیقی» انسان اشاره دارد.           1 ـ الف) گفت پروردگار ما آن کسی است که هر چیزی را حیات بخشیده و سپس هدایت کرده است. (1)           ب) خداوند هر مخلوقی را هدایت می‌کند. (هدایت یک اصل عام و همگانی در نظام خلقت است) (5/0)           2 ـ الف) هر کس از زن و مرد کار نیکی انجام دهد در حالیکه ایمان دارد. (1) ب) زن یا مرد بودن نشانه نزدیکی و قرب به خداوند نیست و به این خاطر به کسی پاداش خاصی داده نمی‌شود، ارج و منزلت زن و مرد به میزان ایمان و عمل صالح آنهاست. (5/0) مفاهیم زیر را تعریف کنید:   (5/1 نمره) 3 ـ تحدّی                                           4 ـ تقلید                                            5 ـ کرامت نفس           3 ـ پیامبر اسلام(ص) از مخالفان می‌خواهد اگر در الهی بودن کتاب قرآن شک دارند، یک سوره مانند آن بیاورند این دعوت به مبارزه را تحدّی می‌گویند. (5/0)           4 ـ کسانی که خود در احکام دین متخصص نیستند به متخصصان (فقیهان) مراجعه می‌کنند تا اعمال آنها موافق موازین دین باشد به این مراجعه پیروی یا تقلید می‌گویند. (5/0)           5 ـ به معنای شناخت قدر و منزلت انسان در پیشگاه خدا و نظام خلقت و ایمان به آن است به گونه‌ای که هر چیز دیگری در نظر انسان کوچک و حقیر باشد (5/0) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید:   6 ـ « قلمروهای رسالت پیامبر(ص)»‌ را نام برده و بنویسید آیه « ... یَتلوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ‌ وَالْحِکْمَةَ...» به کدام یک از آنها اشاره دارد؟  (25/1 نمره)           1 ـ دریافت و ابلاغ وحی                    2 ـ مرجعیت علمی                3 ـ ولایت و رهبری جامعه         4 ـ ولایت معنوی                     و آیه اشاره به مرجعیت علمی دارد (هر مورد 25/0) 7 ـ‌ دو مورد از نکاتی که پیامبر اکرم(ص) در ارتباط با قرآن و اهل بیت(ع) در « حدیث ثقلین» بیان فرمودند را بنویسید.(1 نمره)           1 ـ قرآن و اهل بیت دو چیز گرانبها است که پیامبر(ص) در میان امت به جا گذاردند.           2 ـ قرآن و اهل بیت همواره با هم‌اند و از هم جدا نمی‌شوند.           3 ـ چون قرآن همیشگی است وجود معصوم نیز در کنار آن همیشگی خواهد بود.           4 ـ هر کسی به آن دو تمسک جوید هرگز گمراه نمی‌شود.... (دو مورد کافی است هر مورد 5/0) 8 ـ‌ امامان بزرگوار ما « در مجاهده برای برقراری حکومت عدل »‌ از چه اصولی تبعیت می‌کردند؟ (فقط نام ببرید.) (1نمره)           1 ـ عدم تأیید حاکمان           2 ـ معرفی خود به عنوان امام بر حق           3 ـ آگاهی بخشی به مردم           4 ـ انتخاب شیوه‌های درست مبارزه  (هر مورد 25/0) 9 ـ‌ مهر و عشق به امام زمان(عج) در « شخص منتظر» چه تغییراتی پدید می‌آورد؟ (75/0 نمره)           1 ـ شخص عاشق برای جلب رضایت امام تلاش کند.           2 ـ شخص عاشق امام را اسوه‌ی خود قرار دهد و خصائل مطلوبی را که در او می‌بیند، در خود به وجود آورد.           3 ـ او را فعال و با نشاط کند و امید به آینده‌ی زیبا را در او افزایش می‌دهد. (هر مورد 25/0) 10 ـ « تمایلات حقیقی انسان»‌ چند دسته است آنها را بنویسید.  (5/0 نمره)           تمایلات حقیقی انسان دو دسته است:           1 ـ تمایلات عالی                  2 ـ تمایلات دانی  (هر مورد 25/0) به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید: 11 ـ « مصونیت از گناه و خطا» در پیامبران به چه صورتی است توضیح دهید. (1)           پیامبران با وجود مقام و منزلتی که دارند، انسان‌اند و کارهای خود را با اختیار انجام می‌دهند اما با بهره‌مندی از الطاف الهی به چنان مرتبه‌ای از علم، ایمان و تقوا رسیده‌اند که هیچ‌گاه به سوی گناه نمی‌روند همچنین از چنان بینش عمیقی برخوردارند که به خطا و اشتباه گرفتار نمی‌شوند. (1)   12 ـ تفاوت اساسی حکومت بنی‌امیه و بنی‌عباس با رهبری رسول خدا(ص) در چه چیزهایی بود؟ (ذکر دو مورد کافیست)(1 نمره)           1 ـ حکومت پیامبر خدا(ص) بر پایه‌ی برابری و مساوات بود و ملاک کرامت تقوا بود.           2 ـ پیامبر(ص) مردم را به مبارزه و ستم فرا می‌خواندند. 3 ـ آنان که نزد اشرف مکه و مدینه منزلت بالایی نداشتند و بی‌ارزش تلقی می‌شدند نزد پیامبر(ص) صاحب منزلت شدند. (دو مورد کافی است هر مورد 5/0)   13ـ غیبت امام زمان(عج) در مقابل « ظهور» است یا « حضور» توضیح دهید. (1 نمره)           غیبت در مقابل ظهور است نه حضور امام را غایب نامیده‌اند زیرا ایشان از نظرها غائب است نه اینکه در جامعه حضور ندارند ایشان چون خورشید عالم‌تاب انوار هدایت و رهبری خود را به خصوص بر شیعیان می‌تاباند به عبارت دیگر این انسان‌ها هستند که امام را نمی‌بینند، نه این که ایشان در بین مردم حضور نداشته باشند. (1) 14 ـ پیامبران برای « تحقق وعده‌های الهی» در پایان تاریخ از چه طرح خاصی سخن گفته‌اند؟ (1 نمره)           پیامبران الهی، برای تحقق وعده‌های الهی، از طرح خاصی برای پایان تاریخ سخن گفته‌اند. آنان می‌گویند که در پایان تاریخ، در حالی که شرایط کاملاً آماده شده است، یک ولی الهی ظهور می‌کند و حکومت جهانی و عادلانه‌ای تشکیل می‌دهد که فقط براساس دین خدا اداره می‌شود. (1)   15 ـ با توجه به احادیث « شرایط مرجع و فقیهی که شایسته پیروی است » را بنویسید. (5/1 نمره)           1 ـ با تقوا و عادل باشد؛   2 ـ زمان شناس باشد و بتواند احکام دین را متناسب با نیازهای روز استخراج کند؛   3 ـ در رشته تخصصی خود ـ‌ یعنی معارف و احکام دینی ـ از دیگران داناتر باشد. (هر مورد 5/0)   16 ـ انتخاب « ولی فقیه» به چه شیوه‌هایی انجام می‌گیرد؟ توضیح دهید. (1 نمره)           به طور مستقیم (یک مرحله‌ای) یا غیر مستقیم (دو مرحله‌ای) از طرف مردم انتخاب می‌شود و رهبری را به دست می‌گیرد شیوه‌ی مستقیم با حضور مردم در اجتماعات و راهپیمایی‌های سراسری و شیوه غیر مستقیم شیوه‌ای است که در قانون اساسی پیش‌بینی شده است. (1)   17 ـ آیا مسئولیت مردم در نظام اسلامی با انتخاب رهبر و سایر مسئولان جامعه خاتمه می‌یابد؟ توضیح دهید. (1 نمره)           خیر ـ مسئولیت در سلسله مسئولیتهای مسلمانان در نظام اسلامی است. مسئولیت اساسی افراد جامعه، تلاش برای دوام نظام، رشد و پیشرفت آن در همه‌ی ابعاد زندگی اجتماعی است. (1)   18 ـ چگونه می‌توان « کرامت و عزت نفس» را پرورش داده و تقویت کرد؟    ( 1 نمره)           چون سرچشمه‌ی عزت خداوند است پس راه و روش کسب عزت و کرامت نفس بازگشت به سوی خدا و قبول فرمانهای اوست. هر کس که در این بازگشت مصمم‌تر و اطاعتش از خدا بیش‌تر باشد کرامت و عزتش بیش‌تر است. (1)   19 ـ با توجه به آموزه‌های پیشوایان دین درباره هر یک از موارد زیر توضیح دهید:  (5/1 نمره) الف) مشورت با پدر و مادر در مورد « انتخاب » همسر ب) دو راه مناسب برای « شناخت » همسر           الف) پیشوایان دین از ما خواسته‌اند که در مورد همسر آینده با پدر و مادر خود مشورت کنیم و به انتخابی دست بزنیم که رضایت و خرسندی آنان را به دنبال داشته باشد. پدر و مادر به علت علاقه و محبت به فرزند، معمولاً‌ مصالح و خوش‌بختی او را در نظر می‌گیرند و به علت تجربه و پختگی‌شان، بهتر می‌توانند خصوصیات افراد را دریابند و عاقبت ازدواج را پیش‌بینی کنند. (1) ب) 1 ـ تحقیق درباره‌ی خانواده‌ی همسر و موقعیت اعضای خانواده در محل زندگی و محل کار.           2 ـ شناخت دوستان همر و کسانی که او با آن‌ها معاشرت بیش‌تری دارد.       3 ـ تحقیق درباره‌ی روحیات و خُلقیات همسر در محیط کار یا محل تحصیل.       4 ـ معاشرت خانواده‌های دو طرف با یکدیگر و بهره‌بردن از تجارب پدر و مادر در این معاشرت‌ها.       5 ـ مشورت با افراد قابل اعتماد و کاردان.6 ـ گفت و گو با یکدیگر در جلسات حضوری و طرح نظریات و دیدگاه‌ها درباره‌ی موضوعات مختلف (دو مورد کافیست هر مورد 25/0)   20 ـ مهمترین « وظیفه مشترک زن و مرد » در خانواده چیست؟  ( 1 نمره)           برنامه‌ریزی برای رشد و تعالی خود و فرزندان ـ مهم‌ترین وظیفه پدر و مادر، ایجاد زمینه‌ی مناسب برای رشد و تعالی خانواده است و همه‌ی نقش‌های قبلی برای به انجام رساندن این وظیفه است. (1)   جمع نمره  20 «باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                            تاریخ امتحان: 9/ 10 / 1385 با توجّه به آیات زیر سؤالات را پاسخ دهید:   ( 3 نمره) 1 ـ « یا اَیُّها الَّذینَ ءآمَنوا أَطیعوا اللّهَ و أَطیعوا الرَّسولَ‌ وَ‌ اُولِی الاَمْرِ مِنْکُمْ.... » (سوره نساء آیه‌ی 59) « ................................................................. و صاحبان امر که از شمایند. » الف) ترجمه‌ی آیه را کامل کنید. ب) پیام آیه فوق را بنویسید.  الف) ای کسانیکه ایمان آورده‌اید، خدا را اطاعت کنید و اطاعت کنید پیامبر را .... (1) ب) هر مسلمانی، در هر عصر و زمانی که زندگی می‌کند، باید در کارهای خود فرمانبردار خداوند، پیامبر اکرم(ص) و ولی امر باشد. (5/0) 2 ـ « مَنْ کانَ یُریدُ‌الْعِزَّةَ‌فَلِلّهِ الْعِزَّةُ جَمیعاً » . (سوره فاطر آیه‌ی 10) «.............................................» . الف ) آیه را ترجمه کنید. ب) آیه در مورد « عزّت » چه می‌فرماید؟  الف) هر کس عزت و سربلندی را می‌خواهد، پس تمام عزت از آن خداست . (1) ب) این آیه سرچشمه عزت را خداوند معرفی می‌کند و می‌فرماید هر کس به دنبال عزت است باید به این سرچشمه مراجعه کند. (5/0) مفاهیم زیر را تعریف کنید:   (5/1 نمره) 3 ـ ویژگی‌های فطری                                 2 ـ تقیه                                                3 ـ مرجع تقلید           3 ـ ویژگی‌هایی که انسان‌ها با آنها آفریده می‌شوند و نوع خلقت آنها به گونه‌ای است که این خصوصیات را به همراه دارند را «ویژگیهای فطری» می‌گویند. (5/0)           4 ـ ائمه می‌کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود که دشمن به آن حساسیت دارد را مخفی نگه دارند به گونه‌ای که در عین ضربه زدن به دشمن، کمتر ضربه بخورند این شیوه را « تقیه»‌ می‌نامند. (5/0)           5 ـ فقیهانی که با تفکر در آیات و روایات و با کمک گرفتن از موازین دقیق عقل، احکام را به دست می‌آورند و در اختیار مردم قرار می‌دهند و مردم نیز در احکام دین از آنان تقلید یا پیروی می‌کنند، را « مرجع تقلید» می‌گویند. (5/0) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید:   6 ـ منظور از « حجت آشکار»‌ و « حجت نهان» در کلام امام کاظم(ع) چیست؟ (5/0 نمره)           منظور از حجت آشکار، رسولان و انبیا و ائمه‌اند و منظور از حجت نهان، همان عقل انسان‌هاست. (5/0) 7 ـ‌ قلمروهای رسالت پیامبر اکرم (ص) را نام ببرید. (1 نمره)           1 ـ دریافت وحی و رساندن آن به مردم 2 ـ تعلیم و تبیین تعالیم دین (مرجعیت علمی)  3 ـ ولایت و سرپرستی جامعه برای اجرای قوانین الهی (ولایت ظاهری) 4 ـ ولایت معنوی  (هر مورد 25/0) (1) 8 ـ‌ دو مورد از اشکالات اساسی که به سبب ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر اکرم(ص) به وجود آمد، را بنویسید. (1 نمره)           الف) احتمال خطا افزایش یافت و در نتیجه کلمات جابه‌جا و برخی عبارت‌ها و گاه خود احادیث فراموش می‌شدند.           ب) شرایط مناسب برای جاعلان حدیث فراهم می‌آمد که براساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یا از ذکر برخی احادیث خودداری کنند.           ج) نوشته نشدن حدیث سبب می‌شد که مدرک و منبعی که از طریق آن بتوان احادیث درست را از نادرست تشخیص داد، در دست نباشد.           د) بی‌بهره ماندن مردم و محققان از یک منبع مهم هدایت و دخالت سلیقه‌ی شخصی در احکام دینی (دو مورد کافی است) (هر مورد 5/0) 9 ـ‌ راه‌های شناخت « فقیه واجد شرایط» را بنویسید.  (5/1 نمره)           1 ـ خود ما به اندازه‌ای از علم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم و تشخیص دهیم.           2 ـ از دو نفر عادل و مورد اعتماد که بتوانند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند، بپرسیم. 3 ـ یکی از فقیهان، آن چنان مشهور باشد که انسان مطمئن شود و بداند که این فقیه، دارای شرایط است. (هر مورد5/0) 10 ـ‌ چرا انسان صاحب کرامت به « پیمان شکنی » دست نمی‌زند؟  (5/0 نمره)           انسان صاحب کرامت پیمانی را که با خدا بسته است، نمی‌شکند و بی وفایی نمی‌کند، زیرا آن را مخالف کرامت خود می‌یابد. 11 ـ « زمینه‌های طبیعی» تشکیل خانواده را نام ببرید.  (1 نمره)           1 ـ نیاز جنسی           2 ـ نیاز به آرامش و انس روحی با همسر                    3 ـ رشد و پرورش فرزندان                           4 ـ تسهیل در رشد معنوی و اخلاقی (هر مورد 25/0) 12 ـ چهار « نقش مرد» در زندگی مشترک را بنویسید. (1 نمره)           1 ـ تأمین هزینه‌ی زندگی خانواده                   2 ـ مدیریت و نگاهبانی از حریم خانواده                      3 ـ رابطه‌ی محبت‌آمیز با همسر                4 ـ نقش پدری  (هر مورد 25/0) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید:   13 ـ اگر خداوند یک دین برای انسان‌ها فرستاده است، پس چرا اکنون ادیان الهی مختلفی در جهان وجود دارد؟ ( ذکر یک مثال کافیست. ) (1 نمره)           منشاء اختلاف و چند دینی، آن دسته از رهبران دینی بودند که با آمدن پیامبر جدید، در مقابل دعوت او ایستاده و او را به عنوان پیامبر نپذیرفتند. (5/0)  برای مثال وقتی حضرت عیسی(ع) در میان یهودیان ظهور کرد و آنان را به تعالیم حقیقی موسی(ع) دعوت کرد بیشتر بزرگان یهود پیامبری او را انکار کردند و با او به مبارزه برخاستند. (5/0)   14 ـ اعجازپیامبراسلام(ص)اگربه زمان خودش اختصاص داشت، چه مشکلی پیش می‌آمد؟  (5/1 نمره)           از آنجا که پیامبر اکرم(ص) آخرین پیامبر و تعلیمات ایشان برای همه زمان‌ها و دوران بعد از اوست، (5/0) سند نبوت و حقانیت او نیز به گونه‌ای است که در همه‌ی زمان‌ها و دوران‌ها حاضر است و اگر معجزه‌ی پیامبر اکرم(ص) از نوع کتاب و علم و فرهنگ نبود نمی‌توانست شاهدی حاضر بر نبوت ایشان باشد. (1) 15 ـ علت غیبت امام عصر(عج) چیست؟ توضیح دهید. (5/1 نمره) به سبب قدرناشناسی و ناسپاسی و در خطر بودن جان آن حضرت، خداوند آخرین ذخیره و حجت خود را از نظرها پنهان کرد (5/0) خداوند نعمت هدایت را با وجود انبیا و اولیای خود کامل کرد و راه رسیدن به رستگاری را به انسان‌ها نشان داده است علاوه بر این انبیا و امامان نه تنها راه سعادت را به مردم معرفی کردند بلکه در راه نجات مردم کوشیدند. اما ناسپاسی این مردم و قدرناشناسی آنان موجب شهادت یازده تن از ائمه شد از سوی دیگر حاکمان بنی‌عباس نیز در صدد بودند که مهدی موعود(عج) را به محض تولد از بین ببرند. (1) 16 ـ « جامعه منتظر» چگونه‌ جامعه‌ای است؟  (1 نمره)           جامعه‌ای منتظر به واقعیت‌های ناهنجار موجود « نَه» می‌گوید و به امید فردای درخشان تلاش می‌کند. جامعه‌ی منتظر، حکومت طاغوت را برنمی‌تابد؛ در مقابل آن می‌ایستد و مقاومت می‌کند. جامعه‌ی منتظر می‌کوشد در جهت همان نوع از جامعه‌ای که انتظارش را می‌کشد حرکت کند. (1) 17 ـ میان انتخاب « ولی فقیه» و « مرجع تقلید» چه تفاوتی وجود دارد؟ (1 نمره)           انتخاب مرجع یا مجتهد یک وظیفه‌ی شخصی است و هر کس از راه‌هایی که معین شده است مرجع خود را شناسایی می‌کند و هر زمان هم که فقیهی دیگر را اعلم دانست به او مراجعه می‌نماید. به همین جهت، نیازی نیست که همه‌ی مردم از یک مرجع پیروی کنند اما ولی فقیه که رهبر و مسؤول اداره‌ی جامعه است، نمی‌تواند متعدد باشد و این لازمه‌ی نظام اجتماعی و اجرای قانون واحد در جامعه است. بر این اساس یکی از فقها در انتخابی عمومی، عهده‌دار منصب ولایت فقیه می‌شود. (1) 18ـ آیا تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت می‌تواند در زمینه‌ سازی حکومت جهانی ولی‌عصر(عج) مؤثر باشد؟ (1نمره) پاسخ این سؤال مثبت است؛ زیرا برقراری حکومت اسلامی، علاوه بر این که یک ضرورت اساسی در اجرای احکام اسلامی است، به مؤمنان و منتظران حضرت مهدی(عج)‌ فرصت که آنچه را برای آمادگی ظهور لازم است، فراهم سازند. (1)   19 ـ چرا « اذن پدر» برای ازدواج دختر الزامی است؟  (1 نمره)           لطافت‌های روحی و ظرافت‌های عاطفی دختر، آن گاه که در فضای محبت و علاقه‌ی جنس مخالف قرار می‌گیرد، احتمال نادیده گرفتن برخی واقعیت‌ها و کاستی‌ها را به دنبال دارد؛ به خصوص که دختران به خاطر حیا و عزت نفس قوی خود، در ازدواج پیش قدم نمی‌شوند. طلب و درخواست از طرف پسر و پذیرش و قبول از جانب دختر است. در چنین مواقعی، پدر که بر احساسات خود غلبه دارد و نیز دارای تجارب فراوان و شناخت کامل از جنس مرد است، می‌تواند به سان باغبانی از گل لطیف و ظریف خویش مراقبت کند و به راهنمایی او بپردازد. (1) 20 ـ نقش مشترک « پدر و مادر» در خانواده چیست؟ آن را توضیح دهید.  ( 1 نمره)           برنامه‌ریزی برای رشد و تعالی خود و فرزندان، (25/0) مهم‌ترین وظیفه‌ی پدر و مادر، ایجاد زمینه‌ی مناسب برای رشد و تعالی خانواده است و همه‌ی نقش‌های قبلی برای به انجام رساندن این وظیفه است. پدر و مادر باید با همکاری یک دیگر برنامه‌ای را تنظیم کنند که به اهداف مطلوب منجر شود. (75/0) جمع نمره   20 مصحح محترم ضمن عرض خسته‌ نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست و رساندن مفهوم پاسخ کافی می‌باشد. « باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                                تاریخ امتحان: 1/ 3 / 1386 آیات زیر را ترجمه کنید:   (2 نمره) 1 ـ . . . . و لَن یَجْعلَ اللّهُ لِلْکافرینَ علی المؤمنینَ سَبیلاً . (نساء 141) 2 ـ و قضی ربّکَ اَلاّ تعبدوا اِلاّ ایّاهُ و بالوالدینِ احساناً . . .  (اسراء 23)           1 ـ و هرگز خداوند قرار نمی‌دهد (5/0) برای کافران راهی (راه تسلط) بر مؤمنان (5/0)           2 ـ و حکم کرد پروردگارت که عبادت نکنید غیر از او را (5/0) و نیکی به پدر و مادر را (5/0) آیات زیر را تکمیل نموده و یک پیام از آن استخراج کنید.  (1 نمره) 3 ـ انَّما یُریدُ اللّهُ . . . . . . . . . . . . . وَ یُطَهّرَکُمْ تطهیراً. (احزاب 33)             . . . . لیذهبَ عنکُم الرّجسَ اهل البیتِ . . . . . (5/0) این واقعه، عصمت حضرت علی، حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام را اعلام می‌کند. ( یا هر پیام مرتبط دیگر) (5/0) مفاهیم زیر را تعریف کنید:   (5/1 نمره) 4 ـ طاغوت                                             5 ـ تفقّه                                                6 ـ ولی فقیه           4 ـ کسانی که به مردم فرمان می‌دهند و قانون‌گذاری می‌کنند، در حالی که خداوند آن‌ها را تعیین نکرده و فرمان و قانونشان نشأت گرفته از قرآن، یعنی برخاسته از فرمان الهی نیست « طاغوت» نامیده می‌شوند. (5/0)           5 ـ تفکر عمیق در دین واحکام دینی را در اصطلاح « تفقّه» می‌گویند (5/0)           6 ـ از میان فقیهان دارای شرایط، آن کسی که توانایی لازم برای برپایی و اداره‌ی حکومت را دارد، رهبری جامعه را به دست می‌گیرد و به پیاده کردن قوانین الهی در جامعه اقدام می‌کند. فقیهی که این مسئولیت را بر عهده دارد، « ولی فقیه» نامیده می‌شود. (5/0) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: 7 ـ‌ « ولی فقیه» به چند روش انتخاب می‌شود؟   (1 نمره)           دو روش: مستقیم (یک مرحله‌ای) (25/0) در شیوه‌ی مستقیم مردم با حضور در اجتماعات و راه‌پیماهای سراسری رهبر را انتخاب می‌کنند. (25/0) و غیرمستقیم (دو مرحله‌ای) (25/0) در این شیوه مردم ابتدا نمایندگان خبره‌ی خود را انتخاب می‌کنند و آنان نیز در میان مجتهدین آن کس را که شایسته‌تر تشخیص دهند، به عنوان رهبر جامعه اعلام می‌کنند.(25/0)   8 ـ‌ آیا می‌توان « تحریکات بیرونی و شرایط اجتماعی  و اقتصادی» را عامل اصلی گناه دانست؟ ( 1 نمره)   برخی در توجیه خطا و گناه خود از عوامل تحریک کننده یا شرایط اجتماعی و اقتصادی یاد می‌کنند و خطای خود را بر دوش آن عوامل می‌گذارند. درست است که آن عوامل زمینه‌ساز گناهند اما قدرت روحی و اراده‌ی انسان می‌تواند در مقابل گناه بایستد و آن را شکست دهد. (1) 9 ـ‌ قرآن کریم راه پرورش « کرامت و عزت نفس» را چه می‌داند؟  (1 نمره)   برای یافتن عزت و پرورش آن در خود، باید به سراغ سرچشمه‌ی آن رفت. قرآن کریم می‌فرماید هر کس به دنبال عزت است، باید به سرچشمه‌ آن مراجعه کند و راه دیگری وجود ندارد، زیرا قرآن کریم تمام عزت از آن خدا می‌داند و برای دیگری که در مقابل خدا باشد، سهمی قائل نیست. (1) 10 ـ آیا تفاوت میان زن و مرد به معنای برتری یکی بر دیگری است؟  (1 نمره)           خیر این تفاوت‌ها به معنی برتری ذاتی یکی بر دیگری نیست، بلکه برای ایفای نقش تکمیلی در خانواده و جامعه، بر اساس ویژگی‌های زیستی و روان شناختی و بهره‌مندی مناسب و به جا از توانمندی‌های متفاوت آن دو است. (1) 11 ـ « آمادگی زیستی و روحی» ازدواج نیازمند چند بلوغ است؟  ( 1 نمره)           آمادگی زیستی و روحی ازدواج نیازمند دو بلوغ است: یکی بلوغ جنسی و دیگری بلوغ عقلی و فکری که مدتی پس از بلوغ جنسی ایجاد می‌شود و نباید فاصله‌ی میان بلوغ جنسی و عقلی با زمان ازدواج زیاد شود و تشکیل خانواده با تأخیر افتد. (1) 12 ـ « نقش مرد» در خانواده را نام ببرید. (1 نمره)           1) تأمین هزینه‌ی زندگی خانواده                                                          2) مدیریت و نگاهبانی از حریم خانواده                     3) رابطه‌ی محبت آمیز با همسر                                                  4) محبت و نظارت پدری  (هر مورد 25/0) به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید: 13 ـ چرا هدایت یک « اصل عام و همگانی» در نظام خلقت است؟  (1 نمره)           خدای جهان، خالق حکیم است. هیچ موجودی را بیهوده و عبث خلق نمی‌کند. خلق بی‌هدف، نشانه‌ی نقص و ضعف و ناآگاهی است و این ویژگی‌ها نمی‌تواند در خداوند باشد. هر مخلوقی را برای هدفی حکیمانه آفریده است و آن را به سوی هدفش هدایت می‌کند. پس هدایت یک اصل عام و همگانی در نظام خلقت است. (1) 14 ـ چرا « عصمت» در حوزه‌ی مسئولیت‌های مربوط به رسالت ضروری است؟ (ذکر دو مورد کافی است) (1 نمره)           اگر پیامبری در دریافت و ابلاغ وحی معصوم نباشد، دین الهی به درستی به مردم نمی‌رسد و امکان هدایت از مردم سلب می‌شود.           اگر پیامبری در مقام تعلیم و تبیین دین معصوم نباشد. امکان انحراف در تعالیم الهی پیدا می‌شود و اعتماد مردم به دین از دست می‌رود.           اگر پیامبری در هنگام اجرای فرمان الهی معصوم نباشد، امکان دارد کارهایی مخالف دستورات الهی انجام دهد و مردم نیز از او سرمشق بگیرند و به گمراهی و انحراف مبتلا شوند. (ذکر دو مورد کافی است هر مورد 5/0) جمعاً 1 نمره   15 ـ توضیح دهید چگونه قرآن کریم « در عین نزول تدریجی، انسجام درونی» دارد؟ ( 1 نمره)           با این که 6236 آیه قرآن کریم در طول 23 سال نازل شده و درباره‌ی موضوعات متنوعی مانند توحید، معاد، انسان، نظام خلقت، سرگذشت پیامبران، نظام اجتماعی، اخلاق و احکام سخن گفته است. با وجود این، نه تنها میان آیات آن تعارض و ناسازگاری نیست، بلکه دقیق‌تر از اعضای یک بدن یا اجزای یک درخت هماهنگ و مؤید یکدیگرند. (1)   16 ـ براساس آیه‌ی « انَّ اللّه لایغیّرُ ما بقومٍ حتّی یُغیّروا ما بانفُسِهم» علت غیبت امام زمان(عج) چیست؟  (1 نمره)     اگر اکثریت یک ملت خواستار عدالت نباشند و با ظلم مبارزه نکنند همه‌ی آنها گرفتار حاکمان ظالم و ستمگر خواهند شد و از زندگی در جامعه‌ای با قوانین عادلانه، بی نصیب خواهند ماند به همین جهت قرآن کریم می‌فرماید که تا گروهها، اقوام و ملت‌ها تغییر نکنند خداوند نیز اوضاع و شرایط زندگی آنان را تغییر نخواهد داد. بنابراین علت غیبت امام عصر(عج) عدم آمادگی روح جمعی جامعه می‌باشد. (1) 17 ـ امامان علیهم السلام از دو جهت با حاکمان زمان خود مبارزه می‌کردند آن دو جهت چیست؟ توضیح دهید.(5/1نمره)           اوّل، از آن جهت که رهبری و اداره‌ی جامعه از جانب خداوند به آنان سپرده شده بود و لازم بود که برای انجام دادن این وظیفه به پا خیزند و در صورت وجود شرایط و امکانات، حاکام غاصب را برکنار کنند. (75/0) دوم، از آن جهت که سکوت در مقابل ظلم و زیر پا گذاشتن قوانین اسلام را گناه می‌دانستند و معتقد بودند که اگر حاکمی، حقوق مردم را زیر پا گذارد و به احکام اسلامی عمل نکند، براساس حکم امر به معروف و نهی از منکر، باید با او مقابله و مبارزه کرد. (75/0) 18 ـ توضیح دهید آیا کسانی که فقط با « دعا و گریه» منتظر ظهور حضرت ولی عصر(عج) هستند می‌توانند یاران راستین امام باشند؟  (1 نمره) خیر زیرا کسانی که در عصر غیبت تنها با گریه و دعا سر کنند و در نبرد حق علیه باطل، عدالت خواهان علیه ستم پیشگان و پابرهنگان علیه مستکبران حضور نداشته باشند، چنین کسانی جوهره‌ی شجاعت، از جان گذشتگی و صلابت روحی را به دست نخواهند آورد و در نبرد سهمگین سپاه امام علیه ستمکاران جهان، صحنه را ترک خواهند کرد. (1) 19 ـ اعتقاد « شیعه» درباره‌ی موعود چیست؟  (1 نمره)           اعتقاد شیعه: بنا بر سخنان صریح پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع) موعود و منجی انسان‌ها دوازدهمین امام و فرزند امام حسن عسکری(ع) است، حضرت مهدی(عج) هم نام پیامبر و کنیه‌ی اصلی ایشان نیز همان کنیه‌ی پیامبر یعنی ابوالقاسم است ایشان آخرین ذخیره‌ی الهی است، و با توجه خاص خداوند به حیات خود ادامه می‌دهد تا این که به اذن خداوند ظهور می‌کند و حکومت جهانی اسلام را تشکیل می‌دهد. (1) 20 ـ چرا تداوم « مرجعیت علمی» در غیبت کبری ضروری است؟  ( 1 نمره)           دین به عنوان برنامه‌ی زندگی، به عصر پیامبر(ص) و امام (ع) اختصاص ندارد. به دست آوردن احکام آن نیز، ویژه‌ی آن دوران نیست، علاوه بر این همواره مسائل جدیدی پیش می‌آید که یک مسلمان می‌خواهد بداند دین درباره‌ی آن‌ها چه حکمی دارد. بانکداری، بیمه‌های اجتماعی، نماز در هواپیما، پیوند اعضا و خرید و فروش عضو از جمله‌ی این مسائل‌اند و یک فرد مسلمان در هنگام مواجهه با آن‌ها، نیازمند دانستن حکم اسلامی آن‌هاست. صدها سؤال وجود دارد که پاسخ دادن به آن‌ها جز با تکیه بر تخصّص عمیق و تسلط کامل بر منابع دینی مقدور نیست. این کار در اصل در اختیار پیامبر و امام معصوم است که پاسخ‌های صحیح را به مردم عرضه ‌کنند. اما در دوره‌ی غیبت کبری که مردم به امام (ع) دسترسی ندارند نیازمند راهی است که مردم از طریق آن پاسخ سؤالهای خود را دریافت کنند. (1) 21 ـ تفاوت اصلی نظام اسلامی با سایر حکومت‌های دمکراتیک در چیست؟  (1 نمره)           تفاوت اصلی میان حکومت‌های دمکراتیک رایج در جهان و حکومت اسلامی در این است که حکومت اسلامی مسؤول اجرای قوانین اسلامی است و فقیه تابع ضوابط و قوانین دینی است و به همین جهت، این نظام مردم سالاری دینی نامیده شده است. اما دمکراسی رایج در جهان، هدف خود را تأمین خواسته‌های دنیوی مردم قرار داده است و نسبت به ارزش‌های الهی بی‌اعتناست. (1) جمع نمره   20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. « باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                                تاریخ امتحان: 1/ 6 / 1386 عبارات قرآنی زیر را ترجمه کنید: 1 ـ . . . . قُل هُوَ رَبّی لا اِلهَ اِلاّّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ‌اِلَیْهِ مَتابِ.   ( 1 نمره) 2 ـ وَ‌لِلّهِ الْعِزَّهُ وَ لِرَسولِه وَ لِلْمُؤمِنینَ وَ لکِنَّ الْمُنافِقینَ لا یَعْلَمونَ.   (1  نمره) ترجمه آیات:           . . . . بگو او پروردگار من است جز او خدایی نیست (5/0) بر او توکل کردم و بازگشت من به سوی اوست. (5/0)           عزت از آن خدا و پیامبرش و مؤمنین است. (5/0) ولیکن منافقین نمی‌دانند. (5/0) به سؤالات زیر پاسخ دهید: 3 ـ حدیث مَنْ کُنْتُ مَولاهُ . . . . . . . . . را تکمیل کرده و بنویسید درباره‌ی چه واقعه‌ای است؟  (1 نمره)           فَهذا عَلیٌّ مَوْلاهُ (5/0) ـ درباره‌ی واقعه‌ی بزرگ غدیر و ولایت حضرت علی(ع) (5/0) 4 ـ مفاهیم « تحدّی » و « نفقه» را تعریف کنید.  (1 نمره)           پیامبر اسلام(ص) از مخالفان می‌خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند، یک سوره مانند آن بیاورند. این دعوت به مبارزه را « تحدّی» می‌گویند. (5/0) تأمین هزینه‌های لازم از جهت خوراک، پوشاک، مسکن و آن چه برای آسایش و رفاه همسر ضرورت دارد، یا وظیفه‌ی مالی که بر عهده‌ی مردم است را « نفقه»‌ گویند. (5/0) 5- عالیترین درجه وحی مخصوص چه کسانی است؟وبه چه معناست؟  عالی‌ترین درجه وحی مخصوص پیامبران است (25/0)، به معنی القای معانی و معارف به قلب پیامبر از سوی خداوند و سخن گفتن خداوند و جبرئیل با اوست. (75/0) 6 ـ ازعوامل جاودانگی شریعت پیامبر اکرم(ص) « حفظ قرآن کریم از تحریف» را توضیح دهید. (1 نمره)           در پرتو عنایت الهی و اراده‌ی خداوندی و با اهتمامی که پیامبر اکرم(ص) در جمع‌آوری و حفظ قرآن داشت و نیز در پی رشد انسان‌ها و با تلاش و کوشش مسلمانان در دوره‌های مختلف، این کتاب دچار تحریف نشد و هیچ کلمه‌ای بر آن افزوده یا از آن کم نگردید. (1) 7 ـ جنبه‌های اعجاز قرآن کریم را نام ببرید. (5/0 نمره) نشانه‌های لفظی و ظاهری (25/0) ـ نشانه‌های محتوایی و معنایی (25/0)   8 ـ دو مورد از اشکالات اساسی نگهداری حدیث از طریق حافظه را بنویسید.  (1 نمره)           الف) احتمال خطا در نقل احادیث افزایش یافت و امکام کم و زیاد شدن عبارت‌ها یا فراموش شدن اصل حدیث فراهم شد. ب) شرایط مناسب برای جاعلان حدیث فراهم می‌آمد که بر اساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یا از ذکر برخی احادیث خودداری کنند. ج) نوشته نشدن حدیث سبب می‌شد که مدرک و منبعی که از طریق آن بتوان احادیث درست را از نادرست تشخیص داد، در دست نباشد. د) مهم‌تر از همه این که مردم و محققان از یک منبع مهم هدایت بی‌بهره می‌ماندند و به ناچار، سلیقه‌ی شخصی را در احکام دینی دخالت می‌دادند. (ذکر دو مورد کافی است، هر مورد 5/0 نمره) 9 ـ‌ چرا ائمه معصومین علیهم‌السلام در مجاهده از اصل « آگاهی بخشی به مردم» تبعیت می‌کردند؟  (1 نمره)           ائمه علیهم السلام معتقد بودند که عامل اصلی حکومت جباران و ستمگران، ناآگاهی مرم است؛ به همین جهت، در مبارزه‌ی خود علیه حاکمان، بر آگاهی مردم تکیه می‌کردند و به شیوه‌های مختلف برای آگاهی مردم تکیه می‌کردند و به شیوه‌های مختلف برای آگاهی بخشی به مردم می‌کوشیدند. (1) 10 ـ چرا غیبت امام عصر(عج) به « خورشید، پشت ابر » تشبیه شده است؟  (1 نمره)           زیرا ایشان از نظرها غائبند نه این که در جامعه حضور ندارند ایشان چون خورشید عالم تاب انوار هدایت و رهبری خود را به خصوص بر شیعیان می‌تاباند به عبارت دیگر این انسان‌ها هستند که امام را نمی‌بینند نه این که ایشان در بین مردم حضور نداشته باشند. (1) 11 ـ آیا می‌توان « زمان ظهور» امام عصر(عج) را تعیین کرد؟ مختصراً توضیح دهید. (5/0)           خیر، تعیین زمان ظهور در اختیار خداست و از این امور جز خداوند کس دیگری آگاهی ندارد بنابراین کسانی که زمان ظهور را تعیین می‌کنند، دروغگویند. (5/0) 12 ـ « مهر و عشق» به امام زمان(عج) در شخص منتظر سبب چه تأثیراتی می‌شود؟ (5/1 نمره)           الف) شخص عاشق برای جلب رضایت امام تلاش کند.           ب) شخص عاشق امام را اسوه‌ی خود قرار دهد و خصلت‌های زیبای ایشان را در خود به وجود آورد.           ج) شوق دیدار امام، امید به آینده‌ی زبا را در او افزایش می‌دهد. ( هر مورد 5/0 نمره، جمعاً 5/1 نمره) 13 ـ راه‌های « شناخت فقیه واجد شرایط» را بنویسید. ( 5/1 نمره)           الف) خود ما به اندازه‌ای از علم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم و تشخیص دهیم.           ب) از دو نفر عادل و مورد اعتماد که بتواند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند، بپرسیم. ج) یکی از فقیهان، آنچنان مشهور باشد که انسان مطمئن شود و بداند که این فقیه، دارای شرایط است. (هر مورد 5/0 نمره، جمعاً 5/1 نمره) 14 ـ منظور از « مشروعیت» و « مقبولیت» ولی فقیه را مختصراً‌ توضیح دهید. (1 نمره)           مشروعیت یعنی این که شرایط مربوط به رهبری که دین معین کرده است را دارا باشد تا حکم او مورد پذیرش دین باشد. (5/0) مقبولیت یعنی این که رهبر باید مورد قبول و پذیرش و اعتماد و اطمینان مردم قرار گیرد. (5/0) 15 ـ میان انتخاب « ولی فقیه» و « مرجع تقلید»‌ چه تفاوتی وجود دارد؟  (1 نمره)           انتخای مرجع یک وظیفه‌ی شخصی است و هر کس، از راه‌هایی که معین شده است، مرجع خود را شناسایی می‌کند و هر زمان هم که فقیهی دیگر را اعلم دانست به او مراجعه می‌نماید (5/0) اما ولی فقیه که رهبر و مسئول اداره‌ی جامعه است، نمی‌تواند متعدد باشد و این لازمه‌ی نظم اجتماعی و اجرای قانون واحد در جامعه است. بر این اساس، یکی از فقها در انتخاب عمومی، عهده‌دار منصب ولایت فقیه می‌شود و برای پیاده کردن قانون اسلام اقدام می‌کند. (5/0)   16 ـ دو دسته از « تمایلات انسان» کدامند و چه نامیده می‌شوند؟  (1 نمره)           تمایلات عالی و تمایلات دانی (5/0) دسته‌ی اول را خود عالی و دسته‌ی دوم را خود دانی می‌نامند. (5/0)   17 ـ ابتدایی‌ترین زمینه‌ی تشکیل نهاد خانواده چیست؟ توضیح دهید. (1 نمره)           نیاز جنسی ابتدایی‌ترین زمینه‌ی شکل گیری نهاد خانواده می‌باشد. نیاز جنسی مرد و زن به یکدیگر از دوران بلوغ آغاز می‌شود و اولین کشش و جاذبه را میان زن و مرد ایجاد می‌کند . (1)   18 ـ چرا « اذن پدر» در ازدواج دختران ضروری است؟  (1 نمره)           لطافت‌های روحی و ظرافت‌های عاطفی دختر آن‌گاه که در فضای محبت و علاقه‌ی جنس مخالف قرار می‌گیرد احتمال نادیده گرفتن برخی واقعیت‌ها و کاستی‌ها را به دنبال دارد در چنین مواقعی پدر که بر احساسات خود غلبه دارد و نیز دارای تجارب فراوان و شناخت کامل از جنس مرد است می‌تواند بسان باغبانی از گل لطیف و ظریف خویش مراقبت کند و به راهنمایی او بپردازد. (1) 19 ـ چهار شرط اصلی پیمان ازدواج را بنویسید.  (1 نمره)           الف) اعلام رضایت دختر و پسر و اجباری نبودن ازدواج برای هیچ کدام           ب) فریب‌کاری نکردن درباره‌ی عیب‌هایی که ازدواج را باطل می‌کند.           ج) اذن پدر برای ازدواج دختر           د) صداق یا مهریه‌ی زن                               (هر مورد 25/0 جمعاً  1 نمره) 20 ـ وظایف ما نسبت به پدر و مادر چیست؟ چهار مورد را ذکر کنید.  ( 1 نمره)           جلب رضایت پدر و مادر ـ حفظ حرمت پدر و مادر ـ اطاعت از دستورات پدر و مادر ـ خدمت به پدر و مادر بدون چشمداشت ـ محبت کردن به پدر و مادر ـ قدردانی و شکرگزاری از آن‌ها (ذکر چهار مورد کافی است، هر مورد 25/0 جمعاً 1 نمره)   جمع نمره   20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. (( باسمه تعالی )) سوالات و پاسخ ها ی امتحان نهایی کشوری درس قرآن وتعلیمات دینی(3)دین و زندگی                                                                                                                             کلیه ی رشته ها                                                      تاریخ امتحان : 9/ 10/86 عبارات قرآنی زیر راترجمه کنید : 1-   فَمَن یا موسی قالَ رَبُّنَا الَّذی اَعْطی کُلَّ شَیءٍخَلْقَهُ ثُمَّ هَدَی. (1نمره) 2-                قُلْ لا اَسألُکُم عَلَیه اَجراًاِلّاالْمَوَدَة فی الْقُرْبی.(1نمره) ترجمه ی آیات: 1-پس چه کسی است پروردگارشما ای موسی گفت پروردگار ما کسی است که هر چیزی را که خلقتش بخشید سپس هدایتش کرد. 2-بگو ازشما برای آن پاداشی نمی خواهم مگر دوستی با خویشان . با تفکردر آیات به سوالات زیر پاسخ دهید : 3- یکی ازنتایج مطالعه ی تاریخ  گذشتگان بر اساس آیه ی (( قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُم سُنَنٌ فَسیروا فِی الْأرضِ فَانْظُروا کَیفَ  کانَ عاقِبَةَ الْمُکَذِبینَ )) چیست ؟ (1نمره ) 4-بر اساس آیه ی (( من کان یرید العزة فلله العرة جمیعا )) راه پرورش عزت وکرامت نفس چیست ؟ (1نمره ) درک آیات : 3-                 یکی از نتایج مطالعه ی تاریخ گذشتگان عبرت گرفتن از سرگذشت پیشینیان است . 4-هر کس به دنبال عزت است باید به سرچشمه ی آن که خداوند است مراجعه کند . 5-              اصطلاحات زیر را تعریف کنید : الف ) اعجاز           ب) طاغوت          ج ) غیبت صغری       د) تقلید تعریف اصطلاحات:   الف ) هر پیامبری که یا چند اثر فوق قدرت بشر ارا ئه می نماید تا بدین وسیله مردم دریابند که وی با خداوند ارتباط دارد و مامور به پیامبری شده است . (0.5) ب ) کسانی که به مردم فرمان می دهند وقانون گذاری می کنند ٬ در حالیکه که خداوند آنها را تعیین نکرده و فرمان و قانون آنها نشات گرفته از قرآن نیست طاغوت نامیده می شود .(0.5) ج ) مرحله اول امامت حضرت ولی عصر (عج) که از سال 260 پس از شهادت امام حسن عسگری (عج) آغاز شده و تا سال 329 طول کشیده است غیبت صغری نامیده می شود . (0.5) د) مراجعه غیر متخصص در احکام دینی به فقیهان ( متخصصان در احکام دینی ) را تقلید گویند .(0.5)                  به سوالات زیر پاسخ دهید : 6-                چرا یکی از نیاز های بنیادین انسان نیاز به تعالی ٬ رشد و بالندگی است؟ (0.5)  6ج-آدمی از ماندن ٬ در جازدن تکرار و منجمد شدن گریزان است او می خواهد خود را تکامل و تعالی بخشد استعدادهای خویش را شکوفا کند دروازه های پیشرفت را به سوی خود بگشاید . 7-               علل آمدن پیامبران متعدد چه بوده است؟ آنها را نام ببرید .(0.75) ج7—1- پایین بودن سطح درک انسان های اولیه 2- ازبین رفتن تعلیمات پیامبر قبل یاتحریف کلی آن تعلیمات 3- استمرار در دعوت و ترویج پیوسته آن ( هر مورد 0.25)                                                                                                                                                                                                  8-                 تازگی و شادابی دائمی از نشانه های محتوایی و معنایی قرآن را توضیح دهید . (0.75) 8- معمولا افکار و اندیشه ها به ترویج کهنه می شوند و با پیشرفت فرهنگ و دانش بشری همه یا قسمتی از آنها جای خود را به اندیشه های جدید می دهند . اما قرآن کریم نه تنها با پیشرفت زمانه کهنه نمی شود بلکه افقهای جدیدی از حکمت و معرفت را به روی جویندگان می گشاید این کتاب ٬ کتاب دیروز و امروز و فرداهای انسانهاست.   9-        براساس حدیث ثقلین دو چیز گرانبها که پیامبر (ص) پس از رحلت خود برای مردم به جا گذشتند چه بود ودرباره ی آنها چه سفارش فرمود ؟ (1) ج9-کتاب خدا و عترت (0.5) و سفارش فرمود تا وقتی که به این دوتمسک جویید هرگزگمراه نمی شویدو این دو هرگز از هم جدا نمی شوند . (0.5)   10-             چهار موردازویژگی های یاران راستین امام عصر(عج)رابر اساس فرمایش حضرت علی (ع) بنویسید . (1) ج10 – در امانت خیانت نکنند – پاکدامن باشند – اهل دشنام و کلمات زشت نباشند -  به ظلم و ستم خونریزی نکنند - ساده زیست باشند – لباس های فاخر نپوشند – به یتیمان ستم نکنند – شراب ننوشند – و0000000 (ذکر4 مورد کافیست – هر مورد 0.25)    11- طولانی بودن عمرحضرت مهدی (عج) چگونه امکانپذیر است ؟ (1.5) 11- برخی امور از نظر عقلی امکان پذیر نیستند و محال است در جهان خارج تحقق پیدا کنند . اما برخی امور هستند که تحقق آنها از نظر عقلی امکانپذیر است اما شرایط عوامل خارجی بسیار زیادی باید دست به دست هم دهند تا آن امور تحقق یابند . اینها امور غیر عادی اند نه غیر عقلی . طولانی شدن عمر انسانها از جمله ی این امور است . از نظرعقلی بدن انسان میتواند هزاران سال زنده بماند و ازآنجا که همه ی عوامل وشرایط طول عمر در اختیار خداوند است به قدرت و اراده ی خود جسم مبارک امام عصر (عج) را جوان نگه می دارد تا آن حضرت به حیات خود ادامه دهد .   12 بر اساس احادیث ٬ شرایط فقیه یا مرجعی که شایسته تقلید است را بنویسید . (1.5) 12- بر اساس احادیث شرایط فقیه یا مرجع عبارت است از :      1- با تقوا و عادل باشد      2- زمان شناس باشد وبتواند احکام دین را متناسب با نیاز های روز استخراج کند      3- در رشته ی تخصصی خود یعنی معارف و احکام دینی از دیگران دانا تر باشد. 13-ولی فقیه (رهبر) به چند طریق انتخاب میشود ؟ توضیح دهید .(1.5) 13- به دو طریق مستقیم ( یک مرحله ای ) و غیر مستقیم ( دو مرحله ای ) (0.5) شیوه ی مستقیم با حضور مردم در اجتماعات و راهپیمایی های سراسری مانند ولایت امام خمینی د . ( هرمورد 0.25) (0.5) شیوه ی غیر مستقیم همان شیوه ای است که درقانون اساسی آمده است ومطابق آن مردم ابتدا نماینده خبره راانتخاب میکنندوآنان نیزازمیان مجتهدین آن کس را شایسته تر تشخیص می دهند به عنوان رهبرجامعه انتخاب می کنند مانند رهبری آیت الله خامنه ای(0.5)   14-یکی از تفاوت های اصلی نظام اسلامی با سایر حکومت های دمکراتیک را برشمرید . (0.5) 14- حکومت اسلامی مسئول اجرای قوانیناسلامی است و فقیه تابع ضوابط و قوانین دینی است اما دمکراسی رایج در جهان ٬ هدف خود را تامین خواسته های دنیوی مردم قرار داده است و نسبت به ارزش های الهی بی اعتناست . (0.5)   15-چرا انسان صاحب کرامت اهل پیمان شکنی نیست ؟ (1) 15- زیرا آن را مخالف کرامت خود می یابد و پیمانی را که با خدا بسته نمی شکندو بی وفایی نمی کند . بنابراین یکی از راههای ماندگاری بر پیمان تقویت احساس کرامت و عزت است.   16- توضیح دهید چرا خانواده یک نهاد طبیعی و متفاوت با سایر نهاد های اجتماعی است ؟ (1) 16- نهادخانواده مانند یک شرکت تجاری ٬ اداری یا صنعتی نیست که چند نفر برای رسیدن به منافع مشترک گرد هم آیند و شرکتی را به وجود آورند . خانواده یک نهاد طبیعی و لازمه خلقت انسان است و بدون این نهاد ٬ حیات و تکامل انسانی به خطر جدی روبه رو می شود . 17-زمینه های طبیعی تشکیل خانواده را نام ببرید . (ذکر4مورد ) (1) 17- 1- نیاز جنسی      2- نیاز به آرامش وانس روحی با همسر       3- رشد و پرورش فرزندان      4- نیاز به رشد معنوی واخلاقی      ( هر مورد 0.25) 18-چرا پیشوایان دین در امر ازدواج مشورت با پدر و مادر را سفارش کرده اند ؟ (1) 18-  زیرا پدر و مادر به علت علاقه و محبت به فرزند معمولاد مصالح وخوشبختی او را در نظر می گیرند و به علت تجربه و پختگی شان بهتر می توانند خصوصیات افراد را در یابند عاقبت ازدواج را پیش بینی کنند .   19- نفقه چیست و به عهده چه کسی است ؟ (1) .19- تامین هزینه های لازم از جهت خوراک – پوشاک – مسکن وآنچه برای آسایش و رفاه شایسته ی همسر ضرورت دارد ازنظر شرعی و قانونی نفقه نامیده می شود .(0.75) و بر عهده شوهر می باشد  . (0.25)    جمع نمره 20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. باسمه تعالی سوالات و پاسخ ها ی امتحان نهایی کشوری درس قرآن وتعلیمات دینی(3)دین و زندگی                                              کلیه ی رشته ها                                تاریخ امتحان:1/3/1387     عبارت قرآنی زیر را ترجمه کنید : 1- انا انزلنا علیک الکتاب للناس بالحق فمن اهتدی فلنفسه . (1) 2- و لله العزة و لرسوله و للمومنینو لکن المنافقین لا یعلمون .  (1)                                                               ترجمه ی عبارات قرآنی : 1-   ما برتوکتاب را به حق برای مردم نازل کنیم (0.5) پس هر کس هدایت شد به ( نفع ) خودش است . (0.5) 2-   عزت برای خدا و پیامبرش و مومنان است (0.5) اما منافقان نمی دانند . (0.5)     پیام عبارات قرآنی زیر رابنویسید : 3-   قل لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فی القربی . (0.5) 4-   و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون . (0.5)   پیام عبارات قرآنی : 3-پیامبر از پیروانش هیچ پاداشی جز دوستی با خاندانش نمی خواهد . (0.5) 4- علاوه بر قرآن در کتاب زبور آمده است که زمین به بندگان صالح و درستکار خداوند خواهد رسید . (0.5)    حدیث زیر را کامل و ترجمه کنید : 5-(( من مات و لم یعرف ........................................... ))  (1) تکمیل و ترجمه حدیث : ...////////... امام زمانه مات میته جاهلیه . (0.5) هرکس بمیرد و امام زمان خود را نشناخته باشد به مرگ جاهلی مرده است . (0.5)    به سوالات زیر را پاسخ کوتاه دهید : 6-نام دو کتاب حدیث که در آن سخنان رسول خدا (ص) وائمه اطهار علیهم السلام گرد آمده است را بنویسید . (0.5) ج6-کافی ٬ من لایحضره الفقیه التهذیب ٬ الاتبصار  . (ذکر دو مورد کافیست – هر مورد 0.25)   7-منظور از (( غیبت صغری )) چیست ؟ (0.5) ج7-پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) در سال 260 ٬ امامت حضرت مهدی(ع) آغازشد . مرحله ی اول امامت ایشان که تا سال 329 طول کشید ٬  (غیبت صغری ) نامیده می شود . (0.5) یا دوره ای که امام عصر (عج ) از طریق نائبان چهارگانه با شیعیان ارتباط داشتند . ( ذکریک تعریف کافیست ). 8-در عصر غیبت٬ (( مرجعیت علمی )) و (( حکومت اسلامی )) چگونه تداوم می یابد ؟ (0.5) ج8-در عصر غیبت مرجعیت مرجعیت علمی در شکل ( مرجعیت فقیه ) (0.25) و حکومت اسلامی در چهارچوب (ولایت فقیه) تداوم می یابد . (0.25) 9-دو عاملی که نقش اساسی در انتخاب ((مرجع تقلید)) را دارد بنویسید. (0.5) ج9-دو عاملی که در انتخاب مرجع نقش اساسی دارد ٬ دانش (0.25) وتقوای (0.25) اوست .   10-مقصود از (( تقلید)) در احکام دینی چیست ؟ (0.5) ج10-کسانی که خود در احکام دینی متخصص نیستند ٬ به فقیهان مراجعه می کنند و مطابق با راهنمایی آنان عمل می نمایند . به این مراجعه  پیروی یا تقلید می گویند . (0.5)    11-دوشرط مشترک از ولی فقیه (رهبر) و مرجع تقلید کدامند ؟ (0.5) ج11-   1-  فقیه عادل و با تقوا بودن . (0.25)                 2- زمان شناس بودن  (0.25)   12-چراتنها علاقه و محبت اولیه نمی تواند لازمه ی انتخاب همسر باشد ؟ (0.5) ج12-زیرا محبت و علاقه اولیه چشم و گوش را می بندد و عقل را به حاشیه می راند ٬ به گونه ای که فریادهای خیر _ خواهانه ی او را نمی شنوند . (0.5) (خب الشی یغمی و یصم : علاقه ی شدید به چیزی آدمی را کر وکور می کند )   13-شرایط اصلی پیمان ازدواج را بنویسید . (1) ج13--  1- اعلام رضایت دختر و پسر و اجباری نبودن ازدواج برای هیچ کدام   2- فریب کاری نکردن درباره ی عیب هایی که ازدواج را باطل می کند .     3- اذن پدر برای ازدواج دختر     4- صداق یامهریه ی زن  ( هرمورد 0.25)   به سوالات زیر پاسخ کامل دهید : 14-چرا انسان نیاز به زندگی در یک جامعه عادلانه دارد ؟  (1) ج14-انسان به دنبال زندگی در جامعه ای است که روابطی عادلانه بر آن حاکم باشد و حق او مراعات شود تا هم بتواند استعداد های خداداد خود را شکوفا کند (0.5) و هم کرامت – حرمت و عزت نفس وی مورد تعرض قرار نگیرد . (0.5)   15-آیا مصونیت از گناه در پیامبران به دلیل یک مانع بیرونی است یا با اختیار به سمت گناه نمی روند ؟ توضیح دهید . (1) ج15-پیامبران با وجود مقام و منزلتی که دارند انسان اند و کارهای خود را با اختیار انجام می دهند و با بهره مندی از الطاف الهی چنان مرتبه ای از ایمان و تقوا را دارند که هیچ گاه به سوی گناه نمی روند . (0.5) همچنین از چنان بینش عمیقی برخوردارند که به خطا و اشتباه گرفتار نمی شوند . (0.5)   16- توضیح دهید آیا قرآن که پانزده قرن پیش نازل شده می تواند پاسخگوی نیاز های بشر امروزی باشد ؟(1) ج16-قرآن کریم با وجود اینکه حدود پانزده قرن پیش و در جامعه ای به دور از فرهنگ و دانش نازل شده در مورد همه ی مسائل مهم و حیاتی که انسان در هدایت بدان نیاز دارد – سخن گفته و چیزی را فروگذار نکردهاست . (0.5) این کتاب فقط از امور معنوی و آخرت و رابطه ی انسان با خدا سخن نمی گوید بلکه از زندگی مادی ودنیوی انسان – مسئولیت های سیاسی و اجتماعی او نیز رابطه ی وی با انسان های دیگر سخن می گوید و برنامه ای جامع و همه جانبه را در اختیارش قرار می دهد . (0.5) 17-چگونه پس از رحلت رسول خدا (ص) ظهور شخصیت ها و الگو های غیر قابل اعتماد افزایش یافت ؟(1) ج17- هر چه از زمان پیامبر فاصله بیشتر می شد شخصیت های اصیل اسلامی به خصوص اهل بیت پیامبر (ص) به انزوا کشیده می شدند (0.5) و افرادی که در اندیشه و تفکر یا در عمل و اخلاق یا در هر دو از معیار های اسلامی به دور بودند در جامعه جایگاهی برجسته پیدا می کردند . این گونه شخصیت ها در دستگاه حکومت بنی امیه و بنی عباس صاحب موقعیت می شدند و به شهرت می رسیدند . (0.5)   18-بخش اصلی رهبری امام عصر (عج) مربوط به کدام قلمرو است و چگونه انجام می شود ؟(1) ج18-بخش اصلی رهبری امام مربوط به قلمرو ولایت معنوی است . (0.25) ایشان که به اذن خداوند از اعمال انسان ها آگاه است به صورت های مختلف افراد مستعد به ویژه شیعیان و محبان خویش را از امدادهای معنوی در جهت رشد وتعالی روحی برخوردار می سازد . (0.75)   19-ویژگی های (( جامعه منتظر )) حضرت ولی عصر (عج ) کدامند ؟ (1) ج19-جامعه ی منتظر به واقعیت های ناهنجار موجود – نه – می گوید (0.25) و به امید فردای درخشان تلاش می کند (0.25) جامعه ی منتظر حکومت طاغوت را بر نمی تابد در مقابل آن می ایستد و مقاومت می کند . (0.25) جامعه ی منتظر می کوشد در جهت همان نوع از جامعه ای که انتظارش را می کشد حرکت کند . (0.25)   20-(( حقوق متقابل رهبر ومردم )) را از نظر حضرت علی (ع) بنویسید .(2) ج20- حضرت علی(ع)می فرمایند : ای مردم همانا من بر گردن شما حقی دارم و شما نیز بر من حقی دارید و اما حق شما بر من این است که شما را راهنمایی و راهنمایی کنم (0.25) و درآمد های بیت المال را به شایستگی بین شما تقسیم کنم (0.25) و شما را آموزش دهم تا نادان نمانید (0.25) و تربیت کنم تا یاد بگیرید (0.25) و اما حق من بر شما این است که شما به بیت خود وفا کنید (0.25) و مرا در پنهان و آشکار نصیحت و یاری کند (0.25) و هنگامی که شما را خواندم اجابت کنید (0.25) و هنگامی که فرمان دادم اطاعت نمایید. (0.25) 21-انسان صاحب کرامت در برخورد  با نفس لوامه و اماره چگونه عمل می کند ؟