دین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمددین و زندگی تایباد
اللهم صل علی محمدوآل محمد10 روش جالب برای داشتن حلقه ای فعال!
10 روش جالب برای داشتن حلقه ای فعال!نظام حلقه داری در شجره طیبه
صالحین، دارای اصول و قواعد خاصی است که مربیان و سرگروه‌های صالحین باید از قبل
با آن آشنا شوند. براین اساس و به جهت اهمیت موضوع؛ در نمودار ذیل، برخی باید و
نبایدهای طرح بحث در نظام حلقه دارای صالحین را یادآوری می‌شویم:
ویژگی‌های طرح بحث درحلقه تربیتی صالحین
|
باید‌ها |
نبایدها |
|
۱-بیان درست موضوع |
۱-یک طرفه سخن گرفتن |
|
۲-رغبت زدایی در مخاطب |
۲-اطاله کلام |
|
۳-سؤال برانگیزی در بحث |
۳-پیش داوری و قضاوت |
|
۴-دو طرفه شدن مباحث |
۴-خروج از موضوع اصلی |
|
۵-ورود همه اعضاء به بحث |
۵-تخریب، تمسخر و انتقاد |
|
۶-جمع‌بندی و نتیجه گیری |
۶-شوخی‌های مکرر و بیجا |
چندمدل پیشنهادی برای طرح بحث در حلقه‌های تربیتی از آنجا که پایه و اساس تعلیم و تربیت در نظام حلقه داری صالحین،
مبتنی بر بحث و گفتگوی طرفینی است در این بخش، به تشریح چهار مدل طرح بحث در یک حلقه تربیتی می‌پردازیم.
انسان موجودی است که همواره در طول تاریخ در
پی حل مسائل خود بوده و سعی می‌کرده که برای هر موضوع حل نشده‌ای در زندگی، راه
حلی بیابد، از آنجا که انسان موجودی ذی شعور ودارای قابلیت تفکر است همواره می‌تواند
در مسیر حل مسائل به حقیقت مطلب دست یابد و راه حلی مناسب پیدا کند.
حل مسئله؛ در واقع بمثابه‌ی پیدا کردن راه حل دستیابی به هدف، در هر اقدام و
مرحله جداگانه‌ای است: براساس “حقیقت یابی” و رسیدن به کنه قضایا در زندگی، برای
هر کس به نوعی “حل مسئله” به حساب می‌آید.
مربی صالحین؛ برای طرح بحث در گروه به روش “حل مسئله”، ابتدا باید موضوع را در
قالب یک فرضیه به متربیان معرفی کند، مثلاً اگر قراراست در این جلسه “جنگ نرم”
مورد بحث واقع گردد، مربی حلقه باید پس از بیان مقدمه و احوالپرسی صمیمی با
اعضاء برای ترغیب آنان به شرکت فعال در بحث، یکی از راهبردهای مناسب انگیزه‌سازی
در گروه را انتخاب و اجرا نماید؛ به عنوان مثال یک کتاب را به حاضران معرفی کرده
و یا یادداشت یک روزنامه، یایک مجله را با موضوع “جنگ نرم” برایشان بخواند.
پس از آن، مربی به طرح سوالاتی از اعضاء گروه می‌پردازد تا با
این کار آنان را درگیر بحث نماید و درک و فهم مناسبی از موضوع، در مخاطبانش
ایجاد کند. همچنین برای این کار، مربی می‌تواند به طرح سؤالاتی از این قبیل
بپردازد: به عقیده شما جنگ نرم چیست؟ چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ و برای مقابله
با آن چه باید کرد؟
در پایان، پس از آنکه همه اعضای حلقه تربیتی در بحث شرکت کردند و زمینه‌های
انجام بحث دو سویه بین اعضاء با یکدیگر و نیز بین مربی و متربی فراهم گردید
آنگاه مربی حلقه صالحین، به ارزشیابی نهایی نظرات مطرح شده در گروه می‌پردازد و
در پانزده دقیقه آخر وقت، ضمن جمع‌بندی مباحث، به نتیجه گیری نهایی می‌پردازد.
بنابراین، در روش حل مسئله، که شکل ساده شده آن برای طرح بحث در حلقه‌های تربیتی
صالحین مطرح شد، چهار مرحله اساسی وجود دارد:
اول: طرح مسئله در قالب یک فرضیه؛ مثل این فرضیه که “جنگ نرم، در واقع همان جنگ
معرفتی و عقیدتی دشمن با مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است. ”
دوم: اتخاذ راهبرد مناسب انگیزه‌سازی درگروه، با هدف ترغیب آنان شرکت فعال در
مباحث، راهبردهایی همچون نمایش فیلم کوتاه، پخش کلیپ، ارسال یک بلوتوث، معرفی
کتاب و یا بیان یک خاطره و سایر راهبردهایی از این قبیل.
سوم: طرح سؤالات مرتبط با موضوع و پویا کردن بحث در بین اعضای گروه، با طرح
سؤالاتی از قبیل آنکه: شما فکر می‌کنید و در جنگ نرم خط مقدم کجاست؟ و یا دشمن
در این جنگ؟ کدام گروه از جامعه را هدف قرار داده است؟
و چهارم: جمع‌بندی مباحث و نتیجه گیری نهایی، که در این مرحله ابتدا مربی دیدگاه‌های
نادرست طرح شده توسط اعضاء را تصحیح می‌کند و سپس از نظرات درست ارائه شده در
گروه دفاع کرده و به نتیجه گیری نهایی می‌پردازد که در نهایت جلسه به این شکل
پایان می‌پذیرد.
تجربه اول، ارسال دعوت نامه
در یک سمینار سراسری کشوری، که با موضوع “مسجد،
نماز و کار تربیتی” برگزار شده بود، امام جماعت یکی از مساجد پر رونق تهران بزرگ
می‌گفت: در بدو ورود به مسجد و پذیرفتن منصب امام جماعتی، به نزدیکترین مدارس
راهنمایی و دبیرستان محل رفتن و نام و آدرس دویست نوجوان منطقه را از مسؤلان مدرسه
گرفتم، سپس کارت‌های دعوت نامه شکیل و زیبایی تهیه نمودم و به خانه همه آنها
فرستادم؛ متن دعوت نامه این گونه بود:
دوست خوبم آقای … … … … . . سلام علیکم
اینجانب روحانی جدید مسجد محله شما هستم و خیلی
دوست دارم نظرات ارزشمند شما را درباره برنامه‌های آینده این مسجد بدانم و به آن
عمل کنم لذا خواهشمندم در مراسمی که به همین مناسبت ترتیب داده شده است حتما شرکت
نمایید.
این امام جماعت با ذوق و خوش قریحه می‌گفت: با
این کار ۱۸۷ نفر از دویست میهمان دعوت شده نوجوان به مراسم، در آن شرکت کردند و
بعدها ۱۸۰ نفرشان مسجدی شده و به عضویت در برنامه‌های پایگاه در آمدند.