(1) ج21- انسان صاحب کرامت و عزت همواره به سود نفس لوامه عمل می کند و تسلیم نفس اماره نمی شود اما انسان ذلیل در درون شکست می خورد و تسلیم نفس اماره می شود (0.5) پس انسان گناهکار پیش از آنکه در مقابل عوامل بیرونی تسلیم شود ابتدا در خود می شکند و حقارت را پذیرا میشود . (0.5)   22-چرا خداوند نقش زن و مرد را متفاوت قرار داده است ؟(1) ج22-از آنجا که خداوند زن ومرد را برای زندگی در کنار هم آفریده تفاوت های تکمیل کننده در وجود آنها قرار داده و به یکدیگر نیازمند ساخته است (0.5) این تفاوت ها به معنای برتری ذاتی یکی بر دیگری نیست بلکه برای ایفای نقش تکمیلی در خانواده و جامعه بر اساس ویژگی های زیستی و روان شناختی وبهره مندی مناسب و به جا از توانمندیهای متفاوت آن دو است . (0.5)   23-چه نوع معاشرت هایی برای (( شناخت همسر )) نتیجه بخش نیست؟ چیست ؟ ( 1.5) ج23- معاشرت هایی که منشا آن تنها هوس های زود گذر است (0.5) این گونه معاشرت ها هرچند با عنوان هایی مانند شناخت روحیه ی همسر و امتحان او باشد نتیجه بخش نیست و آثار زیان بار دیگری دارد که به خاطرهمان آثارخداوند اجازه این گونه معاشرت ها را نداده است . (0.5) در این معاشرت ها معمولا احساسات در هردرنفر حاکم می شود هر طرف اصراردارد خود رابهتر از آنچه هست نشان دهد تا محبوب دیگری واقع شود معمولا هم بیشتر این معاشرت ها به سستی رابطه و جدایی می انجامند . (0.5)  جمع نمره   20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. باسمه تعالی سوالات و پاسخ ها ی امتحان نهایی کشوری درس قرآن وتعلیمات دینی(3)دین و زندگی                                              کلیه ی رشته ها                                تاریخ امتحان:2/6/1387 عبارات قرآنی زیر را ترجمه کنید: 1-وَإنْ کُنتُمْ فی رَیبٍ مِمّا نَزَّلْنا عَلَی عَبدِنا فَأتوا بِسورةٍ مِنْ مِثلِهِ. (1نمره) 2-اِذْ قالَ لَهم اَخوهم نوحٌ الا تَتَّقونَ اِنِّی رَسولٌ امینٌ فاتَّقوا اللهَ وَاَطیعونِ.(1نمره)                                                ج1)واگردرشک بودیدازآنچه بربنده ی خودنازل کردیم پس یک سوره مانند آن بیاورید.(1نمره) ج2)آنگاه برادرشان نوح به آنان گفت:آیا پروا نمی کنید؟(5/0) من برای شما فرستاده ای امین هستم پس تقوای خدا پیشه کنید. آیه ی زیرا تکمیل کنید واز آن یک پیام استخراج کنید: 3-اِنّما یُریدُ اللهُ لِیُذهِبَ .............................(1نمره) ج3) عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا . (0.5) این واقعه عصمت حضرت علی (ع) حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین علیهم السلام اعلام می کند یا .............  (0.5) مفاهیم زیر را تعریف کنید: 4-وحی (5/0)                           5-طاغوت (5/0)                               6-نفقه(5/0) ج4)وحی:القای معانی ومعارف به قلب پیامبر(ص)از سوی خداوند وسخن گفتن جبرئیل با اوست.(5/0نمره)ج5)طاغوت:کسانیکه به مردم فرمان می دهندوقانونگذاری می کننددرحالیکه خداوندآنهاراتعیین نکرده وفرمان وقانونشان ازقرآن نیست .(5/0نمره) ج6)نفقه:تأمین هزینه های لازم جهت خوراک‚پوشاک‚برای آسایش ورفاه همسر ضروری است .یا وظیفه ی مالی که بر عهده مرد قرار می گیرد.(5/0نمره)  به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: 7-دوویژگی انسان که درهدایت اوتأثیر دارند کدامند؟(5/0) ج7-تفکر وتعقل(25/0)اختیاروانتخاب(25/0) 8-ازمحورهای اصلی برنامه ‹‹دین واحد ››دومورد رابنویسید.(5/0) ج8-ایمان به خدای یگانه ودوری از شرک  - ایمان به معادوسرای آخرت-اعتقاد به عادلانه بودن نظام هستی-ایمان به فرستادگان الهی وراهنمایان دین-عبادت وبندگی خداوندباانجام فرایض-کسب مکارم اخلاقی-دوری از رزایلوزشتی های اخلاقی ـ برپایی نظام اجتماعی براساس عدل .(دوموردهرمورد25/0نمره) 9-چهار قلمرو رسالت رسول خدا (ص)رانام ببرید.1نمره ج9-دریافت وحی ورساندن آن به مردم-تعلیم وتبیین دین (مرجعیت علمی)-ولایت وسرپرستی جامعه برای اجرای قوانین الهی (ولایت ظاهری)-ولایت معنوی(ذکر هرمورد 25/0نمره) 10-امام عصر(عج)رهبری خود را در عصر غیبت به چه چیزتشبیه کرده اند؟5/0 ج10-امام عصر(عج)می فرماید:‹‹بهره بردن از من درعصر غیبتم مانند بهره بردن از آفتاب است هنگامیکه پشت ابرها باشد››.5/0نمره 11-درعصرغیبت فقیهان با تکیه برچه پشتوانه هایی باید وظایف خویش را انجام دهند؟1نمره ج11-پشتوانه اول قرآن کریم(5/0)پشتوانه دوم سیره وسنت پیامبر اکرم(ص)وائمه ی اطهار(ع)(5/0)   12-نام دو خود درانسان چیست؟وآن دو باچه عنوانی واردصحنه می شوند؟1نمره ج12-خودعالی(25/0)خوددانی(25/0). نفس لوامه(25/0) نفس اماره(25/0) به سؤالات زیر پاسخ تشریحی بدهید: 13-دوموردازاشکالات  اساسی که با ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر(ص)به وجود آمد جه بود؟1نمره ج13-الف)احتمال خطا در نقل احادیث افزایش یافت و امکان کم و زیاد شدن عبارت ها یافراموش شدن اصل احادیث فراهم شد .ب) شرایط مناسب  برای جاعلان حدیث فراهم می آمد که بر اساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یا از ذکر برخی احادیث خودداری کنند .ج ) نوشته نشدن حدیث سبب می شد که مدرک و منبعی که از طریق آن بتوان احادیث درست را از نادرست تشخیص داد در دست نباشد .د) مهم تر ازهمه این که مردم و محققان از یک منبع مهم هدایت بی بهره می ماندند و به ناچار سلیقه ی شخصی را در احکام دینی دخالت می دادند. ( ذکر دو مورد کافیست _ هرمورد 0.5) 14-  توضیح دهید آیا ((زمان ظهور)) حضرت ولی عصر (عج) را می توان تعیین کرد ؟ 1نمره خیر – تعیین زمان ظهور در اختیار خداست و کسی جز او از آن آگاهی ندارد .  بنابراین کسانی که زمان ظهور را تعیین می کنند دروغ گویند. 15- عمر طولانی برای حضرت ولی عصر (عج ) چگونه امکان پذیر است ؟ (1.5) برخی امور از نظرعقلی امکان پذیر نیستند و محال است در جهان خارج تحقق پیدا کند اما برخی امور هستند که تحقق آنهااز نظر عقلی امکان پذیر است اما شرایط و عوامل خارجی بسیار زیادی باید دست به دست هم دهند تا آن امور تحقق یابند .ابن ها امور غیرعادی اند نه عقلی . طولانی شدن عمر انسان ها از جمله ی این امور است . (0.75) از آنجا که خداوند از کلیه عوامل و شرایط لازم آگاهی دارد و همه آنها در اختیار اوست به قدرت و اراده ی خود آن حضرت را جوان نگه می دارد تا به حیات خود ادامه دهد و عمر طولانی داشته باشد . (0.75) 16- آیا می توان پیروی از فقیه خاصی را بر انسان تحمیل کرد . توضیح دهید . 1نمره هیچ کس نمی تواند پیروی ازیک فقیه را به انسان تحمیل کند یا او را از پیروی فقیهی باز دارد اگر کسی پس از مدتی مراجعه به یک فقیه تشخیص دهد که فقیه دیگری آن شرایط را در سطح عالی تری دارد لازم است به تشخیص خود عمل کرده و از فقیه اعلم و شایسته تر پیروی کند . 17-چرا ولی فقیه باید ((مقبولیت )) داشته باشد ؟ 1 نمره فقیهی می تواند جامعه را به سوی هدف های اسلامی رهبری کند که مردم با آگاهی و شناخت او را قبول داشته باشند وبه او اطمینان و اعتماد پیداکرده باشند با پذیرش و قبول مردم است که رهبری و هدایت جامعه میسر می گردد و پیاده کردن احکام الهی ممکن و مقدور می شود . 18- با توجه به سفارشات حضرت علی (ع) به مالک اشتر بنویسید چرا رهبر باید از افراد (( عیب جو )) و (( ترسو)) دوری کند ؟ 1 نمره پرهیز از عیب جو زیرا مردم عیب هایی دارند که مدیر و رهبر جامعه باید بیشتر از همه در پنهان کردن آنها بکوشد . (0.5) و پرهیز از ترسو زیرا در انجام دادن کار ها روحیه را سست می کند . (0.5) 19-راه کسب عزت چیست و چه کسانی کرامت و عزت بیشتری دارند ؟ 1 نمره هر کس به دنبال عزت است باید به سرچشمه ی عزت یعنی یعنی خدا مراجعه کند (0.5) وهر کس اطاعتش از خدا بیشتر باشد کرامت و عزتش بیشتر است . 20-عالی ترین زمینه ی تشکیل خانواده کدام است ؟ توضیح دهید . (1.5) نیاز به رشد معنوی و اخلاقی (0.5) خانواده فضایی ایجاد می کند که نه تنها فرزندان بلکه پدر و مادر نیز میتوانند فضایل اخلاقی خودرا تقویت کنند و رشد دهند . جوان با تشکیل خانواده زمینه های فساد را از خود دور می کند – مسئولیت پذیری را تجربه می نمایند -  مهر و عشق به همسر و فرزندان را در خود می یابد – ایثار و از خود گذشتگی برای دیگری  را تمرین میکند – هدفدار و باانگیزه می شود – احساس استقلال و شخصیت می کند و زندگی برای او معنای جدی تری می یابد .             (ذکر چهار مورد کافیست – هریک 0.25 )   21-ازدواج به موقع چه فوایدی را در بردارد ؟ 1 نمره شادابی – نشاط – سلامت جسمی و روحی – رشد طبیعی – احساس رضایت درونی – تعادل در حرکت و رفتار – خوشرویی و خوش خلقی – کاهش فشارجنسی – کاهش روابط نامشروع و آسیب های اجتماعی و روانی _ از فواید ازدواج به موقع است .            (ذکر چهار مورد – هر یک0.25) 22-از نقش های مرد ( رابطه ی محبت آمیز با همسر ) را توضیح دهید . 1 نمره مرد باید محبت درونی خود را به همسر ابراز کند و ازمخفی کردن آن بپرهیزد همسر باشنیدن ابراز محبت اعتماد به نفس فوق العاده ای پیدا می کند و توجه او به زندگی چند برابر می شود .               جمع نمره 20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. باسمه تعالی سوالات و پاسخ ها ی امتحان نهایی کشوری درس قرآن وتعلیمات دینی(3)دین و زندگی                                              کلیه ی رشته ها                                تاریخ امتحان:7/10/1387   عبارات قرآنی زیر را ترجمه کنید : 1)     قُلْ هُوَ رَبّی لا اِلهَ اِلّا هُوَ عَلَیْهِ تَوکَّلْتُ وَ اِلَیْهِ مَتابِ . (1 نمره) 2)     یا اَیُّهَا الرَّسولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ و اِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلّغْتَ رِسالَتَهُ .(1نمره) ج 1) بگو او پروردگار من است هیچ معبودی جز او نیست بر او توکل کردم و بازگشت من بسوی اوست .(1) ج2) ای پیامبر ٬ آنچه ازطرف پروردگارت برتو نازل شد ابلاغ کن و اگر انجام ندهی پس رسالت او را ابلاغ نکرده ای .(1)   پیام عبارات قرآنی زیر را بنویسید : 3)    سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْاعْلی الَْذی خَلَقَ فَسَوی و الَّذی قَدَّرَ فَهَدی . (1نمره) ج3) هرموجودی سامان دهی وتقدیرخاصی دارد. هدایت هر موجودی متناسب با سامان دهی و تقدیر آن موجود است .(1) مفاهیم زیر را تعریف کنید : 4) تحدی (0.5 نمره)                                                 5) تقیه (0.5 نمره) ج4)قرآن از مخالفان می خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند این دعوت به مبارزه را تحدی می گویند .(0.5) ج5) ائمه علیهم السلام می کوشیدند آن بخش از اقدامات ومبارزات خودرا که دشمن به آن حساسیت دارد مخفی نگه دارندبه گونه ای که در عین ضربه زدن به دشمن ٬کمتر ضربه بخورند . (0.5) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید : 6)جنبه های اعجاز قرآن کریم را نام ببرید . (0.5 نمره) ج6) نشانه های لفظی و ظاهری (0.25) – نشانه های محتوایی و معنایی (0.25) 7) دو مورد ازمسائل و مشکلات سیاسی ٬ اجتماعی و فرهنگی ‹‹پس از رحلت پیامبر(ص) ›› را بنویسید . (0.5 نمره) ج7) ممنوعیت ازنوشتن احادیث پیامبر(ص) – پیدایش مسائل جدید باگسترش دنیای اسلام – تحریف در اندیشه های اسلامی و جعل احادیث – ظهورشخصیت ها و الگوهای غیر قابل اعتماد – تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت قیصری و کسرایی . (ذکر2 مورد کافی است – هرمورد0.25 ) 8) چهار ویژگی یاران راستین امام زمان (عج) از نظر حضرت علی (ع) را ذکرکنید . (1 نمره) ج8)در امانت خیانت نکنند – پاکدامن باشند – اهل دشنام وکلمات زشت نباشند- به ظلم و ستم خونریزی  نکنند – به خانه ای هجوم نبرند – کسی را به ناحق آزارندهند – ساده زیست باشند – بر مرکب های گران قیمت سوار نشوند – و... (ذکر 4 مورد کافی است – هر مورد 0.25) 9)‹‹ تفقّه ›› به چه معناست و به چه کسی ‹‹ فقیه›› می گویند ؟ (1نمره) ج9) تفقّه به معنای تفکر عمیق است (0.5) به افرادی که به این معرفت عمیق دردین و احکام دینی رسیده اند فقیه می گویند. (0.5) 10) ‹‹تمایلات درون انسان ›› را نام ببرید .(0.5 نمره) ج10) تمایلات عالی ٬ تمایلات دانی ( یا خود عالی و اصیل ٬خود دانی و غیر اصیل) (ذکر هر مورد 0.25)   11) زمینه های طبیعی ‹‹ تشکیل خانواده›› را ذکر کنید . (1 نمره) ج11) الف) نیاز جنسی        ب) نیاز به آرامش و انس روحی با همسر      ج) رشد و پرورش فرزندان        د) نیاز به رشد معنوی و اخلاقی (ذکرهر مورد 0.25) 12) سه مورد از راه های ‹‹ شناخت همسر ›› را بنویسید . (1.5 نمره) ج12)  الف) تحقیق درباره ی خانواده همسر و موقعیت اعضای خانواده در محل زندگی و محل کار ب) شناخت دوستان همسر و کسانی که با آنها معاشرت بیشتری دارد . ج)تحقیق درباره ی روحیات و خلقیات همسر در محیط کار یا محل تحصیل د)معاشرت خانواده های دوطرف با یکدیگر و بهره بردن از تجارب پدر و مادر در این معاشرت ها ه) مشورت با افراد قابل اعتماد و کاردان و) گفتگو با یکدیگر در جلسات حضوری وطرح نظریات ودیدگاه ها درباره ی موضوعات مختلف به سؤالات زیر پاسخ تشریحی دهید: 13)چگونه ‹‹ کشف راه درست زندگی ›› جامع نیازهای بنیادین است ؟ (1 نمره) ج13) راه درست زندگی آن راهی است که بتواند والاترین هدف را نشان دهد ٬ از آینده تصویری روشن به دست دهد ٬ رضایت وامید به ارمغان آورد ٬ راه رشد و تعالی را نشان دهد و برنامه ی زندگی اجتماعی عادلانه و کرامت بخش را عرضه کند در واقع نیازهای بنیادین انسان با یکدیگر پیوند دارند و در یک نیاز جامع – یعنی شناخت راه صحیح زندگی- به هم می رسند . (1) 14) چرا ائمه(ع) برای اصلاح مشکلات اجتماعی در جهت ‹‹ آگاهی بخشی به مردم ›› تلاش می کردند ؟ (1 نمره) ج14)ائمه اطهار الیهم السلام راه رهایی مسلمانان از دست حاکمان طاغوتی و مشکلات اجتماعی را آگاه شدن آنان می دانستند . از نظر آنها رشد و آگاهی مردم یک اصل اساسی بود آنان معتقد بودند که عامل اصلی حکومت جباران و ستمگران ٬٬ناآگاهی مردم است و به همین جهت در مبارزه ی خود علیه حاکمان به آگاهی مردم تکیه می کردند و به شیوه های مختلف برای آگاهی بخشی به مردم می کوشیدند . (1)   15) توضیح دهید خداپرستان درباره ‹‹ آینده ی تاریخ ›› چه اعتقادی دارند ؟ (1 نمره) ج15)خداپرستان معتقدند یکی از نام های خداوند حق است و اوست که با حکمت خود ٬ جهان را اداره می کند ٬ بر اساس وعده ی الهی ٬ باور دارند که آینده ی نهایی جهان از آن حق خواهد بود و باطل٬ شکست خورده و مغلوب ٬ صحنه را ترک خواهد کرد .(1) 16)دو فایده معلوم بودن مشخصات امام زمان (عج) و حضور ایشان در جامعه را بنویسید . (1 نمره) ج16) 1-هر ماجراجوی فریب کاری که بخواهد خودرا مهدی موعود معرفیکند به زودی شناخته می شود و مردم هوشیار فریب او را نمی خورند . 2- پیروان آن حضرت ٬ امام خود را حاضر و ناظر برخود می یابند و می دانند که ایشان از اعمال شیعیان آگاه اند و از فداکاری ها و مجاهدت مؤمنان اطلاع دارند . 3- آنان احساس می کنند که با امام حاضر و ناظر خود می توانند گفت وگو کنند ٬ خواسته هاو تمایلات درونی اشان را با ایشان در میان گذارند وبرای بدست آوردن رضایت ایشان ٬ با امید ونشاط و پویایی تلاش کنند . 4- جامعه به صورت های گوناگون از هدایت امام و از ولایت معنوی ایشان برخوردار می گردد . ( ذکردو مورد کافی است – هرمورد0.5) 17) چرا مرجع باید ‹‹ عادل›› و ‹‹ زمان شناس›› باشد ؟(1 نمره ) ج17)مرجع باید عادل باشد تا مردم بتوانند به او اعتماد کرده و از دستوراتش پیروی کنند (0.5) مرجع باید زمان شناش باشد تابتوانند شرایط جدید و نیازهای زمان را بشناسد و احکام دین را متناسب با نیازهای روز استخراج کند .(0.5)   18) انتخاب ‹‹ ولی فقیه ›› به چه روش هایی صورت می گیرد ؟ با ذکر مثال آنها را تعریف کنید ؟ (2 نمره ) ج18)انتخاب به روش مستقیم (یک مرحله ای ) (0.25) مردم کشور ما ٬ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به شیوه ای مستقیم و با حضور در اجتماعات و راه پیمایی هایی سراسری ٬ ولایت امام خمینی – رحمة ا... علیه -  را پذیرفتند  و با ایشان پیمان یاری بستند (0.75) انتخاب به روش غیر مستقیم (دو مرحله ای) (0.25) همان شیوه ای است که در در قانون اساسی کشورما پیش بینی شده است و مطابق آن ٬ مردم ابتدا نمایندگان خبره ی خود را انتخاب می کنند . آنان نیز در میان مجتهدین آن کس را که شایسته تر تشخیص دهند ٬ به عنوان رهبر جامعه اعلام می کنند . پس از رحلت امام خمینی (ره) حضرت آیت ا... خامنه ای به همین شیوه مسؤولیت رهبری جامعه را عهده دار شد .(0.75) 19)چرا انسان صاحب کرامت به ‹‹ پیمان شکنی ›› دست نمی زند ؟ (1 نمره ) ج19)انسان صاحب کرامت اهل پیمان شکنی نیست . او پیمانی را که با خدا بسته است ٬ نمی شکند وبی وفایی نمی کند ٬ زیرا آن را مخالف کرامت خود می یابد . بنابراین ٬ یکی از راه های ماندگاری بر پیمان ٬تقویت احساس کرامت و عزت است . (1) 20) آیا شرط پرداخت ‹‹ نفقه ›› نیازمند بودن زن است ؟ توضیح دهید . (1 نمره ) ج20) خیر ٬ بلکه برای انجام وظایف همسری است اگر زن ثروتمند هم باشد باز هم این تکلیف بر عهده ی مرد است واگر زن درآمد خود را در هزینه خانواده مصرف کند به همسر خود کمک کرده است . (1) 21) چرا هیچ کار دیگری را نمی توان با نقش مقدس ‹‹ مادری›› برابر دانست ؟ (1 نمره ) ج21) زیرا رشد و بالندگی فرزند از ابتدای انعقاد نطفه در رحم تا مدت ها پس از تولد بر عهده ی مادری بامحبت ٬ شکیبا ٬ فداکار ٬ خردمند ٬ عفیف و با تقوا است . رشد متعادل و طبیعی فرزند بیشتر بر عهده ی مادر است و با وقت گذاری او ممکن میشود.(1)      جمع نمره 20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود.                            باسمه تعالی سوالات و پاسخ ها ی امتحان نهایی کشوری درس قرآن وتعلیمات دینی(3)دین و زندگی                                              کلیه ی رشته ها                                تاریخ امتحان:31/2/1388   عبارات قرآنی زیر را ترجمه کنید :  1- (( وَ قَضی رَبُّکَ اَلاّ تَعبُدُوا اِلاّ ایّاه وَ بِالوالدَین اِحساناً ))         ( اسراء / 23 ) (1 نمره ) 2- (( لَقَدْ مَنَّ اللُّه عَلی المُومِنینَ اِذْ بَعَثَ فیهِم رسولاً مَن اَنفُسِهِم )) (آل عمران /164 ) ( 1 نمره ( ج1 ) و حکم کرد پروردگارت که جز او را نپرستید و نیکی کردن به پدر و مادررا . (1 ) ج2 ) به یقین خداوند بر مومنان منت گذاشت آنگاه که در میان آنان فرستاده ای از خودشان برانگیخت . (1 ) آیه زیر را تکمیل کنید و بنویسید به چه آیه ای مشهور است ؟  3- ( اِنَما وَلیُّکُم اللُهُ وَ رَسولُهُ ...................................... ) ( مائده / 55 ) (1 نمره ) ج3 )......... وَ اَلذین آمنوا الذین یقیمون اَلصلاه وَ یؤتون الزکاه وَ هم راکعون . (0.75) – آیه ولایت (0.25) اصطلاحات زیر را تعریف کنید : - 4  تحدّی (0.5 نمره )             5-  مشروعیت ولی فقیه (0.5 نمره )                    6- تفقّه (0.5 نمره) ج4 ) قرآن از مخالفان می خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند این دعوت به مبارزه را تحدی می گویند . (0.5 ) ج5 ) دارا بودن شرایط مربوط به رهبری که دین معین کرده است (0.25) در این صورت حکم او مورد پذیرش دین است . (0.25) ج6 )تفکر عمیق در دین را تفقه گویند (0.5) به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید : 7 ) (موزون بودن کلمات و رسایی در تعبیرات) مربوط به کدام یک ازجنبه های اعجاز قرآن کریم است ؟ ( 0.5 نمره ) ج7 ) نشانه های لفظی و ظاهری (0.5) 8(اقدامات مربوط به مرجعیت علمی امامان ( علیهم السلام ) را نام ببرید ؟ (1 نمره ) ج8 ) تعلیم و تفسیر قرآن – اقدام برای حفظ سخنان و سیره ی پیامبر(ص) –  پاسخ به مسائل جدید و نیازهای نو – تربیت شخصیت های اسلامی (ذکر هر مورد 0.25 – جمعاً1 نمره ) 9)مهم ترین قلمرو رهبری امام عصر (عج) چیست ؟ ( 0.5 نمره ) ج9 ) ولایت معنوی (0.5)                                   10(انسان صاحب کرامت همواره به سود کدام نفس خود عمل می کند ؟ (0.5 نمره ) ج10 ) نفس لوامه (0.5)  11)دو بلوغ مورد نیاز برای (( آمادگی زیستی و روحی )) ازدواج را نام ببرید ؟ (0.5 نمره) ج11 ) بلوغ جنسی (0.25)- بلوغ عقلی و فکری (0.25)   12(نقش مشترک پدر ومادر در خانواده چیست ؟ ( 0.5 نمره)   ج12) برنامه ریزی برای رشد و تعالی خود و فرزندان(0.5) به سوالات زیر پاسخ تشریحی دهید : 13)دو حجت خدا که امام کاظم (علیه السلام) درباره ی هدایت ویژه ی انسان به هشام معرفی نمودند ٬ کدامند ؟ و منظور ازآن ها چیست ؟ ( 1 نمره ) ج13 ) حجتی آشکار(0.25) و حجتی نهان (0.25)  حجت آشکار رسولان و انبیا و ائمه اند (0.25) – حجت نهان همان عقل انسان هاست (0.25) 14) توضیح دهید ٬ چرا قرآن کریم به (( تکمیل )) و (( تصحیح )) نیاز ندارد ؟ ( 1 نمره ) کتابهای آسمانی گذشته مناسب زمان خویش بودند و به نیاز های آیندگان پاسخ نمی دادند در نتیجه لازم بود کتاب دیگری بیایدکه مناسب زمان های بعد باشد . هم چنین آن کتاب های تحریف می شدند . به همین جهت می بایست کتاب دیگری بیاید که دارای اعتبار باشد (0.5) اما قرآن کریم هم کامل و شامل برنامه ای برای همه ی زمان ها و هم مصون و محفوظ از تحریف است پس به تکمیل و تصحیح نیازندارد . (0.5)   15)             از مشکلات سیاسی ٬ اجتماعی و فرهنگی پس از رحلت پیامبر (ص) (( پیدایش مسائل جدید باگسترش دنیای اسلام )) ٬ را شرح دهید ؟ (1 نمره ) گسترش اسلام به سرزمین های دیگر و برقراری ارتباط با کشورها ٬ اقوام ٬ تمدن ها و فرهنگ های گوناگون ٬ مسائل جدیدی را در زمینه های مختلف پدید آورد (0.5) این مسائل نیاز به وجود مرجع علمی و سیاسی معتبر و قابل اطمینانی را آشکار ساخت که بتواند بر مبنای قرآن کریم احکامی متناسب با شرایط جدیدرا بیان کند (0.5)   16)              علت غیبت امام عصر (عج) و تداوم آن را بنویسید ؟ ( 1.5 نمره ) به سبب قدرناشناسی و ناسپاسی و در خطر بودن آن حضرت ٬ خداوند آخرین ذخیره و حجت خود را ازنظرها پنهان کرد تا امامت در شکلی جدید و از پس پرده ی غیبت ادامه یابد(1) تداوم این غیبت نیز بر اثر باقی ماندن همان عوامل و عدم آمادگی مردم برای ظهور است (0.5)   17)             چگونه همه ی ادیان درباره ی اعتقاد به موعود ٬ و الهی بودن پایان تاریخ اتفاق نظر دارند ؟ ( 1 نمره ) پیامبران الهی ٬ برای تحقق وعده های الهی ٬ از طرح خاصی برای پایان تاریخ سخن گفته اند (0.25) آنان می گویند که در پایان تاریخ ٬ در حالی که شرایط کاملاً  آماده شده است یک ولی الهی ظهور می کند و حکومت جهانی و عادلانه ای تشکیل می دهد که فقط بر اساس دین خدا اداره می شود  . این عقیده اصلی پیامبران الهی است (0.75)   18) راه های شناخت فقیه واجد شرایط را بنویسید ؟ ( 1.5 نمره ) 1- خود ما به اندازه ای از علم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم وتشخیص دهیم. 2-ازدونفرعادل ومورد اعتمادکه بتوانند فقیه واجد شرایط راتشخیص دهند بپرسیم. 3-یکی ازفقیهان آن چنان مشهورباشد که انسان مطمئن شود وبداند که این فقیه واجدشرایط است.(هرمورد 5/0نمره- جمعاً 1نمره)    19 )(( مردم سالاری دینی )) را با دمکراسی رایج در جهان مقایسه کنید ؟ ( 1.5 نمره ) نظام اسلامی زمانی در کشوری استوار می شود که اکثریت مردم آن را بپذیرند و بدان پایبند باشند اما تفاوت اساسی میان حکومت های دمکراتیک رایج در جهان و حکومت اسلامی این است که حکومت اسلامی مسئول اجرای قوانین اسلامی است (0.5)و فقیه تابع ضوابط و قوانین دینی است و به همین جهت این نظام مردم سالاری دینی نامیده می شود (0.5) اما دمکراسی رایج درجهان هدف خود را تامین خواسته های دنیوی مردم قرار داده است و نسبت به ارزش های الهی بی اعتناست . (0.5)   20) راه پرورش کرامت نفس درانسان را توضیح دهید ؟ ( 1.5 نمره ) برای یافتن عزت و پرورش آن در خود ٬ باید به سراغ سرچشمه آن رفت و راه دیگری وجود ندارد (0.5) تمام عزت از آن خداست وبرای دیگری که در مقابل خدا باشد سهمی نمی توان قائل شد (0.5) پس هر کس اطاعتش از خدا بیشتر باشد ٬ کرامت و عزتش بیشتر است .(0.5)   21)آیا تفاوت نقش ها در زن و مرد به معنی برتری ذاتی یکی بر دیگری است ؟ ( با ذکر مثال شرح دهید )) ( 1 نمره ) تفاوت نقش ها به معنی برتری ذاتی یکی بر دیگری نیست بلکه برای ایفای نقش تکمیلی در خانواده و جامعه ٬ براساس ویژگی های زیستی و روان شناختی و بهره مندی مناسب و به جا از توانمندی های متفاوت آن دو است .(0.75)به طور مثال توانمندی عاطفی بالای زنان و قدرت جسمی بیشتر مردان برای آن است که زن و مرد دو نقش تکمیلی در کنار هم ایفا نمایند .(0.25) 22 ) چرانمی توان در قالبی غیر از ازدواج به نیاز جنسی پاسخ داد ؟ توضیخ دهید .( 1 نمره ) زیرا لذت آنی برخاسته از گناه ٬ پس از چندی روح و روان فرد را پژمرده می کند و شخصیت او را می شکند این گونه اشخاص ٬ به جای بازگشت به مسیردرست ٬ برای فرار از این پژمردگی به افراط در گناه کشیده می شوند اما نمی دانند که روحشان مانند تشنه ای است که هر چه بیشتر به او آب دریا می دهند ٬ بر تشنگی اش افزوده می شود و بی قراریش شدت می گیرد . (1) جمع نمره   20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. ژ «باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                          تاریخ امتحان:  1/6/1388 عبارات قرآنی  زیر را ترجمه نمایید:  1ـ «أنّا ‌اَنْزَلنا عَلَیکَ الْکتابَ لِلنّاسِ فَمَن اهتَدی فَلِنَفسِه» (زمر ـ 41) ج1ـ بدرستیکه ما به تو کتاب را برای مردم به درستی نازل کردیم پس هرکس هدایت شود به سود خویش است. (1 نمره ) 2 ـ «وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسولِه وَلِلْمُؤمنینَ وَلکنَّ الْمنافقینَ لایَعلمونَ» ج2ـ و عزت برای خدا و پیامبرش و مومنان است و لیکن منافقان نمی دانند . (1نمره )   3ـ حدیث زیر را تکمیل وترجمه کنید: « مَن ماتَ.............................................................». (1نمره) ج3ـوَلَم یَعرِفْ إمامَ زَمانِه ماتَ مَیتَةً جاهِلِیّةً. اصطلاحات زیر را تعریف کنید : 4ـ وحی : وحی به معنی القای معانی و معارف به قلب پیامبرازسوی خداوند و سخن گفتن خداوند وجبرائیل با اوست . (0.5 نمره) 5- غیبت صغری : مرحله اول امامت حضرت مهدی(عج) از سال 260 تا سال329 را غیبت صغری می نامند یا دوره ای که امام عصر (عج) از طرق نائبان خاص با شیعیان ارتباط داشتند .(0.5 نمره) 6- تقلید : تقلید یعنی رجوعبه متخصص در احکام دینی .(0.5 نمره) 7- نفقه : تامین هزینه های لازم در زندگی زناشویی از جهت خوراک٬ پوشاک ٬مسکن و آنچه برای آسایش و رفاه شایسته همسر ضرورت دارد که بر عهده شوهر است نفقه نامیده می شود . (0.5نمره )   جملات زیر را با کلمات مناسب تکمیل کنید : 8-در اسلام کسانی را که فرمان و قانونشان نشات گرفته از قرآن نیست .................می نامند .(0.5نمره) ج8-طاغوت 9-تحریکات بیرونی عوامل زمینه ساز گناهند اما قدرت ..........انسان میتواند در مقابل گناه بایستد( 0.5 نمره) ج9- قدرت روحی و اراده ی انسان .   به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید : 10_ دو مورد از مسائل و مشکلات سیاسی ٬ اجتماعی و فرهنگی پس از رحلت رسول خدا(ص) را بنویسید . (1 نمره ) الف) ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر اکرم (ص)        ب) پیدایش مسائل جدید با گسترش دنیای اسلام ج) تحریف در اندیشه های اسلامی و جعل احادیث          د) ظهور شخصیت ها و الگوهای غیر قابل اعتماد ه) تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت قیصری وکسرایی  ( ذکر هر مورد 0.5 – جمعا 1نمره ) 11-             فقیهان بر اساس چه پشتوانه هایی در عصر غیبت ٬ به اجتهاد می پردازند ؟ (0.75نمره) پشتوانه  اول قرآن کریم (0.25)   پشتوانه دوم سیره و سنت پیامبر (ص) (0.25) و ائمه اطهار علیهم السلام  (0.25) 12-            (( تمایلات درونی )) انسان را نام ببرید . (0.5 نم  ره) تمایلات عالی (0.25)     تمایلات دانی (0.25) 13-           کدامیک ازموارد زیر مربوط به نقش مرد و کدام یک مربوط به نقش زن در خانواده است ؟ (0.5نمره) الف ) تدبیر امور خانه                                                  ب)مدیریت و نگهبانی از حریم خانواده تدبیر امور خانه نقش زن (0.25)  مدیریت و نگهبانی از حریم خانواده نقش مرد (0.25) به سؤالات زیر پاسخ تشریحی دهید : 14- چرا پاسخ به ‹‹ نیازهای بنیادین ›› باید کاملا درست و قابل اعتماد باشد؟ (1نمره) زیرا هر پاسخ احتمالی و مشکوک نیازمند تجربه و آزمون است تا کارآیی آن مشخص شود (0.5) درحالیکه عمر محدود آدمی برای این تجربه کافی نیست . (0.5) 15- چرا قرآن کریم کتاب دیروز ٬ امروز و فرداهای انسان هاست ؟(1 نمره) معمولا افکار و اندیشه ها به تدریج کهنه می شوند و با پیشرفت فرهنگ و دانش بشری همه یا قسمتی از آن ها جای خود را به اندیشه های جدید می دهند اما می بینیم قرآن کریم نه تنها با پیشرفت زمانه کهنه نمی شود بلکه افق های جدید از حکمت و معرفت را به روی جویندگان می گشاید .(0.5) این کتاب٬  کتاب دیروز ٬ امروز و فرداهای انسان هاست . هر چه زمان بگذرد و انسان ها به درجات عالی تری ازفرهنگ ودانش برسند درخشندگی و شادابی قرآن بیشتر نمایان خواهد شد .(0.5) 16- ‹‹ تقیه ›› از زمان کدام معصوم (ع) اجرا شد ؟و به چه معناست ؟(1نمره) ائمه بزرگوارما از زمان امام سجاد (ع) (0.25) تقیه می کردند یعنی می کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت دارد مخفی نگه دارند (0.5) به گونه ای که در عین ضربه زدن به دشمن ٬ کمتر ضربه بخورند .(0.25) 17-چهار مورداز ویژگی های یاران راستین امام عصر (عج) از نظر حضرت علی(ع) را بنویسید . (1نمره) حضرت علی (ع) ویژگی یاران راستین امام عصر را چنین بیان می کنند : در امانت خیانت نکنند – پاک دامن باشند – اهل دشنام و کلمات زشت نباشند – به ظلم و ستم خون ریزی نکنند- به خانه ای هجوم نبرند – کسی را به نا حق آزار ندهند – برمرکب های گران قیمت سوار نشوند – به حقوق مردم تجاوز نکنند و... (ذکرهرمورد (0.25) ٬ چهار مورد ٬ جمعا 1 نمره ) 18_ ویژگیهای ‹‹ جامعه منتظر ›› در عصر غیبت را شرح دهید  . (1.5 نمره) جامعه ی منتظر به واقعیت های ناهنجار موجود ‹‹ نه›› می گوید و به امید فرداهای درخشان تلاش می کند .(0.5) جامعه ی منتظر ٬ حکومت طاغوت رابر نمی تابد. در مقابل آن می ایستد و مقاومت می کند .(0.5) جامعه منتظر می کوشددر جهت همان نوع از جامعه ای که انتظارش را می کشد حرکت کند . (0.5) 19_ با توجه به احادیث٬  شرایط فقیه شایسته ی پیروی را بنویسید . (0.75 نمره) الف) با تقوا و عادل باشد(0.25)ب) زمان شناس باشد (0.25) ج) در رشته ی تخصصی خود از دیگران داناتر باشد(0.25) 20-‹‹ مقبولیت ولی فقیه ›› را به طور کلی توضیح دهید . (2 نمره) ولی فقیه باید مورد قبول وپذیرش مردم قرار گیرد و ‹‹مقبولیت›› داشته باشد . فقیهی می تواند جامعه را به سوی هدف های اسلامی رهبری کند که مردم با آگاهی و شناخت او را قبول داشته باشند و به  او اعتماد و اطمینان پیدا کرده باشند . (1) پس باید ولی فقیه را علاوه بر داشتن شرایط رهبری ٬ مردم نیز او را پذیرفته باشند . با پذیرش وقبول مردم است که رهبری و هدایت جامعه میسر می گردد و بیان کردن احکام الهی ممکن و مقدور می شود. (1) 21-چرا در اسلام ٬ اذن پدر برای ازدواج دختران ضروری است ؟ (1.5 نمره) لطافت های روحی و ظرافت های عاطفی دختر ٬ آن گاه که در فضای محبت و علاقه ی جنس مخالف قرار می گیرد٬ احتمال نادیده گرفتن برخی واقعیت و کاستی ها را به دنبال دارد . (0.5) به خصوص که دختران به خاطر حیا و عزت نفس قوی خود ٬ در ازدواج پیش قدم نمی شوند و طلب درخواست ازطرف پسر است نه دختر . (0.5) در چنین مواقعی ٬ پدر که بر احساسات خود غلبه دارد و نیز دارای تجارب فراوان و شناخت کامل از جنس مرد است می تواند به سان باغبانی از گل لطیف و ظریف خویش مراقبت کند و به راهنمایی او بپردازد . (0.5) 22-  از زمینه های طبیعی تشکیل خانواده ٬ ‹‹ نیاز به آرامش و انس روحی با انسان ›› را شرح دهید . (1.5 نمره) نیاز برتری که زن و مرد را به زندگی با یکدیگر فرا می خواند ٬ آرامشی است که بدین وسیله به دست می آید . این آرامش ٬ تنها با بودن در کنار همسر حاصل می شود و راه دیگری برای دست یابی به آن نیست (0.75) اگر فردی غرق در لذت های جنسی باشد اما مجرد زندگی کند ٬ باز هم نوعی بی قراری درونی او را آزار می دهد و جای خالی همسر را در کنار خود حس می کند . (0.75)   جمع نمره   20 مصححین محترم، ضمن عرض خسته نباشید نوشتن عین عبارات کتاب الزامی نیست. چنانچه دانش‌آموزان با توجه به مفاهیم سؤالات را پاسخ دهند نمره لحاظ شود. «باسمه تعالی» سؤالات و پاسخ‌های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3) دین و زندگی کلیه رشته‌ها                                          تاریخ امتحان:  10/10/1388   الف)بخش آیات :                                            1ـ با توجه به عبارت قرآنی زیر به سؤالات پاسخ دهید: «وَ إنْ کُنتُمْ فی رَیبٍ مِمّا نَزَّلْنا عَلی عَبدِنا فَأتوا بِسورَةٍ مِنْ مِثلِه»   (بقره /23) الف)ترجمه آیه را بنویسید.(75/)0 ب)آیه فوق دررابطه با اعجاز اشاره به چه نکته مهمی دارد؟(25/0) 2ـ آیه شریفه مقابل را کامل کنید.«إنَّما یُریدُ اللهُ...............» (1) جواب  بخش آیات: 1ـ الف)واگردرشک هستیدازآنچه بربنده خود فرستادیم پس یک سوره مانندآن بیاورید.  (درس4 ص52)(75(/0)  ب)تَحدّی یا مبارزه طلبی( 25/0) 2ـ «إنّما یُریدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکمُ الرِّجسَ اهلَ البیتِ وَیُطَهِّرُکُم تَطهیرا»(1) ب)درستی یا نادرستی گزاره های زیر را با (ص/غ)مشخص کنید: 3ـ بخش اصلی رهبری امام مهدی(عج) مربوط به قلمرو ولایت معنوی است. (5/0) 4ـ در عصر غیبت حکومت اسلامی در چهار چوب «مرجعیت فقیه » استمرار می یابد.(5/0) 5ـ تعدّد ولی فقیه،لازمه ی نظم اجنماعی واجرای قانون واحد در جامعه است.(5/0) جواب بخش ب :                                3ـ (ص) (درس 9ـ ص139)         4ـ (غ) (درس 11ـ ص168)        5ـ (غ)(درس12ـ ص175) ج)به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: 6ـ آدمی ازماندن٬ در جازدن٬ تکرارومنجمدشدن گریزان است این مطلب اشاره به کدام نیازبنیادین انسان دارد؟(5/0) ج)نیاز به تعالی ورشد وبالندگی(درس1ص10) 7ـ در باره ی ظهور مهدی موعود دربین ادیان وپیامبران الهی چه اتفاق نظری وجود دارد؟(5/0) ج)اصل الهی بودن پایان تاریخ وظهور ولی خدا(درس 10ص149) 8ـ لازمه ی انتخاب شایسته همسر تسلط بر چه چیزی است؟(5/0) جوانی ج)تسلط کامل بر شور واحساس (درس15ص218) 9ـ عالی ترین زمینه برای تشکیل خانواده کدام نیاز می باشد؟(5/0) ج)نیاز به رشد معنوی واخلاقی(درس14ص214) د) اصطلاحات زیر را تعریف کنید: 10ـ طاغوت               11ـ تقیّه                 12ـ ولی فقیه         (هر سؤال 5/0نمره) ج10ـ طاغوت:کسانی که به مردم فرمان می دهند و قانون گذاری می کنند درحالی که خداوند آنها را تعیین نکرده و فرمان وقانونشان نشات گرفته از قرآن یعنی برغاسته از فرمان الهی نیست . (درس5ص71)   تقیه: ائمه  می کوشیدند آن بخش از اقدامات و مبارزات خود را که دشمن به آن حساسیت دارد مخفی نگه دارند به گونه ای که در عین ضربه زدن به دشمن کمتر ضربه بخورند .(درس8ص129) ولی فقیه : از میان فقیهای دارای شرایط آنکس که توانایی لازم برای برپایی و اداره ی حکومت را دارد به پیاده کردن قوانین الهی در جامعه اقدام می کند فقیهی که این مسئولیت را برعهده دارد ولی فقیه نامیده می شود . (درس11ص167) به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید : 13-ویژگی هایی که سبب تمایز بنیادین انسان با سایر موجودات می شود را به طور کامل شرح دهید.(1) یکی از این ویژگی ها توانایی تفکر و تعقل است . قرآن کریم در بیشتر مواردی که به هدایت اشاره دارد از این قوه به نامهای تفکر/تعقل/تدبر و تفقه یاد می کند و رسیدن به حقیقت را به کمک این ابزار ممکن می داند(0.5)ویژگی دیگر قدرت اختیار و انتخاب است . اگر می گوییم حرکت انسان اختیاری است بدان معناست که می تواند هدف درست را تشخیص دهد /آن را برگزیند و به سویش حرکت کند .(0.5)(درس 2ص21) 14-توضیح دهید چرا تعدد پیامبران به معنای تعدد و اختلاف دین و اصول دعوت آنان نیست ؟(1) تعدد پیامبران به معنای تعدد و اختلاف در دین و اصول دعوت آنان نیست بلکه از تبلیغ و اجرای یک دین در شرایط و زمان های متفاوت حکایت می کند (0.5)یعنی همه در اصول دعوت خود مشترک بودند اما دربرخی از احکام و دستورهای فرعی تفاوت داشتند در حقیقت دین همه ی انبیا یکی بوده اما شریعت متفاوتی داشتند . (0.5)(درس3ص34) 15-کدام یک از مشکلات سیاسی اجتماعی باعث شد که با فاصله گرفتن از زمان پیامبر (ص) شخصیت های اصیل اسلامی را به انزوا کشیده شوند ؟ توضیح دهید . (1.5) ظهور شخصیت ها و الگوهای غیر قابل اعتماد (0.5)عموم مردم در افکار و اعتقادات و رفتار و عمل دنباله رو شخصیت های برجسته ی جامعه ی خود هستند و آنها را اسوه قرار می دهند (0.25)اگر این الگوها صاحب کمالات و ارزش های الهی باشند مردم نیز به نسبت همت و استعداد از این کمالات و ارزشها بهره مند می شوند و اگر آنها به سوی زشتی ها و بدی ها بروند بیشتر مردم نیز از آنها دنباله روی خواهند کرد . (0.75)(درس7 ص112) 16-ایجاد تغییر و تحول در جامعه ای که گرفتار بی عدالتی می باشد چگونه امکان پذیر است ؟(1) در جامعه ای که گرفتار بی عدالتی است تصمیم  یک فرد یا گروهی محدود برای برقراری عدالت اگر از همراهی اکثریت برخوردار نباشند به نتیجه نمی رسد .برقراری عدالت به تحول درونی همه یا بیشتر افراد نیاز دارد یعنی روح جمعی باید آماده و پذیرای آن شود (0.5) بنابراین اگر اکثریت خواستار عدالت نباشند و با ظلم مبارزه نکنند همه ی آنها گرفتار حاکمان ظالم و ستمگر خواهند شد و از زندگی در جامعه ای با قوانین عادلانه بی نصیب خواهند ماند (0.5)(درس9ص137) 17-چراایجادآمادگی برای ظهورامام عصر(عج) بایددرهمه ی ابعاد علمی/ فرهنگی/اقتصادی و نظامی باشد ؟(1) زیرا امام زمان (عج)یارانی توانمند در همه ی ابعاد می خواهد یارانی که بتوانند مسئولیت های بزرگ عصر ظهور را به دوش گیرند و با هدایت امام خود جامعه ای برخوردار از همه ی مواهب طبیعی و سرشار از شور و نشاط زندگی  بنا کنند که در آن خبری از فقر / عقب ماندگی / جهل و ظلم و تبعیض نباشد . (درس10ص156) 18-بنا بر فرمان امام زمان (عج)در دوره غیبت نیابت ایشان به چه کسی می رسد و مسئولیت های او چیست ؟(1) به نیابت از ایشان "فقیه" واجد شرایط (0.25)دو مسئولیت "مرجعیت علمی" و "رهبری و ولایت ظاهری"را بر عهده دارد و در حد توان جامعه ی اسلامی را در مسیر اهداف الهی هدایت و رهبری می کند . (0.75)(درس11ص167) 19-چرا "تدبیر و کفایت "و "شجاعت و قدرت الهی "از شرایط رهبر جامعه ی اسلامی است ؟(1.5) با تدبیر و کفایت باشد تا بتواند جامعه را در شرایط پیچیده ی جهانی رهبری کند و با درایت و بینش قوی نقشه های دشمنان دین را خنثی سازد . (0.75)شجاعت و قدرت روحی داشته باشد تا بدون ترس و واهمه با دشمنان دین مبارزه کند و در اجرای احکام دین از کسی نترسد و با قدرت در مقابل تهدیدها بایستد و پایداری کند . (0.75)(درس12ص174) 20-"انسان صاحب کرامت" و "انسان گناهکار"در برابر نفس لوامه و نفس اماره خود چگونه عمل می کنند ؟(2) انسان صاحب کرامت و عزت همواره به سود نفس لوامه عمل می کند و تسلیم نفس اماره نمی شود اما انسان ذلیل در درون شکست می خورد و تسلیم نفس اماره می شود . بنابراین انسان گناهکار پیش از آنکه در مقابل عوامل بیرونی تسلیم شود ابتدا در خود می شکند و مقاومت را پذیرا می شود . کسی که در مقابل دیگران تن به ذلت می دهد ابتدا در مقابل تمایلات پست درون خود شکست خورده و ذلیل شده است . او کرامت خود را از دست داده و به دنائت و پستی دچار شده است . (درس13ص195) 21-عبارت قرآنی "وَ جَعَلَ بَیْنَکُِم مَوَدَّةَ و َ رَحْمَهََ" به کدام یک از زمینه های طبیعی تشکیل خانواده اشاره دارد ؟ توضیح دهید .(1.5) نیاز به آرامش و انس روحی با همسر (0.5) این آرامش تنها با بودن در کنار همسر حاصل می شود و راه دیگری برای دستیابی به آن نیست . اگر فردی غرق در لذت های جنسی باشد اما مجرد زندگی کند باز هم نوعی بی قراری او را آزار می دهد  و جای خالی همسر را در کنار خود حس می کند . (1)(درس15ص211) 22- سهمورد از شروط اصلی ازدواج را بنویسید . (1.5) - اعلام رضایت دختر و پسر و اجباری نبودن ازدواج برای هیچ کدام - فریب کاری نکردن درباره ی عیب هایی که ازدواج را باطل می کند . - اذن پدر برای ازدواج دختر -صداق یا مهریه ی زن (سه مورد از موارد فوق کافی است هر مورد 0.5)(درس16ص229)   مصححین محترم چنانچه دانش آموز در پاسخ به سؤالات مفهوم را رسانده باشدنمره لحاظ گردد .(جمع نمره20)                            باسمه تعالی سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی       کلیه رشته ها                 تاریخ امتحان :1/3/89      الف)بخش آیات : 1- عبارت قرآنی "هذا بیانٌ لِلناسِ وَ هُدیً و مَوْعِظَهٌ لِلْمُتَقین و لا تَهنوا و لا تَحْزَنوا "  را ترجمه کنید . (1) -این (قرآن)برای مردم بیانی است(0.25)و برای پرهیزگاران رهنمود و اندرزی (0.25)سستی نکنید (0.25)و غمگین نشوید (0.25) 2- بر اساس آیه ی "هُوَاَلَّذی اَرْسَلَ رَسولَهُ بِالهُدی وَ دینِ الْحقِّ لِیُظْهِرَِهُ علی الّدینِ کَلِّهِ" چه آینده ای برای تاریخ  انسان پیش بینی شده است ؟(0.5) -آینده ی نهایی جهان از آْن حق خواهد بود و باطل شکست خورده و مغلوب صحنه را ترک خواهد کرد . (0.5) 3-حدیث "نَحْنُ مَعاشِرَ الاَنبیاء اُمِرْنا اَن نُکَلِّمَ النّاسَ عَلی قَدْرِ عُقولِهِم " به کدام یک از علل آمدن پیامبران متعدد اشاره دارد ؟(0.5) -پایین بودن سطح درک انسانهای اولیه (0.5) 4-حدیث فوق را تکمیل کنید . " اِنّی تارِکٌ فیکُمُ...............................بِهِما لَنْ تَضِلّوا اَبَداً" -(......الثقلین (0.25)کتاب الله (0.25)و عترتی اهلی بیتی (0.25)ما ان تمسکتم (0.25)                                                                                                                                         ب)جملات زیر را با عبارات مناسب کامل کنید. 5-نفوذ خارق العاده ی قرآن کریم در افکار و نفوس از نشانه های ..............اعجاز این کتاب آسمانی است.(0.5) 6-در عصر غیبت حکومت اسلامی در چهارچوب .......................استمرار پیدا می کند.(0.5) 7-هدف دموکراسی رایج در جهان تامین .......................مردم می باشد .(0.5) 8-عالی ترین زمینه برای تشکیل خانواده نیاز به ...................................می باشد.(0.5) ج بخش ب: 5)نشانه های لفظی و ظاهری 6)ولایت فقیه  7)خواسته های دنیوی 8)رشد معنوی و اخلاقی (هر مورد 0.5) ج)به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید :                         9-ویژگی های دین اسلام که سبب انطباق آن با نیازهای متغیر زمان می شود را نام ببرید .(1) -اول : توجه به نیازهای ثابت در عین توجه به نیازهای متغیر        دوم :تقدم روح و معنا به ظاهر و قالب سوم :وجود قوانین تنظیم کننده       چهارم : اختیارات حاکم و نظام اسلامی (هر مورد 0.25) 10-امام حسن عسگری (ع) در ارتباط با فرزندش حضرت مهدی (عج)چه وظایفی به عهده داشت ؟(1) - امام حسن عسگری(ع)در ارتباط با فرزندش دو وظیفه را عهده دار بود . یکی حفظ فرزندش از گزند خلفای عباسی (0.5)و دیگر اثبات وجود ایشان و اعلام امامتش به عنوان امام دوازدهم . (0.5) 11-پویایی جامعه ی شیعه در طول تاریخ به چه عواملی وابسته بوده است ؟نام ببرید .(0.5) -گذشته ی سرخ (اعتقاد به عاشورا)(0.25)-آینده ی سبز (باور به مهدویت)(0.25) 12-دو ویژگی کسی که شایستگی رهبری جامعه ی اسلامی دارد را نام ببرید .(0.5) -مشروعیت (0.25) مقبولیت(0.25) 13-چه ویژگی هایی در خانواده بر عهده ی ‹‹زن›› می باشد ؟نام ببرید . (0.75)-همسر داری/تدبیرامورخانه  /مادری (هر مورد 0.25) 14-وظایف فرزندان در مقابل ‹‹پدر و مادر›› چیست ؟ -جلب رضایت پدر و مادر -نگه داشتن حرمت آنان –اطاعت از دستوراتشان (هرمورد 0.25)   د)به سؤالات زیرپاسخ تشریحی دهید : 15-چرا پاسخ به نیازهای بنیادین باید جامع و شامل باشد ؟ (1) -هر پاسخی که به نیازهای بنیادین داده می شود باید جامع و شامل باشد به طوری که راه رسیدن به یک نیاز نه تنها با رسیدن به نیازهای دیگر متضاد نباشد (0.5)بلکه مکمل و سهل کننده ی آنها باشد . (0.5) 16- ‹‹ولایت ظاهری›› از قلمرو رسالت پیامبراکرم (ص)را توضیح دهید . - منظور از ولایت ظاهری ولایت بر جامعه و پیاده کردن قوانین اسلام و اجرای قوانین و احکام الهی در جامعه بود .(0.5)به همین جهت به محض این که مردم مدینه اسلام را پذیرفتند و ایشان به مدینه هجرت کرده به کمک مردم آن شهر و مهاجرانی که از مکه آمده بودند حکومتی را که بر مبنای قوانین اسلام اداره می شد پی ریزی نمود . (0.5) 17-از مسئولیت های مقام امامت ‹‹راهنمایی و  یاری مردم با ولایت معنوی››را شرح دهید .(1) -پس از رسول خدا (ص)ائمه ی اطهار علیهم السلام واسطه ی خیر و برکت و رحمت در جهان هستی هستند (0.5)و علاوه بر راهنمایی ها و یاری های ظاهری به اذن خداوند از طریق معنوی و غیبی نیز به نیازهای مؤمنان پاسخ می دهند و آنان را به مقصود می رسانند .(0.5) 18-چرا ‹‹تقویت ایمان ›› یکی از مسئولیت های شخص منتظر در عصر غیبت است ؟(1) -عصرغیبت عصردودلی ها وشک وتردیدهاست . دراین دوره فتنه های گوناگون واندیشه های رنگارنگ پیدامی شوند و بی ایمانی راتبلیغ می کنند (0.5)مؤمن حقیقی به خودتردید راه نمی دهد و با یقین برای فردای روشن آماده می شود . (0.5) 19- در دوره ی غیبت وظایف مربوط به مرجعیت علمی و حکومت اسلامی به چه کسانی سپرده می شود و چگونه انجام می گیرد ؟ (1.25) - در عصر غیبت وظایف مردم به مرجعیت علمی و حکومت اسلامی به فقیهان با تقوا و اسلام شناسان آگاه به زمان سپرده می شود و بار امانت بر دوش آنان قرار می گیرد (0.5)آنان این وظایف را با تکیه بر دو پشتوانه انجام می دهند . پشتوانه ی اول قرآن کریم و پشتوانه ی دوم سیره و سنت پیامبر (ص)و ائمه اطهار (ع) است .(0.75) 20-آیا در حکومت اسلامی اگر رهبری و مرجعیت در یک فرد جمع نشود  جامعه دچار مشکل می شود ؟چرا؟(1.25) -خیر/ (0.25)زیرا وظایف مرجع و رهبری جامعه با هم تداخل ندارند (0.5) همچنان که همه ی فقیهان اعلام کرده اند در قوانین و مقررات مربوط به نظام اجتماعی ضروری است که همه ی مردم پیرو ولی فقیه باشند و قوانین حکومت اسلامی را که زیر نظر ایشان تصویب شده است مراعات کنند و اگر در زمینه ای ولی فقیه حکم داد لازم است تمام مردم حتی سایر فقیهان و مراجع ازآن حکم پیروی نمایند . (0.5) 21-چرا نمی توان مسئولیت انجام دادن گناه را از دوش خود برداشت و به عوامل بیرونی منتقل کرد ؟(1) - برخی در توجیه خطا و گناه خود از عوامل تحریک کننده یا شرایط اجتماعی و اقتصادی یاد می کنند و خطای خود را بر دوش آن عوامل می گذارند . درست است که آن عوامل زمینه ساز گناهند (0.5)اما قدرت روحی و اراده ی انسان می تواند در مقابل گناه بایستد و آن را شکست دهد .(0.5) 22- با توجه به آیه ی ‹‹ وَلا تکونوا کَالَّذّین نَسُوا اللهَ فَاَنْساهُمْ اَنْفُسَهُمْ››علت از یاد بردن خود چیست ؟ چرا؟(1) -علت از یاد بردن به فراموشی سپردن خداوند و غفلت از اوست(0.5)زیرا خداوند سرچشمه ی همه ی نیکی ها و خوبی هاست.نتیجه ی فراموشی خداوند فراموشی خود حقیقی و اصیل است . (0.5) 23- آیا کلمه ی ‹‹ انس ›› و ‹‹بنی آدم›› در قرآن کریم اختصاص به جنس خاصی دارد ؟ چرا ؟(1) - کلمه ی انس و بنی آدم در قرآن کریم اختصاص به جنس خاصی ندارد و هر پیامی که با این کلمات همراه شده به زن ومرد /هر دو/ مربوط می شود .(یا خیر )(0.25)زیرا زنان و مردان به عنوان افراد نوع انسان ویژگی های فطری یکسان و هدف مشترکی دارند که با استفاده از سرمایه های ذاتی خود می توانند به آن هدف برسند و در بهشت جاوید خداوند منزل گزینند .(0.75) 24-نتایج ازدواج در زمان و موقعیت ‹‹مناسب›› و ‹‹نامناسب›› را با یکدیگر مقایسه کنید . (1) -ازدواج برای رفع نیازهای طبیعی و پا سخ گویی به قانون خلقت انجام می شود . اگر به این نیاز های طبیعی در زمان و موقعیت  مناسب پاسخ داده نشود مانند سایر نیازها اختلالات و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد و آسیب های جبران ناپذیر روانی / اخلاقی و اجتماعی وارد می کند (0.5)و برعکس شادابی / نشاط/ سلامت جسمی و روحی/ رشد طبیعی / احساس رضایت درونی / تعادل در حالات و رفتار /خوشرویی و خوش خلقی / کاهش فشار جنسی /کاهش روابط نامشروع و آسیب های اجتماعی و روانی از فواید ازدواج به موقع است . (0.5)                                                                          مؤفق بالشید              مصححین محترم با عرض سلام و خسته نباشید                               چنانچه دانش آموز با بیان خود مفهوم مورد نظر را برساند نمره را منظور فرمائید. باسمه تعالی سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی           کلیه رشته ها                 تاریخ امتحان :1/6/89         بخش آیات: 1‍ـ عبارت قرآنی«یا أیُّها الرَّسولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ إلَیکَ مِن رَبِّک وَإن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رسالَته» را ترجمه نمایید.(1نمره) 2ـآیه ی «مَن کانَ یُریدُالْعِزَّة فَلِله الْعزَّة جَمیعاً »را ترجمه کرده وبنویسید این آیه راه پرورش کرامت نفس را چه معرفی می کند؟(1نمره) پاسخ بخش آیات: 1ـ ای پیامبر ابلاغ کن(25/0)آنچه از پروردگارت برتونازل شده (25/0)واگر ابلاغ نکنی (25/0)رسالت او را انجام نداده ای(25/0) 2ـ هرکس عزت را بخواهد(25/0)پس تمامی عزت برای خداست(25/0)برای پرورش کرامت نفس وعزت باید به سراغ سرچشمه آن یعنی خدا رفت واز فرمانهای الهی پیروی کرد(5/0) جملات زیررا با عبارات مناسب کامل کنید. 3ـ نیازهای بنیادین انسان با یکدیگر پیوند دارند ودر یک نیاز جامع یعنی..........به هم می رسند.(5/0نمره) 4ـ کسانیکه به مردم فرمان می دهندوقانونگذاری می کنند در حالی که خدا آنها را تعیین نکرده............نامیده می شوند. (5/0نمره) 5ـ برترین وبالاترین قلمرو رسالت پیامبر اکرم(ص)............می باشد(5/0نمره) 6ـ تأمین هزینه های لازم همسر که بر عهده ی شوهر است ............