اهم دلایل موفقیت این تجربه عبارتند از:
۱- ابتکار عمل و نوآوری امام جماعت در طراحی
مراسم معارفه
۲- ابتدا به سراغ نوجوانان محله رفتن که آمادگی
بیشتری برای پذیرش این گونه دعوت‌ها دارند.
۳- به مخاطبان نوجوان و جوان شخصیت دادن از طریق
ارسال دعوت نامه برای تک تک آنها
۴- مهم دانستن نظرات مخاطبان و شریک نمودن آنها
در اجرای برنامه‌ها
۵- زمینه‌سازی مناسب برای جذب مخاطبان در همان
جلسه معارفه یا دیدار اولیه
تجربه‌ی دوم، راه‌اندازی مهد کودک شبستانی
یکی از مشکلات موجود دراکثر قریب به اتفاق مساجد
کشور، حساسیت بالای افراد مسن و پیرمردها و پیرزن‌های مسجدی نسبت به حضور کودکان و
نونهالان در برنامه‌های عبادی شبستان مسجد است به گونه‌ای که این امر باعث شده
بسیاری از مادران جوان از فیض حضور در نماز جماعت و سایر برنامه‌های عبادی آن
محروم بمانند.
در یکی از دوره‌های آموزشی کشور، که برای
سخنرانی با موضوع “آسیب شناسی که فرهنگی در مسجد” دعوت شده بودم، یک خواهر مسجدی
از یکی از استان‌های جنوبی کشور می‌گفت: ما این مشکل را با اختصاص یک اتاق پراز
اسباب بازی و کتاب داستان به کودکان، درست جنب در ورودی خواهران به شبستان مسجد حل
کرده‌ایم.
وی در ادامه عنوان کرد: با راه‌اندازی این “مهد
کودک شبستانی”، اکنون تعداد نمازگزاران خواهر مسجد محله ما چند برابر شده است و
بچه‌ها هم به این روش، تحت تربیت مربیان دلسوز و با انگیزه قرار می‌گیرند.
در این تجربه ارزشمند، در واقع خواهران مسجدی،
مشکل موجود را ابتدا به مثابه یک علامت سوال تلقی کردند و سپس با برنامه ریزی
عملی، به دنبال یافتن پاسخ مناسبی برای آن برآمدند مشکلی که با ارائه یک راه کار
عملی ساده و پیش پا افتاده، به آسانی و سهولت از میان برداشته شد.
تجربه‌ی سوم، زغال نویسی روی دیوار
در یک گردهمایی مربیان و سرگروه‌های صالحین کشور
در مشهد مقدس یک جوان با ذوق کرمانشاهی نقل می‌کرد: یک روز با هماهنگی خانواده‌ها
پنجاه کودک زیر پنج سال را در سالن بزرگی جمع کردیم و در قالب یک برنامه تفریحی
مسجدی به آنها اجازه دادیم تا ظهر، با زغال روی دیوارها نقاشی بکشند. این فعال
فرهنگی در ادامه متذکر شد که بعدها، اکثر این بچه‌ها مسجدی شدند و معتقد بودند که
شیرین‌ترین خاطره عمرشان تا آنموقع همان نصف روز دیوار نویسی با زغال بوده است که
مربی مسجد برایشان ترتیب داده بود.
براین اساس چنانچه مشاهده می‌شود در این تجربه
موفق نیر نوآوری، ابتکار و خلاقیت مربی مسجدی و همچنین توانمندی او در موضوع مخاطب
شناسی کودکان و نونهالان، در کنار برگزاری برنامه‌ای پرنشاط و پرشور و هیجان
انگیز، ویژه این گروه سنی خاص موجب شده است تا پیوستن به جمع بچه‌های مسجد، برای
تک تک مخاطبان این طرح، شیرین، دوست داشتنی و خاطره انگیز شود.
تجربه چهارم، هیأت امناء جوان
یکی از بچه‌های قدیم جبهه و جنگ می‌گفت: وقتی
تصمیم گرفتیم کار فرهنگی را در مسجد شروع کنیم ابتدا با ترکیب اعضای هیأت امناء
مشکل داشتیم چون اکثر آنها مسن، کم تحرک و بی‌سواد بودند.
در بدو امر هم نمی‌شد جلوی آنها مقاومت کرد
زیرا آنها جزء قدیمی ترهای مسجد به شمار می‌آمدند و تأمین بخش عمده‌ای از منابع
مالی مسجد را برعهده داشتند، گروهی از جوانان محل برنامه ریزی کردیم و در دراز مدت
در اداره‌ی امور مسجد نقش پررنگ‌تری ایفا نمودیم، بتدریج حامیان جدید مالی برای
اداره امور مسجد پیدا کردیم، حضورمان را در نمازها و سایر برنامه‌های عبادی مسجد
پررنگ نمودیم و سرانجام بعد از چهار سال و اندی، مقاومت و صبوری توانستیم همه
اعضای هیأت امناء را تغییر داده و جوان ترها را به عضویت در آن در آوردیم.
در این تجربه ارزشمند، همانطور که گفتیم سه عامل
اثرگذار در تغییر تدریجی ترکیب هیات امناء، از جمعیت غالب مسن ترها به جوانان وجود
دارد که به ترتیب به شرح ذیل می‌باشند:
* اول: حضور پررنگ و مستمر جوانان در نمازهای
جماعت و سایر اعمال عبادی مسجد.
* دوم: ایفای نقش مؤثر آنان در اداره‌ی امور
مسجد و جلب اعتماد نمازگزاران و اهالی محل
* و سوم: برنامه ریزی برای تغییر ترکیب هیات
امناء و مقاومت و صبوری تا رسیدن به نقطه هدف مطلوب
تجربه پنجم: ارتباط چهره به چهره
سال گذشته در یک برنامه‌ی زنده تلویزیونی، مسئول
یکی از بزرگترین هیأت‌های عزاداری شهر اصفهان که بالغ بر دوازده هزار عضو دارد می‌گفت:
کمیته تحقیق و پژوهش هیأت به این نتیجه رسیده
است که بهترین راه تأثیر گذاری در مخاطبان جوان و نوجوان، برقراری ارتباط چهره به
چهره، نفس به نفس و بالمشافهه می‌باشد که ما به این منظور، افرادی را مأمور کرده‌ایم
تا این کار را در هیات عزاداری عملیاتی نمایند.
وی همچنین با تأکید بر اهمیت موضوع سخنرانی،
توسط سخنرانان میهمان گفت: مسئولان هیات ما از دو ماه قبل، موضوع سخنرانی را با
سخنرانان هماهنگ می‌کنند و اگر سخنران در جلسه خارج از موضوع صحبت کند به او تذکر
می‌دهند.
علاوه بر این نوآوری مسئولان برنامه ریزی این
هیات عزاداری در نامگذاری مراسمات ویژه مذهبی طول سال نیز از دیگر نکات جالب توجهی
بود که ذکر آن در اینجا خالی از لطف نیست، بعنوان مثال: نامگذاری مراسم نیمه شعبان
با عنوان “یه روز می‌بینمت”، و دهه اول محرم به عنوان “عشق علیه السلام” و نیز جشن
میلاد ولادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) با عنوان “مادر ستارگان”.
تجربه ششم، ده فرمانده، ده پایگاه
فرمانده یک پایگاه بسیج که حدود ۲۰۰ عضو عادی و
فعال داشت نقل می‌کرد: به جهت رشد هر چه بیشتر اعضای شورا پایگاه و کادرسازی برای
اداره آینده نظام، طرحی با عنوان “ده فرمانده، ده پایگاه” به مرحله اجرا درآوردیم
که بسرعت مجموعه ما را از رکورد و یکنواختی در آورد.
شکل اجرای این طرح این گونه بود که هر عضو شورای
پایگاه، بیست نفر از اعضای عادی را در قالب یک شورای مجزا، با تمام مسئولیت‌های
موجود در چارت سازمانی پایگاه به تنهایی مدیریت می‌کرد، که با این کار هم زمینه
رشد و فعالیت اعضاء فراهم می‌شد و هم توانمندی آن عضو شورا، برای انجام مسئولیت‌اشدر
پایگاه افزایش می‌یافت.
سه فایده اجرای این طرح عبارتند از:
۱- رشد و توانمند‌سازی اعضای شورای پایگاه
۲- کادرسازی برای اداره آینده امور در قالب
تشکیل شوراهای کارگاهی
۳- برقراری ارتباط با تمام اعضاء در قالب جلسات
هفتگی منظم
تجربه هفتم، نگاه مکتبی و تربیتی
چندی پیش در بازدید و سرکشی از حلقه‌های تربیتی
خواهران شهرستان مرزی تایباد، از سرگروه یک حلقه دبیرستانی خواستم که اعضای گروهش
را معرفی کند.
سرگروه حلقه که خود دانش آموز دوره متوسطه بود
با اعتماد به نفسی بالا و با شگرد تربیتی خاص به مشخصه اصلی، به معرفه اعضاء
پرداخت؛ اول؛ معرفی اسمی آنها، به این ترتیب که مثلاً می‌گفت: خواهر فلانی. دوم؛
معرفی استعدادها و توانمندی‌های آنها، به این شکل که مثلاً می‌گفت،: این خواهرمان
کاملاً مسلط به کامپیوتر است و یا اینکه ایشان در تدارکات تبحر دارد و دیگری عنصر
تبلیغاتی فعالی است. و سوم؛ معرفی اعضاء با طرح مسئولیت‌هایی که به هر یک از آنان
داده بود مثلاً به یکی می‌گفت: مسئول کمیته هنری، به دیگری می‌گفت: مسئول گروه
تحقیق و سومی را با عنوان مسئول کمیته حجاب و یا دبیر گروه و سایر مسئولیت‌هایی از
این قبیل معرفی می‌کرد.
در این تجربه موفق، سه نکته کلیدی تربیتی وجود
دارد که می‌توان از آن الگو گرفت:
* اول: نگاه مکتبی این خواهر سرگروه که تک تک
اعضاء را بجای “خانم” با عنوان “خواهر” معرفی می‌کرد.
* دوم: بیان توان و استعداد هر فرد که با این
کار به آنان انگیزه مثبت می‌داد.
* سوم: مسئولیت دادن به تک تک اعضای گروه که در
واقع با این کار کمک شایانی به رشد و شکوفایی آنها خواهد شد.
تجربه هشتم؛ سخنرانی‌های پنج دقیقه‌ای
در یکی از مساجد شهر مقدس مشهد، چندین سال
متوالی مرسوم بود که هر شب یک جوان یا نوجوان مسجدی به مدت پنج دقیقه بین دو نماز
برای مردم صحبت می‌کرد و به ذکر حدیث، آیه و یا حکایت اخلاقی می‌پرداخت.
این اقدام، علاوه بر آنکه برای جوانان و
نوجوانان محل جذاب بود و کم کم رونق مسجد را به همراه داشت همچنین باعث شد تا در
سال‌های آینده، جمع کثیری از بچه‌های این مسجد، به تحصیل دروس حوزه علمیه بپردازند
و طلبه یا دانشجو شوند.
همچنین از دیگر فواید اجرای این طرح، افزایش
میزان مطالعه جوانان مسجدی و دقت، نکته سنجی و بالا رفتن اعتماد به نفس آنان در
دراز مدت بوده است بگونه‌ای که این کار بتدریج، سطح کیفی کار فرهنگی در این مسجد را
به نحو چشمگیری ارتقاء بخشیده بود.
تجربه نهم؛ فرزند مادران شهید
یکی از مسئولان صالحین کشور، در یک گردهمایی
فرهنگی، ضمن تأکید بر ضرورت کمک به حل مشکلات مردم توسط جوانان مسجدی می‌گفت: در
یکی از مناطق محروم کشور، جوانان مسجدی و مومن، در قالب اجرای یک طرح ارزشی و
اثرگذار، هر کدام به نمایندگی از شهدا، مسئولیت کمک رسانی به خانواده یک شهید را
بر عهده گرفته‌اند و مدام از آنها سرکشی می‌نمایند.
در این طرح که باعث تعمیق ارتباط جوانان مسجدی
با مردم شده است برخی از جوانان “خادم شهدا” و برخی نیز “خادم مستمندان” می‌باشند.
تجربه دهم، تبلیغ اثرگذار و گزینش جدی
تابستان ۸۹، همزمان با گسترش کمی و کیفی مأموریت
صالحین در کشور فعالان فرهنگی یکی از مساجد مشهد مقدس با محوریت یک روحانی جوان
مؤمن و انقلابی اقدام به جذب و راه‌اندازی دوازده حلقه صالحین از بین دانش آموزان
منطقه نمودند.
یکی از روشهای تلبیغ برای جذب در این مجموعه
مسجدی، تولید سی دی با مضامین عالی تربیتی بود که شامل؛ سه نوع مطلب متفاوت بوده
است. اول؛ معرفی مجموعه مسجد و برنامه‌های جاری آن. دوم؛ ارائه برخی پیام‌های
تربیتی ویژه خانواده‌ها و سوم؛ بیان هشدار گونه برخی معضلات اخلاقی و اجتماعی خاص
که جوانان و نوجوانان امروزی را تهدید می‌کند.