نامیده می شود.(5/0نمره) پاسخ: 3ـ کشف را درست زندگی یا چگونه زیستن یا شناخت راه صحیح زندگی(5/0) 4ـ طاغوت (5/0)          5ـ ولایت معنوی(5/0)        6ـ نفقه(5/0) ارتباط عبارات زیر را مشخص کنید: 7ـ هریک از عبارات سمت راست را با کدامیک از عبارات سمت چپ (مسئولیت های سه گانه مقام امامت )ارتباط دارند؟(1نمره) 1ـ7)اقدام برای حفظ سخنان وسیره ی پیامبر(ص)                     الف)اقدامات مربوط به مرجعیت علمی 2ـ7)پاسخ به نیازهای مؤمنان از طریق معنوی وغیبی                 ب)مجاهده در راستای ولایت ظاهری 3ـ7)تربیت شخصیتهای اسلامی                                                 ج)راهنمایی ویاری مردم با ولایت معنوی 4ـ7)آگاهی بخشی به مردم پاسخ: 1ـ7)الف (25/0)                 2ـ7)ج(25/0)                3ـ7)الف(25/0)                4ـ7)ب(25/0)   به سؤالات زیر پاسخ کوتاه بدهید: 8 ـ دو چراغ راه که خداوند برای تشخیص درست هدف به انسان داده است کدامند؟(5/0نمره) ج8ـ عقل(250)                 پیامبران یا فرستادگان الهی(25/0) 9ـ عواملی که سبب شد شریعت پیامبر اکرم(ص) جاودان باشد را فقط نام ببرید.(1نمره)  ج9ـ 1ـ آمادگی جامعه برای دریافت برنامه ی زندگی        2ـ حفظ قرآن از تحریف 3ـ وجود امام معصوم(ع )پس از پیامبراکرم(ص)                4ـ پیش بینی راههای پاسخ گویی به نیازهای زمانه  10ـ امام عصر (ع) رهبری خود را در عصر غیبت به چه چیزی تشبیه کرده اند؟(5/0نمره) ج10ـ به خورشید پشت ابر(5/0) 11ـ نایبان چهارگانه در دوره ی غیبت صغری چه مسئولیتی بر عهده داشتند؟(5/0نمره) ج11ـ این افراد رابط میان مردم وامام عصر (عج)بودند(5/0) 12ـ دو شرط مشترک از شرایط «ولی فقیه» (مرجع) و«مرجع تقلید»را بنویسید.(5/0نمره) ج12ـ 1ـ فقیه عادل وبا تقوی باشد.(25/0)              2ـ زمان شناس باشد(25/0) به سؤالات زیر پاسخ تشریحی دهید: 13ـ از نشانه های محتوایی ومعنایی قرآن کریم «جامعیت وهمه جانبه بودن»را شرح دهید.(1نمره) ج13ـقرآن کریم باوجود این که حدود پانزده قرن پیش در جامعه ای به دور از فرهنگ ودانش نازل شده در مورد همه ی مسائل مهم وحیاتی که انسان در هدایت بدان داردسخن گفته وچیزی را فروگذار نکرده است (5/0)این کتاب فقط از اموری معنوی یا آخرت ورا بطه ی انسان با خدا سخن نمی گوید بلکه از زندگی مادی ودنیوی انسان ،مسئولیتهای سیاسی واجتماعی او ونیز رابطه ی وی با انسان های دیگر سخن می گوید وبرنامه ای جامع وهمه جانبه را در اختیار ش قرار می دهد.(5/0) 14ـ دوموردازاشکالات اساسی که به علت ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر(ص) بوجود آمد رابنویسید.(1نمره) ج14ـ الف)احتمال خطا در نقل احادیث افزایش یافت وامکان کم وزیاد شدن عبارتها یا فراموش شدن اصل حدیث فراهم شد . ب)شرایط مناسب برای جاعلان حدیث فراهم می آمد که بر اساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یااز ذکر بعضی احادیث خودداری کنند. ج)نوشته شدن حدیث سبب می شد که مدرک ومنبعی که از طریق آن بتوان احادیث درست رااز نادرست تشخیص داد،دردست نباشد. د)مهمترازهمه محققان از یک منبع مهم هدایت بی بهره می ماندند وبه ناچار، سلیقه ی شخصی را در احکام دینی دخالت می دادند.   (ذکر دو مورد هرکدام 5/0نمره) 15ـچرا تعیین زمان ظهور امام عصر(ع)تنها در اختیار خداوند است؟توضیح دهید.(1نمره) ج15ـ زیرا آنچه برای ظهور لازم است،احساس جهانی برای امدادالهی وکمک غیبی، ناامیدی از همه ی مکاتب غیر الهی وآمادگی لازم پیروان ویاران امام برای همکاری با ایشان است وازاین امور جز خداوند کس دیگری آگاهی ندارد.(1) 16ـ مهر وعشق به امام زمان(ع)در شخص منتظر موجب چه تأثیراتی می شود؟ (5/1نمره) ج16ـ موجب می شود که :1ـ شخص عاشق برای جلب رضایت امام تلاش کند.2ـ شخص عاشق امام را اسوه ی خود قراردهدوخصلتهای زیبای ایشان را در خود بوجود آورد.3ـ شوق دیدار امام امید به آینده ی زیبارا در او افزایش می دهد.(هرکدام 5/0نمره) 17ـ راههای شناخت فقیه واجد شرایط را بنویسید.(5/1نمره) 1ج17ــ خودمابه اندازه ای ازعلم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم وتشخیص دهیم.  2ـ از دونفر عادل ومورد اعتماد که بتواند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند بپرسیم. 3ـ یکی از فقیهان آنچنان مشهور باشدکه انسان مطمئن شود وبدان که این فقیه واجد شرایط است.(هرکدام(5/0نمره)  18ـ تفاوت میان انتخاب «ولی فقیه»و«مرجع تقلید»را بنویسید.(5/1نمره) ج18ـ انتخاب مرجع یک وظیفه ی شخصی است وهر کس از راههایی که معین شده است مرجع خودرا شناسایی می کند وهرزمان هم که فقیهی دیگر رااعلم دانست به اومراجعه می نماید. بهمبن جهت نیازی نیست که همه یا اکثریت مردم از یک مرجع پیروی کنند (75/0)اما ولی فقیه که رهبر ومسئول اداره ی جامعه است نمی تواند متعدد باشد واین لازمه ی نظم اجتماعی واجرای قانون واحد درجامعه است براین اساس یکی ازفقها درانتخابی عمومی عهده دار منصب ولایت فقیه می شود وبرای پیاده کردن قانون اسلام اقدام می کند(75/0نمره) 19ـ چه رابطه ای بین کرامت نفس وکناه وجود دارد؟چرا؟(1نمره) ج19ـ میان کرامت  نفس وگناه رابطه ی معکوس برقرار است یعنی هر قدر کرامت نفس بالاتر میرود گناه کمتر می شود .(5/0)زیرا تا انسان حقیر نشود وخود را کوچک نکند دست به گناه نمی زند همان طور که هر قد رکه انسان خود را عزیز ببیند تن به ذلت وکناه نمی دهد.(5/0) 20ـ چرا خانواده یک نهاد طبیعی ومتفاوت با سایر نهادهای اجتماعی است؟(1نمره) ج20ـ نهاد خانواده مانند یک شرکت تجاری، اداری نیست که در آن چند نفر برای رسیدن به منافع مشترک گرد هم می آیندوشرکتی را بوجود می آورند(5/0)خانواده یک نهاد طبیعی ولازمه ی خلقت انسان است بدون این نهاد حیات وتکامل انسانی با خطر جدی روبرو می شود به عبارت دیگر تشکیل خانواده زمینه های طبیعی دارد واین زمینه ها زن ومرد را به هم نزدیک می کند وسبب شکل گیری خانواده میشوند.(5/0) 21ـ چرادر امر ازدواج اذن پد ر برای دختران ضروری است؟(1نمره) ج21ـ لطافتهای روحی وظرافتهای عاطفی دختر آنگاه که در فضای محبت وعلاقه جنس مخالف قرار می گیرد احتمال نادیده گرفتن برخی واقعیتها وکاستی ها را به دنبال دارد که دختران به خاطر حیا وعزت ـ نفس قوی خود در ازدواج پیش قدم نمی شوند وطلب ودرخواست از طرف پسر است نه دختر .درچنین مواقعی پدر که بر احساسات خود غلبه دارد ونیز دارای تجارب فراوان وشناخت کامل از جنس مرد است می تواند بسان باغبانی از گل لطیف وظریف خویش مراقبت کند وبه راهنمایی او بپردازد.(1نمره) 22_ در خانواده تدبیر امور خانه از وظایف چه کسی است؟وچرااین نقش ازارزش واهمیت برخورداراست؟(5/1) ج22ـ زن(5/0)زیرا مدیریت داخلی خانه (خانه داری)جمع کننده ی وپیوند دهنده ی پدر ومادر وفرزندان ونگه دارنده ی آنها در زیر یک سقف است (5/0)زنانی که با دوراندیشی امور خانه را سامان می دهند وازآموزه های علمی کمک می گیرند بستری برای رشد وبالندگی فرزندان وآرامش ونشاط که از اهداف  مهم خانواده است بوجود می آورند(5/0) مصححین محترم با عرض سلام و خسته نباشید                               چنانچه دانش آموز با بیان خود مفهوم مورد نظر را برساند نمره را منظور فرمائید. باسمه تعالی سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی                    کلیه رشته ها                 تاریخ امتحان :8/10/89 عبارات قرآنی زیررا ترجمه کنید: 1ـ ‹‹إنّا اَنزَلنا عَلیکَ الْکتابَ لِلنّاسِ بِالْحقِّ فَمَن اهتدی فَلِنَفسِه.›› ج)ما برتو کتاب را برای مردم به درستی نازل کردیم (5/0)پس هر کس هدایت شد برای خودش است.(5/0) 2ـ ‹‹ هذا بیانٌ لِلنّاسِ  وهدیً وموعظةللْمتّقینَ ولا تَهنوا ولا تَحزَنوا›› ج)این بیانی برای مردم است(25/0)وهدایت وپندی است برای پرهیزگاران(25/0)وسستی نکنید(25/0)واندوهگین نباشید(25/0) درستی ونادرستی  گزاره های زیر را با(ص/غ)مشخص کنید: 3ـ دین همه ی انبیاء در حقیقت یکی بوده اما شریعت متفاوتی داشتند.                   (ص)           (5/0) 4ـ ولایت وسرپرستی جامعه برای اجرای قوانین الهی راولایت معنوی می گویند.      (غ)            (5/0) 5ـ غیبت امام مهدی(عج)دردوره غیبت در مقابل حضوراست نه ظهور.                     (غ)            (5/0) 6ـ نباید فاصله میان بلوغ جنسی وعقلی با زمان ازدواج زیاد شود.                           (ص)           (5/0) اصطلاحات زیررا تعریف کنید: 7ـ وحی: عبارت است از القای معانی ومعارف به فلب پیامبرازسوی خداوندوسخن گفتن خداوندوجبرئیل با اوست.(5/0) 8ـ تحدّی: قرآن از مخالفان می خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند این دعوت به مبارزه را تحدی گویند.(5/0) 9ـ  تفقّه: به معنای تفکر عمیق دردین یا شناخت عمیق دین می باشد.(5/0) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: 10ـ آیه ی‹‹ اِنّما وَلیُّکم اللهُ ورسولُه والّذین آمنوا............››را تکمیل کنید وبنویسید مصداق آن چه کسی است؟ ج)الذین یُقیمون الصّلاة(25/0)ویؤتون الزّکاة(25/0)وهم راکعون(25/0) ومصداق آیه علی (ع) می باشد.(25/0) 11ـ دونمونه از موارد ولایت معنوی (یاری ودستگیری شیعیان )توسط امام مهدی(عج)را بنویسید. ج)هدایت باطنی افرادـ حل بعضی ازمشکلات علمی علماـ خبر دادن ازبعضی رویدادهاـدستگیری ازدرماندگان ـ شفای بیماران ـ دعا برای مؤمنان(ذکر دو مورد هر مورد 5/0نمره)  12ـ پیامبران الهی برای تحقق وعده های الهی از چه طرح خاصی برای پایان تاریخ سخن گفته اند؟  ج)پیامبران الهی می گویند یک ولی الهی ظهور می کند وحکومت جهانی وعادلانه ای تشکیل می دهد که فقط بر اساس دین خدا اداره می شود.(5/0) 13ـ چهار مورد از مسئولیتهای'' شخص منتظر''  دردوره ی غیبت را نام ببرید.  ج)تقویت ایمان ـ ایجاد آمادگی در خود ودیگران ـ تقویت معرفت ومحبت به امام ـ پیروی از امام عصر(عج) ـ دعا برای ظهور امام(ذکر چهار مورد گافی است هر مورد 25/0نمره) 14ـ دودسته از تمایلات انسان کدامند وهریک چه نامیده می شود؟ ج)تمایلات عالی(25/0)وتمایلات دانی(25/0)دسته اول را خود عالی(25/0) ودسته دوم را خوددانی (25/0) نامیده اند. 15ـ زمینه های طبیعی تشکیل خانواده را نام ببرید. ج)نیازجنسی ـ نیازبه آرامش وانس روحی باهمسرـرشدوپرورش فرزندان ـ نیاز به رشد معنوی واخلاقی(هرمورد25/0نمره) 16ـ از نظر مقررات اسلامی اگر عقدی به زور انجام گیرد چه حکمی دارد؟ ج)اگر عقدی به زور انجام گیرد باطل است(25/0)ومشروعیت ندارد(25/0). به سؤالات زیر پاسخ تشریحی دهید: 17ـ چرا‹‹ احساس امنیت وآرامش در زندگی›› یکی از نیازهای بنیادین انسان است؟ ج)هریک ازما به دنبال آرامش درونی وامیدواری ورضایت از زندگی هستیم از اضطراب وتشویش گریزانیم .می دانیم که دلهره وترس وناامیدی زندگی را تلخ وناخوشایند می کند(5/0)ورضایت از زندگی وامید به آدمی نشاط وشادابی وچالاکی می بخشد .سرچشمه ی شادیها احساس رضایت وآرامش درونی است.(5/0) 18ـ روشهای متفاوت ائمه ی اطهار(ع)در زندگی سیاسی ـ اجنماعی  به ما چه درسی می دهد؟ ج)به ما می آموزد که در مواجهه با مسائل مختلف در شرایط گوناگون با حفظ اصول در هر موقعیت وظیفه ومسئولیت خویش را متناسب با زمان ومکان تشخیص دهیم.(1نمره) 19ـ راههای شناخت فقیه واجد شرایط را بنویسید. ج)1ـ خود ما به اندازه ای از علم فقه اطلّاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم وتشخیص دهیم. 2ـ از دو نفر عادل ومورد اعتماد که بتوانند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند بپرسیم. 3ـ یکی از فقیهان آن چنان مشهور باشد کاه انسان مطمئن شود وبداند که این فقیه واجد شرایط است.(هر مورد 5/0نمره) 20ـ از شرایط ولی فقیه‹‹ مقبولیت››را توضیح دهید. ج)فقیهی می تواند جامعه را به سوی هدفهای اسلامی رهبری کند که مردم با آگاهی وشناخت اورا قبول داشته باشند وبه او اعتماد پیدا کرده باشند.(5/0)پس فقیهی می تواند حکومت کند که علاوه بر داشتن شرایط رهبری مردم نیز اورا پذیرفته اند.با پذیرش وقبول مردم است که رهبری وهدایت جامعه میسر می گردد وپیاده کردن احکام الهی ممکن ومقدور می شود.(5/0) 21ـ آیاتشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت می تواند در زمینه سازی حکومت جهانی ولی عصر مؤثر باشد؟ ج)بله زیرابرقراری حکومت اسلامی علاوه براینکه یک ضرورت اساسی دراجرای احکام الهی است.(5/0)به مؤمنان ومنتظران حضرت مهدی(عج)فرصت میدهد که آنچه را برای آمادگی لازم است فراهم سازند.(5/0)  22ـ چراانسان صاحب کرامت اهل پیمان شکنی نیست؟ ج)انسان صاحب کرامت اهل پیمان شکنی نیست او پیمانی را که با خدا بسته نمی شکند وبی وفایی نمی کند زیرا آن را مخالف کرامت خود می یابد .بنابراین یکی از راههای ماندگاری بر پیمان تقویت احساس کرامت وعزت نفس است.(1نمره) 23ـ ازنقش مرددر خانواده‹‹محبت ونظارت پدری ››را توضیح دهید.   ج)پدر فقط نان آور خانواده نیست بلکه باید با برقراری ارتباط درست با فرزندان عواطف پدری را به آنان منتقل کند برای آینده آنان برنامه ریزی نماید(1)وقتی به نوجوانی وجوانی رسیدند با آنها مشورت کند برای زندگی آینده آنان را آماده سازد درد دلهای آنان را بشنود واز هر جهت مراقب سرنوشت وآینده ی آن ها باشد(1) باسمه تعالی سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی                    کلیه رشته ها                 تاریخ امتحان :1/3/90 الف)عبارات قرآنی زیررا ترجمه کنید: 1ـ ‹‹وَلقد کَتَبنا فِی الزَّبورِ ....أنَّ الْاَرضَ یَرِثُها عِبادی الصّالحونَ›› انبیاء105 ج)ودر زبور نوشتیم ...همانا زمین را بندگان شایسته ام به ارث می برند.(1) 2ـ ‹‹وَالذّاکرینَ اللهَ کثیراً والذّاکراتٍ اَعَدَّ اللهُ لَهُم مَغفرةً وَاَجراً عَظیماً.››احزاب 35 ج)ومردان وزنانی که خدارا بسیار یاد می کنند خداوند برایشان آمرزش وپاداش بزرگی آماده کرده است.(1) ب)درستی ونادرستی گزاره های زیر را با(ص/غ)مشخص کنید: 3ـ گفتار ورفتار پیامبر (ص)اولین ومعتبرترین مرجع علمی برای فهم عمیق آیات الهی است.       (ص)   (5/0)    4ـ ائمه ی بزرگوارمااززمان امام سجاد(ع)بخشی ازمبارزه خودرابنابراصل‹‹تحدی››پیش می بردند.  (غ)   (5/0) ج)جملات زیر را کلمات مناسب تکمیل کنید: 5ـ مراجعه ی به طاغوت وانجام دستورات وی بر مسلمانان .........است.        (حرام)      (5/0) 6ـ نگاه مثبت دین به آینده تاریخ واعتقادبه حضرت مهدی(ع)اصلی به نام......رادردلها زنده کرده است. (انتظار)  (5/0) د)اصطلاحات زیررا تعریف کنید: 7ـ ولی فقیه:  از میان فقیهان دارا یشرایط آن کس که توانایی لازم برای برپایی واداره ی حکومت رادارد رهبری جامعه را به دست می گیرد وبه پیاده کردن قوانین الهی در جامعه اقدام می کند .فقیهی که این مسئولیت را برعهده دارد ولی فقیه نامیده می شود.(5/0نمره) 8ـ حکومت دمکراتیک یا مردم سالار: حکومتی است که درآن خواست اکثریت مردم تعیین کننده ی نوع نظام حاکم برجامعه است نه خواست واراده ی فرد یا گروهی خاص.(5/0نمره)   هـ )به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: 9ـ خدای جهان خالقی حکیم است یعنی چه؟ ج)یعنی هیچ موجودی را بیهوده وعبث خلق نمی کند.   (5/0نمره) 10ـ اگر درموضوعی اطلاعات صحیح ولی ناقص در اختیار دستگاه تفکر قرار گیرد نتیجه چه خواهد بود؟ ج)انسان به نظری کامل وجامع نمی رسد.   (5/0نمره) 11ـ گردآورندگان کتابهای حدیثی زیر را بنویسید:       الف)کافی         ب)الاستبصار ج)  الف)مرحوم کلینی(25/0)          ب) مرحوم شیخ طوسی(25/0) 12ـ درموضوع زمینه های شکل گیری نهاد خانواده موارد زیر را مشخص کنید: الف) ابتدایی ترین زمینه                 ب)عالی ترین زمینه          ج)      الف)نیاز جنسی(5/0)           ب)نیاز به رشد معنوی واخلاقی  (5/0) 13ـ دوویژگی قرآن کریم که آن را از سایرکتب آسمانی ممتاز می کند را بنویسید. ج)1ـ دلیل وسند نبوت پیامبر اکرم(ص)است .(5/0)         2ـ جاودانه وهمیشگی است.(5/0) 14ـ ازمسائل ومشکلات سیاسی واجنماعی وفرهنگی عصر ائمه (ع)چهار مورد را بنویسید. ج)1ـ ممنوعیت از نوشتن احادیث پیامبر اکرم(ص)         2ـ پیدایش مسائل جدید با گسترش دنیای اسلام 3ـ تحریف در اندیشه های اسلامی وجعل احادیث          4ـ ظهور شخصیتها والگوهای غیر قابل اعتماد 5ـ تبدیل حکومت عدل نبوی به سلطنت قیصری وکسرایی   (ذکر چهار مورد هر مورد25/0نمره) و)به سؤالات زیر پاسخ تشریحی دهید: 15ـ آیه ی‹‹مَن کانَ یُریدُ الْعِزةَ فَلِلهِ الْعِزَةُ جمیعاً››در مورد عزّت چه پیامی دارد؟ ج)این آیه سرچشمه ی عزّت را به ما معرفی می کند ومی فرماید هرکس به دنبال عزت است باید به این سرچشمه مراجعه کند وراه دیگر ی وجود ندارد.زیرا همین آیه تمام عزت را از آن خدا می داند وبرای دیگری که در مقابل خدا باشد سهمی قائل نیست.(1نمره) 16ـ چرا پیشوایان دین ازما خواسته اند که درمورد همسرآینده با پدر ومادر خود مشورت کنیم؟   