همچنین از دیگر ابتکارات مسئولان این مجموعه
موفق آن است که در این مسجد، از هر نوجوان دواطلب، قبل از عضویت در گروه مصاحبه به
عمل می‌آید که قبولی در این مصاحبه در واقع شرط عضویت وی در مجموعه بشمار می‌آید،
علاوه بر این، به منظور هماهنگی هر چه بیشتر والدین بچه‌ها با برنامه ریزی‌های
گروه، از آنها نیز جهت تکمیل مراحل گزینش فرزندانشان در مسجد، حتماً مصاحبه ویژه
والدین بعمل می‌آید که آنها در این نشست، با برخی مسائل مهم تربیتی لازم آشنا می‌شوند.
علاوه بر این، از دیگر برنامه‌های اثرگذار این
مسجد، ابداع روشی جدید برای انس نوجوانان با قرآن است، که در این روش سعی می‌شود
بهره مندی معنوی اعضای حلقه‌های تربیتی از تلاوت قرآن مجید بالا برود بگونه‌ای که
نوجوانان یاد می‌گیرند، ساعاتی خاص با قرآن خلوت کنند و حل مشکلات‌شان را در زندگی
از قرآن طلب نمایند.
به هر حال یکی از مهمترین ثمرات تلاش یکساله تیم
مربی گری این مسجد و پایگاه در سال گذشته، ورود همزمان بیست نوجوان سوم راهنمایی
با معدل بالای ۱۸ به حوزه علمیه و آغاز به تحصیل دروس اسلامی، توسط آنان است.
کسانی که اکنون، رسالت اقناع و فرهنگ‌سازی جریان
صالحین را در کشور بر عهده دارند، برای انجام صحیح این مأموریت در وهله‌ی نخست،
باید تلاش کنند که قابلیت اجرایی شدن این فرآیند مهم را، به شیوه‌ای کاملاً مصداقی
و کاربردی و با ذکر ادله‌ی لازم و کافی، به مخاطبانشان معرفی نمایند و سپس به بیان
راهکارهای عملیاتی مناسب و نیز شواهد عینی و مصداقی انجام این کار در جریان اجرای
صالحین بپردازند.
بعنوان مثال، ستاد صالحین خراسان رضوی، اواسط سال ۸۸، به منظور
اثبات دو ایده مهم “ما می‌توانیم” و “می‌شود” اقدام به شناسایی مساجد فعال استان
نمود و اولین همایش الگوهای برتر اجرای صالحین این استان را در مشهد برگزار کرد،
این ستاد همچنین در اوایل سال ۸۹، اجرای طرح فعال‌سازی مساجد مدل و پایگاه‌های
اسوه صالحین را در دستور کار خویش قرار داد که در فاز یک این حرکت، ابتدا فعال‌سازی
۳۱۳ مسجد نمونه استان را نقطه هدف خود می‌دانست.
به دیگر سخن آنکه، برای انجام موفق صالحین در کشور، ابتدا باید
بتوان مخاطبان را به نمونه‌های ایده آل و محقق شده این کار در شهرها و روستاهای
استان خودشان ارجاع داد، چنانکه برای انجام این کار در سطح استان و شهرستان‌ها
انجام اقداماتی از قبیل: فراهم آوردن فرصت بازدید از مساجد موفق و نیز ایجاد بستر
مناسب جهت تبادل تجربیات برتر از سوی ستادهای صالحین، در واقع به منزله طی نمودن
راه میانبر رسیدن به اهداف گروه ترویج و تبلیغ در راستای رساندن پیام صالحین می‌باشد.
به هر حال صالحین، هرچند هنوز، به مثابه نهالی تازه و نورس می‌باشد
که نیازمند مراقبت شدید و رشد و پیشرفت مداوم، بی‌وقفه و رو به جلو است، اما در
عین حال، در همین مدت کوتاه از عمر صالحین نیز جلوه‌های متعددی از عشق و ایثار به
انجام کارفرهنگی در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری، به همت مجاهدان و مبارزان
راه حق و در مواجهه با جنگ نرم، آفریده و خلق شده است که بیان آن در این مجال،
خالی از لطف نیست.
۱- در روستای باغشن گچ شهرستان نیشابور، به همت چند دانشجو و طلبه
انقلابی و رسالتمند، تاکنون، چهارده حلقه تربیتی صالحین، طی یک سال گذشته فعال شده
است که حضور ایثارگرانه یک دانشجوی دکتری و طلبه درس خارج خوان، بعنوان عنصر محوری
این جریان، اصلی‌ترین عامل رونق مسجد در این روستای پرجمعیت می‌باشد.
۲- در روستای فرح آباد کاشمر نیز یک خواهر بسیجی فعال، با مجاهدت
ارزشمند خویش در عرصه جهاد فرهنگی، تاکنون توانسته است دوازده حلقه تربیتی متعلق
به رده‌های سنی نونهال تا بزرگسال را در حسینیه‌ی روستا فعال نماید، در بازدید
ستاد صالحین استان از حلقه‌های تربیتی این روستا آن خواهر متعهد و مسئول، در حالی
گزارش کار را ارائه می‌کرد که یک فرزندش را در بغل گرفته بود و فرزند دیگرش را که
حدود سه یا چهار سال سن داشت دست در دست همراه خود راه می‌برد.
نکته جالب توجه این است که در این روستا همچنین تیم‌های مربی گری
تربیتی با حضور سرگروه‌های حلقه‌های صالحین راه‌اندازی و فعال شده بود و امورات
مربوط به حلقه‌ها در قالب نظامی شورایی و بصورت اتاق فکر صالحین روستا پی گیری و
دنبال می‌شد.
۳- چندی پیش جوانان مسجدی یکی از محلات مشهد مقدس به شکلی خود جوش،
اقدام به تشکیل ستاد دائم صالحین منطقه نموده و میثاق بسته‌اند که حتی بدون حمایت
نهادها و ارگان‌های ذی ربط، تنها با هدف تحقق خواست ولی امر ملسمین و مقام عظمای
ولایت، فعال‌سازی مساجد را تا ظهور امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و تا
پایان عمر مجدانه و پرشور دنبال نمایند.
۴- یکی از مسئولان صالحین شهرستان‌های استان می‌گفت: تا بحال ۷۰
مورد بازدید و سرکشی از پایگاه‌های صالحین شهر و روستا را طی یکسال گذشته، با
وسیله‌ی نقلیه شخصی خودم رفته‌ام و برای این کار جوایزی را نیز با پول خودم تهیه
نموده و به اعضای حلقه‌های تربیتی صالحین اهدا کرده‌ام.
۵- برادر دیگری می‌گفت: از موقعی که در شجره طیبه‌ی صالحین مسئولیت
گرفته‌ام آن قدر شب‌ها دیر به خانه‌ام می‌روم که شاید بچه هایم کم کم مرا فراموش
کنند و دیگری نیز می‌گفت: وقتی که اهداف بزرگ جریان صالحین را به یکی از بزرگان
شهرمان گزارش دادم. به من گفت: سعی کن تا زنده‌ای برای این کار از خواب و استراحتت
کم کنی و امروز کمتر بخوابی، که بعد از مرگ به‌اندازه کافی فرصت برای خوابیدن پیدا
خواهی کرد.
به هر حال همواره باید توجه داشت که در این راه هرگز نمی‌توان بدون
طرح و برنامه کسی را تربیت کرد پس اکنون به دلیل آنکه رشد و تربیت انسان، در طول
پروسه حیات وی و براساس طرح و برنامه مربیان تربیتی و پرورشی او محقق خواهد شد در
این مجال، به بیان اهمیت داشتن طرح و برنامه در راه تربیت و تعالی افراد می‌پردازیم.
نقل شده است که یکبار، یک مربی مهد کودک در کشور ژاپن، به بچه‌های
کلاسش گفته بود که امروز به بعد هرکس از کسی بدش آمد یک سیب زمینی را داخل یک کیسه
کتان بیاندازد. بعد از چند هفته، مربی از بچه‌ها خواست تا کیسه‌ها را به مهد کودک
بیاورند، بعضی گفتند: زیاده شده و سنگین است! و بعضی گفتند: گندیده، فاسد شده و
قابل حمل نیست! سپس در این مرحله، مربی به بچه‌ها گفت: بچه‌ها من با این درخواست
می‌خواستم به شمار بیاموزم که کینه چیز بسیار بدی است و اگر از دیگران کینه به دل
بگیرید در کوتاه مدت زیاد می‌شود، می‌گندد و دل هایتان را تیره خواهد کرد.
این ماجرا در واقع شاهد مثالی از داشتن طرح و برنامه تربیتی است که
در واقع جزء رسالت‌های اصلی سرگروه‌های صالحین در مسیر رشد و تعالی اعضای حلقه
تربیتی به شمار می‌آید.
چنانچه تجربه سی سال گذشته انقلاب نیز در این خصوص ثابت کرده است
که هر وقت متولیان امر تربیت و تعلیم، دست روی دست هم گذاشته‌اند و بدون تلاش و
برنامه ریزی خاص، صرفاً آرزو کرده‌اند که فرزندانمان را درست تربیت کنیم، کاری از
پیش نبرده‌ایم و درجا زده‌ایم.
در مقابل، چه بسا دیده می‌شود که گاهی افراد غیر مسلمان و متولیان
امور در کشورهای غیرمسلمان، تنها با هدف تربیت “شهروند نمونه” و یا ساختن “انسان
موفق” و از این قبیل، طرح‌ها و برنامه‌های تربیتی عمیق و هدفداری را اجرا می‌کنند
که مسلمانان با داشتن این همه منابع ارزشمند تربیتی و آموزه‌های کم نظیر دینی تا
بحال از آن غافل مانده‌اند.
بعنوا مثال در این رابطه، بررسی اجمالی زوایای پنهان کارتون
پربیننده و پرطرفدار “پینوکیو” به سازندگی کارلوکولودی ایتالیایی، خالی از لطف
نیست و همانگونه که توضیح خواهیم داد متوجه خواهید شد که در این کارتون چند مؤلفه
اثرگذار تربیتی عمیق و اثرگذار، مورد توجه و عنایت سازندگان آن قرار گرفته است.
در کارتون پینوکیو، همواره دو کاراکتر معروف به “گربه نره” و
“روباه مکار”، نقش نفس اماره و امر کننده به بدی‌ها را بازی می‌کنند، کارکترهایی
که مدام سر راه پینوکیو قرار گرفته و او را از کار کردن، درس خواندن و گوش کردن به
حرف‌های پدر پیرش “پدر ژپتو” باز می‌دارند.
در این میان، پینوکیو گاهی تحت هدایت رسول باطنی قرار گرفته و
وجدانش او را نهیب می‌زند که مثلاً این کار، کار درستی نیست و یا در برخی مواقع
دلسوزی‌های نصیحت گونه فرشته خانم مهربان را در کنارخودش احساس می‌کند که این
شخصیت در واقع نقش رسول بیرونی را برای تربیت پینوکیو بازی می‌کند.
کارلو کولودی، جامعه هدف را تمامی کودکان دنیا قرار داده و به
مخاطبانش می‌آموزد که اگر درس نخوانید و کار نکنید و در عین حال آرزو داشته باشید
به دنیایی سراسر سرگرمی و تفریح بروید و در شهری موسوم به شهربازی‌ها و تفریحات
زندگی کنید و در عین حال به چیزی جز لهو و لعب و بازی و سرگرمی فکر نکنید، این کار
ممکن است اما باید بدانید که در واقع این چنین شهری، جای سکونت انسان نیست بلکه
اول باید آدم‌ها تبدیل به الاغ شوند و پس از آن اجازه ورود و زندگی در این شهر
پیدا خواهند کرد.
همچنین در قسمت‌های پایانی این کارتون، پینوکیو وقتی سرش به سنگ می‌خورد
و تلخی کارهای زشتش را احساس می‌کند در نهایت امر، با طی دوره‌های ندامت و پشیمانی
و بازگشت به خوبی‌ها، تبدیل به آدم می‌شود، در حالی که پیش از آن، تنها عروسکی
چوبی بوده است، در واقع پینوکیو وقتی بی‌قیدی و بی‌شرطی را در زندگی کنار می‌گذارد
تازه آدم می‌شود.
نتیجه‌ای که از طرح این بحث می‌خواهیم بگیریم آن است که سرگروه‌های
حلقه‌های تربیتی صالحین، برای تربیت افراد و درونی کردن دستورات دینی در آنان، بیش
از همه نیازمند داشتن طرح و برنامه می‌باشند زیرا که در واقع فرآیند تربیت انسان‌ها،
هیچ گاه بدون انجام زمینه‌سازی و بستر‌سازی لازم و کافی و برنامه ریزی دقیق و
علمی، مقرون به هدف و اصل به نتیجه مطلوب نخواهد بود و درست به همین دلیل است که
به عقیده صاحب امر، برای گروههای سنی مختلف در تربیت، روشهای متفاوت و مختلفی
وجود دارد که شناخت آن، مستلزم تلاش و پیگیری مجدانه فرد مربی و سرگروه است. بر
این اساس و در ادامه، به جهت اهمیت موضوع، به بیان چند نمونه طرح و برنامه تربیتی،
متناسب با اهداف جریان صالحین در کشور می‌پردازیم.
پائیز سال قبل، یک روز غروب که به خانه برگشتم، دختر چهارساله‌ام
به استقبالم آمد، سلام کرد و دستم را گرفت و مرا با خود به داخل اتاقش برد، پنجره
اتاق را باز کرد و گفت: امروز مربی حلقه صالحین به ما گفته که با پدرتان کنار
پنجره بروید و خدا را تماشا کنید!