ج)چون پدرومادربه علت علاقه ومحبت به فرزندمعمولاً مصالح وخوش بختی اورادرنظرمی گیرندوبه علت تجربه وپختگی شان بهتر می توانند خصوصیات افراد را دریابند وعاقبت ازدواج راپیش بینی کنند.(1نمره) 17ـ از علل آمدن پیامبران متعدد‹‹ازبین رفتن تعلیمات قبل یا تحریف کلی آن تعلیمات ››را توضیح دهید.  ج)به علت ابتدایی بودن سطح فرهنگ وزندگی اجتماعی وعدم توسعه ی کتابت تعلیمات انبیاء به تدریج فراموش می گردید یا به کونه ای عوض می شد که دیگر با اصل آن شباهتی نداشت براین اساس پیامبران بعدی می آمدند وتعلیمات اصیل وتحریف نشده راباردیگر به انسانها ابلاغ می کردند.(1نمره)     18ـ از نقش هایی که در خانواده برعهده ی زن می باشد ‹‹›همسرداری›زا شرخ دهید. ج)زن آرامش بخش زندگی مرد است.زن با گرمای وجود خویش به محیط خانه شادی ونشاط می بخشد .مرارتها وخستگی ها رااز همسرخوددور می کند ودر سختی های روزگار در کناراو می ایستد در چارچوب این رابطه ی سرشاراز محبت تمایلات جنسی زن ومرد ارضاء ونیازهای زندگی زناشویی برطرف می شود با ارضای این نیازها وتمایلات توجه به خارج از خانه ازبین میرود وفساد اجتماعی کاهش می یابد.(1نمره) 19ـ چرانیاز به امام پس از پیامبر نه تنها ازبین نمی رود بلکه بیش تر هم می شود؟ ج)زیرا با گذشت زمان وگسترش سرزمین اسلامی فرقه ها واندیشه های مختلف مسائل جدید وطرز فکرهای گوناگون به وجود می آید(5/0)همچنین روابط اجتماعی به مرحله ی پیچیده تری وارد می شود وبه احکام جدیدی نیاز پیدا می کند که بدون وجود یک مفسر معتبر وحی پاسخ گو ی صحیح به این نیازها ممکن نیست.(5/0) 20ـ ‹‹انسان کریم پروا دارد وشرم می کند که پیمان شکنی نماید ودر حضورخدا گناه کند این موضوع را با ذکر مثال اثبات کنید:     ج)مثال :فرزندی را تصور کنید که پدر ومادرش برای او بسیار عزیز ند واز این که اورا در حال گناه ببینند شرمگین می شود از این رو می کوشد خطای خود را از آنان بپوشاند (5/0)انسان صاحب کرامت که می داند نمی توان کاری را از خدا مخفی کرد می کوشد خود را حفظ کند وبه گناه آلوده نشود.(5/0) 21ـ ولایت معنوی امام زمان(عج) در عصر غیبت کبری را توضیح دهید. از آن جا که این مقام نیازمند حضور آشکار آن حضرت نیست در عصر غیبت نیز همچنان بر عهده ی ایشان است . عالم خلقت از برکات حضورایشان بهره می برد وخورشید وجودشان به هستی گرمی و حیات می خشد.(75/0)                                                                        در مواقع حساس و سر نوشت ساز امداد های خود را به اذن خداوند به مسلمانان می رساند وآنان را که دارای شایستگی ویژه ا ی باشند به نحو خاص دستگیری میکند و نفس وروحشان رابا با هدایت های غیبی خود به کمال می رساند .(75/0) 22ـانتخاب ولی فقیه در کشور ما به دو روش انجام می گیرد. آن دو را نام برده وبه طور کامل شرح د هید . 1ـ به طور مستقیم (یک مرحله ای )(25/0)مردم کشور ما پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به شیوه ای مستقیم و با حضور در اجتماعات و راهپیمایی های سراسری ولایت امام خمینی (ره) را پذیرفتند وبا ایشان پیمان یاری بستند (5/0) 2‌ـبه روش غیر مستقیم (دو مرحله ای )(25/0) نیز همان شیوه ای است در قانون اساسی کشور ما پیش بینی شده است ومطابق آن مردم ابتدا نمایندگان خبره ی خود را انتخاب می کنند . آنان نیز در میان مجتهدین آن کسرا که شایسته تر تشخیص دهند به عنوان رهبر جامعه اعلام می کنند . پس از رحلت امام خمینی (ره ) حضرت آیت الله خامنه ای با همین شیوه مسئولیت رهبری جامعه را عهده دار شد. (5/0) 23ـ هر گاه که با سئوال ‹‹چه کسانی می توانند یاران راستین امام زمان (عج) باشند ؟›› مواجه می شویم دو احساس متضاد در ما زنده می شود آن دو احساس کدام است؟ توضیح دهید . احساس شوق (25/0) و احساس نگرانی (25/0) زیرا هر لحظه ممکن است امام ظهور کند و انسان ها را به یاری خود فرا خواند. این احتمال ظهور ناگهانی از یک طرف امید و اشتیاق ملاقات امام را به ما می دهد. (5/0)واز طرف دیگر مارا نگران می کند که در صورت ظهور و آغاز نبرد جهانی حق و باطل ما در کدام جبهه قرار خواهیم گرفت ؟ آیا آمادگی حضور در جبهه ی حق را یافته ایم ؟ آیا خود چنان پرورش داده ایم که از حق دفاع کنیم ؟(5/0)                               باسمه تعالی سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی                    کلیه رشته ها ی فنی حرفه ای                تاریخ امتحان :2/6/90 الف)آیات زیررا ترجمه کنید: 1ـ ‹‹ وَإنْ کُنتُم فی ریبٍ ممّا نَزَّلْنا عَلَی عَبدِنا فَأتوا بِسورةٍ مِن مِثلِه.›› ج)واگر در آنچه بر بنده خود نازل کردیم شک دارید پس سوره ای مانند آن بیاورید.(1نمره)  2ـ ‹‹ هُوَ الَّذی أرسَلَ رَسولَه بِالْهُدی وَدینِ الْحقِّ.››  ج)او کسی است که پیامبرش را با هدایت ودین حق فرستاد ب)درست یانادرست بودن گزاره های زیر را با(ص/غ)مشخص کنید: 3ـ انسان به کمک عقل خود بسیاری از مجهولات ومسائل را در می یابد وپاسخ می دهد.       ج)ص      5/0نمره 4ـ انتظار، هم یک امر فطری انسانی وهم یک اصل مثبت اجتماعی است.                               ج)ص       5/0نمره 5ـ انسان صاحب کرامت وعزت همواره به سود نفس اماره عمل می کند.                                ج)غ          5/0نمره ج)جملات زیررا باکلمات مناسب تکمیل کنید: 6ـ ائمه اطهار(ع)معتقد بودند که عامل اصلی حکومت جباران وستمگران ناآگاهی مردم است.        5/0نمره 7ـ بخش اصلی رهبری امام زمان(عج)مربوط به قلمروولایت معنوی است.                                         5/0نمره 8ـ اگر عقد ازدواج به زور انجام گیردباطلاست.                                              5/0نمره د)اصطلاحات زیررا تعریف کنید: 9ـ غیبت صغری:ج)پس از شهادت امام حسن عسگری(ع)در سال 260هجری امامت حضرت مهدی(عج)آغاز شد. مرحله ی اول امامت ایشان که تا سال 329طول کشید غیبت صغری نامیده می شود.                                             5/0نمره 10ـ فقیه:ج)به افرادی که به معرفت عمیق در دین واحکام دینی رسیده اند فقیه می گویند.                        5/0نمره 11ـ نفقه:ج)درزندگی زناشویی تأمین هزینه های لازم ازجهت خوراک وپوشاک ومسکن وآنچه برای آسایش ورفاه شایسته ی همسرضرورت داردبرعهده ی شوهراست.این وظیفه ی مالی مردازنظرشرعی وحقوقی به پرداخت نفقه تعبیرشده است.  5/0نمره  هـ به سؤالات زیرپاسخ کوتاه دهید:     12ـ کدام یک از نیازهای بنیادین انسان جامع نیازهای دیگراست؟    ج)کشف راه درست زندگی      5/0نمره 13ـ چهار قلمرو رسالت پیامبر اکرم(ص) را ذکر کنید. ج)1ـ دریافت وحی ورساندن آن به مردم      2ـ تعلیم وتبیین تعالیم دین(مرجعیت علمی) 3ـ ولایت وسرپرستی جامعه برای اجرای قوانین الهی(ولایت ظاهری)     4ـ ولایت معنوی    (هرمورد25/0نمره) 14ـ اعتقاد به موعود در آیین زرتشتی را بنویسید. ج)در آیین زرتشتی اعتقاد به سوشیانت که به معنای منجی ورهاننده است اعتقاد رایجی است ودر تمام متون زرتشتی به ظهور این موعود بشارت داده شده است.                                           5/0نمره 15ـ چرا ولی فقیه باید زمان شناس باشد ؟    ج)برای اینکه بتوان احکام دینی را متناسب با نیازهای روز به دست آورد.           5/0نمره 16ـ عبارت قرآنی ‹‹وَجَعَلَ بَینَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً››  به کدامیک از زمینه های طبیعی ازدواج مربوط است؟ ج)نیاز به آرامش وانس روحی با همسر                                                              5/0نمره 17ـ آمادگی زیستی وروحی ازدواج نیازمند دو بلوغ است وآن دو را فقط نام ببرید. ج)بلوغ جنسی(5/0نمره)   بلوغ فکری وعقلی(5/0نمره) 18ـ چهار شرط اصلی پیمان ازدواج را بنویسید. ج)1ـ اعلام رضایت دختر وپسر واجباری نبودن برای هیچکدام 2ـ فریبکاری نکردن در باره ی عیب هایی که ازدواج را باطل می کند. 3ـ اذن پدر برایازدواج دختر    4ـ صداق یا مهریه ی زن    (هرمورد25/0نمره) 19ـ نقش مشترک پدر ومادر در خانواده چیست؟ ج)برنامه ریزی برای رشد وتعالی خود وفرزندان        5/0نمره      و)به سؤالات زیر پاسخ تشریحی بدهید: 20ـ اگر خدای متعال یک دین برای انسانها فرستاده است پس چرا اکنون ادیان الهی مختلفی در جهان وجود دارد؟ منشأ اختلاف وجنددینی آن دسته از مبلغان دینی ومذهبی بوده اند که با آمدن پیامبر جدید در مقابل دعوت او ایستاده واورا به عنوان پیامبر نپذیرفته اند.                       1نمره 21ـ حدیث‹‹ مَن کُنتُ مَولاهُ................››را تکمیل کنید.وسپس ترجمه آن را بنویسید. فهذا علی مولاه(5/0نمره)هرکس که من ولی وسرپرست اویم(25/0نمره) علی نیز ولی وسرپرست اوست.(25/0نمره) 22ـ تفاوتهای اساسی حکومت بنی امیه وبنی عباس با رهبری پیامبر(ص)چه بود؟ ج)پایه ی حکومت پیامبرخدا(ص) بربرابری ومساوات بودوملاک کرامت وگرامی بودن انسانها تقوا بود.اما در حکومت  بنی امیه وینی عباس شخصیتهای باتقوی وجهادگر منزوی شدند وطالبان قدرت وثروت قرب ومنزلت یافتند ودشمنان اسلام با تزویر ونیرنگ خود را در جبهه دوستان قرار دادند وبه تدریج شیوه ی حکومتی قیصران روم وکسرایان روم را در پیش گرفتند.                   5/1نمره 23ـ راههای شناخت فقیه واجد شرایط را بنویسید. 1ـ خود ما به اندازه ای از علم فقه اطلاع داشته باشیم که بتوانیم فقیه دارای شرایط را بشناسیم وتشخیص دهیم. 2ـ ازدونفر عادل ومورد اعتماد که بتوانند فقیه واجد شرایط را تشخیص دهند بپرسیم. 3ـ یکی ازفقیهان آنچنان مشهور باشدکه انسان مطمئن شودوبداند فقیه واجد شرایط است (هر مورد5/0نمره) 24ـ تفاوتهای اصلی نظام اسلامی با حکومتهای دمکراتیک چیست؟ ج)تفاوت اساسی میان حکوتهای دمکراتیک رایج در جهان وحکومت اسلامی این است که حکومت اسلامی مسئول اجرای قوانین اسلامی وفقیه تابع ضوابط وقوانین دینی است.اما دمکراسی رایج در جهان هدف خود را تأمین خواسته های دنیوی مردم قرار داده است ونسبت با ارزشهای الهی بی اعتنا است.     5/1 نمره 25ـ چرا نمی توان مسئولیت انجام گناه را از دوش خود برداشت وبه عوامل بیرونی نسبت داد؟ زیرا عوامل بیرونی تحریک کننده یا شرایط اجتماعی واقتصادی تنها زمینه ساز گناهند.(5/0)اما قدرت روحی واراده ی انسان می توان در مقابل گناه بایستد وآن را شکست دهد.(1نمره) باسمه تعالی   سؤالات و پاسخ های امتحان نهایی کشوری درس: قرآن و تعلیمات دینی (3)دین و زندگی                    کلیه رشته ها ی فنی حرفه ای                تاریخ امتحان :17/6/90 الف)آیات زیررا ترجمه کنید: 1ـ ‹‹إنّا اَنزَلنا عَلیکَ الْکتابَ لِلنّاسِ بِالْحَقِّ فَمَن اهتَدی فَلِنفسه››. ج)به راستی که ما کتاب را برای مردم به حق برتو نازل کردیم پس هرکه هدایت شد به سود خود اوست. (1نمره) 2ـ ‹‹وَقَضی رَبُّکَ اَلّا تَعبدوا الّا ایّاهُ وَبِالوالِدینِ احساناً››. ج)وپروردگارت فرمان دادکه جز اورا نپرستید وبه پدرومادر نیکی کنید. (1نمره) ب)درست یانادرست بودن گزاره های زیر را با(ص/غ)مشخص کنید: 3ـ پیامبران از چنان بینش عمیقی برخوردارند که به خطا واشتباه گرفتار نمی شوند.           ج)ص      5/0نمره 4ـ منظور از غیبت امام عصر(عج)غیبت در مقابل حضور است نه ظهور                                ج)غ         5/0نمره 5ـ دخالت وحمایت مردم شرط اولیه ی بقای نظام اسلامی است                                          ج)ص       5/0نمره 6ـ انسان دارای کرامت نفس در مقابل افراد زورگو وستمگر متواضع است.                           ج)غ         5/0نمره ج)جملات زیررا باکلمات مناسب تکمیل کنید: 7ـ در عصر غیبت حکومت اسلامی در چهار چوب ولایت فقیه استمرار پیدا می کند.           5/0نمره 8ـ امام زمان(عج) دردوره ی غیبت صغری از طریق افرادی خاص که بهنواب اربعه(نایبان چهارگانه)معروفند با شیعیان ارتباط داشت.       5/0نمره 9ـ رهبری امام زمان(عج)در عصر غیبت به خورشید پشت ابر تشبیه شده است.    5/0نمره د)اصطلاحات زیررا تعریف کنید: 10ـ تحدّی: قرآن کریم از مخالفان می خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند این دعوت به مبارزه را تحدّی می گویند.     5/0نمره 11ـ تقلید:کسانی که خود در احکام دینی متخصص نیستند به متخصصان احکام دینی (فقیهان)مراجعه می کنند ومطابق راهنمایی آنان عمل می کنند به این مراجعه پیروی یا تقلید می گویند.      5/0نمره   هـ به سؤالات زیرپاسخ کوتاه دهید:  12ـازاشکالاتی که ممنوعیت نوشتن احادیث پیامبر(ص)بوجودآورد دوموردرابنویسید. 1ـ احتمال خطا درنقل احادیث افزایش یافت وامکان کم وریادشدن عبارتها یافراموش شدن اصل حدیث فراهم شد . 2ـ شرایطمناسب برای جاعلان حدیث فراهم آمد که بر اساس اغراض شخصی به جعل یا تحریف حدیث بپردازند یااز ذکر برخی احادیث خودداری کنند. 3ـ نوشته نشدن حدیث سبب شدتامدرکی ومنبعی که ازطریق آن بتوان احادیث درست راازاحادیث نادرست تشخیص داددردست نباشد. 4ـ مهم ترازهمه اینکه مردم ومحققان ازیک منبع مهم هدایت بی بهره ماندندوبناچارسلیقه شخصی رادراحکام دینی دخالت دادند.(دوموردکافی است هرمورد5/0نمره) 13ـ دودلیل از دلایل نیازمندی جامعه اسلامی به ولایت وحکومت اسلامی را نام ببرید. 1ـ جامعیت دین اسلام2ـ ضرورت اجرای احکام اسلامی مانند عدالت اجتماعی3ـ ضرورت پذیرش ولایت الهی ودوری از حکومت طاغوت (دومورد کافی است هرکدام 5/0نمره) 14ـ ائمه (ع)دررابطه بامرجعیت علمی خود چه اقداماتی انجام دادند؟(ذکر موارد کافی است) 1ـ تعلیم وتفسیر قرآن کریم                         2ـ اقدام برای حفظ سخنان وسیره ی پیامبر(ص) 3ـ پاسخ به مسائل جدید ونیازهای نو              4ـ تربیت شخصیت های اسلامی (هرمورد 25/0نمره) 15ـ اعتقاد به موعود در آیین یهود را بنویسید. یهودیان معتقدند که هنوز مسیح ومنجی نیامده است. روزی مسیح خواهد آمد ودین حضرت موسی(ع) رادر جهان گسترش خواهدداد وعدالت رابرقرار خواهد کرد.(5/0نمره) 16ـ انسان حقیقتی است با دودسته تمایلات آنهارا نام ببرید. تمایلات عالی ـ تمایلات دانی (هر مورد 25/0نمره) 17ـ سه مورد از راههای شناخت همسر را در فرهنگ اسلامی بنویسید. 1ـ شناخت دوستان همسر وکسانی که با او معاشرت بیشتری دارند.   2ـ مشورت با افراد کاردان 3ـ تحقیق درباره ی خانواده ی همسروموقعیت اعضای خانواده درمحل زندگی ومحل کار 4ـ تحقیق درباره روحیات وخلقیات همسردرمحیط کاریامحیط تحصیل. 5ـمعاشرت خانواده های دوطرف بایکدیگروبهره بردن ازتجارب پدر ومادردراین معاشرتها 6ـ گفت وگوبایکدیگردرجلسات حضوری وطرح نظریات ودیدگاههادرباره موضوعات مختلف(هرمورد5/0نمره) 18ـ شرط پرداخت نفقه چیست؟ انجام وظایف همسری(5/0نمره)  و)به سؤالات زیر پاسخ تشریحی بدهید: 19ـ چراپاسخ به نیازهای بنیادین انسان باید درست وقابل اعتماد باشد؟ زیرا هر پاسخ احتمالی ومشکوک نیازمند تجربه وآزمون است تا کارآیی آن مشخص شود(5/0نمره)درحالیکه عمر محدود آدمی برای چنین تجربه ای کافی نیست بخصوص راههای پیشنهادی هم زیاد وگوناگون است(5/0نمره). 20ـ حدیث‹‹ مَن ماتَ وَلَمْ یَعرِفْ ...............)راتکمیل کنید وسپس ترجمه ی آنرابنویسید. ‹‹إمامَ زَمانِه ماتَ مَیتَةً جاهِلیّةً››(5/0نمره)هرکس بمیردوامام زمان خودرانشناسدبه مرگ جاهلیت مرده است.(5/0) 21ـ مهر وعشق به امام زمان(عج)سبب چه آثاری در شخص منتظر می شود؟ 1ـ شخص عاشق برای جلب رضایت امام(ع) تلاش کند. 2ـ شخص عاشق امام(ع)را اسوه ی خود قراردهد وخصلتهای زیبای ایشان رادر خود به وجود آورد. 3ـ شوق دیدار امام(ع) امید به آینده ی زیبارادراوافزایش دهد.(هرمورد5/0نمره) 22ـ بنابر آیات وروایات ولی فقیه برای مشروعیت باید چه شرایطی داشته باشد؟ 1ـ فقیه عادل وبا تقوی باشد.  2ـ زمان شناس باشد وبتواند احکام دینی رامتناسب با نیازهای روز به دست آورد. 3ـ باتدبیر وباکفایت باشد وبتواند جامعه رادرشرایط پیچیده ی جهانی رهبری کند وبادرایت وبینش قوی نقشه های دشمنان دین را خنثی کند. 4ـ شجاعت وقدرت روحی داشته باشدوبدون ترس وواهمه بادشمنان دین مبارزه کند .در اجرای احکام دین از کسی نترسد وبا قدرت درمقابل تهدیدها بایستد وپایداری کند.(هر مورد 5/0نمره) 23ـ رابطه ی کرامت باوفای به عهد وپیمان را بررسی کنید. انسان صاحب کرامت اهل پیمان شکنی نیست .اوپیمانی را که با خدا بسته نمی شکند زیرا آنرا مخالف کرامت خود می داند .بنابراین یکی از راههای ماندگاری بر پیمان تقویت احساس کرامت وعزت نفس است.   (1نمره) 24ـ آیا تفاوت زن ومرد به معنی برتری یکی بر دیگری است؟با یک مثال توضیح دهید. خیر.زیرا تفاوت زن ومرد برای ایفای نقش تکمیلی در خانواده وجامعه براساس ویژگیهای زیستی وروان شناختی وبهره مندی مناسب وبه جا از توانمندیهای متفاوت آندو است . بطور مثال توانمندی عاطفی بالای زن وقدرت جسمی بیشتر مردان برای آن است که زن ومرد دو نقش تکمیلی در کنار هم ایفا نمایند. زن با محبت مادری فرزندان رارشددهد ومرد با کار کردن خود نان آور خانواده باشد.(1نمره)