پرسیدم: چطور می‌توان خدا را تماشا کرد؟ گفت: از نور، صداها، ماه و
ستارگان آسمان.
به این ترتیب متوجه شدم در واقع، مربی صالحین این حلقه تربیتی،
برای معرفی خدا به بچه‌ها، از روی آیات و نشانه‌ها، دست به ابتکار عمل جالبی زده
است و با طرح و برنامه‌ای از پیش طراحی شده سعی کرده تا ذهن بچه‌ها و والدینشان را
با این موضوع مهم درگیر نماید.
همچنین چندی قبل، دو سه روز مانده به مراسم نیمه شعبان، این مربی
خلاق و با انگیزه، دعوت نامه‌ای به صورت گلبرگ‌های به هم پیوسته کاغذی متشکل از
کاغذهای رنگی متنوع درست کرده بود و به اعضای گروه برای شرکت در جشن ولادت امام
عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) داده بود که در صفحه اول آن، با جملات زیبا این
عید بزرگ تبریک گفته شده بود، در صفحه بعدی برنامه‌های روز جشن به چشم می‌خورد و
در صفحه آخر برای هر عضو حلقه تربیتی جمله‌ای مناسب با نیاز، استعداد و حال و هوای
خودش نوشته شده بود.
بعنوان مثال، در این گلبرگ‌ها، برای دختری که چند سال قبل پدرش را
از دست داده بود نوشته شده بود: دخترم هر وقت احساس تنهایی می‌کنی و دلت برای
عزیزانت تنگ می‌شود بدان که همان وقت هر کس را که دوست داری و خدای مهربان او، هر
دو به فکر تو هستند.
متأسفانه اکنون علی رغم
گذشت بیش از سی سال از عمر پربرکت جمهوری اسلامی در کشور، هنوز متولیان امر
نتوانسته‌اند برخی خلائ‌های جدی و اساسی، فراروی فعالیت‌های فرهنگی اصیل را
شناسایی و مرتفع نمایند. بعنوان مثال تاکنون هنوز مشخص نشده است که اگر کسی بخواهد
تجربیات موفق مساجد نمونه و اسوه در سایر مراکز استان‌ها و شهرهای کشور را بررسی
کرده و الگوبرداری نماید به کجا باید مراجعه نماید؟ و یا اینکه اگر یک مربی تربیتی
مسجدی، در خلال انجام کار، درباره نظام حلقه داری و فرآیند اجرای صالحین سوالی
داشته باشد و یا به ابهامی بر بخورد از کدام مرجع پاسخگو می‌تواند پاسخ سوالش را
بپرسد؟
به دیگر سخن آنکه، آیا نباید اکنون، پس از گذشت
سی سال از دوره احیاء مجدد مساجد شیعه پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، حداقل
در هر استان و در هر کلان شهر کشور، یک “کلینیک مشاوره کار فرهنگی مسجدی” و یا یک
بانک جامع اطلاعاتی “مساجد اسوه” و مدل‌های موفق آن شهر و دیار و نیز دلایل موفقیت
این مساجد، وجود داشته باشد تا فعالان فرهنگی مسجدی، جهت پیشبرد امور و رسیدن به
اهداف از آن بهره ببرند؟
در هر صورت در مطالب بعدی به جهت اهمیت موضوع،
به بیان ده تجربه موفق و برتر جریان فعال‌سازی مساجد شیعه در آخر الزمان (جریان
صالحین) می‌پردازیم تجربیاتی که طی سال‌های گذشته در برخی مساجد فعال کشور رخ داده
و اکنون می‌تواند الگوی عملی مناسبی فرا روی دیگران باشد.
یک مربی نمونه در شجره طیبه صالحین
لازم است که یک مربی نمونه در شجره طیبه صالحین، برای ایجاد حلقه‌های استاندارد و کیفی، به این امور توجه کند: (این موارد برای جایگاه یک مربی به معنای اصطلاحی در تشکیلات صالحین ذکر می‌شود که البته بعضی از آنها برای سرگروه هم قابل فرض است.)
۱٫ بداند که کیفیت، یعنی ایجاد بستری مناسب جهت تربیت انسان‌های صالح؛
۲٫ باید خودش با کیفیت و اثرگذار باشد؛ پس برای رشد و تعالی معنوی و تربیتی و بصیرتی خودش، برنامه‌ریزی و همّت کند؛
۳٫ باید آن‌قدر معنویت خود را زیاد کند که معنویت او به سرگروه‌ها و متربیان سرایت کند؛
۴٫ هر روز، بعد از نماز دعا کند که خداوند و اهل‌بیت علیهم‌السّلام، او را در این امر خطیر؛ یعنی تربیت انسان‌های صالح، یاری فرمایند؛
۵٫ بداند که تا وقتی سرگروه‌ها از لحاظ علمی و تقوایی ارتقا نیابند، حلقه‌هایشان باکیفیت نمی‌شود؛ پس سعی و تلاشش را جهت برنامه‌ریزی برای حلقه سرگروه‌ها بیشتر کند؛
۶٫ کادریابی و انتخاب سرگروه را حسّاس‌ترین بخش کار خود قرار دهد؛
۷٫ بداند که باید برای حلقه تربیتی سرگروه‌های خود، سیر و برنامه مشخصی داشته باشد و با استفاده از روشهای جذّاب و اثرگذار، مانند کارگاه بحث، دعوت از کارشناسان علوم تربیتی و…، بر محتوای حلقه بیفزاید؛
۸٫ سرگروه‌های حلقه‌های زیرمجموعه‌اش را شناخته و ضمن آشنایی با شیوه‌ها و روشهای آنان، آنها را متناسب با شخصیت و روحیاتشان راهنمایی کند؛
۹٫ بداند که حلقه‌های زیرمجموعه‌اش باید برنامه‌ریزی و سیر مشخصی داشته باشند، پس با نظارت بر برنامه‌ریزی و عملکرد آنها، اهداف شجره طیبه صالحین را دنبال کند؛
۱۰٫ سؤالات سرگروه‌ها از او، نشانه رشد و پیشرفت و علاقه آنها به دانستن است، پس ضمن پاسخگویی دقیق و شفّاف به سؤالاتشان، از آنها به دلیل پرسیدن سؤال، تشکّر کرده و حتی تشویقشان کند؛
۱۱٫ در نظارت بر برنامه حلقه‌ها به این نکته دقت کند که همه برنامه‌های حلقه باید دارای خروجی تربیتی باشد و توجه داشته باشد که مشاوره دادن به همه سرگروه‌ها کاری بس دشوار است؛ لذا نیازمند مطالعه، تحقیق و مشاوره گرفتن از سرمربیان می‌باشد؛
۱۲٫ مشترکات فکری‌ای که با سرگروه‌ها دارد، به منزله معبری برای عبور از موارد اختلاف با سرگروه است؛ پس بکوشد تا با تکیه بر آن نقاط مشترک، مسیر را برای آینده هموار سازد؛
۱۳٫ اگر در مواردی با سرگروه دچار اختلاف شد، در صورتی که مورد اختلاف، سلیقه‌ای است، از آن گذشته، و اگر مورد، اعتقادی و یا مبنایی است، با حلم و بردباری و روشهای نوین تربیتی، او را راهنمایی کند؛
۱۴٫ سرگروه‌ها را درک کند و بداند که آنها با وجود تحصیل، اشتغال و جایگاه اجتماعی، زمان و انرژی قابل توجهی برای اداره حلقه‌هایشان می‌گذارند؛ پس اگر نتوانستند توقّعات او را برآورده سازند، با ملایمت و مدارا یاریشان کند؛
۱۵٫ هر چند جلسه یکبار، با هماهنگی با سرگروه‌ها به حلقه‌هایشان رفته و در حلقه آنها شرکت و بر کیفیت اداره حلقه‌شان نظارت کند؛ پس از حلقه، ابتدا نکات مثبت را به‌صورت مشروح و با تشویق، ذکر و سپس نکات منفی را با بیان راه حل و در خلوت، مطرح کند؛
۱۶٫ بداند که لغزش یک سرگروه، برابر است با لغزش تمام اعضای گروه و بداند که مسئولیت تربیت صحیح و دینی برعهده اوست؛
۱۷٫ جهت انتخاب و تأیید سرگروه‌ها، با آنها مصاحبه نماید و در ضمن آن، ملاک‌های یک سرگروه خوب را نسبت به او بسنجد و اگر شرایط لازم را داشت، به او اجازه فعالیت بدهد و یا قبل از تشکیل گروه، او را برای سرگروه شدن آماده کند؛
۱۸٫ روشهای تربیت صحیح از نظر اسلام را فرا گرفته و آن روش‌ها را برای سرگروه‌ها تبیین نماید؛
۱۹٫ شبهات روز را مطرح نموده و ضمن تشکیل کارگاه بحث، آن شبهات را به صورت دقیق پاسخ دهد؛
۲۰٫ شیوه پاسخگویی به شبهات را به سرگروه‌ها آموزش داده و قدرت تجزیه و تحلیل آنها را با برگزاری کارگاه بحث، افزایش دهد؛
۲۱٫ نسبت به آسیب‌شناسی تربیتی، معرفتی و بصیرتی حلقه‌ها اقدام نموده و پی‌گیر راهکارهای برون‌رفت از آنها و رفع آسیب آنها باشد؛
۲۲٫ در حلقه مربیان شرکت مستمر و فعال داشته و نیازهای فکری و اعتقادی خود را با سرمربی، در میان بگذارد. با توجه به بی‌نظیر بودن آثار شهید مطهری (ره)، نسبت به برگزاری سیر مطالعاتی با کتب مناسب، برای سرگروه‌ها اقدام نماید.
در پایان، به‌طور مختصر می‌توان گفت که رمز موفقیت یک مربی موارد زیر است: معنویّت، عقلانیت، تخصّص، صبر و استقامت.
ویژگیها و وظایف مربی شجره صالحین
تعریف مربی:
فردی است با تجربه و آشنا به مبانی و اصول و مسلط به روشهای تربیتی که توانایی اداره و رشد و ارتقای حلقه سرگروه‌ها را دارد.
ویژگی های مربی:
الف) شرایط عمومی:
· معتقد به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران
· اعتقاد قلبی و عملی به ولایت مطلقه فقیه
· التزام عملی به دین مبین اسلام
· دارای انگیزه و علاقه لازم به منظور تربیت نیروی انسانی
· تأیید امنیتی مراجع ذی‌صلاح
ب) تربیتی:
· آشنا به مبانی و اصول تربیتی
· مسلط به روشهای تربیتی
· داری قدرت تشخیص آسیب‌ها و آفت‌های تربیتی
ب) معرفتی
· آشنایی تفصیلی به مبانی و اصول تفکر اسلامی
ج) بصیرتی
· انقلابی و ولایی بودن
· قدرت تشخیص صحیح جریانات فکری، سیاسی و انقلابی
· حضور در صحنه جهت دفاع از آرمان‌های حضرت امام خمینی(ره) ومقام معظم رهبری (مدظله العالی)
د) مدیریتی و مهارتی
· سابقه کار تربیتی و گروه داری
· قدرت برقراری ارتباط و حرکت بخشی در مسائل تربیتی
· توان برنامه ریزی مدیریتی و نظارت بر سرگروه‌ها و گروههای تربیتی
· توانایی کادرسازی و پرورش کادر
هـ) اجتماعی
· قدرت مخاطب شناسی
· قدرت اقناع
· فن بیان
و) علمی
· حداقل لیسانس یا سطح 2 حوزه یا اشتغال به رسائل و مکاسب
ز) معنوی
· دارای شخصیت متعادل جهت الگوگیری تربیتی
· معتقد به لزوم پیشرفت معنوی
· اهل مشورت و همفکری
· دارای سعه صدر
· آشنا به شرایط خانواده‌های محروم و فقیر
وظایف و انتظارات :
الف) وظایف سازمانی
· انجام مأموریت‌های محوله سازمانی
· حضور در کلیه همایش‌های فصلی و ارائه گزارش از فعالیت‌های محوله
· همکاری و همفکری با مسئولین و ارگان‌های بسیج
· رعایت شرایط و قوانین حاکم در سازمان بسیج
· کمک و همیاری در پیشبرد برنامه‌های بسیج
· شرکت در برنامه‌ها و فعالیت‌های بسیج
ب) نسبت به سرمربی و استاد
· اخذ مشورت و استفاده از سرمربی در راستای رشد و تعالی معنوی
· کسب تجربه و همفکری با سرمربی مربوطه در زمینه اصول و روشهای تربیتی
· حضور مداوم در جلسات تربیتی حلقه مربیان و ارائه گزارش از برنامه‌ها و فعالیت‌های انجام شده
ج) نسبت به سایر مربیان
· ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در فعالیت‌های تربیتی
· همکاری و مساعدت در اجرای برنامه‌های یکدیگر
· تبادل تجربیات و روشهای عملیاتی کردن برنامه‌ها و اهداف شجره طیبه صالحین
د) نسبت به سرگروه‌ها
· ارتقای علمی و عملی سرگروه‌ها
· مراقبت و نظارت بر روند رشد و تکامل سرگروه‌ها
· پاسخگویی و رفع شبهات تربیتی، معرفتی، بصیرتی سرگروه‌ها
· استفاده مناسب از ابزار تشویق و ترغیب
· احراز قابلیت‌های لازم و تأیید صلاحیت‌های تخصصی سرگروه‌ها
· شناسایی و ارتباط افراد خبره در زمینه مسائل معرفتی و بصیرتی (معین) ومعرفی آنها به سرگروه‌ها درصورت نیاز
· تشکیل جلسات منظم حلقه سرگروه‌ها، جهت برنامه‌ریزی و حرکت‌بخشی تربیتی و ارائه راهکارهای مناسب
· سرکشی به حوزه فعالیت خود در عرصه تربیت و بررسی فعالیت‌های سرگروه‌ها از نزدیک
· شناسایی استعدادهای سرگروه‌ها و کادرسازی خاص
هـ) نسبت به متربیان
· ارتقای علمی و عملی متربیان از طریق سرگروه
· نظارت بر سیر تربیتی متربیان در حلقات تربیتی و مشورت‌دهی از طریق سرگروه
· پاسخگویی و رفع شبهات تربیتی، معرفتی، بصیرتی متربیان با استفاده از معین‌های معرفتی و بصیرتی و سایر امکانات
و) نسبت به جامعه :
· همکاری، هماهنگی و همفکری با متولیان امور فرهنگی در راستای اجرای برنامه‌های تربیتی و فرهنگی
· ارتباط و تعامل سازنده با ائمه جمعه و علمای حوزه فعالیت
· ارتباط و تعامل سازنده با امام جماعت و فرمانده پایگاه و سایر متولیان مسجد جهت آماده‌سازی مسجد برای امر تربیت
· تکیه بر مسجد به عنوان محور فعالیت‌های تربیتی نسل جوان
روش انتخاب مربی:
مربی پس از احراز شرایط لازم به ترتیب روش زیر انتخاب می‌گردد:
1. پیشنهاد معاونت تربیت و آموزش ناحیه مقاومت
2. تأیید مکتبی و امنیتی از مراجع مربوطه
3. احراز صلاحیت توسط سرمربی
4. تأیید معاونت تربیت و آموزش سپاه استان
5. تأیید معاونت تربیت و آموزش سازمان بسیج مستضعفین
تبصره1: رد صلاحیت یا عدم کفایت مربی در طول مأموریت خود به پیشنهاد هر یک از مراجع فوق و تأیید مراجع بعدی ثابت شده و لازم‌الاجرا خواهد بود.
تبصره2: معاونت تربیت و آموزش ناحیه مقاومت موظف است از بین واجدین شرایط پیش‌بینی شده، بهترین و مناسب‌ترین افراد را انتخاب و پیشنهاد نماید.
مدت مأموریت مربی:
مدت مأموریت مربی در شجره طیبه صالحین یک دوره 3 ساله تعیین می‌شود. ابقاء هر یک از مربیان سابق نیز پس از مدت مذکور و تأیید مراجع تخصصی مذکور در بند فوق (بند روش انتخاب مربی) ممکن خواهد بود.
حیطه مأموریت مربی:
الف) از نظر مکان:
نظارت مربی بر سرگروه‌ها به صورت مستقیم و متربیان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کلیه جلسات، برنامه‌ها، هماهنگی‌ها و متن جامعه خواهد بود. حوزه مدیریتی و نظارتی وی بر اساس جغرافیای سرگروه‌های زیرمجموعه تعیین می‌گردد.
ب) از نظر زمانی:
زمان آغاز مأموریت مربی پس از ابلاغ حکم مأموریت وی و پایان آن همزمان با پایان مدت مأموریت (که در بند مدت مأموریت) ذکر شده است تعیین شده و در صورت تمدید حکم، تا پایان مدت آخرین حکم وی ادامه خواهد داشت.
ج) از نظر نیروی انسانی:
مربی بر کلیه سرگروه‌ها و متربیان زیرمجموعه خود تسلط و نظارت خواهد داشت. تعداد افراد زیر مجموعه مربی بر اساس تعداد افراد زیرمجموعه سرگروه‌های مربوطه مشخص می‌گردد.
تبصره: هر مربی بر اساس پراکندگی جغرافیایی سرگروه‌ها حداقل 10 و حداکثر 20 سرگروه را در یک حلقه سرگروه‌ها هدایت و رهبری می‌کند.
د)عرصه فعالیت:
تبیین و تشریح روشهای تدوین شده در زمینه‌های تربیت، معرفت و بصیرت اعضای شجره طیبه صالحین.
شناسنامه : شناسنامه هر یک از مربیان بر اساس اطلاعات شخصی شناسنامه‌ای وی و سایر اطلاعات خواسته شده از طرف مراجع مربوطه، توسط معاونت تربیت و آموزش ناحیه مقاومت، جمع‌آوری شده و علاوه بر نگه‌داری در بایگانی مکتوب در نرم‌افزار مربوطه ثبت خواهد شد.
فرایند ارتقاء مربی به سرمربی:
حقله مربیان:
جمع مشخص و محدودی از افراد با تجربه و مسلط به روشهای تربیت اسلامی که توانایی نظارت و قدرت حرکت بخشی گروههای تربیتی را با استفاده از ظرفیت سرگروه‌ها داشته و توسط سرمربی مدیریت و رهبری می شود.
* ثمرات حلقه مربیان:
· رشد معنوی و علمی مربیان تحت نظارت سرمربی
· استفاده از تجارب تربیتی سرمربی و سایر مربیان
· پاسخگویی به شبهات و سئوالات مربیان
· ایجاد وحدت رویه در فعالیت‌های تربیتی
· تقویت بُعد تربیتی، معرفتی، و بصیرتی مربیان
· افزایش توان مدیریتی و مهارتی مربیان
* آسیب‌های حلقه مربیان:
· ضعف در مشورت و هماهنگی با سرمربی مربوطه و وقوع در اشتباهات مکرر به دلیل رفتار خودسرانه
· عدم هماهنگی با سرگروه‌ها در متن کار تربیتی و اعتنا به نظریه‌پردازان
· روزمرّگی به دلیل عدم برنامه ریزی و آینده نگری
· ضعف تحلیل و تشخیص به دلیل عدم مطالعه و رشد علمی
· ضعف روحیه و قدرت تأثیر به دلیل کاهش حرکت معنوی و خودسازی
· توجه نکردن به نظرات و تشخیص‌های سرگروه‌ها به دلیل آفت‌هایی از قبیل عُجب و ریا و خودخواهی
* زمان و مکان تشکیل حلقه:
حلقه مربیان به صورت ماهیانه در سطح شهرستان‌ها یا محل مشخصی که در جغرافیای حوزه فعالیت سرمربی مربوطه باشد، با حضور وی تشکیل می‌شود.
تبصره1: زمان و مکان برگزاری اولین جلسه توسط معاونت تربیت و آموزش ناحیه مقاومت مربوطه تعیین خواهد شد.
تبصره2: هماهنگی و مدیریت تشکیل و راه‌اندازی حلقه‌های مربیان بر عهده معاونت تربیت و آموزش ناحیه مقاومت مربوطه خواهد بود.
